Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt...

46
BEHOEFTE AAN INFRA VOOR ALTERNATIEVE ENERGIEDRAGERS Maarten Verbeek

Transcript of Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt...

Page 1: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

BEHOEFTE AAN INFRA VOOR

ALTERNATIEVE ENERGIEDRAGERSMaarten Verbeek

Page 2: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

PROJECTDOELSTELLING

De doelstelling van dit project is om de behoefte te bepalen (grootte en locatie)

van infrastructuur voor alternatieve energiedragers (elektriciteit, waterstof,

LNG/CNG) voor mobiliteit in Nederland in 2020, 2025 en 2030 op het

hoofdwegennet.

Dit project wordt uitgevoerd ten behoeve van ondersteuning van het

nationaal beleidsplan voor de AFID (EU)

klimaatakkoord / brandstofvisie (NL)

Deze studie zal waar mogelijk in lijn zijn met / aanvullend zijn aan ander werk

(bijvoorbeeld NAL):

gebruik worden gemaakt van bestaande data waar mogelijk

afstemmen met stakeholders / stuurgroep

Page 3: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

PROJECTAFBAKENING

Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden

meegenomen als “black box”.

Energiedragers: Leidend zijn de relevante nieuwe energiedragers die

genoemd worden in de AFID: elektriciteit, waterstof, LNG, CNG.

Voertuigen: wegtransportsegmenten (vracht- en personenvervoer), aangevuld

met binnenvaart en zeevaart. Niches die weinig of geen impact hebben op de

(openbare) tankinfrastructuur, worden niet meegenomen.

De focus ligt op het Nederlandse wegennet.

Page 4: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

TANKPUNTEN VS TANKSTATIONSLAADPUNTEN VS LAADPALEN VSLAADSTATIONS

Tankpunten: aantal vulpistolen dat simultaan beschikbaar is

Tankstations: is een verzameling van tankpunten

# tankpunten > # tankstations

Laadpunten: aantal stekkers dat simultaan beschikbaar is

Laadpalen: hebben vaak twee stekkers die simultaan kunnen worden

gebruikt.

Laadstations: is een verzameling van laadpalen

# laadpunten > # laadpalen > # laadstations

Alternative energy carrier infrastructure

Page 5: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

PROJECTAANPAK

- Verkeersintensiteit per km

- Aandeel per aandrijf-

techniek (klimaatakkoord)

- Energiegebruik per km

(klimaatakkoord)

- Snelweg vs niet-snelweg

- Green deals

Bepalen energievraag

per energiedrager per

wegsegment

Inventariseren/valideren

geschikte locaties voor

infrastructuur

Bepalen potentiële locaties en

aantal vul/laadpunten per locatie

Bepalen impact op

lokale energiesysteem

- Regionale plannen/studies

- Gesprekken met regio’s

Matchen van analyse

met aantal regionale

plannen / studies

- Huidige bestemming locatie

(rustplaats, tankstation, etc)

- Ruimte

- Veiligheidscontouren

Hfst 6- ontwikkeling van biobrandstoffen (aanbod, soorten, etc.)

- behoefte voor tank- en laadinfrastructuur in de scheepvaart

- minimum netwerk voor CNG

- ontwikkeling nieuwe energiedragers en (laad)technologieën

- businesscase en verdienmodellen

- Verwachte bezettingsgraad

- Tijd om af te vullen

- Voertuigactieradius

Lo

ss

e v

rag

en

- Aanwezigheid

middenspanningsnet /

waterstofpijpleiding

- Capaciteit op netwerk

Hfst 3 Hfst 4

Hfst 4

Hfst 4 Hfst 5

Page 6: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

METHODE VOOR HET BEPALEN VAN DE BENODIGDE INFRASTRUCTUUR

Alternative energy carrier infrastructure

# Voertuigen met

bepaalde aandrijving [-]

Jaarkilometrage

[km/jaar]

Energiegebruik

[kWh/km]

Benodigde energie per

jaar [kWh/jaar]

Aandeel geladen met

snellader (enkel voor

elektrisch) [%]

Afvulsnelheid /

vermogen van lader

[l/min] [kW] [kg/min]

Bezettingsgraad tank- /

vulpunt [%]

Additionele tijd bij

tanken / laden [min]

Totaal benodigd aantal

tank- / laadpunten [-]

