Pakket van Eisen Distributie leermaterialen MBO

Pakket van Eisendistributie leermaterialen

MBO

Datum: 20 december 2011Versie: 2.0

AanleidingTijdens de Pas op de Plaats bijeenkomst van 12 en 13 oktober 2011 is afgesproken dat er begin december een project start up (PSU) zal plaatsvinden. Deze PSU is bedoeld om samen met de belangrijkste stakeholders afspraken te maken over de vervolgactiviteiten inzake de organisatie van (een deel van) de contentketen.

Ter voorbereiding op deze PSU is door saMBO-ICT gewerkt aan het in kaart brengen en structureren van reeds bestaande inzichten en standpunten die zijn vastgelegd in diverse rapportages. Dit heeft de basis gevormd voor het formuleren van een Pakket van Eisen (PvE) op basis waarvan de distributie van leermateriaal, vanuit instellingsperspectief, georganiseerd en gerealiseerd kan worden.

Dit Pakket van Eisen is tot stand gekomen op basis van een analyse van de volgende documenten en gevoerde gesprekken (bronnen):

1. het uitgewerkte Procesmodel Leermaterialen1 (zie bijlage 1); uit de rapportage Generiek Procesmodel leermateriaal versie 0.9 dd. 23-11-2011

2. de resultaten van de Pas op de Plaats bijeenkomst; uit het verslag met bijlagen dd. 25-10-20113. de ECK2 afsprakenarchitectuur Distributie & Toegang; uit de ECK2 rapportage dd. 18-11-20114. een inventarisatie van de beschikbare afspraken die de basis vormen voor de realisatie en

implementatie van Directe Toegang; op basis van een gesprek op 30-11-2011 met Peter Boersema en Paul de Wit namens Directe Toegang

5. ROC6 resultaten; op basis van PvE - PvA Webshop Deltion College dd 19-11-2011 en Activiteitenplan Contentketen Horizon college dd. 9-11-2011

6. principes ontsluiting digitale leermiddelen; uit de rapportage versie 1.0, opgesteld voor de strategische bijeenkomst digitale leermiddelen op 21-01-2011

MBO-proof

Het concept Pakket van Eisen is vervolgens in een werksessie op 01-12-2011 met een vertegenwoordiging van afgevaardigden uit de mbo-instellingen (die eerder reeds betrokken zijn geweest bij de totstandkoming van het Procesmodel Leermaterialen) beoordeeld en aangescherpt. De vertegenwoordiging heeft het PvE vastgesteld en de stempel “MBO-proof” meegegeven als zijnde een goede basis voor het organiseren en realiseren van “een aanzienlijke verbetering” en “afstemming in de keten” van de distributie van leermaterialen (folio, digitaal, open en gesloten) in het MBO.Deze basis wordt gebruikt als uitgangspunt bij de verdere consultatie van het veld. De ambitie van deze consultatie is te komen tot een voor het gehele veld (instellingen, uitgevers en distributeurs) inzetbaar Pakket van Eisen op basis waarvan adequate oplossingen voor het bestellen, betalen en distribueren van leermateriaal worden gerealiseerd.

Leeswijzer

In de hierna volgende hoofdstukken zijn de eisen weergegeven met daaronder relevante tekstblokken in kleur uit de hierboven genoemde bronnen die gebruikt zijn bij het formuleren van de eisen.

Het Pakket van Eisen kent de volgende opbouw. In hoofdstuk één zijn de eisen op het niveau van het Procesmodel Leermaterialen weergegeven (1). In de hoofdstukken die daarop volgen zijn de eisen op het niveau van de processtappen Contracteren (2), Inrichten materiaal in schoolomgeving (3), Publiceren bestelomgeving (4), Bestellen en betalen (5), Leveren leermateriaal (6) en Ontvangen leermateriaal (7)

1 Dit generieke procesmodel is vanuit het perspectief van de (MBO-)instelling ontwikkeld om grip te krijgen op de procesketen rondom leermiddelen, zowel digitaal als folio. Tijdens de “Pas op de Plaats” conferentie heeft het procesmodel als basis gediend.

Pakket van Eisen distributie leermaterialen MBO 2

weergegeven. Het PvE wordt afgesloten met eisen ten aanzien van de samenwerking in de keten (8) en de eisen ten aanzien van het gebruik van potentiele oplossingen (9).

1. Procesmodel Leermaterialen

Eisen met betrekking tot het procesmodel:

1) Het procesmodel Leermateriaal is het vertrekpunt.

2) Vanuit één omgeving toegang tot al het materiaal, maar vrijheid om deze omgeving te kiezen.

3) Via een leermiddelenleveranciersonafhankelijke omgeving kunnen bestellen en betalen; (De omgeving voldoet aan het Programma van Eisen van de instellingen, het eigendom van de informatie ligt bij de instellingen en instellingen moeten vrij zijn om de omgeving naar eigen inzicht in te richten).

4) Er zijn gescheiden processen van bestellen, betalen en gebruiken.

5) De bestelomgeving faciliteert het bestellen van alle leermiddelen. Daarbij gaat het om commercieel èn open leermateriaal, zowel folio als digitaal, “inclusief koksmutsen en de kosten van excursies”.

6) We hanteren de definities zoals geformuleerd door ECK2 in de rapportage ECK2 afsprakenarchitectuur Distributie & Toegang dd. 18 november 2011.

7) De afhandeling van logistieke en administratieve processen zijn secundair aan voortgang van het educatieve proces.


