Padloper Nieuwsbrief

26.04.2015 afdeling Groningen. Inhoud : - van het bestuur

- Ingekomen mededelingen

- Verslagen van activiteiten

Beste leden,

Heerlijk, het wordt weer groen en allerlei kleuren en geluiden maken de natuur extra

feestelijk.

Er staan weer mooie excursies gepland om er op uit te trekken. Dit zijn algemene excursies,

waarbij alle aspecten van de veldbiologie aan de orde komen. We kijken en onderzoeken dan

alles wat zich aandient in, onder en boven het excursiegebied.

Specifieker zijn de excursies van de werkgroepen: dat zijn inventarisaties of waarnemingen,

die één groep van het natuurspectrum betreffen.

Ook de werkgroepen hebben hun programma’s klaar en als U zich wilt aansluiten bij een van

de werkgroepen of gewoon eerst eens mee te lopen en te ervaren wat zo’n werkgroep inhoudt,

kunt U contact opnemen met de coördinatoren.(zie ook 2 verslagen, verder in deze nieuws-

brief) Of met de secretaris (secretaris@groningen.knnv.nl of 050-4031953)

De werkgroepen : coördinator emailadres

Planten : Willem Stouthamer stouthamer.wj@inter.nl.net

Paddenstoelen : Inge Somhorst zwam.horst@inter.nl.net

Vogels : Erik Hoitink erik.hoitink@hetnet.nl

Insekten : Aart Jan Langbroek aj.langbroek@xs4all.nl

Natuurfoto’s algemeen: Paul Valens valens@xs4all.nl

Ons hoofdbestuur heeft op 11 april de VV (Vertegenwoordigende Vergadering)gehouden in

Nijkerk en ook het IVN vergaderde op die datum in dezelfde plaats op een andere lokatie.

Reden: de deelnemers aan beide vergaderingen in te lichten over de voortgang van de plannen

omtrent samenwerking tussen verenigingen en om van de leden te horen hoe men over de

vorm van de samenwerking, want die zal er komen, denkt. Veel ideeën kwamen voorbij en

een plangroep gaat ze beoordelen op haalbaarheid en zal dan voorstellen doen aan beide

hoofdbesturen. Onze afdeling heeft regelmatig contact met de IVN-afdeling Groningen-Haren

en beide besturen overleggen over activiteiten die de natuur in onze omgeving raken, zoals

(gebrek aan) oversteekbaarheid van de A28 en uitbreidingsplannen. Ook zijn beide

verenigingen benaderd om mee te denken over een nieuwe vorm voor de Heemtuin in het

Stadspark.

Als er leden zijn, die ideeën hebben over activiteiten in de Heemtuin (b.v. educatief)

verzoeken we die zich bij het bestuur te melden. (secretaris@groningen.knnv.nl)

Verder doet het bestuur bij deze nogmaals een oproep om U aan te melden als Natuur

Historisch Secretaris. Mooi werk om samen met de excursiecommissie en het bestuur de

afdeling vorm te geven door een afwisselend aanbod van activiteiten aan te bieden.

Tot ziens bij onze activiteiten en veel mooie ervaringen en waarnemingen in de natuur

toegewenst, GeertJan Herder, voorzitter

Ingekomen mededelingen. De KG viert in 2015 haar 65-jarig lustrum!! De 3 maart 1950 bedachte vorm is blijkbaar een

succes gebleken, want nog steeds is de KG springlevend.

Wie zijn wij en wat doen wij….

De Kampeergroep, kortweg KG, is een onderdeel van de KNNV. Behalve KNNV leden

kunnen sinds kort ook IVN leden deelnemen aan de activiteiten van de KG. De kampeergroep

is op de KNNVwebsite te vinden onder “werkgroepen”.

De KG heeft tot doel om d.m.v.kampeerweekeinden en dagwandelingen met elkaar te

genieten van de natuur en deze te bestuderen. We bezoeken natuurwetenschappelijk en

landschappelijk aantrekkelijke gebieden in heel Nederland. Al deze activiteiten worden

door de leden zelf georganiseerd. De leden komen uit alle hoeken van het land. Dus er

is een schat aan ideeën en informatie aanwezig binnen de groep, wat een breed aanbod

garandeert.

