Position Paper bibliotheek Kennemerwaard

De Openbare Bibliotheek Kennemerwaard van de gemeenten Castricum, Alkmaar, Bergen en Heerhugowaard biedt aan iedere inwoner en bezoeker toegang tot informatie, kennis en cultuur door het beschikbaar stellen van fysieke en digitale boeken, tijdschriften, kranten, databanken, cd’, dvd’s en het leveren van bibliotheekdiensten voor educatie, participatie, ontmoeting en cultuurbeleving. De bibliotheek biedt daarmee een bereikbare, laagdrempelige en aantrekkelijke toegangspoort tot de wereld van analoge en digitale informatie. Na de fusie is bibliotheek Kennemerwaard een krachtige organisatie geworden die efficiency en effectiviteit met elkaar verenigt en daardoor ook instaat is tot innovatief bibliotheekwerk.

Vanwege de toename van leesachterstand1 bij de kinderen in onze gemeenten zijn wij in samenwerking met kinderdagverblijven, consultatiebureau, alle basisscholen en scholen in het voortgezet onderwijs actief met het opstellen van een samenhangend aanbod van activiteiten voor de kinderen op het terrein van leesbevordering, bestrijding laaggeletterdheid en bevordering van mediawijsheid. Een zo vroeg mogelijke interventie op lees- en taalachterstanden is belangrijk, en kan al plaats vinden in de voor- en vroegschoolse periode. Het is duidelijk dat wanneer kinderen in het primair onderwijs achterstanden oplopen dit grote consequenties heeft voor schooluitval en leerprestaties in het voortgezet onderwijs. Daarom is het belangrijk dat scholen, bibliotheken en gemeenten de handen in een slaan om een bijdrage te leveren aan dit groot maatschappelijk belang. Tijdens de Bibliotheektweedaagse 2van 2012 riep Prinses Laurentien alle betrokken partijen op de handen in één te slaan om laaggeletterdheid de wereld uit te helpen.

Bibliotheek Kennemerwaard heeft deze handschoen al opgepakt en heeft een uitgebreid pakket aan activiteiten waarmee taalachterstanden kunnen worden bestreden of voorkomen. Via alle consultatiebureaus krijgen jonge ouders het Boekstartpakket of Boekenpret pakket waarmee het belang van voorlezen voor de taalontwikkeling op een speelse manier onder de aandacht wordt gebracht. Vrijwilligers worden geschoold om bij taalzwakke gezinnen thuis voor te lezen.

Bibliotheek Kennemerwaard heeft m.b.v. een extra subsidie Combinatiefunctionaris van de gemeenten Heerhugowaard en Castricum de eerste successen geboekt op 6 basisscholen in Heerhugowaard en 2 in Castricum door de structurele inzet van leesconsulenten van de bibliotheek op de school. Ook in Alkmaar zijn inmiddels al een aantal scholen samenwerkingspartners geworden met een leesconsulent van de bibliotheek op school.Met het Bonhoeffercollege in Castricum is een contract voor 3,5 jaar afgesloten waarin school en bibliotheek samenwerken om de leerlingen van betrouwbare informatie te voorzien en ze te scholen in mediawijsheid.

Als bibliotheek zien wij in de gemeente de gevolgen van de kanteling van de WMO. Op dit moment zijn wij in gesprek met een aantal partijen op het terrein van Jeugd & Gezondheid en Participatie van Ouderen om gezamenlijk activiteiten te ontwikkelen. De bibliotheek biedt nu al een platform van ontmoetingen, waarbij wij in samenwerking met de teams welzijn en wijkontwikkeling onder meer cursussen, spreekuren en lezingen aanbieden op het gebied van opvoeden, gezondheid, en mediawijsheid (7 dingen We zijn van mening dat de bibliotheek bij uitstek de plek is die onderdelen van de kanteling kan faciliteren .

Wij spreken onze zorg uit over het feit dat de erfgoedinstellingen in onze gemeenten ook onder druk staan. Ook zij hebben te kampen met een teruggang in het aantal actieve leden. Wij werken

1 Inspectie van het Onderwijs (2009). De staat van het onderwijs. Onderwijsverslag 2007/2008. Den Haag: Inspectie van het Onderwijs2 http://www.koninklijkhuis.nl/nieuws/toespraken/2012/december/toespraak-van-prinses-laurentien-tijdens-de-bibliotheektweedaagse-2012-te-middelburg/

aan een programma om nieuwe doelgroepen, m.n. jongeren te trekken en zowel deze instellingen als de bibliotheek door gemeenschappelijke thematische activiteiten onder de aandacht te brengen van zowel de inwoners als bezoekers van buiten de gemeente. Wij doen dit door activiteiten te organiseren op het terrein van erfgoed, historie, literatuur en verschillende actuele maatschappelijke thema’s. Samenwerking met de scholen is hier onderdeel van.

Wij signaleren de zorgwerkende ontwikkeling dat door bezuinigingen nu veel minder gedaan wordt aan activiteiten voor en met inburgeraars. Het lukt ons nog steeds om binnen de reguliere subsidie meerdere inburgeringsactiviteiten te faciliteren die bijdragen aan maatschappelijke participatie en werktoeleiding en die maatschappelijk isolement tegengaan. Uiteraard ligt bij onze bijdragen het zwaartepunt bij versterking van de taalvaardigheden, het lezen en het omgaan met de digitale media. Resultaten zien wij onder meer op de volgende terreinen: projecten met taalzwakke ouders in Overdie, taalmaatjes in Castricum, Heerhugowaard en Alkmaar, de taaltafel (samenwerkingsproject tussen alle taalaanbieders binnen de gemeente Alkmaar), klik&tik, de taaltelefoon.