Bronnen ten behoeven van de eisen op het niveau van het procesmodel


ECK2: Definities Dit hoofdstuk introduceert de belangrijkste definities binnen de ECK2 afsprakenarchitectuur.

Rollen: Besteller: natuurlijk of rechtspersoon die leermaterialen bestelt, zoals scholen (PO/VO) of

ouders/leerlingen (MBO). Betaler: natuurlijk of rechtspersoon die bestelde leermaterialen betaalt, zoals scholen

(PO/VO) of ouders/leerlingen (MBO). Beheerder: natuurlijk persoon die de licenties van leermaterialen beheert. Gebruiker: natuurlijk persoon die de leermaterialen gebruikt, waaronder leerling en docent. School, Instelling: instelling waar onderwijs wordt gegeven. Distributeur: bedrijf dat leermaterialen verhandelt, waaronder distributeurs en boekhandels. Uitgever: bedrijf dat leermaterialen ontwikkelt en gebruiksrechten verkoopt.

Middelen: Identiteit: de entiteit waarmee een natuurlijk persoon of rechtspersoon zich associeert in de

digitale keten. Iedere identiteit heeft een (unieke) identifier. Authenticatiemiddel: middel waarmee met (een bepaalde mate van) zekerheid de identiteit

van de gebruiker wordt vastgesteld. Profiel: verzameling kenmerken in de vorm van attributen van één of meerdere identiteiten. Digitaal leermiddel: webgebaseerde digitale (interactieve) content die als product wordt

aangeboden. Leermiddelenlijst: lijst van digitale leermiddelen als basis voor bestellingen. Licentie: individueel gebruiksrecht van een digitaal leermiddel. Gebruiksrechten: rechten om het digitaal materiaal bij de betreffende licentie te gebruiken. Beheerrechten: rechten om licentie-specifieke beheerhandelingen uit te voeren. Code: distributiemiddel van rechten in de vorm van alfanumerieke reeks. Toegangsadres: het adres waar toegang tot het leermateriaal verkregen kan worden.

Voorzieningen: Identiteitsverstrekker: voorziening die identiteiten creëert en authenticeert (mogelijk op

federatieve basis). Bestelsite: leermiddelenleverancier onafhankelijke website waar bestellingen voor

leermiddelen kunnen worden geplaatst. Beheersite: website waar licenties kunnen worden beheerd volgens de toegekende

beheerrechten. Catalogus: lijst van leermaterialen die door een handelaar of uitgever worden aangeboden.


Pas op de Plaats uitgangspunten:

één standaardproces: o richt een standaardproces in (gebaseerd op de realiteit van elke dag), en zorg dat

dat goed werkt; o houd dat proces simpel en voorspelbaar, en spreek niet meer af dan nodig;o beperk de scope en neem niet alle uitzonderingen mee; o houd ruimte voor verschillende procesinrichtingen (binnen de instelling) maar

reduceer het aantal oplossingsvarianten;

een haalbare ambitie per 1 september 2012;o los een aantal zaken concreet op èn bespreek fundamentele wijzigingen voor de

lange termijn;o gebruik daarbij bij voorkeur wat er al is;

gericht op de werkelijke situatie van het onderwijso ontzorg de docent en de teamleider, en houd daarbij steeds de gebruiker (student,

docent) voor ogen;o ga uit van de mbo-realiteit: de administratie loopt altijd achter op de werkelijkheid;

zorg voor ‘gebundelde vraagarticulatie’ en regie vanuit het mbo;

Pas op de Plaats: Ambities:

Zorg dat op 1/9 iedereen kan starten met het onderwijsproces (alles is op tijd en werkt); Inspelen op dagelijkse in- en uitstroom Vanuit één omgeving toegang tot al het materiaal, maar vrijheid om deze omgeving te

kiezen; Via een leveranciersonafhankelijke omgeving bestellen en betalen; Een minimale set standaarden en (pre-competitieve) basisafspraken om de keten goed te

laten functioneren.

ROC6 deliverable uit bijlagen van het verslag van de Pas op de Plaats bijeenkomst

Gescheiden processen van bestellen, betalen en gebruiken Prioriteit is het realiseren van een werkende oplossing voor het digitale materiaal dat via de

bestelomgeving wordt besteld. Daarbij gaat het om commercieel èn open leermateriaal, zowel folio als digitaal, “inclusief

koksmutsen en de kosten van excursies”. Software licenties blijven echter buiten beschouwing

Voorwaarde is een manier om de gebruiker uniek te kunnen identificeren (in de onderwijssector, dus breder dan mbo).

2. Processtap: Contracteren

Procesmodel leermaterialenDe processtap Contracteren start nadat de definitieve lijst van leermateriaal per onderwijsproduct is vastgesteld. De ketenregisseur voorziet de inkoper van de relevante inkoopwensen (bv aantallen, prijs, beschikbaarheid, moment van levering, periode van gebruik, etc). inkoper onderhandelt met leverancier/uitgever/distributeur, wat leidt tot een afspraak / contract zodanig dat geleverd kan worden. Doel van het proces contracteren is een zo optimaal mogelijk contract met de leverancier(s)/uitgever(s)/distributeur(s). Dit proces start elke keer als er nieuwe leermiddelen aangeschaft moeten worden of contracten verlengd moeten worden.

Eisen aan het Contracteren

1) Ten behoeven van bestellen en betalen zijn per instelling of per groep van instellingen afspraken gemaakt met alle partijen die relevant zijn voor levering van materiaal/middelen.

