PI4EDE & PI4WAGpi4ede.datastar.nl/2015/Nieuwsbrieven/Nieuwsbrief 261.pdfExpeditie naar K1N De dood...

13
Nieuwsbrief nr. 261 Samenwerkingsverband sinds 01-01-2014 Januari 2015 In dit nummer: Bestuurswisseling Komende clubavonden Colofon Silent Key Gerrit PA3DRC Vorige clubavond “Kees en Hendrik” Radio Kootwijk Schoone PC Amateur Overleg Expeditie naar K1N De dood van plasma Oplage 320 Overname van artikelen is toege- staan, mits met bronvermelding Activiteiten kalender Laatste Oproep ledenlijst PI4EDE & PI4WAG Komende clubavonden Het bestuur van de Veron afdeling Wageningen heeft Geeuwke de Boer PD3GDB per direct als ad interim bestuurslid aangesteld. Ons huidige bestuurslid Cor Steevens PA1RET gaat ons verlaten om zich in Frankrijk (op proef) te vestigen en Geeuw- ke neemt zijn plaats in het bestuur in tot de komende jaarvergadering in februari 2015. Bij deze komende jaarvergadering staat Geeuwke kandidaat naast eventuele andere kandidaten voor een functie in het bestuur. Fred PA0FVH Bestuurswisseling Veron afdeling Wageningen Komende clubavond Op dinsdag 13 januari organiseren de VERON afd. Wageningen en de VRZA afd. Zuid-Veluwe een gezamenlijke Nieuwjaarsbijeenkomst in de kantine van de korfbalvereniging C.K.V Reehorst waarbij we het glas heffen op het komende verenigingsjaar. Het adres is Langekampweg 4, 6715AV te Ede, aanvang 20:00 uur. Ook een snufje techniek zal op deze avond niet ontbreken. Wat dat gaat worden blijft nog even een verrassing maar het heeft vast iets te maken met zendamateurisme. Onze gezamenlijke Valleironde op 145.250 MHz vindt plaats op de maandag voor iedere clubavond. Meldt u zich ook eens in op deze ronde om 20:30 uur. PA1RET<———> PD3GDB

Transcript of PI4EDE & PI4WAGpi4ede.datastar.nl/2015/Nieuwsbrieven/Nieuwsbrief 261.pdfExpeditie naar K1N De dood...

Nieuwsbrief nr. 261 Samenwerkingsverband sinds 01-01-2014

Januari 2015

In dit nummer:

Bestuurswisseling

Komende

clubavonden

Colofon

Silent Key

Gerrit PA3DRC

Vorige clubavond

“Kees en Hendrik”

Radio Kootwijk

Schoone PC

Amateur Overleg

Expeditie naar K1N

De dood

van plasma

Oplage 320

Overname van artikelen is toege-

staan, mits met bronvermelding

Activiteiten

kalender

Laatste Oproep

ledenlijst

PI4EDE & PI4WAG

Komende clubavonden

Het bestuur van de Veron afdeling Wageningen heeft Geeuwke de Boer PD3GDB per direct als ad interim bestuurslid aangesteld. Ons huidige bestuurslid Cor Steevens PA1RET gaat ons verlaten om zich in Frankrijk (op proef) te vestigen en Geeuw-ke neemt zijn plaats in het bestuur in tot de komende jaarvergadering in februari 2015. Bij deze komende jaarvergadering staat Geeuwke kandidaat naast eventuele andere kandidaten voor een functie in het bestuur. Fred PA0FVH

Bestuurswisseling Veron afdeling Wageningen

Komende clubavond

Op dinsdag 13 januari organiseren de VERON afd. Wageningen en de VRZA afd. Zuid-Veluwe een gezamenlijke Nieuwjaarsbijeenkomst in de kantine van de korfbalvereniging C.K.V Reehorst waarbij we het glas heffen op het komende verenigingsjaar. Het adres is Langekampweg 4, 6715AV te Ede, aanvang 20:00 uur. Ook een snufje techniek zal op deze avond niet ontbreken. Wat dat gaat worden blijft nog even een verrassing maar het heeft vast iets te maken met zendamateurisme. Onze gezamenlijke Valleironde op 145.250 MHz vindt plaats op de maandag voor iedere clubavond. Meldt u zich ook eens in op deze ronde om 20:30 uur.