Wij kamperen het liefst op kleinschalige terreintjes met eenvoudige accommodatie: bijv. een

“natuurkampeerterrein” of een SVR-camping bij een boer. In sommige gevallen kan door

diegenen die dat wensen ook gebruik gemaakt worden van een vast onderkomen, zoals een

huisje op het terrein, of bij een “Vrienden op de fiets” adres in de buurt. Vooral in het vooren

naseizoen wordt wel eens, i.v.m. de lagere temperaturen, voor een vast onderkomen

gekozen. Op het kampeerterrein zorgt ieder in principe voor de eigen maaltijden, maar er kan

natuurlijk onderling afgesproken worden om samen te eten.

Tijdens de weekeinden wordt voornamelijk gewandeld en gefietst. Voor verderaf gelegen

excursiedoelen wordt de auto wel eens ingeschakeld; degenen die met openbaar vervoer

gekomen zijn, rijden dan met anderen mee. Vaak is er een dagtocht en dan is het raadzaam om

drinken en een lunchpakket mee te nemen, omdat niet altijd een horecagelegenheid wordt

opgezocht.

Tijdens de excursies wordt niet alleen aandacht besteed aan al wat leeft, maar ook aan

geologie en (cultuur)landschap. De een weet dit en de ander weet dat en zo komen we samen

heel ver. We bespreken alles zoveel mogelijk en helpen elkaar in het ontdekken van wat er om

ons heen te vinden en te ervaren is. En komen wij er overdag niet uit dan kan er ’s avonds nog

verder worden gespeurd.

Ben je nieuwsgierig geworden kijk dan eens op onze website www.knnv.nl/kampeergroep.

Wil je eens een keer meegaan, neem dan contact op met de voorzitter van de KG, Marianne

van der Heijden, voorzitter@kampeergroep.knnv.nl of 0641177333.

Verslagen van activiteiten.

14 maart Friescheveen vogelwerkgroep.

Na een mooie voorjaarsweek kunnen vanmorgen de handschoenen wel aan bij de 9

deelnemers op de P bij Dubois. Ze zijn ook blij verrast te zien dat het pad drastisch is

aangepakt. Ondanks de kou vliegt en piept er al van alles rond: in de polder meeuwen,

smienten en ganzen en in de begroeiing mezen, lijsterachtigen, spechten, winterkoning en

roodborst. Al koutend ()bereiken we de vogelkijkhut, waar we eenden, zaagbekken en

aalscholvers bewonderen. Deze laatste zijn toch echte meesters in het omtoveren van elzen in

prachtige Japanse grafiek, mooi wit afstekend tegen de donkere achtergrond. Langs het

heuvellandschap van de opgeschoonde sloten, de villa, staartmees, goudhaan, boomklever en

Huize Vennebroek zien we vanaf de ook al opgeknapte dijk in de polder veel boerenganzen.

Grote Canadese gans foto: Paul Valens

Tot een nabespreking komt het echter niet meer: ‘ons’ etablissement is bezet en we besluiten

thuis een bakje troost te nemen. G.J.

Waarnemingen: 43 soorten + onbestemde witte gans (afgestemd met Bé):

ooievaar (vóór vertrek wandeling)

Witte kwikstaart Stormmeeuw Kokmeeuw Zilvermeeuw

Knobbelzwaan Grote zilverreiger Blauwe reiger Meerkoet

Wilde eend smient Slobeend Kuifeend

Krakeend Tafeleend Fuut Grote zaagbek

Nijlgans (al in

nestbomen)

Grote Canadese gans Grauwe gans ‘witte gans’

opvallend groot

Kauw Zwarte kraai Gaai Spreeuw

Houtduif Fazant Aalscholver (al in

nestbomen)

Winterkoninkje

Pimpelmees Koolmees Staartmees vink

Roodborstje Grote bonte specht Kleine bonte specht Boomklever

boomkruiper Zanglijster Goudhaantje buizerd

Scholekster rietgors Notatie: Gustaaf

21 maart 2015: Gezamenlijke excursie IVN-KNNV rond de Oostpolder (?).

