1

VoorwoordEerst kregen we te horen dat we een b-toets moesten maken, we moesten zelf gaan brainstormen. Wij hadden een leuk onderwerp namelijk: de Deltawerken. Met volle trots kwamen wij de les binnen en gingen vertellen wat voor onderwerp we hadden. Ander groepjes kwamen ook met leuke onderwerpen. Al die leuke onderwerpen konden ineens vergeten, want Boonstra had bedacht om de b-toets over een land in Afrika te houden. In haast moesten we een land in Afrika kiezen. De landen die je op zou noemen als iemand je vraagt: “Noem eens 10 landen in Afrika?” waren al bezet door de andere klas Aardrijkskunde. Na een atlas bemachtigd te hebben en even snel een blik op de kaart van Afrika te hebben geworpen namen we het besluit: Ethiopië. Als je aan Ethiopië denkt, denk je automatisch aan armoede, droogte en honger. Honger niet in de zin van: “ik heb trek in een hamburger”, nee, je denkt aan mensen die honger lijden.

2

Inhoudsopgave

Inleiding.................................................................................................................................4

Geografisch beeld van Ethiopië.........................................................................................5-9 Absolute en relative ligging van Ethiopië...................................................................5 Fysisch geografische inrichting Ethiopië....................................................................6 Bevolkingskenmerken.............................................................................................7-8 Externe en interne relaties.........................................................................................9

Regionale verschillen.....................................................................................................10-11

Zwakke en sterke kanten om zich te ontwikkelen binnen het wereldsysteem...............12-13

Conclusie............................................................................................................................14

Nawoord..............................................................................................................................15

Literatuurlijst........................................................................................................................16

3

InleidingPeriode drie van het schooljaar. We hebben net de hoofdstukken over globalisering afgerond en veel geleerd over kern en periferie landen. Deze periode moeten wij een B-toets maken over een land in Afrika. Het is de bedoeling om onderzoek te doen naar de economie, het landschap, de demografie, politiek en nog meer. De hoofdvraag is of er voldoende ontwikkelingsmogelijkheden zijn om binnen het wereldsysteem door te groeien vanuit de periferie naar de semi-periferie en eventueel naar de kernlanden? Wij hebben het land Ethiopië gekozen. Het land aan de oostkust van Afrika. Het land dat lijdt onder hongersnood. Het oudste onafhankelijke land van Afrika. Waar de droogte de grootste vijand is.

4

Geografisch beeld van Ethiopië

Absolute en relatieve ligging Ethiopië Ethiopië ligt in aan de oostkant van het continent Afrika. De buurlanden zijn met de klok mee en boven beginnen: Eritrea, Djibouti, Somalia, Kenia en Sudan. Het meest noordelijke punt is: 14°53.4ʼ N 37°54.6ʼ O Het meest zuidelijke punt is: 3°24.2ʼ N 39°32.4ʼ O Het meest westelijke punt is: 7°55.4ʼ N 32°59.3ʼ O Het meest oostelijke punt is: 8°00,0ʼ N 48°00.0ʼ O Ethiopië heeft een lengte van 1300 km en een breedte 1650 km. Ethiopië heeft een oppervlakte van 1,104,300 km2 waarvan 0,7% water is. Het staat op plaats 27 als we kijken naar de grote van het land. Het is vergelijkbaar met twee keer de staat Texas in Amerika. Tot 1995 had Ethiopië 13 provincies dat waren: Tigray, Begmender, Wello, Gojam, Welega, Shewa, Hararghe, Ilubabor, Kefa, Arsi, Gamu Gofa, Sidamo en Bale. Maar sinds 1995 heeft Ethiopië negen regioʼs: 2. Afar3. Amhara4. Benishangul-Gumuz6. Gembela8. Oromiya9. Somali10. Yedebub Biheroch Bihereseboch na Hizboch11. Tigray

en drie onafhankelijke regioʼs:1. Addis Abeba5. Dire Dawa7. Harari. Verder is de hoofdstad van Ethiopië Addis Abeba, deze stad ligt in het midden van het land. Addis Abeba ligt op de coördinaten 9°1.8′ N 38°44.4′ O. Deze stad heeft een inwonersaantal van 3,384,569 in 2008. Andere grote steden in Ethiopië zijn Gondar, Makalle, Debra Taborm, Harar, Dire Dawa en Jimma.