PA1RET<———> PD3GDB

Nieuwsbrief 261

Nieuwsbrief 261 Pagina 2

VRZA afd. Zuid-Veluwe VERON afd. Wageningen

Combinatie uitzending afdelingszenders PI4EDE—PI4WAG Uitzending elke maandagavond vóór

de 2e dinsdag van iedere maand. Aanvang: 20:30 uur

Frequentie: 145.250 MHz

Clubavonden Iedere 2e dinsdag van de maand in de

Kantine korfbalvereniging CKV Reehorst ‘45 Langekampweg 4, 6715 AV Ede

Aanvang 20:00 uur Zaal is om 19:30 uur open T: 0318-647220

QSL-Manager

Gerrit Plasman PA3DDP

Hof van Putten 8

6721 TL Bennekom

T: 0318-417197 E: [email protected]

DOPE nieuwsbrief

Rikus van Holland PD0IAZ

E: [email protected]

T: 06-22779171

Correspondentieadres

VRZA afd. 24 Zuid-Veluwe

p/a Lindelaan 28

6721 VC Bennekom

T: 0318-415146

E: [email protected] Voorzitter Wolter Nijmeijer PA5WN T: 0318-415146 E: [email protected] Secretaris André van Silfhout PE0AVS T: 06-50451360 E: [email protected] Penningmeester Rijk van Harn PE1PTJ T: 0318-841200 E: [email protected] Bestuurslid Vacant=> Vacature Bestuurslid Vacant=> Vacature Afdelingszender PI4EDE Vergunninghouder: Jaap Zoet PA3BQC Bankelatie IBAN: NL30.ING.B.00.00.94.88.19 t.a.v. VRZA afd. Zuid-Veluwe p/a Oude Kerkweg 58, 6717 JR Ede Website http://pi4ede.datastar.nl

Correspondentieadres

VERON afd. Wageningen

p/a Nijhofflaan 93

3906 EV Veenendaal

T: 0318-508856

E: [email protected]

Voorzitter Mans Jansen PA0MBJ T: 0317-416964 E: [email protected] Secretaris Fred Verburgh PA0FVH T: 0318-508856 E: [email protected] Penningmeester Roelof Waninge PA4RW T: 0344-623851 E: [email protected]

Bestuurslid Wouter Lingeman PG2W T: 06-53858117 E: [email protected] Bestuurslid Geeuwke de Boer PD3GDB a.i. T: 0318-555203 E: [email protected] Afdelingszender PI4WAG Vergunninghouder: Fred Verburgh PA0FVH Bankelatie IBAN nr. NL47.ING.B.00.01.49.93.76 t.a.v. Veron afd. Wageningen p/a Beemdkroon 66, 4007 SP TIEL Website http://www.pi4wag.nl

Colofon

Nieuwsbrief 261

Nieuwsbrief 261 Pagina 3

Silent Key Ons bereikte het bericht dat op donderdag 27 november 2014 oud lid:

Gerrit Speldenbrink PA3DRC

Op 80 jarige leeftijd is overleden. Gerrit is jaren lid van de afdelingen geweest. De laatste jaren had Gerrit veel problemen met zijn gezondheid. Tijdens de jaarafsluiting van 2013 kwam Gerrit voor het laatst op de club-avond om alle clubleden te bedanken voor de jarenlange fijne en prettige sa-menwerking. Dit werd toen door de aanwezigen leden met applaus in ontvangst genomen. Gerrit bleef graag op de achtergrond, maar als er iets gedaan moest worden was hij er altijd bij. Wij wensen zijn vrouw Riek, kinderen, kleinkinderen en verdere familie veel sterkte om dit verlies te kunnen dragen.

De besturen en leden van de VRZA afdeling Zuid-Veluwe en de VERON afde-ling Wageningen.

Vorige clubavond

Op de oudejaarsavond, onder het genot van een hapje en een drankje, namen 9 teams van vier per-sonen deel aan de Pubquiz.

Nieuwsbrief 261

Nieuwsbrief 261 Pagina 4

Uitslag PubQuiz 9 december 2014

Team Deelnemers Fouten

Kilowatt Fred PA0FVH Cees PA0CKV Rikus PD0IAZ Evert PA2KW 9

A-Team Henk PE1PVK Jan PE2JP Kees PA1KDG Marchel PA3AUV 15

De Ether ridders Jelte PD2JDO Paul PD0PS Ruud PG1R Geeuwke PD3GDB 16

de Ronde Tafel Sake PC7S André PE0AVS Rijk PE1PTJ Gerrit PA3DDP 16

CC-Kring Hans PE1NKP Henk PA0HR Joop PA0ATY Henny PA0RMS 20

Ongeregeld Bram PA3AO Henny PA3BYB Toin PD0MHS Rien PD5V 21

Kanaaltje 14 Marco PD2MN Glenn PD0SED Ronald PE1PZW Wim PE1DIS 22

De Wijzen Ad PA2Z Wouter PG2W Hans PD0NCF Cor PA1RET 22

Hoogspanning Ad PA3EDE Leo PE1EBQ Germar PA3XYZ Niek PH9ART 23

Onder leiding van quizmaster Wolter PA5WN en bijgestaan door Mans PA0MBJ (organisator van de vragen) werden de vragen in multiple choice vorm aan de teams gesteld.

