PANCHADASI SRI VIDYARANYA SWAMI - Shining World · 2020. 1. 27. · PANCHADASI verzen, Sri...

PANCHADASIverzen,SriVidyaranyaSwami;BewerktdoorJamesSwartz

Panchadasi,InleidingdoorJamesSwartz.

Panchadasi,eenmooigestructureerdetekst, iséénvanVedanta’sprachEgstegeschriFeneneenverplichtehandleidingvooralleernsEgezoekers.Het iséénvanJames’persoonlijkefavorieten.Waaromenhoenon-dualerealiteitalsdualiteitverschijnt–enwatwedaaraankunnendoen–isdeessenEevanVedantaenhethoofdthemavandezewondermooieanalysevanbestaan/bewustzijnuitdeveerEendeeeuw.

De fundamentele verwarring tussendeze twee standpunten–dualiteit ennon-dualiteit, het echteenhetschijnbaarechte–maakteenonderrichtnoodzakelijkdatdenatuuronderzoektvandeeeuwigeprincipesvan dewerkelijkheid: puur bewustzijn,materie en de schepping vanmaterie, bestaan en zijn relaEemetbewustzijn, ervaring en kennis, op ervaring gebaseerde enniet op ervaring gebaseerde gelukzaligheid, debewustewezensdiedemateriëlewereldbewonen,hunbewusteenonbewustepsychologie,hunrelaEemetzichzelfenmetelkaar,hunongelooflijkverlangennaarvrijheid,deaardvanaSankelijkheidvanobjecten,debeperkingenvanhundoorGod-gegevenmethodevoorkennis,debehoeFeaaneenonpersoonlijkeanalysevan de aard van de realiteit en een systemaEschemethode om vrijheid te verkrijgen, en hoe vrijheid eruitzietzowelvanuitonpersoonlijkbewustzijnalsvanuithetindividu.

PANCHADASISRIVIDYARANYASWAMI

� 1


I.HETZELFONDERSCHEIDENVANOBJECTEN

1. Gegroet, lotusvoeten van mijn Goeroe Sri Shankarananda die Zelf-Onwetendheid, oorzaak vangehechtheidaanhetgeloofdathetstrevennaargelukviaobjectenblijvendvredekanbrengen,vernieEgen.

2. Deze bespreking die het onderscheid tussen het zelf en het niet-zelf ontvouwt wordt aangegaan tenbehoevevaneenhelderbegripbijhenwierhartengezuiverdzijnmiddelsdienstverleningaandevoetenvandegoeroe.

3. De objecten van zintuiglijke kennis (geluid, zicht, smaak, tast en geur) die in de waakstaat wordenwaargenomenhebbenverschillendeeigenschappenmaarhetbewustzijnervaniséén.

4.Indedroomstaatzijndewaargenomenobjectenvoorbijgaand;indewaakstaatlijkenzeblijvend.Maarhetbewustzijndatbeidekent,dedroomstaatendewaakstaat,ishetzelfde.

5. Bij het ontwaken uit een diepe slaap herinnertmen zich bewust de afwezigheid vanwaarneming vanobjecten.Vermitsmenzichalleenvoorafwaargenomenobjectenherinnert,ishetduidelijkdatmenindiepeslaapeengebrekaankennisvanobjectenervaart.

6. Het niet weet-hebben van objecten is het object van bewustzijn in diepe slaap. Het bewustzijn vanobjecten in de waak- en droomstaat en het bewustzijn van een gebrek aan objecten in diepe slaap zijnhetzelfde(bewustzijn).

7.BewustzijnisonveranderlijkdoorheenallecyclivanEjdeninverleden,hedenentoekomst.Andersdandezon,komtbewustzijnnietopofgaatnietonder.Hetisnooitgeboren.HetsterFniet.Hetiszelf-onthullend.

8.Ditbewustzijn ishetzelfvanallewezens.Zijnaard isgelukzaligheidwanthet isterwillevanhetzelfdatmenseneeuwigwillenlevenenwensenomnooittesterven.

9.Anderenwordengeliefdomwillevanhetzelf,maarhetzelfisgeliefdomnietsanders.Daaromisdeliefdevoorhetzelfdehoogste.

10.DeSchriFsteltdoormiddelvanredeneringvastdathet individuelezelfenhetonpersoonlijkezelfvannaturebewustzijn,bestaanengelukzaligheid zijn.DeUpanishadenonderwijzendathet individueleenhetonpersoonlijkezelféénzijn.

11.Alshetniethelemaalhelderisdathetzelfgrenzeloosgelukis,zalergeenintenseliefdevoorzijn.Ishetwelgeweten,danisergeenaantrekkingtotwereldseobjectenomdatalleliefdedaarnaartoegaat.Hetismoeilijktezeggendathetzelfofwelcompleetgekendisofwelcompleetniet-gekend.

12. Bijvoorbeeld, de stem van één kind in een koor gaat op in de simultaan klinkende stemmen van deandere kinderen. De gelukzaligheid van het zelf wordt gemakkelijk versluierd door de kleine dagelijksemomentenvangelukdiezichvoordoenwanneergewensteobjectenwordenverkregen.

13.Ervaringvanalledaagseobjecten leidttotdeconclusiedatzijzelf-bestaandenzelf-onthullendzijn.Eenobstakel, blindheid bijvoorbeeld, verhindert de aanname van het zelf-bestaan en zelf-onthulling vanobjecten.

14. Het universele obstakel voor het herkennen van jezelf als bewustzijn is beginloze Onwetendheid…(Maya).

15.Natuur(prakriE),samengestelduitSahva,RajasenTamas,iseensubEeleinertevormvanbewustzijndieinstaatisombewustzijntereflecteren.Hetbestaatintweesoorten.

16.Alshetsahvischelementzuiveris,isprakriEgekendalsMaya.

17.HetindividueelbelichaamdzelfisschijnbaargecondiEoneerddoorAvidya(SahvavermengdmetRajasenTamas).De JivaheeFveel facehenen iscomplexdoordevelemogelijkecombinaEesvanSahva,RajasenTamasendeVijfLagen(Kosha’s),dieelkopzichbestaanuitveelonderdelen.Niet-weethebbenvanhetzelf

� 2


(Avidya)wordthetCausaalLichaamgenoemd.DeJivadiezichmethetCausaleLichaamidenEficeertwordtPrajnagenoemd.

18.DoordewilvanbewustzijnindevormvanIsvaraentenbehoevevanhetervarenvanPrajnaontstondendevijfsubEeleelementen(Ruimte,Lucht,Vuur,WaterenAarde)vanuitdatdeelvanPrakriEwaarinTamasoverheerst.

19.UithetSahvischedeelvanelkvandevijfsubEeleelementenvanPrakriEontstondenophunbeurtdevijfzintuigen:horen,voelen,zien,smaakenreuk.

20. Het orgaan voor innerlijke ervaring ontstond uit een combinaEe van de Sahvische delen van de vijfsubEele elementen. Hetwordt SubEel Lichaam genoemd, Antakharana. Het Antakharana funcEoneert optweemanieren:hettwijfeltenhetbepaalt.InzijnfuncEevan“twijfelen”wordthetMind(Manas)genoemd.Zijnbepalende,onderscheidendefuncEewordtintellect(Buddhi)genoemd.

21.UithetRajasdeelvandevijfelementenontstondenophunbeurtdeorganenvanacEe:spraak,handen,voeten,anusenseks.

22. Prana, de Vitale Lucht, ontstond uit het Rajas deel van de vijf subEele elementen (Tanmatras). Pranadeelde zich in de vijf fysiologische funcEes: adem (Prana), uitscheiding (Apana), assimilaEe (Samana),circulaEe (Vyana) en het vermogen om ongewenste objecten uit te scheiden. Het scheidt het SubEeleLichaamvanhetGrofstoffelijkeLichaamophetogenblikvanhetoverlijden(udana).

23.DeVijfZintuigen,deVijfOrganenvoorAcEe,deVijfVitaleLuchten,Minden IntellectenEgotezamenvormenhetSubEeleLichaam.

24. Als Prajna, de Jiva, zich idenEficeert met een individuele SubEele Lichaam wordt het Taijasa, “DeStralende”ofdedromergenoemd.IdenEficeertIsvarazichmetallesubEelelichamendanishetgekendalsHiranyagarbha,“HetGoudenEi.”

25. Isvara ziet alle subEele lichamen als zichzelf. Taijasas zijn enkel met zichzelf geïdenEficeerd. Zij zienverschillen.

26.OmdeindividueleJiva’stevoorzienvanobjectenomtegenietenenomhunlichamengeschikttemakenom te genieten, laat bewustzijn, als Isvara, elk van de subEele elementen een gedeelte met elk van deanderesubEeleelementendelen.

27.Door iedersubEelelement intweegelijkehelFentedelenenéénervanopnieuwinviergelijkedelen,mengde Isvara de subEele elementen zo dat de resulterende grofstoffelijke elementen de helF van hunoriginelenatuurzoubevaheneneen-achtstedeelvanelkvandeanderevier.

28.Uitdezesamengesteldeelementenontstondhetkosmischeeiendaaruitevolueerdenallewerelden,deervaringsobjectenendelichamenwaarinervaringplaatsheeF.AlsHiranyagarbhazichidenEficeertmethetgeheel van Grofstoffelijke Lichamen noemen wij het Vaisvarana. Als Taijasa zich idenEficeert met deGrofstoffelijkeLichamenvandieren,mensenofgodenkennenwehetalsVishwa.

29.Vishwas, JivaenEteiten indewaakstaat, zienalleenexterneobjectenenzijnverstokenvankennisvanhunwareaard.Daaromverrichtenzehandelingenmethetoogopresultatenwaarvanzegelovendatzehengelukkigzullenmaken.Zijdoengraag.

30. Zij gaan van geboorte naar geboorte als insecten die worden uitgebroed en in een rivier vallen. Zijzwiepenvandeenedraaikolkindeanderedoorsamsara’srustelozestromingen,envindennooitrust.

31.AlshungoededadenvruchtdragengenietenzevanEjdelijkerust,alsofzedooreenvriendelijkpersoonuitderivierwerdengehaaldenopdeoevergezet.

32.Evenzoontvangenindividuen,gevangenindedraaikolkvansamsara,somsonderwijsvaneenleraardiehetzelfheeFgerealiseerden,onderscheidmakendtussenhetzelfendeVijfLagen,bereikenzijdeopperstegelukzaligheidvanbevrijding.

� 3


33.DeVijfLagenvanhetzelfzijn:Voedsel(fysieklichaam),VitaleLucht,Mind,IntellectenGeluk.HiermeegeïdenEficeerdvergeethetschijnbaarzijnwareaardenisschijnbaaronderworpenaanhetradvangeborenwordenensterven.

34.HetGrofstoffelijkLichaamisgekendalsAnnamayakosaofVoedselLaag.HetdeelvanhetSubEelLichaamdatissamengestelduitdeVijfVitaleLuchtenendeVijforganenvooracEewordtPranamayakosaofLaagvanVitaleLuchtengenoemd.

35.DetwijfelendemindenVijfOrganenvanKennisvormendeManomayakosa,deMindLaag.HetIntellectendeJnanindriyasvormendeVignanamayakosa,deIntellectLaag.ZijontwikkelenzichuitSahva.

36.Onzuiver Sahva,wat het Causaal Lichaamvormt – geluk en anderementalemodificaEes in zaadvorm(vriss)–wordtAnandamayakosaofLaagvanGeluk(zaligheid)genoemd.AlshetzelfzichidenEficeertmetdeverschillende Lagen lijkt het alsof het de eigenschappen aanneemt van de Laag waarmee het zichidenEficeert.

37.DoorhetonveranderlijkezelfteonderscheidenvandealEjd-veranderendeVijfLagen,kanmendeaardvanhetzelfrealiserenmetenzonderdeLagen.

38. Het fysieke lichaam, aanwezig in dewaakstaat en afwezig in de droomstaat, is geen constante factormaarhetgetuigendeelement,puurbewustzijn,isaanweziginbeideenisdaaromeenonveranderlijkefactor.

39.OpdezelfdewijzebestaathetSubEeleLichaamnietindiepeslaapmaarBewustzijnisgetuigevandezestaat,dusishetSubEeleLichaamdenietconstanteenhetzelfdeconstantefactor.

40.GebruikmakendvanhetSubEeleLichaamonderscheidtmendeVijfLagen,diehetresultaatzijnvandeDrieGuna’s,vanhetzelf.

41.IndeNirvikalpaSamadhistaatbestaathetmicroscopischCausaalLichaamniet,dusisditeeninconstantefactor.InNirvikalpaSamadhibestaathetzelfalshetgetuigendbewustzijnendaaromishetonveranderlijk.

42.Zoalsdekernvanhetmunjagrasuit zijnbedekkende lagenkangehaaldworden, zokanhet zelfdoorredenering worden onderscheiden van de drie lichamen of Vijf Lagen. Het wordt dan herkend alsongecondiEoneerdbewustzijn.

43.Zowordtde idenEteitvanbewustzijnenJivaaangetoonddoorredenering.Deze idenEteitwordt indeheiligeschriFenonderwezen inzinnenals“JijbentDat”.Demethodevoorzelf-realisaEegaatdoormiddelvanheteliminerenvanvariabeleahributen.

44.Hetzelf,bewustzijn,wordtdemateriëleenefficiënteoorzaakvandewereldwanneerhetgeassocieerdwordtmetdieaspectenvanMayawaarinrespecEevelijkTamasenSahvaoverheersen.

45. Als het zelf onder de betovering is van Avidya, Onwetendheid, dan associeert het zichmet Rajas enTamasenwordtheteenJiva,zijnwensennajagenddoormiddelvanuiteenlopendeacEviteiten.“Jij” indestelling“JijbentDat”verwijstnaardeJiva.

46.AlsdeDrieGuna’swordenverworpenalsschijnrealiteiten,blijFalleenhetzelfover.Deaardvanhetzelfisbestaan,bewustzijn,gelukzaligheid.Ditwordtonthulddoordevaststelling“JijbentDat”.

47. In de zin “Dit is die Devadaha”, verwijzen “dit” en “die” naar verschillende Ejden, plaatsen enomstandigheden.Wordendebijzonderhedenvan“dit”en“die’weggelatendanblijFDevadahaoveralshungemeenschappelijkebasis.

48.Evenzo,alsdeschijnbaarcondiEonerendetoevoegsels,MayaenAvidya,wordenweggenomen,danblijFalleenhetzelfover.Deaardvanhetzelfisbestaan,bewustzijnengeluk.

Verzen49tot52zijnweggelaten.

53.Debetekenisvande idenEteit vanhet individuele zelf (Jivatman)enhetgrenzeloze zelf (Paramatman)begrijpendoorcontemplaEevandegrootseuitdrukking“JijbentDat”wordtshravanagenoemd.Delogischemisvasngenelimineren,voortgebrachtdoordeschijnbaar tegenstrijdigeaardvandewerkelijkheid,wordtmananamgenoemd.

� 4


54. Als shravana enmanana resulteren in een rotsvaste overtuiging dat het zelf grenzeloos is, wordt hetnididhyasana genoemd, solide heldere kennis (samyak darshanam), wat synoniem is voor vrijheid vanonzekerheid,niet-compleetheid,enz.

55tot58.Alsdemindlangzaamaande idee“Ikmediteer,” laatvaren,enversmolten ismethetzelfalleenwordthetstandvasEgalseenvlamineentochtlozeruimte.OokaliserindezesamadhigeenbewustzijnvaneenmeditatorenhetobjectvanmeditaEe,hetbestaanvandeversmoltenmindwordtafgeleidnadatmenteruguitsamadhikomt.DemindblijFophetzelfgerichtindestaatvansamadhialsresultaatvaneenwils-inspanning, geholpen door de in vorige levens verworven verdiensten en sterke indrukken (vasana’s) diegecreëerdzijndoordeconstanteinspanningenomsamadhitebereiken.

59.AlsgevolgvannirvikalpasamadhiwordenontelbareresultatenvanacEes–opgestapeldindezewereldzonderbegininditenvorigelevens(vasana’s)–vernieEgd,endedharmadiezelfrealisaEebevordert,groeit.

60.Yogaspecialistennoemendezesamadhieenregenwolkvandharma(punyam)omdatzetallozedouchesvandegelukzaligheidvandharmauitstort.

61.HetnetwerkvanverlangenswordtvernieEgdendeopgestapeldeverdienstenentekortenwordendoordezesamadhivollediguitgeroeid.

62. Dan bevrijdt de grootse vaststelling “Jij bent Dat” je van alle twijfels over je aard en wekt directerealisaEevanhetzelf–datvoordienindirectgekendwas.

63. De kennis van bewustzijn, indirect verkregen via de Goeroe die de betekenis van “‘Jij bent Dat”onderwijst,verbrandtallevasana’sdievoorhetbereikenvanzelwennisacEefwaren.

64.DedirecterealisaEevanzelwennisverkregenviahetonderricht“JijbentDat”isalseenverschroeiendezondiededuisternisvanzelfonwetendheid–dewortelvanhetradvanwedergeboorte–verdrijF.

65. Alduswordt iemand die het zelf onderscheidt van de Vijf Lagen en demind op het zelf concentreertvolgensdeaanwijzingenvanhetonderricht,vrijvandebandenvanherhaaldegeboorteendoodenbereiktdirectulEemegelukzaligheid.

II.DEDIFFERENTIATIEVANDEVIJFELEMENTEN–PRACHTIGEINTELLIGENTEONWETENDHEID

1.DeUpanishadenzeggendathetzelfnon-duaalisendathetgekendkanwordendoorhetteonderscheidenvandeVijfElementen.Wezullenditprocesnuindetailbespreken.

2.DekenmerkenvandeVijfElementenzijngeluid,tast,kleur,smaakengeur.HetaantalkenmerkenvandeVijfElementenissuccessievelijkéén,twee,drie,vierenvijf.

3.GeluidenontstaaninRuimteendaaruitleidenweafdathetkenmerkvanRuimtegeluidis.WanneerLuchtbeweegt maakt hij een ruisend geluid en bij aanraken voelt hij warm noch koud. Vlammen maken eenkneherendgeluid.

4. Vuur is heet en heeF een rode kleur.Water maakt een kabbelend geluid, voelt koud bij aanraken, iskleurloosensmaaktzoet.

5.DeAardemaakteenrommelendgeluid,voelthardbijaanraken,komtvoorinbontgeschakeerdekleurenensmaaktzoet,zuurenzomeer.

6.DeAardeverspreidtaangenameenonaangenamegeuren.Alduszijndekenmerkendeeigenschappenvandevijfelementenopgenoemd.

7.De vijf eigenschappenworden gekend door de vijf zintuigen. De organen (indriyam) behoren tot hetonzichtbare SubEele Lichaam. De zintuigen (golakam) bevinden zich in het waarneembaar GrofstoffelijkeLichaam.

8.DevijfzintuigenfuncEonerenmiddelsdegrofstoffelijkeorganen:deoren,dehuid,deogen,detongendeneus.DezintuigenzijnsubEel;hunaanwezigheidwordtafgeleidvanhunfuncEes.Zijbewegenmeestalnaarbuiten.

� 5


9.Maarsomshorenwedegeluidenvanonzein-enuitademingenwehoreneenzoemendgeluidalsonzeoren verstopt zijn. We voelen een interne sensaEe van warm en koud bij het doorslikken van water envoedsel.

10.Metgeslotenogenzienwedeafwezigheidvanlichtbinnenin,enbijhetoprispenervarenwesmaakengeur.Zobrengendezintuigendeervaringvandingeninhetfysiekelichaamvoort.

11.Menselijkehandelingenkunneninvijfhoofdgroepengeclassificeerdworden:spreken,grijpen,bewegen,uitscheidenenseksueleomgang.

12.DevijfsoortenacEewordenuitgevoerddoorvijfacEe-organen–demond(spraak,smaak),dehanden(grijpen),devoeten(voortbeweging),deanus(uitscheiding)endegenitaliën(voorplanEng).

14.Demindonderzoektdevoor-ennadelenvandoordezintuigenwaargenomenobjecten.Sahva,RajasenTamaszehendemindaantothetondergaanvanuiteenlopendewijzigingen.

15. Niet-gehechtheid, vergeving, mildheid, vrijgevigheid enz., zijn het effect van de invloed van Sahva.Verlangen,kwaadheid,gierigheid,inspanning,enz.zijnheteffectvandeinvloedvanRajas.

16.Lethargie,verwardheid,slaperigheid,uitstelgedragenz.zijnheteffectvandeinvloedvantamas.Issahvawerkzaamdanwordenverdienstenopgebouwd,israjaswerkzaamdanwordtverliesgeleverd.

17.Tamasinwerkinglevertverdienstenochverlies,maarhetlevenwordtverspild.

18.Hetego,(ahamkara)ofik-gedachte,ishetinstrumentdatdemodificaEesvandemindindadenomzet.

19.HetisevidentdatdeduidelijkwaarneembarezintuigprikkelswordenveroorzaaktdoordeVijfElementen.MetdehulpvantekstenuitdeSchriFenredeneringkanmenvaststellendatdesubEeleelementenaandebasisliggenvandezintuigenendemind.

20. In de hierna volgende Upanishad tekst wordt met “dit” (idam) verwezen naar gelijk wat wordtwaargenomenmetdezintuigen,watwordtervarenmetdeacEe-organenenwatwordtgekenddoormiddelvandemindenhetintellect.

21.“Voorditalleswerdgeschapenwaserenkelnon-duaalzijn,alleen,éénzondereentweede.Erwasnaamnochvorm.”–ChandogyaUpanishad.

22.Verschillenzijnvandrieërleiaard:1)Deverschillenbinnenineenobject.2)Deverschillentussenledenvandezelfdeklasse.3)Deverschillentussentweeklassen,soortenbijvoorbeeld.

23.Detwijfelkanopkomendathetzelf,deeneenenigewerkelijkheid,ookverschillenzoukunnenhebben.Maaralleverschillen indedriewerelden (Grofstoffelijk, SubEelenCausaal)wordendoordeUpanishadenopgehevenmetdewoorden:“Ditallesishetnon-dualezelf.”

24. Er kan geen twijfel over bestaan dat bewustzijn, het zelf, de ene en enige realiteit, geen delen heeF.Aangezien“schepping”slechtsdeverschijning isvannamenenvormen–kunnendelennietbestaanvoor“schepping”.

25.Daaromishetzelf,grenzeloosbewustzijn,zonderdelen,netalsruimte,enerbevindenzichdaaringeenverschillen.

26.Hetverschiltussenobjectenvandezelfdeklassegeldtnietvoorbewustzijnomdaternietsandersbestaat.Heteneobjectverschiltvanhetandereopbasisvanzijnnaamenvormterwijlhetzelfzondernaamenvormis.

27.Vermitsniet-bestaannietbestaat,kanhetnietalseenargumentgebruiktwordenomhetbestaanvanhetzelfteontkrachten.

28.HetwerddoorGeschriFenvastgestelddathetzelf(sat)non-duaalis.

Verzen29-39zijnweggelaten.

40.WatoverblijFnadatdeLagenzijnontkendiseenonbeweeglijkenongrijpbaar,ongenoemd,onnoembaar,onmanifest,schijnbaaronbepaaldalles-doordringendruimte-achEgiets,voorbijlichtendonker.

� 6


Verzen41-42zijnweggelaten.

43. Tijdens de slaap lossen alle objecten en de ervarende enEteit zelf op en toch blijf ik achter als puurbestaan.IkslaapwantikweetdatikgelukkigbestavoorbijEjdenruimteendenken.Enerzijnmomentenwaarindemindvrijisvandualiteit.Erzijndangeengedachtenomhemschijnbaarteverdelenentochbenikgelukkigzondergedachtenenmijnbestaan isnietgelokaliseerd.Danben ikgeenkenner. Ikervaarmezelfzonderdehulpvaneenmind.Bovendienervaarikmezelfalsde“sElte,”ofde“ruimte,”tussengedachten.

Bezwaar:TijdenssElteervarenwijgeenpuurbestaan,weervarenniets-heid.

44.Hetzelf,puurbestaan,kanervarenwordenwanneeraldeacEviteiteninhetSubEeleLichaamophouden.Watopdatogenblikwordtervarenisniet“niets”wantmenkannietbewustzijnvan“niets”.Ofwelbenjijjebewustvandingen,inwelkgevaljijbewustzijnbent,ofwel,indeafwezigheidvandingen,benjijbewustvanbewustzijn.Alsjebewustbentvanbewustzijn,benjebewustzijn.

45.Bezwaar:OK,ikaccepteerjeargument.Echter,deniets-heidgedachteendebestaans-gedachtezijnnietaanwezig in sElte. Je hebt gedachtennodig, eenmiddel voor kennis, omhet bestaan van zuiver bestaan/bewustzijntebewijzen.

46.Gedurendedeslaapben ikpuur,gelukzaligbewustzijnaanhetervaren tothetSubEeleLichaamacEefwordtengedachtenenemoEoneletransacEesaanvangen.Evenzobestondpuur,gelukzaligbewustzijnvoorMaya/Isvaraverscheen.

47.Netzoalsjevuurnietkanscheidenvanzijnvermogentebranden,iserinbewustzijneenkracht,MayaShakE,diecompleetaSankelijk isvanbewustzijn.Zekannietdirectgekendwordenmaarkanwelafgeleidwordenuithaareffecten.

48.Men kanniet zeggendatMaya “niets” is, omdat niets-heid een concept is, een effect vanMaya. EeneffectkannietidenEekzijnmetzijnoorzaak,omdatdeoorzaaksubEelerisdanheteffect.Mayaisnochniet-bestaan(asat)nochbestaan(sat,bewustzijn)maarietshelemaalanders.

49. Demerkwaardige aard vanMaya komt ter sprake in een Upanishad. Daarin wordt gezegd: “Voor descheppingwasernochbestaannochniet-bestaanmaarerwas‘duisternis’,”waarmeeMayabedoeldwordt.DitbetekentnietdatMayaonaSankelijkvanhetzelfbestaat,maardathetomhetevenwelkegraadvanwerkelijkheiddiehetheeF,ontleentaanhetzelf.

