Present F Fact 2009

28
Afvalsector, duurzaamheid en CO2-footprint Marktreview 2009 Frank Hopstaken Afvalconferentie 2009 World Forum Den Haag, 7 oktober 2009

description

Presentatie Frank Hopstaken. Review 2009 Nederlandse afvalmarkt.

Transcript of Present F Fact 2009

Page 1: Present  F Fact 2009

Afvalsector, duurzaamheid en CO2-footprint

Marktreview 2009

Frank Hopstaken

Afvalconferentie 2009

World Forum Den Haag, 7 oktober 2009

Page 2: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

Inhoud

1 Marktontwikkelingen 3

2 Nederlandse afvalmarkt 8

3 Benchmark 16

4 CO2-footprint afvalsector 22

Pagina

2

een waardevolle indicator

Page 3: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

1 Marktontwikkelingen 2009

• Er is overcapaciteit aan verbranding

• Recente aanbestedingen indiceren prijsdaling in 2010

3

50

60

70

80

90

100

110

120

130

140

150

2005 2006 2007 2008 2009 2010

Min Max Gem

Verwerkingsprijs in €/ton

Page 4: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

0

500.000

1.000.000

1.500.000

2.000.000

2.500.000

3.000.000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

ton

bra

nd

baar

afv

alOverig

Bedrijfsafval

Residuenscheiding

Bouw- enSloopafval

Huishoudelijk Afval

Storten brandbaar afval naar minimum

Overflow blijft een belangrijke indicator (ook voor CO2-footprint)

4

Export naar

Duitsland

“It’s no longer whether, but how big overcapacity will be”: Lutger Rethmann

Stortverbod

Duitsland

Bouw

AVI’s

Page 5: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

Overcapaciteit AVI’s/GAVI’s

Supply 2009: bedrijfsafval -15%, recover scenario: +10%, +2%, + 3%

5

Overcapaciteit kan oplopen tot 1,2 Mton/y (excl. import)

5.000

5.500

6.000

6.500

7.000

7.500

8.000

8.500

9.000

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Demand Supply Supply-recover

Demand 2009-2012: nieuwe verbrandingscapaciteit in de markt:

Essent (AZN4), Sita (Eml, Bav), Twence (3e), Eon, HVC (D), Omrin(REC)

kton/j

brandbaar

afval

Page 6: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

• Prijsniveau 2004 weer bereikt

• Schaars -> dan blijvend hogere prijs (olie, koper, textiel)

Prijzen oudpapier en -karton in Euro per ton

€ 0

€ 20

€ 40

€ 60

€ 80

€ 100

€ 120

€ 140

€ 160

€ 180

2004jul

2005jul

2006jul

2007jul

2008jul

2009juni

6

Grondstoffenvraag trekt iets aan

Staalschroot in Euro per ton

€ 0

€ 50

€ 100

€ 150

€ 200

€ 250

€ 300

€ 350

2004jul

2005jul

2006jul

2007jul

2008jul

2009jul

Page 7: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

• Overcapaciteit verbranding, prijs onder druk

• Grondstoffenprijs teruggevallen

• Kredietcrisis heeft zijn effecten op de markt

• Halfjaarcijfers indicatie van 10-12% lagere omzet

Doorstaat de afvalsector deze recessie?

• Afvalsector stond er goed voor midden 2008

• Recessie afwachten of transitie vormgeven?

7

Markt 2009: start van een transitie?

Page 8: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

2 Nederlandse afvalmarkt

Marktomzet 2008

• € 5,9 mlrd*, + 2,5 %

• afvlakkende groei sinds ’02

• publiek deel € 0,6 mlrd

• laat cyclisch patroon

• 2009 (2010): daling 5-8%

• verzadiging segmenten?

* CBS tot 2007, berekening FFact 2008

CBS 2006 mogelijk te hoge omzet recyclingsegment

8

2

3

4

5

6

1995 2000 2005

4

5

6

2002 2005 2008

Omzet in €*mln

Page 9: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

* CBS tot 2007, berekening FFact 2008

9

Bedrijfsresultaat blijft op hoog niveau

12

16

20

2002 2005 2008

Resultaat (EBITD)

• stabiel rond 18 %*

• verschillen groter

4

8

12

1995 1999 2003 2007

in % van omzet

Resultaat (EBIT)

• stabiel op 10,5 %*

• verschillen 2-24%

Page 10: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

* CBS cijfers, 2006 recycling is raming

10

Marktsegmenten

Omzet in €*mln

0

500

1000

1500

2000

2500

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Inzameling Behandeling Recycling