Aantal tank- /

laadpunten nabij HWN

[-]

Aandeel energie

geladen nabij HWN [%]

Verdeling gereden

kilometers over HWN [-]

Verdeling tank- /

laadpunten over HWN

[-]

Page 7: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

BENODIGDE TANK- EN LAADINFRASTRUCTUUR VOOR LICHTE VOERTUIGEN

Alternative energy carrier infrastructure

Page 8: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

DISCLAIMER

Resultaten gelden in de situatie dat

1,7 mln lichte voertuigen op elektriciteit in 2030

300.000 lichte voertuigen op waterstof in 2030

‘Afzwakking elektrisch rijden dreigt in Klimaatakkoord’ (17-06-2019)

Elektrische voertuigen 15% van energie laden bij snelladers (in lijn met NAL)

De werkelijke ontwikkeling is onder andere afhankelijk van de

(meer)prijs voor snelladen;

beschikbaarheid van reguliere laders en snelladers;

actieradiusontwikkeling van voertuigen.

Page 9: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

TOTALE BEHOEFTE AAN INFRA VOORLICHTE VOERTUIGEN IN NL

Bezettingsgraad hangt af van relatie

Bereidheid om te wachten vs prijs (=

energiekosten + belasting+ afschrijving

infra + marge)

Behoefte aan vulpunten voor

vloeibare (bio)brandstoffen neemt af

met 27% tot 2030.

Behoefte aan snellaadpunten zal

stijgen tot ~4400 of maximaal ~8200

in 2030 bij een bezetting van

respectievelijk 20% of 11%.

Behoefte aan waterstofvulpunten zal

stijgen tot ~249 tot ~364 in 2030 bij

een bezetting van respectievelijk 20%

of 11%.

De behoefte aan CNG vulpunten in

laag met 43 tot maximaal 77 in 2030

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

18000

20000

Vloeibaar Elektisch Waterstof CNG

Benodig

d a

anta

l ta

nk-

en laa

dpu

nte

n

in N

L

2020 2025 2030

Scenario

Bezettingsgraad Tank-en laadpunten

Elektrisch Waterstof Elektrisch Waterstof

Centraal 20% 20% 4398 364

Laag 30% 30% 3003 249

Hoog 11% 11% 8209 680

Page 10: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

Vloeibaar Elektisch Waterstof CNG

Benodig

d a

anta

l ta

nk-

en laa

dpu

nte

n

langs h

et

hoofd

wegennet

2020 2025 2030

TOTALE BEHOEFTE AAN INFRA VOORLICHTE VOERTUIGEN OP EN NABIJ HWN

Alternative energy carrier infrastructure

Behoefte aan vulpunten voor

vloeibare (bio)brandstoffen nabij het

HWN neemt af met 27% tot 2030.

Behoefte aan snellaadpunten nabij het

HWN zal stijgen tot ~2904 of

maximaal ~8133 in 2030 wanneer er

10% tot 15% wordt geladen / getankt

nabij het HWN

Behoefte aan ~144 tot maximaal ~404

waterstofvulpunten.

Scenario

Getankt nabij HWN Tank-en laadpunten

Elektrisch Waterstof Elektrisch Waterstof

Centraal 10% 40% 2904 144

Laag 5% 15% 992 37

Hoog 15% 60% 8133 404

Page 11: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

20

16

20

17

20

18

20

19

20

20

20

21

20

22

20

23

20

24

20

25

20

26

20

27

20

28

20

29

20

30

Aanta

l snella

adpunte

n in N

L

Werkelijk

TNO 2019 (laag)

TNO 2019 (midden)

TNO 2019 (hoog)

# Elaad 2019 (laag)

# Elaad 2019 (midden)

# Elaad 2019 (hoog)

NAL 2018

APPM 2019

0

100

200

300

400

500

600

700

80020

16

20

17

20

18

20

19

20

20

20

21

20

22

20

23

20

24

20

25

20

26

20

27

20

28

20

29

20

30

Aanta

l w

ate

rsto

fvulp

unte

n in N

L

Werkelijk

TNO 2019 (midden)

TNO 2019 (laag)

TNO 2019 (hoog)

