Japanse cultuur

Presentatie voor Probus 1,Maastricht14September2016

LeonHalders

Inhoud presentatie

Japan– HistoryJapan– Japannu– FrameworkCultuurverschillen (G.Hofstede)– Cultuurverschillen Japan-ROW– Zaken doen inJapan– Detweegezichten vanJapan– 11Maart 2011Aardbeving/Tsunami/Fukushima

Japan

GeografieJapan• Japaniseen verzameling eilanden aaan denoord oostelijke randvanAzie• Er zij 4hoofd eilanden,Honshu,Hokkaido,Kyushuen Shikoku.• Grootste NZafstand is2790Km,er is29000kmkustlijn.Grootste breedte

is270km• Japanis9,5keer zogroot als Nederland• Hetklimaat varieert vangematigd totsubtropisch.Winterskunnen

verschrilkkelijk koud zijn vooral inHokkaidomaarook indeTohuku regio.• Zomers zijn overhetalgemeen,heet en extreem vochtig,metals extra

bonus,verschillende typhoonser seizoen.• Hetlandiszeer bergachtig en bestaat vooral uit vulkanish gebergte 250

vulkanen.Sommige aktief zoals “Sakurajima”anderen slapend zoals“MountFuji”

• Japanisonderdeel vandezgn.“PacificOcean’sRingofFire”.Daardoor zijner naast vulkaan uitbarstingen ook veel aarbevingen (1000perjaar)entsunamis.

• Vrijwel alle laagland wordgebruikt voor derijst teelt.

Zware aardbevingen

Zwareaardbevingen• Op1september 1923werden Tokio en verreomgeving verwoest doordezware GroteKanto-aardbeving meteen kracht van8,2opdeschaalvanRichterwaardoor meer dan 100.000mensenomhetleven kwamen.

• Een grote aardbeving trof Kobeop17januari1995meteen kracht van7,2opdeschaal vanRichter.Er vielen ongeveer 5000doden en wordtdegrote Hanshin-aardbeving genoemd.

• Delaatste zware beving wasin2011.Deze bevingwerd gevolgd dooreen vernietigende Tsunami.

MountFuji

Sakura-jima in2010

1923aardbeving Tokyo

1923aardbevingTokyu• Theearthquakehadamagnitudeof7.9onthemomentmagnitudescale

(Mw),[11] withitsfocus deepbeneathIzuŌshimaIsland inSagamiBay• ThisearthquakedevastatedTokyo,theportcityofYokohama,andthe

surroundingprefecturesofChiba,Kanagawa,andShizuoka,andcausedwidespreaddamagethroughouttheKantō region.ItsforcewassogreatinKamakura,over60 km(37 mi)fromtheepicenter,itmovedtheGreatBuddha statue,whichweighsabout93shorttons(84,000 kg),almosttwofeet.[13]

• Theearthquakehadamagnitudeof7.9onthemomentmagnitudescale(Mw),[11] withitsfocus deepbeneath

• Estimatedcasualtiestotaledabout142,800deaths,includingabout40,000whowentmissingandwerepresumeddead.[citationneeded] ThedamagefromthisnaturaldisasterwasthegreatestsustainedbyprewarJapan.In1960,thegovernmentdeclaredSeptember1,theanniversaryofthequake,asanannual"DisasterPreventionDay".

• AccordingtotheJapaneseconstructioncompanyKajima Kobori Research'sconclusivereportofSeptember2004,105,385deathswereconfirmedinthe1923quake.[14][15][16]

1995KobeEarthquake

1995aardbevingKobe• TheJanuary17,1995Hyogoken-Nanbuearthquakeofmagnitude7.2inJMAscale(Mw=6.9),whichstruckKobe,Japananditssurroundingareawasthemostsevereearthquaketoaffectthatregionthiscentury.Theearthquakeresultedinmorethan6,000deathsandover30,000injuries.Firesfollowingtheearthquakeincineratedtheequivalentof70U.S.cityblocks.Theytogetherdestroyedover150,000buildingsandleftabout300,000peoplehomeless.Theeconomiclossasaresultofthisearthquakeisestimatedtoreach$200billion.

