Vincent Decoster

3SA3

Syndroombenadaring:Massatoerismesyndroom in de Malediven

Vincent Decoster Massatoerismesyndroom in de Malediven

InhoudProbleemstelling:................................................................................................................1

Situering.............................................................................................................................1

Ontstaan van het massatoerisme op de Malediven............................................................3

1e ontwikkelingsfase........................................................................................................3

2e ontwikkelingsfase........................................................................................................3

3e ontwikkelingsfase........................................................................................................4

4e ontwikkelingsfase........................................................................................................4

5e ontwikkelingsfase........................................................................................................5

Huidige situatie...............................................................................................................6

Waarom kiezen toeristen voor de Malediven?....................................................................7

Massatoerismesyndroom:...................................................................................................9

Probleemschets:..............................................................................................................9

Afval eiland......................................................................................................................9

Even duiken in het koraalrif...........................................................................................10

Het geld vloeit weg........................................................................................................10

Verbanden leggen vanuit de syndroombenadering.......................................................10

Mindmap in bijlage.....................................................................................................10

Oplossingen...................................................................................................................11

Vincent Decoster Massatoerismesyndroom in de Malediven

Bronnen:...........................................................................................................................13

Vincent Decoster Massatoerismesyndroom in de Malediven

Probleemstelling:Hoe kan men op een duurzame manier toerisme in de Malediven organiseren?

SitueringDe Malediven zijn een prachtige eilandengroep ten zuiden van India in de Indische Oceaan. De Malediven bestaan uit 1190 koraaleilanden die gegroepeerd zijn in 26 atollen. Verspreid over deze eilanden wonen 336 224 inwoners waarvan 37% woont in de hoofdstad Malé.

Als men denkt aan de Malediven denkt men vaak meteen aan parelwitte stranden, prachtige lagunes en enorm mooie koraalriffen. Dit zijn ook enkele van de belangrijkste aantrekkingsfactoren voor het toerisme in deze regio. Sinds de opkomst van het toerisme in deze regio heeft de visserij en de scheepsbouw aan belang moeten inboeten. Toerisme is voor de Malediven nu de grootste en belangrijkste bron van inkomen en werkgelegenheid voor het land. De tertiaire sector (toerisme) doet het zelfs zo goed in het land dat het in 2011 opklom uit de lage-inkomstlanden naar landen met een gemiddeld inkomen1. Deze sterke economische groei heeft alles te maken met het nieuw gevestigde massatoerisme op de eilanden.

1 Met een gemiddeld bruto jaarinkomen van 5.973 USD (5499,85€) staan dit nog steeds in groot contrast met de westerse landen zoals België met een gemiddeld bruto jaarinkomen van 41.187 €.

Vincent Decoster Massatoerismesyndroom in de Malediven 1

Vincent Decoster Massatoerismesyndroom in de Malediven 2

Ontstaan van het massatoerisme op de Malediven

Toerisme is vandaag de dag van vitaal belang voor de Maledivische economie, maar dit was niet altijd het geval. De eerste toeristen kwamen aan in 1972 wanneer het eerste resort geopend werd. In de jaren daarna ging het aantal resorts snel de hoogte in. We kunnen 5 verschillende fases onderscheiden in de ontwikkeling van het toerisme op de Malediven.

1e ontwikkelingsfaseDe eerste fase vond plaats van 1972 tot 1978. De eerste toeristen resorts werden door eigen initiatieven zonder een bepaald plan geplaatst op een aantal eilanden in de buurt

Vincent Decoster Massatoerismesyndroom in de Malediven 3

van de hoofdstad Malé. Tijdens deze periode werden 17 resorts gebouwd, deze hadden de capaciteit om 1300 toeristen van een bed te voorzien. In deze eerste fase waren de kamers en de service erg eenvoudig. Dit was natuurlijk een gevolg van het gebrek aan middelen en opgeleid personeel. Om de toeristen van de enige luchthaven, gelegen in de hoofdstad Malé, naar de resorts te transporteren werd gebruik gemaakt van vissersboten. Alle resorts waren dus genoodzaakt om zich in de buurt van de enige luchthaven te vestigen omdat er een gebrek was aan goede transportmiddelen. Tijdens deze eerste fase was de visserij en de scheepsbouw nog steeds de allerbelangrijkste economische activiteiten van het land, toerisme had nog geen doorslaggevende impact.

