P a g i n a | 76

Aanwezigheid van een plaatselijke afdeling van de Academie voor Woord, Muziek en Dans en van tekenlessen en de samenwerking met de gemeenteschool voor infrastructuur. Vraag voor tekenlessen is groter dan aanbod. Mogelijke aanwerving 3de lesgever om aanbod tekenschool te vergroten. Het werken met themajaren roept nieuwe projecten in het leven en geeft ook vernieuwende insteken aan bestaande projecten. De jaarthema’s creëren vaak nieuwe samenwerkingsverbanden tussen verenigingen. Grote opkomst bij een aantal jaarlijks terugkerende initiatieven: jaarmarkt, openluchtfilm, ... Ook aan ‘Cultuur in de Buurt’ nemen ieder jaar een heel aantal buurtverenigingen deel. Eveneens een gevarieerd socio-cultureel aanbod vanuit de andere gemeentelijke vrijetijdsdiensten: sportdienst, jeugddienst en bibliotheek.

Eerder beperkt aanbod voor kinderen en jongeren met culturele inslag. Tekenlessen vinden maar eens om de 2 weken plaats. Het huidige deelnemersaantal van 31 leerlingen is de limiet voor het tekenschooltje (begeleiding beperkt tot 2 mensen). Muziekonderwijs is pas toegankelijk vanaf het 3de leerjaar.

Vorselaar heeft een bruisend en actief verenigingsleven. Dit rijke verenigingsleven is dé bouwsteen om te komen tot een boeiend vrijetijdsleven. Goede ondersteuning aan socio-culturele verenigingen, zowel op financieel, logistiek, infrastructureel als promotioneel vlak. Kans tot verdere automatisering van het evenementenloket via de gemeentelijke website. Aanwezigheid van een aantal verenigingen die actief bezig zijn met de beoefening van amateurkunsten: Vorsarte, Harmonie, Fotoclub, toneelverenigingen VAT en Oud-KLJ. Goed uitgebouwde gemeentelijke uitleendienst voor verenigingen. Het aanbod van de verenigingen wordt systematisch gepromoot via het Infoblad Info Vorselaar en de UiT-databank op de website.

Vaststelling van een zekere vergrijzing van (een segment van het) verenigingsleven en toenemende individualisering van de samenleving zijn kunnen een gevaar betekenen voor de continuïteit en de bestaanszekerheid van sommige verenigingen. Ook voor de cultuurraad lijkt het niet evident om jeugdige (bestuurs)leden aan te trekken. Ingewikkelde verdelingsmethodes en berekeningswijzen voor subsidiëring van de verenigingen. Algemeen gebrek aan bergruimte, o.a. voor de materialen van de uitleendienst, kerstornamenten en grote gezelschapsspelen. Een deel materialen van cultuurraad en een deel van de kerstornamenten zijn gestockeerd bij een vrijwilliger thuis.

P a g i n a | 77

Aanwezigheid van een actieve cultuurraad die op zeer regelmatige basis samenkomt en jaarlijks (mede-) trekker is van een aantal socio-culturele activiteiten. In 2013 werd aan de CR een éénmalig extra werkingsbudget toegekend dat de komende periode kan worden aangewend om een stimulans te geven aan nieuwe initiatieven.

De cultuurraad geeft al enkele jaren aan dat haar vanuit de gemeente verkregen werkingsbudget eerder krap is en het ieder jaar moeilijker wordt om de huidige werking op pijl te houden en te vernieuwen.

Door de kleinschaligheid ontstaat het enorme sociale voordeel dat veel mensen elkaar kennen en de ruim 100 verenigingen versterken dat sociaal gevoel. Bij grotere evenementen komt dan ook steeds het wij-gevoel naar boven. Nieuwe digitale media scheppen nieuwe mogelijkheden voor de communicatie over het vrijetijdsaanbod. Aanwezigheid en deskundigheid van Erfgoedcel Kempens Karakter. Vlaamse overheidsmiddelen die jaarlijks ter beschikking worden gesteld voor de uitvoering van het gemeentelijke cultuurbeleid.

Momenteel maakt de gemeente nauwelijks gebruik van nieuwe digitale media in haar communicatie. …

III. Uitdagingen

De gemeente blijft een evenwichtig ondersteuningsbeleid voeren voor het socio-culturele verenigingsleven

zowel op financieel, logistiek als infrastructureel vlak:

Financieel: bewaken dat het subsidiereglement afgestemd blijft op de werkelijkheid van het socio-culturele veld.

Logistiek: verdere automatisering van het evenementenloket via de gemeentelijke website.

Infrastructureel: de gemeentelijke infrastructuur blijft aan voordelige tarieven ter beschikking gesteld.

Waardering: op geregelde basis organiseert de gemeente een bedankingsmoment voor haar verenigingen en vrijwilligers.

Dringende behoeften op vlak van infrastructuur moeten ingevuld worden. Vooral het gebrek aan ruimte

voor materiaalopslag is hierin een pijnpunt.

Het werken met themajaren roept nieuwe projecten in het leven en geeft nieuwe insteken aan bestaande

projecten. De jaarthema’s creëren vaak samenwerkingsverbanden tussen verenigingen.

Daarom willen we de werkwijze met themajaren voortzetten.

P a g i n a | 78

Een aantal activiteiten die stilaan een vaste waarde worden in de gemeente en telkens op een grote

opkomst of deelname kunnen rekenen willen we bestendigen in de toekomst: jaarmarkt, openluchtfilm en

cultuur in de buurt.

Momenteel is deelname aan de socio-culturele activiteiten van gemeente en cultuurraad voor het

merendeel gratis. We streven ernaar om deze laagdrempeligheid te behouden.

Omdat we merken dat twee lesgevers niet volstaan om aan de huidige vraag naar tekenlessen te kunnen

voldoen, bekijken we of we voldoende financiële ruimte hebben om in de toekomst een derde lesgever aan

te stellen.

We hebben aandacht voor een eventuele toekomstige nood aan wederinvulling van de conciërgefunctie

wanneer de inzet van de huidige vrijwilliger ooit zal wegvallen.

We blijven de nodige ondersteuning bieden aan de gemeentelijke cultuurraad:

De cultuurdienst staat in voor het secretariaat van de cultuurraad.

Het belang van de cultuurraad als inspraak- en adviesorgaan blijft erkend.

De cultuurdienst biedt de nodige ondersteuning bij de activiteiten ingericht door de cultuurraad.

Daarnaast willen we voor de adviesraden een samenstelling nastreven die de diversiteit in de Vorselaarse samenleving reflecteert.

Om breder en efficiënter te communiceren, zou de gemeente meer moeten inspelen op de nieuwe

modernere communicatiemedia (o.a. sociale media).

Daar het met de huidige personeelbezetting niet evident is alle aspecten van de werking op peil te houden,

gaan we op zoek naar mogelijkheden die kunnen bijdragen tot een grotere productiviteit, vb.

Aangepaste software voor het verwerken van inschrijvingen en facturatie.

Vereenvoudiging van verdelingsmethodes en berekeningswijzen voor subsidiëring.

Systematisch aantrekken van stagiairs voor voldoende lange periodes.

Eén centrale bergruimte voor het materiaal van vrijetijdsinitiatieven.

Evalueren of er ook minder succesvolle activiteiten in het vrijetijdsaanbod van gemeente of cultuurraad zijn, die eventueel zouden kunnen afgebouwd worden.

…

We willen intekenen op de Vlaamse Beleidsprioriteiten en aanspraak maken op de ter beschikking gestelde

overheidsmiddelen om de uitvoering van het cultuurbeleid te ondersteunen.

P a g i n a | 79

4.2.3 Toerisme

I. Omgevingsanalyse

Vorselaar heeft tal van toeristische troeven: er is veel groen en er zijn twee erkende natuurreservaten, er is

een interessant en uitgebreid aanbod aan evenementen (zowel van de gemeente als privé-initiatieven), er

zijn verschillende recreatiemogelijkheden (iPod’s, wandel-, fiets- en ruiterpaden, laagdrempelig

sportcentrum, …), lekkere streekproducten en laten we de vele monumenten en bezienswaardigheden niet

vergeten.

Toeristen die Vorselaar bezoeken, kunnen, individueel of in groep, op een camping, in een vakantiewoning

of bed&breakfast overnachten. Er is veel parkeerruimte met de mogelijkheid om groepen mobilhomes te

ontvangen.

In Vorselaar neemt VVV-Toerisme Vorselaar de initiatieven op vlak van Toerisme. Deze groep vrijwilligers

werkt autonoom en organiseert tal van toeristische activiteiten. Bij het organiseren van de toeristische

activiteiten is vaak ondersteuning vanuit het gemeentepersoneel aangewezen. Dit zijn zowel activiteiten

waarbij mensen van buitenaf naar Vorselaar komen, als waarbij inwoners van Vorselaar samen een

toeristische activiteit buiten de gemeentegrenzen ondernemen. De initiatieven van VVV-Vorselaar zijn

weinig bekend in de omliggende gemeenten.

Vanuit de gemeente ondersteunen enkele onthaalmedewerkers de initiatieven op vlak van toerisme. We

beschikken echter niet over een echte toeristische dienst met eigen personeel of eigen

locatie/gebouw/opslagruimte. De dienstverlening vanuit de gemeente beperkt zich dan ook tot een

folderzuil in de inkomhal, een verkooppunt aan de balie en occasionele praktische en administratieve

ondersteuning. Er wordt een gemis aan coördinatie en structuur op vlak van toerisme ervaren. Het

ontbreken van een afzonderlijk infopunt waar toeristen alle dagen terecht kunnen, is een drempel om

initiatieven te organiseren. Ook bij het uitvoeren van bestaande initiatieven (vb. iPod’s) blijkt dit een

onoverkomelijke drempel te zijn.

Het toeristisch infopunt bevindt zich in het gemeentehuis en is gebonden aan de hier geldende

openingsuren. Dit betekent dat er ’s namiddags (behalve woensdag), ’s avonds (behalve maandag) en in

het weekend geen dienstverlening is op vlak van toerisme. In extra samenwerking met de bibliotheek,

horecazaken en grote evenementen in de gemeente, zien we kansen ontstaan.

Via de toeristische website www.vorselaar.be/toerisme kunnen geïnteresseerde bezoekers 24u op 24u alle

toeristische informatie raadplegen.

Waar de eigen toeristische dienst in krappe schoenen zit, compenseren we dit omdat Vorselaar deel

uitmaakt van enkele sterke samenwerkingsverbanden op vlak van Toerisme:

VVV-Toerisme Vorselaar

Toerisme Provincie Antwerpen (TPA)

Het Groene Neteland (wordt vereffend en geïntegreerd in bestaand samenwerkingsverband)

Kempens Karakter

Regionaal Landschap Grote en Kleine Nete

Leader Regio Midden-Kempen Beweegt!

P a g i n a | 80

Het zou interessant zijn moesten we een zicht hebben op het aantal toeristen dat jaarlijks Vorselaar bezoekt

en wat hun voornaamste activiteiten zijn. Dit kunnen wij helaas niet meten.

II. SWOT

STERKTES Toeristische troeven van Vorselaar Interessant en uitgebreid aanbod van evenementen en sportmanifestaties Overnachtingsmogelijkheden Goede dienstverlening voor geïnteresseerden Informatie vlot beschikbaar voor geïnteresseerden

ZWAKTES Toeristisch infokantoor enkel open op weekdagen. Geen aanbod in het weekend (vb. iPods, folders, …) Geen afzonderlijke toerisme-locatie waar toeristen elke dag terecht kunnen, vaak moeilijk om iets te organiseren Gemis aan coördinatie en structuur Geen eigen personeel

KANSEN Goede samenwerkingsverbanden Mogelijkheid tot toeristische info in bib en horecazaken Inspelen op TV-serie Parade’s End

BEDREIGINGEN VVV bestaat enkel uit vrijwilligers en werkt autonoom De samenwerking met extra infopunt Schranshoeve loopt niet zoals gewenst Initiatieven als ‘De Schakel’ zijn niet van onszelf.

III. Uitdagingen

Het beleidsdomein Toerisme in Vorselaar staat voor een aantal belangrijke uitdagingen:

De goede dienstverlening en informatie voor bezoekers van Vorselaar vooropstellen. Hierbij moet concreet gedacht worden aan de toegang tot informatie buiten de openingsuren van het gemeentehuis, maar ook de structuur van een eigen toeristische dienst en de diverse samenwerkingen, waarbij de vrijwilligers van VVV-Toerisme Vorselaar op de eerste plaats komen.

De toeristische troeven van Vorselaar koesteren en blijven promoten: dit geldt zowel voor het interessant en uitgebreid aanbod van evenementen en sportmanifestaties, ontwikkelingen in de actualiteit, overnachtingsmogelijkheden, goede dienstverlening en monumenten en bezienswaardigheden, zowel naar eigen inwoners als naar bezoekers toe.

Op vlak van toeristische initiatieven bewaren we het evenwicht tussen eigen en ‘externe’ initiatieven. We kiezen ervoor om VVV-Toerisme Vorselaar voldoende ruimte en ondersteuning te geven om initiatieven uit te werken. Maakt het gemeentebestuur de keuze om deze werking te behouden zoals ze nu is en volledig afhankelijk van de inzet van de betrokken vrijwilligers te laten verlopen? Of kiest het gemeentebestuur ervoor om de huidige werking verder uit te bouwen en te professionaliseren, en voorziet ze hiervoor de nodige middelen (personeel, logistiek, …)?

P a g i n a | 81

4.2.4 Bibliotheek

I. Omgevingsanalyse

Specificiteit van de Bib

Laten we de bibliotheek van Vorselaar eens vergelijken met een klein tankstation. Een goede slogan zou

dan zijn: “Kom je hier duurzaam vol tanken”.

We verwachten de komende jaren heel wat ontwikkelingen op vlak van nieuwe technologieën. Zullen we

boeken, kranten en tijdschriften op dezelfde manier blijven lezen, ontdekken, … ?

De bibliotheek moet een absolute meerwaarde betekenen voor iedereen die in Vorselaar woont, werkt of er

school loopt. Deze meerwaarde geldt als grondige bestaansreden van de Vorselaarse bibliotheek anno 2020.

U kan dit vergelijken met tanken: brandstof is onmisbaar voor wie met de eigen wagen wil rijden, maar

ook voor wie gebruik wil maken van taxi, openbaar vervoer of vliegtuig. De bibliotheek van Vorselaar

wordt dan een ‘klein tankstation’. We kiezen doelbewust een beperkt aantal pompen. Uit deze pompen

kunnen de actoren in Vorselaar keuzes maken volgens hun interesses, leeftijd, doelgroep, … Eenheid in

verscheidenheid: de pompen hebben één gemeenschappelijke factor, namelijk dat er voor iedereen in

Vorselaar BRANDSTOF uitkomt.

Missie bibliotheek Vorselaar

De bibliotheek van Vorselaar wil voor iedereen die in Vorselaar woont, werkt of school loopt de

goedkoopste, betrouwbaarste en warmste ontmoetingsplaats zijn waar allen dag en nacht hun/haar

levenstank kunnen vullen met datgene wat zij op dat moment nodig hebben

Voor iedereen: In Vorselaar komen alle doelgroepen aan bod:

van baby tot hoog bejaard

voor alle doelgroepen: zeker de kanspersonen met een armoede-ervaring

iedereen is welkom

Vorselaar heeft een zeer grote scholengemeenschap (zie hoofdstuk Onderwijs): kleuterschool, lagere school, middelbare school, leerkrachtenopleiding: met scholieren en leerkrachten die niet allemaal in Vorselaar wonen (meer dan 3.000 scholieren per dag op een bevolking van 7.700 inwoners). Dat is het unieke van Vorselaar : die grote scholengemeenschap die een zeer lange traditie heeft over de gemeentegrenzen heen.

Goedkoopste: onder 18 jaar en boven 60 jaar: gratis; tussen 18 en 59 jaar: 1 euro per jaar. De financiële

drempel willen we zeer bewust laag houden

Betrouwbaarste: in de bib krijgt men betrouwbare informatie bij elkaar gezocht door een professioneel

bibteam in tegenstelling tot datgene wat men bijvoorbeeld opzoekt via internet.

Ontmoetingsplaats: de bib als ontmoetingsplaats met ontmoetingen in 2 richtingen: tussen mensen en

tussen het aanbod. Eenzaamheid is een groot probleem en daar kan de bib iets aan doen. In de bib staat

koffie en thee klaar voor de bezoekers.

Dag en nacht: De openingstijden van de bib zijn sinds september 2013 gewijzigd en afgestemd op het

dienstencentrum Sprankel!, waar men de krant kan komen lezen in de voormiddagen dewelke de bib

gesloten is. De openingsuren zijn als volgt:

P a g i n a | 82

maandag : 10u-12u 15u30-20u

dinsdag : 18u-20u

woensdag : 10u-12u 14u-16u

donderdag : 18u-20u

vrijdag : gesloten

zaterdag : 10u-12u

Het bibportaal van Vorselaar met daarop alle info en mogelijkheid om materialen te verlengen, te

reserveren, … is 24 op 24 uur beschikbaar

Warmste: ‘warm’ vanuit oogpunt van, gezelligheid, contact, uniek is dat de bib van Vorselaar via een gang

fysiek verbonden is met dienstencentrum Sprankel! en 21 serviceflats ‘De Schittering’.