Tsunami2011

Geschiedenis vanJapan• “Earlyculture”vanaf 10000BC

– Nomaden waarschijnlijk uit Korea• “LearningfromChina”AD400

– Kanji– Boedisme– Technologie– Kalender

• Civilwars• Tokugawa(Shogunate)(1603-1868)

– Deshima• Meijirestoration(1853)• 2eWereldoorlog• Bezetting doorUSA• “EconomicPhoenix”1989Nikkeireached38.915,87• Crises:Oct2002Nikkeireached8.200(80%evaporated)• LostDecade(1995-2007)feitelijk van1991tot2010• GDPfrom5,3naar 4,3trliion US$

• Traditionele Japanse legendes stellen dat Japaninde7eeeuw v.Chr.opgericht isdoordevoorouderlijke KeizerJimmu.Gedurende de5een 6eeeuw,werden hetChineseschrijfsysteem en hetboeddhisme geïntroduceerd,waarmee een lange periode vanChineseculturele invloed begon.Dekeizers waren innaam deheersers maardeeigenlijke macht wasgewoonlijk inhetbezit vanmachtige hofnobelen,regenten ofshoguns (militairegouverneurs).

• DeNederlandse handelspost opheteiland Dejima waslange tijd hetenige contacttussenJapanen hetWesten

• Gedurende de16eeeuw arriveerden handelaren uit Portugal,Nederland,Engeland enSpanje,evenals christelijke missionarissen.Tijdens deeerste helft vande17eeeuwvermoedde hetshogunaat vanJapandat zij eigenlijk een militaire verovering vanJapandoordeEuropese machten inluidden,waarop hetshogunaat alle relaties metdebuitenwereldverbrak.Hetenige overgebleven contactwaszeer beperkt contactmetNederlandse enChinesekooplieden inNagasaki (Dejima).Deze isolatie duurde zo'n 200jaar totcommodoreMatthewPerry deopeningvanJapanforceerde in1854.

• Binnen een paar jaar veranderde deJapanse samenleving ingrijpend vanwege hethernieuwde contactmethetWesten.Hetshogunaat werd gedwongen afgeschaft en dekeizer werd inerehersteld als dehoogste macht.MetdeMeiji-restauratie van1868begonnen vele hervormingen.Hetfeodale systeem werd afgeschaft en vele westerseinstituties werden overgenomen,inclusief een westerse stijl vanregelgeving en overheid.Samen metdeze en andere economische,sociale en militaire hervormingen werkte Japanzichzelf optoteen wereldmacht.Denieuwe ambities vanhetlandleidden totdeEersteChinees-JapanseOorlog (1895)en deRussisch-Japanseoorlog (1905),waarmee Korea,Taiwan en andere territoria veroverd werden.

• Begin20eeeuw kwam Japanonder een steedsgroter wordende invloed vanexpansionistische militairen te staan,hetgeen leidde totdeinvasie vanMantsjoerije,deTweedeChinees-JapanseOorlog (1937)en uiteindelijk totdeJapanse deelname aan deTweedeWereldoorlog.Japanwerd in1945verslagen doordegeallieerden na eenslotoffensief vandeVSmetdeatoombommen opdesteden en bevolking vanHiroshima enNagasaki.Op2september 1945gaf Japanzich officieel overaan deVerenigdeStatenvanAmerika en zijn bondgenoten.KeizerHirohito hadaleerder,op15augustus,hetbesluitgenomen omoverte gaan totcapitulatie.

• Hetnaoorlogse Japan,nubeperkt totzijn huidige grootte,bleef onder decontrole vandeVStot1952.Gedurende dieperiode bloeide dewelvaart opdeeilanden weer op,dankzij eenuitzonderlijk economisch herstel.Ook na hetvertrek vandeAmerikanen bleef deeconomischegroei aanhouden.Aan heteind vandeeeuw wasJapanuitgegroeid toteeneconomische grootmacht.