Naast technische vragen waren er ook een aantal ludieke vragen, zoals over de eenheid Siemens (iets met stofzuigers?) of de vraag die mij het meest aansprak namelijk over een portret van Samuel B. Morse met als mogelijk antwoord “Wouter PG2W over 20 jaar”.

Na een pauze werd de laatste serie vragen gesteld van de totaal 65 vra-gen. Om 22.30u werden de antwoordformulieren gecontroleerd en kwam team “Kilowatt” (Evert PA2KW, Rikus PD0IAZ, Kees PA0CKV, Fred PA0F-VH) met slechts 9 fouten als winnaar uit de bus.

Voor de winnaars was er een klein prijsje in de vorm van een LED-sleutelhanger.De besturen kijken met voldoening terug op een geslaag-de avond. (Fred PA0FVH) (zie foto’s op website’s)

Nieuwsbrief 261

Nieuwsbrief 261 Pagina 5

>>>>> “Kees en Hendrik” <<<<<

Laatste oproep voor de gezamenlijke “de Vallei” ledenlijst !!

Laatste oproep voordat de ledenlijst naar de leden verstuurd gaat worden.

Tijdens de clubavond van oktober is de vraag gesteld of er een gezamenlijke ledenlijst kon komen. Om die te kunnen maken hebben de besturen van ieder lid op die lijst toestemming nodig. Hiervoor is er inmiddels een e-mail naar alle leden gegaan waarvan een e-mailadres voorhanden was.

Er is in overleg besloten om de gegevens te vragen die bij de inschrijving bij de afdeling Zuid-Veluwe werden gevraagd en dat zijn er best veel. De ledenlijst die mogelijk naar de leden van de “de Vallei” gaan zullen echter alleen de roepnaam, voor en achternaam, adres, postcode, woonplaats en tele-foonnummer bevatten. Alle andere gegevens zullen worden gebruikt om de afdelingsledenlijsten te controleren en zo nodig te completeren. Als je niet op die gezamenlijke ledenlijst wilt staan kun je dit ook aangeven en zal alleen je roepnaam in die lijst worden opgenomen.

Van de 148 e-mails die zijn verzonden met het verzoek je gegevens én toestemming voor opname in deze lijst te geven, zijn er echter nog maar 53 terug gestuurd. Dit is een grote minderheid dus de vraag is: wil men nu wél een complete ledenlijst of moeten we ervan afzien en blijft iedereen een beetje anoniem?

We wachten in ieder geval tot na de jaarvergaderingen om de lijst te verstrekken, dus je hebt nog even de tijd om de vragenlijst in te vullen en terug te sturen, maar stuur hem in ieder geval terug, mét of zonder toestemming.

Heb je de vragenlijst niet meer, dan is hij te vinden op de website van PI4EDE http://pi4ede.datastar.nl/ onder de knop “Aanmelden” of de website van PI4WAG http://www.pi4wag.nl/ recht bij “Laatste nieuws”.

De besturen.

Nog een interessante website

Nieuwsbrief 261

Nieuwsbrief 261 Pagina 6

De wel bekende man in Radio Kootwijk, Jan-Willem PA0JWU, heeft een nieuwe website voor Radio Kootwijk gemaakt. Er zijn diverse leuke en interessante onderwerpen via deze site te vinden. Zijn URL is: http://jwupcg.wordpress.com/

Vernieuwde site van Radio Kootwijk

http://www.schoonepc.nl/

De nieuwsbrief wordt gratis toegezonden, het kost echter erg veel tijd om de kwaliteit op een hoog niveau te houden. Daarom zou ik het zeer waarderen als u zich inschrijft op mijn boek. U krijgt daarmee voor een klein bedrag een computerbijbel met waardevolle informatie toegezonden. Laatste nieuwsbrief: 1. Toetsenbordproblemen 2. De recovery-partitie verwijderen 3. Een USB-herstelstation maken (Windows 8.1) 4. Installatiebestanden Windows 7 en 8.x slipstreamen met NTLite 5. ExamDiff 6. Gmail beheren met een e-mailprogramma

Het 90e Amateur Overleg van 29 oktober jl.:

Nieuwsbrief 261

Nieuwsbrief 261 Pagina 7

Het volledige verslag kun je terugvinden op de site van onze vereniging: www.vrza.nl. Een paar kleine grepen uit dit verslag volgen hierna. Voortgang Licence shared access (LSA) in de 13 cm band: AT heeft een voorstel voor een pilot met LSA aan het mi-nisterie van EZ gestuurd. In dit voorstel is opgenomen dat de radiozendamateurs bereid zijn mee te werken aan nader onderzoek. De pilot betreft een haalbaarheidson-derzoek op het gebied van financiele, juridische en tech-nische aspecten. EZ moet nog besluiten of er voor deze pilot financiele middelen beschikbaar worden gesteld.