In onze gemeente zijn inmiddels veel ZZP’ers en ca. 4% (jan 2012) van de bevolking is werkeloos, en dat percentage is helaas stijgend.. We organiseren inmiddels in samenwerking met plaatselijke ZZP’ers verschillende cursussen en de bibliotheek blijkt een favoriete ontmoetingsplek van ZZP’ers voor kennisuitwisseling. Daarnaast werken we samen met het UWV in de ondersteuning van werkzoekenden bij het opzetten van een digitaal dossier, en hebben we met het vrouwennetwerk WomanLink netwerkbijeenkomsten georganiseerd voor kansarme vrouwen op de arbeidsmarkt om hen te ondersteunen bij het opbouwen van een netwerk op via de sociale media.

De bibliotheek neemt in toenemende mate de rol van content curator op zich en beschikt over een goed functionerende digitale infrastructuur waarmee haar eigen collecties en die van anderen ontsloten, geduid (in de context geplaatst) en verrijkt kunnen worden. Dit betreft nu vooral

informatie op het gebied van erfgoed en groen en duurzaam. Dit draagt bij aan betere toegankelijkheid van deze informatie voor inwoners van onze gemeente en bewustwording op beide onderwerpen onder bewoners van onze gemeenten.

Factsheet bibliotheek Kennemerwaard

Algemeen:

De Openbare Bibliotheek Kennemerwaard is de grootste culturele instelling van Alkmaar, Bergen, Castricum en Heerhugowaard met:

-12 vestigingen- 54.119 leden

-1.828.307 uitleningen per jaar

-meer dab 900.000 bezoekers van de vestigingen en ruim 440.000 digitale bezoekers per jaar

-meer dan 1.500 activiteiten per jaar (o.m. groepsontvangsten, exposities, voorstellingen en workshops)

- Bibliotheek Alkmaar Centrum werd in 2013 tweede bij de verkiezing Beste Bibliotheek van Nederland, en bibliotheek Heerhugowaard Centrum was in 2009 5de in dezelfde verkiezing.

Bibliotheek Kennemerwaard levert de volgende maatschappelijke waarde:

*Toegangspoort tot kwalitatief hoogwaardige informatie

-grote boeken- en tijdschriften collectie van in totaal 352.859 exemplaren

-digitale bestanden en ebooks via bibliotheek.nl

-cd’s en dvd’s

-internet en wifi

-contextualisering (plaatsen van informatie in een inhoudelijk verband) zoals de digitale etalage Groen en Duurzaam (ism bibliotheek Groningen)

-begeleiding en advies

*Lezen en Leesbevordering van jong tot oud

-lezen en voorlezen belangrijk voor taalverwerving

-Boekstart voor peuters

-samenwerking met vrijwel alle scholen van primair en voortgezet onderwijs

-leeskringen voor kinderen, ouders, ouderen en laaggeletterden

-bijeenkomsten voor ouderen zoals “De ochtenden” in Egmond en Heerhugowaard

*Mediawijsheid voor jong en oud

-ontwikkelen van vaardigheden en bewustwording van gebruikers hoe om te gaan met (digitale) vormen van informatie en sociale media

-bestrijden laaggeletterdheid via programma (i.s.m. oa ROC, gemeenten, welzijnsorganisaties) met inzet van NL-punt met oefenpc’s, taalconferentie voor specifieke doelgroepen (gezondheidszorg, werkgevers)

*Sociale Cohesie

-Bibliotheek Kennemerwaard maakt burgers weerbaar en in staat tot participatie in de samenleving

-bibliotheek Kennemerwaard bereikt alle groepen in de samenleving van Alkmaar, Bergen, Castricum en Heerhugowaard

-voor veel inwoners van onze gemeenten is de bibliotheek de “derde plek” waar ze graag en veel komen naast thuis en werk

-ouderen en jongeren

-faciliteren van inburgeringscursussen

-plek van stille integratie

-projecten zoals ‘Mensenbibliotheek’ waarin men kan kennismaken met mede-inwoners uit een andere cultuur.

*Samenwerking met derden

-culturele instellingen zoals Cool, Artiance, Theater de Vest, Toonbeeld, Stedelijk Museum Alkmaar, historische verenigingen in onze gemeenten, Regionaal Archief

-educatieve instellingen zoals primair en voortgezet onderwijs en Volksuniversiteit

-gezondheids- en welzijnsorganisaties zoals Kern8, MEE, Stichting Welzijn -Alkmaar promotie zoals Alkmaar Prachtstad

Voorwaarden:

-goed spreidingsbeleid over alle vier de gemeenten

-ruime openingsuren

-brede en actuele goede collecties

-goed opgeleid en servicegericht personeel

Concept tekst voor in verkiezingsprogramma:

De Openbare Bibliotheek Kennemerwaard biedt aan iedere inwoner van (Alkmaar, Bergen, Castricum, Heerhugowaard) toegang tot informatie, kennis en cultuur door het leveren van hoogwaardige bibliotheekdiensten voor educatie, participatie, ontmoeting en cultuurbeleving.

Hiervoor houdt bibliotheek Kennemerwaard een goed gespreid en samenhangend bibliotheeknetwerk in de vier gemeenten in stand met o.a. vernieuwde vestigingen in Alkmaar Centrum, Limmen, Schoorl, Overdie, De Noord (gerealiseerd of in voorbereiding).

Bibliotheek Kennemerwaard biedt daarmee een voor iedereen goed bereikbare, laagdrempelige en aantrekkelijke toegangspoort tot de wereld van analoge en digitale informatie.