• In1995verspreidde desekte AumShinrikyo hetgasSarin indemetrovanTokio.Er vielen 12doden en 5000gewonden.

• Op11maart 2011werd Japangetroffen dooreen aardbevingmeteenkrachtvan9.0 opdemomentmagnitudeschaal.Dit wasdezwaarste aardbeving in140jaar,na dieaardbevingvolgde een grote tsunami.Debeving vond plaats 130kmtenoosten vandeJapanse stadSendai.Hierbij vielen meer dan 20.000doden.Denasleep vandeaardbeving isheden tendage nogsteedszichtbaar.Heledorpen zijn volledig vandekaart geveegd en Japanraaktedoordeze natuurramp zelfs ineen recessie.

• Realestate/stockbubblefrom18861991• TheLostDecade ortheLost10Years (失われた10年Ushinawareta Jūnen?)isthetimeaftertheJapaneseassetpricebubble'scollapsewithintheJapaneseeconomy.Thetermoriginallyreferredtotheyearsfrom1991to2000,[1] butrecentlythedecadefrom2001to2010isoftenincluded,[2] sothatthewholeperiodisreferredtoastheLostTwoDecades ortheLost20Years (失われた20年,Ushinawareta Nijūnen).Overtheperiodof1995to2007,GDPfellfrom$5.33to$4.36trillioninnominalterms,[3] realwagesfellaround5%,[4] whilethecountryexperiencedastagnantpricelevel.[5] WhilethereissomedebateontheextentandmeasurementofJapan'ssetbacks,[6][7] theeconomiceffectoftheLostDecadeiswellestablishedandJapanesepolicymakerscontinuetograpplewithitsconsequences.

BignumbersconfusionJ10totdemacht Nederlands USA UK

3 duizend thousand thousand

6 miljoen million million

9 miljard billion Thousandmillion

12 biljoen trillion billion

15 biljard quadrillion Thousandbillion

18 triljoen quintillion trillion

21 triljard sextillion Thousandtrillion

Deshima

Deshima

Deshima nu

Keizerlijk paleis Tokyo

Resultaat Historie

• 2000jaar completeisolatie• Een bloederige,gewelddadige historie• Natuurrampen• Geen grondstoffen• Overbevolking

• Deenige manier omte overleven wasjebij jegroep te houden,koste watkost

Karakteristieken Japansvolk

• Meest homogene volk ter wereld• Totaal gefocussed opdegroep• Denken endoen identiek• Respect• Zeer overtuigd vanzichzelf (“Herren”volk)• Vriendelijk ,Behulpzaam,Efficient• Beste “Service”ter wereld• Geobsedeerd doorperfectie,Kwaliteit endetail(KataenKaizen)

• Als voorbereiding cursuscultuur inKITgedaan,maarniets bereidt jevoor opJapan

• Film‘LostinTranslation”metBillMurray.Gevoel vanbevreemding,ontheemd voelen,outofplace.

• QualitystoryofIBM(3%defaultarticlesaccepted)• Cosmetische fouten(ofkapotte verpakking)wordenniet geaccepteerd omdat voor deJapanners dat eenteken isdat jehetproces niet beheerst.

• "TherearemanyreasonswhytheUnitedStates findsitselfplayingsecondfiddletoJapantoday insomanyhigh-technologyareaswhereAmerican pre-eminencewasonceunquestioned. Someofthe reasonsarecomplex,butonecanbeputina statisticalnutshell:

• Outofevery10,000Americans,20arelawyers,40 areaccountants,and70areengineers.Outof every10,000Japanese,oneisalawyer,threeare accountants-- and400areengineers."