Page 11: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

* CBS cijfers, 2006 recycling is raming

11

Marktsegmenten

EBITD in % van de omzet

0

5

10

15

20

25

30

35

2002 2003 2004 2005 2006 2007

Inzameling Behandeling Recycling

Page 12: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

Omzet 2008 in NL in mln euro

VGG

Shanks

SITA

Essent

Top 4 NL afvalbedrijven, groei valt terug

12

Top 4 is 37% van de NL-markt

+2%

+5%-3%-1%

Doorstart

Groeitempo valt terug

Groei in

uitdagende

markt Kwaliteit

Page 13: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

Top 5-15 NL sterke regionale posities

+3%

+1%-2%

9 overheidsgedomineerde bedrijven

0

50

100

150

200

250

Omzet 2008 in NL in mln euro

HVC

AEB

Delta

OMRIN

Twence

Rova

Dusseldorp

ARN

IRADO

Meerlanden

VAR

13

Sterke groei door o.a. BEC’s

Page 14: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

Top 16-25 NL blijft op 6% van NL-markt

+3%

+1%-2%

0

5

10

15

20

25

30

35

Omzet 2008 in NL in mln euro

Netwerk

Rd4

DRSH

Afvalzorg

DAR

SAVER

Sortiva

GP Groot

Cyclus

Twente

14

Sortiva in 2009 met recycling van GP

Groeitempo gelijk aan gemiddelde: 2,5 % (6% in 2007)

Page 15: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

Grootste EU bedrijven in zwaar weer

+3%

+1%-2%

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

Omzet 2008 in EU in mln euro

Veolia

Sita

Remondis

FCC

Alba group

VGG

Biffa

Shanks

15

0

10

20

30

40

50

60

70

27-9

-07

27-1

1-0

7

27-1

-08

27-3

-08

27-5

-08

27-7

-08

27-9

-08

27-1

1-0

8

27-1

-09

27-3

-09

27-5

-09

27-7

-09

VEOLIA ENVIRON.

2009

Beursgenoteerde bedrijven gaan mee

in economische dynamiek

2008

£ -> €

Page 16: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

3 Benchmark 2008

Rendement Duurzaamheid MVO

EBIT > 9% Fase 3 3-6

EBIT 5-9% Fase 2 1-2

EBIT < 5% Fase 1 <1

O/+

O

+

-/O

-

16

Continuïteit en lange termijn stabiliteit door:

• bedrijfseconomisch rendement

• duurzaamheid (systeem en implementatie)

• MVO / innovatie / CO2-footprint

Page 17: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Elementen van de benchmark (uitgevraagd bij top 25):

1. Beleid en kenbaarheid (doelen, plan, verankering)

2. Externe herkenbaarheid (effecten), o.a.

• milieuschade

• gezondheid

• productveiligheid (incl. CO2)

• sociale, arbo, behandelingsnormen

3. Samenwerking – partnerships

4. Investeringen in nieuwe producten - innovatie

5. Productieketen in beeld (ketenanalyse, CO2)

6. Gedragscode, vertaald naar praktische maatregelen

Score 0-1 per element, max. 6 punten

17

Page 18: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

VGG

Shanks

Sita

Essent-M

HVC

AEB

Delta-M

Omrin

Twence

Rova

Dusseldorp

ARN

IRADO

Meerlanden

VAR

Resultaten benchmark top 15

Duurzaamheid MVO-CO2Rendement

2-3 2,5

2 3,57,6

1-2 13,1

2 2

2 16,4

2 2,512,1

2-3

2,51,0

1-2 0,5

2-3 2,5

10,3

2-3 321,2

223,4

2-3 38,7

2-3 2,511,7

2-3 34,3

2

2

16,5

2

2,8

14,7

Top 4: 2,6

Top 5-15: 2,1

Top 4: 9,9 %

Top 5-15: 12,3 %

Top 4: 2,4

Top 5-15: 2,1

24,4

3,8

18

Page 19: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

Resultaten benchmark top 16-25

Duurzaamheid MVO-CO2Rendement

1-2 18,4

2

0,5

6,9

1-2 1

2 1,5

5,5

2-3 1,5-

2,518,8

2-3 2,59,7

2 10

1-2 1,57,4

-

3

1-2

1,5

14,2

Top 16-25:1,45

Top 4: 2,6

Top 5-15: 2,1

Top 16-25: 8,5 %

Top 4: 9,9 %

Top 5-15: 12,3 %

Top 16-25: 2,0

Top 4: 2,4

Top 5-15: 2,1

19

Netwerk

Rd4

DRSH

Afvalzorg

DAR

SAVER

Sortiva

GP Groot

Cyclus

Twente M

Page 20: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

Sector staat er goed voor

Continuïteit door:

Winst op 10,5%

Duurzaamheid fase 2: openheid en l.t. strategie

Diverse awards voor bijdragen/verslagen

MVO in ontwikkeling

Onderdeel jaarverslag of afzonderlijk verslag

18x ziekteverzuim: gem. 5,2% (5,1% in 2007)

12x CO2-scan uitgevoerd en gerapporteerd

7x voorbereiding CO2-scan (in afwachting van)

20

[ Verantwoordelijkheid

nemen voor onze

omgeving vinden

we vanzelfsprekend ]

Page 21: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

And the winners are …..