Levenstank: zoals met een wagen dient ook de menselijke tank gevuld te worden met ‘brandstof’, willen

we in het leven kunnen ‘rijden’.

Hun levenstank kunnen de bibgebruikers vullen met datgene wat zij op dat moment nodig hebben. Dit kan

voor iedereen verschillend zijn: materialen, lezingen, cursussen die in de bib gegeven worden. Zo is

Digidak bijvoorbeeld een sterke troef in de bib van Vorselaar: zij hebben computerlessen voor senioren,

kanspersonen met een armoede-ervaring, … op maandagvoormiddag, maandagavond,

dinsdagvoormiddag, dinsdagavond, donderdagvoormiddag en vrije inloopmomenten op

woensdagvoormiddag en donderdagavond.

De Vorselaarse bib heeft nog belangrijke troeven in handen.

Waardevolle samenwerkingsverbanden

Hoewel de bibliotheek mee onder het domein Vrije Tijd valt, heeft het ook sterke linken met andere

beleidsdomeinen als Welzijn en Onderwijs. Deze linken vertalen zich in waardevolle

samenwerkingsverbanden met dienstencentrum Sprankel !, serviceflats ‘De Schittering’, Digidak, de

Vorselaarse scholen (kleuter t.e.m. hogeschool), verschillende verenigingen, met andere bibs in de regio,

het provinciaal bibliotheekcentrum, Open Doek, …

Uit deze samenwerkingen ontstaan boeiende en laagdrempelige activiteiten: Letterfretter,

auteursbezoeken, Vorselezen, vakantieleesactie, bibambassadeurs, voorleesdagen, …

Diverse en uitgebreide collectie

In de bib van Vorselaar kan u een uitgebreide collectie ontlenen: niet enkel boeken, maar ook tijdschriften,

cd-roms, taalcassettes, dvd’s, strips, fundels (elektronisch), vertelplaten, readers, Kamishibai (Japans

vertelkastje), Daisy-boeken, gezelschapsspelen, …

Om een waardevolle en uitdagende collectie uit te bouwen en te kunnen inspelen op maatschappelijke

trends, dient de bib te beschikken over een voldoende uitgebreid collectiebudget. Dankzij de komst van de

huidige bibliothecaris en een bijhorende verdubbeling van het collectiebudget was de bibliotheek in staat

om een inhaalbeweging te maken. Deze inhaalbeweging is echter nog niet afgerond. Een collectiebudget,

waarmee zorgvuldig wordt omgesprongen, is essentieel voor de optimale bibwerking.

Interbibliothecair leenverkeer: Materialen die wij niet bezitten, kunnen we aanvragen bij andere bibs.

Hiervoor wordt standaard een tarief van €1 aangerekend.

De bib heeft ook een eigen publicatie. Drie keer per jaar verschijnt zowel digitaal als op papier de gratis

bibnieuwsbrief ‘Vorselezen’. Een tot twee keer per jaar is er bovendien een speciale editie ‘Vorselezen

P a g i n a | 83

Onderwijs’, gericht op de scholen en de lerarenopleiding in Vorselaar. De laatste nieuwe info is steeds te

vinden op het bibportaal http://vorselaar.bibliotheek.be.

Tentoonstellingsruimte

In de bib was een tentoonstellingsruimte voorzien. Deze moest wijken voor de inrichting van het Digidak-

leslokaal. De tentoonstellingsruimte in de bib werd beschouwd als meerwaarde voor de ganse gemeente.

Wordt deze functie terug ingevuld?

Structuur en werking

Het bibteam bestaat uit 1 voltijdse bibliothecaris (B-niveau), een bibliotheekassistente (C-niveau,

19u/week), een bibliotheekbediende (D-niveau, 23,5u/week) en twee PWA-krachten (45u/maand).

De bib is sinds september 2013 16,5 uren per week geopend en zoveel mogelijk wordt de uitleen met 2

personen gedaan, behalve soms tijdens de voormiddagen.

De gebruikers van de bib zijn vertegenwoordigd in verschillende leeftijdsgroepen. Op 1 januari 2013 waren

er 1553 actieve bibliotheekgebruikers in de Vorselaarse bibliotheek.

Leeftijdscategorie Percentage

0 tot 5 jaar 5,6 % 0 tot 18 jaar 42,5%

6 tot 11 jaar 17,6 %

12 tot 18 jaar 19,3%

19 tot 59 jaar 45,2%

+60 12,4%

Op jaarbasis tellen we 60 459 uitleningen. We zien een stijgende trend doorheen de jaren.

Jaartal 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Ontleningen 45 298 45 282 53 888 59 355 59 233 55 545 60 459

De bibcommissie is het adviesorgaan van de Vorselaarse bibliotheek.

Het financiële plaatje van de bib kan u in het financieel overzicht raadplegen. De bib heeft ontvangsten uit

lidgelden, maningsgelden, leengelden, boekenverkoop, … We kunnen beroep doen op provinciale

subsidies, zowel voor reguliere werking als voor innovatieve projecten zoals de renovatie van de bib. Wil

de bib van Vorselaar in 2014 nog provinciale subsidies kunnen krijgen, dan dient ze een

samenwerkingsverband aan te gaan met andere bibs. Van de Vlaamse overheid ontvangt de bib

personeelssubsidies en werkingssubsidies in kader van streekgericht bibliotheekbeleid.

Op korte en middellange termijn staan twee belangrijke prioriteiten voorop. Eerst en vooral is er de

renovatie van het bibgebouw. We denken dan aan een interne verschuiving van locaties (bureau

bibliothecaris, leszaal Digidak, …) maar ook aan de vloerbekleding, de verlichting en de indeling van de

boekenrekken.

Ook inhoudelijk zijn er plannen. Zo willen we de jeugdcollectie op punt stellen. Dit kan de goede

samenwerking met de scholen in Vorselaar nog meer bevorderen. Nu al komen klassen met

schoolkinderen op regelmatige basis naar de bibliotheek. We kunnen uitzoeken of er mogelijkheden zijn

om het aankoopbeleid te optimaliseren in samenspraak met Thomas More en KVRI.

Beleidsprioriteiten van de Vlaamse Overheid

Het nieuwe decreet van 6 juli 2012 betreffende het lokaal cultuurbeleid meldt :

P a g i n a | 84

De gemeente beschikt over een openbare bibliotheek die:

de cultuureducatie en de leesmotivatie stimuleert,

inzet op de bevordering van e-inclusie bij moeilijk bereikbare doelgroepen en op de verhoging van informatiegeletterdheid en mediawijsheid,

inzet op een aangepaste dienstverlening voor personen met beperkte mobiliteit en voor moeilijk bereikbare doelgroepen op cultureel, educatief en sociaaleconomisch gebied,

inzet op samenwerking met onderwijsinstellingen.

Om te kunnen intekenen op deze beleidsprioriteit, moet de openbare bibliotheek:

inspelen op maatschappelijke uitdagingen zoals de digitalisering van de samenleving

een onafhankelijk en pluriform informatieaanbod ter beschikking stellen, breed en

zorgvuldig samengesteld, aangepast aan de behoeften van het doelpubliek en in een niet-commerciële omgeving

een online-catalogus aanbieden vanuit een bibliotheeksysteem, gebaseerd op de gegevens van het centraal bibliografisch achtergrondbestand Open Vlacc

de raadpleging in de bibliotheek van alle informatiedragers en de uitlening van materialen en bestanden zo laagdrempelig mogelijk maken, in het bijzonder voor moeilijk bereikbare doelgroepen en voor mensen met een beperkt inkomen

een optimale publieke dienstverlening garanderen op klantvriendelijke uren

van de middelen, bestemd voor de aankoop van gedrukte materialen, jaarlijks minstens 75 percent van het vastgestelde budget besteden aan Nederlandstalige publicaties

één keer per jaar algemene beleidsrelevante gegevens ter beschikking stellen over de openbare bibliotheek in de vorm die de Vlaamse Regering bepaalt.

Subsidie openbare bibliotheek

De gemeente die of het samenwerkingsverband dat reeds gesubsidieerd wordt, behoudt het geïndexeerde

bedrag 2013. Een gemeente die nog niet gesubsidieerd wordt, kan aanspraak maken op een forfaitaire

enveloppe-subsidie van:

- € 56.000/jaar per gemeente met minder dan 10 000 inwoners

- € 6,50/jaar per inwoner voor gemeenten (of samenwerkingsverband) vanaf 10.000 inwoners (geïndexeerd vanaf 2014)

Zaak is om 2013 reeds de nodige stappen te zetten hierin om aldus de subsidie van € 56.000 te kunnen ontvangen.

P a g i n a | 85

II. SWOT

STERKTES zeer ruime openingstijden op klantvriendelijke tijdstippen heel gevarieerd aanbod dat tegemoetkomt aan de maatschappelijke werkelijkheid in Vorselaar nieuwe boeken zeer snel beschikbaar bibportaal is aangesloten op provinciaal bibliotheeksysteem gemotiveerd bibteam interessante uitbreidingsactiviteiten digidak in de bibliotheek verbinding bib-dienstencentrum-serviceflats goede samenwerking met bibs van Lille, Olen, Kasterlee en Vorselaar uitleen is in stijgende tendens

ZWAKTES opstelling materialen : te vol, rommelig bibliothecaris te zwaar belast, kan weinig delegeren verschillende statuten in bibteam: vast benoemd, PWA en ontbreken van functieprofielen geen inleverbrievenbus verouderd interieur tentoonstellingsruimte is verdwenen

KANSEN VVV in de bibliotheek boekendienst aan huis herinrichting bibliotheek interbibliothecair leenverkeer uitleendienst gezelschapsspellen

BEDREIGINGEN bezuinigingen op vlak van gemeente, provincie, nationaal e-books, … inperken van collectiebudget verzendkosten interbibliothecair leenverkeer

P a g i n a | 86

Contrastframe

KERNPRODUCTEN KENMERKEN HUIDIGE TOESTAND

GEWENSTE TOESTAND

COLLECTIE Geen gestructureerd collectiebeleid

Passief (aanbieden in de rekken)

Actief (maken van interessegroepen die het collectiebeleid rond die interesse mee bepalen

PERSONEEL Geen gestructureerd personeelsbeleid (functieprofielen ontbreken)

Nakende pensionering

Optimale vervanging

UITBREIDINGS-ACTIVITEITEN

Cultuurparticipatie Vertrekt vanuit bibliothecaris

Vanuit interessegroepen

PLEK Info over Vorselaar Geen VVV in bib Volledige VVV in bib

III. Uitdagingen

We keren even terug naar de beeldspraak van de brandstofpompen. De bibliotheek van Vorselaar maakt

een grondige keuze welke beperkt aantal ‘pompen’ (lees: collecties voor bepaalde doelgroepen) zij wil

aanbieden aan iedereen die in Vorselaar woont, werkt of er school loopt.

We trachten sterke punten van de bibliotheek te blijven garanderen: ruime openingstijden, gevarieerd

aanbod, klantvriendelijkheid, …

De bibliotheek van Vorselaar dient dringend de omslag te maken van het ‘passief’ aanbieden van de

‘pompen’ naar het ‘actief’ aanbieden van de ‘pompen’. Hierbij wensen we de gebruikers optimaal inspraak

te geven via interessegroepen.

De bibliotheek van Vorselaar dient ‘Digidak’ verder uit te bouwen zodat de digitale kloof in Vorselaar

wordt gedicht door het aanbieden van computercursussen voor laaggeschoolden en sociale doelgroepen.

Tevens kunnen ook de boekendienst aan huis, de uitleendienst gezelschapsspellen en de herinrichting van

de bib een meerwaarde betekenen voor de sociale doelgroepen.

Voor de uitbreidingsactiviteiten wenst de bibliotheek van Vorselaar samen te werken met het aanpalende

dienstencentrum. Samen kunnen we het cursusaanbod voldoende differentiëren naar verschillende

doelgroepen toe en bepalen waar de bibcollectie een meerwaarde kan bieden.

We willen intekenen op de Vlaamse Beleidsprioriteiten en aanspraak maken op de ter beschikking gestelde

overheidsmiddelen om de uitvoering van het bibliotheekbeleid te ondersteunen.

P a g i n a | 87

4.2.5 Erfgoed

IV. Omgevingsanalyse

Alle erfgoed is waardevol: verschillende soorten erfgoed

Erfgoed omvat een breder domein dan haar naam doet vermoeden. Binnen cultureel erfgoed

onderscheiden we enerzijds immaterieel en roerend erfgoed. Anderzijds is ook onroerend erfgoed,

monumenten en landschappen, van grote waarde.

De gemeente Vorselaar heeft geen eigen dienst ‘Erfgoed’ maar maakt deel uit de Erfgoedcel Kempens

Karakter, net als de gemeenten Berlaar, Grobbendonk, Herenthout, Herentals, Lier, Lille, Olen en Nijlen.

Dankzij een bescheiden bijdrage van €2200/jaar kunnen we mee genieten van alle projecten en activiteiten

van Kempens Karakter (jaarlijks budget € 320 000). Kempens Karakter heeft een convenant met de Vlaamse

overheid inzake immaterieel en roerend erfgoed (verhalen, tradities, streekeigenheid, , gewoonten, liedjes,

voorwerpen, …). Kempens Karakter werkt bovendien samen met heemkringen, musea, archieven,

particuliere verzamelaars, …

Via de dienst Vrije Tijd participeert Vorslaar in diverse projecten: Erfgoeddag, Erfgoedbank, Nacht van het

Kempens Erfgoed, Erfgoedborden en Straatnaamborden, Kempen Kookt, Kempen Zingt, Oozewiezewatte,

Close-up Kempen, Tapaswandeling, … Binnen het thema Erfgoed bestaat ook samenwerking met Leader,

Regionaal Landschap Grote en Kleine Nete en Rurant.

Naast de erg waardevolle samenwerkingen is er binnen de gemeente echter geen eigen, beleidsmatige

werking rond Erfgoed. De medewerking aan de erfgoedprojecten van de externe partners (KK,

Heemkundige Kring, Rurant, Leader, …) wordt mee opgenomen binnen de dienst Vrije Tijd door de

cultuurbeleidscoördinator (cubelco) en de administratieve kracht. In de praktijk moeten de taken echter

vaak uitgesteld worden tot ‘wanneer er ergens tijd gevonden wordt’ of komen ze terecht in het

takenpakket van verschillende stagiairs die sporadisch op de dienst aanwezig zijn. Dit maakt dat sommige

projecten en taken (o.a. de erfgoedbank) op weinig continue wijze uitgevoerd worden en soms weinig

prioriteit kunnen krijgen. Dit terwijl de inhoud van deze projecten zeker wel waardevol en interessant is.

Wat de taakafspraken betreft, zijn de verwachtingen qua tijdsinzet rond de verschillende projecten vooraf

soms moeilijk in te schatten.

Wat het roerend erfgoed binnen de gemeente betreft, zijn de verenigingen Heemkundige Kring Joris

Matheussen, VVV-Toerisme Vorselaar en de Fotoclub de grootste spelers. De Heemkundige Kring beschikt

over een uitgebreid archief, maar helaas niet over voldoende opslagruimte, noch over de mogelijkheid om

de collectie te beheren en te ontsluiten voor het grote publiek. De leden van de Fotoclub bezitten veel

beeldmateriaal uit het Vorselaarse verleden.

Anderzijds zijn er monumenten en onroerend erfgoed: hier bestaat een samenwerking met ‘monumenten en

landschappen’ voor beschermde gebouwen. Het beleid inzake Ruimtelijke Ordening staat vermeld in een

vorig hoofdstuk van dit document. De gemeente beschikt bovendien over heel wat toeristische troeven en

monumenten: de K’s (zie 4.2.3 Toerisme)

P a g i n a | 88

V. SWOT

STERKTES ZWAKTES

We beschikken over eigen erfgoed (de K’s, patrimonium, heemkundige kring, …)

Beperkte eigen werking, wel medewerking aan projecten opgezet door Kempens Karakter en andere partners Tekort aan opslagruimte

KANSEN BEDREIGINGEN Intergemeentelijke samenwerking Kempens Karakter: expertise en initiatieven Al veel oud materiaal gedigitaliseerd en ontsloten via Erfgoedbank Waardevolle samenwerkingen met diverse partners behouden

Geen eigen beleidsplan, we volgen het beleidsplan van Kempens Karakter Afhankelijk van de projectsubsidie aan Kempens Karakter

VI. Uitdagingen

Wegens de schaalgrootte van Vorselaar en de meerwaarde van de Erfgoedcel Kempens Karakter, is het

aangeraden om volop in te zetten op deze samenwerking. Zo beschikt Vorselaar over toegang tot

waardevolle erfgoedprojecten en mogelijkheden om ook het eigen erfgoed te bewaren en te ontsluiten. Dit

is een doelstelling die Vorselaar op zichzelf, op dit ogenblik, niet zou kunnen waarmaken.