H2-platform (ambitie)*

H2-platform (gepland)*

H2-platform (OKA)*

VERGELIJK MET ANDERE PROGNOSES

Hogere aantallen benodigde

snelladers zijn het gevolg van

hogere energievraag (#km,

#voertuigen, energiegebruik)

lagere gemiddelde

bezettingsgraad

Lager aantal benodigde

waterstofvulpunten is het

gevolg van

Hogere gemiddelde

bezettingsgraad

Alternative energy carrier infrastructure

20%

30%

11%

20%

30%

11%

Aanname: vier

vulpunten per

vulstation

Bezettingsgraad

Bezettingsgraad

Page 12: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

Alternative energy carrier infrastructure

SPREIDING VAN INFRASTRUCTUUR

Page 13: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

VERDELING VAN INFRA VOOR LICHTE VOERTUIGEN OVER HET HWN

Elektrisch: Per 10 kilometer snelweg, zijn er 1,3 tot 11 snellaadpunten nodig

(afh van verkeersintensiteit (TNO midden scenario)), bijvoorbeeld

Amsterdam - Utrecht (A2) in 2030 ~88

Amsterdam - Den Haag (A4) ~127

Boxmeer - Duitse grens (A77) 20 km ~2

Minstens één waterstofvulpunt op elke 20 à 60

kilometer HWN tot maximaal elke 160 km.

Relatief hoge transportkosten per getankte

hoeveelheid waterstof

Behoefte aan CNG-infra zeer beperkt

‘dekkend’ netwerk zou leiden tot lage

gemiddelde bezettingsgraad en hoge

afschrijvings- en transportkosten per

getankte hoeveelheid CNG.

Page 14: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

BENODIGDE TANK- EN LAADINFRASTRUCTUUR VOOR ZWARE VOERTUIGEN

Alternative energy carrier infrastructure

Page 15: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

TOTALE BEHOEFTE AAN INFRA VOORZWARE VOERTUIGEN IN NL

Bezettingsgraad hangt af van relatie

Aantal openbare vul- / laadpunten en

de mate waarin energie wordt

aangeboden op locaties waar

vrachtwagens langere tijd stil staan

(Bio)diesel blijft de dominante

energiedrager tot 2030.

Behoefte aan snellaadpunten zal

stijgen tot ~200 of maximaal ~293 in

2030 bij een bezetting van

respectievelijk 20% of 11%.

Behoefte aan waterstofvulpunten zal

stijgen tot ~45 tot ~117 in 2030.

De behoefte aan CNG vulpunten in

laag met 5 tot maximaal 14 in 2030.

Bij en vloot van 7000 ipv 3500 loopt

dit op tot 10 tot maximaal 28.

Scenario

Bezettingsgraad Tank-en laadpunten

Elektr. Waterstof LNG Elektr. Waterstof LNG

Centraal 20% 20% 20% 293 66 8

Laag 30% 30% 30% 200 45 5

Hoog 11% 11% 11% 517 117 14

0

100

200

300

400

500

600

Vloeibaar Elektrisch Waterstof LNG

Benodig

d a

anta

l ta

nk-

en laadpunte

n

in N

L

2020 2025 2030

Page 16: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

0

50

100

150

200

250

300

350

400

Vloeibaar Elektrisch Waterstof LNG

Benodig

d a

anta

l ta

nk-

en laadpunte

n

langs h

et

hoofd

wegennet

2020 2025 2030

TOTALE BEHOEFTE AAN INFRA VOORZWARE VOERTUIGEN OP EN NABIJ HWN

Alternative energy carrier infrastructure

(Bio)diesel blijft de dominante

energiedrager tot 2030.

In 2030 behoefte aan 67 (of maximaal

344) snellaadpunten nabij het HWN

Behoefte aan 27 (of max 70)

waterstofvulpunten nabij het HWN in

2030

Behoefte aan 3 tot max 8 vulpunten

voor (bio-)LNG in 2030 vanwege

beperkt aantal LNG-voertuigen

volgens routeradar (3500). Bij 7000

voertuigen behoefte van 6 tot max 16

vulputen.

