groene klinker december 20094

Kopenhagen moet niet gaan over problemen, maar over oplossingen

Plicht tot optimisme

Wijnand Duyvendak (52) heeft na zijn

vertrek uit de Tweede Kamer niet stilge-

zeten. In aanloop naar de klimaattop in

Kopenhagen organiseerde hij op 12 de-

cember ‘Beat the Heat Now’, een natio-

naal klimaatevenement in de Jaarbeurs

in Utrecht. De Groene Klinker sprak kort

daarvoor met de bevlogen Amsterdam-

mer over de slagingskansen van de top

in Denemarken. “De wereldleiders moe-

ten iets gaan doen wat ze nu nog niet

van plan zijn.”

Door Nicole Besselink

Zelf heeft hij net met een paar buren zon-

nepanelen op het dak gezet. “We heb-

ben ze samen besteld en geplaatst. Vijf

jaar geleden was het onmogelijk geweest

om op die manier met een aantal men-

sen de koppen bij elkaar te steken.” Toch

heeft hij het liever niet

over wat de consument

zelf kan doen. “Allemaal

nuttig, maar uiteindelijk

maak je daar niet de grote

klappen mee. Veel belang-

rijker is de vraag hoe men-

sen de politiek kunnen

bewegen om het goede

te doen. Wat mensen zelf

kunnen doen, is veel meer

in termen van politieke ac-

tie.” Hij vindt het jammer

dat journalisten steeds

weer willen weten wat de

consument concreet kan

doen. “Ze willen toch keer

op keer dat mensen het

snappen en het dicht bij

de mensen brengen. Dan

gaat het toch weer over

dingen waar mensen zich

iets bij voor kunnen stel-

len, zoals korter douchen

of spaarlampen.”

Of Kopenhagen gaat slagen, durft hij

niet te voorspellen. “Het is maar wat je

!"#"! $%&#'%(&)%%*+,#-!"#./*$%&#0123445#

red.) de laatste dag van de top zou zijn,

zou die mislukken. Het moet echt nog

aanzwellen, letterlijk wereldwijd. Volgens

mij is de discussie of er een politiek ak-

koord of verdrag gesloten gaat worden

ook niet de kern van de zaak. Als er een

politiek akkoord komt met harde getal-

len dat binnen een halfjaar bindend

moet worden bij een tussentop, is dat

een geweldig resultaat.

Bijvoorbeeld in Bonn,

een verlaten regerings-

stad waar gemakkelijk

op korte termijn een top

valt te organiseren”, aldus

Duyvendak. “Maar, als er

een vaag politiek akkoord

komt waarin niets wordt

afgesproken over een ver-

volg, als wordt gezegd dat

we volgend jaar in Mexico

wel verder praten, dan ga

ik wel zeggen dat de top is

mislukt.”

Hoge verwachtingen van

milieuminister Cramer

heeft Duyvendak niet. “Ze

heeft echt een groen klop-

pend hart, ze wil echt dat

Kopenhagen slaagt. Wat

dat betreft had ze zo bij

GroenLinks kunnen zitten.

Maar ze is gewoon niet

Een spandoek vol boodschappen en steunbetuigenissen gemaakt

bij klimaatevenement Beat the Heat Now op 12 december, met

ook een boodschap van minister Cramer.

groene klinker dec 09/jan ‘10 5

heel scherp en handig in het politiek be-

drijven. Ze heeft geen strategisch gevoel

of inzicht, hoe die dingen gaan, wanneer

je dan wel en wanneer niet wat moet zeg-

gen. Ze loopt toch snel wat verdwaald

rond op zo’n top”, verzucht hij. “Maar

goed, dit wordt haar derde top, misschien

is ze daar iets in gegroeid.”

einde aan de vrijblijvendheid

Duyvendak lijkt zijn hoop meer te hebben

gevestigd op minister Koenders van ont-

wikkelingssamenwerking. “Hij is gewoon

wat meer gepokt en gemazeld in dat cir-

cuit. Een belangrijk deel van de klimaat-

top gaat over ontwikkelingslanden. Welke

rol zij krijgen en hoeveel geld. Ik zie hem

daar een grotere rol in spelen dan Cra-

mer. Spijtig genoeg.”

Ook op landelijk niveau is Duyvendak kri-

tisch over Cramer en haar milieubeleid.

“Ze speelt niet veel klaar op milieugebied.

Ze erkent langzamerhand wel steeds

meer dat vrijblijvendheid niet werkt, maar

ik vraag me af of ze naar verplichtingen

over durft te stappen. Ze heeft nu gezegd

in het voorjaar met concrete plannen te

komen, maar dan zitten we vlak voor de

verkiezingen. Ik ben heel bang dat ze het

doorschuift naar het volgende kabinet.”

Als rasoptimist pleit Duyvendak ervoor

te spreken over oplossingen in plaats

van problemen, zeker als het gaat om

het klimaatvraagstuk. “Mensen hebben

optimisme nodig, anders reageren ze

als struisvogels, omdat ze denken dat er

geen oplossing is.” Hij erkent dat elke op-

lossing zijn prijs heeft. “Vlees zal duurder

worden, of je moet het op de bon zetten,

maar het kan niet blijven zoals het nu

is. Ook vliegen binnen Europa, dat kan

straks denk ik niet meer.” Dat roept de

vraag op of je mensen hun behoeften

kunt afnemen, vooral die behoeften waar-

aan ze de afgelopen jaren gewend zijn ge-

raakt. “Je hebt als politiek wel de plicht

om te zorgen voor een goed alternatief.

Je moet dan heel snelle treinen hebben

binnen Europa, zodat je in drie uur met de

trein in Berlijn kunt zijn.”

Op de vraag of hij GroenLinks groen ge-

noeg vindt, denkt hij even na. Hij erkent

dat het moeilijk is om een zichtbare rol te

spelen op milieugebied. “Ik zal niet zeg-

gen dat de partij groen genoeg is. Bij de

samenstelling van de Kamerlijst in 2006

was ik het enige uitgesproken groene ge-

zicht bij de eerste twaalf.” Zijn opvolger,

Kees Vendrik, “heeft ook geen groene

geschiedenis”. Duyvendak, zelf ooit direc-

teur bij Milieudefensie, noemt het groen

binnen GroenLinks “te dun”. “Ik meng

me ook wel in bij gemeentes en pleit

voor meer groene kandidaten, maar het

hangt heel erg af van de mensen die zich

aandienen.” Tegelijkertijd ziet hij binnen

de achterban ook een groep mensen die

“echt heel donkergroen is, die vindt een

auto al een lastige kwestie. Maar volgens

mij verandert dat wel.”

Ja, het milieu staat nu op de politieke

agenda. Duyvendak hoopt dat ook na

Kopenhagen de voedingsbodem om aan

oplossingen te werken, blijft bestaan.

“Ik hoop dat het besef van het klimaat-

probleem door al die media-aandacht in

aanloop naar de top is gegroeid. Als je

dat vergelijkt met vijf jaar geleden, is er

al enorm veel gewonnen. De groep die er

echt, of een beetje, mee bezig is, is enorm

gegroeid.” Toch hoort ook Duyvendak de

klok steeds luider tikken. “Dat het zo snel

moet, dat is het probleem. Hadden we

nog dertig of veertig jaar, dan zei ik ‘komt

wel goed’. Het is echt een race tegen de

klok.” We schudden elkaar de hand en

staan op. Op de klok aan de muur is het

vijf voor twaalf.