Op vlak van samenwerking met externe erfgoedpartners (o.a. Kempens Karakter) kan het duidelijk stellen

van enkele taakafspraken nuttig zijn: wanneer medewerking verwacht wordt van Vorselaarse

personeelsleden aan verschillende erfgoedtaken, moet er een realistische inzet van werkuren kunnen

vrijgemaakt worden (bv. mede uitbouw van de Erfgoedbank).

P a g i n a | 89

4.2.6 Sport

I. Omgevingsanalyse

Missie

De gemeente wil zoveel mogelijk inwoners van Vorselaar, verdeeld over alle leeftijdscategorieën, aanzetten

tot een verantwoorde, blijvende en actieve sportbeoefening door het ter beschikking stellen van

kwaliteitsvolle basissportinfrastructuur, door het voeren van laagdrempelige, gevarieerde sportpromotie,

aanvullend aan het particulier initiatief, en door het structureel ondersteunen van sportclubs en

sportmanifestaties. Bovendien streeft de gemeente naar samenhang en samenwerking tussen de

verschillende actoren die betrokken zijn bij het sportbeleid, om te komen tot een bruisend sportleven.

Sportinfrastructuur

Een kwaliteitsvolle en eigentijdse sportinfrastructuur is de basisvoorwaarde om te kunnen sporten. Het is

een basisdienstverlening voor de bevolking. In Vorselaar beschikken we over volgende infrastructuur:

Gemeentelijke sportinfrastructuur

Sportcentrum ‘De Dreef’ Oostakker 1

Overdekt:

Sporthal

Polyvalente zaal

2 squashboxen

8 kleedkamers voor de openluchtvelden

Evenementenzaal

Openlucht:

3 voetbalvelden

1 korfbalterrein

2 tennisvelden

1 atletiekpiste

2 beachvolleybal- en 1 grasvolleybalvelden

1 mini-golf met 18 holes

1 skate-terrein

1 basketbalveld

3 petanquebanen

1 sportveld voor hondendressuur

1 pingpongtafel

1 Fit-O-Meter met 8 stations

1 polyvalent grasveld

P a g i n a | 90

Sportcentrum ‘De Dreef’ is 7 dagen op 7 geopend.

De gemeentelijke infrastructuur wordt overdag voornamelijk gebruikt door de Vorselaarse scholen, ’s

avonds door sportclubs en privépersonen. We tellen meer dan 1.000 sporters per week die gebruik maken

van deze infrastructuur. De infrastructuur wordt voornamelijk gebruikt door jongeren en volwassenen,

maar ook kinderen en senioren vinden de weg naar het sportcentrum.

De evenementenzaal is op het sportcentrum gebouwd, en wordt occasioneel ook voor sport gebruikt.

In sportcentrum ‘De Dreef’ zijn 3 fulltime zaalwachters tewerkgesteld voor uitbating, onderhoud en poets.

Zij zijn tewerkgesteld op niveau D of niveau E. Tijdens de zomervakantie wordt er een beroep gedaan op

jobstudenten voor de realisatie van het groot onderhoud en de uitbating van de openluchtsportvelden.

Het Centrum voor Toegankelijkheid deed een toegankelijkheidsonderzoek van sportcentrum ‘De Dreef’.

De kleine zaken werden direct aangepakt, de structurele knelpunten dienen nog verder opgevolgd te

worden.

Brandweer Herentals deed een onderzoek naar brandvoorkomingsmaatregelen voor sporthal ‘De Dreef’.

Er zijn verschillende opmerkingen die nog verder dienen opgevolgd te worden.

Fietscrossparcours ‘Kerkebos’

Basisschool ‘De Knipoog’Cardijnlaan 10

- Overdekt

turnzaal

- Openlucht

basketbalveld

2 voetbalvelden

volleybalveld

Duivenlokaal Oostakker 19

Hondenclub Oostakker

Andere openluchtsportvelden

Paapschieten – Schranshoeve

Petanquebanen – Buurthuis

Pleintjes in de verschillende wijken van Vorselaar

Wandel –en fietsroutes

P a g i n a | 91

Privé-infrastructuur

Voetbalterreinen KVVOGV Riemenstraat 89

Voetbalterrein FC De Kroon Berkelheide 28

Voetbalterrein VK Zegbroek Zegbroek 40

Manège Soetemans Heiken 39

Ruiterterrein ‘De Linderuiters’ De 14 kapellekens

Sportterrein Modelvliegclub ‘De Stunters’ Bakenietsheide

Visvijver Vissersclub ‘Moed en Geduld’ Rommelzwaan

Visvijver Kasteelvissers Vispluk 2

Visvijver De Vest – Schranshoeve Nieuwstraat

Sport Medische Studio ‘Olympia’ Cardijnlaan 12

Fitnesszaal

Sportinfrastructuur KVR Mgr. Donchelei

Overdekt:

1 Sporthal

2 Sportlokalen

Openlucht:

2 volleybalvelden

basketbalveld

polyvalent terrein

Sportinfrastructuur Thomas More Lepelstraat 2

Expressieruimte

Conclusie

We beschikken in Vorselaar over de meeste basisinfrastructuur, maar ook over sportspecifieke

infrastructuur en kleinschalige infrastructuur.

Wie wil zwemmen, schaatsen, wielrennen, ... kan terecht in onze buurgemeente Herentals (Bloso-centrum

en Sport-en recreatiedomein Netepark). Nieuwe sportinfrastructuren zijn niet direct noodzakelijk, wel

dienen we te blijven investeren in het onderhoud en de renovatie van de bestaande infrastructuur.

Er dient bekeken te worden welke grasvelden kunnen vervangen worden door kunstgrasvelden zodat deze

optimaal kunnen ingezet worden en het gebruik hiervan nog efficiënter wordt.

De gemeentelijke sportinfrastructuur kent nog verschillende kleine knelpunten en structurele knelpunten

met betrekking tot toegankelijkheid.

Deze werden in 2009 vastgesteld door het Centrum voor Toegankelijkheid Provincie Antwerpen en in een

rapport aan Gemeentebestuur Vorselaar bezorgd.

P a g i n a | 92

Op vlak van brandveiligheid dienen ook nog verschillende aanpassingen te gebeuren. Het

brandweerverslag geeft nog verschillende tekortkomingen weer. Ook de evacuatie-instructies en de

richtlijnen bij brand moeten nog uitgewerkt worden. Het brandveiligheidsdossier is momenteel nog niet

opgemaakt.

Het openstellen van de private schoolsportinfrastructuur is in Vorselaar nog geen evidentie, maar gebeurt

wel al onder regie van de scholen zelf.

Sommige buurtgerichte openbare ruimtes kunnen misschien nog meer beweegvriendelijk gemaakt worden

om een bijdrage te leveren aan het sociale weefsel van wijken en de bewoners op een laagdrempelige

manier uit te nodigen tot sporten en bewegen.

Sportstructuren – Sportaanbod - Sportparticipatie

Sportclubs

In Vorselaar zijn 43 sportclubs erkend door Gemeentebestuur Vorselaar.

Hiervan hebben 35 sportclubs een aanbod van brede sportbeoefening met een competitief of recreatief

karakter, de 8 andere sportclubs zijn eerder supportersclubs.

Deze sportclubs hebben in totaal zeker 2271 leden, maar aangezien niet elke sportclub zijn ledenlijst heeft

binnengebracht, zullen het er in praktijk nog meer zijn. Bij het overgrote deel van de verenigingen zijn de

leden van Vorselaar zelf.

De meeste sportclubs werken met niet-gediplomeerden en vrijwilligers. De laatste jaren is hierin al veel

veranderd, door het subsidiebeleid gericht op de professionalisering van de jeugdsportbegeleider.

Momenteel beschikt Vorselaar over een 35-tal gediplomeerde trainers.

De meeste sportverenigingen zijn op recreatief niveau bezig en richten zich naar de leeftijdscategorie +18

jaar. Er zijn maar een 10-tal sportclubs die een jeugdwerking hebben, die lokaal georiënteerd is.

Vanuit de sportclubs, is er geen specifiek aanbod gericht naar allochtonen, kanspersonen met een armoede-

ervaring of mensen met een handicap.

Wat het aanbod betreft, kunnen we stellen dat alle traditionele sporten worden aangeboden. Ook

tafeltennis, korfbal, wielrennen, paardrijden …worden in georganiseerd verenigingsverband beoefend.

Voor de meer specifieke sporten zoals zwemmen, ijshockey, golf,… moet uitgeweken worden naar de

omliggende gemeenten.

De Vorselaarse sportclubs hebben naast hun permanent aanbod ook nog heel wat één- of meerdaagse

activiteiten. Een deel hiervan is ondertussen traditie, wordt al jaren georganiseerd en kent grote successen.

Daarnaast ontstaan ook jaarlijks nog nieuwe initiatieven die de bevolking aanzetten tot sportbeoefening.

P a g i n a | 93

De sportverenigingen worden op verschillende manieren ondersteund door de gemeente:

Financieel

op basis van een subsidiereglement met objectiveerbare kwaliteitscriteria

Werking (6.300,00 €)

Impuls (6.500,00 €)

Vooral het impuls-beleid heeft ervoor gezorgd dat de kwaliteit van de jeugdsportbegeleiders in de

verschillende sportclubs verhoogd is door het halen van een diploma en/of een bijkomend

diploma.

Materieel

uitleendienst feest- en evenementenmateriaal

vervoer van materiaal door eigen vrachtwagens

klusjesdienst kleine klussen (gras afmaaien, kleine herstellingen)

assistentie bij manifestaties (plaatsen nadar)

ter beschikking van sportinfrastructuur

Informatief

Verenigingengids

Website

Info Vorselaar

Erkenning en waardering

Pluimavond

Huldiging sportkampioenen

Sportclubs worden momenteel geconfronteerd met allerlei maatschappelijke uitdagingen (vrijwilligers,

interculturaliteit, kansengroepen, ...) en kunnen hier niet altijd een anwoord op bieden.

Andere verenigingen

Naast de sportclubs zijn er ook tal van socio-culturele verenigingen die een sportaanbod hebben naar hun

leden toe.

Ook verschillende mutualiteiten hebben een sportaanbod dat vooral gericht is op het verbeteren of

behouden van de gezondheid.

P a g i n a | 94

Scholen

Basisschool De Knipoog

De school biedt een aantal bewegingsactiviteiten aan binnen of buiten de schooluren : loopwedstrijd Nijlen,

activiteiten SVS, sportieve uitstappen, …

Regelmatig wordt er een sportclub uitgenodigd om een initiatie te komen geven in de school, om de

leerlingen kennis te laten maken met de verschillende sportmogelijkheden binnen de gemeente.

Met de gemeentelijke sportdienst wordt er samengewerkt voor de organisatie van de kleutersportdagen.

Kardinaal van Roey-instituut

De school biedt intern een aantal bewegingsactiviteiten aan: middagsport, activiteiten SVS, sportdagen,

…Deze activiteiten staan meestal los van andere bewegingsaanbieders.

Voor een beperkt aantal initiatieven, wordt samengewerkt met de plaatselijke en regionale sportclubs,

zodat een eventuele doorstroming naar de sportclubs mogelijk wordt gemaakt.

Met de gemeentelijke sportdienst wordt er samengewerkt voor de organisatie van de kleutersportdagen en

de Sport-Na-Schoolpas.

Thomas More Kempen vzw

Tijdens het academiejaar wordt er een interklas competitie georganiseerd. Meestal gaat het om volleybal of

zaalvoetbal. Ook de docenten nemen daaraan deel.

De KHK neemt deel aan sportcompetities voor hogescholen en universiteiten in binnen- en buitenland.

Verder is de hogeschool lid van de VSSF, waardoor studenten de kans hebben om aan sportcompetities

deel te nemen in allerlei sporttakken.

Studenten die zelf een sportevenement willen organiseren, kunnen daarvoor subsidie krijgen van de vzw

Studentenvoorzieningen KHK, een door studenten en directie beheerde vzw die studenten o.a. op sociaal,

sportief en cultureel vlak bijstaat en financiert. Deze vzw ondersteunt ook de jaarlijkse KHK Student

Trophy, een sportief maar avontuurlijk treffen tussen de verschillende departementen van de hogeschool.

Met de gemeentelijke sportdienst wordt samengewerkt voor de organisatie van een KHK-sportpas.

Gemeentelijke Sportraad

In Vorselaar is een autonome sportraad actief, gesubsidieerd door de gemeente.

De Vorselaarse Sportraad zorgt voor een brug tussen het gemeentebestuur en de sportclubs. Deze

adviesraad bestaat uit een Algemene Vergadering (48 leden) die 1 x per jaar samenkomt en een Raad van

Beheer (7 leden) die maandelijks vergadert. Hierin zetelen voornamelijk vertegenwoordigers van

sportverenigingen, maar er zijn ook verschillende plaatselijke deskundigen en geïnteresseerde burgers

aangesloten.

De Raad van Beheer houdt zich in hoofdzaak bezig met het geven van adviezen naar het gemeentebestuur

toe, maar organiseert ook verschillende activiteiten naar sportpromotie toe: Huldiging Sportverdienste,

Beker van Vorselaar minivoetbal, …

Naar de sportclubs toe geven zij ondersteuning op twee manieren:

P a g i n a | 95

Reglement prijzen en trofeeën: sportclubs kunnen jaarlijks een aanvraag doen voor het verkrijgen

van prijzen en trofeeën. Het aantal is afhankelijk van het aantal aangesloten leden.

Reglement subsidie kadervorming: sportclubs krijgen een gedeelte van het inschrijvingsgeld terugbetaald, indien trainers of bestuursleden kadervorming volgen.

De werking van de Vorselaarse Sportraad werd onlangs geëvalueerd. Er heerste grote tevredenheid over

de samenstelling, de hoofdopdracht, de structuur, de taken, de communicatie en de samenwerking. Alleen

op vlak van middelen en waardering zijn er nog werkpunten.

Gemeentelijke Sportdienst

De gemeentelijke sportdienst moet gezien worden als de bemiddelaar tussen het verenigingsleven, de

scholen, de bevolking, private sportaanbieders en het gemeentebestuur. Naast het beheer en de exploitatie

van de sportinfrastructuur, het informeren van inwoners en het ondersteunen van de verschillende

sportstructuren, is de sportpromotie en het nemen van nieuwe initiatieven een belangrijke taak van de

sportdienst.

De gemeentelijke sportdienst beschikt momenteel over 1 sportfunctionaris. Zij bezit de diploma’s regent

LO en sportfunctionaris, is voltijds en uitsluitend tewerkgesteld voor de sportdienst en werd aangesteld

vanaf 01/02/01 op niveau B. Sinds juli 2010 is er een administratief medewerker aangesteld om de dienst

Vrije Tijd te ondersteunen. Regelmatig zijn er ook stagairs actief, gedurende een korte periode.

De sportdienst organiseert een gevarieerd aanbod van sportactiviteiten voor zoveel mogelijk inwoners van

de gemeente:

Wintersportdag Krokusvakantie 10 – 16 jarigen

Omnisportkamp Paasvakantie 6-12 jarigen

Kampioenenviering Juni allen

Sport- Na- School Oktober – Mei 12-18 jarigen

Vorselaar Wandelt November-Januari alle leeftijden

Ravotterkesdag Kerstvakantie 3-6 jarigen

Arktos-project Hele jaar maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren

De communicatie hierover gebeurt op verschillende manieren: gemeentelijk Infoblad,flyers, affiches,

mailings, website, E-zine, informatieborden, …

Er is een samenwerking met de jeugddienst, het OCMW, de BKO, het onderwijs, VVV en verschillende

private sportaanbieders.

Voor de uitwerking van het sportpromotioneel aanbod wordt er een beroep gedaan op lesgevers. In 2010

werden 222 uren les gegeven. Er is tevens een goede samenwerking met de andere gemeentelijke diensten

voor de opbouw en afbraak van evenementen.

In 2009 werd in het kader van het project PRO² Sportdiensten een audit van Sportdienst Vorselaar

uitgevoerd.

De belangrijkste conclusies hieruit is dat het werkterrein van de sportfunctionaris dient gescreend te

worden en gepaste formalisatie dient ingezet te worden.

P a g i n a | 96

Dienstencentrum Sprankel!

DC Sprankel! organiseert allerlei activiteiten rond gezonde voeding en beweging, gericht naar alle

inwoners van de gemeente.

In praktijk komen vooral senioren (en de inwoners van de serviceflats) op dit aanbod af.

Zij hebben volgend aanbod: linedans (50) , Chi Neng Qigong (15) , bewegingsoefeningen (17) ,Wii-fit (6),

trage wandelingen, …

Samenwerkingsverband : Sportregio Kempen ILV

Vorselaar behoort samen met Grobbendonk, Heist-op-den-Berg, Herentals, Herenthout, Herselt, Hulshout,

Nijlen, Olen, en Westerlo tot Sportregio Kempen ILV.

Sportregio Kempen bestaat uit een beheerscomité, dat 2-jaarlijks bijeenkomt, een werkgroep sport, die

maandelijks vergadert en een stuurgroep G-sport, die vergadert volgens behoefte. Sinds kort wordt er ook

jaarlijks een Sportradentreffen georganiseerd.

Voor deze regio is 1 halftijdse regiocoördinator verantwoordelijk en is ¼ G-sportmedewerker aangesteld.