Scenario

Bezettingsgraad Tank-en laadpunten

Elektr. Waterstof LNG Elektr. Waterstof LNG

Centraal 6% 40% 40% 117 27 3

Laag 5% 15% 15% 67 7 1

Hoog 10% 60% 60% 344 70 8

Page 17: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

VERDELING VAN INFRA VOOR ZWARE VOERTUIGEN OVER HET HWN

Hoeveelheid benodigde tank- en laadinfrastructuur voor alternatieve

energiedragers op het hoofdwegennet in 2030 beperkt

Rendabele infrastructuur genereren door:

Synergie met andere voertuigtypen of modaliteiten;

Geconcentreerd inzetten van voertuigen op

alternatieve energiedragers en alleen tank- en

laadinfrastructuur realiseren op die locaties

Page 18: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

BEHOEFTE AAN INFRASTRUCTUUR OP TENT NETWORK IN 2030

AmsterdamHengelo

Ridderkerk

Vlissingen

Breda

België

Nijmegen

(E8, H2, L0)

(E1, H0, L0)

(E3, H1, L0)

(E3, H1, L0)

(E3, H1, L0)

(E6, H1, L0)

(E7, H1, L0)

A16

Maasvlakte

= North Sea – Baltic

= Rhine – Alpine

= North Sea - Mediterranean

= MIRT

E = snellaadpunten

H = waterstofvulpunten

L = LNG-vulpunten

Venlo

(E8, H2, L0)

Page 19: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

Alternative energy carrier infrastructure

Page 20: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

MOGELIJKE BARRIÈRES EN INFRA BUITEN HET HWN

Alternative energy carrier infrastructure

Page 21: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

AANTAL SNELLADERS PER TANKSTATION TE HOOG VOOR HUIDIG SYSTEEM

Grote behoefte aan snelladers zal op een aantal verzorgingsplaatsen leiden tot

Gebrek aan fysieke ruimte

Onvoldoende capaciteit op het elektriciteitsnet

Daarom op zoek naar andere locaties voor realiseren snelladers!

0

10

20

30

40

50

60

70

80

0 to

t 4

4 to

t 8

8 to

t 12

12

tot 1

6

16

tot 2

0

20

tot 2

4

24

tot 2

8

28

tot 3

2

32

tot 3

6

36

tot 4

0

40

tot 4

4

44

tot 4

8

48

tot 5

2

Aa

nta

al ve

rzo

rgin

gsp

laa

tse

n

Benodigd aantal snellaadpunten per verzorgingsplaats

Page 22: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

AANVOER VAN WATERSTOF MET VRACHTWAGENS LEIDT TOT VEEL KM

De aanvoer van waterstof leidt in 2030 tot

37 miljoen extra vrachtwagenkilometers per jaar (+0.5%)

Dat zijn 20 tot 30 keer zoveel bewegingen als voor diesel

Gemiddeld 2,3 leveringen per vulpunt per dag

Voor een station met drie vulpunten zijn dat zeven leveringen per dag

Verder onderzoek nodig naar mogelijke veiligheidsrisoco’s van deze grote

hoeveelheden verkeersbewegingen met tankwagens met waterstof.

Alternative energy carrier infrastructure

Page 23: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

CONCLUSIES INFRASTRUCTUUR LICHTE VOERTUIGEN

Elektrisch

Zeer grote groei nodig van snelladers: 1.4 tot 3.1 nieuwe per dag

Bestaande verzorgingsplaatsen bieden niet voldoende geografische en

netwerkcapaciteit: op zoek naar andere locaties.

Waterstof

Keuze voor grote spreiding waterstofvulpunten, 1 vulpunt per tankstation,

leidt tot relatief hoge (infrastructuur)kosten per getankte hoeveelheid.

Groot aantal verkeersbewegingen met waterstoftankwagens nodig voor

bevoorrading: verder onderzoek naar veiligheidsrisico’s

CNG

Dekkend netwerk (bv elke 30 km) realiseren / onderhouden leidt tot lage

bezettingsgraad en daardoor hogere (infrastructuur)kosten. Goed rekenen

aan bussiness case voor rendabiliteit CNG-vulpunten.

