LEEGGOED

Probleemstelling

• Rechtopwonen• Participatiebewonersgroep• Professionelerol?

AnikaDepraetere - Anika.depraetere@uantwerpen.be

LienGijbels - Lien.gijbels@samenlevingsopbouw.be

3 ruimtes,45m²,€200

• Agata (°Brussel,V,32),activiste,kent2bewoners,ervaringmettijdelijkebezettingenensamenwonen,zoektnieuwewoonst (woonttijdelijkbijvrienden),mondigensociaalgeëngageerd,zoontjevan5inco-ouderschap.

• Ibrahim(°Nador,M,36),neefvaneenvandebewonersdieweggaat,zonderwettigverblijf,sinds5jaarinBrussel,kalmepersoon,wilgraagwerkenenisheelhandig,wilgraagklussenbijmedebewoners. Huurteenappartement(2kamers)met3anderen.

• Rosemary (°Lagos,V,25),alleenstaandemoedermet2kleinekinderen,invrouwenopvanghuisomwillevanhuishoudelijkgeweld,moetinjanuarivertrekken.Woeligentraumatischverleden.Zougoedpasseninhetprojectvolgensdestraathoekwerksterdievoorhaareenwoningzoekt.Engelstalig.Verblijfsdocumenteninorde. OCMWuitkering.

Injanuarikomtereenappartementvrij…

=bijdragenaancollectiefensolidairwoonprojectà Interdependentie

“Lasolidaritésepartagejustementparcequeonestdifférent.Un,ilpeut

rapporterquelquechose.L’autre,ilpeutrapporterautrechose.Sionesttousles

mêmes,qu’est-cequ’onvarapporter?”à Hoekrijgtinterdependentievorm?

“Solidariteitindiversiteitishardwerken”

Bijdragen Organiseren

Wat? Hoe?

Participeren

1. Hoekomtdefiniëringvan‘bijdrage’totstand?

• Zichtbarebijdrages• Onzichtbarebijdrages

“Danslesréunions,onestattentiveàdireauxgensquin’ontpasconnulapériodedelalutteetdesnégociations,quisontvenusplustard,dedire‘maintenantontedemandedeprendreenmainsl’histoireduprojet’.

Onademandéàdeuxfillesquiétaientmoinsdansleprojet,onavaitpeurqu’ilyavaitunproblèmed’implication,onleurademandéd’écrireetdesymboliserl’historiqueduprojet.Alorsellesontapprisparrapportàçaetelless’exprimentparrapportàça.”

Eenplaatsgevenaaneendiversegroepmensenversusdefiniërenvannormenwaaraandezegroepmoetvoldoen

2. Hoeontwikkeltzicheenprofessionelerol?

• Zichtbaarmakenonzichtbarebijdrage• Uitsluitingsmechanismesexpliciteren• Voedenenvoerenvaneencontinueonderhandelingover‘bijdrages’

“Onavunotammentquelavaleurdetempsest

trèsimportant.Moi,jebosse,j’aidesenfants,je

suispassouventlà.Sionavaitmontéceprojetavec

desgensquiontmonmontantdetemps,on

n’auraitpasfinilestravaux… Situréfléchislà-

dessus,finalement,ilyenabeaucoup,des

compétencesquisontpasvalidésdansnotre

société.”

Vooronderstellingendoorbrekenoverwatenwiewaardevolisinonzesamenleving

Leren…• socialisering– reflectieopgroepsniveaustimuleren• subjectivering- confrontatiemetmensenmetdiverseachtergrond

3.Hoewordtdezerolopgenomendoordediversebewonersgroep?

Onderhandelenovereigen(solidariteits)principes?

Inhetomgaanmetdiversiteitzetmentraditioneelinopkwalificatie,maarerwordtookveelgeleerddoorsocialisatieensubjectificatiebinnendenieuwegemeenschapinhethierennu.• Vaste,ononderhandelbare definitiesvan‘bijdrage’werkencontraproductief• Definiëringeninhethierennuontwikkelenenonderhandelen

Belangvaninterdependentiealsbronvansolidariteit,maarookvanonderhandelingoverdevoorwaardenvandezeinterdependentie.• Risicobijinterdependentieisdatditmenseninhiërarchischeverhoudingtovelkaarzetalsbepaaldebijdragesmeerdoorwegendanandere• Onderhandelenoverinterdependentie,normenenwaarden• Alsookmaatschappelijkeverhoudingeninvraaggesteldworden(hieropmicroniveau)leidtdittotbeteresolidariteitindiversiteit

Discussie

• Extraverduidelijking?• Ervaringen?Bemerkingen?