2e ontwikkelingsfaseVan 1979 tot 1988 bevonden de Malediven zich in de tweede fase van hun toeristische ontwikkeling. Tijdens deze periode werden er 41 nieuwe resorts geopend wat een grote toename van werkgelegenheid en inkomsten betekende op korte tijd. De eerste promotie pakketten en de toegenomen capaciteit wakkerde de snelle ontwikkeling aan van het toerisme in deze regio. Het was in deze periode dat het toerisme in de Malediven voor het eerst de aandacht trok van buitenlandse bedrijven die maar al te graag wouden investeren in deze snelgroeiende industrie.

Deze tweede fase wordt gekenmerkt voor de inspraak van de overheid door het ontwikkelen van The First Tourism Master Plan (FTMP). In dit masterplan werd de basis gelegd voor het beleid rond tourisme. In dit masterplan stonden regels rond duurzame ontwikkeling, bescherming van de natuur en de integratie van toerisme in de sociale en economische ontwikkeling van het land. De resorts die werden opgericht in de laatste jaren van de 2e fase moesten zich dus ook houden aan dit masterplan. Om rekening te houden met het behouden van een mooie en rustgevende omgeving mochten de resorts niet meer als 20% van een eiland innemen. Ook hadden ze een gelimiteerde hoogte en richtlijnen in verband met de kwaliteit van de service.

3e ontwikkelingsfaseDe derde fase van de toeristische ontwikkeling streek over de periode van 1989 tot 1997. Tijdens deze periode kwamen er nog 16 nieuwe resorts bij en bedroeg de totale capaciteit al 1920 bedden. De sterke groei van het toerisme bracht ook andere positieve gevolgen met zich mee. Zo was er in de jaren 90’ ook een sterke vooruitgang op gebied van mobiliteit en technologie. In deze fase werd er buiten uitbreiding van het aantal resorts ook plaats gemaakt voor innovatie en hoge kwaliteitsservice.

Een ander gevolg van de sterke uitbreiding van de resorts was dat de vraag naar werkkrachten groter was dan de lokale werkkrachten konden invullen. Hieruit volgde dat er veel buitenlandse werkkrachten tewerk werden gesteld in de resorts. In het FTMP stond aangegeven dat er niet meer dan 50% van de werknemers buitenlands mocht zijn.

Vincent Decoster Massatoerismesyndroom in de Malediven 4

Toch zien we dat in 2006 van de 22000 jobs, er 11095 werden ingevuld door buitenlands personeel.

4e ontwikkelingsfaseVan 1998 tot 2001 begaven de Malediven zich in de 4e fase van hun toeristische ontwikkeling. De overheid nam de beslissing om het vorige ontwikkelingsplan aan te passen en zo het Second Tourism Master Plan (STMP) te schrijven.

Uit dit plan kwam voort dat de overheid het toerisme meer wou verspreiden over alle eilanden. Tot nog toe waren de resorts vooral gevestigd langs de hoofdstad Malé omwille van transportmogelijkheden. Het plan achter de decentralisering van het toerisme was om ook de andere gebieden in de Malediven te laten meegenieten van deze economische groei. Veel mensen waren namelijk in de vorige fases van de afgelegen gebieden naar de stad Malé gekomen in de hoop op werkgelegenheid en een beter leven. Door het toerisme te decentraliseren (zowel naar de zuidelijke als noordelijke regio’s) werd er werkgelegenheid gecreëerd voor de mensen die op de afgelegen eilanden wonen, alsook voor de vrouwelijke bevolking. Dit was nodig want het aantal vrouwen dat tewerk gesteld werd in de toeristische sector was 1512 in vergelijking met 10578 mannen. De decentralisering bracht natuurlijk ook weer vooruitgang op gebied van mobiliteit. Zo werden voor het eerst watervliegtuigen geïntroduceerd om de bezoekers en bagage te vervoeren naar de eilanden die ver weg liggen van het vliegveld in Malé.