De interlokale vereniging heeft als missie de bovenlokale samenwerking op sportief vlak. Informeren,

communiceren en organiseren liggen hierbij aan de basis. Door gezamenlijke inzet streven we naar een

kwaliteitsvol sportaanbod.

De visie is de samenwerking tussen de verschillende gemeenten, provincie en provinciale organisaties te

stimuleren. Zij heeft hierbij steeds oog voor sport als doel en sport als middel. Zij neemt haar rol op in

nauwe betrokkenheid en wisselwerking met de sportsector en dit op een professionele, complementaire en

voorwaardenscheppende wijze.

Vanuit de regio worden tal van activiteiten georganiseerd om de sportparticipatie te verhogen bij

specifieke doelgroepen:

Kleutersportdagen einde schooljaar 3-6jarigen

Zomeractiviteiten juli-augustus 10-16 jarigen

Watersport3daagsen (3 x in juli en augustus)

Circus-3daagse

Golf-2-daagse

Vis-3-daagse (2 x in juli en augustus)

Tieneractiviteit Herfstvakantie 10-16jarigen

Sporteldag senioren

P a g i n a | 97

Daarnaast worden verschillende vormingen aangeboden om kwaliteit van de sportbegeleiders te

verbeteren:

sportbestuurlijke

sportmedische

PC-paketten

sporttechnische

De regio stimuleert G- sport, een aanbod naar mensen met een mentale en/of fysieke handicap op

volgende manieren:

Snacksporten: opendeurdagen van G-sportclubs op vlak van atletiek, gym, Boccia, curling, tafeltennis, judo, bowling, zwemmen

G-sportkampen tijdens Paasvakantie en Zomervakantie

Handbikereeks

Provinciale G-sportdag

Sportgerelateerde organisaties: Privé – aanbod

Openlucht - Manege Soetemans

Paardrij-initiatie, rijlessen, verhuur van paarden, paardrijden voor personen met een handicap,

aanbod voor schoolreizen.

Sportmedische Studio Olympia, Cardijnlaan 12, 2290 Vorselaar

Fitness, revalidatie en rugschool

Professioneel team van kinesisten en bewegingsspecialisten

Verantwoord bewegen volgens eigen capaciteiten

Groepslessen voor specifieke doelgroepen (tieners, 50+ en 60+): figuurtraining, Xco walking, Abdo

power, Tienerfitness, Kinesis, ...)

Individuele coaching en personal training

Sportrakker

Organiseren en begeleiden sportkampen in sportcentrum ‘De Dreef’ voor kinderen van 3 tot 12 jaar

Onder leiding van 2 leerkrachten LO en verschillende gediplomeerde lesgevers

Omnisport, balsporten, voetbal, …

Krokusvakantie, paasvakantie, zomervakantie, herfstvakantie

P a g i n a | 98

Niet-gestructureerd

Vriendengroepjes: in Vorselaar wordt op verschillende plaatsen afgesproken om te wandelen, te

fietsen, te lopen in groep. Deze groepen zijn niet –gestructureerd.

Individueel: door de aanwezigheid van de wandelpaden, fietsknooppunten, De Dreef, de Fit-O-

Meter, de atletiekpiste, de squashboxen.. zijn er ook veel individuele sporters. Zij sluiten zich liever

niet aan bij een sportclub omdat ze wensen te sporten op het moment dat zij dat willen.

Conclusie:

Vorselaar beschikt over de traditionele sportvormen, maar ook over ‘andergeorganiseerde‘

organisatievormen en een buurtgerichte aanpak.

Er is een aanbod in de sportclubs, in de scholen, een naschools sportaanbod, een sportaanbod

tijdens de schoolvakanties, buurtsport, een sportaanbod voor kansengroepen en G-sport.

Een gedifferentieerd sport-en beweegaanbod voor jonggepensioneerden tot rusthuisbewoners

wordt vooral via Sprankel!, Okra en SMS Olympia aangeboden.

In de toekomst zullen we dus vooral de niet-participanten aan het sporten of bewegen moeten

krijgen en dit met als doel een fysiek actieve en fitte bevolking te krijgen.

Samenwerking tussen de verschillende sportaanbieders zou hiervoor een strategie kunnen zijn.

Waarmee rekening houden in de toekomst?

Vergrijzing: mobiel houden

Individualisering: aantal individuele sporters stijgt

Kloof tussen arm en rijk:aandacht voor kansengroepen

Obesitas bij kinderen –bewegingsarmoede: sporten is gezond!

4 beleidsprioriteiten

Ondersteuning van de kwalitatieve uitbouw van sportverenigingen via een subisidiebeleid

Stimuleren van sportverenigingen tot professionalisering met bijzonder accent op

jeugdsportbegeleiding en onderlinge samenwerking

Het voeren van een activeringsbeleid via een anders georganiseerd sport- en beweegaanbod

Het voeren van een beweeg- en sportbeleid met aandacht voor transversale samenwerking, zodat

kansengroepen gelijke kansen krijgen.

Sporten en bewegen dragen bij tot een gezonde levensstijl!

P a g i n a | 99

II. SWOT

STERKTES ZWAKTES Sport heeft reeds een missie Aanwezigheid van veel kwalitatieve sportinfrastructuur: basis en sportspecifiek, groots en kleinschalig Groot aantal sportclubs Stijgend aantal gediplomeerde trainers in de sportclubs Ondersteuning aan de sportclubs op verschillende vlakken Sterke samenwerkingsverbanden tussen de verschillende sportactoren Gemotiveerde krachten Goed werkende Sportraad Sterke samenwerking tussen verschillende gemeentelijke diensten Groot en gevarieerd sportaanbod op verschillende tijdstippen en momenten

Sportinfrastructuur is nog niet in orde met toegankelijkheid en brandveiligheid Klein aantal sportclubs met jeugdwerking Te weinig formalisatie op de sportdienst

KANSEN BEDREIGINGEN Verschillende sportclubs vragen naar kunstgrasveld Buurgemeentes met infrastructuren en aanbod Aanwezigheid van private partners met aanbod Subsidie ‘Sport en Spel’ voor buurtgerichte openbare ruimte Nieuwe sociale media Samenwerking met DC Sprankel! op vlak van medioren- en seniorensport Vergrijzing: seniorensport uitbreiden Beleidsprioriteiten: subsidies! Bewegen draagt bij tot een gezonde levensstijl

De slechte staat van sommige private sportaccommodaties Sportclubs werken met veel vrijwilligers en worden geconfronteerd met maatschappelijke uitdagingen Vergrijzing: aantal sporters zal dalen Individualisering Kloof tussen arm en rijk: aandacht voor kansengroepen Obesitas en bewegingsarmoede bij kinderen Financiële crisis

P a g i n a | 100

III. Uitdagingen

Geen nieuwe sportinfrastructuren, maar wel blijven investeren in het onderhoud en de renovatie

van de bestaande infrastructuur (energiezuinige maatregelen, efficiëntie, ...)

Infrastructuren aanpassen aan de geldende wetgevingen, toegankelijkheid, brandveiligheid, ...

Buurtgerichte openbare ruimtes beweegvriendelijk maken

Sportclubs blijven ondersteunen op verschillende vlakken.

Samenwerken met de verschillende sportactoren: verenigingen, scholen, privé-aanbod, ...

Sportraad meer waarderen voor hun goede en trouwe werking

Sportdienst: werkterrein formaliseren

Niet-participanten aan het sporten of bewegen krijgen

Intekenen op de Vlaamse Beleidsprioriteiten

P a g i n a | 101

4.2.7 Jeugd

I. Omgevingsanalyse

Specificiteit van het jeugdbeleid

In tegenstelling tot de meeste beleidsdomeinen die aan bod komen in het strategische meerjarenplan draait

het jeugdbeleid niet rond een bepaald thema (cultuur, sport, ruimtelijke ordening, onderwijs, sociaal

welzijn, milieu, mobiliteit), maar wel rond een doelgroep, nl. kinderen en jongeren.

Het jeugdbeleid gaat dus niet over één enkel thema, maar slingert zich dwars door alle andere

beleidsdomeinen heen, want alle gemeentelijke beleidsdomeinen hebben wel op één of andere manier een

impact op kinderen en jongeren. Kinderen en jongeren sporten, ze gaan naar de bib, ze zitten op school, ze

hebben ruimte nodig om te spelen of om ‘hun ding te doen’, ze bevinden zich in het verkeer, ze zijn op

zoek naar een gepaste job, ze willen zich artistiek uiten, ze willen goed op de hoogte zijn van alles,

enzovoort.

De jeugddienst vindt het heel belangrijk om de belangen van de jeugd steeds mee voor ogen te houden

binnen al deze beleidsdomeinen: sport, cultuur, bibliotheek, ruimtelijke ordening, onderwijs,

tewerkstelling, welzijn, verkeersveiligheid, kinderopvang, communicatie, etc. Kinderen en jongeren hebben

immers vaak specifieke behoeften en verwachtingen die toch anders zijn dan die van volwassenen …

Demografie

Op 31 december 2012 telde Vorselaar 7706 inwoners. Op 31 december 2009 waren dit er 7526. Dat betekent

dat het inwonersaantal de voorbije 3 jaren met 180 is toegenomen. De categorie kinderen en jongeren van 0

tot en met 25 jaar is echter niet uitgebreid in aantal. Wel is er een duidelijke aangroei vast te stellen in de

leeftijdscategorie 3 tot 6-jarigen, zoals geïllustreerd wordt door volgende cijfers:

Bevolkingsevolutie 2009 - 2012

LEEFTIJD 2009 2012

AANTAL PERCENTAGE AANTAL PERCENTAGE

0 – 25 jaar 2155 29% 2152 27,9%

26 – 64 jaar 4163 55% 4259 55,3%

> 65 jaar 1208 16% 1295 16,8%

Totaal 7526 100% 7706 100%

Evolutie categorie jeugd in leeftijdsgroepen 2009 - 2012

LEEFTIJD 2009 2012

AANTAL PERCENTAGE AANTAL PERCENTAGE

0 – 2 jaar 256 11,88% 230 10,69%

3 – 6 jaar 299 13,87% 353 16,40%

7 – 12 jaar 438 20,32% 451 20,96%

13 – 18 jaar 529 24,55% 484 22,49%

19 – 25 jaar 633 29,37% 634 29,46%

Totaal 2155 100% 2152 100%

P a g i n a | 102

Onderwijs

De scholengemeenschap in Vorselaar is uniek. Hoewel de gemeente maar een 7700-tal inwoners telt,

zakken iedere dag duizenden studenten en leerkrachten af naar scholen in Vorselaar, voor het kleuter-, het

lager, het middelbaar en het hoger onderwijs.

Het voordeel van dit uitgebreide onderwijsaanbod is dat de meeste Vorselaarse kinderen en jongeren in

eigen gemeente terecht kunnen voor onderwijs.

Meer informatie is terug te vinden in het hoofdstuk ‘Onderwijs’.

Jeugddienst - Structuur en Werking

Kerntaken in een notendop

De jeugddienst is voornamelijk een externe dienstverlener die zich richt op de doelgroep van kinderen en

jongeren in de gemeente.

Zij staat in voor het plaatselijke jeugdbeleid. Zij werkt, in overleg met alle betrokken actoren, het beleid uit

en zorgt ervoor dat de beschreven acties en doelstellingen naar de praktijk worden vertaald. Over de

uitvoering van deze plannen rapporteert zij jaarlijks naar de Vlaamse Overheid.

De jeugdconsulent woont de vergaderingen van de jeugdraad bij, verzorgt het secretariaat en waakt over

de terugkoppeling met het college. Ook jongere kinderen worden bij het beleid betrokken via de

kindergemeenteraad. Daarnaast zorgt de jeugddienst ook voor een gepaste ondersteuning van de

Vorselaarse jeugdbewegingen (subsidies, kampvervoer, logistieke steun, waardering, advies, etc.). Zij staat

in voor het beheer van de gemeentelijke jeugdwerkinfrastructuur.

De jeugddienst werkt zelf ook een vrijetijdsaanbod uit voor kinderen & jongeren, bv. Alles voor Kids, de

Speelpleinwerking, de Buitenspeeldag, een Musicaldag, etc. Deze acties worden aangevuld met

uiteenlopende initiatieven, o.a. autoloze zondag, uitleendienst gezelschapsspelen, projecten rond

speelruimte, skateinfrastructuur, enz.

Daarnaast zorgt zij ervoor dat de plaatselijke jeugd goed geïnformeerd is over wat er allemaal te beleven

valt in haar eigen buurt. De jeugddienst zorgt tevens voor de uitkering van kadervormingsubsidies aan

Vorselaarse jongeren vanaf 16 jaar die een cursus animator, hoofdanimator of andere vorming binnen het

jeugdwerk volgen.

Structuur en personeelsbezetting

Op de jeugddienst werkt één personeelslid ingeschaald op B-niveau: de jeugdconsulent en

cultuurbeleidscoördinator. Zij is bevoegd voor de verschillende aspecten van zowel het jeugd- als het

cultuurbeleid. Daarnaast is er een 2/5de administratieve ondersteuning voor de volledige vrijetijdsdienst

en het evenementenloket.

Beide domeinen (cultuur & jeugd) vereisen bovendien veel prestaties buiten de reguliere werkuren

waardoor jaarlijks een heel aantal bijkomende overuren dienen gecompenseerd te worden.

De beperkte personeelsbezetting wordt ervaren als een zwakte en biedt weinig perspectieven om het hoofd

te bieden aan toekomstige uitdagingen. Geregeld kan de vrijetijdsdienst wel rekenen op de ondersteuning

van stagiairs en vrijwilligers. Daarnaast is er een sterke en enthousiaste inzet van het gemeentebestuur.

P a g i n a | 103

Andere sterktes van de structuur van de dienst zijn de vertegenwoordiging van het diensthoofd vrije tijd in

managementteam en de centralisering alle vrijetijdsdiensten (uitgezonderd bib) op één fysieke locatie wat

overleg en samenwerking bevordert.

Voor de vakantiewerking worden animatoren aangesteld volgens een contract ‘tijdelijke tewerkstelling in

de sociaal-culturele sector’. De vergoeding van de animatoren wordt berekend volgens het minimumloon

van het gewone gemeentepersoneel, wat voor Vorselaar een wedde op niveau E trap 0 betekent. Per week

werden de voorbije jaren telkens zes animatoren ingeschakeld. Omwille van het toenemend aantal

kinderen dat deelneemt aan de speelpleinwerking, zullen we in 2013 wekelijks zeven animatoren

aanstellen. In het totaal zijn dit 30 verschillende animatoren en 5 stagiairs.

Ook voor de Kidsnack die de gemeente sinds 2013 inricht tijdens de korte schoolvakanties worden 2

animatoren aangesteld in dit statuut.

Voor jeugdcentrum, repetitielokaal, kinderclub en buurthuis is er een conciërgefunctie die door een

vrijwilliger wordt ingevuld, tegen een vrijwilligersvergoeding.

Vrijetijdsaanbod gericht naar kinderen en jongeren

Aanbod vanuit de gemeentelijke vrijetijdsdiensten

Jeugddienst

Zoals we voorheen aanhaalden, heeft de jeugddienst zelf een vrijetijdsaanbod naar kinderen & jongeren

toe.

Met de speelpleinwerking bouwen we een aanbod uit dat, buiten een vrijetijdsfunctie, voor veel kinderen

en gezinnen ook een belangrijke functie van kinderopvang vervult.

Speelpleinwerking Kaboem! wordt immers ingeschakeld om tegemoet te komen aan de

overbezettingproblemen in BKO De Regenboog. De kinderen van de lagere school waarvoor een

opvangnood bestaat, worden tijdens de zomermaanden automatisch doorverwezen naar de

speelpleinwerking, zodat de kinderclub voorrang kan geven aan kleutertjes. Daarmee wordt de

regelgeving van Kind & Gezin toegepast.

De speelpleinwerking opende in 2012 voor het vijfde jaar op rij haar deuren gedurende 7 weken in juli en

augustus en vindt plaats in gemeenteschool De Knipoog. De openingsweken lopen gelijk met die van de

kinderclub.

Het deelnemersaantal is de voorbije jaren in stijgende lijn gegaan, met een plotse explosieve stijging in de

zomervakantie van 2012:

2012: een gemiddelde van 53,7 kinderen per dag en een maximum van 75 kinderen

2011: een gemiddelde van 38,2 kinderen per dag en een maximum van 56 kinderen

2010: een gemiddelde van 35,15 kinderen per dag en een maximum van 53 kinderen

Het speelplein werkt volgens een open speelaanbod, met een variatie aan vrij spel, geleide activiteiten en

speelhoeken. De deelnameprijs bedraagt 3 euro voor een hele dag van 9u tot 16u en 2 euro voor een halve

dag. Zowel voor de vooropvang (8u30 tot 9u) als voor de naopvang (16u tot 16u30) betalen ouders 1 euro

extra. De prijs voor dagopvang bevindt zich onder het Vlaamse gemiddelde van 3,53 euro (volgens de

P a g i n a | 104

cijfers uit de 3-jaarlijkse speelpleinenquête van VDS). Dat maakt onze speelpleinwerking tot een financieel

laagdrempelig vrijetijdsaanbod.