21

5,5

4,5 OMRIN, Twence, ROVA

VGG, SITA, HVC, Meerlanden, Afvalzorg

Shanks, AEB, VAR, DRSH5

Delta, GP Groot2

Essent, ARN, DAR4

SAVER, Cyclus3,5

Dusseldorp, Netwerk, Rd43

IRADO, Sortiva, Twente M2,5

Gemiddeld resultaat van 3,6 in 2008 naar 4,0 in 2009

Betrouwbaar, duurzaam, transparant, innovatief, veilig en sociaal

Page 22: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

4 CO2-footprint afvalsector

22

2008-afspraak: rapporteer in CO2-equivalenten (GHG!)• 12x scan en rapportage (van afvalbedrijf)

• welke methode (directe + indirecte emissies)

CO2-balans voor afval vergelijkt opties van verwerking(Studies: 8,4 Mton CO2-eq besparing; 2006 10 Mton vanaf storten)

-600

-400

-200

0

200

400

600

800

1000

1200

dumpen

storten

AVI-conv

AVI-opti

compost

vergisten opt

Emissie in

kg CO2-eq

per ton hha

Page 23: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

Recycling levert meestal meer besparing

23

Op basis van LCA’s zijn verschillen te berekenen

• bij hout levert energie- en warmteterugwinning 1x voordeel

• let op de condities die gesteld zijn bij hergebruik

• in het algemeen past CO2-footprint bij de ladder

-12000

-10000

-8000

-6000

-4000

-2000

0

granulaat

glaspapier

houtPET

textiel

alumin

Vermeden

emissie in

kg CO2-eq

per ton hha

Page 24: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

Wat is nu de rol van een afvalbedrijf

24

Sturing op de keten en methode van be- en verwerking:

• Tool (zoals EpE): afspraken over CO2-eq

• Zicht bieden op hoeveelheden en prestaties

• Verificatie (onafhankelijk)

• Informatie (eventueel credits/certificaten)

Scope 1

Directe emissies

Scope 2

Indirecte emissies

Scope 3

Vermeden emissies

Verwerking

Transport

Verwarming (gas)

Stortplaats

Inkoop elektriciteit

(optie groene E)

Transport

(gerelateerd)

Recycling (mat.)

E-productie

Warmte-afzet

Biogas

Terugwinning mat.

Page 25: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

Wat leveren scans op

25

• géén eenduidige methode (en verificatie)

• indicaties van emissies en besparingen (in kton CO2-eq)

• een lastige optelsom

oók:

• Nederland is ver met emissiebeperking en -besparing

• heel veel plannen en initiatieven (creativiteit)

• biogeen-C niet meer storten, fossiel-C recyclen

Storten loopt terug, stortlocaties onder controle

• Afvalzorg berekent lage emissie van 61 kton CO2-eq (2008)

• vooral inert afval, goede afvang van methaan

• NL? schatting 300 kton CO2-eq/j (ca. 3% van alles dumpen)

CBS: NL-emissie 200 Mton CO2-eq

vermeden 4,6 Mton CO2-eq

Page 26: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

Transitie in zicht

26

SITA geeft uitsplitsing inzichtelijk (EpE toegepast)

• Transport (diesel 850x): 58 kton

• Kantoor (gas en E): 13 kton

• Emissie/preventie per materiaal 175 kton besparing

Shanks 590 kton emissie (gev. afval) 358 kton besparing

VGG splitst eveneens uit

• Transport ca. 55 kton

• WtE (lang cyclisch) emis. 590 kton

• WtE besparing 705 kton besparing

AEB, via formule (relatief) ? kton

HVC, optelsom (emissie?) 235 kton besparing

ARN, gemeten emissie 1,15 t CO2/t 95 kton besparing

Meerlanden emissie (transp) 3 kton 14 kton besparing

Dusseldorp emissie (transp) 7 kton 50 kton besparing

ROVA, CO2-voetafdruk per huishouden

Besparing ca. 1,6 Mton/j = 10 mlrd auto-kms

Page 27: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

Transition to de-carbonized growth

27

Stern roept op tot kosteneffectieve acties

• WtE heeft nog meer potentie

• Recycling en terugwinning kansrijk

• Preventie: een uitdaging voor de sector

Credits om tempo te maken

• Eerst afspraken maken over meten

Page 28: Present  F Fact 2009

Afvalconferentie 2009 - Marktreview © 2009 FFact

7.10.2009

CO2-footprint afvalsector uitdaging 2010

28

Potentie afvalsector is duidelijk

• omvang van de bijdrage? 5-10 Mton CO2-eq/j

• 5% besparing van NL-emissie

Mind your steps

(and show us the effect)