5e ontwikkelingsfaseDe laatste ontwikkelingsfase vond plaats van 2002 tot 2008. Tijdens deze fase werd het Third Tourism Master Plan (TTMP) ontwikkeld. Dit masterplan legt meer de nadruk op het creëren duurzaam toerisme. De overheid gaf tijdens deze periode nog 35 extra eilanden vrij om toeristen resorts op te plaatsten. Wat er nieuw was was dat deze eilanden geen één-resort eiland meer mocht worden. Het was de bedoeling dat op deze eilanden ook nog Maldiviërs konden wonen naast de nieuwe resorts. Elk van deze eilanden moest zijn eigen energie, water voorraad, afvoer en afval verwerking (contract) hebben. Bovendien moest elk resort nog eens een eigen verbrandingsoven en afvalverwerkingsplan hebben.

Vincent Decoster Massatoerismesyndroom in de Malediven 5

In dit plan werd ook de nadruk gelegd op het verbinden van de toeristische sector met andere sectoren. De link tussen toerisme en lokale visserij, ambachten en landbouwproducten werd versterkt. Zo wou de overheid voorkomen dat teveel geld terugstroomde naar de buitenlandse bedrijven die de meeste resorts in handen hebben.

Huidige situatie

Vandaag de dag zijn de Malediven een echte toeristische trekpleister met jaarlijks ongeveer 1,2 miljoen bezoekers. Het is vooral bezet met state-of-the-art faciliteiten, entertainment, service en de beste hightech telecommunicatie. Elk resort regelt zijn eigen transportmiddel voor zijn aankomende toeristen. Er zijn nu ook 3 luchthavens zodat de toeristen snel op hun bestemming zijn.

De verdere uitbreiding van het toerisme werd ook opgemerkt door internationale hotelketens die zich ook gingen vestigen in de Malediven al moesten deze ook natuurlijk rekening houden met het STMP. Deze periode wordt gekenmerkt door het uitbreiden van de resorts met de bedoeling om de kwaliteit nog te verbeteren. Zo werden er op veel plaatsen spa resorts geopend en werden de accommodaties steeds meer luxueus.

Toerisme had dus een enorme impact op de economische en infrastructurele groei van het land. De belangrijkste positieve gevolgen die dit met zich mee brachten waren vooruitgang in transport, meer werkgelegenheid en de wederopleving van lokale ambachten. Het grootste nadeel ervaart men aan het feit dat men bijna alle materialen voor constructie en consumptie van het buitenland moet importeren. Bovendien moeten er ook nog eens enorm veel buitenlandse werkkrachten worden ingezet. De resorts zijn vaak in handen van buitenlandse bedrijven dit zorgt ook voor een terugstroom van het

Vincent Decoster Massatoerismesyndroom in de Malediven 6

geld naar het buitenland. Concreet betekend dit dat van iedere dollar gespendeerd door de toeristen er 80 cent terugvloeit naar buitenlandse bedrijven.

Vincent Decoster Massatoerismesyndroom in de Malediven 7

Waarom kiezen toeristen voor de Malediven? Uit onderzoek bleek dat de belangrijkste redenen voor een toeristisch bezoek aan de Malediven relaxatie, huwelijksreizen en duiken zijn. De meesten van de toeristen bezoeken de Malediven om tot rust te komen en te relaxeren (53%), maar met het romantisch aantrekkelijke uitzicht zijn de huwelijksreizen (30%) zeker ook een significante categorie. De prachtige koraalriffen en andere watergebonden natuur trekken duikers van over de hele wereld aan, de duikers groep bedraagt dan ook 15% van alle aankomende toeristen.

