Prof. dr. Mirella M.N. Minkman

Inkoop vanuit integraliteit

Innovatie van organisatie en governance van integrale zorg

Even voorstellen❖ Bijzonder hoogleraar Tilburg University/TIAS

❖ Directeur Innovatie en Onderzoek Vilans

❖ Toezichthouder in de zorg (ouderen, RIBW)

❖ Vice-voorzitter bestuur International Foundation for Integrated care

❖ Commissie van deskundigen VGN

❖ Lid innovatie- en advies commissie governance in de zorg BoZ

❖ Internationale expert groups & editor IJIC

Maar vooral….

Thuis in Rivierenland

Het begint met integraal kijken

❖ Een brede blik, verder kijken dan alleen ‘zorg’

❖ Weten wat mensen belangrijk vinden

❖ Anders kijken naar gezondheid

❖ Een mens is meer dan zijn ziekte of beperking

❖ Integraal kijken betekent anders handelen

Huber et al., (2106); Schalock et al. (2002); Slaets, J. (2016)

Veranderende samenleving

❖ Roep om eigen regie

❖ Netwerksamenleving

Tonkens (2016), SCP (2016), Panteia (2015)

Trends in beeld (UvA/Vilans 2017)Perspectief

van de inwoner….

Ouder worden❖ Vergrijzing, ook medewerkers

❖ Ouderdomsziekten

❖ Wegvallen ondersteuning

❖ Eenzaamheid

❖ Omgaan met complexe samenleving

❖ Betekenis van het leven

❖ Levenseinde

Migratie: een andere populatie

Solidariteit

Meer dynamiek, meer maatwerk, meer eigen regie is mooi. Maar ook meer achterblijvers.

‘Op weg naar 2050 zien we als belangrijke vraagstukken voor de samenleving en overheid hoe solidariteit en hoe duurzaamheid vorm te geven.’

(Kim Putters, SCP, 2016)

Een pluriforme samenleving laat een grote kwetsbare groep zien

Nederland in 6 groepen (incl. ouderen, mensen met beperkingen) Hoog totaal

hulpbronnen

Laag totaal hulpbronnen

29%

71%

1. Gevestigde bovenlaag2. Jonge kansrijken3. Werkende middengroep4. Comfortabel gepensioneerden5. Onzekere werkenden6. Achterblijvers

Bron: SCP, 2017

Wie zijn de mensen in de kwetsbare groep?

Zes risicogroepen met eigen vraagstukken en oplossingsrichting

❖ Ouderen

❖ Mensen met een langdurige beperking (bv LVB)

❖ Ouderen met een migranten achtergrond

❖ Mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden/laaggeletterd

❖ Mensen met een laag inkomen en weinig hulpbronnen

❖ Kinderen met ernstige beperkingen

Trend-T

11 technologische ontwikkelingen1. Smartphones en wearables

2. Internet of Things

3. Augmented reality

4. Security

5. Verschuiving naar de consumentenmarkt

6. 3D Printing

7. Open systemen

8. Blockchain technologie

9. Sensoren en (zelf)metingen

10. Big Data

11. PrivacyECP (2016), Panteia (2015), Nictiz/Nivel (2016), CBS Stats. (2017)

Leren en werkenDoor technologie is een leven lang leren steeds meer nodig, maar ook mogelijk. Persoonlijke ontwikkeling en leerervaringen gaan zwaarder wegen dan basisopleiding

Door technologie wordt arbeid minder tijd en plaatsgebonden. Arbeidsrelaties worden dynamischer, met relatief korte klussen voor wisselende werkgevers in netwerkverband. Robotisering zal ook de zorg veranderen.

Integraliteit

❖ Betekent meer complexiteit

❖ Samenwerking is vereist; andere governance

❖ Komen tot integraliteit kost tijd

Mens als uitgangspunt

Organiseren Inrichten

Governance

Verlangen naar…

De kern: 7 opgaven 1. Grootschalige verplaatsing van zorg

2. Focus op lokaal en regionaal (her)inrichten

3. Gerichter samenwerken

4. Governance tussen organisaties: kwaliteit van de interactie

5. Andere vaardigheden bestuurders en toezichthouders (en wethouders?)

6. Eigenaarschap bediscussiëren

7. Waarde(re)n vanuit integraliteit

Samenwerken als basis

Meer dan multidisciplinair samenwerkenGeen multidisciplinair aanbod, maar een integraal antwoord

Samenwerken tussen organisaties

Zijn we onderweg?

- Integrale teams in gemeenten- Ketenzorgprogramma’s zorggroepen - >350 burgerinitiatieven

- Samenwerken in de regio, gemeente, wijk- Maar wat is de regio? Op welke schaal?- Bovenregionaal organiseren

Uit: Sociale wijkteams in beeld (Movisie , 2015) Uit: Beter Oud, 2017

Ontwikkelingsmodel voor ketensamenwerking (Minkman et al. 2012)

9 thema’s 89 elementen

Spanningsveldenautonomie bewaren gezamenlijkheid

voorop stellen

professioneel/organisatie belang client belang

wantrouwen vertrouwen

behoud inkomsten, macht minder middelen, status

waarden van de organisatie

waarden vanuit integraliteit

Schrijvers, (2016); Shortell et al., (2014); Stein (2016)

Netwerk governance Governance in organisaties Governance tussen organisaties

Hierarchisch Samenwerken

Verticaal Horizontaal

Beheersen Bedoeling

Naar binnen gericht Naar buiten gericht

Intra organisationeel Interorganisationeel

Unicentrisch Polycentrisch

Sturing en controle Vertrouwen en verbinden

Governance in de praktijk❖ Vragenlijst onderzoek

❖ theorie netwerk governance

❖ integrale ketenzorg

❖ dimensies van samenwerken

inrichting besluitvorming

commitment vertrouwen

eigenaarschap verantwoording

toezicht ontwikkeling

353 samenwerkingsverbanden

n=135 (38%)

Governance vanuit integraliteit

Sturing Toezicht

Verantwoording Inkoop

Inkoop vanuit integraliteit (1)1. Ambitie om verder te gaan: brede verbinding, welzijn, gemeente, zorg,

burgers. Ondernemers en verenigingen?

2. Lokale kracht benut, opschaling in de regio. Is en voelt iedereen zich verbonden? Nog meer opbrengst door na te denken over schaal?

3. Samenwerking mix tussen informeel en formeel, dragend, vertrouwen. Is de samenwerking effectief?

4. Integraliteit doorontwikkelen in bestuur, toezicht en verantwoording. Niet alleen de inkoop.

5. Eigenaarschap als thema verder vorm geven?

6. Waarden als verbindende factor. Laat de waarden zien in gedrag

Inkoop vanuit integraliteit (2)❖ Inkoop richt het gedrag!! Welk gedrag moet men vertonen?

❖ Bouw incentives voor verbetering in. Waar zitten die?

❖ Regel de toegang helder en communiceer

❖ Minimale ’n’ voor voldoende deskundigheid

❖ Meerjarige afspraken: triggers op kwaliteit, ‘rust’ voor innovatie

❖ Tussenstap: inkopen op bereikte doelen

❖ Het is een langdurig proces, keep up the good work!

Bedankt voor uw aandacht

Prof. dr. Mirella M.N. Minkman

Directeur Onderzoek & Innovatie Vilans, Kennisinstituut voor de langdurende zorg

Bijzonder Hoogleraar Innovatie van organisatie en besturing van de langdurende integrale zorg University of Tilburg/ TIAS School for Business and Society

www.vilans.nl www.tias.edu m.minkman@vilans.nl m.minkman@tias.edu T 030- 7892306 M 06-12285416