50.Vandaar,netalsniets-heidisMayageenzelfstandigeenEteit.IndeschijnbarewerkelijkheidwordenJiva’sooknietalsverschillendvanhunbekwaamhedenbeschouwd.

51tot53.Bezwaar:HoekanjeShakEnietmeerekenen?Hetmaakteenverschil.Mensenmetveelenergiehebbeneensuccesvollerleven.Geactualiseerdeenergieisecht.

54.Hetvermogenvandeaardeompohenteproduceren isnietoveralvantoepassing,maarenkelopdieplaatsenwaarkleiis.Mayawerktnietophethelezelf,maarslechtsopeenkleindeelervan.

55tot57.DeSchriFendoenvolgendevaststellingen:“ScheppingisslechtseenkleinefracEevandeimmensegrenzeloosheid van bewustzijn. De rest is zelf-onthullend, het is niet aSankelijk vanMaya om zichzelf teopenbaren.Dewereldwordtondersteunddooreenkleindeelvanhetzelf.HetzelfdoordringtdewereldaanallekantenenstrektzichuittotEenvingersdaarvoorbij.”

58.Ook al is het zelf een geheel zonder delen, deUpanishad spreekt over delen om zijn non-duale aardmakkelijkerbegrijpbaartemakenvooriemanddiegewoonisomindualisEschetermentedenken.

59.Metbewustzijnals zijn substraat creëertMayadeobjectenvandewereld, zoalseenkunstenaarveel-kleurigetekeningenmaaktopeenwitdoek.

DeEvoluSevandeElementen

60.Heteersteproduct(vikara)vanMayaisRuimte.Ruimteleverteenveldwaarinobjectenenwezensinhetbestaan kunnen komen, kunnen groeien en sterven. Ruimte accomodeert. Ruimte is geen zelfstandigprincipemaarontleendzijnbestaanaanbewustzijn,zijnsubstraat.

� 7


61.Deaardvanbewustzijn,hetzelf,isbestaan.ErisgeenRuimtein.

62.HetkenmerkvanRuimteisgeluid.Bewustzijnisgeluidlooswanterisnietsandersdandat.Voorgeluid,dualiteit,iswrijvingnodig.AldusheeFRuimtetweekenmerken,geluidenbestaan,terwijlbewustzijnenkelbestaanis.

DeOmkering

63.Maya’svermogenprojecteertRuimteophetzelfdooreenschijnbaredualiteittescheppenenderelaEetussenbestaanendeobjectendieerinverschijnenomtekeren.

65tot66.Hetisalgemeenbekenddateenjuistbegrip,ontstaanmiddelseengeldigemethodevoorkennis,dedingentoontzoalszezijnendateenprojecEemaaktdatzeandersschijnentezijndanwatzezijn.NuvolgthetonderrichtoverRuimte.

68.Bestaan/BewustzijnisdesubstanEevanRuimte.HetdoordringtRuimtemaarRuimtedoordringthetnietomdat Ruimte minder subEel is. Ruimte doordringt de elementen die er vervolgens uit ontwikkelen.Wanneer,doormiddelvanredenering,Ruimtewordtgescheidenvanbewustzijn,verdwijntRuimteenwordtberoofdvanhetvermogenomobjectenteaccommoderen.

70. Er zijn twee types niet-bestaan: 1) Niet voorkomend niet-bestaan – de hoorn van een konijn,bijvoorbeeld.2)Schijnbaarniet-bestaan–eenslangineenkoord.

71. Bezwaar: Hoe is ditmogelijk? Eigenlijk vraagt u ons om twee te erkennen als één, dualiteit als non-dualiteit.

72-73.Bezwaar:Ikbegrijpditgoedterwijlhetwordtuitgelegd,maarikzieniethoeditopanderemomentenkan toegepastworden. Ik benniet in staat omde voordelen vandezewijsheidhieruit te desElleren.Watmoetikdoen?Ikhebzelwennis,maarzeisnietstabiel.

74.MeditaEezalgeenervaringvoortbrengendienon-dualiteitbewijstendezekennisvalideert.

75.Ruimtetoontzichaanmij,bewustzijn,enwordtonthultinmijnlicht.BewustzijnonthultzicheeuwigaanmijomdatikbewustzijnbenenikbenalEjdaanwezig.

76.AlsdediscriminaEe-vasanagenoegdoorconstanteoefeninggevoedis,kijktdeverlichteverwonderdnaardeovertuigingvanhetwereldsindividualszoudewereldi.c.Ruimteechtzijn.

77.WanneermenervastvanovertuigdisdatRuimteenhetzelfniethetzelfdezijndanmoetmendeandereelementenvanhetzelfonderscheidendoormiddelvandezelfdelogica.

78.Bewustzijn isal-doordringend.Maya isaSankelijkvanbewustzijnen ismeerbegrensddanbewustzijnmaarminderbegrensddanhaareffecten,i.c.RuimteendeelementendiezichuitRuimteontwikkelen.LuchtismeerbegrensddanRuimteomdatheteeneffectisvanRuimtemaarmeerdoordringenddanVuurdateruitvoortkomt.Enz.

79.DeeigenschappenvanLuchtzijn:vermogenomvochtteabsorberen,waarneembaarheiddooraanrakenenhetvermogenomtebewegen.BestaanendeeigenschappenvanMayaenRuimtevindtmenookteruginLucht.

80.AlswezeggendatLuchtbestaat,bedoelenwedathijdatdoetbijdegraEevanhetnon-duaalprincipe,bestaan.WordtbestaanonhrokkenaanLucht,danblijFinMayaalleenhetpotenEeelconcept“Lucht”over.Geluiden die in Lucht worden waargenomen behoren tot Ruimte, die hem doordringt. Geluid is deeigenschapvanRuimte.

81.Wat “echt” is in Lucht is bestaan. (Zijn bestaan is ontleend aan bewustzijn. Luchtwordt niet-bestaanindiengescheidenvanbewustzijn.)DeanderegeleendeeigenschappenvanLucht,geluidbijvoorbeeld,zijnschijnbaarecht.DoormiddelvanredeneringencontemplaEedeschijnbarewerkelijkheidvanLucht inzien,geeFhetfoutedenkbeeldopdathijechtis.

87. Pas dezelfde discriminaEe toeophet elementVuur.Het isminder doordringenddan Lucht.Water enAardezijnophunbeurtminderdoordringend.VuuriseensuperimposiEe,d.w.z.hetevolueertuit,Lucht.

� 8


88. Vuur is gevormd uit negenEg procent Lucht, en op deze wijze is elk element Een procent minderdoordringenddanhetvoorgaande.DitisdetradiEoneletheoriezoalsbeschrevenindePurana’s.

89. Hihe, licht en kleur zijn de specifieke eigenschappen van Vuur, naast de eigenschappen van Maya,Ruimte,Luchtenbewustzijn.Vuurkanmenhoren,voelenenzien.BegrijpdoormiddelvanonderzoekdatdeeigenschappenvanVuuralleenschijnbaarechtzijn.

91. Zorg dat je de voorgaande onderzoeken middels luisteren (Shravanam) en denken (Mananam)geïnternaliseerd hebt voor je begint met onderscheiden van Water van bestaan/bewustzijn. WaterontwikkeltzichuitenisweerEenprocentminderdoordringenddanVuur.

92.Zijnschijnbarerealiteitlosvanbestaan,i.c.zijnwaarneembaarheidviadezintuigenvoorhoren,aanrakenenzien,isrespecEevelijkafgeleidvanMaya,Ruimte,LuchtenVuur.Zijnspecifiekeeigenschapissmaak.

93.VermitsdeschijnbarerealiteitvanWater,beschouwdlosvanbestaan,aldusbepaaldis,kunnenweAardebestuderen:AardeisEenprocentminderwijds/uitgestrektdanWater.

94.Aardebestaat.Zeontleenthaarbestaanaanbestaan/bewustzijn.Losdaarvan,iszewaarneembaarvoordezintuigenvoorhoren,aanraken,zienenproeven.Haarspecifiekeeigenschapisruiken.Haarverschilmetbewustzijnisduidelijk,haarrealiteitietsminder.

95.NubeschouwenwedeKosmos(BaudikaPrapancha).DeeersteisBramandam,hetkosmisch“ei”.HetisellipEschvanvorm.Het iseen-EendeminderwijdsdanhetAardeelement.Hetbestaat inhetmiddenvanhetAardeelement.

96.DekosmosomvatdezevenEenwereldenende lichamendiepassenbijelkewereld.DeJiva’sgenietenvan/indewereldwaarinzezichbevindentengevolgevandewetvankarma.

97.AlsdeKosmoswordtafgescheidenvanhetbestaandathemondersteunt,wordenallewereldenenalleobjectengereduceerdtotverschijningen(mithya).

GecondiSoneerdeSuperimposiSeisBevrijding

98.Hetmaaktnietuitofmendoorgaatmethetervarenvandewereld,eensmenbegrijptdathijmithyais.Allewerelden bestaan in de lagere orde van de enewerkelijkheid en Ik, de observerende niet-ervarendegetuige,bevindmijindehogereordevandewerkelijkheid.

99.Wanneerzichindemindeendiepeindruk(jaganmithyavasana)heeFgevormdoverdeschijnbareaardvanMaya,deelementenenhunafleidingen,wordtdekennisoverdeaardvanhetzelfpermanent.

100.Wij kunnenons vinden in omhet evenwelke classificaEe vanobjecten in uiteenlopendefilosofieën,daarzeallemaalmithyazijn.

101.VedantahoudtzichuitsluitendbezigmettweeessenEëlecategorieën:satyaenmithya.Klaagjedatwedewereldvandualiteitnegerenofbuitenbeschouwinglaten,danvragenwijonsafwaaromjijnon-dualiteitnegeert.

102.HetinzichtinderelaEetussensatyaenmithyamoetvanzelfsprekendworden.Als“Ikbenbewustzijn”en“Ikbenhetlichaamniet”dezelfdebetekenishebben,danbenjebevrijdEjdenshetleven.HelderwetenisbevrijdingterwijljeleeF.

103 tot 105. Met betrekking tot een bevrijd persoon, zeggen de schriFen: “Als dualiteit verdwijnt alsresultaat van ‘het zelf onderscheiden van de elementen’, dan verblijF de persoon-van-stabiele-wijsheid inbewustzijnalsbewustzijn.Hijisvrijvan‘wedergeboorte’,vanher-idenEficaEemetangstenverlangenalsdiein zijn mind ontstaan, omdat de vasana’s die wedergeboorte veroorzaken geneutraliseerd zijn door hetweten‘Ikbenbewustzijn’.HijvergeetnietwiehijisalshetlichaamsterF.”

106.Debevrijdepersoonwordtnietgeraaktdoorwaanvoorstellingenenhij isbewustzijn,omhetevenofhetlichaamgezondsterFofinziekte,inmeditaEeofkrampachEgindoodsangst,bewustofonbewust.

107.MenkentzijnnaamindewaakstaatenmenverliestdiekennisEjdensdedroomendiepeslaap,maardekenniskomtterugbijhetontwaken.Opdezelfdewijzegaatzelwennisnooitverloren.

� 9


108.DekennisvanbewustzijnopbasisvanhetVedantaonderricht,kannietterzijdegeschovenwordenwanterisgeenbewijsdatzetegenspreekt.

109.Daaromwordtdekennisvannon-dualeRealiteit,gevesEgddoormiddelvanVedantaniettenietgedaan,hoemende zin “inhet laatsteogenblik”ook interpreteert.Hetonderscheiden vande vijf elementen vanbewustzijnverzekertblijvendevrede.

III.HETONDERSCHEIDENVANDEVIJFLAGEN–PanchaKoshaVivekaPrakaranam

1. Bewustzijn, dat schijnbaar verborgenwordt door deVijf Lagen, kan gekendworden door het van dezeLagenteonderscheiden.WebekijkennudeVijfLagen(vanbuitennaarbinnen).

2.BinnendeFysiekeLaag(1Annamayakosha)bevindtzichdeVitaleLaag;binnendeVitaleLaagbevindtzichde Mentale Laag; daar weer binnen vind je de Intellect Laag of Besluitende Laag en helemaal binneninbevindtzichdeLaagvanGelukzaligheidofdegenieter.Dezeopeenvolgingvandeéén indeanderbedektschijnbaarhetzelf.

3.Hetlichaamdatvoortkomtuiteeneienspermavandeouders,dieophunbeurtwordengevormduithetvoedseldatzijeten,groeitalleendoorvoedsel.Hetisniethetzelfomdathetnietbestaatvoordegeboorte,nochnadedood.

4.Hetlichaam,datniet-bestaandwasinhetvorigeleven,kanhetkarmadatnodigisvoorhethuidigelevennietproduceren.Enditlichaam,datinhetvolgendlevenniet-bestaandzalzijn,kanhetkarmadatEjdensditlevenverworvenwordtnietuitwerken.

5.Delevenskrachtendiehetlichaamdoordringenenkrachtenbewegingverlenenaandeogenendeanderezintuigen,vormendeVitaleLaag(2Pranamayakosha).Zeisniethetzelfwantzeisnietbewust.

6. Dat wat, met betrekking tot het lichaam, verblijfplaats en zomeer, de gedachten “ik” en “mijn” doetontstaan is deMentale Laag (3Manomayakosha). Het is niet het zelf omdat het geen verlangens heeF,omdathet inbewegingwordtgebrachtdoorplezierenpijn,omdathetonderworpen isaanmisleidingenomdathetonbestendigis.

7.Hetintellect,datdereflecEeisvanpuurbewustzijnendatindewaaktoestandhethelelichaamdoordringttot in de vingertoppen maar in diepe slaap verdwijnt, staat bekend als de Intellect Laag (4Vignayamayakosha).Hetisookniethetzelf,wanthetverandert.

8. Het innerlijk orgaan (subEel lichaam) funcEoneert als de actor/doener en ook als instrument. Daaromwordthet,hoeweléén,alstweebehandeld:deIntellectLaagendeMentaleLaag.ZijwerkenrespecEevelijkindebinnen-enbuitenwereld.

9. Als het SubEele Lichaam krijgt wat het wilt keert het zich naar binnen, vangt de reflecEe op van degelukzaligheid van bewustzijn en gaat op in bewuste slaap. Als zodanig staat het bekend als de Laag vanGelukzaligheid(5Anandamayakosha).

10. De Laag van Gelukzaligheid kan ook het zelf niet zijn, omdat het Ejdelijk en onbestendig is. Degelukzaligheiddieerinreflecteertiseeuwig,onveranderlijkbewustzijn.

11.Twijfel:Alsikdekoshasnegeerzouikdegelukzaligheidvanbewustzijnmoetenervaren,maarikervaarniets,zelfsbewustzijnniet.

12.Het iswaardatdeLagenwordenervarenendater inhunafwezigheidgeenervaringvanobjecten is,maarbeschouwdegetuigevanniets.

13.Daar bewustzijn de essenSe is van ervaring, kanhet geenobject van ervaring zijn.Vermits er geenervaarderis,nochenigeervaringandersdanhetzelf,ishetzelfonkenbaar–nietomdathetnietbestaatmaaromdathetnietkangeobjecSveerdworden.HetwordtalSjdervarenomdathetzelfzichzelfonthult.Erisgeenervaringnodigomhetteonthullen.

� 10


14.Zoetheidenbiherheidwordenverleendaanuiteenlopendeobjecten;omgekeerdverlenenobjectenhunaardnietaanzoetheidenbiherheid.

15.Gelijkwatervarenwordt isbewustzijndat zichzelfervaartookalsde subject-objectdualiteit,nodigvoorervaring,afwezigis.BewustzijnkandooreenJivanietervarenwordenalseengebeurtenis.Hetkannooitontkend/geloochendwordenomdathetalSjdervarenwordtals“ik”.

16.DeBrihadaranyakaUpanishadzegt:“DitZelfisvanzelf-sprekendenvereistgeenspecialeervaringomdattebewijzen.”DeTapaniyaUpanishadzegt:“BewustzijnwordtervarenvoordeJivaenigobjectervaart.”

17. Hoe kan dat waarmee het hele universum gekendwordt, door iets anders worden gekend dan doorzichzelf?Metwelk instrumentkandekennergekendworden?De instrumentenvoorkenniskunnenalleenobjecten onthullen. Brihadaranyaka Upanishad zegt: “Hoe kan het subject geobjecEveerd worden? HetobjecEveertalles.”

18.Hetzelfkentalwatkenbaar is.Er isniemandomhettekennen.Metwelk instrumentkanhetgekendworden? Het is bewustzijn of “kennis” zelf en het is verschillend van zowel het gekende als van hetongekende.

19-20.HoekunnenweaanmensenmeteentragesuffemindhetideeonderwijzendatwebewustzijnnietkunnenervarenalseenobjectendatelkeacEeomtekennenbewustzijnvereist?Netzoalshetbeschamendisomtezeggendat jegeentonghebt, ishetbeschamendomtezeggen“Ikkenbewustzijnniet. Ikwilhetervarenenkennen.”

21-22.Als je jeaandachtafwendtvandewaargenomenVijfLagen,blijFbewustzijnalseenon-ontkenbareblijverover.Hetisnietniet-bestaan.Richtjeaandachtopheteeuwig-ervarenbewustzijn.EisjeidenEteitalsbewustzijnop.

23-25.Erkangeentwijfeloverbestaandathetzelfbestaatalsbewustzijn.Zouergeenbewustzijnzijn,wiezoudanhetbestaanvanbewustzijnkunnenontkennen?DeSchriFenzeggendatalleendwazenbewerendatzijnietbestaan.AlsjegelooFdatbewustzijnnietbestaat,danbestajijniet.Hetzelfkannieteenobjectzijnvankennis,maarjijkunternietaantwijfelendatjebestaat.

26.Als je vraagtwathet zelf is, danantwoordenwij dathet Zelfniet kanbeschrevenwordenals “dit”of“dat”,dusziehetalsjewareaardwanterisgeenandereopEe.

27.Eenobjectdatwordtwaargenomendoordezintuigenwordtbeschrevenals“zoalsdit”(pratyksha).Eenobjectdatbuitenhetwaarnemingsveldvaltwordtbeschrevenals“zoalsdat”(paroksha).Datwathetsubjectiskannieteenobjectvanwaarnemingzijn.Maarvermitshethetwarezelfisvaniedereen,kanmennietzeggendathetontsSjgtaanhetrijkvanervaringenkennis.

28.Ookalkanhetgeenkennis-objectworden,hetzelfwordtdirectervaren.Dusmoethetzelf-onthullendzijn.Bestaan(satyam),bewustzijn(jnanam)engrenzeloosheid(anantam)zijndeaardvanhetzelf.

29. Bestaan is bewustzijn en kan niet ontkend worden. Als bewustzijn, de getuige van de vergankelijkewereld, vergankelijk wordt, hoe kan vergankelijkheid dan gekend worden? Men kan niet zeggen datveranderinggebeurtzondereengetuigeervan.

30.Wanneer alle vormen in ruimte vernieEgd worden, blijF vormloze ruimte over. Evenzo, wanneer alleveranderlijkedingendooronderzoekwordengeloochend/ontkendblijFhetonveranderlijkezelfover.

31.AlsjijzegtdatnietsoverblijFnadatallesvernieEgdis,danzeggenwij:“datwatjij‘niets’noemtbenjij.”DegetuigevandevernieEgingvanalledingenblijF.

32-33.Het ishieromdatdeuitspraak indeschriFen“Datzelf isnietdit,nietdat,”allenamenenvormenontkent,maar “het zelf”niet verwerpt.Dehelewereldkanontkendworden,maardeontkennerkannietontkendworden.Hetisdeonveranderlijkegetuige,bewustzijn.

34.DeschriFenbevesEgenheteeuwigbestaanvanbewustzijnmetuitsprakenals:“BestaanisBewustzijn.”

� 11


35.VermitsBestaanal-doordringendis,wordthetzelfnietbegrensddoorruimte;aangezienheteeuwigis,wordthetnietbegrensddoorSjd.Omdathetdeaard isvanalles (non-duaal),wordthetnietbegrensddoorenigobject.Hetisgrenzeloosinalleopzichten.36. Daar ruimte, Ejd en de objecten erin door Maya veroorzaakte Ejdelijke verschijningen zijn (mithya),begrenzenzebewustzijnniet.

Maya(verzen37-42)

37.Hetzelf,datbestaan,bewustzijnengrenzeloosheidis, isRealiteit.ZijnverschijningalsScheppervandewereld (Isvara) en als individu (Jiva) zijn twee superimposiEes veroorzaakt door collecEeve en individueleonwetendheid.

38. Isvara controleert elk bestaand objectmiddels de vermogens vanMaya, als zodanig voorziet het alledingen van (informaEe over) bestaan – vanaf de Laag van Gelukzaligheid tot het fysieke lichaam en demateriëlewereld.

39.Warendespecifiekekenmerkenvanobjectennietbepaalddoorditvermogen,danzouerchaoszijnindewereld, want er zou geenmanier zijn om de eigenschappen van de verschillende objecten van elkaar teonderscheiden.

40.Ditvermogen lijktbewust te zijnwanthet isverbondenmethet zelf,grenzeloosbewustzijn.DoorzijnassociaEemetMaya,wordtbewustzijnalwetend.

41-42.Hetgrenzelozezelfwordt individugenoemdwanneerhetgezienwordt inhet lichtvandevijf lagenzoalseenmaneenvadereneengrootvaderwordtgenoemdinrelaEetotzijnzoonofkleinzoon.Netalseenmanvaderisnochgrootvader,wanneerhijgezienwordtzonderzijnzoonofkleinzoon,ishetzelfGod(Isvara)nochindividu(Jiva)wanneerhetvanMayaendeVijfLagenwordtgescheiden.

43. Hij die bewustzijn kent zoals het is “wordt” bewustzijn. Bewustzijn is niet geboren, dus is er geenwedergeboorteofdoodvoordegenediezijnofhaaraardkent.

IV.HETONDERSCHEIDEN/ONDERZOEKVANDUALITEIT

1.Nu volgt de uiteenzesng van dewerelden van dualiteit, gecreëerd door Isvara en Jiva. Doel hiervan is“verklarenopwelkewijzedualiteitgebondenheidveroorzaaktvoorJiva”.

2-9. De Upanishaden zeggen dat er voor de schepping alleen bewustzijn was en het dacht: “Laatmij dewerelden creëren.”Dan, verlangendommet velen te zijn, schiephetmet zijnwil dewerelden, door henbestaanenbewustzijn teverlenen.De schepping reesopuitRuimtewaaruit zichachtereenvolgensLucht,Vuur,Water,Aarde,vegetaEe,voedselenlichamenontwikkelden.Ruimteontwikkeldezichuitbewustzijn.

10.VolgensdeschriFenneemtbewustzijndevormaanvanveleJiva’senneemtplaatsinhunlichaam.Hetwoord“Jiva”betekent“ietsdatvitaliteit(Prana)geeFaaneenlichaam”.Hetstamtvandewortel“jiv”,leven.

11.Zuiverbewustzijn,hetsubstraat,hetSubSeleLichaamende reflecSevanbewustzijn inhetSubSeleLichaamvormenJiva.

12-13. Isvara’s vermogen vanMayamisleidt Jiva’s, en zij vergeten hun aard als bewustzijn. Aldusmisleid,gelooFJivadathetklein,ontoereikendenonvolmaakt is.Alsgevolgvandezeovertuiging idenEficeerthetzichmet het lichaam en komt in de problemen. Zowordt de door Isvara geschapen dualiteit in het kortbeschreven.

14.IndeVeda’svindjeeenbeschrijvingvandedualiteitdiegecreëerdwordtdoorzichzelfteaanzienalseenJiva.Zezegt:“DoorgedachteenacSecreëertJivazevensoortenvoedsel.”

15-16.Granenzijnvoormensen.DevibraEesvandevolle-ennieuwe-maanofferszijnvoordeGoden.

� 12


18.Aangezienobjectendoor IsvaragecreëerdwordenendoordeJivawordengemaakttotobjecten voorervaringenplezier,zijnzijgerelateerdaanzowelIsvaraalsJiva,zoalseenvrouwverwantismethaaroudersenhaarechtgenoot.

19. Isvara is verantwoordelijk voor de funcEes van het SubEele Lichaam die bij de Jiva de ervaring vanobjectenteweegbrengen.

20-22. De SubstanEe van de door Isvara geschapen materiële objecten is permanent, en de door MayagetransformeerdeobjectenhebbeneenverschillendeinvloedopdeJiva’sovereenkomsEghunvasana’s.Deéén kan blij zijn bij het krijgen van een bepaald object terwijl iemand anders teleurgesteld kan zijn overhetzelfdeobject.EenongeïnteresseerdeJivavoeltnietsindeaanwezigheidvaneenobject.

26. (Vraag): Ook al kan de mind de objecten beïnvloeden die worden waargenomen in de staten vanverwarring, dromen, herinneren en verbeelden, beïnvloedt hij de objecten die met de zintuigenwaargenomenwordenindewaakstaat?

27. (Antwoord):Neen.AcharyaShankara,Sureshvaraenanderenwijzenophet feitdatdeminddevormaanneemtvanhetexternobjectwaarmeehij incontactkomt,endievormaanpastzodathijbeantwoordtaanzijndoelen.

31.DegrofstoffelijkeobjecSevewereld(vyavaharika)wordtdoorIsvarageschapen,desubjecSevewereld(praSbhasika)wordtgeschapendoorJivavanuitzijnlatentverlangennaarplezier/vreugde.

32.Jiva’svoorkeurenenawerenbrengenaSankelijkheidvoort.Wewetendatomdatindeaanwezigheidvanvoorkeurenaweerookplezierenpijnaanwezigzijn,maarwanneerdieernietzijnisernochvreugdenochpijn.

33.Ookalzijnindedroomstaatexterne(materiële)objectenafwezig,dedromerisgebondenaandedroom-voorstellingen van materiële objecten en ervaart plezier en pijn. In diepe slaap, Ejdens een flauwte ofwanneermentalefuncEesopanderewijzenzijnuitgeschakeld,wordtgeenplezierofpijngevoeldondanksdenabijheidvanmateriëleobjecten.