De toeristische aankomsten in de Malediven blijven gemiddeld met 10% per jaar stijgen, met uitzondering van het jaar 2004 waarin een grote tsunami voor veel vernieling heeft gezorgd. De tsunami heeft ervoor gezorgd dat er enorm veel resorts tijdelijk moesten sluiten. Dit resulteerde in een daling van het aantal aankomende toeristen met 35,9% tussen 2004 en 2005.

Uit de statistieken blijkt dat de laatste vijf jaar de meeste bezoekers vanuit Europa komen (76%). De meeste toeristen komen vanuit Italië (19,8%) gevolgd door het Verenigd Koninkrijk (17,9%) en Duitsland (11,8%). In de wintermaanden van Europa is het het drukste in de Malediven. De Europeanen zoeken dus warmere oorden op om te overwinteren.

Vincent Decoster Massatoerismesyndroom in de Malediven 8

Vincent Decoster Massatoerismesyndroom in de Malediven 9

Massatoerismesyndroom:

Het massatoerisme in de Malediven brengt heel wat positieve gevolgen met zich mee. De sterke economische groei van de voorbije jaren is hier een voorbeeld van. De huidige economie op de Malediven is heel erg afhankelijk van het toerisme. Volgens de Wereldhandelsorganisatie (WHO) in Thailand zou dit 30% van het bbp bevatten. Maar volgens de Pacific Asia Travel Association (PATA) zou dit cijfer hoger liggen, zij schatten zelfs dat de inkomens uit toerisme zorgen voor ongeveer 43% van het bbp.

Wat vaak vergeten wordt is dat dit massatoerisme ook enorme negatieve impact heeft op de Malediven. Deze negatieve gevolgen bedreigen de duurzaamheid van deze tertiare industrie.

Probleemschets:

Afval eilandDe komst van ongeveer 1,2 miljoen toeristen brengt natuurlijk ook heel wat afval met zich mee. Iedere toerist zou dagelijks 3,5kg afval produceren, dat is twee keer zoveel als een inwoner van de hoofdstad Malé en 5 keer zoveel als een inwoner van afgelegen gebieden.

De resorts zijn zelf niet in staat om deze grote hoeveelheden afval te verwerken. Ook de overheid kon deze hoeveelheden zelf niet verwerken en kwamen in de jaren 90’ met een plan rond afvalverwerking. Er werd besloten om een artificieel eiland aan te leggen genaamd Thilafushi, ook wel Trash Island genoemd. In 1992 werd het eerste afval gestort op het nieuw aangelegde eiland.

Iedere dag wordt er ongeveer 330 ton afval gedumpt op Thilafushi, waarvan het meeste afval afkomstig is van het Malé atol. Het afval wordt op grote hopen op het eiland, het wordt niet gesorteerd maar gewoon gestapeld. De hoeveelheid van het afval is zo groot dat het eiland iedere dag een vierkante meter in oppervlakte aangroeit. Tussen dit afval bevinden zich ook een aantal fabrieken en huizen voor 150 Bengalese immigranten.

Omdat het eiland maar 1 locatie heeft om aan te meren moeten afval boten vaak wachten om hun afval te komen dumpen op Thilafushi. Dit heeft als gevolg dat er ook enorm veel afval in de zee rond Thilafushi wordt gedumpt.

Het eiland biedt dus wel een tijdelijke oplossing voor de grote hoeveelheid afval dat het toerisme produceert in de Malediven maar aan de andere kant zorgt het voor enorme

Vincent Decoster Massatoerismesyndroom in de Malediven 10

vervuiling. Planten en diersoorten verlaten de gebieden of sterven af door de vervuiling, ook de buitenlandse werknemers leven in heel ongezonde omstandigheden.

