Uithuisplaatsing

Richtlijn

Waarom deze powerpoint?Je wilt jouw collega’s of samenwerkingspartners informeren over deze richtlijn• Je bent bijvoorbeeld behandelcoördinator en je wilt je team bijscholen.• Of je bent ambulant hulpverlener of pedagogisch medewerker, je werkt met de richtlijn en je wilt jouw

ervaringen inbrengen in een teambijeenkomst of werkoverleg.• Jij en je collega’s organiseren misschien een organisatiebrede informatiebijeenkomst over de richtlijn.• Je hebt binnenkort een afspraak met een gemeenteambtenaar en wilt hem/haar vertellen hoe jullie

werken.

Gebruik dan deze presentatie! • De presentatie start met algemene informatie over richtlijnontwikkeling. Daarna wordt er ingezoomd op

deze specifieke richtlijn. Per hoofdstuk van de richtlijn geven we de belangrijkste punten en/of aanbevelingen.

• Zie deze presentatie als een basis. Maak het van jezelf door slides toe te voegen of weg te laten, het interactief te maken met vragen of opdrachten. Of maak het persoonlijk door eigen ervaringen te verwerken.

Instructie voor

presentator

Tips voor een goede presentatie• Bedenk vooraf wat het doel van je presentatie of bijeenkomst is: wanneer ben je tevreden? • Sluit aan bij het niveau van je toehoorders: is het voor jou helder wat mensen al weten over dit onderwerp? • Wil je uitwisseling stimuleren? Zorg voor passende werkvormen én neem de tijd.• Ken de achtergrond en inhoud van de richtlijn waarover je presenteert. Verdiep je van te voren in de

richtlijnproducten. • Maak gebruik van de werkkaarten van de richtlijn. De werkkaarten download je op de website. Print ze uit, deel

ze rond en verwijs er in de presentatie regelmatig naar. • Voeg animaties toe om de presentatie levendiger te maken.

<< Tot slot: heb je vragen? Ergens hulp bij nodig? Stuur een mail naar info@richtlijnenjeugdhulp.nl. Wij denken graag met je mee. Leuke ervaringen opgedaan? Tips voor

anderen? Ook die reacties horen we graag. De presentatie begint vanaf de volgende slide: succes! >>

Instructie voor

presentator

Deze presentatie1. Richtlijnen voor de jeugdhulp en jeugdbescherming

2. Richtlijn Uithuisplaatsing• Inleiding• Besluitvorming• Voorkomen uithuisplaatsing• Begeleiden uithuisplaatsing en terugplaatsing

1. Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming

• Initiatief van NIP, NVO en NVMW• Om jeugdprofessionals te ondersteunen• Programma Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming

(2011-2015) gefinancierd door VWS• Dagelijkse uitvoering berust bij het Nederlands Jeugdinstituut• 14 richtlijnen ontwikkeld tussen 2011 en 2015• Autorisatie door de beroepsverenigingen

14 richtlijnen

De 5 belangrijkste boodschappen1. Van en voor professionals2. Samen met cliënten3. Gemaakt voor de praktijk 4. Ontwikkeling en invoering samen5. Pas toe of leg uit

2. Richtlijn Uithuisplaatsing• Handvatten voor besluiten, voorkomen en begeleiden• Ontwikkeld door het Nederlands Jeugdinstituut

“De werkkaarten en kernoordelen die in de richtlijn beschreven staan, maken inzichtelijk welke afwegingen en criteria van belang zijn.”

Brigitta Klooster. Gedragswetenschapper bij Bureau Jeugdzorg Haaglanden/Zuid-Holland

Beschikbare materialen• Om online en offline te raadplegen:

• De richtlijn zelf • De onderbouwing • Info voor ouders • Set werkkaarten

• Om aan de slag te gaan met deze richtlijn:• Werkblad • Deze powerpointpresentatie• Meer materiaal op komst!

Uitgangsvragen• Welke afwegingen en criteria zijn van belang om te beslissen of een uithuisplaatsing nodig is?• Welke afwegingen en criteria zijn van belang om te beslissen waar een jeugdige het beste

geplaatst kan worden?• Welke afwegingen en criteria zijn van belang om te beslissen of een terugplaatsing mogelijk is?• Binnen welke termijn moeten jeugdige, ouders en omgeving weten wat het toekomstperspectief

is?• Wanneer is terugplaatsing nog verantwoord, gezien de leeftijd van de jeugdige en de duur van

de uithuisplaatsing?• Wat is aan te bevelen bij het gezamenlijk uit huis plaatsen van broers en zussen?• Welke rol mogen en kunnen ouders en jeugdige spelen in de besluitvorming over

uithuisplaatsing en terugplaatsing?• Welke interventies bij welke doelgroep zijn effectief bij het voorkómen van een uithuisplaatsing?• Welke hulp/begeleiding hebben ouders en jeugdige nodig tijdens uithuisplaatsing? Welke

interventies zijn hierbij effectief?• Welke hulp/begeleiding hebben ouders en jeugdige nodig na terugplaatsing? Welke interventies

zijn hierbij effectief?