We ondervinden wel dat de draagkracht van onze speelpleinwerking is, ondanks doorgedreven

inspanningen, niet toereikend is om alle kinderen met een specifieke problematiek of achtergrond of

moeilijk gedrag op te vangen.

Momenteel is er binnen de gemeente geen geschikte opslagruimte voor het speelpleinmateriaal wat zorgt

voor een grote inefficiëntie bij de organisatie van speelpleinwerking, maar ook van andere activiteiten zoals

Buitenspeeldag, Kidsnack, enz.

Een bijkomende moeilijkheid is het capaciteitsgebrek in de gemeenteschool dat ook organisatorische

problemen met zich meebrengt voor de speelpleinwerking (bv. doordat de ruimte die in de zomer het

materiaalhok van de SPW is, doorheen het jaar volledig ingericht wordt als klaslokaal wat telkens weer een

verhuis inhoudt.)

Ook tijdens de korte schoolvakanties is de capaciteit van de BKO ontoereikend voor de toenemende

opvangvraag. Een antwoord werd gevonden in het concept van de Kidsnack. Sinds 2013 werken de dienst

kinderopvang en de jeugddienst samen om een kleinschalig vrijetijdsaanbod te bieden voor lagere

schoolkinderen in de gemeentelijke basisschool. De Kidsnack voldoet echter niet aan de reglementering

van de buitenschoolse kinderopvang en werd door de IVA zorginspectie als niet-comform beoordeeld. Het

concept blijft voorlopig bestaan in afwachting van uitbreiding van de infrastructuur. De Kidsnack tijdens

de schoolvakanties wordt geleid door 2 animatoren.

Naast het zomeraanbod kunnen kinderen ook deelnemen aan ééndagsactiviteiten. Alles voor Kids is sinds

vele jaren een traditie in onze gemeente en kende de voorbije edities telkens een 200-tal deelnemers.

Sinds 2010 neemt Vorselaar jaarlijks deel aan de Buitenspeeldag, met de voorbije edities telkens een hoge

opkomst van meer dan 400 kinderen.

In 2013 organiseert de jeugddienst voor het eerst een Musicaldag voor kinderen van 9 tot 18. Aan de eerste

editie van dit initiatief namen 24 kinderen deel. Een relatief goede opkomst, maar geen volzetting van de

45-tal beschikbare inschrijvingsplaatsen.

De gemeente is ervan overtuigd dat àlle kinderen & jongeren evenveel kansen moeten krijgen om hun vrije

tijd op een leuke en zinvolle manier in te vullen, ongeacht hun afkomst of situatie.

Omdat er vaak dieperliggende mechanismen zijn die sociale uitsluiting in de hand werken, merkten we de

noodzaak om meer actief op zoek te gaan naar manieren om kinderen & jongeren in een kwetsbare positie

te bereiken. Dit is geen evidente opdracht… Daarom werd een samenwerking opgestart tussen

jeugddienst, sportdienst en OCMW met de vzw Arktos, een externe organisatie met heel wat expertise in

het omgaan met kansarmoede. Het participatieproject dat hieruit ontstond, ging van start in 2010 en werd

de voorbije jaren telkens verder gezet na een positieve evaluatie. Momenteel stelt Arktos één

vormingswerkster ter beschikking die op geregelde basis activiteiten organiseert voor 2 leeftijdsgroepen:

12-15-jarigen en 15-plussers. Afwisselend worden ook rondhangmomenten ingebouwd die de

vormingswerker aanwendt om nieuwe jongeren te bereiken. De opkomst op de activiteiten is wisselend.

P a g i n a | 105

Andere gemeentelijke diensten

Naast de jeugddienst zijn er een heel aantal andere gemeentelijke diensten met een specifiek aanbod naar

kinderen en jongeren, met name:

Bibliotheek, Cultuurdienst & Sportdienst (cf. hoofdstuk ‘Vrije Tijd’)

Dienst Kinderopvang (cf. hoofdstuk ‘Gezin en Kinderen’)

OCMW (peuterspeelpunt) (cf. hoofdstuk ‘Sociaal Beleid’)

Particulier jeugdwerk

Jeugdwerk

Vorselaar heeft 3 particuliere jeugdverenigingen: Chiro, Staminee en JNM.

Chiro

Chiro Vorselaar bestaat sinds 1955 en is met haar 130 leden momenteel de grootste jeugdbeweging in

Vorselaar. Alle kinderen en jongeren tussen 6 en 18 jaar zijn welkom, iedere zondagnamiddag van 14u tot

18u aan het jeugdcentrum. Naast de wekelijkse zondagactiviteit organiseert Chiro nog een heleboel andere

activiteiten, bv. De Dorpse Feesten, wandeltocht naar Scherpenheuvel, WC-papierverkoop, actie ten

voordele van Vredeseilanden, leefweek, chirokamp, pannenkoeken en chocomelk met oudjaar, en nog veel

meer.

De leidingsploeg bestaat uit 16 enthousiaste jongeren, waarvan 8 met een attest ‘animator in het

jeugdwerk’. Daarnaast zijn er nog een heel aantal vrijwilligers die bijzondere functies vervullen: de

volwassen begeleider, de materiaalmeester, het A- en O-team en de kookploeg.

Jeugdhuis ‘t Staminee

JH ‘t Staminee is een ontmoetingsplaats waar jongeren gezellig met vrienden iets kunnen komen drinken

tegen jeugdvriendelijke prijzen. Het jeugdhuis bevindt zich in het gemeentelijk jeugdcentrum en opent

haar deuren op vrijdag- en zaterdagavond vanaf 20u. Tijdens schoolvakanties wordt er ook af en toe op

woensdag geopend.

Het Staminee organiseert geregeld ook optredens, thema-avonden, fuiven, enz.

Een lidkaart kost 2 euro. Het jeugdhuis bestaat 31 jaar en telt momenteel 72 leden, waaronder 12 kernleden.

JNM

In Vorselaar is ook een intergemeentelijke jeugdvereniging actief, nl. JNM Neteland. Deze afdeling omvat

de gemeenten Herentals, Morkhoven, Noorderwijk, Massenhoven, Viersel, Zandhoven, Pulle, Pulderbos,

Olen, Herenthout, Lille, Poederlee, Grobbendonk, Bouwel, Vorselaar en Lichtaart.

JNM richt zich tot alle jongeren tussen 7 en 26 jaar die geïnteresseerd zijn in natuur en milieu. Bijna iedere

zaterdag organiseren zij activiteiten: spelactiviteiten, maar ook wandelingen, tochten,

natuurwaarnemingen & milieubeheeractiviteiten. Daarnaast zijn er ook weekends en kampen.

Het lidmaatschap bedraagt tussen 5 en 18 euro. In Vorselaar zijn er momenteel 14 leden en de afdeling

Neteland telt 70 leden.

P a g i n a | 106

KSJ – KAJ – Groepswerkers – KLJ

In het relatief recente verleden (5 à 3 jaar geleden) telde het Vorselaarse jeugdwerklandschap nog 3 andere

verenigingen, nl. KAJ, groepswerkers en KSJ. Hun werking is helaas uitgedoofd. Dat maakt het

jeugdwerkaanbod in onze gemeente eerder beperkt.

Het uitdoven van deze werkingen, kan mogelijk te maken hebben met een algemene tendens tot het

verdwijnen van een langdurig engagement van vrijwilligers in het bestuur van verenigingen en met een

toenemende individualisering van de samenleving.

We merken dus nog ruimte voor het opstarten van nieuwe initiatieven.

Zo maakte de provinciale afdeling van KLJ onlangs de intentie kenbaar om in de nabije toekomst opnieuw

een KLJ-afdeling op te starten in Vorselaar. Deze zal zich richten tot jongeren van 14 tot 35 jaar. De

komende maanden zullen de eerste stappen genomen worden tot het oprichten van dit jeugdwerkinitiatief.

Ondersteuning van het particuliere jeugdwerk

Het particuliere jeugdwerk in onze gemeente is verantwoordelijk voor een belangrijk en onmisbaar aandeel

van het vrijetijdsaanbod naar kinderen en jongeren toe. Daarom vinden we het belangrijk te investeren in

een aangepast en gevarieerd ondersteuningsbeleid.

Dat situeert zich op verschillende vlakken: infrastructureel (jeugdcentrum cf. paragraaf 5), logistiek

(kampvervoer, aankoop materialen jeugdcentrum en gemeentelijke uitleendienst), promotioneel,

waardering (bedankingsmoment), financieel (subsidies), enz.

Eén van de troeven van onze gemeente is het bijzonder rijke verenigingsleven (meer dan 110

verenigingen). Naast het jeugdwerk zijn er nog heel wat andere verenigingen met een aanbod naar

kinderen en jongeren toe of die openstaan voor een jonge doelgroep.

In bijlage van het hoofdstuk Vrije Tijd vindt u een volledige lijst van alle Vorselaarse erkende verenigingen

met hun aanbod en de leeftijdsgroep waartoe zij zich richten.

Infrastructuur en ruimte gericht naar kinderen en jongeren

Gemeentelijke infrastructuur & ruimte voor de jeugd

Jeugdwerkinfrastructuur

Het jeugdwerkaanbod is geconcentreerd in het gemeentelijk jeugdcentrum, in de Cardijnlaan. Chiro en

Staminee hebben er hun thuisbasis. JNM heeft een lokaal ter beschikking vlak naast het jeugdcentrum, aan

de conciërgewoning, maar maakt soms ook gebruik van de gemeenschappelijke ruimten in het

jeugdcentrum. Sinds kort kreeg ook de jongerenwerking van Arktos een hoeklokaal in het jeugdcentrum

toegewezen. Aan het jeugdcentrum werden bovendien de buitenschoolse kinderopvang en het

repetitielokaal gebouwd.

Het jeugdcentrum is ideaal gelegen, in het centrum van de gemeente en grenzend aan een uitgestrekt

(speel)bos. Ook het sportcentrum en de sportterreinen liggen slechts een steenworp verwijderd. De

Cardijnlaan is een eenrichtingsstraat, waardoor het verkeer beperkt blijft.

P a g i n a | 107

Het jeugdcentrum is sinds 2002 eigendom van de gemeente. De jeugdverenigingen mogen er volledig

gratis gebruik van maken en betalen hiervoor geen huur. De gemeente staat in voor het onderhoud van het

gebouw. De jeugdraad, de jeugddienst en de conciërge waken mee over het beheer van het jeugdcentrum.

Het jeugdcentrum geeft sterke stimulansen aan het jeugdwerk (dat zelf niet moet investeren in lokalen,

nutsvoorzieningen, onderhoud, veiligheid, enz.). Een risico is anderzijds dat verenigingen minder

verantwoordelijkheid dragen voor de infrastructuur waarvan zij geen mede-eigenaar zijn.

De combinatie met kinderclub is niet altijd evident, wat versterkt wordt aan het capaciteitstekort daar. De

jeugddienst investeert in overleg en afspraken met de betrokken gebruikers.

Bij een toekomstige uitbreiding van de kinderopvangvoorziening zal het lokaal van de JNM verdwijnen.

Deze ruimte is momenteel het enige vaste lokaal van de afdeling Neteland. Het wordt gebruikt voor

vergaderingen en opslag van materiaal. We moeten nadenken over alternatieve oplossingen.

Het jeugdcentrum is enigszins verouderd en vraagt heel wat energie en onderhoud. Ook de garages bij het

jeugdcentrum zijn in slechte staat, maar wel noodzakelijk voor de bergingsnoden van de

jeugdverenigingen.

Rockhok

De gemeente beschikt over een repetitielokaal, gelegen aan het jeugdcentrum. Het repetitielokaal is er voor

actieve muziekbeoefening en voor andere culturele expressievormen die geluidsoverlast kunnen teweeg

brengen. Met het aanreiken van deze infrastructuur wil het gemeentebestuur personen die actief bezig zijn

met muziek de kans bieden om hun talent verder te ontwikkelen. Het rockhok wordt voornamelijk

gebruikt door jonge plaatselijke bands.

Evenementenzaal

De bouw van de nieuwe Evenementenzaal tijdens de vorige legislatuur schept nieuwe kansen voor

initiatieven van en voor kinderen & jongeren en voor het vrijetijdsbeleid in het algemeen.

Sportcentrum

Op het sportcentrum zijn een aantal accommodaties gecentraliseerd die zich heel specifiek naar een jonge

doelgroep richten. Zo is er een avontuurlijke speeltuin voor lagere schoolkinderen met daarnaast een

kleuterspeeltuin voor de kleinsten. Tevens is er een beperkt skateparkje. In het bos vlak naast het

sportcentrum werd een permanent fietscrossparcours aangelegd.

Speeltuintjes

Naast de speeltuin op het sportcentrum, is de gemeente eigenaar van nog 3 andere speeltuinen. De

speeltuin van de gemeentelijke basisschool en die van de buitenschoolse kinderclub zijn niet publiek

toegankelijk. Onlangs werd een publiek toegankelijk speelterrein gecreëerd op het nieuw aangelegde

buurtpleintje bij de Schranshoeve. Het project kwam tot stand in overleg met de buurtbewoners, enkele

Vorselaarse verenigingen, gemeente en OCMW en Vormingplus Kempen. De speeltuin werd ingebed in de

natuurlijke omgeving en opgetrokken uit milieuvriendelijke materialen.

P a g i n a | 108

Buurtpleintjes en –bossen met speelmogelijkheden

Doordat Vorselaar een kleine, groene gemeente is met grote natuurgebieden en bosrijke zones, zijn er in

principe heel wat speelkansen voor kinderen en jongeren in onze gemeente.

Zo zijn er ook heel wat grasveldjes, buurtpleintjes of bossen aanwezig, die vaak verweven liggen in wijken

en buurten, tussen de huizenrijen in. Volgende ruimte is in gemeentelijke eigendom:

Buurtspeelplein tussen Vinkenlaan en Fazantenlaan, met aansluitend speelbos (het bos werd

onlangs gekapt en zal heraangelegd worden)

Buurtspeelplein tussen Ravenlaan en Vinkenlaan

Buurtspeelplein tussen Veldstraat en Merellaan

Buurtspeelplein aan het Schrans

Buurtspeelplein aan de Hildering

Speelbos tussen Hildering en Kempenlaan (het bos werd onlangs gekapt en zal heraangelegd

worden)

Speelbos Het Kerkebos achter het jeugdcentrum

Speelbos tussen Van Rotselaarlaan en Molenbaan

Speelbos tussen Van Rotselaarlaan en Moleneinde

Speelbos tussen Rechtestraat en Guldenpad

(Noot: Deze terreinen en bossen worden in het kadaster aangegeven als speelterrein. Deze omschrijving

geeft echter geen garanties over de staat waarin de terreinen zich bevinden. Een aantal pleintjes en bossen

zijn goed bespeelbaar, een ander deel is aan een onderhoudsbeurt toe.)

Particuliere infrastructuur & ruimte voor de jeugd

Particuliere infrastructuur die geschikt is voor verblijven van o.a. jeugdgroepen zijn Blokhut Cardon en het

Berkelheem.

Blokhut Cardon

De blokhut, gelegen op de Rommelzwaan te midden van een bosrijke omgeving, biedt ruimte aan een 30-

tal personen. Ze wordt ter beschikking gesteld van jeugdbewegingen voor activiteiten, weekends en

kampen.

Berkelheem

Het Berkelheem is in handen van de Zusters der Christelijke Scholen. Het is een soort vakantiehuis dat

ideaal is voor jeugdverenigingen en voor groepen van mensen met een handicap. Het heem biedt

overnachtingsmogelijkheden voor 23 + 28 personen (twee vleugels).

P a g i n a | 109

Participatiekanalen voor kinderen en jongeren

Jeugdraad

Het belangrijkste participatiekanaal voor jongeren in onze gemeente is de gemeentelijke jeugdraad. Dit is

een adviesorgaan opgericht om de betrokkenheid en inspraak van kinderen & jongeren te verzekeren bij de

beleidsvoorbereiding, de uitwerking en de evaluatie van de gemeentelijke dienstverlening, inzonderheid

de voorbereiding en uitvoering van het meerjarenplan.

De jeugdraad heeft dus in de eerste plaats een adviserende functie naar de gemeente. Relevante

beleidspunten worden systematisch teruggekoppeld naar de jeugdraad en beslissingen van de jeugdraad

worden gerapporteerd aan het college van burgemeester en schepenen. Daarnaast waakt de jeugdraad mee

over het beheer van het jeugdcentrum. Tenslotte organiseert de jeugdraad geregeld zelf een activiteit voor

jongeren in Vorselaar, zoals een fietslichtactie, een verkiezingsdebat, een Comedy Lounge en een groot

vuurwerk met oud op nieuw.

De jeugdraad komt iedere eerste donderdag van de maand samen in het Jeugdcentrum. Momenteel stellen

we vast dat de jeugdraad vooral vertegenwoordigd wordt door de verschillende jeugdverenigingen. De

schepen van jeugd en de jeugdconsulent wonen de vergaderingen bij.

Om ook bredere jeugdgerelateerde thema's op de agenda te krijgen, zou het interessant zijn inspanningen

te leveren om ook meer onafhankelijk geïnteresseerde jongeren aan te trekken.