2) Zonder contract kan geen levering plaatsvinden gebaseerd op de specifieke contractvoorwaarden die met de instelling zijn overeengekomen

3) In de bestelomgeving zijn alle contractuele voorwaarden bekend en gekoppeld aan bestelitems, zodat conform de contractuele afspraken besteld, betaald en geleverd wordt.

NB: de uiteindelijke afspraken worden vastgelegd in een contract tussen de leverancier en de instelling. In een dergelijk contract worden de commerciële consequenties van de toepassing van voorliggend Programma van Eisen ingevuld.


3. Inrichten materiaal in schoolomgeving

Procesmodel leermaterialenDe leermiddelenlijst wordt beschikbaar gesteld aan de beheerder van de schoolomgeving. Deze beheerder draagt zorg voor de koppeling met het materiaal van leverancier en plaatst de koppeling in de schoolomgeving. De beheerder van de schoolomgeving zorgt voor de juiste instellingen in de schoolomgeving zodat eventuele terugkoppeling van resultaten uit externe systemen (van uitgevers) in de schoolomgeving wordt gewaarborgd. Het resultaat hiervan is dat de leermiddelen of de links naar leermiddelen klaar staan in de leeromgeving om gebruikt te worden na bestellen en betalen. Deze handelingen worden bij elke wijziging van een leermiddelenlijst met digitale leermiddelen herhaald.

Eisen aan het Inrichten materiaal in schoolomgeving

1) De omgevingen om te bestellen, betalen en toegang te krijgen tot (digitaal) leermateriaal worden direct benaderd vanuit de schoolomgeving.

2) Er is een unieke identificatie van leermateriaal. Hiervoor wordt de EAN-code gebruikt.

3) Prijsinformatie kan toegevoegd en/of gewijzigd worden in de leermiddelenlijst.

4) De schoolomgeving moet zodanig ingericht zijn, dat digitaal leermateriaal in de juiste structuur aan deelnemers beschikbaar komt, zodra het geleverd is.


Bronnen ten behoeven van de eisen op het niveau van de processtap “Inrichten materiaal in schoolomgeving”


Directe Toegang deliverable (uit verslag Pas op de Plaats): Er moet een unieke identificatie zijn van leermateriaal. Hiervoor wordt de EAN-code gebruikt.Aanvulling uit de bijlagen van het verslag van de Pas op de Plaats bijeenkomst: Er moet prijsinformatie toegevoegd en/of gewijzigd kunnen worden aan de leermiddelenlijst.

4. Publiceren bestelomgeving

Procesmodel leermaterialenNa het optimaliseren van de leermiddelenlijst (LML) en het eventueel inrichten van de schoolomgeving plaatst de beheerder van de bestelomgeving de leermiddelenlijst in de bestelomgeving van de instelling. De beheerder bestelomgeving vraagt de eindverantwoordelijke binnen het betreffende opleidingsteam om de uiteindelijke publicatie in de bestelomgeving te verrichten. Hierna is de tot bepaalde hoogte gepersonaliseerde leermiddelenlijst in de bestelomgeving geplaatst. Dit proces vindt elke keer plaats als er een nieuwe LML, of publiceerbaar onderdeel van een LML, is gegenereerd.

Eisen aan het Publiceren bestelomgeving

1) De gepersonaliseerde leermiddelenlijst is de basis voor het doen van bestellingen. Er is ruimte om individueel extra leermaterialen te bestellen uit de generieke leermiddelenlijst van de instelling.

2) De gepersonaliseerde leermiddelenlijst is afgestemd op de contractuele afspraken gemaakt met de leverancier(s).


Bronnen ten behoeven van de eisen op het niveau van de processtap “Publiceren bestelomgeving”


ROC6 deliverable -> PvE – PvA webshop Deltion College en Activiteitenplan Horizon College

Op de leermiddelenlijst in de bestelomgeving moeten de volgende materialen opgenomen kunnen worden:

o Folioo Digitale lmo Extra zaken als koksmutsen e.d.o Excursies e.d.

De webshop is gekoppeld aan de catalogi van uitgevend Nederland met alle ISBN/EAN-nummers. Samenstellers van de LML kunnen gekozen materiaal per LML materiaal aanvinken.

Prijzen van leermiddelen kunnen door een aan te wijzen beheerder zelf ingevoerd worden. Deze prijs kan afwijken van de adviesprijs, bijvoorbeeld na onderhandeling met een leverancier.

Gratis leermiddelen uit bv Wikiwijs moeten opgenomen kunnen worden in de lijst. Een school moet zelf een object kunnen voegen, ook al is de webshop in beheer bij een

externe. Denk aan kosten voor een schoolreis of excursie.

5. Bestellen en betalen

Procesmodel leermaterialenStudent en medewerker beschikken over een tot op bepaalde hoogte gepersonaliseerde LML in de bestelomgeving. In een bestelomgeving van de school hoeft er niet alleen sprake te zijn van te bestellen leermiddelen als laptop, boeken en digitale leermiddelen. Ook zaken als veiligheidsschoenen of een excursie kunnen via deze bestelomgeving aangeboden worden.

De student c.q. medewerker maakt een keuze uit de voorgestelde leermiddelenlijst en bestelt de gewenste leermiddelen via de bestelomgeving. Vervolgens kiest de student c.q. medewerker een betaalwijze via de bestelomgeving waarna de student c.q. medewerker zijn bestelling betaald. Het resultaat van deze procestap is dat de student c.q. medewerker de juiste leermaterialen hebben besteld en betaald. Dit proces vindt elke keer als er nieuw materiaal besteld moet worden.