Meerinfoophttp://samenlevingsopbouwbrussel.be/wat-doen-we/projecten/leeggoed-2/http://www.solidariteitdiversiteit.be/praktijkenbank.php?case=11

«La vraie liberté, c'est d'avoir le droit de se tromper. Tu as le droit de merder, tu es libre. La réussite n'est jamais une preuve de liberté, alors que l'échec est toujours une preuve de liberté » (Jacques Brel, 7 janvier 1971)

Actie-onderzoekNieuw-Sledderlo(Genk)

SlotconferentieDieGem‘Superdiverssamenleven,desocialecohesievoorbijBIP.Brussels,HuisvanhetGewest- 25november2016

JanaVerstraete&LiesbethArits

Hoe kan je solidariteit in diversiteit stimuleren en ondersteunen, maartegelijk vermijden dat je als professional zelf de spil wordt van degemeenschap die je samenbrengt?

Als je op een plaats wil ingrijpen om er ontmoeting en interactie testimuleren, is niet alleen het fysieke karakter van die plaats van tel. Ook debetekenis van die plaats voor bewoners speelt een belangrijke rol. Hoe kanje als professional ingrijpen op die sense of place?

2

Nieuw-Sledderloineennotendop

3

4

Nieuw-Sledderloineennotendop

Satelietstad Sledderlo1964

5

Nieuw-Sledderloineennotendop

6

Nieuw-Sledderloineennotendop

Oud-Sledderlo

Nieuw-Sledderlo

Terboekt

Groot-Sledderlo

• Socialewoonwijk(2050inwoners)

• 655gezinnen

• SterkTurksgekleurdewijk(etniciteit)

• Hogewerkloosheidscijfers

• Laaggemiddeldeinkomen

7

Nieuw-Sledderloineennotendop

• Socialeknelpunten• Ruimtelijkeknelpunten• Socialeinzetindewijk

à Grenzenbereikt

• Ookruimtelijkeingrepennodig• Noodaantoekomstvisie• Bereidheidvanpartnersomsamentewerken

MasterplanLO2020

8

Nieuw-Sledderloineennotendop

9

LeefkwaliteitWoonomgevingIsolementImago…

AfbraakennieuwbouwAanleggroenPaden,pleinenNieuwewoonwijkenSchoolensportMobiliteitBewonersbetrokkenheid!…

Probleemstellingactie-onderzoek

Hoe kunnen we een publieke ruimte creëren die wordt gebruikt in diversiteit, die nieuwecontacten stimuleert en blijvende interactie tussen een diverse groep bewoners ondersteunt?

10

Interventie

Ruimtelijke

ingrepen

11

Interventie

12

Interventie

Ruimtelijke

ingrepen

Buurtfeest- BBQ

13

Interventie

14

WELKEGEMEENSCHAP HEBBENWEPROBERENTECREËRENENWATZIENWEDAARINGEBEUREN?

WELKEROLSPEELTPLAATS INDITTRAJECT?15

Welkegemeenschap hebbenweproberencreërenenwatzienwedaaringebeuren?Rationelegemeenschap– Socialegemeenschap– Publiekegemeenschap

16

à Verbindendedynamiek

• Samentuinmeubilaircreëren,samenkomstaanbanken,samenbarbecueën,anekdotes,…

• Professionelestimulansnodig

Welkegemeenschap hebbenweproberencreërenenwatzienwedaaringebeuren?Rationelegemeenschap– Socialegemeenschap– Publiekegemeenschap

17

à Ookeennormerendedynamiek:participatiewordteennorm

• …vooreenbewonerdiegeeftomzijnwoonomgeving• …omtemogengenietenvanleukedingenindewoonomgeving

• …omtekunnendeelnemeninverdereinterventiesenparticipatie

We beginnen een eerste bankte maken. Bewoners zijnenthousiast maar [bewoner]laat haar frustratie blijken:‘wie is er weer, het zijn altijddezelfden. Maar het zullenanderen zijn die als eersten opde banken zitten.’