Hoofdstuk 1: InleidingHet belang van een uniforme richtlijn bij een uithuisplaatsing

• Een uithuisplaatsing is een zeer ingrijpende beslissing – voor de jeugdige, zijn ouders én voor de beslisser.

• Beslissingen dienen zeer zorgvuldig te worden genomen.• De beslissing is moeilijk omdat gevolgen pas achteraf zichtbaar worden en niet

altijd van tevoren te overzien zijn.• Veiligheid moet altijd een eerste afweging zijn!

• Direct ingrijpen noodzakelijk? Richtlijn Crisisplaatsing• Geen sprake van een dreigende uithuisplaatsing? Richtlijn Samen Beslissen over

passende hulp

Hoofdstuk 2: BesluitvormingDrie kernbeslissingen1. Moet de jeugdige wel of niet uit huis geplaatst worden?2. Waar kan de jeugdige het beste geplaatst worden?3. Kan de jeugdige wel of niet weer teruggeplaatst worden?

Hoe te komen tot deze beslissingen?

Hoofdstuk 2: BesluitvormingMoet de jeugdige wel of niet uit huis geplaatst worden?

Vijf kernoordelen bij deze beslissing:• Kernoordeel 1: zijn de opvoedingscapaciteiten van de ouders en de

ontwikkelingsbehoeften van de jeugdige op dit moment in balans?• Kernoordeel 2: is de balans tussen opvoedingscapaciteiten en ontwikkelingsbehoeften

afhankelijk van belangrijke gezins- en omgevingsfactoren?• Kernoordeel 3: zijn de opvoedingscapaciteiten en ontwikkelingsbehoeften met steun van

het sociaal netwerk voldoende in balans te brengen?• Kernoordeel 4: zijn de opvoedingscapaciteiten en ontwikkelingsbehoeften met hulp

binnen een half jaar of een jaar voldoende in balans te brengen? • Kernoordeel 5 (bij een dreigende uithuisplaatsing): is uithuisplaatsing nog te voorkomen

met een gerichte interventie?

Waar kan de jeugdige het beste geplaatst worden?

Bij voorkeur in een gezin (netwerkpleeggezin, pleeggezin of een gezinshuis)

Stel de volgende vragen, voor de juiste beslissing:1. Heeft de jeugdige gedrags- of ontwikkelingsproblemen?2. Zijn de gedragsproblemen ernstig?3. Kan de jeugdige naar verwachting functioneren in een gezinssetting?4. Is er in een sociaal netwerk een gezin beschikbaar dat de jeugdige voldoende

veiligheid kan bieden en waarvan de mogelijke pleegouders voldoende pedagogisch zijn toegerust?

5. Zijn op opvoedingscapaciteiten van de ouders en de ontwikkelingsbehoeften van de jeugdigen op aanvaardbare termijn voldoende in balans te brengen?

Hoofdstuk 2: Besluitvorming

Kan de jeugdige wel of niet weer teruggeplaatst worden?

Ouders en jeugdige hebben recht op regelmatige evaluatie van de plaatsing

Stel de volgende vragen, voor de juiste beslissing:1. Is de balans tussen de opvoedcapaciteiten van de ouders en de

ontwikkelingsbehoeften van de jeugdige voldoende hersteld?2. Is de balans tussen de opvoedcapaciteiten van de ouders en de

ontwikkelingsbehoeften van de jeugdige met de huidige hulp en het huidige type plaatsing binnen een halfjaar of een jaar voldoende te herstellen?

3. Is de balans tussen de opvoedcapaciteiten van de ouders en de ontwikkelingsbehoeften van de jeugdige met andere hulp of een andere type plaatsing binnen een jaar of een half jaar voldoende te herstellen?

Hoofdstuk 2: Besluitvorming

Broers en zussen samen uithuisplaatsen?- Ja, dit lijkt het beste. Tenzij…

Rol van ouders en jeugdigen in de beslissing- Het internationaal verdrag voor de rechten van het kind stelt dat elke jeugdige het

recht heeft zijn mening te geven, waarbij een passend belang wordt gehecht aan die mening.