Bespreken vervolg eventuele openstelling PA0 roepnamenreeks Het gedragen voorstel van de verenigingen en andere belangengroepen is door het agentschap bestu-deerd. In het kort komt het er op neer dat alle roepnamen inclusief de PA0 reeks maar 1 keer uitge-geven worden. Op datum x wordt een bestand aangelegd met de roepnamen die op dat moment zijn uitgegeven. Dit bestand wordt aangevuld met een historische database van in het verleden uitgegeven PA0-roepnamen. Voor de overige roepnamen is dit laatste niet mogelijk omdat de in het verleden uitgegeven roepna-men niet zijn bewaard. Roepnamen die in het bestand opgenomen zijn worden geblokkeerd en kun-nen niet opnieuw uitgegeven worden, tenzij een aanvrager aantoont dat de roepnaam eerder aan hem is toegewezen. Het agentschap gaat nu de haalbaarheid onderzoeken, met name de noodzakelij-ke aanpassingen van de ICT-middelen en eventuele onvoorziene neveneffecten. De kosten zullen hierbij een belangrijke overweging vormen. Vervolgens zal dit aan de directie worden voorgelegd voor besluitvorming. Voortgang herziening beleidsnotitie onbemand frequentiegebruik Radiozendamateurs: (Voetnoot redactie: Bij zendamateurs staan de vergunningen hiervoor ook wel bekend als ATOF. Dit is echter een verouderde term). Op 11 september zijn een aantal voorstellen besproken, bijvoorbeeld het mogelijk maken van een langere looptijd voor complexere experimenten en meer techniek-neutraal beleid. Het resultaat van de dialoogsessie wordt de komende maanden verder uitgewerkt. D.w.z. dat er moet worden onder-zocht welke voorstellen op welke manier mogelijk kunnen worden geimplementeerd. Uitgangspunt daarbij is dat de lasten voor de burger en/of de werklast voor het agentschap niet mo-gen toenemen. Verwacht wordt dat het concept beleid eind 1e kwartaal 2015 gereed is. (Bron: Ron PB0ANL via VRZA RTTY bulletin: Definitief verslag 90e AO en www.vrza.nl)

De radio shack van PI4VRZ/A

Expeditie naar K1N (Navassa Island)

Nieuwsbrief 261

Nieuwsbrief 261 Pagina 8

Tuesday Dec 30, 2014

K1N Navassa Island Press Release

It is now about 4 weeks before K1N goes on the air. The exact date of departure from the staging area will be dependent upon a combina-tion of the date U.S. FWS transportation is available and upon weather windows. It is looking like K1N will be QRV the first two weeks of February. Most of the team have their bags packed and are ready to go. Because of the heli-copter logistics, this will be a no-frills-minimum-comfort operation for the team. Meals will be MRE’s. The container has been organized for a quick camp setup and quick radio/antenna setup to take advantage of every moment. It is estimated there will be two full days of helicopter shuttles to get everything needed to start operations. A small team of FWS personnel will accompany us, including armed Federal Law Enforce-ment Officers. Efficiency is not just for the team, but also for the DX communi-ty. It has been over 22 years since Na-vassa was activated and USFWS will not

allow another operation for at least 10 more years. This is a ONCE IN 32 YEARS opportunity to work Navassa! Everyone can make the most of this opportunity by LISTENING to the operator’s instructi-ons and following the cadence of the operator. We will not be working all modes on all bands, but li-miting most bands to a specific mode, so that we can work the pileups down to the last little pistol. Fund raising has been going well. The team has contributed about half of the total budget. For those in the U.S., it is possible to make a year-end tax-deductible donation, directed through the Northern California DX Foundation. See our website and follow the instructions on the DONATE tab. We have a Facebook page to watch and a Twitter feed (@navassa2015) to follow along. For the KP1-5 Project, Bob Allphin K4UEE Glenn Johnson W0GJ Mike Thomas NA5U

De dood van plasma - Necrologie van een beeldschermtechniek

Nieuwsbrief 261

Nieuwsbrief 261 Pagina 9

Door Sim Kranenburg, vrijdag 26 december 2014 00:00, 308 reacties, 223.744 views • Feedback

Het ging al een hele tijd bergafwaarts met plasma, maar jaar 2014 gaat de boeken in als het laatste jaar dat er plasmatelevisies werden geproduceerd. Al in 2008 kondigde Pioneer, destijds de grootste producent van plasmapanelen, aan te stoppen met het produceren van hun eigen plasmapanelen en ze voortaan in te kopen bij Panasonic. Een jaar later liet Pioneer weten helemaal te stoppen met tele-visies.