34-35.Eenleugenaarverteldeeenoudemanwienszoonvertrokkenwasnaareenverafgelegenland,datdejongendoodwas,ookalleefdehijnog.Devadergeloofdehemenwasbedroefd.Zoudezoonechtgestorvenzijnin’tbuitenlandenzoudevaderhetnietvernomenhebben,danzouhijgeenverdrietgevoeldhebben.Dittoontaandatvasana’sdeechteoorzaakzijnvooraSankelijkheid.

36. (Twijfel) : Ontneemt deze gedachte externe objecten niet elke betekenis? (Antwoord) : Neen, omdatexterneobjectenvormgevenaandewijzigingenvandeminddiedementalewereldcreëren.

37. Externe objecten kunnen uiteenlopende zinvolle doelen dienen, dus kunnen zij niet als irrelevantbestempeldworden,maarVedantahoudtzichbezigmetde invloedvanmateriëleobjectenop lijden,nietmethunzinvolheid.

38.(Bezwaar):AlsdeminddoordeprojecEevandefenomenologischewereldaSankelijkheidveroorzaakt,danzoumendoorhetbeheersenvandeminddewereldkunnen latenverdwijnen.DanmoetmenalleenyogabeoefenenenheeFzelwennisgeennut.

39.(Antwoord):HetverschijnenvandewereldkandooryogaEjdelijkwordenverwijderdmaardecompleteverwijderingvanmentaleprojecEesisnietmogelijkzonderzelwennis.

40.EenszelwennisstevigisblijFdedualiteitvanIsvara’sscheppingdoorgaan,maarzewordtonderkendalseengeloof,nietalseenfeit.

41. Wanneer, via yoga, dualiteit verdwijnt op het moment van het oplossen van de wereld, blijFonwetendheidoverbewustzijnbestaanomdatergeenleraarisengeenschriFenomdeyogiteinformerenoverzijnaardalsbewustzijn.

42. De door Isvara gecreëerde wereld van dualiteit is een hulp, geen obstakel, naar non-dualewijsheid.Bovendien,descheppingkannietvernieEgdworden,duslaatzezijn.

� 13


43.Alshijbevrijdingwil,moetJiva’smindinharmoniezijnmetdevoorschriFenvandeschriFen.EenhieraannietconformerendelevenssEjlbelemmertbevrijding.

44.AlshijreflecteertopdeaardvanhetzelfalsgrenzeloosbewustzijnzalJiva’smindzichconformerenaande schriFen. Eens het zelf gerealiseerd is hoeven gedachten niet in overeenstemming te zijn met deschriFen.

45.“EenintelligentpersoondiedeschriFenbestudeertenherhaaldelijk‘Ikbenbewustzijn’beoefentmoetzich,nadathijofzijzichzelfkentalsbewustzijn,onthoudenvangedachtendienietinharmoniezijnmetdeschriFen,netzoalseenmaneenlichtdooFalshij’savondslaatthuiskomt.”AmritanadaUpanishad.

47-51.Eenwijspersoondiezichzelfkentalsgrenzeloosbewustzijndoetergoedaanzijnmindconstantmetbewustzijnverbondentehouden.Demindverstorenmetveelwoordenisenergieverlies.DeSchriFenzeggenduidelijk:“Kenhetzelfengeefhetsprekenoveranderezakenop.”DemindvaneenkoppigpersoondiedeschriFenniet volgt is ofwel rusteloos (Rajasisch) of verveeld/suf (Tamasisch).Uit Rajasontstaat begeerte/verlangenenanderepassiesenuitTamasontstaatdagdromen.VooraleerkangestartwordenmetonderzoeknaarbewustzijnmoetenRajasenTamasopgepastewijzebeheerstwordenwantmentaalevenwichtiseeneerstevereistevooronderzoek.DeschriFenzeggendatiemanddieonderhevigisaanpassievoorobjectenoffantasienietgeschiktisvoorbevrijding.

52-54.Verlangjegeenbevrijdingensterfjemetverlangensdankanjenaardehemelgaan,maarjezaldehemelsegeneugtenuiteindelijkonvolkomenvindenenhierterugkomen,duswaaromzouje jeverlangensnietnuloslaten?MaaralsjebeweertvrijtezijnenjeblijFjeverlangenskoesteren,danmisleidjejezelf.

55-57.SriSureshvarazegt:“Wiezegtdathijbewustzijnisenweigertomdezintuigentedisciplinerenisalseen shit-etende hond. Oh, Verlichte, voor je verlichEng onderging je de pijn van je eigen mentaleonvolmaaktheid,maarnu lijd jeonderde kriEek vandewereld.Hoe stralend is jouwkennis?Kenner vanWaarheid,glijdnietafnaarhetniveauvaneenzwijnineenstal!BevrijdjezelfvandegebrekendieontstaanuitjeRajasischeenTamasischeneigingenenzijdoordewereldgeëerdalseengod.”

58. De schriFen zeggen dat Rajas en Tamas overkomen kunnen worden door constant de gebreken vanobjectenvanbegeerteteoverdenken.Overwindepassiesenweesgelukkig.

59.(Twijfel):Watisermismetfantasie?

60.DeBhagavadGitazegt:“Alsiemandmentaalverwijltbijeenobjectvanverlangen,zalhijofzijerzichaanhechten.Uitgehechtheidontstaathunkeringengeblokkeerdverlangenleidtnaarwoede.Woedeleidtnaarverwarring en verwarring leidt tot geheugenverlies. Geheugenverlies is oorzaak van gebrekkigonderscheidingsvermogen.Deziel‘putuit’alsresultaatvanfoutediscriminaEe.”(BhagavadGita2,62)

61.Deneigingomteverwijlenbijobjectenkanoverwonnenwordendooronderzoek/contemplaEenaar/ophetzelf,metofzondereigenschappen.

62-63.WieinzietdathijofzijbewustzijnisdoetergoedaanineenzaamheidtelevenendemindtezuiverendoorconstantetoepassingvanzelwennistotdatdemindzichsElhoudtalseendummy.

64.Uit/Metdedirecte kennis vandebetrekkelijkheid vande fenomenologischewereldontstaat dediepegelukzaligheidvannon-dualiteit.

65. Een constante en geconcentreerde studie van de schriFen en discussie met de leraar leidt naar degeleidelijkea{ouwvanpassievoorobjecten.

66.Wanneer,alsgevolgvaninvorigelevensuitgevoerdeacEes,demindvaneencontemplaEevemandoorverlangenwordtafgeleid,dankandiedoordeconstantebeoefeningvanzelwennisteruggebrachtwordennaareenvredevolletoestand.

67-68. BevesEg jezelf als bewustzijn. Hoe meer je jouw vrijheid, heelheid, eenheid, enz bevesEgt, hoeduidelijkerjehetabsurdezietvandeideedatjegebondenbentaanobjecten.Alsgebondenzijneengrapis,dan is de bewering dat je bevrijd bent ook een grap. Zo’n bewering betekent dat je niet weet dat jebewustzijn bent, daar bewustzijn nooit gebondenwas. “Staan in bewustzijn” wil zeggen dat je het jezelfrusEgbevesEgtvanuitinzicht,nietpubliekelijk.Netalsreligieuzemensenwiergeloofonzekeris,voelenveel

� 14


mensendienon-dualeervaringenhebbengehad zich zekerder inhunkenniswanneer zeanderenkunnenovertuigen.BevesEgingvandeeigenheelheidstoptwanneerdekennisvollediggeassimileerdis.

DemindvaniemanddievolledigmethetzelfgeïdenEficeerdis,laatzichnietafleiden,enhetintellectdenktnietlangerdathijhetzelfkent.Zoiemandis“hetzelf”zelf.

69. Door onwetendheid geïnspireerde projecEes verwijderen is de laatste stap in het proces van zelfonderzoek.We hebben nu beschreven hoe de door Jiva gecreëerde dualiteit verschilt van de door Isvaragecreëerdedualiteit.

V.BETEKENISVANDEGROOTSEZEGSWIJZEN/SPREUKEN–Mahavakyas

1)Pragnanambrahma(AitareyaUpanishad-RigVeda)

1-2. Dat oorspronkelijk bewustzijn (pragnyanambrahma) dat via dewaarnemende en acEeve organen dewereldbelichtisgrenzeloos.

2)AhamBrahmaasmi(BrihadaranyakaUpanishad-YajurVeda)

3-4.Alleeneengekwalificeerdpersoonkanmetvertrouwenbewerendatdeoorspronkelijkemoeitelozeal-doordringendevolheid(bewustzijn),datinhetSubEeleLichaamreflecteertalshet‘Ik-gevoel’,hetzelfis.

3)TatTvamAsi(ChandogyaUpanishad6:8:15-SamaVeda)

5-6.JijbentDat.

4)Ayamatmabrahma(MandukyaUpanishad-AtharvanaVeda)

7-8.Hetzelfisgrenzeloos.

VI.HETLICHTVANHETKUNSTWERK

Direct(e)enIndirect(e)Weten/Kennis.

1-2.Vooraleereenschilderijklaaris,gaathetdoorvierstadia.Vooraleerdewereldverschijnt,gaathijdoorvierstadiaofstaten(avasta).

3-4. (1)Het zuiverwihecanvas (2)wordtmet sEjfsel strakgemaakt; (3)een schetswordtgemaakten (4)ingekleurdmetpassendekleuren.(1)Grenzeloosbewustzijn(chit)wordt(2)inMayagedompeld,deinnereaansturing,eninverschillendevormengegoten.Dan(3)schetstIsvara,dekunstenaar,aldeJiva’s(Hiranya-garbha)en(4)voegterdekleurrijkegrofstoffelijkelichamen(Virat)aantoeomhetplaatjeaftewerken.Viratbetekent“Hijdiemanifesteertenstraaltinveelvoudigevormen.”

5-10.Beginnendbijbewustzijnzijnerindescheppingveelsoortenwezens,vansuperieuroverinferieurtotlevenlozeobjecten.DezeJiva’sreflecterenbewustzijn.Zijzijnsamsari’senzijnonderworpenaangeboorteendood,plezierenpijn.Demateriëleelementenreflecterenbewustzijnniet.

11.DeJiva-reflecEestaatonderinvloedvanplezier/pijnwaarmeehetzichverwart,maarzonietbewustzijn,hetzelf.DitinzichtwordtkennisgenoemdenhetwordtverkregendoorhetonderscheidenvandereflecEe(mithya)enhetoorspronkelijkebewustzijn(satya).

12. Daarom moet men alEjd onderzoek doen naar de aard van de wereld, het individuele Zelf en hetoorspronkelijke Zelf. Wanneer de ideeën van Jiva, Isvara en Jagat (wereld) geloochend zijn, blijF zuiverbewustzijnalleenover.

13. Maar loochening vernieEgt de Jiva’s en de wereld niet fysiek; zij worden alleenmaar onderkend alsverschijningen.Anderszougelijkwieslaaptofbezwijmtbevrijdzijn.

14.Bevrijdingiseenrotsvasteovertuigingvandeirrealiteitvandewereld.Zoubevrijdingdenon-percepEevandewereldzijn,danzouergeenbevrijding-Ejdens-het-levenzijn.

� 15


15-17.Onderscheidenkanleidennaardirecteenindirectekennis.Hetzetookindirectekennisomindirectekennis.Hetweten“bewustzijnis”isindirectekennis;hetweten“Ikbenbewustzijn”isdirect.

18.DirectwetenisbevrijdingvandenoEevanindividualiteit.Indirectwetenloochentdedoenerniet.

23-24. Maya projecteert in het Macrokosmisch Intellect een reflecEe op onveranderlijk bewustzijn,belevendigddoorPrana(energie).Die(reflecEe)wordtJivagenoemd,eenlevendwezen.Netzoalsderuimtein een pot wordt verborgen door het water-oppervlak dat de lucht weerspiegelt, wordt grenzeloosonpersoonlijk bewustzijn schijnbaar verborgen/versluierd door de Jiva. Dit principe wordt versluiering ofsuperimposiEegenoemd.

25.Doordemisleiding/begoochelingvansuperimposiEeisJivanietinstaatomzichzelfteonderscheidenvandeVijf Lagen en zijn grenzeloze aard te realiseren.Non-discriminaEewordt voortgebracht door beginlozeonwetendheid (Avidya). Onwetendheid heeF twee funcEes: Avarana, het vermogen om te verbergen, enVikshepa, het vermogen om te projecteren. De kracht van Avarana creëert de gedachte dat het zelf nietgrenzeloosisofdathetnietbestaat.

27.Wanneereenwijzeeenonwetendeeenvraagsteltoverhetzelf,danzaldeonwetendezeggendaternietzoietsis.

28.Directeervaringweerspreekthetgeloofdatbewustzijn,hetzelf,onwetend isoverzijnaard.Hetzelf isnooitverborgen.

29. Als je je zelwennis baseert op wat je zintuigen je vertellen, zul je niet concluderen dat je non-duaalbewustzijnbent.Als jede logicavanVedantanietkanaccepteren,hoekan jedewaarheidover jezelfdankennen?

30.DebelangrijkstefuncEevanredenerenisdedingenduidelijkverklaren.Maakergeenmisbruikvan.

31-32. Dat we onwetendheid ervaren is een feit, haar versluierend vermogen ook. Bewustzijn enonwetendheid zijnniet in strijdmetelkaar. Zoudatwel zo zijn,hoekanversluieringdangekendworden?DiscriminaEeenonwetendheidkunnennietco-existeren.

33. Op oorspronkelijk onveranderlijk bewustzijn/bestaan (kutastha), schijnbaar overdekt door hetverbergend vermogen van onwetendheid, zijn de SubEele en Grofstoffelijke Lichamen geprojecteerd, diebewustewezensvoortbrengendieeruitzienalsoorspronkelijkbewustzijnmaareigenlijkreflecEeszijn,zoalsparelmoerzilverlijkttezijn.

34-35. Net zoals de idee dat zilver overgedragen is op parelmoer, zo zijn bestaan en zelf-heid vanuitoorspronkelijkbewustzijnovergedragenopdeJiva’s.

35. Zoals de blauw-zwarte buitenkant van een omgekeerde parelschelp niet gekend is, zo wordt degrenzeloosheidenvolheidvanhetzelfverborgendoorsuperimposiEe.

36-37.Zoalszilverwordtgeprojecteerdopparelmoer,zowordthet‘Ik-gevoel’ophetzelfgeprojecteerd.

38.InhetvoorbeeldzijnparelmoerenzilvernietidenEek.Evenzo,inmensenzijndeideevanzelfendeideevanegonietidenEek.Inbeideiseengemeenschappelijkelementenookeenveranderlijkelement.

39.Mensengebruikenuitdrukkingenals“Hij-zelfgaat,”“Jij-zelfzietdit,”en“Ik-zelfbennietinstaatomhettedoen.”

WatPrachSgeIntelligenteOnwetendheidDoet

verzen40-128zijnweggelaten

129.VermitsdeeffectenvanAvidyaduidelijkzijn,kanhetbestaanervannietontkendworden.AlszelwennishetvernieEgt,kanmenooknietzeggendathetechtbestaat.

130.GezienvanuitdeschriFenbestaatMayaschijnbaar.Vanuithetervaringsgerichtniveau(vyavaharika)ishetondefinieerbaarenvoorgewonemensen(pratbhasika)bestaathetecht.

� 16


131.Mayalaatdewereld indewaakstaatverschijnenenindiepeslaapverdwijnen,zoalseenschilderijopdoekverborgenwordtwanneerhetcanvaswordtopgeroldenverschijntalshetweerwordtuitgerold.

132-154.Mayaiseengrootwonder.Hoewelhetgededuceerdkanwordenishetniettebegrijpenmethetmenselijkintellectomdathetschijnbaarhetonmogelijkemogelijkmaakt.HetcreëertJivaenIsvaraendoetJivadenkendathetbegrensdis.Hetdoetdewereldheelechtenaantrekkelijklijken.HetisalseenheelkleinzaadjedatuitgroeittoteenreusachEgeboomofeenmensdievoortkomtuiteenzaadeneenei.Wiekanbegrijpenhoeenwaaromdezedingen gebeuren?Het is een fascinerende showvoorde verlichtenendeonverlichten.

JivaenIsvara

155-156.DeschriFenzeggendatJivaenIsvarareflecEeszijninMaya.Isvaraisalsdeweerspiegelingvandelucht in een regenwolk en Jiva is als deweerspiegeling van de lucht in een plas. De Jiva’s zijn de tallozedruppelsdiedewolkvormen.

157-159.DeschriFenzeggendat zuiver,onpersoonlijk,onbegrensdbewustzijn Isvara is,decontroleurvanMaya.Het is alwetend,deoorzaakvanhetuniversumenhet isde LaagvanGelukzaligheid, “deHeervanalles.” Aan de alwetendheid en andere kwaliteiten van de Laag van Gelukzaligheid dient men niet tetwijfelen,wantdebeweringenvandeschriFenstaanbovenelkediscussieeninMayaisallesmogelijk.

160.DaarniemandhetvermogenheeFdewereldvandewaak-endroomtoestandendievanuitdeLaagvanGelukzaligheidgeprojecteerdworden,tewijzigen,kandiedebestuurdervanallesgenoemdworden.

Vasana’s,CausaalLichaam,Macrokosmos

161. In de Laag van Gelukzaligheid houden zich de vasana’s en verlangens van alle levende wezens op.Vermitshetaldevasana’skent,ishetalwetend.

163-164.OmdatIsvara,hetbewustzijndatdeLaagvanGelukzaligheiddoetoplichten,aldefuncEesvandeandereLagenacEveertenregelt,beginnendbijhet intellect,wordthetde internecontroleur(antaryamin)genoemd.HetintellectkentIsvaranietmaarIsvarakenthetintellect.

165-168.Zoalsdradendebouwstofvormenvanenalomaanwezigzijnineenhemd,zomaaktendoordringtde InterneBestuurderhetheleuniversum.Zoalsdedraden subEeler zijndande stofendevezels vandedraadsubEelerdandedradenzelf,zovindjedeInterneBestuurderdaarwaardezeprogressievereeksvanhetgrofstoffelijkenaarhetsubEeleophoudt.

169-170.Alsdedradenuitzehenofkrimpen,danzethetweefseluitenkrimpt.Het (weefsel)bestaatnietonaSankelijk van de draden. Evenzo worden de wezens in de wereld door Isvara getransformeerdovereenkomsEghunvasana’sendeacEesdiedaaruitvoortkomen.Daaroverbestaatgeentwijfel.

171. IndeBhagavadGitazegtSriKrishna:“OArjuna,deHeerverblijFindehartenvanallewezensenlaathenrondgaanmiddelsZijnMayaalswarenzijaaneenwielgebonden.”[Gita:XVIII-61]

172-174. “Allewezens” in bovenstaand vers verwijst naar de SubEele enGrofstoffelijke Lichamen van alleJiva’s.DoorZijninEemeverwevenheidmetheteeuwig-veranderendintellect,lijkthetalsofIsvaraverandertterwijldegedachtenveranderen.

173.Het“wiel”verwijstnaardelichamenendeanderelagen.“Gebondenaaneenwiel”wilzeggendatJiva’sdenkendatzijdoenerszijn.“Rondgaan”wilzeggendatzij,gedrevendoorhunvasana’s,steedsweerdezelfdegoedeenslechtedingendoen.

175.Isvarabestuurt/regeltdeJiva’senhetgedragvanfysiekeobjecten.

176.“Ikweetwatdeugdis,maarikhebnietdeneigingomdietebeoefenen.Ikweetwatondeugdis,maardaarvanaftezienisnietaanmij.DatisaanIsvara.Ikdoewatmijwordtopgedragendooreen‘god’dieinmijnhartgezetenis.”DuryodhanaindeMahabharata.

177. Interpreteer dit vers niet als zou voor bevrijding geen individuele inspanning nodig zijn, want IsvaratransformeertdelichamenvolgensdemanierwaaropHijwordtaangeroepen.

� 17


178.DitisnietintegenspraakmethetfeitdatIsvaradeoorzaakisvanalleswatgebeurt,omdatdegenedieweetdatIsvaradebestuurdervanhetlevenisniet-gehechtisaanderesultatenvanacEes.

179.Deonderwijs-tradiEe,VarahaPuranaendeBhagavadGita,stellendathetinzichtvanhetniet-gehecht-zijnvanhetzelfdeoorzaakisvanbevrijding.DewaarheidvandeschriFenisawomsEgvanbewustzijn,nietvanmensen.

180-181.De schriFenstellendat “vrees”voor Isvaradekrachten indenatuur totwerkenaanzet,dus zijnheerschappijoverallewezensisverschillendvanzijninnerlijkecontroleoverhen.

182.Isvaracreëert(manifesteert)hetCausaalLichaam,deScheppervandewereld,entrekthetterug.

183-184. De wereld blijF potenEeel in de vorm van indrukken in Isvara, die verleent de wereld bestaanovereenkomsEghetkarmavanwezens.Scheppenisalshetuitrollenvaneenbeschilderddoek.Ishetdoekopgerold,danishetkunstwerknietzichtbaar.Evenzo,alshetkarmavanwezensisuitgeputkeerthetkarmaterugnaardezaadvorm(vasana’s)endeJivaverdwijntinIsvaradieopzijnbeurtinParamatmaverdwijnt.

185. Het scheppen en vernieEgen van de wereld zijn vergelijkbaar met dag en nacht, met de waak- enslaaptoestanden,enmethetopenenensluitenvandeogen.

186.DoordeaardvanMaya,isdeideedatdescheppingbegon,datzeontwikkeldeendatdeeigenschappenvanobjectenbijobjectenhoren,nietcorrect.

187-189.Isvara,verschijnendalsdetamasvanMayabrengtlevenlozeobjectenvoorten,doordekrachtvanMaya’ssaiva verschijnt Isvaraalsde Jiva’s.Het laatde Jiva’s zichgedragen inovereenstemmingmethuninnerlijkeindrukken,spiritueelofwerelds,moreelofimmoreel.

190-192.TerwijlbewustzijnGuna-vrijis,nemensommigetekstendewederzijdsesuperimposiEevanIsvara’screaEviteitopbewustzijn(Paramatma)alsvanzelfsprekendaan;opbasisvandieaannamewordtdangestelddatbewustzijndeoorzaakis.

193.AlseenstukstofgestevenwordtmetsEjfsel,danwordthetsEjfseléénmetdestof;zoook,doorhetprocesvanwederzijdsesuperimposiEe,ervaartdeonwetendeIsvaraenpuurbewustzijnalshetzelfde.

194.Zoalsdeon-nadenkendeervanuitgaatdatdeluchtblauwis,zietwienietonderzoekthetonderscheidniettussenbewustzijnenIsvara.

195.MiddelsonderzoekvolgensdelijnenvandeVedischeteksten,begrijpenwedatbewustzijnongebondenisenongecondiEoneerddoorMaya,terwijlIsvaradedoorMayagecondiEoneerdeschepperis.

196.DeVeda’szeggendatbewustzijnbestaanis,bewustheidenvolheid.Zezeggendatdespraakenandereorganenhetnietkunnenvahen,dusishetongebonden.

197. Een andere tekst zegt dat Isvara, de Heer van Maya, het universum creëert, en datMaya de Jivaaanstuurt.AldusbeschouwdisIsvara,verbondenmetMaya,deschepper.

198. Wanneer het veel(voudig) wil zijn transformeert Isvara, gekend als de Laag van Gelukzaligheid (hetMacrokosmischCausaalLichaam),Zichzelf indeTotaleMind,hetMacrokosmischSubEelLichaam,zoalsdediepeslaaptransformeertindedroomstaat.

199.DeschriFenbeschrijvendescheppingzowelevoluEonairalsinstant.Erisgeentegenspraak…dedroom-wereldontstaatsomsgeleidelijkuitdiepeslaap,maaropanderemomentenontstaathijogenblikkelijk.

200.HetMacrokosmischSubEelLichaam(Hiranyagarbha),ishettotaalvanalleego’sof“Ik-gevoelens.”Hetverhoudtzichtothenzoalshetdoekzichverhoudttotdesamenstellendedraden.Hetbezitdevermogenswilskracht,verlangenenkennis.

201-203.InhetbeginontwikkelthetMacrokosmischSubEelLichaamzichlangzaamenvaag,zoalseenobjectvormkrijgtinhetvroegeochtendlicht,deeerstepotloodschetsenopeenwitbladofeenprillemaïsscheutindelente.

Aanbiddenvan/ToewijdingaanIsvara

� 18


204. Inhet laatste stadiumvandeevoluEe creëerthet SubEele LichaamhetMacrokosmischGrofstoffelijkLichaam.HetwordtViratgenoemd.Inditstadiumtoontdewereldzichduidelijkafgetekendenstralendzoalsobjectenopklaarlichtedagofzoalsdefigurenvaneenolieverfschilderijofdevruchtenvaneenvolwassenboom.InViratzijnallelichamenduidelijkzichtbaar.

209. Om het even in welke vorm Isvara wordt aangeroepen, de toegewijde krijgt de gepaste beloningovereenkomsEgdievorm.Alsdemethodevanvereringenhetconceptvandekenmerkenvandeaanbedengodheid(object)vaneenhogereordezijn,danisdebeloningookvaneenhogeorde,andersniet.

MoksaAlleenDoorMiddelvanKennisvandeWerkelijkheid/Realiteit

210.Bevrijdingechterkanalleenverkregenwordendoorhetkennenvanderealiteit.Dromenhoudtpasopalsdedromerontwaakt.

211-214.Innon-duaalbewustzijnverschijnthetheleuniversumindevormvanIsvaraenJivaenallelevendeen levenloze objecten, als een droom. Maya creëerde respecEevelijk Isvara en Jiva, de Laag vanGelukzaligheid en de Intellect-Laag. De hele ervaarbarewereld is een schepping van Isvara en Jiva. VanafIsvara’sbeslissingomtescheppentotZijnindalenindegecreëerdeobjecten,descheppingislouterIsvara.De waaktoestand, gebondenheid en bevrijding, plezier en pijn… zijn Jiva’s creaEe. Wie de aard vanongebonden,non-duaalbewustzijnnietkent,vit/kibbeltvruchteloosoverderollenvanJivaen Isvara…dieMaya’screaEezijn.