Eisen aan het Bestellen

Voor identificeren en authenticeren worden de principes en afspraken van ECK2 gehanteerd.

1. Besteller benadert de bestelomgeving vanuit de schoolomgeving met een unieke door de school verstrekte identiteit.

2. De unieke identificatie maakt ook inzichtelijk tot welke instelling de gebruiker behoort.

3. Voor het registreren en uitwisselen van kenmerken van identiteiten worden de principes en afspraken van ECK2 rondom profileren gehanteerd.

4. De omgevingen om te bestellen, betalen en toegang te krijgen tot (digitaal) leermateriaal worden direct benaderd vanuit de schoolomgeving.

5. Student en medewerker beschikken over een tot op bepaalde hoogte gepersonaliseerde LML in de bestelomgeving. De mate van personalisatie wordt door de instelling bepaald.

6. Besteller, betaler en gebruiker hoeven niet altijd een en dezelfde persoon te zijn. De bestelomgeving moet de mogelijkheid hebben om meteen of later de besteller aan de gebruiker te koppelen.

7. Alle benodigde leermiddelen kunnen worden besteld via de bestelomgeving.

8. Via een leermiddelenleveranciersonafhankelijke omgeving bestellen en betalen moet mogelijk zijn.


1) De bestelling van digitaal leermateriaal bestaat uit rechten (gebruiks- en beheerrechten) en toegangsadressen.

2) Er moeten bestelbewijzen kunnen worden gegenereerd.

Eisen aan het Betalen

1) In de betaalomgeving worden verschillende betalingsmethoden ondersteund.

2) Besteller, betaler en gebruiker hoeven niet altijd een en dezelfde persoon te zijn

3) De betalingswijze is tijdens de bestelling bepaald.

4) Beheer- en gebruiksrechten kunnen worden gedistribueerd voordat is betaald voor de licentie.

5) De uitgever kan toegang verlenen voordat is betaald voor de licentie.

6) Er moeten betaalbewijzen kunnen worden gegenereerd.

7) Afhankelijk van betalingswijze zijn afspraken over afdekken debiteurenrisico noodzakelijk.


Bronnen ten behoeven van de eisen op het niveau van de processtap “Bestellen en Betalen”


ECK 2: Identificeren en authenticeren

Het identificeren omvat het creëren van identiteiten. Binnen de distributie en toegangsketen representeren deze identiteiten zowel natuurlijke personen (waaronder docenten, leerlingen, leermiddelencoördinatoren) als rechtspersonen (waaronder scholen, distributeurs en uitgevers). Deze personen kunnen één of meerdere identiteiten hebben bij verschillende organisaties.

Identiteiten worden uitgegeven door een identiteitsverstrekker. Identiteitsverstrekkers hebben zelf ook een (globale) unieke identiteit. Hiermee wordt iedere identiteit die zij uitgeven ook globaal uniek.

Een identiteit kan handelingen uitvoeren via een website (natuurlijk persoon) of via systeemkoppelingen (voorziening).

Het authenticeren omvat het met bepaalde zekerheid vaststellen van de identiteit van een gebruiker (natuurlijk persoon). De identiteitsverstrekker biedt de gebruiker hiertoe authenticatiemiddelen, zoals een gebruikersnaam en wachtwoord.

Principes (I)

De volgende principes zijn van toepassing voor identificeren en authenticeren:

De identiteit van een gebruiker wordt beheerd door een onderling vertrouwde partij van de betreffende ketenpartners. (I1)

Iedere ketenpartner gebruikt identifiers voor identiteiten die duurzaam zijn voor tenminste de looptijd van de gekoppelde licenties. Deze identifiers kunnen per ketenpartner verschillend zijn. (I2)

De authenticatie van de identiteit wordt (mogelijk indirect) uitgevoerd door een onderling vertrouwde partij van de betreffende ketenpartners. (I3)

Principes ontsluiting digitale leermiddelen (strategische bijeenkomst digitale leermiddelen op 21 januari 2011)

Een oplossing voor eenvoudige, transparante authenticatie en autorisatie dient open en vrij toegankelijk te zijn, zowel vanuit het perspectief van de instellingen als van de aanbieders van ICT diensten:

o InstellingenDe digitale identiteiten van leerlingen/docenten dienen via de oplossing naar discretie van de instelling vrijuit te kunnen worden ingezet bij het gebruik van ICT diensten, waarbij per dienst afwegingen kunnen worden gemaakt m.b.t. de te verschaffen informatie t.b.v. die specifieke dienst (in jargon: attribute release policy, voorbeeld: fysiek adres alleen verstrekken als jou iets fysiek opgestuurd moet worden).

o AanbiedersElke partij die een relevant (digitaal) aanbod heeft voor het Nederlands onderwijs moet dat aanbod toegankelijk kunnen maken via de oplossing, toetreden tot deze markt dient laagdrempelig te zijn en vrij van afhankelijkheden van bestaand aanbod of aanbieders.


ECK 2: Profileren

Het Profileren omvat het registreren en uitwisselen van kenmerken van identiteiten. De kenmerken worden uitgedrukt in de vorm van attributen. Profielen voor identiteiten kunnen door willekeurige ketenpartners worden aangemaakt. Typisch zullen scholen kenmerken registreren van schoolorganisatie, docenten en leerlingen, distributeurs beheren profielen van bestellers en betalers, en uitgevers zullen kenmerken beheren van schoolorganisatie, leerlingen en docenten.