Het vertrek van Pioneer gaf de overgebleven plasmafabrikanten tijdelijk wat meer lucht, maar door de aanhoudende daling in de vraag naar plasmatelevisies besloten uiteindelijk alle andere fabrikanten ermee te stoppen. Zo liet Panasonic vorig jaar weten te stoppen met de productie van plasmapanelen en dit jaar kondigden achtereen-volgens Samsung en LG aan te stoppen met plasma. Het doek voor plasma is hiermee definitief gevallen.

Veel liefhebbers kochten dit jaar nog snel een plasmatelevisie om de komende jaren niet te hoeven overstappen op een ander type tv. Waarom kent plasma zo'n grote schare trouwe fans? Wat spreekt hen zo aan in het beeld van plasma? En moeten we het erg vinden dat deze beeldtechniek verdwijnt? Deze en andere vragen zullen we proberen te beantwoorden in deze necrologie van de plasmatelevi-sie.

De geschiedenis

Het eerste prototype plasmascherm stamt uit juli 1964 en mocht nauwelijks plasmascherm heten, want het had nog maar één pixel. Uiteindelijk leidde dat onderzoek, onder leiding van Donald Bitzer en Gene Slottow van de universiteit van Illinois en student Robert Wilson, zeven jaar later tot een scherm dat ingezet werd als compu-termonitor voor het plato-computersysteem.

Het plasmascherm bleef hetzelfde beeld weergeven zonder dat het vele keren per seconde opnieuw getekend hoefde te worden. Hier-door was het scherm rustiger voor de ogen dan een beeldbuis uit die tijd waarvan je het beeld dankzij een lage refresh rate duidelijk kon zien knipperen. Bovendien kon er zo bespaard worden op een framebuffer. Nu is een framebuffer zeer goedkoop maar destijds waren er nog geen snelle ram-chips en moest er gebruik worden gemaakt van een Williamsbuis om het weer te geven beeld op te slaan.

Kleurweergave was in de begindagen ook nog niet mogelijk. Het plato-scherm was monochroom waarbij de oranje kleur bepaald werd door het gebruikte neon-gas. Het scherm was vierkant en had een resolutie van 512x512 pixels. Toch was het systeem zijn tijd ver vooruit: door gebruik te maken van infraroodsensoren konden aanrakingen met een vinger worden gedetecteerd. Toen in 1971 het plato-scherm verscheen hadden de uitvinders inmiddels patent op het plasmascherm verkregen en verschenen de eerste commerciële producten.

De eerste plasmaschermen vonden vooral hun weg naar militaire toepassingen en werden gebruikt als controleschermen in kruisraketinstallaties, onderzeeërs en Boeing 747's die dienst deden als vlie-gende commandopost. Er was nog heel wat onderzoek nodig voordat plasmaschermen kleur konden weergeven en geschikt waren voor gebruik in televisies. De ontwikkeling van schermen die kleur kon-den weergeven, vond gelijktijdig plaats in Amerika en Japan. In Amerika door Larry F. Weber, die ooit leerling was van plasmapioniers Donald Bitzer en Gene Slottow, en in Japan door computerfabrikant Fujitsu.

Larry Weber nam in 1987 de destijds grootste plasmafabriek ter wereld over van IBM en richtte Plas-maco op. IBM deed zijn plasmadivisie van de hand en ging volledig over op het gebruik van beeldbui-zen voor computermonitoren. Plasmaco verdiende vooral geld door lucratieve contracten met het Amerikaanse leger dat nog altijd plasmaschermen voor diverse toepassingen gebruikte. Weber leende tachtigduizend dollar van de bank om te kunnen beginnen met het ontwikkelen van een kleurenplas-mascherm en eind 1994 toonde hij op een beurs een statisch plasmascherm dat alleen gekleurde

Nieuwsbrief 261

Nieuwsbrief 261 Pagina 10

strepen kon weergeven maar wel indruk maakte door de hoge helderheid en het grote contrast.