Page 24: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

VERSPREIDING INRFA NIET NABIJ HWN OVER BUITENWEGEN EN 32 STEDEN

0

20

40

60

80

100

's-G

rave

nh

ag

e

's-H

ert

og

en

bo

sch

Alk

ma

ar

Alm

ere

Alp

hen

a/d

Rijn

Am

ers

foo

rt

Am

ste

rda

m

Ap

eld

oo

rn

Arn

he

m

Bre

da

De

lft

De

ve

nte

r

Do

rdre

ch

t

Ede

Ein

dho

ven

Em

me

n

Enschede

Gro

nin

ge

n

Ha

arle

m

Ha

arle

mm

erm

ee

r

Le

eu

wa

rde

n

Le

iden

Ma

astr

ich

t

Nijm

eg

en

Ro

tte

rdam

Tilb

urg

Utr

ech

t

Ve

nlo

Westland

Za

an

sta

d

Zo

ete

rme

er

Zw

olleA

an

tal la

ad

/ ta

nkp

un

ten

Elektrisch Waterstof

Infrastructuur die niet op het HWN wordt gerealiseerd, is verdeeld over buitenwegen en

steden op basis van gereden kilometers

Page 25: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

BINNENVAART

Alternative energy carrier infrastructure

Page 26: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

BINNENVAARTAmbities KA

30% biobrandstoffen voor

binnenvaartschepen naar 2030

150 emissievrije schepen (met

modulaire energievoorziening) in 2030

batterijcontainers;

containers met waterstofcilinders

en eventueel een brandstofcel;

30% bijmengen van HVO / BTL kan

zonder aanpassingen (infra en schepen)

Wisselen containers waarschijnlijk bij CT’s

Veel capaciteit op het net nodig op CT’s

TNO onderzoekt welke CT’s geschikt zijn

voor eerste 50 binnenvaartschepen

Page 27: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

T T T

T

TT

TT

TT

TT

T

T

T

T

T

T T TT

T

T

T T T

T

TT

T

TT

T

T

T

T

T

= North Sea – Baltic

= Rhine – Alpine

= North Sea - Mediterranean

= Container terminal

= LNG-bunkerstation

T

L

L

L

LL

L

L

L

Page 28: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

VERGELIJK MET REGIONALE PLANNEN TAV ONTWIKKELING INFRASTRUCTUUR

Alternative energy carrier infrastructure

Page 29: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

ANALYSE VAN DE INTERACTIE MET / IMPACT OP REGIONALE PLANNEN

Infrastructuurambitites voor drie regio’s

vergeleken met uitkomsten van deze

analyse

Zuid-

Holland

Noord-

Brabant

Groningen

Page 30: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

ZUID-HOLLAND: NAAR EEN GROENE WATERSTOFECONOMIE (I)

Wegvervoer

2.000-3.000 vrachtwagens op

waterstof in 2030 (26% tot 39% avn

totaal volgens OKA)

Op basis van eerdere aannames

zijn hiervoor 14 waterstofvulpunten

nodig

Er staan zes waterstoftanksstations

gepland in Zuid-holland. Bij twee

vulpunten per station wordt aan

behoefte voldaan.

Page 31: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

ZUID-HOLLAND: NAAR EEN GROENE WATERSTOFECONOMIE (II)

Binnenvaart

Publicatie Zuid Holland: 3,4-8,5 PJ door waterstof

Klimaatakkoord: 5PJ duurzaam, waarvan 30% door biobrandstoffen ofwel

1,2 PJ door elektriciteit en waterstof

Publicatie ZH overstijgt ruimschoots ambities uit OKA.

Page 32: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

GRONINGEN

Waterstofplatform

8 waterstofstations voor 2022

Analyse

Behoefte aan 2,3 en 17 waterstofstations in respectievelijk 2025 en 2030

(bij 2 vulpunten per station)

Tussen 2022 en 2030 zal de groei van het aantal tankstations nog wel

moeten worden doorgezet

Wanneer waterstofvoertuigen voornamelijk worden ingezet op corridors, zou

behoefte aanzienlijk lager kunnen uitpakken

Alternative energy carrier infrastructure

Page 33: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

NOORD-BRABANT

De provincie Noord-Brabant heeft momenteel nog geen concrete ambitie ten

aanzien van het te realiseren aantal snellaadpunten.

Wel verwachte benodigde hoeveelheid snelladers in NAL 2019

verwachte behoefte aan snellaadpunten in 2020 en 2025 zeer vergelijkbaar in

de NAL en deze TNO-studie. De prognose van NAL voor 2030 komt hoger uit

door:

hogere behoefte aan elektriciteit door een hoger energiegebruik, hoger

jaarkilometrage en groter aantal elektrische voertuigen;

lagere aangenomen bezettingsgraad.