Bij het haventje van Noordlaren bekijken 17 paar ogen de verraderlijke luchten boven de

Oostpolder en horen dat het startpunt verplaatst is naar de P. naast de Waterjuffer bij Vos.

De fietsers nemen het fietspad en het buitje en het blik gaat over de Osdijk tussen de vele

brandganzen door. Na hereniging en welkom door Michel Krol, terreinbeheerder van het

Gronings Landschap, stappen we de dijk op richting het Drentsche Diep. De Oostpolder staat

blank en daar profiteren veel vogels, en wij!, van. In de polder zijn Hunze-relicten zichtbaar

en achter ons ligt de eeuwenoude, door de Aduarder monniken gekanaliseerde, Hunze,

vaarweg voor het transport van turf naar klooster (o.a. voor het bakken van klooster-

moppen(=baksteen) en Stad (brandstof). De eerste grutto’s hebben daar geen weet van net zo

min als die prachtige zomertaling en de statige witte S van de pijlstaart. We horen veel over

het beheer van de polders aan weerszijden van het Diep en kunnen duidelijk de nieuwe

vogelkijkhut (in aanbouw) op de Kropswolder buitenpolder en de hut op de Westerbroekster-

madepolder zien. Rietgorzen vliegen om ons heen van riet naar riet als we de knaagsporen en

Beverburcht onder de ‘rook’ van de scheepswerven van Foxhol foto’s: GeertJan

de burcht van de bevers bewonderen. Van de dijk af dalen we het vogelparadijs in dat alleen

via een vm. toegangsweg, buiten de broedtijd, onder leiding van een medewerker van GL

betreden mag worden. Hier horen we hoe de vos bestreden wordt in dit kwetsbare broed-

gebied en daar bovenuit de kreet: zeearend! Het zou prachtig zijn, deze kolos is hier

waargenomen, maar het blijkt toch een fraaie buizerd te zijn.

Knaagspoor >

Tussen kemphanen links en rechts en boven ons veldleeuweriken en een havik genieten we

ons verder door een overweldigend land-/waterschap. Een donkere ree zoekt spetterend een

nieuwe schuilplaats en als een vliegtuig met donderend lawaai opstijgt van ‘Eelde’ doet een

enorme groep brand- en grauwe ganzen hetzelfde. Tussen vroegeling en paarse dovenetel

door en het laatste hek te hebben afgesloten bereiken we het startpunt weer, waar Michel een

attentie in ontvangst mag nemen voor deze geslaagde wandeling en waar voor een deel der

deelnemers een Waterjuffer heerlijke koffie+ serveert. Een lekker besluit van de genoten

excursie. G.J.

Waarnemingen :

Brandgans Krakeend Grutto Grauwe gans

Wintertaling Stormmeeuw Kokmeeuw Smient

Pijlstaart Slobeend Bergeend Zomertaling

Wilde eend Kievit Spreeuw Nijlgans

Grote Canadese gans Rietgors Fuut Meerkoet

Graspieper Kuifeend Zilverreiger Tureluur

Scholekster Buizerd Veldleeuwerik Knobbelzwaan

Kemphaan Zwarte kraai Kleine strandloper Watersnip

Havik

Zaterdag 11 april : vogelwerkgroep naar het Mensingebos.

We waren met 8 personen. Het weer was goed.

De soortenlijst ziet er als volgt uit in de volgorde zoals we ze zijn tegen gekomen:

Gr. bonte specht Zanglijster Koolmees Winterkoning

Tjiftjaf Buizerd Houtduif Pimpelmees

Kl. bonte specht Spreeuw Vink Gaai

Kraai Aalscholver Merel Boerenzwaluw

Boomklever Kwikstaart (Sperwer/havik?) Huismus

Roodborst Wilde eend Soepeend Ooievaar

Fazant

Het was een mooi gezicht de Buizerd en de buizerd/havik/sperwer cirkelden om elkaar heen.

Paul heeft nog foto’s opgestuurd (hieronder), maar ik kom er niet uit.

Best leuk zo'n discussie onderweg. De een zegt dit de andere dat. Maar wat was het nu?

Anneke Boerema.

De buizerd. foto’s : Paul Valens

Dinsdag 14 april : Lezing over de natuurrijkdom van de Coto Doñana door Tineke en Rudolf

Schwab.