Profielen kunnen (gedeeltelijk) ter beschikking gesteld worden aan ketenpartners. Zo kunnen scholen kenmerken van leerlingen (zoals naam) ter beschikking stellen aan uitgevers, zodat zij hun leermaterialen kunnen personaliseren. Omgekeerd kunnen uitgevers de voortgangsinformatie van leerlingen in een profiel bijhouden en deze gegevens beschikbaar stellen aan de school.

Principes (P)

De volgende principes zijn van toepassing voor Profileren:

Profielen bevatten gegevens over een gebruiker in gestandaardiseerde vorm, zoals persoonsgegevens, leerresultaten en voortgangsinformatie. (P1)

Profielgegevens worden niet gebruikt voor identificatie of herleiding van de gebruiker. (P2) Eén of meer profielen worden gekoppeld aan één of meer identiteiten. Hiertoe bevat een

profiel tenminste één identifier van één identiteit (P3) Een profielbeheerder bewaakt de toegang tot het profiel. (P4) De profielbeheerder beheert de toegangsrechten op basis van een expliciet

gebruiksregelement dat is opgesteld in overleg met de gebruiker en overige profielgebruikers. (P5)

Een profiel is bereikbaar op een duurzaam adres. (P6)

ECK 2: Bestellen

Het bestellen van leermiddelen gebeurt typisch door scholen (PO/VO) of door leerlingen/ouders (MBO). Mogelijk wordt door een school op voorhand voorgeschreven bij wie mag worden besteld. Tijdens het bestellen kan de besteller een identiteit gebruiken voor nadere personalisatie van het bestelproces, maar anoniem bestellen is in beginsel ook mogelijk.

Rechten en toegangsadressen

Er worden twee soorten zaken besteld: rechten en toegangsadressen. De rechten omvatten gebruiksrechten en beheerrechten. De toegangsadressen omvatten de digitale adressen waarop toegang kan worden verkregen.

Voorbeelden van gebruiksrechten zijn:


waarop toegang kan worden verkregen.

Voorbeelden van gebruiksrechten zijn: het aantal gebruikers per licentie, het aantal identiteiten per licentie, geldigheidsduur, zoals schooljaar, bepaalde gebruiksduur, ...

Voorbeelden van beheerrechten zijn: inzage in status van licenties, zoals bestellingen, betalingen, leveringen,

gekoppelde rechten van identiteiten, activatiestatus, (de-) activeren van licenties, wissen van gebruikssporen van een licentie, ont-/herkoppelen van identiteiten van/aan licenties, vernieuwen van codes.

Daarnaast dient men bij de bestelling aan te geven hoe de betaling en levering van de rechten dient plaats te vinden.

Betalingswijze

Voor betaling kan worden aangegeven wie er betaalt en onder welke voorwaarden, zoals betaalmodellen, betaalmomenten en betaalwijze. Voorbeelden van keuzes die gemaakt zouden kunnen worden zijn:

het betaalmodel, zoals abonnement, betalen per gebruik, ..., het betaalmoment, zoals voor levering, na levering maar voor gebruik, na

gebruik met marge t.a.v. aantal of tijd, betaalwijze, zoals factuur, machtiging, online, ...

Leveringswijze

De rechten kunnen direct worden geleverd aan identiteiten of indirect via codes. Bij directe levering aan identiteiten dient men aan te geven hoe de identifiers van de betreffende identiteiten worden geleverd.

De volgende mogelijkheden worden onderkend: via inloggen: de identifier wordt aangeleverd door de identiteitsverstrekker

op het moment dat wordt ingelogd, via de bestelsite: de identifier van de identiteit wordt handmatig

ingevoerd of geüpload middels een bestand met identifiers van identiteiten.

Voor levering van codes kan men kiezen uit de volgende afleveradressen: per email, lezen/downloaden via de bestelsite, in een codehuis,


per post, samen met een boek.

De toegangsadressen kunnen worden geleverd via: lezen/downloaden via de bestelsite, lezen/downloaden via de beheersite, automatische plaatsing in het gebruiksportaal.

Principes (S)

De volgende principes zijn van toepassing voor Bestellen:

Beheer- en gebruiksrechten kunnen worden gedistribueerd voordat is betaald voor de licentie. (S1)

De uitgever kan toegang verlenen voordat is betaald voor de licentie. (S2) De besteller, betaler, beheerder en gebruiker van een licentie kunnen verschillend zijn. (S3)

ECK 2: Betalen

De betalingswijze is tijdens de bestelling bepaald. De afhandeling van de betaling wordt in deze afsprakenarchitectuur niet verder beschreven.

Principes (B)

Er zijn geen principes vastgesteld.

Pas op de Plaats

ROC6: Functionele eisen en wensen aan een mbo-brede oplossing:o Er is (per school) één leveranciersonafhankelijke bestelomgeving waarin leerling en

docent, vanuit de schoolomgeving en op basis van de door de school gekozen identiteit, alle leermiddelen van de leermiddelenlijst kunnen bestellen en betalen. De leerling kan de bestelde en betaalde leermaterialen vervolgens met een (federatieve) single-sign-on oplossing vanuit de schoolomgeving benaderen

Naar aanleiding van discussie over publiceren bestelomgeving wordt vastgesteld dat deze benaderbaar moet zijn vanuit de schoolomgeving met het school ID van de leerling


Directe Toegang:o De set afspraken heeft vooral betrekking op identificatie, van de volgende 3 zaken: de

gebruiker van het leermateriaal, de school en het leermateriaal zelf. De identificatie van de leerling moet uniek zijn binnen de school, zodat samen met de identificatie van de school een landelijk unieke id ontstaat. Voor het leermateriaal wordt de EAN codering gebruikt.