Jaar NAL (2019) TNO (2019)

2020 216 282

2025 604 692

2030 1591 1003

Page 34: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

SPECIFIEKE VRAGEN

Alternative energy carrier infrastructure

Page 35: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

VEILIGHEID

Veiligheid (nog) geen barrière voor transport en opslag van alternatieve

energiedragers

Maar er wordt gewerkt aan veiligheidsnormen voor ‘multifuel stations’.

Richtlijn in de maak om samenhang PGS’en.

Waterstof

Veiligheidswetgeving tav waterstof werkt, maar nog niet bekend bij alle

betrokken partijen.

In de maak: handreiking en checklist voor waterstoftankstations

LNG regelgeving is duidelijk

protocollen aanwezig voor voertuigbrand bij brandweer op basis van kenteken

maar wat al dat niet leesbaar is

DCMR: marco vd berg

Page 36: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

WAAR IS CONCENTRATIE VAN INFRA ALT. ENERGIEDRAGERS WENSELIJK?

Elektrisch

Bussen: depots (laag vermogen) en eindhaltes (hoog vermogen)

Taxi: standplaatsen (hoog vermogen) en ‘thuis’ (laag vermogen)

Vrachtwagens en trekker-opleggers:

Distributie: private parkeerterreinen (laag vermogen) en laad- en

loslocaties (hoog vermogen)

Lange afstand: verzorgingsplaatsen (hoog vermogen)

Waterstof

Meer vergelijkbaar met tanken van vloeibare brandstoffen, daardoor

makkelijker inpasbaar in inzetprofiel

In opstartfase gebruikmaken van dezelfde infra voor verschillende

modaliteiten (bv nabij industieterreinen aan randen van steden)

Page 37: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

EFFECTEN VAN NIEUWELAADTECHNIEKEN OP VRAAG NAAR INFRA

Inductieladen heeft een aantal voordelen:

Gemak en gebruiksvriendelijkheid

Minder objecten in de openbare ruimte

Maar ook nadelen

Gebrek aan standaardisatie

Slim laden is bij draadloos laden is momenteel nog moeilijker te realiseren

Onzekerheid tav juist parkeren van de auto en bevestiging van laden

Alleen klein aantal luxe automerken bezig met ontwikkeling

Uitrol op grote schaal niet te verwachten voor 2030

Pas wanneer voertuigen inductief geladen kunnen worden tijdens het rijden of

bijvoorbeeld bij verkeerslichten, zal het moment en locatie van laden

aanzienlijk veranderen.

Page 38: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

NIEUWE ENERGIEDRAGERS

Synthetische brandstof op basis van fossiele grondstoffen (bv GTL en CTL)

Onwenselijk vanwege hogere CO2-ketenemissies dan fossiele diesel

Power-to-fuels;

Rendabel bij overschot duurzame elektriciteit, beperkt beschikbaar

Inzetten waar alternatieven schaars zijn

Luchtvaart, (zee)scheepvaart, langeafstandstrucks

‘drop in’ heeft voorkeur vanwege lage extra kosten infra en voer-/vaartuigen

Verschillende brandstoffen op basis van biomassa;

Veel mogelijkheden (grondstoffen, productieprocessen en eindproducten)

Biomassa beperkt beschikbaar, inzetten waar alternatieven schaars zijn

Luchtvaart, (zee)scheepvaart, langeafstandstrucks

‘drop in’ heeft voorkeur vanwege lage extra kosten infra en voer-/vaartuigen

Redox-batterij

Oplaadbare accuvloeistof

Geen zicht op commerciële toepassing van deze energiedrager voor 2030

Page 39: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

ONTWIKKELING BESCHIKBAARHEID VAN EN VRAAG NAAR BIOBRANDSTOFFEN

In potentie kan aan vraag van 43 PJ tot 90 PJ* duurzame biobrandstoffen

worden voldaan, mits aan een aantal complexe voorwaarden wordt voldaan:

een verantwoorde toename van het aanbod van duurzame biomassa

het beter en efficiënter benutten van beschikbare biomassa;

hogere conversierendementen en hoogwaardig gebruik van reststromen.