Japanvs.ROW

Country GDP Population GDP/Cap Size

Japan 4.602.367 127 32.481 377.835

China 10.356.508 1.375 8.280 9.388.211

USA 17.348.168 323 55.904 9.147.420

Netherlands 880.716 17 44.333 41.528

Germany 3.874.437 81 41.267 357.021

France 2.833.687 64 37.728 675.417

Italy 2.147.744 61 29.847 301.230

Belgium 534.230 11.3 40.456 32.545

EU 18.527.116 508 36.400 4.424.782

Page 27

Macro economic context

• Expected GDP growth of 1.7 % IN 2012 (fuelled by reconstruction work in Tohuku area)

• High Yen, results in export problems

• Declining population (pension/insurance)

• Unclear energy policies

• Political instability/Fiscal position unfavorable (deficit of 9.5% 2011 to 7% in 2016)

• Consumption tax from 5 to 10%

• Risk for deflation

• Emerging trade deficit (lower exports and high LNG imports)

Page 28

But also true is the following

• GDP per capita increasing

• State debt held mainly by Japanese people and financial institutions

• Japanese companies cash rich (at least the blue chip ones)

• Japanese companies access to very cheap money

• Private wealth enormous

• Most resilient industry base ever seen

• One of the most innovative countries in the world.

• Japanese influence outside Japan will increase

• Shift from end products to components to be produced in Japan

• More recession proof than many others

• KarelvanWolferen quote,“Ifthisisrecession,whydon’tweallhaveone?”

Positie Japaninautoproduktie

Page 30

China vs. JapanFood for thought

• Richgovernment,Poorpopulation

• 60%GDPexport

• Strongstate,weaksociety(mostunequalintheworld)

• Populationwillpeakin2015(stillverypoor)

China

• PoorGovernment,Richpopulation

• 25%export

• Weakstate,strongsociety(hightrustsociety)

• Populationpeakedwhenitwasfabulouslyrichalready

Japan

Howaboutspreadingtheriskabit?

Japanse innovaties

• Smartphone• Bullettrain• I-Pod• Toilets• Hybridcars• Minicars

• ElectronicaComponents

ShinKan Sen

Letophetwastafeltje

Hetlaatste model

Wel nog evenJapanslerenJ

BignumbersconfusionJ10totdemacht Nederlands USA UK

3 duizend thousand thousand

6 miljoen million million

9 miljard billion Thousandmillion

12 biljoen trillion billion

15 biljard quadrillion Thousandbillion

18 triljoen quintillion trillion

21 triljard sextillion Thousandtrillion

Japaneen landvantegenstellingenJekyll-and-Hyde

• Economisch• Meest verfijnd totmeest grof• Vriendelijk totvijandig• Verleidend totwreed• Exquisiet totbarbaars• Philosofisch totstompzinnig

CultureledimensiesvolgensG.Hofstede

Specifiek voor individu Aangeboren en aangeleerd

Specifiek voor groep Aangeleerd

Universeel Aangeboren

Persoonlijkheid

Cultuur

Menselijke natuur

Cultuur isdecollectieve mentale programmering diedeleden vanéén groep ofcategoriemensen onderscheidt vandievaneen andere

6culturele dimensies volgensGHofstede

• 1)Machtafstand• 2)Collectivisme vs Individualisme• 3)Onzekerheidsvermijding• 4)Feminiteit vs Masculiniteit• 5)LangeTermijn Oriëntatie• 6)Indulgency

PowerDistance(G.Hofstede)

LowerPDI

FlatterorganizationSupervisorandemployeeconsideredalmostasequals

HigherPDI

CentralizedcompaniesStronghierarchyLargegapsincompensationAuthorityandrespect

Landenwaar een romaanse taal wordt gesproken hebben inhetalgemeen een hogere PDI.

PowerdistanceJapan 54

USA 40

Nederland 38

Belgie 65

Hoog

Philippines 94

Mexico 81

India 77

Laag

Austria 11

Israel 13

Denmark 18

Individualismvs Collectivism(G.Hofstede)

Lowerindividualism

EmphasisonbuildingskillsandbecomeamasterofsomethingWorkforintrinsicrewardsHarmonymoreimportantthanhonesty

HigherIndividualism

HighvaluationofpeoplestimeandtheirneedforfreedomEnjoymentofchallenges,andExpectationsofrewardsforhardwork

Thestrengthsofthetiesofthepeopletootherswithinthecommunity.Whoisfirst,thegrouporthecommunity?