De aanmerkelijke verbetering is: o dat er (per school) één leveranciersonafhankelijke bestelomgeving is waarin leerling

en docent, vanuit de schoolomgeving en op basis van de door de school gekozen identiteit, alle leermiddelen van de leermiddelenlijst kunnen bestellen en betalen.

o De leerling kan de bestelde en betaalde leermaterialen vervolgens met een (federatieve) single-sign-on oplossing vanuit de schoolomgeving benaderen.

Directe Toegang deliverable; uit het verslag en de bijlagen van de Pas op de Plaats:

Unieke identificatie schoolo Zodat school ID + leerling ID ook sectorbreed uniek iso Ook het niveau waarop je schoolidentiteit afstemt

Afspraken over betalen c.q. debiteurenrisico afdekken

Pas op de Plaats; bijlagen met Ambitites in de keten: Ambities: abonnementen op totaalpalet, afrekenen naar gebruik Ambities: Sector brede unieke ID’s van studenten Je moet ook betaalbewijzen kunnen ontvangen Betaler is niet altijd de student Verschillende betalingsmethoden (ideal, creditcard, anders digitaal, betalingsregeling

(acceptgiro, machtiging, in termijnen, per use of achteraf)



De gebruiker benadert de bestelomgeving vanuit de schoolomgeving. De bestelomgeving moet SSO toegankelijk zijn vanuit de gebruikelijke schoolomgevingen. De school bepaalt met welke ID de student de keten in gaat. De ID van de student moet uniek zijn binnen de school en daarbuiten. De school-ID sluit

aan bij het niveau waarop een overeenkomst met de distributeur of uitgever wordt gesloten. Het systeem moet betaalbewijzen kunnen opleveren: studenten kunnen deze (al dan niet

digitaal) laten zien als toegangsbewijs voor te bepalen diensten (als bv voor de genoemde excursie)

Een instelling moet willekeurig welke leermiddelendistributeur en financiële dienstverlener kunnen contracteren voor afhandeling van de backoffice. Het eventuele bestelhuis, het distributeurschap en de financiële afhandeling moeten dus ontkoppeld kunnen worden.

Betaling van de bestelde middelen moet op diverse manieren kunnen gebeuren. Uiteraard

6. Levering leermaterialen

Procesmodel leermaterialenLevering van bestelde leermaterialen vindt plaats conform de gemaakte bestelafspraken, bijvoorbeeld per post, digitaal via autorisatie in de leeromgeving of vanuit een op de instelling aanwezige voorraad.

Eisen aan het Levering leermaterialen

1) Alle beheer- en gebruiksrechten van een licentie worden toegekend aan identiteiten. (Koppeling en toekenning via codes wordt gezien als ‘second best’ oplossing)

2) Distributie vindt plaats door rechten toe te kennen aan de aangegeven identiteiten. (Koppeling en toekenning door het uitreiken van codes wordt gezien als ‘second best’ oplossing). Op het moment dat distributie succesvol is afgerond wordt de instelling daarover geïnformeerd zodat het leermateriaal in de schoolomgeving aan de deelnemer/docent ter beschikking wordt gesteld.

3) Codes kunnen door willekeurige ketenpartners worden bewaard, gedistribueerd en/of verhandeld.

4) De bezitter van een code kan de bijbehorende rechten toekennen aan een identiteit.

5) Een licentie (en dus eventueel ook een code) is verhandelbaar en restitutie is mogelijk.

6) Het moment van activeren van licenties wordt in de contractvoorwaarden bepaald.


Bronnen ten behoeven van de eisen op het niveau van de processtap “Levering leermaterialen”


ECK 2: Distribueren

Na Vermenigvuldigen worden de rechten en toegangsmiddelen gedistribueerd. De distributie is afgerond op het moment dat de gebruiks- en beheerrechten ter beschikking zijn gesteld aan de gebruiker en beheerder zoals de besteller heeft aangegeven. De rechten worden geleverd aan een identiteit, of gedistribueerd via codes.

Voor het geval de rechten worden geleverd aan een identiteit is distributie voltooid, wanneer de identiteit kan worden gebruikt (de benodigde authenticatiemiddelen zijn beschikbaar) en de rechten aan de identiteit zijn toegekend.

Indien codes zijn besteld, is de distributie afgerond als de codes zijn afgeleverd op het door de besteller aangegeven adres.

De volgende principes gelden voor Distribueren:

Principes (D) Alle beheer- en gebruiksrechten van een licentie worden toegekend aan identiteiten en/of

codes. (D1) Distributie vindt plaats door de rechten toe te kennen aan de aangegeven identiteiten, of

door de betreffende codes uit te reiken. (D2) Codes kunnen door willekeurige ketenpartners worden bewaard, gedistribueerd en/of

verhandeld . (D3)

ECK 2: KoppelenBij het koppelen worden de rechten die horen bij een code verbonden aan een identiteit. Het koppelen kan op twee manieren:

aanleveren van een identiteit en een code op een beheersite, inloggen bij een uitgever en de code handmatig invoeren.

De volgende principes gelden voor Koppelen:

Principes (K) De bezitter van een code kan de bijbehorende rechten toekennen aan een identiteit. (K1)


ECK2: Activeren

Voordat de licentie kan worden gebruikt, moet deze worden geactiveerd (in werking worden gesteld). De manier waarop wordt geactiveerd, is afhankelijk van de rechten en voorwaarden waaronder die zijn besteld. Mogelijk is activatie gebonden aan een periode, of bepalen beheerrechten dat activatie handmatig kan geschieden via een beheersite.