215-218.Wij bevesEgen hen die toegewijd zijn aanwaarheid en beklagen hen die dat niet zijn,maarwijruziënnooitmetdemisleiden.VandeaanbiddersvanobjectenalsgrastotdeYogavolgelingen,zijhebbenallenonjuisteideeënoverIsvara.VandeCharvakas,eengroepmaterialisten,totdevolgelingenvanSankhya,zij hebben allen verwarde ideeën over Jiva. Vermits zij de waarheid van het non-duaal Bewustzijn nietkennen, hebben zij een onjuist begrip. Zij vinden noch vreugde in de wereld, noch bevrijding ervan.Sommigen zeggen dat deze filosofieën verschillende graden van evoluEe en genieten vertegenwoordigen,vande laagstenaardehoogste,maarwatvoornutheeFhetomdit teevalueren?Zebestaanallemaal inMaya.EenarmemandiedroomtdathijrijkisheeFbijhetontwakengeentoegangtotdezedroom-rijkdom.

219. Daarommoeten onderzoekers zich niet bezighoudenmet discussies over de aard van Jiva en Isvara,maar in plaats daarvan zich bezighouden met self-inquiry, discriminaEe, teneinde de waarheid omtrentbewustzijnterealiseren.

236-237.Mayaiseenwens-vervullendekoe.JivaenIsvarazijnhaartweekalveren.Drink,zojewilt,demelkvandualiteit,maarerisgeenverschiltussenJivaenIsvara.Deruimtetusseneenobjecteneenanderobjecténderuimtebinnenineenobjectzijnéén.

238.Non-dualeWerkelijkheidzoalsdoordeschriFenonthuld,bestondvoordeschepping.Zebestaatnuenzalblijvenbestaanalsdescheppingverdwenenis.NaJiva’sbevrijdingblijjMayainwerking,maarlaathendiebevrijdzijnonaangedaan.

239. Iemand die zegt dat dewereldmithya is en zich toch bezighoudtmet wereldse acEviteitenmet degedachtedathijer ietsbij zoukunnenwinnen, isnietverlicht.Wieweet“Ikbenbewustzijn” isvrijomtehandelenofniet.KennistranscendeertacEes.

240.Deonwetendenzijnervanovertuigddatwereldsverdrietenhemelsgelukechtzijn.Zeziendusdenon-dualeaardvandewerkelijkheidnieténzegelovennietdatdiebestaat.

DualiteitenNon-Dualiteit

241.ASankelijkvaniemandsideeoverdewerkelijkheidishijofzijgebondenofvrij.

242.AlsjegelooFdatnon-dualewerkelijkheidnietdirectwordtervarenbenjefout,omdatdewerkelijkheidals“bewustzijninveelvuldigevormen”vanzelfsprekendis.

243. Dualiteit en non-dualiteit zijn beide gedeeltelijk gekend. Als men dualiteit afleidt van gedeeltelijkekennis,waaromdannietnon-dualiteitvangedeeltelijkekennisafleiden?

� 19


244.(Twijfel):Dualiteitspreektnon-dualiteittegen.Dualiteitwordtdooriedereenervaren,hoekanmendannon-dualiteitafleiden?

245. (Antwoord): Dualiteit is slechts schijnbaar echt omdat het een product is van Maya. Dus wanneerdualiteitgeloochend/ontkendwordt,ishetgeen–alsecht–overblijFnon-dualiteit.

246.DehelewereldiseenproductvanondoorgrondelijkMaya.Twijfelernietaan,dewerkelijkheidisnon-duaalbewustzijn.

DePrakSjk/hetBeoefenenvanKennis–VedantaSadhana

247-248.Alsdeovertuigingdatdualiteitechtiszichkeeropkeervoordoet,loochenzetelkensopnieuw,totzevervaagt/verdwijnt.Gadoormetdeoefeningtothetlijdenstopteneengevoelvanvredeenvrijheidvolgt.Hetismoeilijkeromdualiteitteoefenendannon-dualiteit.

251. Als de superimposiEe van dualiteit op non-dualewerkelijkheid vasana’s creëert die je aanzehen totacEesdie ingaantegendenon-dualeaard,ontwikkeldanvasana’sdienietstrijdigzijnmetdenon-dualeaardvandewerkelijkheiddoortelkensweerhetzelfteonderscheidenvandeobjectendieerinverschijnen.

GeloofNietWatJeDenkt

252. Zeg niet dat alleen redeneren de onwerkelijkheid van dualiteit en de waarheid van non-dualiteitaantoont.Onderzoekookjeervaring,wantjeervaartdeheleSjdnon-dualiteit.

253.(Twijfel):Bewustzijnismysterieus.(Antwoord):Wezeggennietdatbewustzijnnietmysterieusis,wanthetiseeuwig.

254. De afwezigheid van bestaan/bewustzijn werd nooit ervaren en daarom is het eeuwig. Dat hetonverklaarbare ontstaan van de wereld (dualiteit) wordt ervaren, naar het lijkt, betekent dat dualiteitschijnbaarechtis.

255.Dedualiteitvandefenomenologischewereldisalseenpotvoorhijwordtgevormduitklei.PotenEeelishijer,maarhijisnietecht.Mayagenereertdenamenenvormenuitvormloosbewustzijndoormiddelvaneenonverklaarbaarproces.

256.Bewustzijnwordtdoormijeeuwigervarenals“Ik”.EndedualisEscheniet-eeuwigeonechtheidvanalhetanderewordtdirectervarenalsobjecteninmij.

DeBevrijdePersoon(JivanMukta)

257.Somslijkenverlichtemensenontevredentezijn,ondankszelwennis.

260.Eenanderepassage indeschriFenzegtdat“deknopenvanhethart”– iemandsdooronwetendheidgecreëerdeverlangensenangsten–loskomenmethetdagenvanzelwennis.

261.DoorgebrekkigediscriminaEehoudendwazenhetegovoorhetzelfendenken:“Ikwilditofdat.”

262.WanneeriemandbeseFdathetzelfenhetgereflecteerdezelfverschillendzijn,hebbenverlangensenangstengeeneffect.

263-264.Krachtensuitwerkendkarmazaleenwetendeverlangensvoorobjectenervaren,maarditdwingthem niet tot acSe.Wanneer je idenEteit verschuiF van het gereflecteerde zelf naar heel en compleetonveranderlijkbewustzijn,stajeneutraaljegensverlangen,ziekteendewisselendeomstandighedenvanhetleven.

265. Zelfs vóór zelwennis (realisaEe), is het onveranderlijke zelf alEjd onaangedaan door verlangens. HetinzichtdatjealEjdvrijbentvanverlangensmaakteenonbevredigendlevenbevredigend.

266.De“knoopvanonwetendheid”nooptRajasenTamasomdemindtedomineren.

267.VanuitdeopEekvanlichaam,zintuigen,mindenintellect,isergeenverschiltussendeonwetendeendeverlichtewanneerzijzichinacEebegevenofacEenalaten.

� 20


268.Zoalseencelibatairreligieuspersooneneenwereldspersoonbeidenvoedseleten,verrichtendewijzeendeonwetendehandelingen.

269-270.DeBhagavadGitazegtdatdewijzewiensverlangensenangstenniet-bindendgewordenzijn,nietawerig is voor wat aanwezig is, noch hunkert naar wat niet aanwezig is… maar gedesinteresseerd is inobjecten.DeGitazegtnietdatdewijzenvrijzijnvanverlangen,alleendatdezeverlangensniet-bindendzijnenconformdharma.Alsjesteltdatzegedesinteresseerdzijnomdathunzintuigenzwakzijn,danzeggenwijdatiemanddiegedesinteresseerdisinhetlevenziekis,nietwijs.

DwazeWijsheid,VerlichSngsZiekte

271.Diezeerintelligentemensendiezelwennisgelijkstellenaandeziektevanhetzwelgeninzinnelijkheid,zijnzeeropmerkelijkwatbetreFdehelderheidvanhunintellect!Voorhenisechtnietsonmogelijk!

272. De oude teksten spreken over wijze mensen die zich volledig terugtrokken en geen handelingenverrichhenalsookoververlichtemensendiegenotenvanzinnelijkplezier.

273-274.DewijzendieobjectenopgevenonderdrukkendaarmeenietnoodzakelijkerwijshunbehoeFen.Zijvermijden bepaalde objecten omdat ze weten dat gewild contact aSankelijkheid veroorzaakt. Zij dieaSankelijkzijnvanobjectenhebbenalEjdproblemen.Niet-gehechtenzijngelukkig.Wiljegelukkigzijn,geefdanaSankelijkheidvanobjectenop.

275.ZijmetTamasischeenRajasischemindsbegrijpendeessenEevandeschriFennietenzijnvrijomtedenkenwatzijwillen.DewijzenbegrijpendewaarheiddieindeschriFenstaat.

DeDrieDeugden

276-277. Onverschilligheid jegens verlangen naar veranderlijke objecten, kennis van de werkelijkheid enterugtrekkingvanhandelenversterkenmekaarwederzijds.Meestalwordendedrie tezamenaangetroffen,maarnietalEjd.Hunoorsprong,aardenresultatenverschillen.

278.Niet-gehechtheidishetresultaatvanhetinzichtdatdevreugdeoververkregenobjectenvergankelijkis.Niet-gehechtheid produceert aweer van het najagen van objecten en een gevoel van onaSankelijkheidervan.

279. Zelkennis wordt verkregen middels het horen, reflecteren en mediteren op de aard van dewerkelijkheid.Hetiswatechtis(bewustzijn)onderscheidenvanwatechtlijkt(objectendiezichvoordoeninbewustzijn).Hetvoorkomtversetwijfels.

281.Kennis vandewerkelijkheid ishet allerbelangrijksteomdathetdedirecteoorzaak is voorbevrijding.Ongehechtheidenhetzichterugtrekkenzijnnoodzakelijkehulpmiddelen.

282.Alsdezedeugdensterkontwikkeldzijn,isdithetresultaatvaneenenormevoorraadverdiensten.Het(ergens)ontbrekenervanduidtopwatminderverdiensten.

283. Zonder kennis van de Werkelijkheid zal perfecte ongehechtheid en complete terugtrekking uit dewereldse acEviteiten niet leiden naar bevrijding. Iemand die begenadigd is met ongehechtheid enterugtrekkingenernietinslaagtinditlevenzelwennisteverwerven,wordtinsuperieurewereldenherborenvanwegegroteverdiensten.

284.Alsongehechtheidenterugtrekkingnietperfectzijndanzal,ookaliszelwennisstevig,zichtbaarlijdennietonmiddellijkeindigenvanwegezichuitwerkendkarma.

285.OngehechtheidisdesterkeovertuigingvandefuEliteitvanhetnajagenvanverlangens,hetverlangennaarspiritueleervaringeninbegrepen.MenisvrijwanneermenzijnidenEteit-als-bewustzijnevensterkvoeltalseengewoonpersoondiezichgeïdenEficeerdvoeltmetzijnfysiekelichaam.

286. Terugtrekken uit acEes manifesteert zich in graden, van minimale onthechEng tot volledigeonverschilligheidvoorwereldsezaken.

287. Verlichtemensenverschillen vanmekaarwatbetrejhungedrag tengevolge vandeaard vanhunuitwerkendkarma.Ditzouniettottwijfeloverdewaarheidvanzelwennismogenleiden.

� 21


288.Verlichtemensengedragenzichvolgenshunuitwerkendkarmamaarzeervaren/genietenallendezelfdekennisendezelfdevrijheid.

VII.HETLICHTVANVOLMAAKTETEVREDENHEID

Samenvalngvanhetonderricht(verzen1-8)

1.DithoofdstukanalyseertdebetekenisvandeuitspraakinBrihadaranyakaUpanishaddiezegtdatdeJivadekennisvanzijnwareaardalsoorspronkelijkpuurbewustzijnmoetzoeken.

2. Het analyseert ook de stelling dat een persoon die zijn of haar niet-afgescheidenheid van grenzeloosbewustzijnkent,nietgeraaktwordtdoorangstenenverlangensvanhetlichaam-mind/zintuigcomplexendevolmaaktbevredigendevolheidvanhetoorspronkelijkezelfervaart.

3-8.DeschriFenzeggendatMayagrenzeloosbewustzijnreflecteert,enzoIsvaraenJivacreëert,dieophunbeurthetheleuniversumcreëren. IsvarascheptdeobjecEevemateriëlewereld,deervarings-niveau’s,hetSubEelLichaam,dereflecEeendeJiva’s.Jiva’sonderinvloedvanAvidyacreërensamsara,aSankelijkheidenbevrijdingvanaSankelijkheid.

De“Ik”-Taal–ZuiverBewustzijnenGereflecteerdBewustzijn

9-10. Bewustzijn is vrij van een “IK-gevoel”,maar hetwoord “Ik” heeF één primaire en twee secundairebetekenissen. Door Maya raakt, als gevolg van wederzijdse projecEe (superimposiEe), onveranderbaarbewustzijn geïdenEficeerd met gereflecteerd bewustzijn, het SubEele Lichaam. Spiritueel duffe mensenbeschouwengereflecteerdbewustzijnalszijndehetzelf,het“Ik”.Ditisdeprimairebetekenisvan“Ik”.

11. De wijzen gebruiken het woord “Ik” om te verwijzen naar bewustzijn dan wel naar gereflecteerdbewustzijn.

12-13. Dewijzen gebruiken de uitdrukking “Ik ga”, ook al is dat niet waar, omdat zij het verschil kennentussenbewustzijnengereflecteerdbewustzijn,dedoener,genieter,ervaarder.Zijkunnenooksprekenvanuithetstandpuntvanbewustzijnenzeggen:“Ikbenniet-gehecht.Ikbenbewustzijnzelf.”

14.Dewoorden“wijs”en“onwetend”zijnalleenophetSubEelLichaamvantoepassing,nietopbewustzijn,hoekanhetSubEelLichaam,datverschillendisvanbewustzijn,danzeggen:“Ikbenbewustzijn.”?

15.Hetkangeenkwaadomalsspiegelbeeldtesprekenomdatdewerkelijkheidnon-duaalisenderhalvehetSubEelLichaamfeitelijkeenempirischemanifestaEeisvanzuiverbewustzijn.Eenbeeldineenspiegelisnietverschillendvanhetobjectwaarvanhetdeweerspiegelingis.

16.Hetiswaardatdeidee“Ikbenbewustzijn”mithyais;datbeweging,toegeschrevenaaneenslangdieopeenkoordgeprojecteerdwordt,onechtis.

17.Vraagjejeafwaaromjevoorschijnbarebevrijdinghardmoetwerken,danmoetjewetendatjealleendoormiddel van de schijnbare kennis “Ik ben grenzeloos bewustzijn” onthechEng van het lijden dat hetnajagenvanobjectenmetzichmeebrengtkanbereiken.

18. De schriFen zeggen dat de Jiva die het onderscheid gemaakt heeF tussen bewustzijn en zichzelf,gerechEgdisomtezeggen“IkbenBewustzijn.”

19-20. Als iemand even sterk overtuigd is van zijn idenEteit als bewustzijn, als een gewoon iemand dieovertuigdisvanzijnidenEteitalslichaam,danishijbevrijd–ookalshijgeenbevrijdingheeFgezocht.

21-22.HetzelfwordtalEjdervaren.Hetwordtdirectofindirectgekend.

23-27. Tienmannengingenoppelgrimstochtnaareenafgelegen tempel. Zij zwommeneen rivieroverenverzameldenterugopdeandereoever.Omtezienof iedereenveiligwas,teldedeleiderhenmaarvergatzichzelfmeetetellen.Hijverteldedeanderendatzeiemandmisten.Zijwerdenwanhopigenbetreurdenhetverlies.Eenoudemandievoorbijkwamzaghentreurenenvroegwaterscheelde.Nadathijoverdetragediewas ingelicht beweerde hij dat hij de Eende man zou produceren. Indirecte kennis is “De Eende man

� 22


bestaat.” Dit geeF hoop. Hij zehe hen op een rij, ook de leider, en telde hen, waarop de leider zichrealiseerdedathijzelfdeEendemanwas.Directekennisis“IkbendeEendeman,hzgrenzeloosbewustzijn.”

ZevenStadiavanVerlichSng(verzen29-47)

28. Met betrekking tot de realisaEe van het zelf, kan men zeven stadia onderscheiden: onwetendheid,versluiering, projecEe, indirect weten/kennis, direct weten/kennis, het ophouden van verdriet en hetontstaanvanvolmaaktetevredenheid.

29-33.Onwetendheidomtrenthetzelf(1)leidttotversluieringenprojecEe.Versluiering(2)iseentoestandwaarinhetzelfdenktdathetenkeleenJivaisenvoorzijngelukobjectennajaagt,terwijlhetzelfdebronvangelukisdathetnajaagt.Inhetvolgendestadium(3)–projecEe,ofsuperimposiEe–idenEficeerthetzichmethetlichaamengelooFdatheteendoener/genieterisdieplezierenpijnervaart.Opeengegevenogenblikervaarthetietswaarvanhetverondersteltdatheteennon-dualeervaringisofhoortoverhetzelfvaneenverlichteleraarofleesteroverindeschriFen.Ditishetstadiumvanindirectweten/kennis.DeJivazegt“Hetzelf bestaat,” niet wetend dat hij over zichzelf spreekt (4). Dan realiseert hij zich, middels discriminaEestoelendopself-inquiry,dathetzelfvanzelfsprekendisindevormvan“MIJ”/IK.Ditisdirectweten/kennis(5).Directwetenschakeltdedoener/genieteruitenhetlijdenstopt(6).Inhetlaatstestadium(7)realiseertdeJiva zich dat hij alles heeF verwezenlijkt wat te verwezenlijken valt en ervaart blijvende objectlozetevredenheid.

34.De Jiva,gereflecteerdbewustzijn,wordtdoordezezevenstadiabeïnvloed.Deeerstedrieveroorzakengehechtheid.Delaatstevierleidennaarbevrijding.

Gehechtheid,Stadium1-3

35.Onwetendheidishetstadiumdatwordtgekenmerktdoor“Ikweetnietwieikben”enisdeoorzaakvanonverschilligheidvoorwaarheid,instandgehoudendooreengebrekaanonderzoek.

36.Gedachtenals“hetzelfbestaatniet”of“menkanhetzelfnietkennen”zijntypischvoorversluiering.Alsself-inquirynietwordtgedaanvolgensdeschriFen,zijnzehardnekkig.

37. SuperimposiEe/projecEe is het stadium waarin de Jiva zich idenEficeert met het SubEele enGrofstoffelijkeLichaamenlijdtonderhetgevoelvandoener/genieterzijn.

38.HoewelonwetendheidenverbergenbestaanvoordereflecEe inhetbewustzijnverschijnt,behorenzijtoeaanhetgereflecteerdezelf,nietaanbewustzijn.

39. Voor de superimposiEe/projecEe bestaat Jiva in een onmanifeste toestand. Vandaar, het is niettegenstrijdigomtezeggendatdeeerstetweestadiaaanJivatoebehoren.

40. Noch onwetendheid, noch verborgen houden bestaan in bewustzijn, maar worden op bewustzijngeprojecteerd.

41-42.“Ikbeneensamsari”(3),“Ikkenhetzelf”(4),“Ikbenhetzelf”,(5),“Ikbenvrijvanlijden”(6)en“Ikben vervuld” (7) zijn stadia die tot de Jiva-in-waaktoestand behoren, niet tot bewustzijn. De eerste tweestadia:“Er isgeenzelf,”en“Hetzelfkannietgekendworden,”behorenooktotdeJiva inzijnonmanifestevormalsPrajna,deJiva-in-slaaptoestand.

43. De oude leraren zeggen dat onwetendheid niet mogelijk is zonder bewustzijn, maar onwetendheidbehoorttoeaanJivaomdathijzichidenEficeertmetonwetendheid.Hijzegt:“Ikweetnietwieikben.”

44-45.Hetvierdeenvijfdestadium,indirecteendirectekennis,loochenenrespecEevelijkdeideedathetzelfniet bestaat en dat het niet ervaren wordt. Indirecte kennis loochent de misvasng dat bewustzijn nietbestaat.DirectekennisvernieEgtdeideedatbewustzijnnietmanifestisofervarenwordt.

46. Als het verhullend principe door directe kennis vernieEgd is, dan zijn zowel de geprojecteerdeindividualiteit–deideedatikeenpersoonben–alsdenoEevandoener-zijnvernieEgd.

47. Als de idee van dualiteit vernieEgd is door de kennis van non-dualiteit, ontstaat een diep gevoel vantevredenheidenlijdenwordtweggeveegd.

� 23


48.DeaanhetbeginvandithoofdstukgenoemdeUpanishadverwijstnaarstadia5en6:directekennisenvrijheidvandoenerschap.

DirecteenIndirecteKennis

49.Directekennisis:“Ikbengrenzeloosnon-duaalgewoonacEeloosonbezorgdbewustzijn.”

50.Indirectekennisis:“Ikbenbewustdathetzelfbestaatendathetgrenzeloos,vanzelfsprekendbewustzijnis.”

51.Indirectekennis,hetinzichtdat‘bewustzijnbestaat’,isnietonjuist,wantdirectekennisbevesEgthet.

52.Alsmenzoukunnenbewijzendatbewustzijnniet-bestaandis,danzouindirectekennisonwaarzijn,maarerisgeenbewijsdatbewustzijnnietbestaat.

53. Het feit dat indirecte kennis geen heldere kennis van bewustzijn biedt, maakt indirecte kennis vanbewustzijndaarmeeniettotvalsekennis.Alsgebrekaanhelderekenniseenredenzouzijnomhetbestaanvanbewustzijnteverwerpen,danzoudeideevaneenhemelevengoedkunnenverworpenworden

54. Indirecte zelwennis isnietnoodzakelijk valse/onjuiste kennis,omdat zenietwil zeggendatbewustzijnalleenmaareenobjectvanindirectekennisis,zodemogelijkheidvandirectekennisopenlatend.

55. Het argument dat indirecte kennis onjuiste kennis zou zijn omdat het geen volledige kennis vanbewustzijn biedt, is onredelijk. Kennis van een pot is niet vals omdat het de kennis van klei niet insluit.HoewelbewustzijngeenfeitelijkedelenheeF,lijkthetalsgevolgvangeprojecteerdeeigenschappendelentehebben…diedoorindirectekenniskunnenverwijderdworden.

56.Indirectekennisverwijdertdetwijfeldatbewustzijnnietzoubestaan.DirectekennisvernieSgtdeideedathetnietmanifestisennietalSjdwordtervaren.

57.Devaststelling“DeEendemanbestaat” is indirectekennisen isgeldigekennis.Evenzo isde indirectekennis“Bewustzijnbestaat”nietonwaar.Inbeidegevallenishetzelfverborgendooronwetendheid.

58.Eengrondigeanalysevandestelling“bewustzijnisgrenzeloos”levertdedirectekennis“Ikbenhet‘Ik’datalEjdervarenwordt”,netzoalsdeniet-meegeteldemanzichrealiseertdathijdeEendemanis.

59. Vedische uitspraken als “Voor de schepping bestond alleen bewustzijn”, leveren indirecte kennis vanbewustzijn,maardestelling“JijbentDat”(grenzeloosbewustzijn)levertdirectekennis.

60.Alsiemandzichrealiseertdathij/zijbewustzijnis,verandertdekennisniet.

63-64.MenkanindirectekennisvanbewustzijnvergarendoortereflecterenopdeuitsprakenvanVedantadat bewustzijn, in conjuncEemetMaya, de schepper, instandhouder en vernieEger van het universum is.DirectekennisishetresultaatvandedifferenEaEevanhetzelfendeVijfLagen.

65.BeschouweerstzorgvuldigdeaardvandeVoedsel-Laag,deVitaleLaagenzoverder.ObserveerdandereflecEevanhetzelf indeLaagvanGelukzaligheidenbesluit,metdehulpvandeexplicieteen implicieteMahavakyastellingen“JijbentDat”enz.uitdeschriFen,“Ikbenbewustzijn.”

66. In het begin spreken de schriFen over de aard van bewustzijn als bestaan, bewustheid engrenzeloosheid/gelukzaligheid.LaterbeschrijvenzehetzelfalsschijnbaarverborgenindeVijfLagen.

67.Indirectekennisvanbewustzijnkanverkregenwordendoorhetbestuderenvanzijnkenmerken.Gadannaareenleraartotdirectekennisvanhetzelfverkregenwordt.

68-69. De Aitareya Upanishad spreekt over indirecte kennis van bewustzijn met de woorden “Voor descheppingwas er alleenbewustzijn.”DeUpanishadbeschrijFdanhet proces vanprojecEe en loochening(adyaropa-apa-vada),datonthultdathetsubstraatvoorprojecEe,hetzelf,grenzeloosbewustzijnis.IndirectekennisvanbewustzijnkanverkregenwordenviauiteenlopendepassagesindeschriFen,maardirectekenniswordtbereiktdoorcontemplaEeopdeuitsprakendiedeaardvanhetzelfonthullen.

70.VakyavriszegtdatidenEteit-mantra’stwijfel-vrijedirectekennisvanbewustzijngeven.

� 24


71.Indeuitspraak“JijbentDat”(grenzeloosbewustzijn),verwijst“Jij”naarJivadiebegrensdlijkt,omdathijgeassocieerdismetdeVijflagen.

72.Grenzeloosbewustzijn,ongecondiEoneerddoorMaya,wordtaangeduidmethetwoord“Dat”.

73.Eenobjectkannietdirectenindirectgekendworden.DaaromligtderelevanEeindeimplicietebetekenisvandeuitspraak.