- Ouders hebben recht op informatie en het geven van hun mening bij kinderen jonger dan 16 jaar.

- Gebruik bijv. motiverende gespreksvoering om gezinnen te betrekken bij het besluitvormingsproces.

Hoofdstuk 2: Besluitvorming

• Een jeugdige groeit bij voorkeur bij zijn eigen ouders op.• Neem beslissingen over noodzakelijke hulp en uithuisplaatsing nooit alleen. Betrek minimaal een

gekwalificeerde gedragswetenschapper. • Volg de kernbeslissingen voor uithuisplaatsing en de uitwerking daarvan zoals in de beslisschema’s

is weergegeven • Verzamel informatie over de ontwikkelingsbehoeften van de jeugdige, de opvoedingscapaciteiten

van de ouders en andere relevante gezins- en omgevingsfactoren.• Leg conclusies over de kernoordelen, de kernbeslissingen en de onderbouwing daarvan altijd

schriftelijk vast.• Neem beslissingen over uithuisplaatsing en terugplaatsing tijdig en zorgvuldig• Plaats een jeugdige bij voorkeur in een gezinssituatie, dus in een (netwerk-) pleeggezin of een

gezinshuis• Spreek af welke jeugdprofessional de regie heeft over de hulp die aan het gezin geboden wordt.• Plaats broers en zussen bij voorkeur samen, tenzij er redenen zijn waardoor dit niet kan.• Beslis zo veel mogelijk samen met ouders en jeugdige (over uithuisplaatsing, terugplaatsing en

hulpverlening aan het gezin). Voor jeugdigen geldt daarbij geen leeftijdsgrens.

Aanbevelingen Hoofdstuk 2:

Hoofdstuk 3: Voorkómen van een uithuisplaatsingInterventies• Programma’s voor intensieve pedagogische thuishulp (IPT)• Multisysteem therapie (MST)• Functional Family Therapy (FFT)• Deltamethode voor de gezinsvoogdij• Crisisinterventies• Multidimensionele Familietherapie (MDFT)

Aanbevelingen Hoofdstuk 3• Beoordeel regelmatig (minstens 4 keer per jaar en bij grote veranderingen)de

veiligheid van de jeugdige. Bespreek dit met de ouders.• Zet MST in bij jeugdigen van twaalf tot achttien jaar met gedragsproblemen.

Overweeg in de overige situaties of als MST niet beschikbaar is intensieve pedagogische thuishulp in te zetten voordat een jeugdige uit huis geplaatst wordt.

• Zet bij voorkeur programma’s in die voldoen aan de volgende voorwaarden: één vaste hulpverlener, die 24/7 bereikbaar is, 8-10 uur per week contact met het gezin heeft, concrete hulp biedt en inzet op de motivatie van de gezinsleden.

• Werk samen met alle andere betrokken (hulpverlenende) instellingen rondom het gezin en spreek af wie wat doet op welk moment (één gezin, één plan, één regisseur).

Hoofdstuk 4: Begeleiding bij uithuisplaatsing en terugplaatsingBegeleiding tijdens een uithuisplaatsing- Acceptatie van de uithuisplaatsing (ruimte aan ouders geven)- Begeleiding van contact met het gezin van herkomst (in het kader van hechting)

Begeleiden na terugplaatsen- Intensieve pedagogische thuishulp- Afstemmen op individuele behoeften van het gezin- Ouders trainen in opvoedingsvaardigheden- Ondersteuning tot tenminste 12 maandagen na teurgplaating

Aanbevelingen Hoofdstuk 4• Beslis samen met ouders en jeugdige over hulp die het gezin nodig heeft. Zorg

ervoor dat deze hulp voorafgaand of direct na de uithuisplaatsing van start gaat. • Stel een hulpverleningsplan op in overleg met ouders en jeugdige op, in voor hen

begrijpelijke termen.• Zet (een samenhangend pakket van) interventies voor ouders, jeugdige en/of gezin

in om terugplaatsing mogelijk te maken. De hulp mag zich dus niet uitsluitend op de ouders richten.

• Help gezinnen om hun sociale netwerk aan te spreken.• Zet interventies in om ouders te helpen om te gaan met de uithuisplaatsing van

hun kind.• Blijf ouders en jeugdige na een terugplaatsing ondersteunen door direct hulp in te

zetten.

Vragen?

Meer weten?• Bekijk www.richtlijnenjeugdhulp.nl• Volg Richtlijnen op Twitter: @RichtlijnJeugd• Vragen? Stuur een mail naar

info@richtlijnenjeugdhulp.nl