5

Fysisch geografische inrichting Ethiopië Ethiopië bestaat voor het grootste deel uit het Ethiopische Hoogland, dat wordt doorsneden door de Grote Slenk. Het hoogste punt in Ethiopië is de berg Ras Dasjan1 met een hoogte van 4620 meter. In het noorden van het land in het Tanameer ontspringt de blauwe Nijl die zich later in Sudan samenvoegt met de Witte Nijl tot de Nijl. Andere rivieren in Ethiopië zijn de Awash, Baro, Omo, Wabi. Ethiopië heeft een relatief gematigd klimaat. Met uitzondering van de Afar-driehoek in het noordoosten en de Ogaden in het oosten, die een droog en heet klimaat hebben. De plantengroei in Ethiopië bestaat voornamelijk uit grassteppe, hooggebergtevegetatie en droge savanne. De gemiddelde temperatuur in januari is tussen de 25° en 30° graden Celsius. De gemiddelde neerslag is in deze maand minder dan 25 mm. De gemiddelde temperatuur in juli is ook tussen de 25° en 30° graden Celsius. De gemiddelde neerslag in juli in de buurt van het Turkanameer ten zuiden van Ethiopie kan hoger worden dan 400 mm. In het noorden van Ethiopië blijft het lager dan 25 mm. 86,0% van de bevolking zit in de landbouw sector. Hierbij moet je denken aan zelfvoorzienende akkerbouw en nomadische veeteelt. Verder wordt er in het centrum van Ethiopië koffie en suikerriet verbouwd. Ook heeft het kleine hoeveelheden van goud, platinum, koper, potas, aardgas en waterkracht.

6

Bevolkingskenmerken Ethiopië had 73.908.712 inwoners met een bevolkingsdichtheid van 77,2/km2 op 28 mei 2007. De bevolkingsgroei is enorm, de bevolking groeide van 33,5 miljoen inwoners in 1983 naar 78 miljoen inwoners in 2008. Dit is een bevolkingsgroei van 43% in 25 jaar. Het land heeft een zuigelingensterfte van 101 per 1000 inwoners. Terwijl Nederland maar een zuigenluingensterfte heeft van 4 per 1000 inwoners. Bovendien leeft 44,2% van de bevolking beneden de armoedegrens. Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties De twee grootste etnische groepen in Ethiopië zijn de Oromoʼs 34,5% en de Amhara 26,91% van de totale bevolking. De officiële taal in Ethiopië is Amhaars. Amhaars wordt door 32,7% van de bevolking gesproken. Een andere taal in Ethiopië is Oromoʼs dat wordt door 31,6% van de bevolking gesproken. Verder zijn en nog vele andere talen voor de kleine etnische groepen in het land. Op religieus gebied behoort 63% tot het Christendom, 34% tot de Islam, 3% tot het animisme. Het animisme is een natuurgodsdienst, waarbij geesten en voorouders worden vereerd. Alles wordt bepaald door goede en kwade geesten. Van vijandschap tussen de christenen, moslims en animisten is geen sprake. Veel van de christenen behoren tot de Etiopische-orthodoxe kerk. Tot 1973 was de Ethiopische-orthodoxe kerk de staatskerk van het land. De Bijbel van de Ethiopiërs is veel uitgebreider dan de Bijbels in het overige christendom. Deze Ethiopische orthodoxie legde nooit een canon schriftelijk vast. Op politiek gebied is Ethiopië een federale democratie met als staatshoofd een president die direct wordt gekozen door de bevolking en met een periode van zes jaar. Dit gaat allemaal volgens de grondwet van 1994, die had de grondwet van 1987 vervangen. De president heeft niet veel macht en hij is er meer als beeld van de staat. De macht van de staat ligt bij de premier, deze is van de grootste partij van het parlement. De Shengo zijn de twee kamers die het volk vertegenwoordigen. De 458 leden van de Raad van Volksvertegenwoordigers ook wel de tweede kamer word direct gekozen voor een periode van vier jaar. De federale raad of te wel de eerste kamer wordt voor een deel direct gekozen en voor een deel gekozen door de vertegenwoordigers van de provincies. De EPRDF Ethiopian Peopleʼs Revolutionay Democratic Front is de belangrijkste partij van het parlement. Het is een coalitie van revolutionaire bewegingen die in 1991 dictator Mengistu Haile Mariam wist te bevrijden. 28 mei is dan ook een nationale feestdag omdat ze op 28 mei 1991 Mengistu wisten te verslaan. 7