Fujitsu was inmiddels al wat verder en toonde al in 1992 's werelds eerste plasmascherm dat kleur kon weergeven. Dit ging om een 21"-computermonitor die was ontwikkeld op basis van het onder-zoek van de universiteit van Illinois. In 1995 had Fujitsu een prototype van de eerste 42"-plasmatelevisie die een jaar later in productie zou worden genomen. Om de in potentie zeer lucratie-ve plasmaboot niet te missen nam Matsushita, het Japanse bedrijf dat tegenwoordig Panasonic heet, in 1996 Plasmaco over voor 26 miljoen dollar terwijl Weber aan het hoofd van het bedrijf bleef staan. Zo rond de eeuwwisseling begon plasma betaalbaarder te worden en lange tijd was plasma alleen-heerser in het segment van de grote beeldmaten. Panasonic maakte uiteindelijk het grootste plasma-scherm ooit; een prototype uit 2010 met een diagonaal van maar liefst 3,86 meter.

Hoe een plasma-tv werkt

Onder een plasma verstaan we een gas dat in een speciale toestand ver-keert. Normaal gesproken hebben de moleculen in een gas geen lading omdat er evenveel negatief geladen elektronen rond de atoomkernen cirkelen als er positief geladen protonen in de atoomkernen zitten.

Als er energie wordt toegevoegd, bijvoorbeeld in de vorm van warmte of elektriciteit, kunnen elektronen losraken van hun atomen en vrij door de ruimte gaan bewegen. De zo ontstane deeltjes hebben nu een positieve lading gekregen omdat er meer protonen zijn dan elektronen en in deze toestand noemen we ze ionen. Als er maar genoeg vrije elektronen en ionen in een gas aanwezig zijn veranderen de eigenschappen van het gas, het gaat bijvoorbeeld elektriciteit geleiden, en noemen we het een plasma.

Doordat positief en negatief geladen deeltjes elkaar aantrekken, gaan ze zich verplaatsen en ontstaan er botsingen met andere deeltjes. Daardoor ontstaan er aangeslagen atomen waarbij elektronen in hogere baan rond de kern terecht komen. Bij het terugvallen van het elektron naar een lagere ener-gietoestand wordt de vrijkomende energie uitgezonden in de vorm van een foton oftewel licht. Door de gebruikte gassen in plasmaschermen, hoofdzakelijk xenon en neon, ontstaat er voornamelijk on-zichtbaar ultraviolet licht.

Om het ultraviolette licht om te zetten naar zichtbaar licht bestaat een plasmabeeld-scherm uit vele afzonderlijke cellen, meer dan zes miljoen in het geval van een full-hd-tv, waarvan de wanden voorzien zijn van een fos-forcoating. Deze coating zorgt ervoor dat het ultraviolette licht wordt omgezet naar zicht-baar licht met een rode, groene of blauwe kleur. Een trio van deze plasmacellen vormt samen een pixel die elke kleur kan aannemen door de verhoudingen tussen de drie kleuren te variëren.

Voor en achter de plasmacellen bevinden zich elektroden die gezamenlijk een rooster vor-men zodat alle cellen afzonderlijk aangestuurd kunnen worden. De verticale elektroden aan de voorkant van het scherm zijn doorzichtig uitgevoerd zodat er zoveel mogelijk licht kan passeren. Om de helderheid van de afzonderlijke plasmacellen te kunnen variëren is een trucje nodig: omdat plasmacellen alleen maar korte lichtflitsen kunnen produceren, kunnen verschillende helder-heidsniveaus alleen worden weergegeven door de hoeveelheid flitsen per seconde te veranderen.

De voordelen

De belangrijkste redenen dat plasma nog steeds zoveel liefhebbers heeft zijn het hoge contrast, de grote kijkhoeken en de goede weergave van beweging in vergelijking met de lcd-techniek. Een lcd-televisie maakt gebruik van een backlight die het scherm continu verlicht. Dit licht wordt door de

Nieuwsbrief 261

Nieuwsbrief 261 Pagina 11

vloeibare kristallen in meer of mindere mate tegengehouden en zo ontstaat er een beeld op het scherm. Omdat de vloeibare kristallen het licht van de backlight nooit helemaal kunnen tegenhouden, wordt zwart op een lcd nooit helemaal als zwart weergegeven maar als donkergrijs.

Doordat bij een plasmascherm voor verschillende helderheidsniveaus meer of minder lichtflitsen wor-den opgewekt, is het mogelijk om helemaal geen lichtflitsen te genereren waardoor zwart veel beter wordt weergegeven dan bij een lcd-tv. Door de goede zwartweergave is het contrast erg hoog, maar helemaal perfect is het niet. Dit komt omdat de fabrikanten altijd een beetje stroom door de cellen laten lopen zodat de plasmacellen altijd klaar zijn om in een zeer korte tijd een lichtflits te genereren. Hierdoor blijft het paneel altijd een heel klein beetje licht uitzenden als de tv aan staat.