De natuur in bij uitstek de belangrijkste aantrekkingsfactor voor de Malediven. Deze oplossing voor het afval zorgt ervoor dat de het gebied aan het vervuilen is. Afval spoelt aan op resort eilanden, levensnoodzakelijk koraal sterft af, …

Even duiken in het koraalrifDuiken is een van de belangrijkste redenen voor een bezoek aan de Malediven. Veel van de toeristen willen dus kosten wat het kost een duikje nemen in de mooie blauwe lagunes met oogverblindende koraalriffen. Een gevolg van dit vele duiken is dat het koraal in deze gebieden verdwijnt en afsterft (door betrapping, aanraking, beschadiging).

De belangrijkste economische activiteiten (visserij en toerisme) zijn beiden erg afhankelijk van de ongerepte natuur van het mariene milieu. De koraalriffen zijn de basis van het mariene ecosysteem van de Malediven. Deze riffen komen onder zware druk te staan niet alleen door de duikers maar ook door overbevissing en vervuiling. Ook zorgt de opwarming van de aarde ervoor dat het koraal verdwijnt.

Het geld vloeit wegDoor de snelle groei van het toerisme in de Malediven zijn veel internationale bedrijven beginnen te investeren in resorts. Ook werken er iets meer dan 50% buitenlandse werknemers. Tenslotte moeten de resorts bijna alle grondstoffen en voedingsmiddelen laten importeren vanuit het buitenland door de geringe landbouw in de Malediven. Al deze factoren zorgen ervoor dat een groot deel van de inkomsten uit het toerisme rechtstreeks of onrechtstreeks terugvloeit naar het buitenland.

Verbanden leggen vanuit de syndroombenadering

Mindmap in bijlage

Centraal in dit vraagstuk staat de vraag hoe we het toerisme in de Malediven duurzaam kunnen maken.

Toerisme is de allerbelangrijkste economische activiteit van de Malediven. Dit toerisme is aanwezig door een aantal pullfactoren zoals de mooie koraalriffen, parelwitte stranden en helderblauwe lagunes. Omdat er zoveel toeristen aanwezig zijn heeft dit een versterkend effect op de vervuiling en vernietiging van de natuurlijke schoonheden die de Malediven aan te bieden heeft. Denk maar aan de beschadiging van het koraal en het afvaleiland besproken eerder in dit document. Op lange termijn zal dit massatoerisme er dus voor zorgen dat de natuur zover beschadigd wordt dat de eens zo mooie aantrekkingsfactoren

Vincent Decoster Massatoerismesyndroom in de Malediven 11

niet meer zo aantrekkelijk zijn. En bestaat dus de kans dat deze soort toeristen zich niet meer zullen aangetrokken voelen tot de Malediven en zullen wegblijven. Dit zou ervoor kunnen zorgen dat de Maledivische economie instort aangezien deze voor een groot deel gebaseerd is op dit toerisme.

De maatschappelijke organisatie is volledig gebaseerd op dit toerisme. 37% van de bevolking woont in de hoofdstad Malé. De voornaamste reden hiervan is dat de meeste resorts zich hier rond de hoofdstad bevinden. Vele mensen zijn in de jaren 90’ verhuisd naar de hoofdstad om hier werk te vinden aangezien toen alle resorts rond Malé waren gelokaliseerd. Om de toeristen van Malé naar de resorts te brengen had men een heel goed transportnetwerk nodig. Dit transportnetwerk is dan ook sterk uitgebouwd onder de druk van de toeristische sector. Zo zijn er bijvoorbeeld 2 nieuwe kleine luchthavens aangelegd bij de meer afgelegen eilanden en heeft ieder resort zijn eigen boten.