75-77.Inzinnenals:“Jijbentgrenzeloosbewustzijn”(‘JijbentDat’)moetderegelvangedeeltelijkeeliminaEetoegepastworden.Indevaststelling“DitisdieDevadaha”(Hoofdstuk1,vers47)loochenenwijdeaspectenEjdenplaats,enbeschouwenalleendepersoonzelf.Opdezelfdewijze loochenenwe indetekst“JijbentDat”deonverenigbarekenmerkenalsalwetendheidendebeperktekennisdieeigen is respecEevelijkaanIsvara en Jiva en schenken aandacht aande enige factor die gemeenschappelijk is voor beide, grenzeloosbewustzijn. “Jij” en “Dat” kwalificeren mekaar niet, maar moeten gezien worden als uitspraken overongecondiEoneerdeidenEteit.Jivaisnon-dualevolheid/gelukzaligheid,enbewustzijnisnon-dualevolheid/gelukzaligheid. Als de idenEteit van het individu (Jiva) en het geheel (Isvara) begrepen is, verdwijnt Jiva’sgevoelvanafgescheidenheid.

78.AlsdegemeenschappelijkeidenEteitvanJivaenIsvaraalsbewustzijnbegrepenis,verdwijntdeindirectekennisvanbewustzijn,bedoeldmethetwoord“Jij” indetekst,enalleenbewustzijnblijFover indevormvangrenzelozevolheid/gelukzaligheid.

79.ZijdiegelovendatVedanta’smantra’salleenindirectekennisleverenhebbenhetmis.

80-81.BewerendatdeschriFenalleenindirectekennisvanhetzelfgevenisonjuist,wanterwordtduidelijkgezegddatervaringbewustzijnisdatzichzelfervaart.

82.GelovendathetzelfalleenkangekendwordenalseenobjectishetzelfdealsdesituaEewaariniemanddie investeert in een risicovol financieel instrument, al zijn kapitaal verliest in plaats van een hogerefinanciëlestatusteverwerven.

83-86. (Twijfel): Jiva kan een object van directe kennis zijn omdat het een SubEel Lichaam heeF, maarbewustzijnheeFgeenSubEelLichaam,dus isdirectekenniservannietmogelijk.DeaanwezigheidvanhetSubEelLichaamkanhetzelfschijnbaarcondiEoneren,maarhoekandeafwezigheidvanhetSubEelLichaamhetzelfcondiEoneren?(Antwoord):EenUpadhikanbepaaldeobjectenidenEficerenomkennisteverkrijgen.Daaromkandeafwezigheidvanietskennismogelijkmaken.

87.DeUpanishadenloochenenhetniet-zelf–deobjectendieinbewustzijnverschijnen–enbevesEgendevolheidvanbewustzijn(purna).

88. (Twijfel): Als de idee van een individueel “ik” opgegeven is, hoe is de kennis “Ik ben grenzeloosbewustzijn” dan mogelijk? (Antwoord): Men moet de schijnbare “delen” van “ik”, de mind en hetgereflecteerdezelfopgevenvolgensde logischeregelvaneliminaEevanniet-essenEëlekenmerken,enhetechte“deel”,het“Ik”,overhouden.

Kennen

89.Alshetinwendigorgaan,hetSubEelLichaam,wordtontdaanvanhet“Ik”,blijFdegrenzelozeinnerlijkegetuige, bewustzijn, over. Daarin herkent men dat bewustzijn grenzeloos is – met de hulp van de veleuitsprakenindeschriFendiehiertoedienen.

90. Hoewel hij zelf-stralend is, kan de getuige schijnbaar versluierd zijn door gedachten net zoals anderekennisobjectenversluierdkunnenzijn.DeschriFenzeggendatdeJivahetzuiverbewustzijnnietdirectinhetSubEeleLichaamkanwaarnemen,alleenzijnreflecEe.

91.VoorkennisvaneenmaterieelobjectzijndeJiva-reflecEeeneengedachteinhetintellectnodig.Depot-ideewordtonthulddoordeJiva-reflecEe,enonwetendheidoverdepotverdwijntuithetintellect.

92. Voor het kennen vanbewustzijn is een verandering in het intellect nodig omdeonwetendheid ervandaaruitteverwijderen.Maaraangezienbewustzijnzelf-onthullendis,isdehulpvanJivanietnodigomhetteonthullen.

� 25


93.Omeenpotwaartenemenzijntweefactorennodig,ogenenhetlichtvaneenlamp;maaromhetlichtvandelampwaartenemenzijnenkeldeogenvereist.

94.Voordeuiterlijkewaarnemingvaneenpot,voegthetSubEeleLichaamlichttoeaandepotmaarblijFervangescheiden.

95.De Veda’s zeggen dat bewustzijn niet als object kan gekend worden door Jiva en spreken zichzelfschijnbaartegenwanneerzezeggendat,voormoksa,Jivabewustzijnmoetkennen.

Verzen97-137besprekendeobstakelsvoordirectekennis

96-99.Deuitspraakinheteersteversvandithoofdstuk,“WiezijnidenEteitalsgrenzeloosbewustzijnheeFgerealiseerd”,isdirectekennis.DirectekennisheeFnietopslageenstevigebasis.Daaromzijnherhaaldelijkluisteren, reflecteren en mediteren noodzakelijk. Tot een juist begrip van de betekenis van “Ik benbewustzijn” stevig geworteld is, moetmen grondig blijven nadenken over de “idenEteit-mantra’s” uit deschriFenenzel{eheersingenanderedeugdenbeoefenen.

100.VanwegeverschilleninreligieuzetendensenenverlangensbevathetritualisEschdeelvandeVeda’seenhelereeksoefeningenomuiteenlopenderesultatentebereiken.DeVeda’szeggenechternietdatderituelenonveranderlijkdegewensteresultatenopleveren.Daarentegenishetresultaatvan“kennisvanbewustzijn”,zoalsonthuldinhetdeelvandeVeda’sdatdeUpanishadenbevat,onvermijdelijk,vooropgesteldconsequent“luisteren”(sravana)enoverdenken(manana).Derotsvasteovertuiging“Ikbenbewustzijn”ontwikkeltzichalsresultaat.

101-103. Luisteren (sravana) is het proces waarin men overtuigd geraakt dat de idenEteit van het eigenindividuelebewustzijnenhetbewustzijninalles,éénis.DitaspectisschiherenduiteengezetdoorAcharyaVyasa en Adi Shankara in het deel van de Brahma Soetra’s dat handelt over de juiste zienswijze van deVedische teksten.Het tweedehoofdstukvandezelfde tekst legtuitwat“reflecEe (manana)waarmeemennon-dualiteitgrondvestdoorredenering”betekent.Ditstelthetintellecttevredendoorhetweerleggenvanallemogelijke bezwaren.Manana ismoeilijk omdat, als resultaat van de hardnekkige gewoonte van velelevens,Jivatelkensopnieuwdenktdathetlichaamhetzelfisendatdewereldechtis.

Aanbidden/ErenvanIsvara

104.Als “Ik ben grenzeloosnon-duaal bewustzijn” temoeilijk is omdat samsarischeervaringenalleenhetwereldsegooproepen,enniethetzelf,contempleerdaneerst:“Ikbenhetlichaamniet.”

105.VedantabespreektveelmanierenvanvererenvanIsvara.Zijdievoordeonderrichtenovernon-duaalbewustzijn Isvara niet aanbeden hebben moeten zich leren concentreren door meditaEe op Isvara alsSchepper.

106-107. De wijzen zeggen dat onderzoek betekent: reflecteren op bewustzijn, discussiërenmet bevrijdegeesten die de waarde van de schriFen erkennen, en proberen om Vedanta’s logische argumenten, diebewijzendatheteigenzelf/bestaanniet-gescheidenisvananderebestaandezelven,tebegrijpen.Menzoueen ononderbroken gedachtestroom op bewustzijn moeten genereren. Discussies met hen die nietvertrouwdzijnmetzelwennis,zijnEjdverlies.

108.DeBhagavadGitazegtdatIsvarazorgtvoorwatdetoegewijdeonderzoeker“krijgtenbehoudt.”Wijdjemindenhartdusaanzelfonderzoek.

109-111.DeschriFen(sruE)enbijkomendeteksten(smriE)werkensamenaanconstanteconcentraEevandemindopdeonderrichtenoverbewustzijnteneindefoutenoEesoverbewustzijnenoverdewerelduitteroeien. Een foute noEe wil zeggen onwetendheid omtrent de ware aard van een object en het object(daardoor) aanzien voor iets anders dan wat het feitelijk is, net als een zoon die zijn vader voor vijandaanziet.DeprimairefoutenoSeszijn(1)denkendathetlichaam/mindhetzelfisen(2)aannemendatdewereldechtis.

� 26



VerlangenenKarma,ookvoordewijzen?

151-152.Ophetargumentdat“dewijzenvrijzijnvanverlangenomdatonwetendheidverdwenenis”,zeggenwij dat “verlangen wordt veroorzaakt door onwetendheid alsook door uitwerkend karma”: verlangensontstaanuithandelingeninhetverleden,handelingenontstaandoorhetverwezenlijkenvanverlangensvananderenensituaEoneelkarma.

153-156. De misleiden willen niet dat er een einde komt aan hun plezier, zij verwachten dat het zaltoenemen.Zijdenkendatpleziereenongekwalificeerdezegeningis.Ziekenzijnvaakgehechtaanhetetendat hen ziekmaakt en volwassenenblijven de echtgenoten van anderen verleiden ook al kennen ze heelgoeddegevolgen–omdatzegedrevenwordendoorhetresultaatvanhunkarma.ZelfsIsvarakandergelijkeverlangensnietstoppen.DeBhagavadGitazegt:“Allewezens,ookdewijzen,volgenhuneigen(relaEeve)waarheid.WatvoornutheeFonderdrukking?”

157-158.Isvarabeveeltdeonverbiddelijkheidvanuitwerkendkarma.HetfeitdatIsvaraderesultatenvankarmaniet kan veranderen, is niet in strijdmet Zijn almacht. De BhagavadGita zegt dat individuen deresultatenvanuitwerkendkarmamoetenervarenookalwensenzedatniet.

159-161.Arjunazei: “OKrishna,hoekomthetdateenmandharmaschendt tegenzijneigenwil,alsofhijdooreenveelgroterekrachtgedwongenwordt?”Krishnaantwoordde:“OArjuna,jouwkarma,veroorzaaktdoorjeeigenaard,dwingtjedingentedoendiejenietwiltdoen.Hetiskwaadheid,ontstaanuitgeblokkeerdverlangen,eenonverzadigbareveelvraatendebronvanalleellende.Ziehetalseenconstantevijand.”

162.Plezierenpijnwordtervaren,ofjenudeeigenverlangensuitwerktofdievananderen.

163-165.Sommigendenkendatmoksagelijkisaanhetniethebbenvanverlangens.Maardetekstenzeggennietdatverlichtenvrijzijnvanverlangens,alleendatspontaan,zonderwil,ontstaneverlangensgeenpijnofplezierproducerennetzoalseengeroosterdemaïskorrelnietontkiemt.Geroosterdezadenkunnennietontkiemenookal zien zeerniet geroosterduit. Evenzo,denatuurlijke verlangens vande verlichtediedeonechtheid kent van ervaringen en objecten, produceren geen verdienste of verlies voor hem. Ook alontkiemenzijniet,geroosterdegranenkunnenwelgebruiktwordenalsvoedsel.Opdezelfdewijze leverendeverlangensvandewetendealleennatuurlijkgenietbareervaringendienietleidentotbindendevasana’s.

166.Datwatnietvoorbestemdisomtegebeurenalsresultaatvandevruchtenvankarma,zalnietgebeuren.Alleenwie gelooF dat karma en de resultaten van acEes echt zijn, zal lijden.Wat voorbestemd is om tegebeuren, zal gebeuren. Ditweten is een beproefd tegengif tegen het vergif van onrust en verwijdert dewaanvanverdriet.

167-175.Deverlichteendemisleide leven/werkenbeidenhunkarmauit.Demisleiden zijnonderworpenaanellende,dewijzenniet.Vermitsdemisleidenvolverlangensnaaronechtedingenzijn,ishunleedgroot.De verlichten weten dat de vreugde van verlangens onecht is, wat het ontstaan van nieuwe verlangensvoorkomt.Zijzijnbijgevolgnietonderworpenaanlijden.Voorhenzijnfysiekeenpsychologischeobjectenalsdroom objecten, vluchEg en onbegrijpelijk. Hoe kan gehechtheid ontstaan? Mediteren op de gelijkenistussen waak- en droomobjecten voorkomt gehechtheid aan objecten in de waakstaat. De wereld is eendroommeteenonbegrijpelijkeoorzaak.Ditwetend,iskarmaslechtsdroom-karma.DefuncEevankennisisde bedrieglijke aard van dewereld onthullen. De funcEe van resulterend karma is de Jiva plezier en pijnverschaffen.

176-178.Kennisenresulterendkarmazijnniettegengesteldaanelkaaromdatzeinverschillendeordesvandewerkelijkheidbestaan.HetzienvaneenmagicshowverschaFamusementookalweethetpubliekdathetom goocheltrucs gaat. Resulterend karma spreekt de idee van zelwennis (alleen dan) tegen als deinterpretaEe ervan samengaat met het geloof dat de schijnbare realiteit een feitelijke realiteit is, maarervaren van karmawil niet zeggen dat karma,wat slechts ervaring is, echt is. Ervaringen in dewaak- endroom- toestanden zijn alleen echt als degenedie ervaart zich in diezelfde toestandbevindt. Vandaar, deobjectenindewaakstaatendegenediedeobjectenervaartzijnnietecht.

179.ZelwennisvernieEgtenkeldeideedatdewereldechtis.ZevernieEgtdewereldniet.

� 27


181-182.AlsdepassageindeschriFendievraagt“Watkaneenzelf-gerealiseerdpersoonzien,horen,ruikenof zeggen?” betekent dat de wereld van ervaring door zelwennis wordt vernieEgd, hoe kan een verlichtpersoonhemdanervaren?


244-246.Zoalsdeangstdievolgtophetabusievelijkaanzienvaneentouwvooreenslangslechtsgeleidelijkverdwijntwanneerhet touwwordtonderkendvoorwathet is, zoverdwijntbeetjebijbeetjedeangstdieverbonden ismet de idee van individualiteit. Terwijl iemands onpersoonlijke idenEteit als niet-ervarendevolheid, getuige bewustzijn, geleidelijk wortelt, wordt de verlichte persoon af en toe bezocht doorbeperkende gedachten als “Ik ben het lichaam/mind.” vanwege de kracht van de “Ik ben een samsari”vasana.

247-250.AlsdeEendeman,diedoorverdrietoverhetverliesvandeEendemanmetzijnhoofdtegeneenboombonkte,zichrealiseertdathijdeEendemanis,stopthetverdrietenishijblij,maarhetvraagtEjdomde wonden op zijn hoofd te genezen. Evenzo doet bevrijding uiteindelijk de ellende die voortkomt uitvruchtdragendkarmavergeten.Ookalveranderteenterugval inzelwennishet feitnietdat Jivavrij is,hetwordt aangeraden dat Jiva blijF reflecteren over de waarheid, telkens opnieuw, tot het kleinste deeltjeonwetendheid dat achterblijF geloochendwordt zo gauw het opdoemt, net zoals iemand diemedicijnenneemtomeenziektetegenezen,demedicijnenblijFnemennadatdesymptomenvandeziekteverdwenenzijn, om zeker te zijn dat de oorzaak geëlimineerd is. Zoals de Eendeman zijn wonden geneestmiddelsaanbrengenvanmedicijnen,zowerktdekennerzijnvruchtdragendkarmauitdoorervantegenietentothetlichaamsterF.

251.DeuitspraakindeschriFen:“Watverlangen?”betekentdatdeJivadoorzelwennisverlostisvanlijden.Dit is het zesde stadium van Jiva. Het zevende stadium is het bereiken van volmaakte tevredenheid. Datwordthiernabeschreven.

VolmaakteTevredenheid–DeBevrijdePersoon

252. Tevredenheid via objecten is beperkt, maar de tevredenheid van zelkennis is grenzeloos. Detevredenheid van directe kennis gaat samenmet het gevoel dat alleswat verwezenlijktmoestwordenverwezenlijktisenalleswatbeleefdmoestwordenwerdbeleefd.

253.VoorderealisaEemoestmenveelhandelingenverrichtenomwereldsezakenteverkrijgenenomdemindvoortebereidenopzelf-realisaEe,meereenszelwennisstabielis,blijFnietsmeeroveromtedoen.

JivanMukta

260-288. Laat hen die onwetend zijn over de aard van bewustzijn, luisteren naar de onderrichten vanVedanta. Ikhebzelwennis.Waaromzou ikernognaar luisteren?Zijdietwijfelenoverhunaarddienentereflecterenoverdeaardvanhetzelf.Iktwijfelniet,dusreflecteerikniet.Ookalbeniknietmisleidovermijnaard,alsgevolgvandeneigingendiegedurendelangeEjdwerdenontwikkeldgedraagikmijalseenmens.Ikword niet afgeleid, dus heb ik geen behoeFe aan hogere toestanden van de mind, spiritueel of anders.HoeweldualiteitvernieEgdwerddoorzelwennis,wordtzeopgevoels-niveaunogervaren,maarzeraaktmijniet.Eenlevenderatkangeenkatdoden,hoezouhijeenkatdodenalshijdoodis?Laathetdodelichaamvanonwetendheidenzijneffectenzijnwatzezijn.Wiemeesterisoverzichzelfvreestzeniet.Integendeel,zijverkondigen zijn heerlijkheid. Voor wie niet gescheiden is van deze almachEge kennis is noch acEe nochafwezigheidvanacEeopmijvantoepassing,daaracEezichbeperkttothetlichaam.Alsdewetendeomgaatmetdoeners,moethijofzijominharmonietezijnmetanderenhandelennaardegegevensituaEe.Alshijomgaatmetzoekers,moethijdetekortenvanwereldsehandelingenuitdedoekendoenendezenalaten.Hetiswijsengepastdatdewetendeingezelschapvandeonwetendehandeltalsonwetende,netzoalseenlieSebbendevaderinharmoniehandeltmethetbeelddatzijnkinderenvanhemhebben.Wanneerzijhemnietrespecterenofhemslaan,wordthijnietkwaadofbedroefd,maargeeFhengewoonzijngenegenheid.

� 28


VIII.HETLICHTVANBEWUSTZIJN

Kennen–DeBuitenWereld

1-2.Hoewelde lichtstralendieopeendonkeremuur schijnenwaaraaneen spiegelhangt, in gelijkemateschijnenopdemuurenopdespiegel,reflecterenzealleenindespiegel.Evenzoschijntbewustzijngelijkelijkop het Grofstoffelijk Lichaam en op het SubEele Lichaammaar het wordt alleen ervaren in het SubEeleLichaam.

3. Evenzo belicht oorspronkelijk bewustzijn de ruimte tussen opeenvolgende gedachten in het SubEeleLichaamalsook de afwezigheid van gedachten in diepe slaap,maar het kan alleen herkendworden in deruimtetussendegedachtenomdathetdaarnietdoordevris–ofdoordiepeslaap–geabsorbeerdwordt.

4. Een extern object, een pot bijvoorbeeld, wordt belicht door een inerte gedachte die in het SubEeleLichaamdevormvanhetobjectaanneemt,maarhetweten“Ikkendepot”iserdankzijdeaanwezigheidvanpuurbewustzijn.

5-6.Voordateengedachte/objectontstaat,heeFhetSubEeleLichaamgeenkennisvanhetobjectwaarmeehet verbonden is,maarnahet verschijnen vandegedachte vindt kennis vanhetobjectplaatsomdathetdooroorspronkelijk bewustzijnbelichtwordt.De aanvankelijkeonwetendheidéndeopgedane kennis vanhet object bestaan beide dankzij de aanwezigheid van oorspronkelijk bewustzijn, niet door deweerspiegeling.

7-8.Wanneereenobject inhetwaarnemingsveldvan Jivakomtenwanneereengedachte inhetSubEeleLichaamverschijnt,kanmenhet(nog)nietalsgekendbeschouwen,omdatzowelhetSubEeleLichaamalsdegedachte onbewust zijn. Zodra kennis geproduceerd is en kennen plaatsvindt, keert het SubEele Lichaamterug naar een ongevormde toestand. Als het SubEele Lichaam niet belicht wordt door oorspronkelijkbewustzijn,kanhetkennenvanobjectennietplaatsvinden.

9-13.PuurbewustzijnkannietzijnreflecEeindegedachtezijnomdathetdegedachteendekennisvanhetobject voorafgaat.Daarom ishet SubEele Lichaamwaarinbewustzijngereflecteerdwordt,deoorzaakvankennisenervaring,terwijlpuurbewustzijnvrijisvankennisenervaring.

14-16.Dekennis,“Ditiseenpot”iserdankzijdereflecEevanbewustzijninhetSubEeleLichaam,maardekennis/hetweten“Ikkendepot” iserdankzijdeaanwezigheidvanpuuroorspronkelijkbewustzijn;bijdekennisvaneenobjectzijnduszowelpuurbewustzijnalsgereflecteerdbewustzijnbetrokken.

KENNEN–DeBinnenWereld

17-19.Wanneerhet“ik-gevoel”verbondenismetemoEesalsverlangen,angst,woede,ongerustheidenz.,ishetgereflecteerdezelfoverheersendenwordthetoorspronkelijkebewustzijnoverschaduwd.Eenrodeheteijzerenbalineendonkerekamerlichtalleenzichzelfop,nietde(andere)objectenindekamer.

20. Alle subjecEeve wijzigingen worden opeenvolgend geproduceerd, met een klein interval tussen elkewijziging.Indiepeslaap,bijflauwteseninnirvikalpaSamadhiwordenzelatent.

21. De onveranderlijke factor die getuige is van het interval tussen het verdwijnen en ontstaan vanopeenvolgendegedachten–deperiodewaarinzeonmanifestzijn–iszuiveroorspronkelijkbewustzijn.

22.Zowelpuurbewustzijnalsgereflecteerdbewustzijnzijnbijdeonthullingvanexterneeninterneobjectenbetrokken.DitblijktuithetfeitdatermeerlichtindegedachtenisdanindesEltetussendegedachten.

23. In tegenstelling tot een extern object dat een gedachte in het intellect vereist om het te onthullen,onthulthet intellect zichzelfniet,omdatheteen inertobject is–maarhetwordtonthuld inhet lichtvanpuurbewustzijn.

� 29


24. Aangezien Jiva een combinaEe is van puur bewustzijn en gereflecteerd bewustzijn, is hijmanifest enonmanifest.Daaromkanhetniethetonveranderlijkenon-duaalbewustzijnzijn.

25.Deoudelerarenmaaktendeaardvanpuurbewustzijnduidelijkinuitsprakenals:“HetisdegetuigevanhetSubEeleLichaamenzijnfuncEes.”

26. Ze hebben ook verklaard dat puur bewustzijn, gereflecteerd bewustzijn en de mind zich tot elkaarverhouden als het gelaat, zijn reflecEe in een spiegel en de spiegel. Deze relaEe wordt onthuld door deSchriFendoorredenering.AlduswerdJivabeschreven.

Verzen27-58zijnweggelaten

Jiva,IsvaraenMaya

59-62. De Shiva Puranas beschrijven bewustzijn als non-duaal, zelf-stralend en het hoogste goed. HetoversEjgtIsvaraenJiva.DeSchriFverklaartdatJivaenIsvarabeidereflecEeszijnvanBewustzijninMaya.Zezijnechterverschillendvangrofstoffelijkeobjectendaarzereflecterendzijnenobjectenonthullen.Omdatzeobjectenonthullenkunnenzeinalleopzichtenbeschouwdwordenals“voorzienvanbewustzijn”.

63-64.AlshetSubEeleLichaamJivaen Isvarakancreëren indedroomstaat,dan ishetnietmoeilijkomjevoortestellendatMayazekancreërenindewaakstaat.AlsMayaIsvarakancreëren,danishetnietmoeilijkomtebegrijpendathetdeschepperisvanIsvara’skwaliteiten.

65-67. Denk echter niet datMaya bewustzijn kan creëren. Bewustzijn is ongeboren. Alle Vedanta tekstenzeggendatbewustzijnnon-duaal isenongeschapen.Logica isnietvan toepassingopMaya.Het iscontra-intuïEefenirraEoneel.

68.EenonderzoekermoetzijnofhaarkennisbaserenopdeschriFen.

69. Isvaracreëertdedrie lichamenendedrie zijnstoestanden. Jivacreëertde ideevanaSankelijkheidenbevrijding.

70-71. Bewustzijn is eeuwig ongebonden. Het verandert niet. Voor bewustzijn bestaat geen geboorte engeen dood, geen gebonden-zijn, geen zoeken naar bevrijding en geen bevrijding. Dit is de waarheid.Mediteerhieroveropdezewijze.

72.DeSchriFverwijstnaardewerkelijkheidvoorbijhetSubEeleenGrofstoffelijkeLichaamdoormiddelvanhetgebruikvanbegrippenalsJiva,Isvaraendewereld.

73.AcharyaSureshvarazegtdatelkemethodedieonwetendheidoverdeaardvanhetzelfverwijdert,doordetradiEewordtaanvaard.

74.Dedwaas,onwetendoverdewarebetekenisvandeschriF,dooltrondmetsuffemind,terwijldewijzediehaarbetekenisbegrijpt,verwijltindeoceaanvangelukzaligheid.

75.Net zoals een zwarewolk bakken regen uitstort, creëertMaya Isvara, Jiva en dewereld. En net zoalsruimtenietdoorderegenwordtaangetast,blijFhetpurebewustzijndat ikbentotaalonaangedaandooralleswatdoorMayagecreëerdis.Datisdeovertuigingvandewijzen.

76.HijdiealEjdopdit“Lichtvanbewustzijn”reflecteertverblijFalEjdalshetzelf-onthullendbewustzijn.

IX.HETLICHTVANMEDITATIE

“LeidendeMisstap”

1.Hetismogelijkomietsteverkrijgendooreenverkeerdpadtevolgen.Hetisookmogelijkomtewordenbevrijddoorbewustzijn teaanbidden.Aldus zijner soortenaanbiddingbeschreven indeNrisimha-Uhara-TapaniyaUpanishad.