De volgende principes gelden voor Activeren:

Principes (A) De beheerrechten bepalen op welke voorwaarden een licentie wordt geactiveerd. (A1)

7. Ontvangen leermaterialen

Procesmodel leermaterialenStudenten c.q. medewerkers hebben leermaterialen besteld en betaald. De uitgever / distributeur / leverancier levert vervolgens het digitale leermateriaal in de schoolomgeving en de folio-materialen op het aangegeven adres. De student/medewerker neemt materiaal in ontvangst. Als resultaat van deze processtap hebben studenten c.q. medewerkers het materiaal in handen en/of onder de knop.

Eisen aan het Ontvangen leermaterialen

1) De leerling heeft via één omgeving toegang tot al het materiaal. De instelling heeft de vrijheid om deze omgeving te kiezen.

2) De leerling kan de bestelde en betaalde leermaterialen vervolgens met een (federatieve) single-sign-on oplossing vanuit de schoolomgeving benaderen.

3) Licenties kunnen, via de beheerrechten, worden verlengd tegen in het contract bepaalde voorwaarden.


Bronnen ten behoeven van de eisen op het niveau van de processtap “Ontvangen leermaterialen”


ECK 2: Toegang

Toegang wordt verkregen via de toegangsadressen. De adressen kunnen in een portaal staan, maar kunnen ook onafhankelijk aangeroepen worden in een browser. Bij het aanroepen van het materiaal op het toegangsadres, zal de uitgever om de identiteit van de gebruiker vragen en/of om een code met gebruiksrechten. Mogelijk wordt de identiteit als single sign-on verstrekt via een federatieve identiteitsverstrekker.

Voor Toegang gelden de volgende principes:

Principes (T) De licentie bepaalt de mate van toegang tot het digitaal materiaal. (T1) De uitgever verleent toegang bij een geactiveerde licentie aan een gekoppelde identiteit of na

overlegging van een code met (voldoende) gebruiksrecht. Er geldt geen voorwaardelijke gegevensuitvraag. (T2)

Toegangsadressen zijn duurzaam gedurende tenminste de looptijd van de licentie. (T3)

Pas op de Plaats

De aanmerkelijke verbetering is: o Dat er (per school) één leveranciersonafhankelijke bestelomgeving is o waarin leerling en docent, vanuit de schoolomgeving en op basis van de door de

school gekozen identiteit, o alle leermiddelen van de leermiddelenlijst kunnen bestellen en betalen. o De leerling kan de bestelde en betaalde leermaterialen vervolgens met een

(federatieve) single-sign-on oplossing vanuit de schoolomgeving benaderen.

Ambitie: keuze vrijheid; meerdere ingangsmogelijkheden naar materiaal via 1 ‘loper’.

ROC6 deliverable; verslag Pas op de Plaats bijeenkomst

Leerling kan single-sign-on bij leermateriaal komen

8. Eisen aan de samenwerking

Hieronder een opsomming van de uitgangspunten ten aanzien van de samenwerking in de leermaterialen keten.

Eisen aan de samenwerking

1) De afsprakenset voor het uitwisselen van gegevens in de keten is een open standaard.

2) Voor de koppelvlakken is (open source) software beschikbaar om de open standaard te kunnen hanteren.

3) Iedereen in de keten accepteert de standaard. Systemen werken conform de standaard.


Opmerkingen uit de instellingen; geinventariseerd tijdens de MBO-proof werksessie

De hulpvraag in geval van problemen moet zo laag mogelijk wordt geadresseerd De instelling kan het ketenproces monitoren en waar nodig corrigerend handelen Er zal een bovenliggende beheerpartij (instantie) moeten komen die structuur in de keten

brengt en hierover de regie kan voeren.

Bronnen ten behoeven van de eisen op het niveau van de samenwerking


Pas op de Plaats

Directe Toegang:o Peter geeft aan dat directetoegang uit een aantal componenten bestaat. De

belangrijkste component is een set afspraken voor het uitwisselen van gegevens in de keten. Voor de koppelvlakken is vervolgens (open source) software beschikbaar om die afspraken te kunnen hanteren. Tenslotte is een belangrijk deel van de implementatie van directetoegang dat de betrokken uitgevers en distributeurs hun systemen aan de afspraken hebben aangepast.

Op basis van directetoegang worden tenslotte de volgende eisen en wensen geformuleerd:o werkend voor verschillende ELO’s; o afspraken/oplossing voor betalen in de keten (c.q. het debiteurenrisico); o een goed ingericht support proces; o een noodprocedure om leerlingen snel toegang te kunnen geven.

Basis voor de verbetering is:o het kiezen van een minimale set standaarden en (pre-competitieve) basisafspraken

om de keten goed te laten functioneren. Hiervoor vormt ECK-2 de kern. o Een werkende oplossing wordt gebaseerd op het in het VO bestaande

directetoegang, dat daartoe beschikbaar zal worden gemaakt voor het mbo. o Kenmerk van het mbo is het “door en per student kunnen bestellen en betalen”.

Daarvoor moeten een of meer bestelomgevingen worden gerealiseerd.

