Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus...

43
Petrus Regout en zijn bouwheren: hoe een vroege industrieel bouwde aan zijn architectonisch kapitaal Ad van Iterson Probus 1 Maastricht 12 juni 2019

Transcript of Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus...

Page 1: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Petrus Regouten zijn bouwheren:

hoe een vroegeindustrieel bouwde

aan zijn architectonisch

kapitaalAd van Iterson

Probus 1 Maastricht12 juni 2019

Page 2: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

De aanleiding:Opgroeien aan de verkeerde kant van de muurvan industriestad Maastricht

Page 3: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer
Page 4: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer
Page 5: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Mijn bijdrage:proefschrift (1992)

Page 6: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Mijn vondst:Contract Cité Ouvrière, Sint Teunisstraat

Page 7: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Mijn bijdrage:roman (2006)

Page 8: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

De explosie:recent wetenschappelijk werk

Page 9: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

De explosie:fotoboek nadagen Sphinx; passage Eiffelgebouw

Page 10: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

De hoofdpersoon:Petrus Regout (1801-1878)

Page 11: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

De andere hoofdpersoon:Aldegonda Hoeberechts (1798-1878)

Page 12: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Nog meer hoofdpersonen:de Regout-dynastie (een selectie)

Hubertus Gérard Louis RegoutPetrus Alexander Hubertus Regout

Page 13: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Het fysieke decor:Maastricht vroege 19e eeuw

Page 14: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Rekwisiet: de aardewerkoven

(Etruria, Engeland)

Page 15: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Achtergrond:hoe werd de fabriek gezien?

Page 16: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

And did those feet in ancient time……Walk upon England’s mountains green?And was the holy Lamb of GodOn England’s pleasant pastures seen?And did the Countenance DivineShine forth upon our clouded hills?And was Jerusalem builded hereAmong these dark Satanic Mills?Bring me my Bow of burning gold;Bring me my Arrows of desire;Bring me my Spear; O clouds unfold!Bring me my Chariot of fire!I will not cease from Mental Fight,Nor shall my Sword sleep in my hand,Till we have built Jerusalem,In England’s green & pleasant Land.

“…these dark Satanic Mills…”

Page 17: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Critici van de Industriële Revolutie:De fabriek als hel

Page 18: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

De fabrieken van Regout:“romantische weergave”

Page 19: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Bijvoorbeeld: wolfabriekenvan Simonis in Verviers

Page 20: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Val Saint-Lambert“Cité Ouvrière

Page 21: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

“De groete bouw in de Teunisstraot”:Maastrichts eigen Cité

Page 22: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer
Page 23: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Cité Ouvrière: symbolische façade?

Page 24: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Cité Ouvrière: middeleeuwse veste?

Page 25: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Cité Ouvrière:gang en kamer

Page 26: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Link naar Petrus RegoutsHuman Resources Management

Balancerend tussen:

• Liberaal ↔ Paternalistisch• “Voor jou tien anderen” ↔ “Vader, raadgever

en beschermer” • Economisch contract ↔ Sociale band

Page 27: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Conclusie (destijds)

Ondanks gebalanceer tussen liberalisme en paternalisme,

kan Regouts leiderschapsstijl toch “paternalistisch” worden genoemd…

… dat staat in scherp contrast met zijn speculatievebedrijfsstrategie (extern) die aansluit bij Regoutsachtergrond als koopman

Page 28: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Beter bewijs?Regouts oplossing voor het pauperisme:

Page 29: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Koffietafelboek:Album dédié à mes enfants et mes amis

Page 30: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Het dynastiesymbool:Familiewapen

Page 31: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Poort, eerste binnenplaats en Maison Haute

Page 32: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Going up the country:de ‘Groene Loper’ in de 19e eeuw

Page 33: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

La grande cascade

Page 34: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Petit Suisse

Page 35: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Klein Vaeshartelt

Page 36: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Terug naar Maastricht:Woonhuis van Petrus Regout II

Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908):

deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer und Architekt des Historismus

Eclecticisme:barokke balustrades, classicistische frontons en Saksische bogen

Page 37: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Auguste Castermans (1828-1881):Woonhuis Louis Regout, Markt

“le XIXe siècle n’a pas un style d’architecture qui lui soit propre”

Page 38: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Castermans’ platenalbum:voorbeelden van eclectische architectuur als inspiratiebron voor ontwerpers en opdrachtgevers

Page 39: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Een willekeurige bladzijde uit het platenboek

Page 40: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Wickop:Oude synagoge, Aken

Page 41: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Wickop:Kurhaus Aken

Page 42: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Wickop en Castermans steken er met kop en schouders boven uit…

Page 43: Petrus Regout en zijn bouwheren · 2019. 8. 4. · Terug naar Maastricht: Woonhuis van Petrus Regout II Ontwerp van Wilhelm Wickop (1824 -1908): deutscher Maurermeister, Gewerbelehrer

Op naar de borrel! En bedenk: Regout was sterkgekant tegen de ‘waterdranken’ koffie en thee!