2-6.Indeduisterniszagiemandviahetraamvaneenkamereenlichtstraal,awomsEgvaneenwaardevolleedelsteen;iemandanderszagviahetraamvaneenanderekamereenlichtstraalawomsEgvaneenlantaarn.Beidengeloofdendatde stralenvaneenedelsteenkwamenen ze liepenerheen.Hoewelbeidendachten

� 30


datdestraalnaareenedelsteenzouleiden,vonddeééneensteenendeanderniet.Beidenhebbenonjuistekennisenbeidenverwachheneensteentevinden.Deeerstegingdekamerbinnenenvonddewaardevolleedelsteen.Detweedevondslechtseenlantaarn.

13.MeditaEeopofaanbiddenvanbewustzijnkanooknaarbevrijdingleiden.

DirecteenIndirecteKennis

14. Nadat men via het Vedanta onderricht indirect heeF gehoord dat men bewustzijn is, moet menregelmaEgmediterenopdeidee“Ikbenbewustzijn”.

15-19.Zonderzichterealiserendatbewustzijnheteigenzelfis,isdekennisvanbewustzijn,afgeleiduitdeschriF,indirect.IemanddieeenvierarmigegodheidaanbidtheeFslechtsindirectekennis,behalvewanneerhijofzijeenvisioenvandegodheidheeF.Indirectekennisisnietonjuist,maarzeisonvolledigomdatzenietdoor ervaring ondersteund wordt. Hoewel een onderzoeker een nauwkeurig begrip van onbegrensdbewustzijnheeF,isdekennisnietdirecttotdathijbeseFdatbewustzijndegetuigeisvanzijnofhaareigengereflecteerdbewustzijn.Indirectekennisiseengeldigmiddelvoorkennis.

20-25. Ook al zegt de schriF dat puur getuigenbewustzijn het zelf is, zonder onderzoek zal het nietgerealiseerdworden.Deovertuiging“Ikbenhetlichaam”ishetgrootsteobstakelvoorderealisaEevanhetzelfalsgetuigenbewustzijn.Aangeziendeervaringvandualiteitniettegengesteldisaanindirectekennisvannon-dualiteit, kan een onderzoekende schriFgeleerde die begenadigd is met geloof gemakkelijk indirectekennisvanbewustzijnverkrijgen.

26-28. Indirecte kennis van bewustzijn kan zelfs ontstaan bij het horen van een enkel onderricht van eencompetente leraar, net zoals de kennis van de vorm van een godheid niet aSangt van onderzoek, maaralleen van het geloof in hetwoord van de schriF die de godheid beschrijF. In de Kalpa Soetra’s zijn veleVedischemethodes van aanbidding verzameld en door verschillende zieners verklaard. Onwetendenmetgeloofkunnendemethodeslerenenbeoefenenzonderverderonderzoek.

29-32.OmdejuistebetekenisvanVedischetekstentebepalenneemtdewijzezijntoevluchttotonderzoek,maar heilzame aanbidding kan worden uitgevoerd met de hulp van een bekwame leraar. De directerealisaEe/kennisvanbewustzijnismaarmogelijkviaonderzoekzelfsalsmenoverbewustzijnheeFgehoordviaeenbekwameleraar.Gebrekaangeloof/vertrouwenbelemmertindirectekennis;gebrekaanonderzoekbelemmert directe kennis. Als onderzoek niet onmiddellijk directe kennis voortbrengt, moet men blijvenonderzoekentotdirectekennisbeginttedagen.

33-36.Alsdedoodtussenkomtvoordatdirectekenniszichvoordoet,zaldeonderzoekerineenvolgendlevenbevrijdwordenzodradeobstakelservoorzijnuitgeroeid.Kenniszaldagen,inditlevenofinhetvolgende,zowordtdoordeBrahmaSoetra’sgezegd.AndereschriFenzeggendatvelendieluisterennaarhetonderrichtgeen realisaEe kennen indit leven. Zowordt gezegddatdoorde kracht vandeprakEjk vanonderzoek invorigelevens,Vamadevazijnwareaardzelfsinzijnmoedersbaarmoederrealiseerde.SomskaneenkindzichnietherinnerenwathetlasondankshetfeitdathetzijnlesdikwijlsgelezenheeF,maardevolgendemorgenkanhetzich,zonderverderestudie,allesperfectherinneren.

Obstakels

37-39.ZoalshetzaadopeenveldofdefoetusineenbaarmoedergroeitmetdeEjd,zorijptzelf-onderzoekdoor oefening en werpt langzaam vruchten af. Af en toe realiseert een onderzoeker de waarheid nietondanksherhaaldonderzoek,wegens verschillendeobstakels (praEbandakas).Directe kennisdaagtnahetopruimenvanhetlaatstebindendobstakel.

40.Alleendoor te luisterennaaren te reflecterenophetVedanta-onderrichtendoor toe te staandatdekennisdeobstakelsoplost,zaldirectekennisplaatsvinden.Iemandkanzekerwetendatonderzijnhuisgoudbegravenligt,maarhijkanhetpasgebruikenwanneerhetwordtopgegraven.

41-42.Eenpopulairliedzingtovereenmonnikdiedewaarheidnietkonrealiserendoorgehechtheidaaneenvrouw.Zijnleraarverteldehemdathaarnatuurbewustzijnwas;hijcontempleerdeobsessiefopdebetekenisvanditfeitenwerdbevrijd.

� 31


43.De obstakels zijn: (1) bindende gehechtheid aan de zintuig-objecten, (2) een rusteloos en traag/sufintellect,(3)toegeeflijkheidtenoverstaanvanonjuisteenonlogischeargumentenoverdeaardvanmoksaen(4)dediepeovertuigingdathetzelfeendoenereneengenieteris.

44-46.Doorhetbeoefenenvanzel{eheersingenhetontwikkelenvandekwaliteitendienodigzijnvoorhetverwijderenvanobstakels,doorluisterenenreflecterenenz.,zalmenuiteindelijkdirectekennisverkrijgen.Bij sommigen gaat het overwinnen van obstakels snel, voor sommigen niet. Hoe lang het ook duurt,onderzoekdraagtalEjdvrucht.

HetVerschiltussenKennisenMeditaSe

74.KennisisaSankelijkvanhetobject,terwijlmeditaEeaSankelijkisvandewilvandemeditator.

75.Doorhetbeoefenenvanonderzoekontstaatdekennis vandeaardvanbewustzijn.Omdatonderzoekobject-gerichtis,kankennisnietvoorkomenwordenenhetispermanent,opvoorwaardedatdekwalificaEesaanwezigzijn.KennisvernieEgtalleideeëndiegerichtzijnopdeovertuigingdatdewereldechtis.

76.Zelwennisveroorzaakteen“gevoel”vanononderbroken,niet-objectgerichtetevredenheidenhetgevoeldatmenallesheeFverwezenlijktwatmoetverwezenlijktworden.

77-80. Anderzijds, een meditator die het onderzoek niet beoefent moet met vertrouwen mediteren opbewustzijn-zonder-eigenschappen,totdathijniet(meer)wordtafgeleiddoorgedachtenofandereobjectenentotdathijzichzelfalsidenEekervaartmethetdoelvanmeditaEe.

81-83.DoordemachtvangewoontereciteerteenijverigeVeda-studentdemantra’sinzijndromen.Evenzo,wanneermeditaEeconstantisindewaakstaat,zalzedoorgaanindedroomstaatomdatdemeditaEevasanazosterk is. IsdemeditaEevasanaheeldiepdanzalzenietverstoordwordendooruitwerkendkarma,netzoalseenwereldspersoonmeteensterkevasanadeheleEjddenktaanhetobjectwaarmeehijverbondenis.

84-90.Eenhuisvrouwmeteengeliefdezalvoortdurendaandegeliefdedenkenen,doordekrachtvanhaarvasana voor plezier, haar taken onverschillig uitvoeren. Evenzo, voert iemand die eenpunEge meditaEebeoefent zijn wereldse zaken halSarEg uit, maar iemand die de waarheid heeF gerealiseerd vervult zijnwereldsetakengoed.Dewereldenhetzelfbestaan inverschillendeordesvanéénwerkelijkheid.Hoekanzelwennis tegenstrijdig zijnmetwat voor acEviteit ook?Omhandelingenuit te voerenhoeFmenniet tedenkendatdewereldechtis,menmoetooknietgelovendatbewustzijnonbestaandis.DemiddelenvooracEezijndemind,despraak,hetlichaamenexterneobjecten.ZeverdwijnennietwanneerjebeseFwiejebent.Jekuntdusdoorgaanmethandeleneensjeweetdatjebewustzijnbent.

91,97. Het beheersen en concentreren van de mind maakt van jou een meditator, geen kenner van dewaarheid.Omeenobjectalseenpottekennen,hoeFdemindnietbeheerstteworden.MeditaSe iseenwilsdaad.Bevrijdingwordtbereiktdoorkennis.

98.BetrokkenheidbijacEesbrengtzelwennisnietingevaar.

116-117.AandeanderekantmoeteenmeditatoralEjdmediteren,wantdoormeditaEeontstaatuiteindelijkeengevoelvaneenheidmetbewustzijn.Hetgevoelvaneenheid,wathetresultaatisvanmeditaEe,houdtopwanneerdemeditaEestopt.Maarhetzelfverdwijntnietbijdeafwezigheidvankennis.

118.Hetzelfwordtonthulddoorkennis,nietgecreëerddooracSeofkennis.

120-121.Aangezienzelf-onwetendheidvoorallewezensgemeenschappelijkis,ishetwaredoelvanhetlevenniet bekend.Maar, net zoals bedelen beter is dan verhongeren, is het beter om devoEonele rituelen enmeditaEe te beoefenen dan deel te nemen aan wereldse zaken. Het is zelfs beter om een persoonlijkegodheidteaanbidden,maarmeditaEeoppuurbewustzijn-zonder-eigenschappenishetbeste.

122-124.OokalismeditaEeeen“leidendemisstap”,demeditatorkanonderzoekerworden,watuiteindelijkresulteertindirectekennis.

125.MeditaEeopdevormvaneengodheidofhet reciterenvanheiligemantra’s kanooknaarbevrijdingleiden,maarmeditaEe op puur bewustzijn is demeest directemanier.WanneermeditaEe op bewustzijn

� 32


zondereigenschappenvolwassenis,leidthettotsavikalpasamadhi,watopzijnbeurthetonderscheidtussensubjectenobjectopheF(nirodha)waardooralleenzuiverbewustzijnoverblijF.Mediteereropmetdekennis“Ikbenbewustzijn.”Ditzalleidentotderotsvastekennis“Ikbenonveranderbaar,ongebonden,eeuwig,zelf-onthullend,(één-)zonder-tweede,heelencompleet,onbezorgd,gewoon,acEeloosbewustzijn.”

129-130. De Amritabindu en andere Upanishaden bevelen Yoga aan voor zelfrealisaEe. MeditaEe opbewustzijnzondereigenschappenissuperieuraananderevormenvanaanbidding,datisduidelijk.WieafzietvanmeditaEeopbewustzijnzondereigenschappenenoppelgrimstochtgaat,heiligeformulesreciteertenandereoefeningendoet,isalsiemanddiedeverpakkingeetendeinhoudwegwerpt.

131-132.Wiegekwalificeerdisvooronderzoekmoetmediterenopbewustzijnzondereigenschappen.Kennisvanzichzelfalsbewustzijnzalzichnietvoordoenbijhenwiermindswispelturigenrustelooszijn.Daaromiscontrolevandemindnoodzakelijk.

133. Voor hen wier intellect niet afgeleid of rusteloos is maar slechts bedekt met een sluier vanonwetendheid, isalleen luisterennaarenreflecterenopVedanta-onderrichtvereist.Vedantazalhenzekersnelbevrijden.

134.Non-dualiteit is realiseerbaar zowel door hen die het pad van onderzoek volgen als die het pad vanmeditaEevolgen.IemanddiedeschriFenkentweetdatbeidelegiEememiddelenzijn.TekstennegerenisintegenspraakmetdeSchriF.

X.HETLICHTVANHETTHEATER

1.Voordat Maya de wereld projecteerde bestond non-duaal, heel en compleet, acEeloos bestaan/bewustzijn. Door de macht van Maya verscheen de wereld en bewustzijn betrad hem als de Jiva, eenschijnbaarindividueleenEteit.

2.DewereldverscheenookalsIsvara,deSchepper,enmenselijkeJiva’smetdeneigingomdeSchepperteaanbidden.

3. Door constante toewijding in vele levens, ontwikkelt Jiva het verlangen om zijn ware aard te kennen,begintmetonderzoek,enontkentzijngeloofdatdewereldechtisendathetzelfeenbegrensdeopervaringgerichteenEteitis.

4.WanneerJivaopzijnzintuigenvertrouwtendedualiteitvansubjectenobjectalsechtbeschouwt,geraakthijgebondenaanhetverlangennaarobjecten.Hetrealiserenvanzijnnon-dualeaardalsbewustzijnmaakthemvrijvangehechtheidaanobjecten.

5.Gehechtheid,veroorzaaktdoorgebrekaanonderzoek,wordttenietgedaandoorhetgereflecteerdezelfteonderscheidenvanhetpurezelf.

6.HetSubEeleLichaamishetinstrumentvanacEe.HetfuncEoneertzowelinternenextern.

7-8.Internverschijntbewustzijnalshet“Ik-gevoel”,eenogenschijnlijkwetendeervarendeenEteitdieacEeonderneemtomtegenietenvanderesultaten.Hetneemtookdevormaanvanzintuigenenonthultexternedingenvoordedoener/genieter enEteit.Deeigenschappenvande zintuig-objecten zijn geluid, aanraking,kleur,smaakengeur.

9.DatonbegrensdeongeschapenbewustzijndattegelijkerEjdhet“ik-gevoel”,zijninstrumentenvoorkennisenacEe,hetken-procesenexterneobjectenonthult,ispuur,hetgetuigenbewustzijn(saksichaitanya).

10.Netalsdelampineendanstheater,onthultdegetuigeexterneobjectenalsdekennis“ikzie”,“ikhoor”,“ikruik”en“ikvoel”.

11-14. De kenner is als de beschermheer van een dansvoorstelling. Het dansendemeisje is het “kennis-middel”datdeideeënvandechoreograafverbindtmethetpubliek.Hetpubliekis“deobjectendiegekendmoeten worden”. Het krachEge dansen, bijgestaan door muziek (de zintuigen), is het proces van kennisomdat voor de ervaring een groot aantal acEeve gedachten vereist zijn. Een lamp in hetmidden van het

� 33


theateronthultingelijkematederegisseur,hetpubliek,dedanser,demuzikantenendedans.Alsdedansvoorbijisenhettheaterleegloopt,blijFdelampschijnen.

15.Hetgetuigenbewustzijnbelichtinterneenexterneobjecten.

16.Externeninternverwijzennaarhetlichaam,nietnaarhetgetuigenbewustzijn.Zintuig-objectenbevindenzichbuitenhetlichaam,terwijlhetegozichinhetlichaambevindt.

17.DemindbevindtzichbinneninenrichtzichkeeropkeerviadezintuigennaarbuitenominformaEeteverzamelen.Mensenverwarrendemindconstantmetdegetuige.

18-19.Eenstraaltjezonlichtdateenkamerbinnenkomt is roerloos,maarals iemandshanddoordestraalgaat, lijkt de straal te bewegen. Evenzo lijkt getuigenbewustzijn te bewegenwanneer het geïdenEficeerdwordtmetdemind.

20.WanneerdemindsElwordtinsamadhi,straaltdegetuigeerinenwordtervaren.

21-23.WanneerdemindsElis,isergeengevoelvanlocaEe.Ruimteiseenconceptdatgeprojecteerdwordtdoor de verbinding van het intellectmet het lichaam. Echter, elk object dat in externe en interne ruimteaanwezig is, is van bewustzijn doordrongen. Ruimte ontstaat in bewustzijn. Bewustzijn ontstaat niet inruimte.

24.Hetkannietalseenobjectgekendwordenomdathetdenatuurisvanhetzelf.Zodrajehetalseenobjectkent,valthetbinnenhetbereikvanjebeperkteken-methodeenverliesthetzijnstatusvangetuige.

25.Het is niet nodig om te bewijzen dat de getuige jouw aard iswanneer jemind is opgelost,want degetuigeisvanzelfsprekend.

26.WanneerjemindzoacEefiskunjedegetuigenietervarenenbegrijpen,contempleeropdeaardvanjebestaanindiepeslaap.

XI.DEGELUKZALIGHEIDVANYOGA

DeBevrijdePersoon/DeVoordelenvanZelfKennis

1-5. Nu beschrijven we de gelukzaligheid van bewustzijn, als je het kent wordt je vrij van huidige entoekomsEge zorgen en verkrijg je objectloos geluk. De SchriF zegt: “Een kenner van bewustzijn ‘wordt’bewustzijnen ‘oversEjgt’ leed.”Ze zeggenook: “Bewustzijn isgelukzaligheid.”Men“wordt”gelukzaligheiddoor de kennis van gelukzalig bewustzijn en op geen enkele anderemanier. Geworteld in bewustzijn alsbewustzijn is men onbevreesd. Iemand die verschillen ziet is niet geworteld in bewustzijn. Zelf-kennershebbengeenangstvoorderesultatenvangoedeenslechteacEes.

6-8. Voor de verlichten zijn “goed” en “slecht” projecEes van onwetendheid. Wanneer bewustzijngerealiseerdisalshetzelf, lossenalletwijfelsoverdeeigennatuuropendebehoeFeomietstedoenomzichzelf te voltooien verdwijnt. Zichzelf kennend als bewustzijn “wordt” men onsterfelijk, want voorbewustzijnbestaangeboorteendoodniet.

9-10.VeeltekstenzeggendatstandvasEgezelwennislijdenvernieEgteningelukzaligheidresulteert.

11.Voordescheppingwaseralleenbewustzijn.Dedualiteitvankennerengekendebestondniet.Wanneerdescheppingisopgelost,blijFalleenbewustzijnbestaan.

12-15.WanneerMayawerkzaamis,verschijntde IntellectLaagalsdekenner.DeMentaleLaag ishetveldvankennis.Dezintuig-objectenzijnhetgekende.VoordatMayabewustzijnschijnbaartransformeerdeindeschepping,bestondendeVijfLagenniet.

16. Inafwezigheidvandegereflecteerdekennerenhetgekende,bestaatalleenbewustzijn.Hetbestaat in(envoorbijaan)detoestandenvanSamadhi,diepeslaapenflauwte.

WatisGelukzaligheid?

� 34


17. Bewustzijn alleen is volheid/gelukzaligheid. In de schijnbare realiteit, dit wil zeggen in de Vijf Lagen,bestaatalleenEjdelijkgeluk.Tijdelijkgelukislijden.

18.Gelukisdrievoudig:deGelukzaligheidvanbewustzijn,hetgelukontstaanuitkennisenhetgelukdatvoortkomtuitcontactmetobjecten.Eerstwordtgelukzaligheidvanbewustzijnbeschreven.

19. Leer eerst de definiEe van bewustzijn uit de schriF, ontken dan de Voedsel Laag, de Vitale Laag, deMentaleLaagendeIntellectLaagenrealiseerbewustzijnzoalshetreflecteertindeLaagvanGelukzaligheid.

20.Allewezenswordenuitgelukzaligheidgeboren,levenervan,gaanermeedoorenwordenertensloheingeabsorbeerd.Erisgeentwijfeloverdatbewustzijnheelheid/gelukzaligheidis.

21. Voordat iemand Vedanta hoort, is hij of zij onderworpen aan de gebruikelijke ellende, maar ook alsonderzoeker iserhet lijdenomhetnietkennenvanhetzelf,het lijdendatvoortkomtuitdestrijdmetdeeigenzinnigemind,deangstomvanhetpadterakenendeellendevanverwaandheid.Maarmenvolhardtomdatdegelukzaligheidvanbewustzijnwacht.

22.(Bezwaar):Erisgeengelukindualiteit,maarerisookgeengelukinnon-dualiteit.Alsjebeweertdatdaargelukis,danmoethetervarenworden.

23.(Antwoord):Hetiswaardatergeenervaringvangelukis“in”non-dualiteit.Non-dualiteit,datwilzeggenbewustzijn, is gelukzaligheid. Geluk op basis van ervaring vereist een subject en object, maar er is geensubject en object in bewustzijn, alleende verschijning ervan. Er is geenbewijs van gelukzaligheid vereist,omdatbewustzijnzelf-onthullendisengeenbewijsvereist.

24. De vraag zelf is een bewijs voor de zelf-onthullende aard van non-duaal bewustzijn, want je kunt jebestaannietontkennen.Alleswatjekuntzeggenisdathetgeengelukzaligheidis.

25-26.Alsjenon-dualiteitnietkuntaccepteren,vertelonsdanwaterbestondvoordualiteit.Washetnon-dualiteitofdualiteit,of ietsdatverschilt vanbeide?Hetkanniet ietsverschillendvanbeidegeweest zijn,omdat non-dualiteit en dualiteit elk bestaand concept omvat.Het kan dualiteit niet geweest zijn,want jekunttweenietafleidenzonderéén.Maarjekunttweewelafleidenvanéén.

27-29.(Bezwaar):Diepeslaapisnon-dualiteitomdathetsubjectdatnodigisomteervaren,ernietis.

30-32.Datisnietzo,wantookalisde“jij”vandewaaktoestanderniet,indiepeslaapbestajealsnon-duaalbewustzijn…wantjekunthetnietervarenalsjeernietbentomhetwaartenemen.

34.Hetisalgemeenbekenddatdeblindenindiepeslaapnietblindzijn,datdegewondennietgewondzijnendatdeziekennietziekzijn.

35-36.Alsjebeweertdatdeafwezigheidvanlijdennietnoodzakelijkerwijsgelukzaligheidimpliceertomdatinerteobjectenzoalsstenengeenlijdenofgelukervaren,danantwoordenwijdatinerteobjectendevolheidvan bewustzijn zijn minus SubEele Lichamen; zij hebben dus geen middel om hun non-duale aard teonthullen.

37-38.Gelukenlijdenwordenechternietgekenddoormiddelvangevolgtrekking;zijwordendirectervaren.Deafwezigheidvanlijdenwordtdirectervarenindiepeslaap.Vermitslijdenhettegengesteldeisvangeluk,isdeafwezigheidvanlijdengelijkaandeaanwezigheidvangeluk.

39-41.Alsslapennietgelukzaligis,waarombestedenmensendanzoveelaandachtaancomfortabelebeddenenwaaromzijnzegeïrriteerdalszeuiteendiepeslaapwordengehaald?Wegaanermeeakkoordalsjezegtdat zieke mensen slapen om pijn te verdrijven, maar gezonde mensen slapen ook graag. Beweer je datmensengelukkigzijndankzijdecomfortabelebeddenendeslaapaccessoires,danstellenwijdatbeddenenaccessoireszorgenvooreengevoelvangelukvoorhetslapen,maarzodradepersoonslaaptnietmeer.

42-45. Het geluk dat in diepe slaap wordt ervaren komt niet van een object want er zijn geen objectenaanwezig. IndeslaapgaathetSubEeleLichaamopinhetCausaleLichaam,deLaagvanGelukzaligheid,enwordtvris,Prajnagenoemd,omdeervaringvandegelukzaligheidvanheteigenonbegrensdebewustzijnteproduceren.

� 35


44. Ook het geluk dat voortkomt uit de constante gerichtheid van de aandacht op de gelukzaligheid vanbewustzijnzoalshetreflecteertinhetintellectindewaakstaat,wordtvermoeiend.

46.DeSchriFengevenvolgendevoorbeeldenomdegelukzaligheidvandeslaapte illustreren:devalk,deadelaar,dezuigeling,dekoningendekennervanbewustzijn.

47-48.Vastgebondenaaneentouw,vliegteenvalkheenenweer.Alshijgeenrustplaatsvindtkeerthijterugnaardepaalwaaraanhijisvastgemaakt.OpdezelfdemaniergaathetSubEeleLichaam,hetinstrumentvanJiva voor het ervaren van gelukzaligheid, in de droom- en waakstaat alsmaar door om de resultaten teverkrijgenvanrechtvaardigeenonrechtvaardigeacEes.WanneerderesultatenvanzijnacEesuitgeputzijn,negeertdeminddevergankelijkheidvanderesultatenvaneerderebezighedenenprobeertgeluktevindenviaandereacEes.

49.Deadelaarvliegtnaarzijnnestomterusten.JivaslaaptomdegelukzaligheidvanhetCausaleLichaamteervaren,het“nest”vanOnwetendheid.

50.Eenpasgeborenbaby,voldaanna ’tzuigenaandeborstvanzijnmoeder, ligtglimlachend ineenzachtbed. Vrij van verlangen en aweer, geniet hij de gelukzaligheid van zijn aard als onbegrensd, ongeborenbewustzijn.

51. Een machEge koning, heerser van zijn wereld, die heeF genoten van alles wat hij tot zijn volletevredenheidheeFgedaan,wordtdewarebelichamingvangelukzaligheid.

52.Eenkennervanhetzelfrustinhetzelfalshetzelfenismoeiteloosgeworteldals,nietin,gelukzaligheid.

53.Andersdanhetkind,dekoningendewijze,zijndemeesteJiva’sonderhevigaanwisselendeperiodesvangelukenongeluk.

DiepeSlaap

54-55.Weslapenomtegenietenvandegelukzaligheidvanbewustzijn.Netzoalseenmanineenomhelzingmetzijngeliefdevrouw,isdeJivazichindietoestandnietbewustvandeinterne(droom)ofexterne(waak)werelden.

56.DeSchriFenzeggen:“Indeslaapiseenvadergeenvader.”IndeafwezigheidvanhetSubEeleLichaam,dat geabsorbeerd is in het Causale Lichaam, is Jiva één met zijn natuur, puur bewustzijn. Zonder zijnidenEteitalsdromerofwakerdiedeervaringvanvreugdeenverdrietveroorzaakt,wordtJivavrijvanlijden.Na een diepe slaap zegt de waak-enEteit: “Ik heb gelukkig geslapen, toen wist ik niets.” Herinneringveronderstelt ervaring. In de slaap was er dus ervaring. De gelukzaligheid die in droomloze slaap wordtervaren, wordt door het bewustzijn zelf onthuld. Het onthult ook de ongedifferenEeerde onwetendheid(ajnana)diehetintellectindietoestandbedekt.Veeltekstenzeggendatbewustzijngelukzaligheidis.