Ambitie: geen concurrentie op de basisafspraken

Directe Toegang deliverable; uit het verslag van de Pas op de Plaats bijeenkomst

“Eigenaarschap” van de afsprakenset

ROC6 deliverable; uit het verslag van de Pas op de Plaats bijeenkomst

De afsprakenset is open, andere ketenpartner kunnen aansluiten

Pas op de Plaats: Knelpunten in de keten

Onvoldoende afspraken in de keteno basisafspraken robuust/eenduidig o welke minimale afspraken zijn nodig om de keten te laten werken (vast) o geen duidelijke, eenduidige standaarden/afspraken (unieke identifier LL) (def. resultaten) o gebrek aan standaarden/geen eenduidige oplossing o implementatie van standaarden

Keten is complex, te veel verschillende oplossingeno keten is te complex -> foutkans o alle correcties die nodig zijn op bestellingen o diversiteit in omgevingen waar eindgebruiker naar toe moet o te veel varianten (maatwerk) o nuance verschillen in oplossingen o onvoorspelbaarheid door diversiteit c.q. gebrek aan uniformiteit

Onvoldoende vraagarticulatieo vraagarticulatie vanuit instellingen: scherpte, dialoog, generiek o gebundelde vraagarticulatie over leermateriaal o onvoldoende centrale sturing op realisatie van verbeteringen in contentketen o regie!? rol onduidelijkheid, aansprakelijkheid o gebrek aan ketenregie

Scholen hebben interne processen onvoldoende op ordeo hebben de instellingen de boel op orde om mee te doen in de digitale keten o administratieve zaken op scholen te laat op orde o niet professioneel met leermiddelen omgaan o leermiddelenbeleid: inrichten proces en organisatieo afstemmen planningscycli van de processtappen o aard van onderwijs vraagt om strakke organisatie en processen en dat ontbreekt

Functionele knelpunteno individueel afrekenen van leerlingen voor voorgeschreven materiaalo resultaten uit toetsen kunnen niet worden uitgewisseld los van specifieke omgevingen o scheiden gebruik, betalen, leveren o zoeken en vinden, bestellen, distributie en toegang

Overige knelpunteno geen standaard afspraken over support proces en service levels o handelingssnelheid is te laag in de keten (10 dagen tot verstrekken van licentie)o is de docent wel aangehaakt o gebrek aan communicatieo systemen (uitgevers) niet op tijd beschikbaar

Principes ontsluiting digitale leermiddelen (strategische bijeenkomst digitale leermiddelen op 21 januari 2011)

Gezonde marktwerking vereist technische en organisatorische oplossingen die openstaan voor andere/nieuwe partijen die willen toetreden tot de markt. De oplossingen vormen geen belemmering voor het betreden van de markt.

Instellingen moeten kunnen kiezen uit een pluriform aanbod van leermiddelen en overige ICT diensten bij verschillende aanbieders. Daarbij moet voor alle gebruikers (leerlingen en docenten) toegang geregeld kunnen (blijven) worden op een eenvoudige, transparante manier.

Instellingen stappen niet in de rol- en taakverdeling van marktpartijen, tenzij niet voldaan wordt aan de hiervoor genoemde principes. Oplossingen in de markt mogen instellingen niet beperken in hun keuzes.

9. Eisen aan het gebruik

Hieronder een opsomming van eisen ten aanzien van het gebruik van potentiele oplossingen in de leermaterialen keten.

Eisen aan het gebruik:

1) Er is een noodprocedure om leerlingen toegang te kunnen geven tot benodigde leermaterialen.

2) Iedere ketenpartner zorgt voor een helpdesk voor dat deel van de keten waarvoor zij verantwoordelijk is.


Bronnen ten behoeven van de eisen op het niveau van het gebruik


ECK 2: Helpdesk

Voor de distributie en toegangsketen wordt een helpdesk ingericht, zodat er een eenduidig aanspreekpunt is voor eventuele problemen en deze kunnen worden afgehandeld.

Voor de Helpdesk gelden de volgende principes:

Principes (H)

Alle verantwoordelijkheden in de keten zijn eenduidig toegekend en bekend bij alle betrokken ketenpartners. (H1)

Iedere ketenpartner zorgt voor een helpdesk voor dat deel van de keten waarvoor zij verantwoordelijk is. (H2)


Communicatie: alle communicatie is inzichtelijk en afgestemd via de betaalsiteo Standaardbrieven worden in de omgeving opgenomeno Vooraf in de onderwijsovereenkomst en communicatie naar leerlingen (Om deze

opleiding te kunnen volgen heb je de volgende leermiddelen nodig. Leerlingen die hier niet over beschikken kunnen geen lessen volgen)

Management Informatie (Zowel voor MT als OLC, N@tschool! e.a. medewerkers)o Overzicht aantal leerlingen besteld en betaald

Horizon College Sector Per klas Op leerlingen niveau Tracking&tracing van een incident door een medewerker HorizonC (direct)

Directe Toegang deliverable; uit het verslag van de Pas op de Plaats:

Noodprocedure om leerlingen toegang te kunnen geven.

Bijlage 1: Uitgewerkt procesmodel Leermaterialen

Het procesmodel leermateriaal is ontwikkeld in samenwerking met een aantal (vertegenwoordigers van) MBO-instellingen. Het is een generiek procesmodel, waarin de processen met betrekking tot aanschaf, distributie, betaling, levering en gebruik van (digitaal) leermateriaal zijn uitgewerkt.

Het Pakket van Eisen richt zich op de processtappen Contracteren, Inrichten materiaal in schoolomgeving, Publiceren bestelomgeving, Bestellen en betalen, Leveren leermateriaal en Ontvangen leermateriaal.

Pakket van Eisen Distributie leermaterialen MBO

Documents

Transcript of Pakket van Eisen Distributie leermaterialen MBO