In de loop der tijd is de zwartweergave steeds verder verbeterd en de laatste topmodellen zijn dan ook in staat om een zeer indrukwekkend contrast weer te geven. Een goed contrast is eigenlijk nog belangrijker voor een mooi beeld dan een goede kleurweergave. Contrast kan met het blote oog na-melijk goed worden waargenomen terwijl het zonder vergelijkingsmateriaal maar lastig te zien is of de kleuren kloppen. Bovendien zien kleuren er mooier uit als er veel contrast in het beeld zit.

De kijkhoeken van een plasmascherm zijn veel beter dan bij een lcd-scherm. Bij de meeste plasma-schermen maakt het nauwelijks uit of je recht voor het scherm zit of dat je onder een hoek kijkt; het beeld blijft er prima uitzien. Bij lcd-schermen ziet het beeld er onder een hoek eigenlijk altijd minder mooi uit, al is daar de laatste jaren veel verbetering in gekomen. De meeste moderne lcd-televisies hebben dusdanig grote kijkhoeken dat ze voor de meeste mensen geen probleem meer vormen, maar zo goed als bij plasma zijn de kijkhoeken niet.

Ook de weergave van beweging op het scherm is voor veel mensen een reden om voor plasma te kie-zen. Bij een lcd-tv wordt een afzonderlijk beeld continu weergegeven totdat het volgende beeld aan de beurt is. Dat levert een mooi rustig beeld op, maar als je ogen over het scherm bewegen kan er hierdoor bewegingsonscherpte op je netvlies ontstaan. Bij plasma werkt dit anders, omdat het beeld, zoals eerder beschreven, wordt opgebouwd uit korte lichtflitsen. Door alle benodigde flitsen kort ach-ter elkaar weer te geven en dan een tijd niets, totdat het volgende beeld aan de beurt is, kan er geen bewegingsonscherpte ontstaan op je netvlies en ziet beweging er scherper uit. In onderstaand YouTu-be-filmpje, dat is opgenomen met 1200 beelden per seconde, is goed te zien hoe het beeld van een plasma-tv wordt opgebouwd uit meerdere lichtflitsen waarna er een pauze volgt totdat het volgende beeld aan de beurt is.

De nadelen

Helaas kleven er ook nadelen aan de plasmatechniek. Zo kan je in het YouTube-filmpje op de vorige pagina goed zien dat de verschillende kleuren fosfor niet even snel uitdoven. Hierdoor kan een feno-meen ontstaan dat phosphor trails wordt genoemd en een beetje lijkt op het regenboogeffect waar-van singlechip-dlp-projectoren last hebben. Niet iedereen is er even gevoelig voor en sommige men-sen zien het effect in het geheel niet, maar als je het wel ziet, kan het erg storend zijn en het kijkple-zier vergallen. Het effect ontstaat als je je ogen over het scherm beweegt. Soms zijn er dan korte kleurenflitsen waarneembaar die weer verdwijnen als je ogen stoppen met bewegen. Op onderstaan-de foto van een zwart-wit-beeld die met een bewegende camera is gemaakt is het effect goed te zien.

Ook kunnen veel mensen zien dat het beeld van een plasmatelevisie knippert waardoor het wat minder rustig is voor je ogen. Niet iedereen vindt dit even storend en veel mensen zijn er na een korte peri-ode aan gewend, maar sommige mensen vinden het beeld van een lcd-televisie om deze reden veel prettiger kijken.

Tevens is er bij sommige modellen een zachte bromtoon hoorbaar als er een hel-der beeld wordt weergegeven. Plasma-tv's maken overigens altijd wel een beetje geluid. Dat komt door de actieve koeling die nodig is omdat plasmaschermen be-hoorlijk warm kunnen worden. Om te voorkomen dat de tv kapot gaat door oververhitting, wordt een deel van de warmte afgevoerd door middel van ventilatoren aan de achterkant. Meestal doen de ventilatoren hun werk zonder dat ze al te

Nieuwsbrief 261

Nieuwsbrief 261 Pagina 12

veel geluid produceren maar in een stille omgeving is het geluid meestal wel hoorbaar. Bovendien gaan de ventilatoren door slijtage na verloop van tijd steeds meer geluid maken.

De reden dat het scherm zo warm wordt is omdat er behoorlijk wat energie wordt verbruikt. Hoewel het energieverbruik van plasma's de afgelopen ja-ren al flink is teruggedrongen, ligt het verbruik nog altijd flink hoger dan bij moderne lcd-tv's met led-backlight. Op onderstaande foto is het energie-verbruik in beeld gebracht met een warmtecame-ra. We zien een plasma-tv die hetzelfde schaak-bordpatroon vertoont dat we normaal gebruiken voor contrastmetingen. De witte vlakken worden duidelijk warmer dan de zwarte en ook zien we dat de elektronica achter het scherm behoorlijk warm wordt.