IndividualismJapan 46

USA 91

Nederland 80

Belgie 75

Hoog

Australie 90

Great Britain 89

Canada 80

Laag

Venezuela 12

Colombia 13

Pakistan 18

Individualismvs Collectivism

• USAIndexis91(No1inthesurvey)• “Thesqueakywheelgetsthegrease”

• Japanindexis46• “Thenailthatsticksoutwillbehammereddown”

Uncertaintyavoidance(G.Hofstede)

LowerUAI

InformalbusinessattitudeMoreconcernwithlongtermstrategyAcceptingofchangeandrisk

HigherUAI

VeryformalbusinessconductwithlotsofrulesandpoliciesNeedandexpectstructureSenseofnervousnessspurnshighlevelsofemotionandexpressionDifferencesareavoided

Thedegreeofanxietythatsocietymembersfeelwheninanuncertainorunknownsituation.

UncertaintyavoidanceJapan 92

USA 46

Nederland 53

Belgie 94

Hoog

Greece 112

Portugal 104

France 86

Laag

Singapore 8

Denmark 23

Sweden 29

Femininityvs.Masculinity(G.Hofstede)

HighFemininity

AwomancandoanythingamancandoPowerfulandsuccessfulwomenareadmiredandrespected

HigherMasculinity

MenaremasculineandwomenarefeminineThereisawelldefineddistinctionbetweenmen'sworkandwomen'swork

HowmuchasocietystickswithandvaluestraditionalmaleandfemalerolesIntop50ofJapanesecorporationsonly1or2females

Masculinuty vs.FemininityJapan 95

USA 46

Nederland 14

Belgie 54

Hoog

Austria 79

Venezuela 73

Italy 70

Laag

Sweden 5

Norway 8

Denmark 16

Longtermorientation(G.Hofstede)

LowerLTO

PromotionofequalityHighcreativity,individualismTreatothersasyouwouldliketobetreatedSelfactualizationsought

HigherLTO

FamilyisthebasisofsocietyParentsandmenhavemoreauthoritythanyoungpeopleandwomenStrongworkethicHighvalueplacedoneducationandtraining

Howmuchsocietyvalueslongstanding- asopposedtoshortterm- traditionsandvalues5edimensie ,latertoegevoegd.LTOhumble,learnfromothers,commonsense,goodevilisrelativeandcanchange,highsavings.MarketshareisimportantSTOproudononeself,fundamentalism,goodandevilisabsolute,lowornosavings.Quarterlyresultsareimportant

LongTermOrientationJapan 88

USA 26

Nederland hoog

Belgie

Hoog

China

Germany

Russia

Laag

Brittain

India

Israel

Indulgence(G.Hofstede)

HigherRestraint

SelfrestraintCurbgratificationStrictsocialnorms

HigherIndulgence

FreetoenjoylifeandhavefunInstantgratificationLoosesocialnorms

IndulgenceJapan 42

USA 68

Nederland

Belgie

Hoog

Mexico No1

Nigeria

India

Laag

Frankrijk

Duitsland

Islamitische landen

SamenvattingJapan USA Nederland

Power Distribution 54 40 38

Individuality 46 91 80

Masculiniteit 95 46 14

Onzekerheid Verm. 92 46 53

LangeTermijn 88 26 hoog

Toegevendheid 42 68 medium

Waar leidt dit nutoe?• MaintainHarmony• Honne &Tatemae• Exchangingnamecards• Themeaningof“Yes”• Greetings&Meetings(nemawashi)• Seniority• Contracts• Behaviorissituational• Highcontextcommunication• Needforextreme,detailedinformation• TheCustomerisGod• Gifts