De Jeugdraad ontvangt een jaarlijkse subsidie vanuit de gemeente voor haar werking.

Kindergemeenteraad

Sinds 2010 organiseert de jeugddienst jaarlijks een kindergemeenteraad, met als oorspronkelijke

doelstelling om ook de mening van lagere schoolkinderen te betrekken bij het lokale jeugdbeleid. In de

kindergemeenteraad zetelt steeds één afgevaardigde uit elke klas van de lagere scholen in onze gemeente.

Naast het waarnemen van een adviesfunctie, zet de KGR, in samenwerking met de jeugddienst, ook een

aantal acties op, o.a. een autoloze zondag, een zwerfvuilactie, een solidariteitsactie, enz.

Communicatie naar kinderen en jongeren

De gemeente verspreidt jaarlijks 2 publicaties op maat van kinderen & jongeren: de zomerbrochure en de

jeugdbrochure.

De jeugdbrochure geeft een overzicht van al wat er het ganse jaar door voor kinderen en jongeren in

Vorselaar te beleven valt (zowel vanuit de gemeentelijke vrijetijdsdiensten als vanuit de verenigingen).

De zomerbrochure informeert kinderen en ouders over het aanbod van de gemeentelijke vrijetijdsdiensten

tijdens de zomervakantie.

We vinden het belangrijk om kinderen en jongeren aan te spreken, voldoende te informeren en uit te

nodigen. Zo betrekken we hen als actieve burgers in onze samenleving. We merken wel op dat het niet

nodig is om de jeugdbrochure op jaarlijkse basis te blijven publiceren, vermits er zich van jaar tot jaar

weinig tot geen wijzigingen aan de inhoud voordoen. Daarnaast valt het niet te miskennen dat de jeugd

van nu meer en meer opgroeit in een digitale omgeving. De vraag stelt zich of we hier als gemeente op

kunnen inspelen?

P a g i n a | 110

Vlaamse prioriteiten voor het jeugdbeleid

Voor de komende beleidsperiode bepaalt de Vlaamse overheid voor het beleidsdomein jeugd 2 prioriteiten

waaraan tijdens de uitvoering van het strategisch meerjarenplan bijzondere aandacht kan worden besteed.

Voor de uitvoering van deze prioriteiten ontvangt de gemeente overheidsmiddelen.

Die beleidsprioriteiten zijn:

De ondersteuning van het jeugdwerk in algemene zin.

Deze middelen kunnen uitsluitend aangewend worden voor de ondersteuning van jeugdwerkinitiatieven

die hun zetel hebben in het Nederlandstalige taalgebied of in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad. Op

deze zetel moeten in het Nederlands de gegevens over de werking, de leden, de vorming van de

begeleiders en het financiële beheer aanwezig zijn. De jeugdwerkinitiatieven moeten het Nederlands

gebruiken bij hun werking.

Om in te spelen op deze prioriteit, moet de gemeente minstens:

1 ° Het particuliere jeugdwerk ondersteunen.

2° Ontmoetingsplaatsen en -mogelijkheden voor jongeren voorzien.

3° Voorzien in een jeugdwerkaanbod, tenminste tijdens de zomervakantie, al dan niet door subsidiering.

Het voeren van een beleid om de aandacht voor jeugdcultuur te verhogen.

Minstens een van de volgende aspecten komt daarbij aan bod:

1° De wijze waarop de gemeente jeugdcultuureigen uitingsvormen van kinderen en jongeren

ondersteunt, stimuleert en faciliteert.

2° De wijze waarop de gemeente de artistiek-expressieve beleving van kinderen en jongeren

ondersteunt, stimuleert en faciliteert.

3° Het ondersteunen, stimuleren of faciliteren van jeugdwerk als een actieve partner in lokale

samenwerkingsverbanden tussen onderwijs, welzijn, cultuur en jeugd.

P a g i n a | 111

II. SWOT-analyse

STERKTES Vertegenwoordiging diensthoofd vrije tijd in managementteam. Centralisering alle vrijetijdsdiensten (uitgezonderd bib) op één fysieke locatie wat overleg en samenwerking bevordert. Sterke en flexibele inzet van medewerkers binnen de ganse vrijetijdsdienst en ook van het gemeentebestuur zelf. Sterke inzet vanuit het gemeentebestuur op het beleidsdomein Vrije Tijd. Het gemeentelijk jeugdcentrum geeft sterke stimulansen aan het particuliere jeugdwerk dat zelf niet moet investeren in lokalen, nutsvoorzieningen, onderhoud, veiligheid, enz. Bouw van nieuwe Evenementenzaal tijdens vorige legislatuur schept nieuwe kansen voor initiatieven van en voor kinderen & jongeren en het vrijetijdsbeleid in het algemeen. Organisatie van een goed uitgebouwde en laagdrempelige speelpleinwerking tijdens de zomermaanden die naast een zinvol vrijetijdsaanbod ook een oplossing biedt voor de overbezetting van de BKO. De speelpleinwerking beschikt over voldoende en gevarieerd speelmateriaal. Jaarlijks toenemende deelname aan speelpleinwerking Kaboem! Een grote opkomst bij de activiteiten ingericht door de jeugddienst: speelpleinwerking, Alles voor Kids, Buitenspeeldag, enz. Voor korte schoolvakanties bieden jeugddienst en dienst BKO Kidsnack aan als oplossing voor de

ZWAKTES Slechts één halftijdse jeugdconsulent bevoegd voor alle aspecten van het jeugdbeleid. Deze beperkte personeelsbezetting geeft weinig perspectieven om het hoofd te bieden aan toekomstige uitdagingen en maakt het soms moeilijk om de werking op pijl te houden. Nauwelijks administratieve ondersteuning op de dienst Vrije Tijd. Gebrek aan aangepaste software voor het verwerken van inschrijvingen en facturatie. De combinatie van de functies jeugdwerking en buitenschoolse kinderopvang in hetzelfde gebouw is niet ideaal. Dit gevoel wordt versterkt door het capaciteitstekort in de BKO. Er wordt veel tijd & energie geïnvesteerd in overleg en afspraken met alle betrokken gebruikers. Het jeugdcentrum is enigszins verouderd en vraagt heel wat energie en onderhoud. Ook de garages bij het jeugdcentrum zijn in slechte staat, maar wel noodzakelijk voor de bergingsnoden van de jeugdverenigingen. De Kidsnack voldoet niet aan de reglementering van BKO en heeft niet dezelfde kwaliteit als speelpleinwerking of BKO. Gebrek aan een geschikte opslagruimte voor het materiaal van de Speelpleinwerking. Draagkracht van speelpleinwerking is, ondanks doorgedreven inspanningen, niet toereikend om kinderen met een specifieke problematiek of achtergrond op te vangen. Eerder beperkt gemeentelijk vrijetijdsaanbod voor tieners (de meeste initiatieven richten zich op 6-12-jarigen). Eerder beperkt aanbod voor kinderen en jongeren met culturele inslag. Ingewikkelde verdelingsmethodes en berekeningswijzen voor subsidiëring van de verenigingen. Capaciteitsgebrek in de gemeenteschool brengt

P a g i n a | 112

overbezetting in de kinderclub (=tijdelijke oplossing). Goed uitgebouwd aanbod vanuit de gemeentelijke sportdienst en de bibliotheek naar kinderen en jongeren. Zeer goede ondersteuning aan jeugdverenigingen, zowel op financieel, logistiek, infrastructureel als promotioneel vlak. Aanwezigheid van een uitgebreide scholengemeenschap op grondgebied van de gemeente waardoor kinderen en jongeren in eigen gemeente terecht kunnen voor onderwijs. Groene en landelijke karakter van de gemeente schept veel speelkansen. Aanwezigheid van een repetitielokaal geeft een stimulans aan actieve muziekbeoefening. Goede communicatie over het vrijetijdsaanbod via de terugkerende brochures voor kinderen en jongeren. Aanwezigheid van heel wat grasveldjes, buurtpleintjes of bossen in wijken en buurten schept heel wat speelkansen. ...

organisatorische problemen met zich mee voor speelpleinwerking. Momenteel maakt de gemeente nauwelijks gebruik van nieuwe digitale media in haar communicatie. Een aantal pleintjes zijn aan een onderhoudsbeurt toe. …

KANSEN BEDREIGINGEN

Geregelde inschakeling van vrijwilligers en stagiairs op de dienst of bij activiteiten. Nieuwe digitale media scheppen nieuwe mogelijkheden voor communicatie en participatie. Levendige en goede deelname aan de bestaande jeugdwerkinitiatieven. Vorselaar heeft een bruisend en actief verenigingsleven, met een relatief breed aanbod naar kinderen en jongeren. Intentie van de provinciale afdeling van KLJ om opnieuw een KLJ-afdeling op te starten in Vorselaar voor jongeren van 14 tot 35 jaar.

Afhankelijkheid van vrijwilligers en occasionele stagiairs bij het uitvoeren van het gemeentelijke jeugdbeleid. De uitvoering van de conciërgetaken hangt af van de goodwill van een vrijwilliger. Jeugdverenigingen zullen minder verantwoordelijkheid dragen voor een jeugdwerkinfrastructuur waarvan zij geen mede-eigenaar zijn. Bij uitbreiding van de kinderopvangvoorziening zal het lokaal van de JNM verdwijnen. Deze ruimte is momenteel het enige vaste lokaal van de afdeling Neteland. We moeten nadenken over alternatieve oplossingen.

P a g i n a | 113

Het particuliere jeugdwerk in de gemeente laat nog ruimte voor een aanvullend gemeentelijk aanbod, ingebed in het ruimere vrijetijdsaanbod. De kindergemeenteraad kan nog meer aangewend worden als een participatiekanaal voor de jongsten in onze gemeente. Jeugdverenigingen en jeugdraad beschikken over heel wat materialen. Vlaamse overheidsmiddelen die jaarlijks ter beschikking worden gesteld voor de uitvoering van het gemeentelijke jeugdbeleid. ....

Stijgende geboortecijfers en de wijzigende maatschappelijke context zorgen voor een steeds toenemende nood aan kinderopvang en vrijetijdsvoorzieningen voor kinderen, daar waar onze huidige gemeentelijke infrastructuur en personeelsbezetting hier niet op voorzien is. Door het wegvallen van een aantal particuliere jeugdwerkinitiatieven naar kinderen en jongeren toe (KSJ, KAJ, groepswerkers) is een uniek vrijetijdsaanbod naar kinderen en jongeren gedeeltelijk verdwenen. Het huidige particuliere jeugdwerkaanbod is eerder beperkt. Tendens tot het verdwijnen van een langdurig engagement van vrijwilligers in het bestuur van verenigingen en toenemende individualisering van de samenleving zijn een gevaar voor de continuïteit en de bestaanszekerheid van de verenigingen. Gebrek aan onafhankelijk geïnteresseerde jongeren in de jeugdraad zorgt voor een 'verenging' van de behandelde thema's. ....

P a g i n a | 114

III. Uitdagingen

Het is belangrijk dat de jeugddienst het particuliere jeugdwerk blijft ondersteunen zodat de

jeugdverenigingen de nodige omkadering blijven krijgen om hun werking voort te zetten. Ook nieuwe

initiatieven van kinderen en jongeren willen we aanmoedigen. Dit kan gaan om jeugdwerk, cultuur, sport,

enz. Deze initiatieven moeten de nodige informatie en ondersteuning krijgen.

Daarnaast moet de gemeente ook een eigen, aanvullend aanbod voorzien. Voortdurende

kwaliteitsbewaking van de speelpleinwerking tijdens de zomermaanden is hierin een belangrijk punt. We

willen onze werking en spelaanbod blijven optimaliseren en vernieuwen. De Kidssnack tijdens de korte

schoolvakanties is slechts een tijdelijke oplossing die niet voldoet aan het reglementair kader van BKO en

ook niet dezelfde kwaliteit heeft als speelplein en BKO. Het initiatief wordt weer geschrapt van zodra de

uitbreiding van de buitenschoolse kinderopvangvoorziening gerealiseerd is.

Het gebruik van het jeugdcentrum door verschillende groepen met andere noden en behoeften zorgt voor

frustraties. Door een uitbreiding van de kinderopvangvoorziening moet er meer ademruimte gecreëerd

worden voor alle partijen. We zoeken hierbij ook naar een alternatief voor het lokaal van JNM dat zal

verdwijnen. We hebben aandacht voor een eventuele toekomstige nood aan wederinvulling van de

conciërgefunctie wanneer de inzet van de huidige vrijwilliger ooit zal wegvallen.

Om breder en efficiënter te communiceren, zou de gemeente meer moeten inspelen op de digitale kanalen

die populair zijn bij kinderen en jongeren. Dit kan ook kansen tot interactie scheppen tussen gemeente en

de doelgroep.

Het belang van de jeugdraad als inspraakorgaan voor jongeren in onze gemeente blijft erkend. De

jeugdraad kan op de nodige gemeentelijke ondersteuning rekenen. We willen inspanningen leveren om

meer onafhankelijk geïnteresseerde jongeren bij de jeugdraad te betrekken en ook bredere

jeugdgerelateerde thema’s op de agenda te krijgen. Daarnaast bewaken we ook de participatiefunctie van

de kindergemeenteraad.

De behoeften op vlak van infrastructuur moeten ingevuld worden. Vooral het gebrek aan bergruimte is

hierin een pijnpunt.

We bekijken of we speelkansen in buurten en wijken kunnen verhogen door het weer bespeelbaar maken

van pleintjes en bossen in strategische buurten (met veel kinderen).

We willen op zoek gaan naar mogelijkheden die kunnen bijdragen tot een grotere productiviteit.

Het voorzien van aangepaste software voor het verwerken van inschrijvingen en facturatie.

Het vereenvoudigen van verdelingsmethodes en berekeningswijzen voor subsidiëring.

Het systematisch aantrekken van stagiairs voor voldoende lange periodes.

Het zoeken van één centrale bergruimte voor het materiaal van vrijetijdsinitiatieven.

We willen intekenen op de Vlaamse Beleidsprioriteiten en aanspraak maken op de ter beschikking gestelde

overheidsmiddelen om de uitvoering van het jeugdbeleid te ondersteunen.

P a g i n a | 115

4.3 SAMENLEVING EN SOCIAAL BELEID

4.3.1 Leren en onderwijs

4.3.1.1. Gemeentelijk onderwijs

I. Omgevingsanalyse

De gemeentelijke basisschool ‘De Knipoog’ is gelegen in het landelijke Vorselaar. Tijdens het schooljaar

2012-2013 lopen er 249 kinderen school. Er zitten 101 kleuters (einde schooljaar zijn dit 110 kleuters)

verdeeld over 5 kleuterklassen en 148 leerlingen verdeeld over 6 leerjaren/8 klassen. Er zijn 24 mensen

werkzaam in een volledig of deeltijds ambt.

Onze kleuterschool, die een tiental jaar geleden werd opgericht, draagt een ervaringsgerichte aanpak en

dialoog hoog in het vaandel. Deze visie zet zich verder in de lagere school. We profileren ons bewust als

een open en laagdrempelige dorpsschool en streven naar een sterke binding met de dorpsgemeenschap. De

kinderen van de verschillende klassen kennen elkaar, de leerkrachten kennen alle kinderen en ook de

ouders. De meeste leerlingen en teamleden komen uit die dorpsgemeenschap.

De laatste jaren kent de school een groeiend leerlingenaantal. Om het karakter van de ‘kleinschaligere’

dorpsschool te bewaren en bewaken en omdat het schoolgebouw geen ruimte biedt voor nog meer

klaslokalen kiezen we voor een bewuste capaciteitsbepaling. Deze capaciteitsbepaling (-beperking) gaat in

vanaf schooljaar 2013-2014 met maximum 25 kleuters per geboortejaar en maximum 25 leerlingen per

leerjaar. Het spreekt voor zich dat de leerlingen die er nu al zijn allemaal kunnen blijven, ook als we

daarmee in overcapaciteit moeten gaan. Ook met de inschrijving van broers en zussen van onze huidige

leerlingen en kinderen van personeelsleden mogen we in overcapaciteit gaan. De capaciteitsbepaling is per

1 september 2013 een verplicht gegeven voor alle Vlaamse scholen en is jaarlijks aanpasbaar.

Schoolbevolking GBS De Knipoog periode 2007-2013:

cijfers per 1 februari 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

kleuterschool 64 85 94 91 98 96 101

lagere school 104 95 102 110 114 135 148

totaal 168 180 196 201 212 231 249

We merken hierbij op dat het leerlingenaantal de laatste jaren in stijgende lijn gaat. Vanaf schooljaar 2013-

2014 is er een capaciteitsbepaling van 25 kleuters per geboortejaar en 25 leerlingen per leerjaar.

Plaats gemeenteschool binnen Vorselaars onderwijslandschap

35% van de kinderen van Vorselaar kiezen voor de gemeenteschool. De Vorselaarse basisscholen hebben

zich in de loop van de schooljaren verder geprofileerd met ieder hun ‘eigenheid’. Ouders kunnen bewust

kiezen bij welke profiel van basisschool zij zich het meest thuis voelen.