62.DeMentaleenIntellectueleLagenzijnlatentinhetCausaleLichaam.Diepeslaapisdetoestandvandewaak-ofdroom-Jiva,wanneerdezealsPrajnaverschijntindediepeslaap.

63-66. Net zoals gesmolten boter terug vastwordt,worden de twee toestanden na de diepe slaap terugmanifest. De toestand waarin de mind en het intellect latent zijn, wordt de Laag van Gelukzaligheidgenoemd.DegedachteninhetSubEeleLichaamdiedegelukzaligheidvanbewustzijnreflecterenindewaak-endroomstaten,wordenlatentindiepeslaap.DeslaperiseigenlijkeensubEelewijzigingvanonwetendheid(Prajna)diebewustzijnmogelijkmaaktomopervaringgebaseerdgelukteervaren,terwijldeaanpassingenvanwakerendromer(TaijasaenViswa)inhetSubEeleLichaamgrof(stoffelijk)zijn.

67-68.DitwordtvollediguitgelegdindeMandukyaenTapaniyaUpanishaden.DeLaagvanGelukzaligheidisdegenieterendegelukzaligheidvanbewustzijnwordtgenoten. Indiepeslaapwordthetbewustzijnnochnaarbinnengekeerdnochnaarbuiten,maarvormtéénongedifferenEeerdemassaterwijlPrajnagrenzelozegelukzaligheidervaart.

� 36


69-70.Indedroom-enwaakstatenisbewustzijnverbondenmethetSubEeleLichaam(chidabasa)enspeeltverschillenderollen.IndiepeslaapishetgeabsorbeerdindeLaagvanGelukzaligheid,hetCausaleLichaam.Het intellect, demind en het ego – de instrumenten voor kennis – verenigen zich en worden één in deslaaptoestand,netzoalswaterdruppelsindewinterijsworden.

71.Degetuigeisvrijvanervaringendaaromvrijvanvreugdeenverdriet.

72-76.Bewustzijn, gereflecteerd inhetCausale Lichaam, is het instrumentom te genieten indiepe slaap.Wanneerdevasana’sontkiemendiezijnkarmaproduceren,verlaat JivadegelukzaligheidvanhetCausaleLichaam. De Kaivalya Upanishad zegt dat het latente SubEele Lichaam van de slaaptoestand naar dewaaktoestandovergaatdoordeeffectenvanzijneerdereacEes.GedurendeeenkorteEjdnahetontwakenwerktdeindrukvangelukzaligheidvanbewustzijndiegenotenwerdEjdensdeslaap,door.JivablijFrusEgengelukkigenheeFgeeninteressevoorexterneobjecten.Vervolgens,gedrevendooracEesuithetverledendie klaar zijn om vrucht te dragen, begint het taken te bedenken en hoe ze uit te voeren, wat velerleiervaringenmetzichmeebrengt.Tijdenshetervarenvergeethetgeleidelijkdegelukzaligheidvanzijnaard.OmdathetdegelukzaligheidvanbewustzijnEjdensennadeslaapdagelijkservaart,ontwikkelthetereenvoorliefdevoor;hoekanJivatwijfelenaandegelukzaligheidvanzijnaard?

77. (Bezwaar):Alseeneenvoudigestaatvangelukdievoortkomtuitniet-doen–deslaper isgeendoenermaareengenieter–degelukzaligheidvanbewustzijnis,danisalleswatnodigisvoorverlichEngluiheid.

78.(Antwoord):JebeweringzoukloppenalsJivazichrealiseerdedatdegelukzaligheiddiewerdervarenindewaakstaat,degelukzaligheidvanbewustzijnis,maarJivaisalEjdverontrustdoorverlangenendenktdatgelukzaligheidinobjectenzit;daaromisdehulpvaneenleraarendeschriFnodigomzijnnatuurte lerenkennen.

79-81.Alsje,doorwattotnutoewerduitgelegd,weetwatbewustzijnismaarnietvrijbent,danbenjealsdemandiehoordedatereengrotebeloningwasvooriedereendiedevierVeda’skende,enzei:“Ikweetdater vier Veda’s zijn. Geef mij alsjeblieF het geld.”Maar dit is niet wat wordt bedoeldmet de kennis vanbewustzijn.Hetmoetdirectenvollediggekendzijn.

82.Alsjijbeweertdat,omdatbewustzijnondeelbaarenongewijzigdgelukis,onberoerddoorMayaenzijneffecten,kenniserovernietcompleetofincompleetkanzijn,danzeggenwijdatjehet“woord”bewustzijnkent,maarnietweetwathetbetekentombewustzijntezijn.DushebjeeenleraarenVedantanodigomtewetenwatdirectekennisvanbewustzijnbetekent.

85-86.Het ishetbesteomdezeslimmeargumententevergetenentebegrijpendatookhetgelukdatviaobjectenwordtervaren(vishayananda)degelukzaligheidvanbewustzijnis,schijnbaargecondiEoneerddooreenobject.

87-88. Er zijn drie soorten geluk(zaligheid): (1) Brahmananda, de gelukzaligheid van bewustzijn, (2)Vasanananda,hetgelukdatineenrusEgemindontstaatuitvasana’sdievoortkomenuitdeervaringvandegelukzaligheidvanbewustzijn,en(3)Vishayananda,degelukzaligheiddieontstaatbijhetverkrijgenvaneengewenst object. De zelf-onthullende gelukzaligheid van bewustzijn doet Vasanananda en Vishayanandaontstaan.

89.Degelukzaligheidvanbewustzijniszelf-onthullendindiepeslaapenwordtgevesEgddoordeautoriteitvandeSchriF,doorredeneringendoorervaring.Luisternunaarervaringenervanopanderemomenten.

90. Jiva, geïdenEficeerdmet de Laag van Gelukzaligheid (anandamaya), geniet van de gelukzaligheid vanbewustzijnEjdensdeslaap,maargeraaktgeïdenEficeerdmetde IntellectLaag (vignanamaya)wanneerderesultatenvanzijnacEesvruchtdragenindevormvanvasana’s.DanveranderthetstatenenidenEteiten.

91-92.DeSchriFzegtdatJivaindewaakstaatinhet“oog”verblijF,d.w.z.hetGrofstoffelijkLichaam;indedroomstaatleeFJivainde“keel”(SubEeleLichaam)enindiepeslaapbestaatJivainde“lotusvanhethart”,het Causale Lichaam. In de waakstaat doordringt Jiva het Grofstoffelijk Lichaam van kop tot teen. HetidenEficeertzichmethetlichaamendenktdatheteenpersoonis.

� 37


93.Jivaervaartniet-gehechtheid,gelukenongeluk.GelukenongelukzijndevruchtenvanacEesontstaanuitonwetendheidomtrentzijnaard;niet-gehechtheidiservannatureomdathetdeaardvanJivais.

94-96.PijnenplezierzijnderesultatenvaninterneenexterneacEes.Niet-gehechtheidwordtervarenindeintervallen tussen pijn en plezier. “Nu heb ik geen zorgen, ik ben gelukkig,” beschrijF de natuurlijkegelukzaligheidvanbewustzijndiezichvoordoetalseenstaatvanniet-gehechtheid.Maarindezestaatisdenatuurlijkegelukzaligheidvanhetzelfnietprimair,wanthetwordtversluierddoordegedachte“Ikbenniet-gehecht,”enhetgelukdatervarenwordt isnietdegelukzaligheidvanbewustzijnmaarslechtseen indruk(vasana)ervan.

97-98. De buitenkant van een potmet koudwater voelt koel aan, ook al zit er geenwater op,maar deaanwezigheid van koudwaterbinneninwordtdaarvanafgeleid. Evenzo, alsmen zich realiseert dat zijnofhaar niet-gehechtheid tot bewustzijn behoort en niet tot het ego, dan begint men de betekenis vanbewustzijntebegrijpen.

99-100.DoorvoortdurendebeoefeningvankenniswordtdeJivauitermateverfijnd.Dezetoestandisalsdeslaapmaar het is geen slaap, omdat het ego niet volledig geabsorbeerd is. De Jiva is wakker,maar hetSubEele Lichaam “slaapt”, min of meer vrij van storende gedachten. De gelukzaligheid waarin er geenervaringvandualiteitisendiegeen“slaap”is,isdegelukzaligheidvanbewustzijn.

101-106. Door de gestage toepassing van redeneren en onderscheiden zal de onderzoeker geleidelijk demindmeercontroleren.HetmoetsteedsopnieuwaanhetzelfwordenteruggegevenenerpermanentopwordengevesEgd.Wanneerdemindafdwaaltnaareenobject,moetdeonderzoekerhemterugbrengenenconcentrerenophetZelf.DeonderzoekerwiensmindrusEgisenwienspassiesondercontrolezijn,realiseertzich dat hij of zij grenzeloos gelukzalig bewustzijn is. Wanneer de beoefening van onderzoek de mindterugtrekt en concentreert, realiseert het zelf zich als zichzelf en geniet blijvende tevredenheid.Wanneermen de gelukzaligheid verkrijgt die de zintuigen oversEjgtmaar door het intellect kanworden begrepen,raaktmenstevigverankerdingelukzaligheidenverlaatzenooitmeer.Erisgeengroterwinst.ZodramenereenmaalingevesEgdis,wordtzelfsgrootverdrietzinloos.

Yoga–ZuiveringvandeMind

107-112.Dewetenschapvanscheidingvandepijnlijkeverbindingmetobjectenwordtyogagenoemd.Hetmoetmetgrootvertrouwenwordenbeoefend.EenyogikanhetzelfgemakkelijkidenEficerenalsbewustzijnen zich ermee idenEficeren. Controle van de mind kan worden bereikt door onvermoeibare oefeninggedurendeeen langeEjd. IndeMaitrayaniUpanishadvandeYajurVeda, sprakdewijzeSakayanya totdekoninklijkewijzeBrihadrathaoverdegrotegelukzaligheiddieinsamadhiwordtervaren,“ZoalsvuurzonderbrandstofdooFenlatentwordtinzijnbron,zoversmeltdemindmetzijnbronwanneerzijnmodificaEestotrustgekomenzijn.”VooreensEllemindissamsaraonecht.

113-117.Demindisdewereldendewereldisdemind.Hetmoetmetveelenthousiasmegezuiverdworden.Hetneemtdevormaanvandeobjectendieerinverschijnen.DoordezuiveringvandemindvernieEgtdeonderzoekerdeindrukkendiedevoorkeurenenaweurenproducerenwelkeJiva’sevaluaEevanervaringenverstoren.WanneerdevoorkeurenenaweurenvernieEgdzijngenietdemindgrenzelozegelukzaligheid.Alseenpersoonzijnofhaarmindzouconcentrerenopbewustzijnmetdeintensiteitwaarmeehijofzijfocustopde resultaten van acEes, dan zou hij of zij in korte Ejd bevrijd zijn. De mind is zuiver of onzuiver. Eenonzuiveremindwordt verstoord door verlangens en angsten. Een zuiveremindwordt niet verstoord. Demind isdeoorzaakvangebondenheidenbevrijding.Gehechtheidaanobjecten leidt totgebondenheidenniet-gehechtheidleidttotbevrijding.

118-127. De gelukzaligheid die ontstaat door contemplaEe op bewustzijn is samadhi. Het is subliem enzuivertdevoorkeurenenaweurendielijdenveroorzaken.Ookalishetmoeilijkomdemindgeabsorbeerdtehouden in bewustzijn, er wordt een vasana voor geluk gevesEgd die verdere absorpEemoEveert. AndergelukverbleektinhetlichtvandegelukzaligheidvanabsorpEeinbewustzijn.Eenonderzoekerdieweet“Ikbenbewustzijn,”ervaartgelukzaligheid,zelfswanneerhijzichbezighoudtmetwereldsezaken,netzoalseenvrouw die aan haar geliefde is toegewijd, vreugde ontleent aan het denken aan hem terwijl zij haar

� 38


huishoudelijke taken uitvoert. Wijsheid is afstand doen van het verlangen naar zintuiglijk plezier envasthouden aan de gelukzaligheid van het zelf, zelfs als het verlangen om te genieten sterk is. DegelukzaligheidvanzelwennisbevrijdtdemindvansubjecEeveenobjecEeveverwikkelingen.NetalseensaEdie op het punt staat omhet vuur te betreden geïrriteerd raakt door de vertraging veroorzaakt door hetaantrekken van kleding en sieraden, voelt iemanddie toegewijd is aan gelukzaligheid van bewustzijn zichgeïrriteerddoorplichtendiezijnmindschijnbaarafleidenvangelukzaligheid.

DeBevrijdePersoon

128-130.Hetzichtvaneenkraaiwisselttussenhetrechterenhetlinkeroog.AlseenwijzedegelukzaligheidvanbewustzijnenhetgelukvanwereldseacEviteitenbeschouwt, ishijalseenkraaidiezijnhoofdvanhetéénnaarhetanderdraait.Ofhijisalsiemanddietweetalenkent.

131.Wanneerdekennerlijdenervaart,wordthijofzijnietverstoordzoalshijofzijwasvoorhetdagenvanzelwennis.NetzoalseenmandiehalfondergedompeldinhetkoelewatervandeGanges,zoweldehihevandezonvoeltalsdekoeltevanhetwater,zovoelendewijzentegelijkerEjddeellendevandewereldendegelukzaligheidvanBewustzijn.

132.Dekennervanwaarheiddiedegelukzaligheidvanbewustzijnervaartindewaakstaat,ervaarthetookindedroomstaat,vermitsdroomervaringslechtservaringisvandevasana’sdieindewaakstaatzijnvergaard.

133.Maardeindrukkenvanonwetendheidgaannogsteedsdoorindedroomstaat.Eenwijspersoonzaldusineendroomsomsvreugdeervarenensomslijden,zonderdooréénvanbeidetewordenbeïnvloed.

134.InditHoofdstuk,heteerstevandevijfdiedegelukzaligheidvanbewustzijnbespreken,werddedirecterealisaEebeschrevendiedegelukzaligheidvanbewustzijnonthult.

XII.DEGELUKZALIGHEIDVANHETZELF

Vreugde,NietinObjecten

4-20.Onderzoekersdienogsteedsgehechtzijnaanobjectenkunnenbaathebbenbijritueleaanbidding.Ookspiritueel suffe mensen die vrijheid willen kunnen baat hebben bij Vedanta als ze nederig hun mindonderwerpenaanhetonderricht.Maareerstmoetenzebegrijpendatdevreugdediezezoekeninobjectenzich inhetzelfbevindt.Het isnietomwillevandeechtgenootdatdevrouwdeechtgenoot lieSeeFmaaromwillevanzichzelf,enomgekeerd.OokechtelijkeliefdeisgemoEveerddooreenzelfzuchEgverlangennaargeluk.Eenkinddateenzoenkrijgtvanzijnvaderweentwanneerhetwordtgepriktdoorzijnstoppelbaard,maardevaderblijFhetkindzoenenuiteigenbelang.Eenkoopmandwingtzijnonwilligeosomeenladingtedragen,hijhoudtvandeosnietomwillevandeosmaaruiteigenbelang.DeSchriFisrijkaanargumentenomwereldsemensenervanteovertuigendatdeliefdediezezoekenalleeninzichzelftevindenis.

Toewijding

21-22.De liefdevanhet zelfwordtervarenalsdemind zuiver is. Ze is andersdanhet verlangennaar,engepassioneerdegehechtheidaanobjecten,geloofinreligieuzerituelenengeloofinGod.

24.Hetzelf isgeenmiddelvoorgelukzoalsetenendrinken,omdaterslechtsééngenieter is,hetzelfdatzichzelfervaart.

25-26.LiefdevooreenmiddeltotgelukisEjdelijkomdathetnietlangerrelevantiswanneerhetobject–dateenmiddel is,geendoel–deliefdeoproeptdiehetzelf is.Maardeliefdevoorhetzelf isoneindig.LiefdevooreenobjectverandertalEjd,omdathetobjectslechtsvoorbeperkteEjdgelukkanleveren,waarnaeennieuwobject nodig is dat schijnbaar geluk voortbrengt.Maar het zelf is geenobject en zijn aard is liefde(paramapremasvarupa),dusdeliefdeervoorisoneindig.

� 39


27-30.Alleobjectenwordengewenstofgehaatomwillevanhetzelf.Mensenhatenpijnomdathethenbeletom de gelukzaligheid van het zelf te ervaren. Men haat omdat men genoegen vindt in haat. Van alleliefdesobjectenishetzelfdierbaarst.Niemandisonverschilligtegenoverzijnofhaarzelf.

31.“Moge iknooitvergaan,moge ikalSjdbestaan” isdewensvan iedereen.Liefdevoorhetzelf isdusnatuurlijk.

50-56.Het isalgemeenbekendenhetstandpuntvandeschriFdatoneindige liefdevoorbehouden isvoorhetzelfendatdeermeeverbondenobjecten,geliefd,bemind,heelbemind,genegeerdofgehaatzijn.Strolangsdewegwordtgenegeerd.WanneereenEjgereenmanbesluipt,wordthijgehaat.Ishijnietaanwezig,danwordthijvergetenenwanneerhijtamisenvriendelijk,verschaFhijvreugde.Ookalroeptgeenenkelobject-op-zichprimaireofsecundaire liefdeop,het type liefdehangtervanafofdevasana’shetobject ineengunsEgofongunsEglichtlatenzien.

59-64. Verschillende objecten van genot, van het leven zelf tot rijkdom, roepen verschillende graden vanliefde op overeenkomsEg de mate van gehechtheid er aan. Iemands zoon is dierbaarder dan iemandsrijkdom, het lichaam is dierbaarder dan iemands zoon, iemands leven enmind is dierbaarder dan hetlichaamenhetzelfishetmeestdierbaarvanalles.WiegelooFdatzijnofhaargeliefdenenandereobjectendierbaarderzijndanhetzelfgenietslechtsvanbegrensdgeluk.Dewijzenwetendathetzelfdierbaarderisdanomhetevenwelkobject.“Watjouhetliefstis,doetjewenen.”

68-69. Gezien de onzekerheid die gepaard gaat met verkrijgen en behouden van objectgeluk, moet eenonderzoekerzichonthoudenvanhetvormenvangehechtheidaanobjectenenzijn liefdeconcentrerenophetzelfdoorerdagennachtovernatedenken.Iemanddiedoorpurekoppigheidofvijandigheidtegendewaarheid,overtuigdblijFdatgelukobject-aSankelijkis,zaktweginspiritueleduisternisenisgedoemdomonsuccesvollebezighedenkeeropkeerteherhalen.

70.DekennervanbewustzijnisbewustzijnenisalsIsvara.Wathijookzegtzalgebeuren,voorzijnleerlingenofvooranderen.

71-72.Wiedegetuigezelfalshetdierbaarsteobjectbeschouwt,zalbeseffendathetnooitverandert.Omdathetonveranderlijkis,ishetgelukzaligheid.Omdathetmeerdanwatookwordtbemind,biedtheteindelozevreugde.Hoegroteriemandsliefdevoorhetzelfis,hoegroterzijngelukzaligheid.

73-74. Als je beweert dat, omdat de mind bewustzijn is en bewustzijn gelukzaligheid, gelukzaligheidaanwezigzoumoetenzijninallemodificaEesvandemind,danzoujemoetenwetendatbewustzijnenkeldegedachtenbelicht.Bijvoorbeeldeenbrandendekaars ineenkamerstraaltzowel lichtuitalswarmte,maaralleenhetlichtvultdekamerendewarmteniet.

75. Objecten hebben bepaalde eigenschappen (geluid, geur, smaak en aanraking), maar elke eigenschapwordtdoorslechtséénzintuiggekend.Alleenhetzelfervaartzijngelukzaligheid.

76. Als je beweert dat de verschillende gewaarwordingen die door de zintuigen worden gerapporteerd,kwaliteiten zijn van bewustzijn, dan moet je weten dat het schijnbare verschil tussen bewustzijn engelukzaligheidwordt veroorzaakt doordat Sahva, Rajas of Tamas demind condiEoneren.Wanneer Sahvaoverheersendisindevris’s,danzijngelukzaligheidenbewustzijnvanzelfsprekendidenEek.MaaralsRajasenTamasdeoverhandhebbenindevris’s,danwordtgelukzaligheidversluierd.Zoalsdeintenszuresmaakvantamarindewordtverdoezelddoorhettoevoegenvanzout,zowordtgelukzaligheidversluierdwanneerhetmetRajaswordtgemengd.

Yoga

80-82. Yoga wordt beoefend om de gelukzaligheid van het zelf te ervaren, maar het kan ook leiden totonderzoek.

83.YogaenVedantaisechtermoeilijkvoorextroverten.YogaisnietnodigvoorcontemplaEeveverzakers,zijzijngeschiktvooronderzoek/onderscheidmaken.

84.EenzoekerkanbevrijdwordenvangehechtheidenaweervanobjectendoorzowelYogaalsVedanta.

� 40


85-87.Zoweldeyogialsdeonderzoekerzijnawerigvanobjectendienadelig zijnvoorhunprakEjk.Als jebeweertdateenyogiinnirvikalpasamadhisuperieurisaaneenonderzoekeromdatergeendualiteitisvoorhem of haar, dan moet je weten dat er geen dualiteit is voor een onderzoeker, ongeacht zijn of haargemoedstoestand.

89.Yogi’s inSamadhi zijnalEjd-bewustvandegelukzaligheidvanhet zelfenonverschilligvoordeexternewereld,netalsonderzoekers.

90.Indittweedehoofdstukvanhetdeelwaarindegelukzaligheidvanbewustzijnwordtbesproken,werdhetonderrichtoverdegelukzaligheidvanhetzelf(atmananda)uitgelegdtenbehoevevanhendieeenspiritueeltraag/sufintellecthebben.

91.Hetonderwerpvanhetvolgendehoofdstuk,“deGelukzaligheidvanNon-Dualiteit”,isdeafwezigheidvandualiteit.Wattotnutoewerdbehandeldis“vrijvangebreken”(=compleet).

XIII.DEGELUKZALIGHEIDVANNON-DUALITEIT

Maya

1.DegelukzaligheidvanYogadietotnutoewerdbeschreven,isdegelukzaligheidvanhetzelf.AanhoornualsjeblieFhoedegelukzaligheidvan hetbelichaamdezelf,watbestaatindualiteit,idenEekismetdenon-dualegelukzaligheidvanbewustzijn.

2. Zoals in de Tailriya Upanishad beschreven, wordt de hele wereld, van de ruimte tot het fysiekelichaam,geborenuitgelukzaligheidenlostopinniet-ervaringsgerichtbewustzijn/volheid-gelukzaligheid.

3. De wereld wordt geboren uit heelheid-gelukzaligheid, verblijF in gelukzaligheid en is geabsorbeerd ingelukzaligheid.Hoekanhetdanietsanderszijndangelukzaligheid?

4.HoeweleenpotverschiltvandepohenbakkerdiehemheeFgemaakt,verschilthetuniversumnietvanIsvara.Netzoalsdepohenbakkervrijisvandepot,isIsvaravrijvanhetuniversumeniserzichbewustvan,maarhetuniversumisnietvrij,eniszichooknietbewustvanIsvara.

5. Het bestaan van de pot, zijn vergankelijkheid en zijn eigenschappen behoren tot de klei, niet tot depohenbakker.Evenzoishetmateriaalvoordescheppingeigenlijkbewustzijn/gelukzaligheid.Echter,Maya,depohenbakker/scheppervanhetuniversum,lijkthetwaarnemingsvermogenuitbewustzijn/gelukzaligheidteverwijderenwanneerhetobjecten“creëert”.

TransformaSe

6. De oorzaak van objecten is tweeledig: (1) Parinama, dat een effect teweegbrengt, een wijziging ofverandering van toestand, (2) vivarta, dat aanleiding geeF tot een schijnbare vorm die materieel geenverbandhoudtmetdeoorzaak.

7. Sommige mensen denken dat het maken van een object uit een ander object betekent dat de tweeobjectenverschillendzijn.Zedenkenbijvoorbeelddateenhemdverschillendisvanhetkatoenwaarvanhetgemaaktwerd.

8-10.Parinamazetdeenestofomineenandere,bijvoorbeeldmelkinkaas.Maareenvivartaparinamazorgtervoordateending ietsanders lijkt tezijn,zoalseentouwdatzichvoordoetalseenslangofde luchtdiehelderismaarblauwlijkt.Mayaisvivartaparinama.Ditinzichtverklaarthoedewereldzowelafgescheidenisvanhetzelfalsnietafgescheiden.

11.Macht/vermogen bestaat niet los van de beziher vanmacht,maar er kan niet gezegdworden dat zeidenEekisaandegenediehetbezit.AlsdemachtidenEekiskanhetdebeziherniethinderen.

12.Machtwordtafgeleidvanzijneffect.Wanneerdeeffectenervannietwordengezienbesluitenwedatergeenmachtisofdatietshetbelemmert.

� 41


13. De wijzen zeggen dat het vermogen in bewustzijn,Maya genoemd, verborgen wordt door zijn eigenkwaliteiten.EnkelevanzijnveleaspectenzijnacEe,kennisenwil.

14.DeVeda’szeggendatbewustzijneeuwig,volmaakt,non-duaalenalvermogendis.

15-19.Isvara’svermogenwordtwaargenomenindeenergie,delichamenenhetgedragvanallewezens.Hetisdebewegingvanlucht,dehardheidvansteen,devloeibaarheidvanwaterenhetvermogenvanvuuromteverbranden.HetverblijFalsleegteinruimteenindevergankelijkheidvanobjecten.Zoalseenslanglatentisineenei,zoisdewereldlatentinbewustzijn.Netzoalseenboommetzijnvruchten,bladeren,scheuten,bloemen,takken,twijgenenwortelslatentisinhetzaad,zoverblijFdezewereldinbewustzijn.

20.Wanneerhetal-doordringend,eeuwigbewustzijnhetvermogenvanhetkennenaanneemt,wordthethetSubSeleLichaamgenoemd.