Maintain Harmony• InJapanishetvanhetgrootste belang omte allen tijde de

harmonie vandegroep te bewaren.• Degroep isaltijd belangrijker dan hetindividu.• Bescheidenheid isvanevengroot belang.Hanig gedrag en

onderbrekingen hinderen deharmonie en goedeverhoudingen

• Honne &Tatemae• Honne hetekent,iemands waregevoelens.Dit word

doorgaans gereserveerd voor goede vrienden.• Tatemae (Façade)iswatwordbeschouwd als “Politiek

korrekt”.Indezakenwereld worddoorgaans Tatemaegepractiseerd,Honne wordbewaard voor deavonduren indebar.Voor westerlingen isdit eigenlijk een vorm vanoneerlijkheid,vvor deJapanner isTatemae niet meer daneen lubricantomdeharmonie te bewaren.wsw3

• Uitwisselen vannaamkaartjes (Meiji’s)

• Een zeer belangrijk ritueesl,Demeest seniorpersoon geeft zijn kaartje eerst.Jemoet hetaanpakken mettweehanden bij debodem hoeken en jemoet hetnauwkeurig bestuderen.Degever bedanken (meteen buiging)

• Voor deJapanners isdit zobelangrijk omdat zij meteen moeten wete ofdeandere persoonhoger inrangisdan zijzelf ofniet,hiervan hangt dehelevervoeging vanwerkwoorden af.

• Kaartje optafel leggen en nooit meteene injezak steken,en zeker niet injekontzak• DeBetekenis vanJa• Jabetekent,ik heb jegehoord,niet dat jehetergens mee eens bent.“Nee”kennen ze niet,

wel 13vormen vanomschrijven.Hetdichtste bij neeis,“Maybeyes”.Andere vormen,zijn“Intersting”of“Wewillthinkaboutit”.Heelergisdoordetanden sissen,ofbeleefd telachen.Dat aatste betekent dat ze heter helemaal niet mee eens zijn.

• Greeting&Meetings• Groeten geschiedt doorte buigen.Als buitelander iseen beleefde hoofdknik voldoende.

Probeer maarniet deJapanners te imiteren,jedoet hettoch fout• Meetingsin Japanzijn ook anders,Er worden doorgaans geen beslissingen genomen

(achterban moet altijd worden geconsulteerd).Daardoor duurt alles heellang.Eenmaal debeslissing genomen,gaan dezaken inJapanweer veel sneller dan bij ons.Maarzeveranderen dan ook helemaal niks meer.Hetvoorberidende proces heet Nemawashi(Wateringthetrees)

• Seniority• Vaak (niet altijd)issenioritybepalend indeJapanse hierarchie.Deoudste persoon isde

belangrijkste,gaat als eerst zitten,geeft deeerst kaartjes,en worddooriedereen bediend(eten en drinken).Zij hebben ook altijd hetlaatste woord en geven aan wanneer demeetingisafgelopen (Leon,saysomethingnice!!!!!!!!)

Contracten• Japanse contracten zijn vaak vaag (enkort)en volgens ons vaak zonder

voldoende detailsomdisputen te voorkomen.DeJapanners ziencontracten meer als een uitdrukking vanhun bereidheid ombusinesstedoen,inplaats vaneen setbeloftes en limiteringen.Conflicten wordenvoorkomen doorte onderhandelen en deharmonie te bewaren.Naareen gerechtshof gaan isheteinde vandebusines relatie.Zelfs hetverzoek omee secrecyagreementte tekenen,wordt doorJapannerssoms gezien als een teken dat ze niet vertrouwd worden.

• Een businessrelatie wordook gezien als een rekening courant,waarnauwkeurig wordbijgehouden wanneer iemand iets heeft toegegeven ,en dus wanneer deander weer aan debeurt is.

• HighContextcommunicationisbegrijpen zonder woorden,ook stilteheeft een betekenis,Hear 0ne,understandten.Fransen bedoelen 100dingen en vertellen 150,Japnanner zegt 60en bedooelt 100dingen.