Ik denk het zou goed zijn als we nu met diegenen diehebben meegewerkt, dat we die ook een stuk mee gaanlaten bepalen. Ik zou nu graag in de komende weken alshet gras gegroeid is, zelf [de banken] eens gaanverplaatsen samen met mensen. En zou ik zeggendiegenen die nu hebben meegewerkt kunnen voor eenstukje mee gaan bepalen van wat we er gaan zetten enwaar we het gaan zetten.

Welkerolspeeltplaats indittraject?

PLAATS

Location

Ligging,inrichting,bereikbaarheid,…

Locale

Watgebeurteropeenplaats?Welkeactiviteitengaanerdoor?Zijnmensensamenaanwezigopde

plaats?…

Senseofplace

Plaats-identiteit,herinneringenverbondenaandeplaats,imago,…

18

Welkerolspeeltplaats indittraject?

Actie-onderzoekisnietgeïsoleerdintijdenruimte,plaatsisvoor-gestructureerd

• Bebouwdeomgevinginvloedopsocialerelaties

19

Watlaterkomternogiemandopdeparking.Ikvraagwiedatis,zegdatikhaarnietken.Ofzijhaarkennen,dankunnenzehaarbijnaamroepen.Maar[bewoner]zegtdatdatiemandisvanMuggenberg1en“datdateenandereplaneetis”.

Ik vraag haar hoe het kwam dat zetoch niet op de BBQ was. Ze was naarfamilie want haar tante lag in hetziekenhuis. (…) Ik laat vallen dat haarburen er ook niet waren. Ze beaamt.Ze zegt dat [bewoonster] ook naarfamilie was en daardoor niet konkomen. En dan had [bewoonster]gezegd ‘als mijn buren niet gaan,dan ga ik ook niet’.

Welkerolspeeltplaats indittraject?

Actie-onderzoekisnietgeïsoleerdintijdenruimte,plaatsisvoor-gestructureerd

• Bebouwdeomgevinginvloedopsocialerelaties• Verschillendewoontrajectenen–perspectieven

20

Tegenmijhebbenzedatgezegd‘watvoornutheefthetnogwantwegaanhierbinnenkortweg’.

Welkerolspeeltplaats indittraject?

Actie-onderzoekisnietgeïsoleerdintijdenruimte,plaatsisvoor-gestructureerd

• Bebouwdeomgevinginvloedopsocialerelaties• Verschillendewoontrajectenen–perspectieven• Vandalismeindewijkinverreenrecentegeschiedenis

21

Ik doe niks meer, ik maak nietsmeer voor daar. Waarom zou ik? Jewerkt daar uren aan, met hart enziel om iets te doen voor de wijk endan breken ze het gewoon af.

Hetishiertocheenspecialementaliteit.

Welkerolspeeltplaats indittraject?

Actie-onderzoekisnietgeïsoleerdintijdenruimte,plaatsisvoor-gestructureerd

• Bebouwdeomgevinginvloedopsocialerelaties• Verschillendewoontrajectenen–perspectieven• Vandalismeindewijkinverreenrecentegeschiedenis• Betrokkenheidinactie-trajectversterktbetrokkenheidopplaats

22

Geschiedenisentoekomstdoenertoe.

Senseofplace vanbewonersheeftinvloedophunbetrokkenheid.

• Trotsoprealisaties• Verantwoordelijkheidvoorplaatsopnemen

Tweecentralelijnenvoorprofessioneelhandelen

Hoe kan je solidariteit in diversiteit stimuleren en ondersteunen entegelijkertijd vermijden dat je als professional zelf de spil wordt van degemeenschap die je samenbrengt?

Als je op een plaats wil ingrijpen om er ontmoeting en interactie testimuleren, is niet alleen het fysieke karakter van die plaats van tel. Ook debetekenis van die plaats voor bewoners speelt een belangrijke rol. Hoe kanje als professional ingrijpen op die sense of place?

23