Tijdens het KNNV-voorjaarskamp in de Coto Doñana zijn door de deelnemers veel mooie

waarnemingen gedaan, die digitaal zijn vastgelegd door Tineke. Daarvan mogen 16 personen

meegenieten tijdens de rijk geïllustreerde lezing. Standplaats van het kamp was El Rocio,

dicht bij zee in de delta van de Guadalquivir. Na een historische inleiding over stadje,

processies en het kamp trekt een keur van flora en fauna aan ons voorbij. Bijna allemaal goed

bereikbaar via houten voetpaden. Een enkele greep: een jonge franjepoothagedis met prachtig

rode schenen en staart, overal een gele composiet Arctotheca calendule, prachtig gekleurde

bijeneters, overal rood-blauwe weegbreeslangenkruid en bijna alle reigersoorten, inclusief de

Westindische rifreiger (dwaalgast). In de pauze worden geanimeerde gesprekken gevoerd en

na de koffie o.i.d. zien we de bizarre traliezwammen. Inderdaad een rood traliewerk van

opstaande delen van de hoed, soms zelfs een doorzichtig getraliede bolvorm. De overal

aanwezige roodkopklauwier begeleidt de bezoekers, die zich vergapen aan een purperkoet, die

zich tegoed doet aan het malse worteldeel van de rietstengels en de rest van het rietveld aardig

ruïneus achterlaat. Een prachtig gekleurde vorkstaartplevier, vriendelijk wenkende

wenkkrabben en een kameleon sluiten de serie af. Maar geen uitvoering zonder toegiften: op

de terugweg verbleven Tineke en Rudolf (uiteraard) nog even op de bekende camping van

Monfragüe met blauwe eksters in de Extremadura en natuurlijk bij de geweldige gierenrotsen

aan de Taag. En voor we naar huis mogen, springen er nog prachtige Groningse

testosteronhazen voorbij.

Dank voor deze mooie avond; we voelden ons weer even terug in Spanje. G.J.

Donderdagavond 16 april: Start van de inventarisatie door de plantenwerkgroep (PWG).

18.30 uur Motel Westerbroek en geen mens op de parkeerplaats, wel veel blik. Even gezocht,

en ja hoor in het gebied van Natuurmonumenten zien we deelnemers lopen. Nog een persoon,

inclusief zichtbare Heukels, opgepikt en de achtervolging ingezet. Diep in de slootwal vinden

we 6 excursiegangers ( “Liep ons horloge vóór?”) en direct wordt de nieuwe groep gesplitst!

Beide delen trekken met kaart en streeplijst het gebied in. Kijken, zoeken en strepen maar. En

met resultaat. Ons groepje vindt behalve ‘gewone’ soorten: o.a. kruipende en egelboterbloem,

biggenkruid, kruipwilg en moeraswolfsklauw. Bijzonder is de vondst van verschillende

paddenstoelen: eerst het minieme Russenknolkelkje, dan een Glimmerinktzwam en tot slot de

tweede waarneming in Groningen van het eveneens minieme Meidoornkelkje. Er is dan

duidelijk sprake van euforie!!

Bij een ontbrekend fietsensleuteltje wachten we op de andere groep, 2 verschijnen en de

anderen bevinden zich nog onderweg. We brengen fiets en fietser naar huis en kijken terug op

een mooie excursie. Een aanrader voor plantenliefhebbers: sluit U aan bij de plantenwerk-

groep (stouthamer.wj@inter.nl.net). De eerstvolgende inventarisatie is op 30 april a.s.18.30

uur in een nog nader te bepalen gebied aan de rand van de stad. G.J. en A.

Moeraswolfsklauw foto’s GeertJan

Donderdag 23 april; fotopracticum fotowerkgroep Domies Toen Pieterburen.

10 Mens sterk begroeten we elkaar naast de kerk in Pieterburen. Met fototassen, statieven en

natuurlijk een diverse hoeveelheid camera’s doneren we braaf in een roestvrij stalen toegangs-

‘pijp’ en snel staan we tussen de voorjaarsbloeiers: witte en rose holwortel en vingerhelm-

bloem, bloeiende eenbes, knikkende vogelmelk, salomonszegel, bingelkruid, elfenbloem en

veel meer. Dat mag allemaal digitaal vastgelegd en dat gebeurt fanatiek. Er wordt overlegd

over standpunten, tegenlicht of licht mee, spiegeltjes in de vijver en natuurlijk lenzen en

camera’s.