P a g i n a | 116

De gemeenteschool moet de vrije keuze tussen de erkende godsdiensten en niet-confessionele zedenleer

garanderen. In de praktijk organiseren we in het schooljaar 2012-2013 cursussen Rooms-Katholieke

godsdienst, Protestants-evangelische godsdienst en Niet- Confessionele zedenleer. Dit wordt gegeven door

bijzondere leermeesters die in principe ook een eigen lokaal nodig hebben.

Evolutie geboortecijfer in Vorselaar periode 2004-2012:

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

65 68 70 69 66 92 79 79 75

Kwaliteitsvol onderwijs

Het gemeentelijk onderwijs staat borg voor kwaliteitsvol onderwijs. De gemeentelijke basisschool wil aan

de kinderen duidelijke ankerpunten, veiligheid en geborgenheid geven. We stellen het kind centraal en

benaderen elk kind vanuit zijn of haar eigen leefwereld en achtergrond. Door deze schoolwerking krijgen

alle kinderen een stevige basis mee voor hun verdere schoolloopbaan. We zijn een school die op allerlei

vlakken in beweging en blijft! Op de pedagogische studiedag in maart 2013 deden we een interne

schoolanalyse die naast het verslag van de doorlichting een leidraad voor het beleidsplan van de volgende

jaren is.

Tijdens de recente doorlichting van 27 tot 30 november 2012 heeft de gemeentelijke basisschool De

Knipoog van de onderwijsinspectie een pluim gekregen voor haar kwaliteitsvol onderwijs op maat van

ieder individueel kind. Enkele citaten uit het doorlichtingsverslag:

Met betrekking tot de kwaliteitszorg is de tevredenheid van ouders en leerlingen een belangrijke

indicator. Tevredenheidsonderzoeken (ouderbevraging, leerlingenbevraging) werden recent

uitgevoerd. Deze worden grondig geanalyseerd en resulteren in verbeteracties. Ook een kritische en

realistische evaluatie van het gelijke onderwijskansenbeleid geeft aanleiding tot bijsturingen.

Daarnaast grijpt het team de leerresultaten van kinderen onder meer vanuit de leerlingvolgtoetsen

en de koepeleigen eindtoets aan om zo nodig aanpassingen te doen aan het onderwijsleeraanbod.

De school neemt met de leerlingen van het zesde leerjaar deel aan een koepeleigen eindtoets. Alle

klassen nemen jaarlijks deel aan een schooloverschrijdende proef rond een bepaald domein. De

resultaten hiervan worden grondig geanalyseerd. Zo nodig volgen bijsturingen van het

onderwijsleerproces en/of aanbod.

De inspectie sluit de doorlichting af met een gunstig advies. Het positieve elan, de collegiale sfeer

en de professionele, ondersteunende cultuur vormen een goede voedingsbodem voor de verdere

schoolontwikkeling.

Het doorlichtingsverslag is te lezen op www.ond.vlaanderen.be/doorlichtingsverslagen/fiche.asp?sn=8491

Infrastructuur

Een 12-tal jaar geleden is de school voor een groot deel gerenoveerd. Dit was vóór de oprichting van de

kleuterschool. Bij die start zijn klassen van de lagere school omgevormd tot kleuterklassen. Ondanks toch

al een aantal ingrepen om de ruimtes aan te passen aan de specifieke behoeften van een kleuterschool, zijn

er nog enkele aanpassingen nodig:

P a g i n a | 117

Door de sterke groei is er nood aan een kleuterrefter. Nu is het zo dat de jongste kleuters in hun

eigen klas blijven om ’s middags hun boterhammen te eten en de 4- en 5-jarigen mee gaan naar de

grote refter van de lagere school op de eerste verdieping. Een kleuterrefter maakt het mogelijk dat

de kleuters samen eten met enkel kleuters, dat er geen trappen meer moeten worden genomen en

dat er in de klassen van de jongste kleuters geen rekening meer moet worden gehouden met het

dubbel gebruik ’s middags.

Er zijn voldoende sanitaire voorzieningen voor de kleinste kleuters. Omdat 2 klassen hiervan

gebruik maken is een bijkomende deur van de KB-klas rechtstreeks naar deze toiletten geen

overbodige luxe om hier het nodige overzicht tijdens het toiletbezoek te kunnen behouden.

Tijdens de (middag)speeltijden kunnen de jongsten geen gebruik maken van hun toiletjes o.w.v.

praktische afstand naar de andere kant van de kleuterblok. Dan gebruiken alle kleuters het sanitair

voor de oudsten. Hier hangen 3 urinoirs en staan 4 zittoiletten ,op niveau van een volwassene voor

101 kleuters. Een aanpassing van dit sanitair gedeelte dringt zich op. Zelf denken we hier aan een

nieuw concept. Nu zijn alle toiletjes aan de speelplaats verdeeld over 3 aanpalende lokaaltjes.

Volgens de gangbare normen en voor het comfort van de kleuters (en veiligheid) worden deze 3

toiletruimtes best verbouwd tot één grotere overzichtelijke ruimte met aangepaste toiletten.

Het sanitair blok op de speelplaats van de lagere school dateert uit 1937 en is totaal verouderd. Er

zijn volgens de wettelijke normen (krap) voldoende toiletten voor de leerlingen. Het is de toestand

van het gebouw dat niet meer toereikend is: de ruimte wordt verwarmd met elektrische warme

luchtblazers, er is geen isolatie dus een zeer vochtige ruimte met een onfrisse geur als gevolg.

Onlangs kwam de bezetting van het plafond door een lek in het dak. Iedereen is het er over eens dat

dit dringend moet worden aangepakt. De grondige aanpak van dit afzonderlijk sanitair blok is

deze totaal afbreken. Bij het bouwen van een nieuw sanitair blok kan nóg een grote vraag vanuit de

lagere school worden meegenomen.

Er kunnen boven het vernieuwde sanitair blok 2 extra klassen voorzien worden. Eventueel zouden

de klassen van de derde graad hier naar kunnen verhuizen. Hoe dan ook hebben we deze 2 extra

ruimtes broodnodig. De tijd dat het aantal noodzakelijke klaslokalen overeen kwam met het aantal

leerjaren is voorbij. Wij hebben ruimte nodig voor de extra levensbeschouwelijke vakken als niet

confessionele zedenleer en protestantse godsdienst. Verder moeten we voor GON-begeleidsters en

andere externe hulpverleners ook een lokaaltje voorzien. Naast een ruimte voor de zorgcoördinator

is er ook klas nodig voor de zorgjuf. Ook een EHBO-lokaaltje kunnen we niet inrichten. Nu moeten

we noodgedwongen externe begeleiders met hun leerlingen in het ‘magazijntje’ naast de trap of in

het leraarslokaal waar ook wordt gekopieerd laten werken. We roeien met de riemen die we

hebben.

De invulling die we zeker ook moeten geven aan een nieuw lokaal is een ‘muzische klas’. Hier

zouden we kunnen werken aan alle domeinen van muzische vorming en materiaal centraliseren:

werkbanken voor de lessen techniek, alle muzische instrumenten, ruimte voor drama en

beweging…. Omdat zowel de kinderopvang als de speelpleinwerking ook voor hun werking

gebruik maken van de infrastructuur van de gemeenteschool zouden ze deze extra 2 lokalen ook

kunnen gebruiken. Op deze manier kunnen we spreken van een win-wisituatie.

Na onze doorlichting in november 2012 blijven we zitten met een advies 2 op vlak van veiligheid en

gebouwen. Dit is een gunstig advies, maar beperkt in tijd. Vanaf november 2015 moeten we een

goedgekeurd brandverslag kunnen voorleggen aan de inspectie. Concreet betekent dit dat er tegen die tijd

volgens het huidige brandverslag enkele aanpassingswerken moeten gebeuren: de buitendeuren met

P a g i n a | 118

kantschuiven voorzien van antipanieksluitingen om de maximale breedte te kunnen benutten bij

dringende evacuatie; compartimentering van de grote zolder zijde Cardijnlaan in 2 compartimenten,

brandwerend van elkaar gescheiden met een verticale wand. Deze zolder wordt ook gebruikt als

opslagplaats van 2 Vorselaarse toneelverenigingen.

Advies doorlichting

In uitvoering van het Decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies gunstig

beperkt in de tijd voor de erkenningsvoorwaarden met betrekking tot bewoonbaarheid, veiligheid en

hygiëne.

Relevante aspecten die de instelling moet verbeteren:

De bemerkingen uit het brandpreventieverslag wegwerken. Regeling voor het vervolg:

Het bestuur van de instelling moet vanaf 30 november 2015 kunnen aantonen dat er voldoende

geremedieerd werd om de tekorten volgens de vooropgestelde termijnen weg te werken.

(verslag doorlichting onderwijsinspectie: welzijn, veiligheid, gebouwen 30 november 2012)

Verdere aandachtspunten

De staat van het dak is zeker niet meer optimaal. In 2012 schatten experts dat het dak binnen de 5

jaar zou moeten vernieuwd worden. Met een degelijke isolatie volgens de nieuwe normen kan dit

tevens een besparing van de energiekosten met zich meebrengen.

Verder hebben de leerlingen als het leerkrachtenteam eerder aangegeven dat de gevel van de school

zeker mag worden opgefrist. Beide partijen vinden dit een negatief punt voor de school.

In 2012 noteerde een expert van IOK op zijn jaarlijks verslag van de controle op de speeltuigen dat

het grote speeltuig op de speelplaats van de kleuterschool in ieder geval geen 5 jaar meer mee gaat.

Wij vrezen dat dit zeker binnen de 2 à 3 jaar moet vervangen worden.

De houten vloer van de turnzaal die trouwens ook door andere diensten van de gemeente en 2

andere lokale verenigingen wordt gebruikt (yoga en omnisport) heeft een nieuwe vernislaag nodig.

Op deze manier zal de levensduur van het parket aanzienlijk verlengd kunnen worden.

Er moet ook stilaan gedacht worden aan het vernieuwen van het klasmeubilair. Tijdens schooljaar

2012-2013 hebben we zowat alle bruikbare reservebanken van de zolder gehaald. Met de grote

kleuterklassen die naar de lagere school komen, krijgen we waarschijnlijk met een tekort aan

aangepaste banken te maken.

Digitalisering

In de huidige maatschappij neemt de digitalisering een belangrijke plaats in. Een evolutie die niet meer te

stoppen valt. Een school die staat voor kwalitatief onderwijs moet mee.

De laatste jaren hebben we alle klassen van de lagere school kunnen voorzien van digitale

schoolborden. In de loop van de volgende jaren plannen we geen bijkomende borden, maar moeten

we wel voordien dat alle 8 de projectorlampen moeten vervangen worden. Eén lamp kost ongeveer

€ 500…. Bij deze borden hoort telkens een laptop die net als de computers van de computerklas na

enkele jaren sterk verouderd zijn. In de toekomst kunnen de computers in die computerklas

vervangen worden door tablets.

P a g i n a | 119

Ook in de kleuterschool kan de digitale wereld niet ontbreken. Daarin staat de gemeenteschool

nog in haar kinderschoenen en zijn bijkomende voorzieningen nodig. We denken hier aan een

computer in de klas voor de administratie en interactieve media

De huidige server van de school is intussen een 10-tal jaar oud. Deze staat in een netwerk dat bij de

vervanging van de server volledig moet worden aangepast zodat we ons digitaal

leerlingvolgsysteem optimaal kunnen gebruiken alsook ons intern communicatiesysteem enz. Het

ziet er naar uit dat de regelgeving ons binnenkort oplegt dat we ook een digitaal

aanwezigheidsregister moeten hebben waarbij we tot 2 maar per dag de aan/afwezige leerlingen

moeten kunnen doorsturen naar het departement onderwijs.

Samenwerking

De gemeentelijke basisschool werkt in de eerste plaats samen met de 4 andere scholen van de

scholengemeenschap (Lille, Gierle en 2x Olen). Dit in de vorm van netwerken, gezamenlijke pedagogische

studiedagen, directievergaderingen enz. Het Rode Kruis geeft jaarlijks enkele cursussen, er lopen studenten

van verschillende hogescholen (Thomas More, KUL, ….) stage, diverse sportverenigingen komen

sportinitiatie geven, er wordt beroep gedaan op lokale verenigingen als natuurpunt, politie Neteland komt

jaarlijks de fietsen controleren en organiseert het fietsexamen mee voor de leerlingen van de derde graad,

cel jeugd en gezin Herentals ondersteunt bij het begeleiden van problematische gezinssituaties, CLB

Vorselaar staat mee in voor de opvolging van de leerlingen, er is een samenwerking met de begeleiding

van MOS, enz. Ook binnen de gemeentelijke diensten is er een samenwerking met kinderopvang en

jeugddienst alsook het OCMW.

II. SWOT

STERKTES - landelijke, kleinere school - open en laagdrempelig - streeft naar binding met dorpsgemeenschap - kinderen kennen elkaar, leerkrachten kennen kinderen en ouders - 35% van de kinderen van Vorselaar kiest bewust voor de gemeentelijke basisschool - meer bewuste keuze van ouders bij keuze school - garantie van vrije keuze erkende godsdiensten – niet-confessionele zedenleer - grote aandacht voor de betrokkenheid van de ouders = partners bij de ontwikkeling van hun kind - openheid voor kinderen met extra zorgbehoefte - zorgbeleid - gemeentelijk onderwijs = kwaliteitsvol onderwijs !, positieve doorlichting in november 2012 - aanwezigheid in alle lagere schoolklassen van digitale schoolborden – meenemen van de evolutie van digitalisering - samenwerking binnen een scholengemeenschap + uitgebreide samenwerking met andere diensten

ZWAKTES - noodzakelijke capaciteitsbepaling i.f.v. kleinschaligere school - gebrek aan lokalen voor externe begeleiders - gebrek van een kleuterrefter - nood aan aanpassing / reorganisatie sanitaire voorziening voor kleuters en lagere school - dringende nood aan hernieuwing sanitaire blok speelplaats - gebrek aan voldoende klaslokalen - ovv veiligheid & gebouwen = gunstig advies, maar beperkt in de tijd tot november 2015 – aanpassingen zijn nodig om een gunstig brandweerverslag te krijgen - gebrekkige isolatie (vb slechte staat dak, …) - staat van de gevel van de school: opfrisbeurt nodig - slechte staat van speeltuigen van de kleuterschool - staat vloer turnzaal & klasmeubilair

P a g i n a | 120

KANSEN - BKO en speelpleinwerking maken eveneens gebruik infrastructuur school- bij extra klassen= win-win - verbetering gebouw = verbetering ovv veiligheid, hygiëne, energiebesparing e.a. - samenwerking

BEDREIGINGEN - groeiend aantal leerlingen /capaciteit - algemeen: verouderde en slechte staat van de schoolgebouwen - digitalisering: aanpassing netwerk en server wegens nieuwe verplichtingen - beperkte budgetten, subsidiëring - wachtlijsten voor subsidiëring investeringen - steeds uitgebreidere verplichtingen via opgelegde wetgeving

III. Uitdagingen

Aandachtspunten / doelen voor de toekomst:

We moeten er zeker voor zorgen dat het huidige budget gewone dienst behouden blijft.

De aanpassing / uitbreiding van de infrastructuur is een noodzaak. In de omgevingsanalyse en de SWOT analyse zijn tal van voorbeelden van tekortkomingen op diverse vlakken opgesomd.

Indien we onze gemeentelijke basisschool wensen te behouden moeten we ervoor zorgen dat de erkenning van de school in orde blijft. Dit kan enkel door noodzakelijke aanpassingswerken in functie van brandweerverslag. Deadline = 2015.

Voldoende financiële ruimte voor onderhoud – en vervangingswerken dient behouden te blijven.

De digitalisering van de volledige school is eveneens een belangrijk gegeven.

4.3.1.2 Onderwijsaanbod in de gemeente

I. Omgevingsanalyse

Aantal scholen en leerlingen

In een dorp van slechts 7700 inwoners komen elke morgen bijna 3800 studenten, leerlingen en leerkrachten

naar school. Naast de eigen gemeentelijke basisschool De Knipoog is er het Vrij Onderwijs met kleuter- en

lager onderwijs, secundair onderwijs (ASO, BSO, TSO), een internaat, een peda en hoger onderwijs

(departement Lerarenopleiding Thomas More) en een CLB (Centrum voor Leerlingenbegeleiding). In het

schooljaar 2011-2012 waren er in het Vrij Onderwijs: 215 kleuters, 304 leerlingen in het lager onderwijs,

1654 leerlingen in het secundair onderwijs en 750 studenten in het hoger onderwijs.

Volgende studierichtingen kan men in Vorselaar volgen:

Latijn, Grieks-Latijn, Latijn-Wetenschappen, Latijn-Wiskunde, Wetenschappen-Wiskunde, Moderne talen-

Wiskunde, Moderne Talen-Wetenschappen, Humane Wetenschappen, Economie-Moderne Talen,

Economie-Wiskunde, Boekhouden-Informatica, Handel, Techniek-Wetenschappen, Farmaceutisch

Assistent, Sociale en Technische Wetenschappen, Kantoor, Moderealisatie en Verkoop, Organisatiehulp,

Kinderzorg, Zorgkundige, Internaatswerking.