Ethiopië is tevens ook het oudste onafhankelijk land in Afrika. De OLF Oromo Liberation is Front is belangrijkste oppositiepartij. Op economisch gebied is Ethiopië vooral gericht op de landbouw sector. 45% van het BBP wordt bepaald door de landbouwsector, bovendien bezet de landbouw sector 85% procent van de total werkgelegenheid. 11 procent van het inkomen komt uit de industrie. Belangrijkste producten zijn leer, textiel, cement, metaalproducten en papier. De landbouw is de grootste bron van inkomsten. De belangrijkste producten zijn koffie, oliezaden, katoen, tabak, fruit, peper, vis en vlees. Het land exporteert vooral koffie, oliezaden, leer en textiel. De koffie is de grootste uitvoer van het land, er werd in 2006 320 miljoen dollar aan koffie geëxporteerd. De totale export is 1.6 miljard dollar. Ethiopië is dus afhankelijk van de koffie die in het land wordt verbouwd. Maar de koffie is weer afhankelijk van het weer. Als het te droog is, drogen de gewassen uit en kunnen er ook geen gewassen worden geëxporteerd. De export zoals eerder gezegd was 1.6 miljard dollar in 2009, maar de import was 7,3 miljard dollar in 2009. Zoals je ziet importeren ze meer dan dat ze exporteren. Ze hebben ook een staatsschuld van 2,2 miljard dollar. Het BBP van Ethiopië is 75.91 miljard dollar in 2009 met een BBP per hoofd van 900 dollar in 2009. In Nederland is het BBP 652.9 miljard dollar in 2009 met een BBP per hoofd van 39,000 dollar in 2009. Maar hier vergelijk je een periferie land met een kern land. 38,7% van de bevolking leeft onder de armoedegrens.

8

Externe en interne relaties Ethiopië heeft een twee jaar lang oorlog gehad met Eritrea het land dat ten noorden ligt van Ethiopië. Na de tweede wereld oorlog vormen Ethiopië en Eritrea een land, bij landen kregen gelijke rechten. Tien jaar later neemt de keizer van Ethiopië, Haile Selassie, Eritrea over. Dat was het begin van de oorlog. De opvolger van hem, Mengistu Haile Mariam, neemt de bezetting over. In 1991 kwam er officieel een einde aan de oorlog tussen Ethiopië en Eritrea, dit was omdat de rebellenleiders Menes Zenawi van Ethiopië en Isayas Afewerki van Eritrea de macht overnamen. Ze vochten samen tegen Mengistu. In 1993 werd Eritrea officieel onafhankelijk en Afewerki werd president. Niet iedereen in Ethiopië iwas blij met de onafhankelijk het van Eritrea en er was onduidelijkheid over de grens tussen Ethiopië en Eritrea. Toen Eritrea zijn eigenmunteenheid introduceerde was er onenigheid tussen beide landen. Ethiopië eiste dat de handel in dollars werd afgehandeld. Dit was het keerpunt voor de vrije handelsrelatie tussen beide landen. In 1998 begon Eritrea-Ethiopië oorlog. De toen zo goede vriendschap tussen beide leiders veranderde in aartsvijandschap. De twee landen waren steeds bezig om stukken land over te nemen. Er werd hard gevochten. Beide landen leden zware verliezen. Het zo schaarse geld werd uitgegeven aan de oorlog. Dit ging ten kosten van de economie. Er werden zelfs kindsoldaten ingehuurd. In 1999 wordt er een wapenstilstand ondertekend. In 2000 werd er internationale vredesmacht gestationeerd in het grensgebied. Tot 2004 zaten deze troepen daar. In 1977 kwam Ethiopië onder een communistisch regime. Het communistische Ethiopië kreeg in 1977 oorlog met Somalië. Somalië ontving militaire steun van Amerika en Ethiopië ontving militaire steun van de Sovjet-Unie en Cuba. Dankzij de militaire steun van communistische landen won Ethiopië de strijd en sloot het in 1988 vrede met Somalië. Sinds het begin van de jaren tachtig woedde er een burgeroorlog in Ethiopië. Het populaire Ethiopische Volksrevolutionaire Democratische Front (EPRDF) voerde een guerrilla tegen het communistische bewind in Addis Ababa.

9

Regionale verschillenOok in Ethiopië is er sprake van regionale verschillen. In de hoofdstad Addis Abeba hebben de mensen het stukken beter dan in de andere grote steden, maar men spreekt er alsnog niet van een fast world. 360.000 mensen hadden in 2008 toegang tot internet, maar vrijwel allemaal uit een internet café. Driekwart van alle internet cafés bevinden zich in de hoofdstad Addis Abeba, dit betekend dus dat er een zeer groot verschil is tussen de hoofdstad en de omliggende regioʼs qua internet verbindingen. Vergeleken de rest van de wereld heeft staat Ethiopië bijna onderaan als het gaat om de de toegankelijkheid van internet in een land.