Ambities tav hoeveelheid biobrandstoffen beperkt in ‘brandstofvisie 2.0’:

maximaal 27 PJ aan duurzame biobrandstoffen

streefwaarde van 60 PJ biobrandstoffen in 2030

*Biomassa 2030: Strategische visie voor de inzet van biomassa op weg naar 2030, 1 december 2015

Page 40: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

EFFECT VAN DE VERANDERENDE INFRA OP BUSINESSCASE TANKSTATIONS

Toename van aantal elektrische voertuigen leidt tot afname van aantal

voertuigen dat tankt / laad nabij het HWN

Maar laden duurt (gemiddeld) langer dan tanken van benzine / diesel

Op basis van analyse name de behoefte naar infra toe (sneellaadpunten

+tankpunten)

Om een vergelijkbare omzet te genereren zal de (netto) marge per laadbeurt

voor een elektrische auto aanzienlijk groter moeten zijn dan voor een

tankbeurt met een conventionele auto

Alternative energy carrier infrastructure

Page 41: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

CONCLUSIES

Alternative energy carrier infrastructure

Page 42: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

CONCLUSIES: VRAAG EN LOCATIES NIEUWE INFRASTRUCTUUR

Behoefte aan snelladers gaat hard groeien: 1,5 tot 3 nieuwe laadpunten per dag

De benodigde fysieke ruimte en (piek)vermogens zijn belangrijke barrières voor

het realiseren van het aantal benodigde snelladers (nabij het hoofdwegennet).

Bij 300.000 waterstofvoertuigen voldoende vraag om dekkend netwerk te

realiseren (elke 20 tot 60 km HWM een vulpunt), maar waarde van spreiding

afwegen tegen meerkosten infra en transport.

Waterstofvoertuigen en waterstofstations gezamenlijk opschalen (aantal en locaties),

bv langs TenT en MIRT corridors.

Synergie met andere modaliteiten, zoals binnenvaart langs de A15

De vraag naar LNG en CNG is zo beperkt dat zelfs bij de laagst onderzochte

bezettingsgraden (11%) het aantal benodigde infrastructuur niet zal leiden tot en

dekkend netwerk. Wanneer een hogere dekkingsgraad wordt gerealiseerd, leidt

tot een lagere bezetting en hogere kosten per afgezette hoeveelheid brandstof.

Page 43: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

CONCLUSIES: ONTWIKKELINGEN IN BINNENVAART

Verduurzaming van de binnenvaart zal eerst plaatsvinden in

containerschepen met infra bij containerterminals: onderzoek naar meest

geschikte schepen en locaties is gaande.

Walstroom op steeds meer locaties beschikbaar en lokaal beleid steeds

belangrijkere driver.

Alternative energy carrier infrastructure

Page 44: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

CONCLUSIES: NIEUWE ONTWIKKELINGEN EN SYSTEEM (I)

Bestaande studies geven overeenkomstig beeld, maar regionale

(overheids)plannen tav infra nog zeer beperkt.

Veiligheid is (nog) geen barrière voor opslag en distributie van energiedragers

Buiten HWN belangrijk om infra te realiseren op locaties waar effect op

gebruiksprofiel van bedrijfsvoertuigen beperkt is: laad- / losplekken en

taxistandplaatsen

Vermogens van (snel)laders nemen snel toe, andere ontwikkelingen zoals

inductief laden gaan langzaam

Nieuwe brandstoffen (synthetische en biobrandstoffen) kunnen grotendeels

worden gedistribueerd volgens huidige methodes en (aangepaste) infrastructuur

Bij goede sturing kan aan de vraag naar duurzame biobrandstoffen worden

voldaan

Alternative energy carrier infrastructure

Page 45: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

CONCLUSIES: NIEUWE ONTWIKKELINGEN EN SYSTEEM (II)

Om een vergelijkbare omzet te genereren zal de (netto) marge per laadbeurt

voor een elektrische auto aanzienlijk groter moeten zijn dan voor een tankbeurt

met een conventionele auto

Alternative energy carrier infrastructure

Page 46: Presentatie Behoefte aan infra voor alternatieve ...€¦ · PROJECTAFBAKENING Het project richt zich voornamelijk op snelwegen, waarbij steden worden meegenomen als “black box”.

THANK YOU FOR YOUR ATTENTION

Take a look:TNO.NL/TNO-INSIGHTS