Het einde van het plasmatijdperk

Een van de belangrijkste redenen voor het uiteindelijke verdwijnen van plasma is de hevige concur-rentie van lcd-televisies. Lange tijd waren lcd-televisies niet verkrijgbaar in grote maten en bovendien was de beeldkwaliteit van lcd's niet geweldig. De ontwikkeling van lcd-panelen heeft niet stilgestaan en inmiddels zijn lcd-panelen in alle soorten en maten te verkrijgen en is de beeldkwaliteit enorm ver-beterd. Ook zijn de prijzen door schaalvergroting drastisch gedaald waarbij het einde nog niet in zicht is.

De huidige trend om televisiebehuizingen steeds platter te maken en de bezels rond de schermen steeds smaller, kan niet gevolgd worden door plasmafabrikanten en bovendien is er een belangrijke concurrerende beeldtechniek bijgekomen in de vorm van oled. Televisies met oled-panelen bieden de beste beeldkwaliteit van alle schermtechnieken en kunnen nóg platter worden gemaakt en hebben nóg smallere bezels dan lcd-tv's. Bovendien staat oled nog maar in de kinderschoenen waardoor we in de toekomst nog vele verbeteringen van deze techniek tegemoet kunnen zien.

Een andere belangrijke factor die een rol speelt bij het verdwijnen van plasma is de komst van ultra high definition. Doordat een uhdtv vier keer zoveel pixels heeft als een hdtv is het nodig om de pixels vier keer zo klein te maken. Het probleem met plasma is dat de lichtopbrengst flink afneemt als de afzonderlijke cellen kleiner worden gemaakt. Dat zou kunnen worden gecompenseerd door een hoge-re spanning op de cellen te zetten, maar dat heeft weer negatieve gevolgen voor het energieverbruik en de levensduur van het paneel. Dit is ook de reden dat plasmatelevisies nooit in kleinere maten zijn gemaakt.

Hoe erg moeten we het verdwijnen van plasma nu eigenlijk vinden? Voor veel liefhebbers van een mooi contrastrijk beeld is een lcd-tv geen goede opvolger van een plasma. Er zijn lcd-modellen die local dimming gebruiken om het contrast wat op te peppen, maar op dit vlak zal lcd waarschijnlijk nooit zo goed worden als plasma. Gelukkig zijn er tegenwoordig oled-televisies te koop die wél een waardige vervanger zijn van een plasma met een beeldkwaliteit die veel beter is. De prijs is nog hoog maar het afgelopen jaar al wel gedaald naar het niveau van een high-end plasma-tv en dat geeft na-tuurlijk goede hoop voor de toekomst. Als je niet heel lang geleden een plasmatelevisie hebt gekocht zou het maar zo kunnen dat oled-televisies betaalbaar zijn geworden tegen die tijd dat je een nieuwe tv nodig hebt. Tot die tijd kun je nog vele jaren genieten van de mooie plasmatechniek, die nu echt op sterven na dood is.

Bron: Tweakers nieuwsbrief

Nieuwsbrief 261 Pagina 13

Club- & landelijke activiteiten

Heb je een idée voor een avondprogramma laat dit dan zo spoedig mogelijk weten aan de besturen zodat we de-ze op haalbaarheid kunnen beoordelen en eventueel in de agen-da kunnen inpassen.

Januari

8 Radio zendexamen in Amstelveen

12 20:30 uur Valleironde PI4EDE en PI4WAG op 145.250 MHz

13 20:00 uur Nieuwjaarsreceptie

17 Microwave meting Heelweg

24 19e Radiobeurs in Apeldoorn

Februari

9 20:30 uur Valleironde PI4EDE en PI4WAG op 145.250 MHz

10 20:00 uur Jaarvergadering !!

14-15 PACC contest

28 19e Radiomarkt PI4NOV t’ Harde

Maart

9 20:30 uur Valleironde PI4EDE en PI4WAG op 145.250 MHz

10 20:00 uur Clubavond

21 40e Radio Vlooienmarkt in Rosmalen

April

11 VRZA– ALV Hotel “de Witte bergen”

13 20:30 uur Valleironde PI4EDE en PI4WAG op 145.250 MHz

14 20:00 uur Clubavond

9-17 Jutberg

11 20:30 uur Valleironde PI4EDE en PI4WAG op 145.250 MHz

12 20:00 uur Clubavond

Mei