21. Eerst manifesteert zich het SubEele Lichaam uit het Causale Lichaam, dan verschijnt het begrip van“binden en loslaten” en tenslohe verschijnt het universum dat bestaat uit vele werelden. Dus deze helemanifestaEe is een sprookje dat door de grote verhalenverteller,Maya, wordt verteld aan demenselijkemind.

22-27. “Er was eens, een knappe prins die nooit werd geboren. Hij leefde gelukkig in een stad die nietbestond.Hij liepde staduitom fruit teplukkenvanbomendie groeiden inde lucht.Moevandezenon-acEviteit,keerdehijterugnaarzijnpaleisdatnognietwasgebouwdenbrachtgelukkigeniet-Ejddoormethetspelenvanverschillendeniet-bestaandespellen.”

28.Zijdieonderscheidingsvermogenontberenlevenineensprookje.InwatvolgtwordthetvermogenvanMayaindetailbeschreven.

AndersdanhetEchteenhetOnechte

29.Hetisverschillend,zowelvandeeffectenalsvanzijnsubstraat.

30-36.Deeigenschappenvandepotbehoren tothet vermogenvandepohenbakker, niet totde klei.Depohenbakkerisnietdepot,nochishijdekrachtendiehijgebruiktomdekleitetransformeren.Hijhanteertdekrachten.Dekleiondergaateenverandering,maardevormlozekrachtdiedepotcreëertverandertniet.Het staat los vanhet ideevandepotendeenergiediehet vormgeeFuitdeklei.Voordatdepotwordtgemaakt bestaat hij in potenEe in de klei. Met het idee in zijn mind en de energie in zijn handen,transformeert de pohenbakker de klei in een pot. Wie niet onderzoekt verwart de oorzaak, de Isvarapohenbakker,enheteffect,deobjectendiedewereldvormen.Voordathetwordtgetransformeerdkankleigeenpotwordengenoemd.Maarhetwordteenpotwanneerhetdikte,holheidenrondheidverkrijgt.Depotverschiltnietvandekleiwantzonderdekleibestaathijniet,maarhij isookniet idenEekmetdekleiomdathijernietinkanwordenwaargenomenvoordatdepohenbakkerhemtransformeerde.Daaromisdepotonbeschrij{aar,netzoalshetvermogendathemmaakt.

37-39.Dekrachtvaneengoochelaarisalleenmerkbaarinzijntrucs.Dus,deeffectenvanMayazijnonecht.Omhet evenwelke realiteit ze genieten is ontleend aanhet substraat, bewustzijn. Eenpot is slechts eennaameneenvorm.Hijisnietecht.Dekleialleenis“echt”.

40,44.VandedrieaspectenvancreaEe(degecreëerdeobjecten,Maya-deSchepper,enhetsubstraatwaarinzebestaaninpotenEeenwaaruitzezijngemaakt),bestaandeobjectenenMayaserieel,maarhetsubstraatisalEjdaanwezig.

41-43. Ook al is het zichtbaar, een gecreëerd object heeF geen werkelijke substanEe, omdat hetonderworpenisaanscheppingenvernieEging.Wanneerhetverschijntwordtheteennaamgegevendoordemensen.Wanneerhetverdwijnt,danblijFdenaam.Omdathetalleenalseennaambestaatzegtmendathetschijnbaarbestaat.

45-46.GecreëerdeobjectenwordennietvernieEgdwanneerkennisvanhetsubstraatdaagt,omdatkennisvanhetsubstraatdeideevernieEgtdatdepotechtis,nietdepotzelf.

� 42


47. Hoewel iemand in zijn reflecEe in water ondersteboven lijkt te staan, ziet niemand de reflecEe pervergissingaanvoordepersoon.

48.Bevrijding isdekennis/hetwetendatde realiteitnon-duaalbewustzijn is endatdewereld schijnbaarechtis.

49-51.Hoeweldeschervenvaneengebrokenpotnietlijkenopdeoorspronkelijkeklompkleiwaaruitdepotgemaaktwerd,zezijndoorendoorklei.

52.SommigengelovendatkleideeigenschappenheeFvanzoweldeoorzaakalsheteffect.Zegelovendatde eigenschappen van het effect verschillend zijn van die van de oorzaak,wat niet zo is voor dewereld,omdatdewereldnietverschiltvanbewustzijn.

53. De wereld en de wezens en de objecten erin zijn de effecten van een schijnbare verandering inbewustzijn.Zezijnnietecht.Daarommoetdemindmediterenoverdeonwerkelijkheidvanalleobjecten.

54. Sommigenbewerendat kennis vandeoorzaakkennis vanal zijn effecten impliceert.Maarhoekankennisvanietsdatnietechtis,leidentotkennisvandewerkelijkheid?

55-56.Wanneerdekleigekendis,isdepotgekend.WatbevrijdingbetreFheeFpot-kennisechtergeennut.

57-58.Jeverkrijgtgeenkennisvandeoorzaak,hetzelf,doorkennisteverwervenoverzijneffecten,omdatde effectenniet idenEek zijnmetdeoorzaak, net zoals je geen kennis verkrijgt over klei door eenpot tekennen.ZelwennisiskennisvandeessenEevandevormen,deeffectenvanMaya’swerkingopbewustzijn,nietvandevormenzelf.Ditismisschiennietverrassendvoordewijzen,maarvoordegenendiehetzelfnietkennenishetverrassend.

59.HetisvoorvelenraardatkennisvandeoorzaakkennisgeeFvan(deessenEevan)heteffect.

60.OmdeaandachttevesEgenopdenon-dualeaardvanhetzelf,leertdeChandogyaUpanishaddatdoorkennis van de oorzaak alle effecten die erin ontstaan gekend zijn. Het spreekt niet van de veelheid aaneffecten.

61.Het is niet nodig omde zeven zeeën te drinken om zoutwater te kennen.Door het drinken van eenenkeledruppelkentmen(deessenEevan)zoutwater.

62-65.Deaard vanbewustzijn isbestaan,bewustheidenvolheid, terwijl deaard vandewereldnaamenvormis.Dewoorden“bestaan”,“bewustheid”en“gelukzaligheid”verwijzennaarbewustzijn;zijdefiniërenhetniet.

66-72.Mayaondergaattalrijkewijzigingen.Zijneerste“vorm”isRuimte.HoewelRuimteonecht is,bestaathetenhetontleentzijnbestaanaanbewustzijn,datRuimtedoordringt.HetbestaatnietvoordatMayahetmanifesteertenhetbestaatnietwaarMayanietopbewustzijnwerkt.AlshetnietbestaatvoordescheppingennadeontbindingofwaarMayaniet opbewustzijnwerkt, dan is het niet echt, zelfs nietwanneer hetaanwezigis.WanneermenweetdatRuimteslechtseenideeis,losthetopalseenrealiteitenwatoverblijFis alleen het eigen zelf, grenzeloos bewustzijn, niet niets. Bewustzijn is zelf-bewuste volheid en dat isgelukzaligheid.Hetisvrijvanconceptenalsvoorkeurenaweer.

73.MenheeFplezieraaneengeliefdobjectenwordtverdrieEgdooreenobjectwaarmennietvoorkiest;maarbewustzijn–jij–bentvrijvanbeideomdatjijgeenobjectbent.

74.Degelukzaligheidvanhetzelf isuniformenstabiel,maaralsgevolgvanzijnwispelturigeaardgaatdemindvanvreugdenaarverdriet.ZowelvreugdealsverdrietzijncreaEesvanonwetendheid.

75-78.De essenEe vanRuimte is bestaan, bewustzijn en gelukzaligheid, net als van alle vormendie eruitvoortkomen: Lucht, Vuur,Water en Aarde. De eigenschappen van Lucht zijn beweging en aanraking; vanVuur, hihe en licht; van Water, vloeibaarheid; en van Aarde, vastheid. Evenzo zijn de specifiekeeigenschappen van planten, voedsel, lichamen en andere objecten gemaakt uit deze elementen. Hetgemeenschappelijkelement indeveleobjecEevenamenenvormenisbestaan,bewustzijn,gelukzaligheid.Niemandkanditbetwisten.

� 43


79-82.NamenenvormenbestaanschijnbaaromdatzeonderworpenzijnaanscheppingenvernieEging.KenzealsprojecEesvanhetintellectopbewustzijn,netzoalsgolvenverschijnenindeoceaan.Hoeintensieveronderzoekwordtbeoefendhoehelderder zelwenniswordt.Metdedirectekennis vanbewustzijnwordennamenenvormenonbelangrijk.DeconEnuebeoefeningvanonderzoekmaakt jevrijenmaakthet lotvanhetlichaamirrelevant.

VedantaMeditaSe

83. Denken over bewustzijn, spreken over bewustzijn en anderen helpen hun aard als bewustzijn tebegrijpen,isdeprakSjkvanzelf-realisaSe.

84.Bindendevasana’swordenniet-bindendgemaaktalsgevolgvanvastberadenenvolgehoudenbeoefeningvankennis.

XIV.DEGELUKZALIGHEIDVANKENNIS

1. Nu zullen we de gelukzaligheid van kennis beschrijven die wordt genoten door degene die degelukzaligheidvanbewustzijnheeFgerealiseerddoormiddelvanYoga,doorhetOnderscheidenvanhetZelfvanhetniet-zelfenbegripvandeonechtheidvandualiteit.

2. Net zoals de gelukzaligheid die ontstaat door contact van de mind met externe objecten, is degelukzaligheiddievoortkomtuitdekennisvanbewustzijn,eenmodificaEevanhetintellect.

3.Devieraspectenvandegelukzaligheidvankenniszijn:(1)afwezigheidvanverdriet,(2)devervullingvanalle verlangens, (3) de rotsvasteovertuiging “Ikheballes gedaanwat gedaanmoestworden”en (4) derotsvasteovertuiging“Ikheballesbereiktwatkanwordenbereikt.”

4-5.DeBrihadaranyakaUpanishadzegt:“WanneeriemandhetidenEekzijnvanzijneigenbewustzijnmethetbewustzijnvanallesheeFgerealiseerd,watzouhijofzijnogverlangen?Terwillevanwiezalhetlichaamdanwordeningezet?”

6. Bewustzijn lijkt alsof het twee zelven is, een gereflecteerd “zelf” en een puur zelf. Bewustzijn,geïdenEficeerdmetdedrielichamenofdeVijfLagen(gereflecteerdzelf)beschouwtzichzelfalseendoenereneengenieter–eenJiva.

7,10,11. Zuiver bewustzijn onder invloed vanMaya, idenEficeert zichmet namen en vormen en “wordt”schijnbaardelichamendieplezierzoekenviaobjecten.OnderzoekvernieEgtdeidenEficaEemetdeLagenenonthulthetfeitdatergeengenieteris,nochietsomvantegenieten.

8,9,11.Onder invloedvanOnwetendheidverlangtJivaobjecten,met lijdentotgevolg.Het lijdenhoorttoeaan de lichamen en de Lagen, niet aan Jiva. Het Grofstoffelijk Lichaam lijdt door ziekten. Het SubEeleLichaam lijdt door verlangens, kwaadheid en andere emoEes. De oorzaak van het lijden is het CausaleLichaam.LijdenwordtveroorzaaktdooridenEficaEemethetSubEeleLichaam.

AcSeenZelf-kennis

12. Angst en rusteloosheid met betrekking tot winst en verlies produceert de idee van de toekomst.HoofdstukXIwijsteropdateenzelf-gerealiseerdpersoonvrijisvanangstenzorgen.

13-17.ZoalswaternietblijFhangenaandebladerenvaneenlotus,zokunnenderesultatenvanacEesnietblijvenhangenaandekenner.DeBhagavadGitazegt:“Netzoalseenlaaiendvuurzijnbrandstofreduceerttotas,verbrandthetvuurvanzelwennisacEesenhunresultaten.Iemandwiensmindvrijisvan“Ik-heid”enzichnietbekommertomde resultaten,handeltniet echtwanneerhij handeltomdathij niet gebonden isdoor acEe. De Kausitaki Upanishad zegt dat verschillende dharma overtredingen geen invloed hebben opzelwennis,nochwordtdesereniteitvaniemandsaanziengeschaadalsmenweetdatmenbewustzijnis.

VervullingvanAlleVerlangens

� 44


18,20,35.DeAitareyaUpanishadzegtdatnietalleenhetverdrietophoudt,dekennerverkrijgthetvoorwerpvanalleverlangens.

19.DeChandogyaUpanishad zegtdatde kenner kan lachen, spelen,pleziermakenmetdeandere sekse,genietenvanvoertuigenenanderezakenzonderlichamelijkbewustzijn.Delevensadem,aangedrevendoorvruchtdragendeacEeshoudthemofhaarinleven.

21-22. De gelukzaligheid van eenwelvarende koning die jong is, knap, geleerd, gezond,mentaal sterk enaanspraakheeFopallewereldsegenieEngenisnietsuperieuraandestabielegelukzaligheidvandekenner.

23.Zowelvoordekoningalsvoordekennerisergeenaantrekkingtotwereldsgenotenduszijnhungeluken tevredenheid vergelijkbaar. De ene is zonder verlangens door de directe beschikbaarheid vangenotobjecten,deanderedoordiscriminaSe/onderzoek.

24-25.Dekennerbegrijptdetekortenvangenotobjecten.Dekennerisonverschilligvoordebegeertenvanhetlichaam.

26-33.OokaliserwatbetreFbegeerteloosheidovereenkomsttussendekoningendekenner,dekoninglijdtdoorhetverzamelenvangenotobjectenendeangstomzeteverliezen.Zowelwinstalsverlieszijnvoordekennerafwezig,dusiszijnofhaargelukzaligheidsuperieuraandatvandekoning.HetisookmogelijkdatdekoningonvervuldespirituelefantasieënheeFterwijldekennerdienietheeF.

33. Van de status van koning tot die van Schepper, elke Jiva verlangt de intense vreugde van een meerontwikkeldeJiva.Maardegelukzaligheidvanhetzelf,dathetbereikvandemindendezintuigenoversEjgt,issuperieuraanallegeluk,wereldsenhemels.

34.OmdatdekennergeenbehoeFeheeFaansubEelegenoegens,isdegelukzaligheidvanallesdezijne.

36. Het is niet waar dat, omdat de zelf-onwetenden feitelijk grenzeloze volheid zijn, ze grenzelozegelukzaligheid zouden moeten ervaren. Alleen Ejdelijk door objecten gegenereerd geluk is voor henbeschikbaar.

37-38.Deniet-ervarendegetuige“geniet”vanallesomdathetzelf-ervarendegelukzaligheidisenallesisdàt.Eenberoemdverszegt:“Ikbenhetvoedselendeetervanhetvoedsel.”DekennerisdusvrijvanlijdenengeniettevredenheiddieonaSankelijkisvanobjecten.

39. Voor zelfrealistaEe onderneemtmen veel acEes omwereldse en spirituele objecten te verwerven alshulpmiddelvoorbevrijding.Maarwanneerzelwennisstevigis,verliestacEezijnbetekenis.

40.BeideonderwerpenzijngoeduitgelegdinHoofdstukVII,“HetLichtvanPerfecteTevredenheid.”Devolgendeverzenmoetenwordenoverwogenvoordezuiveringvandemind.

DebevrijdePersoon

41-64.Eenbevrijdepersooniszichbewustvanhetverschiltussenzijnvroegerelevenenzijnhuidigeleven.Hijofzijdenkt:“Laatsamsari’sobjectennajagen. Ikbenvolheidzelf.Wat isertewinnenindezewereld?”Laatdespiritueletypeseenhogerestaatvanbewustzijnzoeken.Ikdoordringallestaten.Ikbennochhoognoch laag. Laat degenen die gekwalificeerd zijn Vedanta onderwijzen. Ik onderwijs niet, omdat ik geendoenerben,maarikkanonderwijzenomdatikhetzelfbenenallesismogelijkvoormij.Ikverlangnietomteslapen,tesmekenomeenaalmoesofmezelftezuiveren.HetwatervaneenluchtspiegelingbevochEgthetwoesEjnzand niet, en demeningen en handelingen van anderen beïnvloedenmij niet. Laat onderzoekersnaarVedanta luisteren. IkhebZelwennis.Waaromopnieuw luisteren?Maarwaaromzou ikniet luisteren,daarVedantanogmooieriswanneermenweetwiemenis?Ikmediteernietmaarikkanmediterenalsikwil.IkbenmeditaEezelf.MeditaEeisvoordoeners.Ookalbeniknietonderworpenaanonwetendheid,ikgedraagmealsofikonwetendbenalsgevolgvanmijnvruchtdragendkarma.Allewereldsezakenhoudenopwanneervruchtdragendkarmaisuitgewerkt.Alsdatnietisuitgeput,zullenduizendenmeditaEeshetnietverwijderen.Omkarmatoteeneindetebrengen,kanjevragenzoveelalsjewilt,maarhetisEjdverspillingwantkarmaisonschadelijk.HetheeFnietsmetmijtemaken. Ik word niet afgeleid, dus ik heb geen samadhi nodig. Zowel afleiding als samadhi zijn slechtsgemoedstoestanden.

� 45


“Ik ben de ervaring van alles in het universum. Er is geen speciale ervaring voor mij. Ik heb allesverwezenlijktwatteverwezenlijkenisenheballesgedaanwatmoestwordengedaan.Ditismijnonwrikbarekennis. Ikbenongebonden,nochdedoenernochdegenieter. IkbennietbezigmethetdoenvangoedofslechtkarmainovereenstemmingmetsocialecodesofvoorschriFenuitdeschriFen.MaarerisgeenkwaadinhethelpenvandewereldvolgensdevoorschriFenvandeSchriFen,ookalisernietsbijtewinnen.Laatmijn lichaam God aanbidden, baden of smeken om een aalmoes. Laat mijn mind “Om” reciteren of deUpanishaden bestuderen. Laat mijn intellect mediteren op een godheid of geabsorbeerd zijn in degelukzaligheidvanbewustzijn,mijnzelf.Ikbendegetuigevanalles.Ikdoeniets,nochleidiktothetdoenvanwatdanook.“Gezegendbenikomdatmijnzelwennissolideis.Gezegendbenikwantikbendevolheidvanbewustzijn!Gezegendbenik,gezegend,wantikbenvrijvanhetlijdenvandewereld.Gezegendbenik,gezegend,wantmijnonwetendheidisgevlucht,ikweetnietwaarheen.Gezegendbenik,wanterzijngeenverderetakentevervullen.Gezegendbenikwantikhebhethoogstebereiktwatmenkannastreven.Gezegendbenikwantnietsistevergelijkenmetmijngrootsegelukzaligheid.Gezegendbenik,gezegend,gezegend,gezegend,keeropkeergezegend!Wonderlijkben ik,debezihervangroteverdienste.PrachEg!HoegrootsenwaarachEgzijndeSchriFen!Hoegrootismijnleraar!HoeheerlijkisverlichEng,hoegeweldigmijngelukzaligheid!”

65.Aldusbesluitditvierdehoofdstukvanhetdeel“deGelukzaligheidvanBewustzijn”datde“GelukzaligheidvanKennis”beschrijF.Totdatdezegelukzaligheidisbereikt,moetmendiscriminaEebeoefenen.

XV.DEGELUKZALIGHEIDVANOBJECTEN

SaivaRajasTamas

1-2.Hetgelukdatvolgtopcontactmetobjectenkangezienwordenalseendeurnaardegelukzaligheidvanbewustzijn. De SchriF zegt dat de gelukzaligheid van bewustzijn ondeelbaar en homogeen is en datindividuenslechtsvaneenheelkleindeelervangenieten.

3-5. De mentale modificaEes zijn sahva, rajas en tamas. Sahvische modificaEes zijn onthechEng,vastberadenheid,openheidenz.RajasischemodificaEeszijndorsten liefdevoorobjecten,gehechtheiddievoortkomtuithetgeloofdatzeechtzijnenz.TamasischemodificaEeszijnverwardheid,angstenz.BewustzijnreflecteertopalledriedemodificaEes,maarvreugde isalleenbeschikbaarwanneerhetSubEele Lichaamoverwegendsahvischis.

6-8.BewustzijnincombinaEemethetvermogenvanMayabestaatinelkobjectenbelichtallelichamen,netzoals de zon anders reflecteert in waterpohen van verschillende vormen. Net zoals de maan wordtweerspiegeld in de rimpelingen in een stroom, lijkt het veel(vuldig) te zijn. Het is vaag en onduidelijkwanneer het in modderig water (Tamas) weerspiegelt, maar schijnt zoals het is wanneer het wordtweerspiegeldinhelderzuiverwater(Sahva).HetglinstertendanstwanneerRajasspeeltindemind.

9-13.AlsgevolgvanhetoverwichtvanRajasischeenTamasischevris’sisdeervaringvandegelukzaligheidvanbewustzijnverduisterd.Rajasmanifesteertzichalseenbrandendeenergie,deenergievanpassie,eenlaaiend vuur. Tamas is als een dood nat rokend vuur, het manifesteert zich als saai verdovend genot.Wanneer demind Sahvisch is zijn zowel bewustzijn als gelukzaligheidmanifest. Deze voorbeeldenmakenduidelijk dat de aard van demind bepaalt hoe bewustzijn zichmanifesteert. Er is geen gelukzaligheid inTamasofRajas,alleeninSahva.

14-19.EenverlangennaarobjectenisRajas.Hetwordtgekenmerktdoorangst.Obstakelsvoordevervullingvanverlangenveroorzakenwoede,haatenwanhoopwanneerdeobstakelsmoeilijkteoverwinnen zijn.InTamas iser luiheid,onachtzaamheidendepressie.Dekansenvoorgelukzijn inTamasvrijwelonbestaand.Methetverwervenvanhetgewensteobjectverdwijnthetverlangenengelukvloeitdaaruitvoort.Zelfsdegedachtedatmenkrijgtwatmenverlangtproduceerteenbeetjegeluk.MaarhetgrootstegelukisdevruchtvanSahvaomdaterdangeenluiheid,woedeofhebzuchtis.Omhetevenwelkgelukdaterwordtervaren,

� 46


hetisdereflecEevandegelukzaligheidvanhetbewustzijn.WanneerdemindnaarbinnenwordtgekeerdenrelaEefvrijisvanvris’s,wordtgereflecteerdegelukzaligheidnietgehinderd.

20-21. Bestaan en Gelukzaligheid is de aard van bewustzijn. In materiële objecten is alleen het bestaanmanifest, bewustzijn en gelukzaligheid niet. Het bestaan en bewustzijn zijn manifest in Rajasische enTamasischevris’sterwijlbestaan,bewustzijnengelukzaligheidmanifestzijninSahva.

22.Bewustzijn,zonderverbindingmetdewereld,kentmendoormiddelvanonderscheidmakendonderzoekenYoga.

23.Afwezigheidvangereflecteerdbewustzijn,lijdenenniet-bestaanzijndrievormenvanMaya.Niet-bestaanwordt geïllustreerd door uitdrukkingen als “de hoorns van een haas”; afwezigheid van gereflecteerdbewustzijnwordtgezieninlevenlozeobjectenzoalsstenen.

24.Er is lijden inRajasischeenTamasischevris’s.BewustzijnverbondenmetdeGuna’swordtbewustzijnmetkwaliteitengenoemd.

25.Aangezienditdeaard isvanMayaenbewustzijn,moet iemanddieopbewustzijnwenst temediterenonbestaandedingen(zoalsdehorensvaneenhaas)negeren,enzichopanderedingenconcentreren.

26. In materiële objecten moet men naam en vorm negeren en zich concentreren op hun bestaan. InRajasischeenTamasischevris’smoetmenhetlijdendatermeegepaardgaatopgevenenmediterenopdebronvanhetbewustzijndathenbelicht.

27.ContempleerinSahvischevris’sophunbestaan,bewustzijnengelukzaligheid.

28.Zelfsvooriemandmeteensaai/luiintellectismeditaEeopdekwaliteitenvanbewustzijnnusg.

29.Nahetdoorzienvandegebrekenvanhetgenotvanobjecten,ontstaatniet-gehechtheideraaneneenhelderbesefvandezinloosheidvanhetnajagenvanobjecten.

MeditaSeenZelfKennis

30.Dezebeschouwingenomvaheneenmixvankennisenervaringenmoetenwordengezienalseendirectmiddel tot zelwennis.Wanneer de mind geconcentreerd wordt op (de kennis van) bewustzijn, wordt dekennisstevig.

31.Wanneer hun toevoegingen (upadhis) ontkrachtworden,wordt zelwennis stabiel als het bestaan, hetbewustzijnengelukzaligheidgekendzijnalséén.

32.DetoevoegingenzijndeSahvische,RajasischeenTamasischevris’s.Devris’swordenontkrachtdoorkennisofdoorervaring.

33. Wanneer het ongebonden, zelf-stralend en non-duaal bewustzijn gekend is zoals het is, worden dekenner,hetgekendeenhetkennendietothetSubEeleLichaambehoren,alsonechtgezien.

34.Indithoofdstuk,hetvijfdevanhetdeel“deGelukzaligheidvanBewustzijn”,werd“deGelukzaligheidvanObjecten”besproken.Gadoordezepoortdegelukzaligheidvanbewustzijnbinnen.

35. Moge het bewustzijn dat onwetendheid vernieEgt verheugd zijn met deze verhandeling over de“Gelukzaligheid van Bewustzijn” en mag het alle zuiveren-van-hart beschermen die er hun toevlucht innemen.

OMTATSAT!

� 47


“PANCHADASI”,SriVidyaranayaSwami;DoorJamesSwartzbewerktenvancommentaarvoorzieninzijnboek“Inquiry intoExistence;TheLampofKnowledge”.NederlandsevertalingdoorWisSoetewey,MetdankaanJames,aanShiningworld,aanallendieVedanta-onderrichtmogelijkmaken…EnmetbijzonderedankaanDiederikvoorhetgedegenco-readenvandeeerstezevenhoofdstukken.

� 48

PANCHADASI SRI VIDYARANYA SWAMI - Shining World · 2020. 1. 27. · PANCHADASI verzen, Sri...

Documents

Transcript of PANCHADASI SRI VIDYARANYA SWAMI - Shining World · 2020. 1. 27. · PANCHADASI verzen, Sri...