Gelukkig zijn er ook vogels, zodat je ook weer even in een andere stand kan, maar ze zijn wat

te beweeglijk voor de fotografen. Na een intensief rondje door de tuin, waar we steeds meer

heermoes tegenkomen, sluiten we met koffie/thee af in de nabijgelegen uitspanning.

Op 21 mei gaan we naar Oostpolder bij Haren en als U mee wilt doen met de fotowerkgroep

kunt U zich aanmelden bij de coördinator Paul Valens (valens@xs4all.nl)

Foto : GeertJan

Zaterdag 25 april : Excursie Bergboezem Enumatil.

Dat beetje motregen houdt de 7 deelnemers niet tegen om dit tamelijk onbekende gebied te

bezoeken. We starten vanaf het erf van een voormalig boerenbedrijf aan het Hoendiep, waar

we onze voertuigen mogen parkeren (Dank) met een korte inleiding over omgeving en route.

De verrassingen beginnen al direct na het toegangshek : een kronkeldikpoot (miljoenpoot)

foto Onno Kneepkens Kronkeldikpoot foto’s Kees Boele fossiele kokkel

onder een oud verhard stuk zwam samen met verschillende slakjes. Onder aan de ringdijk

rond de bergboezem ligt baggerslib uit de ringsloot, dat ons mooi de geologische opbouw van

het gebied laat zien. In de zware klei, door de zee afgezet omstreeks 700 jaar geleden, vinden

we fossiele kokkels en nonnetjes. En verderop bonken laagveen en ijstijdrelicten als vuursteen

en zwerfstenen. Bij het uitgraven van het overstomingsgebied, de bergboezem, zijn grote

zwerfstenen aangetroffen die verzameld zijn bij een schuil-/kijkhut midden in het gebied.

Een deel van de groep zoekt, wroet en kijkt in de bagger en vindt o.a. poelslak, posthoornslak,

kolkschijfhoorn, zwane- en schildersmossel en anderen zien door de kijker een veelheid aan

vogelsoorten langskomen : groepen (brand-, grote Canadese en grauwe) en individuele (nijl-)

ganzen, vluchten graspiepers, veel zwaluwen (huis- en boeren-). Maar (te) weinig steltlopers

als kievit, tureluur en een enkele kemphaan en de grutto schittert door afwezigheid, ondanks

de activiteiten van de weidevogelbeschermingsorganisaties.

We bereiken de grote plas en in het riet zien en horen we rietgors en rietzanger, vinden een

onechte paardenbloedzuiger en een prachtige larve van een zwartpootsoldaatje in de bagger,

engelwortel en ridderzuring langs en grote waterranonkel in het water en in het weiland,

jawel, 3 lepelaars.

Bijzonder is wel de mooie zandige bodem die door het heldere water goed te zien is.

Foto GeertJan

Op het eilandje in de plas is geen plaats meer onbezet, overal broeden kokmeeuwen, brand- en

Grote Canadese en nijlganzen.

Over een hoogholtje komen we op het fietspad en wandelen langs de westkant van het

Lettelberterdiep richting Enumatil. Langs fraai bloeiende oeverzegge aan de ene en aange-

legde plassen voor de waardplant (krabbescheer) van de groene glazenmaker aan de andere

kant van het pad bereiken we de oude molenromp, waar ‘even een plank omdraaien’ klinkt en

,ja hoor, een rups van een vierkantvlekuil en juveniele heesterslakken worden waargenomen

en gefotografeerd. Scherpe en 2-rijige zegge, roodborsttapuit, putter, zwartkop en kneu en

veel informatie over bewoners en omgeving(dank Herman) komen langs tot we op de leuning

van het laatste hoogholtje citroenkorst (korstmos) vinden en langs het pad kleine veldkers en

zandraket.

Tevreden nemen we een lunchhap en afscheid. Allen dank voor hun inbreng aan deze toch

behoorlijk droog verlopen excursie. G.J.