• Kadootjes• Hetiszeer gebruikelijk omelkaar kadootjes te vene indejapanse zaken

kultuur.Deze zijn zeer kunstig ingepkt en worden pasthuis geoopend.Soms zijn ze niet verpakt en ishetzeer beleefd omer een opmerkingoverte maken ofeen vraag overte stellen..

11maart 201114.50uur• Hoevoelt zo’n aardbeving?Richter6inTokyo• Hetgebouw stond nog,mensen inshock• Japangoed voorbereid• 50%vandemensen renden hetgebouw uit• Openbaar vervoer gestopt (40milj.reizigers perdag)• Telefoon ergmoeilijk• Meteen een tsunamiwaarschuwing• Eerste dramatische beelden opTV• Mensen zeer bezorgd om hun families• Mensen bezorgd overhoenaar huis te gaan

Uitzicht vanuit mijn kantoor

Tokyo

TokyoTowerna deaardbeving

Rainbowbridge

Evacuatie na aardbeving

Wat deden we• Informeren HQDSMinNederlandviamail• Rollcall(om 1700uur iedereen ok)• Slecht nieuws verwerken (tsunamienFukushima)• Mensen naar huis sturen (35kmlopen)• 50mensen bleven opkantoor• Ik ging om 1amnaar huis (4uur indeauto)• Tokyocompleet verlamd,verkeers-chaos• Weekendverbijsterd aan deTVgekluisterd• Emergencyshopping(oa 48flessen rodewijn)• Opzondag vertrok Miriamnaar Nederland(lang vantevoren gepland)

Dedagen na deaardbeving• Openbaar vervoer gedeeltelijk hersteld om 5am• Maandag grote problemen metopenbaar vervoer• Grootelectriteits tekort• Dramaontvouwde zich,iedereen ergbezorgd• Regering deedredelijke job• Buitenlandse pers een drama(sensation)• Eindeloze stroom dramatisch,alarmerend nieuws(pers,collega bedrijven,Ambassades

• Gerucht overradioaktieve wolk,richting centrumTokyoin10uur

vervolg

• Goeie discussies metHQoverevt,evacuatie• Besloten paste evacueren als Japanseregering dat aangaf (na checkandere groteJapanse bedrijven)

• Uiteindelijk geen evacuatie doorDSM• Japanners waren fantastisch (cool,geenpaniek,geen plunderen,nauwelijkshamsteren)

• Hulpakties organiserem

Degrootste problemen• Interpreteren vanhetnieuws,wat zijn deechtegevaren?

• Omgaan metangstenonzekerheid (badkuipen)• Omgaan mettelefoontjes vanfamilie envrienden• Omgaan metdeaftershocks(450indeeerstemaand

• Business,supplychainproblemen• Tekort aan electriciteit (bezuinigen)• Omgaan met“DoomandGloom”• Overdreven reacties westerlingen,zowel injapanals daarbuiten

Alle kerncentrales gesloten

30procent vandetotale capaciteit,metplannen omte gaan groeien naar 40%

Vandit

Naar dit

Hoededen wedat?• Dagelijkse ronde doorkantoor engesproken metiedereen.

• Informatie verzamelen (viaDSM,extern,internetetc.)

• Rationaliseren• Gewoon harddoorwerken• Voorbeeld nemen aan deJapanners• Justsweatitout

Er wareeen heleboel bijn hysterische overdreven reacties/(Duitsers,FransenEen vandemoeilijkeheden wasomgeplande bezoeken te laten doorgaan,KLMvloog indeeerste dagen niet meer,en zelfs na 5weken vertikten nederlandershetomnaar japante reizen

Conclusie

• Japankan een fantastisch landzijn• Hetkan ook een vreselijk landzijn

• Maarals jeooit gedwongen bent,ter plekke tezijn ineen landdat tegelijk wordgetroffendoor:

Disaster!!!!!!

• Een aardbeving vanschaal 9• Een monsterlijke tsunami• Een nuceaire rampzonder weerga.

• Zorg dan dat jeinJapanbent

Japan