Niet alleen internet is typerend voor de regionale verschillen. Ook heeft Ethiopië veel last van hongersnoden. Als we kijken naar waar de hongersnoden het meeste voorkomen, valt het weer op dat Addis Abeba de regio daaromheen het nog redelijk goed hebben in vergelijking met de andere regioʼs. Maar hoe worden die hongersnoden nou eigenlijk veroorzaakt? In Ethiopië leeft men van de export van koffie. Het geld dat daarmee binnenkom is wat de mensen in leven houdt. Aangezien Ethiopië

zeer dicht op de evenaar ligt is het er erg warm en droog. Door de droogte mislukt de oogst vaak en heeft men dus geen inkomen, met als gevolg: een hongersnood. Dit verklaart echter nog niet waarom in Addis Abeba, Tigray en Benishangul-Gumuz er géén hongersnoden heersen. Maar dit is nader te verklaren. Sinds 1995 is Ethiopië dus

10

verdeeld in 9 regioʼs en 3 onafhankelijke steden. Ze hebben allen een eigen bestuur, maar ze maken wel deel uit van het geheel. Niet elke regering is natuurlijk even goed voor haar bevolking. Ze gebruiken hun geld niet in het belang van de bevolking, zoals bijvoorbeeld voor het aanleggen van goede wegen, die zeer belangrijk zijn voor het verspreiden van

voedsel, maar voor wapens of mooie huizen waar ze zelf in kunnen vestigen. De regering heeft een grote invloed op de bevolking en koopt de bevolking als het ware om door de mensen die hun steunen, wél voedsel te geven.De koffieplantages liggen rondom Addis Abeba, in de bergen op ongeveer 1000-1500 meter hoogte. Hier is de grond ook een stuk vruchtbaarder en beter geschikt dan in andere gebieden. Dit is mede een oorzaak voor de ʻplaatselijkeʼ hongersnoden. Een andere oorzaak van de hongersnoden is dus het verschil in

landschap. Het varieert van woestijn tot tropisch oerwoud. In de woestijn is het haast niet mogelijk om voedsel te verbouwen. Nu kunnen we gemakkelijk het verband tussen de hongersnoden en de natuurlijke inrichting van Ethiopië leggen. Waar woestijn is komen vaker hongersnoden voor, omdat met niet in staat is voedsel te verbouwen. In de heuvelgebieden rond de hoofdstad Addis Abeba is het daarentegen wel goed mogelijk te verbouwen en hier komen dan ook nauwelijks hongersnoden voor.Er zijn ook grote verschillen in bevolkingsdichtheid tussen de regioʼs. Addis Abeba staat aan top met 5936,2 inw/km2 maar daartegenover staat Gambela met maar 9,57 inw/km2. Dit valt weer te koppelen met het klimaat van Ethiopië, waar woestijn is, is de bevolkingsdichtheid veel kleiner. Een lijstje met alle bevolkingsdichtheden van de regioʼs:Addis Abeba 5936,2 inw/km2

Afar 14,36 inw/km2

Amhara 120,12 inw/km2

Benishangul-Gumuz 12,86 inw/km2

Dire Dawa 328,06 inw/km2

Gambela 9,57 inw/km2

Harari 629,72 inw/km2

Oromiya 75,22 inw/km2

Somali 15,5 inw/km2

Yedebub Biheroch Bihereseboch na Hizboch 132,65 inw/km2

Tigray 86,56 inw/km2

11

Zwakke en sterke kanten om zich te ontwikkelen binnen het wereldsysteemAls je kijkt naar de infrastructuur van Ethiopië is deze de laatste tijd in positieve zin veel veranderd. Er zijn snelwegen aangelegd en ze heeft veel rivieren die een goede invloed hebben op de infrastructuur. VIa de wateren kunnen ze producten vervoeren en op de plek van bestemming afleveren. Het wegennet is ongeveer 40,000 km lang, maar er worden nog 11,000 km federale wegen en 5,500 km regionale wegen aangelegd. Ethiopië kent ook vliegverlden waarvan die in Addis Abeba (Addis Abeba Bole International Airport) het belangrijkst is. Hier is een overzichtkaartje van alle vliegvelden in Ethiopië:

Er is echter meer één spoorweg in Ethiopië, die van Addis Abeba, door Dire Dawa, naar Djibouti loopt. Het is een trein zowel voor passagiers als voor goederen. De lijn is niet in goede staat. Sinds 1998 is Ethiopië bezig de spoorlijn op te knappen en het spoor, van een eeuw oud, weer in gebruik te nemen. In 2007 is de ERC (Ethiopian Railway Corporation) opgericht. Het ERC wil het land meer eenheid maken door regioʼs met elkaar te verbinden met een spoorlijn netwerk van in totaal 5,000 kilometer. Dit kost veel geld en de overheid zoekt nog naar een mogelijkheid om dit project te financieren. Ik heb hier de Ethiopië-Djiboutispoorweg rood gemaakt om een beeld te geven hoe hij loopt. 12

Ethiopië beschikt over een nog niet al te beste infrastructuur. De overheid is er mee bezig dit te verbeteren en als dit doel is bereikt, mogen we zeggen dat de infrastructuur goed genoeg is, en dat Ethiopië in dat opzicht zich kan ontwikkelen binnen het wereldsysteem. Een zwakke kant van Ethiopië om zich te kunnen ontwikkelen binnen het wereldsysteem is iets waar niemand iets aan kan doen. Bijna de hele economie is gebaseerd op het weer: is er een keer droogte, dan mislukt de oogst en zijn er geen inkomsten en geen voedsel. Ze hebben geld nodig om hun schulden bij andere landen af te kunnen betalen maar dan zijn ze alsnog zeer onzeker of ze zichzelf wel kunnen redden met wat ze hebben. Het klimaat speelt een zeer grote rol in het Ethiopische leven en daar heeft geen mens invloed op. Dit is het probleem waar Ethiopië mee kampt en dit is zeer nadelig tegenover de ontwikkelingen van Ethiopië binnen het wereldsysteem.

13

ConclusieZijn er voldoende ontwikkelingsmogelijkheden voor Ethiopië om binnen het wereldsysteem door te groeien vanuit de periferie naar de semi-periferie en eventueel de kernlanden? Wij denken dat het antwoord op deze vraag nee is. Als een land door wil kunnen breken heeft het een aantal essentiële kenmerken nodig, zoals bijvoorbeeld voldoende internet connecties, een goede infrastructuur, goede voedselvoorzieningen en een gunstige economie. Het aantal internet connecties is zeer laag en het zal veel tijd en veel geld kosten om meer verbindingen te krijgen. Qua infrastructuur gaat het echter wel de goede kant op. De overheid is druk bezig met plannen voor het aanleggen van meer en betere wegen en het opknappen van de spoorlijn. Maar een goede infrastructuur is niet de enige sleutel om een semi-periferie of de kernland te worden. Ook moet de bevolking het goed hebben en dus niet in een toestand van honger zijn. Dit hebben wij zelf niet in de hand. Het BBP per hoofd van de bevolking is zeer laag; namelijk 900$. Ongeveer 40% van de bevolking leeft onder de armoedegrens, dit is veel te hoog om een kernland genoemd te mogen worden. Ook eenheid binnen de staat is nodig om economisch succes te behalen. Hier valt niet van te spreken in Ethiopië. Kortom, er moet nog heel veel gedaan worden wil Ethiopië de semi-periferie of de kernlanden worden. Dit lijkt ons onmogelijk te behalen in de komende 10 jaar. Er zal veel tijd en veel geld in op moeten gaan.

14

NawoordAl met al was dit een leerzaam project. Waar toch best veel tijd in zit, al hadden we dat niet gedacht toen we het opdracht formulier voor ons kregen. Er hebben vele chat en bel uren in gezeten. Ook toen Floris met Pasen in Oostenrijk was heeft hij na een zware dag skiën nog zijn laptop erbij gepakt om nog wat scherpe randjes van het verslag af te werken. Lucas die wel erg honger kreeg toen hij zich verdiepte in de hongersnood. Nee, niet in de zin van hongersnood, maar in de zin van “ik heb trek in een hamburger”. Ook hebben wij dubbel gelegen om de regio Benishangul-Gumuz, want als je het vlotter uitspreek vooral via de telefoon lijkt het net of de regio Penishanglul heet.

15

Literatuurlijst

Websites:Central Intelligence AgencyWikipediaNL EVD InternationaalEthiopië WeblogGoogle Images

Boeken:De Grote Bosatlas (druk 52 en 53)De Geo GlobaliseringDe Geo Arm en RijkEathiopia - Volken van Ethiopië / Geschiedenis, Bevolking, Geloof, Kunst & Ambacht 1996

16