Veel van de resorts zijn in handen van grote internationale bedrijven met als gevolg dat de meeste inkomsten direct weer terugvloeien naar het buitenland. Dit wordt extra versterkt doordat iets meer dan de helft van de werknemers uit het buitenland komen. Van iedere dollar dat een toerist uitgeeft gaat er 80 cent weer rechtstreeks naar het buitenland. Omdat er zoveel mensen werken in de toeristische sector en de gronden niet echt toegankelijk zijn voor landbouw moeten de Maldiviërs en de resorts bijna al hun goederen uit het buitenland halen. Ook hier stroomt dus weer veel geld naar het buitenland terug.

Om het duurzaamheidsvraagstuk op te lossen moet er dus concreet nagedacht worden hoe men de natuur als belangrijkste aantrekkingsfactor van het toerisme kan beschermen als ook worden nagedacht hoe men de terugstroom van het geld naar het buitenland kan tegen gaan.

OplossingenHet is duidelijk dat het massatoerisme een belangrijke en grote impact heeft op de natuur. Het ecosysteem wordt verstoord door de vervuiling en het afval.

Een eerste oplossing is natuurlijk het aantal toeristen beperken maar omdat de economie zo afhankelijk is van de toeristen is dat in de huidige maatschappelijke situatie niet mogelijk. Dit kan pas een waarheid worden wanneer de terugstroom van het geld naar het buitenland beperkt kan worden zodat het binnenland met minder toeristen toch evenveel inkomsten kan ontvangen.

Om de terugstroom tegen te gaan zou men kunnen het aantal resorts dat door internationale bedrijven beheerd worden beperken en de lokale bedrijven of overheid meer kansen geven in de markt. Als men ervoor kan zorgen dat het meeste deel van de resorts in handen zijn van de Malediven zelf kan zullen de inkomsten rechtstreeks naar de

Vincent Decoster Massatoerismesyndroom in de Malediven 12

Maldiviërs gaan en heeft men niet meer zoveel toeristen nodig als in het heden aanwezig zijn. Ook kan men vanuit de overheid een aantal regels opleggen dat er in de resorts een groten percentage Maldiviërs werkt als buitenlanders. Op deze manier zal de terugstroom van het geld ook minder groot zijn.

Als tijdelijke oplossing kan men zeker ook sensibiliseringscampagnes voeren naar de toeristen toe in verband met afval en vervuiling. Zo wordt er al enorm veel gedaan door de resorts om het probleem aan te pakken. Reduce, recycle, reuse, en don’t use zijn belangrijke Engelse termen die vaak worden meegegeven in resorts. Ook zijn er al een heel aantal regeneratie programma’s opgestart voor de koraalriffen en de verschillende soorten vissen die uit de omgeving aan het verdwijnen zijn waaronder de met uitsterven bedreigde walvishaaien en manta roggen.

De overheid laat nu ook al een deel van het afval verschepen naar India waar men het afval op een betere manier kan verwerken.

Vincent Decoster Massatoerismesyndroom in de Malediven 13

Bronnen:- Kumar Kundur, S. (2012). Development of tourism in Maldives. International

Journal of Scientific and Research Publications. http://www.ijsrp.org/research_paper_apr2012/ijsrp-apr-2012-73.pdf

- X. Maldives Marine Projects. International Union for Conservation of Nature. https://www.iucn.org/about/work/programmes/marine/marine_our_work/gmpp_coral_reefs/gmpp_coral_reefs__projects/gmpp_maldives___projects/

- Ramesh, R. (2009). Paradise Lost on Maldives’ Rubbish Island. The Guardian. http://www.theguardian.com/environment/2009/jan/03/maldives-thilafushi-rubbish-landfill-pollution

- X. Maldives data. The World Data Bank. http://data.worldbank.org/country/maldives

- X. Situation report of migration in South-Asia, Maledives. Situation Report. http://sitreport.unescapsdd.org/files/documents/Maldives.pdf

Vincent Decoster Massatoerismesyndroom in de Malediven 14