P a g i n a | 121

Aantrekkingskracht van de gemeente

Gewoon en buitengewoon onderwijs

Aantal leerlingen die

Ratio (%) Wonen in de gemeente School lopen in de

gemeente

Gewoon kleuteronderwijs

309 311 100,65 %

Buitengewoon kleuteronderwijs

4 0 0 %

Gewoon lager onderwijs

415 439 105,78 %

Buitengewoon lager onderwijs

33 0 0 %

Van welke gemeenten komen de

leerlingen in de scholen

Woonplaats Percentage

Vorselaar 84,53

Grobbendonk 4,80

Herentals 3,33

Lille 1,60

Zandhoven 0,93

Naar welke gemeente gaan onze

leerlingen naar school?

Vestigingsplaats Percentage

Vorselaar 83,31

Lille 3,15

Grobbendonk 3,02

Herentals 3,02

Kasterlee 2,10

Gewoon en buitengewoon secundair onderwijs

Aantal leerlingen die

Ratio (%) Wonen in de gemeente School lopen in de

gemeente

Voltijds gewoon secundair onderwijs

496 1562 314,92 %

Deeltijds beroeps secundair onderwijs

9 0 0 %

Buitengewoon secundair onderwijs

22 0 0 %

P a g i n a | 122

Van welke gemeenten komen de

leerlingen in de scholen

Woonplaats Percentage

Grobbendonk 23,43

Lille 21,13

Vorselaar 18,63

Zandhoven 16,65

Herentals 4,93

Naar welke gemeente gaan onze

leerlingen naar school?

Vestigingsplaats Percentage

Vorselaar 55,22

Herentals 18,03

Zandhoven 6,45

Geel 3,61

Turnhout 3,04

Onderwijskansarmoede-indicator en leerlingenkenmerken

Gemeentelijk onderwijs

'De Knipoog' wil een 'open en laagdrempelige' school zijn met een grote aandacht voor de betrokkenheid

van ouders die worden erkend als partners bij ontwikkeling en leervorderingen van hun kind. Tevens staat

de school open voor kinderen met extra individuele zorgbehoeften. De recente schooldoorlichting in

november 2012 heeft ons zorgbeleid zeer gewaardeerd.

Naast een voltijdse zorgcoördinator voor de hele basisschool hebben we ook nog een deeltijdse zorgjuf.

Er zijn 4 externe GON-begeleiders. Tijdens het schooljaar 2012-2013 zijn er 18 kinderen die recht hebben op

GON-begeleiding en van minstens 4 leerlingen wachten we nog op verder onderzoek en een diagnose.

Er zijn ook 4 logopedisten voor logo voor 7 kinderen tijdens de lesuren, een begeleider van het Rode Kruis

voor taalinitiatie bij 2 kleuters en 4 CLB-medewerkers die deel uitmaken van het zorgteam. Het is vaak een

probleem deze externe begeleiders een lokaal te kunnen toewijzen voor hun ondersteuning.

Leerlingen met SES-kenmerken (sociaal-economische status) Knipoog:

Thuistaal 3%

Diploma moeder 17%

Schooltoelage 19,5%

→ GOK-leerlingen: ruim 23% van het aantal leerlingen bij de start van de derde en laatste GOK-cyclus in

2008-2009

P a g i n a | 123

Aantal niet-Belgen GBS De Knipoog:

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

totaal basisschool 168 180 196 201 202 231 249

niet-Belgen 4 4 5 2 2 1 4

% niet-Belgen 2,3 2,2 2,5 1 1 0,4 1,6

Vrij onderwijs

Ook in het Vrij Onderwijs is er veel aandacht voor zorg en begeleiding van de leerlingen.

Leerlingen met SES-kenmerken in het Vrij onderwijs:

- Basisonderwijs

Thuistaal Diploma moeder

schooltoelage

Kleuteronderwijs 2,57% 18,65% 18,65%

Lager onderwijs 2,02% 19,06% 22,20%

- Secundair onderwijs

OKI Thuistaal Moeder Schooltoelage Aantal

1ste graad 0,38% 1,24% 14,84% 20,32% 566

2de graad 0,36% 1,21% 14,53% 17,82% 578

3de graad 0,44% 0,54% 18,28% 23,48% 558

II. SWOT

STERKTES - Aanwezigheid van verschillende netten en

niveaus - Groot aanbod van studierichtingen in het

secundair onderwijs - Aandacht voor zorg in de beide netten

ZWAKTES - Geen huiswerkbegeleiding in het

gemeentelijk onderwijs - Redelijk veel kinderen uit gezinnen met

minder kansen

KANSEN - Samenwerking met scholen - Mogelijke uitbreiding van project Peuters en

zo naar huiswerkbegeleiding

BEDREIGINGEN - mobiliteitsprobleem - problemen (bv. Drugproblematiek) door

aanwezigheid secundaire en hogeschool

P a g i n a | 124

III. Uitdagingen

Aandachtspunten / doelen voor de toekomst:

we werken samen met de scholen en andere partners aan mobiliteit, veiligheid, drugpreventie

Vorselaar nog meer profileren als onderwijsgemeente

Mogelijkheden tot huiswerkbegeleiding onderzoeken i.s.m. ISOM

Extra aandacht voor kinderen uit gezinnen met minder kansen

4.3.1.3. Kunstonderwijs

I. Omgevingsanalyse

In Vorselaar kan je ook voor kunstonderwijs terecht. Er is muziekonderwijs voor kinderen vanaf 8 jaar (of

het 3e leerjaar). Deze kinderen krijgen eerst een jaar algemene muzikale vorming. In het 2e jaar leren ze een

instrument bespelen of zingen. In Vorselaar bestaat het aanbod uit dwarsfluit, gitaar, piano, hobo, klarinet,

saxofoon en AMV (Algemene Muzikale Vorming, jongeren). Al deze lessen vinden plaats in de lokalen van

de gemeenteschool die een filiaal is van de Stedelijke Academie voor Muziek, Woord en Dans uit

Herentals.

Verder worden er tekenlessen georganiseerd voor kinderen van 6 tot 12 jaar. De lessen vinden plaats om de

twee weken, op zondagvoormiddag in gemeenteschool De Knipoog. Momenteel zijn er 31 ingeschreven

kinderen.

Naast de basistechnieken van tekenen, leren kinderen hier schilderen, boetseren, knutselen en nog veel

meer. Het doel van deze lessen is het ontplooien van allerlei creatieve vaardigheden op een speelse,

ongedwongen manier, met voldoende ruimte voor de persoonlijke interesses van het kind. De cultuurraad

en het gemeentebestuur van Vorselaar staan in voor de organisatie.

De administratieve ondersteuning van het tekenschooltje gebeurt door de gemeentelijke jeugdconsulent &

cultuurbeleidscoördinator. De financiële kant wordt geregeld door de penningmeester van de cultuurraad.

Het huidige deelnemersaantal is de limiet omdat de kinderen slechts onder begeleiding staan van 2

lesgeefsters. We merken echter dat de vraag naar tekenlessen groter is. Daarom valt het te overwegen om

in de toekomst opnieuw een derde lesgever bij aan te werven.

De tekenschool heeft momenteel geen eigen lokaal ter beschikking, maar maakt gebruik van de refter van

de Knipoog. Er is ook behoefte aan een ruimere en meer geschikte opslagruimte voor het tekenmateriaal en

de werkjes.

II. SWOT

STERKTES - aanwezigheid van muziekonderwijs en tekenlessen - samenwerking met de school – gebruik van de lokalen en de gemeente

ZWAKTES - tekenlessen vinden maar 1x per 2 weken plaats - huidige deelnemersaantal van 31 lln = limiet (begeleiding beperkt tot 2 mensen) - geen eigen lokaal voor tekenlessen en

P a g i n a | 125

muzieklessen

KANSEN - vraag voor tekenlessen is groter dan aanbod - aanwerving 3de lesgever om aanbod te vergroten - bij infrastructuurwerken aan de school rekening houden met noodzakelijke ruimte voor tekenlessen

BEDREIGINGEN - noodzakelijke budgetten

III. Uitdagingen

Aandachtspunten / doelen voor de toekomst:

Bij toekomstige verbouwingen aan de school is het raadzaam rekening te houden met de plaatsbehoefte van de tekenschool en muziekschool, liefst met een eigen atelier dat evengoed multifunctioneel kan worden gebruikt.

Gezien we merken dat twee lesgevers niet volstaan om aan de huidige vraag naar tekenlessen te blijven voldoen, willen we bekijken of we in de toekomst voldoende financiële ruimte kunnen maken om een derde lesgever aan te stellen.

4.3.1.3. Sociale en andere voordelen: ochtend – avond- en middagtoezicht, kosten toegangsprijs

zwembad en Flankerend onderwijsbeleid.

I. Omgevingsanalyse

In het kader van sociale en andere voordelen geeft de gemeente een financiële bijdrage aan het vrij

onderwijs voor:

kosten toegangsprijs zwembad voor het lager onderwijs

middagtoezicht

milieulessen i.s.m. IOK

Sinterklaasactie

De directies van de verschillende scholen en de schepen van onderwijs overleggen in het

Onderwijsplatform. In dit overlegplatform wordt meestal info gegeven over geplande activiteiten.

De gemeente behoort niet tot een LOP gebied. Er is een kindergemeenteraad en afgevaardigden van het

onderwijs zetelen in welzijnsplatform, lokaal overleg kinderopvang, lokaal overleg opvoedings-

ondersteuning, mobiliteitscommissie, milieuraad, cultuurraad. De schepen voor onderwijs neemt deel aan

het intergemeentelijk overleg georganiseerd door IOK.

Er wordt o.a. samengewerkt in het kader van:

mobiliteit: veilige schoolomgeving

natuur en milieubeheer: zwerfvuilactie, kruidentuin

cultuur: jaarmarkt, 11 novemberviering

gezondheid: beweegmoment

sport: voetbaltornooi

P a g i n a | 126

ontwikkelingssamenwerking en solidariteit: tussenkomst materialen

Een totaalvisie op flankerend onderwijsbeleid is nog onvoldoende uitgebouwd. Wel wordt er reeds op tal

van gebieden die behoren tot flankerend onderwijs gewerkt en activiteiten ontwikkeld, doch op een niet

samenhangende wijze. Vandaar de noodzaak tot het ontwikkelen van een totaalvisie.

Vergoed toezicht in het gemeentelijk onderwijs

Voor toezicht dat buiten de opdracht valt van de leerkrachten voorziet de gemeente een verplichte

vergoeding. Tijdens de middagrefters en toezichten worden de leerkrachten in de gemeenteschool

geholpen door een 4-tal mensen in PWA dienstverband. De PWA-kracht werkt steeds met een leerkracht

samen.

Dienstverlening buiten enkel onderwijs

De infrastructuur van de gemeenteschool wordt na de schooluren gebruikt door

de kinderopvang

de speelpleinwerking: gedurende de zomervakantie

het Rode Kruis

de tekenschool

de muziekacademie

II. SWOT

STERKTES - middagtoezicht van leerkrachten wordt aangevuld door PWA medewerkers - gebruik van de lokalen buiten de schooluren door derden (BKO, speelplein, Kidsnack, tekenles, muziekles, yogales…) - sociale voordelen ook voor Vrij onderwijs - onderwijsplatform

ZWAKTES - te weinig lokalen en onaangepaste lokalen om aan de behoeften van alle gebruikers te voldoen - geen globale visie op flankerend onderwijsbeleid

KANSEN - bij een goede en degelijke infrastructuur kan de school meer optimaal en functioneel zowel door de school als door diverse derden gebruikt worden - Vorselaar kan in aanmerking komen voor subsidies flankerend onderwijs

BEDREIGINGEN - nodige budgetten - bij toezicht: continuïteit PWA beambten ?

III. Uitdagingen

Aandachtspunten / doelen voor de toekomst:

Bij de aanpassing van de infrastructuur van de school is het efficiënt om, met het oog op het optimaal gebruiken van de lokalen, rekening te houden met het functioneel gebruik van de school door de school zelf en door derden

In het toezicht is de continuïteit van PWA – beambten (zorgen voor vaste PWA medewerkers) een belangrijk gegeven

P a g i n a | 127

Er wordt een globale visie uitgebouwd over het flankerend onderwijs en dit in nauw overleg met de

betrokken onderwijspartners

4.3.2 Gezin en kinderen

4.3.2.1. Gezinshulp

I. Omgevingsanalyse

Doelstellingen van de dienst/Doelgroep

Mensen zo lang mogelijk in hun vertrouwde thuisomgeving laten wonen en mantelzorgers hierbij ondersteunen.

Gezinnen, alleenstaanden en senioren die hulp nodig hebben bij het huishouden.

Cliënten ondersteunen bij de huishoudelijke taken.

Aansturing

De aansturing van de dienst gezinszorg gebeurt door subregionaal een verantwoordelijke in te zetten. Deze

is tewerkgesteld door Welzijnzorg Kempen en werkt voor 2 gemeenten. Zij werkt 0,6 VTE. De gezinszorg

werkt subregionaal. Zo kan de dienst beter ingaan op de noden in de subregio (inzetbaarheid wordt

vergroot, vervangingen worden ingevuld, …).

Personeelsformatie

Binnen de dienst gezinszorg zijn er momenteel 6,3 VTE verzorgenden aan het werk en er wordt voor 0,4

VTE LBO genomen. Er werken 8 verzorgenden voor de dienst, waarvan 1 voltijds werkt voor WZK en 1

halftijds, de andere verzorgenden zijn nog in dienst van het OCMW. De poetsvrouw voor de thuisdiensten

van het OCMW wordt ook betrokken bij de maandelijkse wijkwerkingen van de dienst gezinszorg. Het

ziekteverzuim wordt bewaakt en opgevolgd.

Samenwerking

-met andere hulpverleners (sociale dienst, verpleging, …)

-actief participeren aan werkoverleg (MDO’s, zorgoverleg,…)

-deelnemen aan beroepsgebonden vormingen

-met LDC ; *activiteiten worden doorgegeven van LDC naar gezinszorg zodat wij onze cliënten kunnen

warm maken om hier aan deel te nemen *indien er nood is aan gezinszorg geeft verantwoordelijke van

LDC dit door aan verantwoordelijke gezinszorg *via LDC werd er reeds een voorstelling van de gezinszorg

gegeven aan enkele cliënten door verantwoordelijke gezinszorg * toekomstgericht gaat verantwoordelijke

gezinszorg ook promotiemateriaal (folders, poster) bezorgen aan verantwoordelijke LDC om onze dienst

nog beter op de kaart te zetten binnen het lokale dienstencentrum

-overlegplatform van WZK ; hier wordt nuttige informatie uitgewisseld tussen alle verantwoordelijken

gezinszorg van de ganse regio

Andere spelers binnen de gemeente

Momenteel zijn vooral Familiehulp, de Landelijke Thuiszorg, Solidariteit voor het Gezin en de Voorzorg

vertegenwoordigd binnen de gemeente.

P a g i n a | 128

Evolutie cliëntenprofiel en taakinhoud

De laatste jaren is de cliënt geëvolueerd van cliënten die meer poetsdienst nodig hebben dan gezinszorg

naar enerzijds een acutere opvang van cliënten (uit psychiatrie, na ziekenhuisopname opstarten hulp

gezinszorg) en anderzijds, naar cliënten die meer intensief hulp nodig hebben per week (bijv. van ½

dag/week naar 3 1/2dagen/week).

De laatste jaren proberen we ook meer en meer een uitzuivering te krijgen, zodat de gezinszorgposten

evolueren naar “echte“ gezinszorgposten (waar poetsen beperkt wordt tot de helft van de tijd). Ook

evolueert bij een aantal cliënten de taakinhoud, wordt er vaker accent gelegd op begeleiding (mee op

doktersbezoek gaan, begeleiden bij activiteiten in het LDC …). Dit is een positieve evolutie.

Evolutie wachtlijsten

De wachtlijsten zijn geëvolueerd van enkele cliënten naar ongeveer nihil, deels door uitzuivering

poetsdienst/gezinszorg, deels door een dalende vraag vanuit cliënten, deels door sneller hulp aan te

kunnen bieden (zowel positieve als negatieve factoren dus).

Toekomstgericht is het zeker nuttig om de wachtlijsten iets trachten uit te breiden door onze dienst beter

op de kaart te zetten. Dit door te zorgen dat we dadelijk kunnen vervangen bij ziekte van verzorgenden en

door onze dienst in de kijker te zetten (via LDC, via de communicatiekanalen van gemeente Vorselaar).

Samenwerking gezinszorg en poetsdienst

De laatste jaren zijn we geëvolueerd van geen samenwerking naar een beperkte samenwerking. Er zijn

momenteel enkele gezamenlijke cliënten. De samenwerking wordt maandelijks besproken op de

wijkwerking van de gezinszorg en we houden rekening met de samenwerking bij het opstellen van de

maandelijkse werklijst van de gezinszorg en de poetsdienst. Momenteel is er een halftijdse poetsvrouw

tewerkgesteld binnen het OCMW.

Toekomstgericht zou er best uitbreiding zijn van de poetsdienst, om een beter dienstenaanbod aan te

bieden aan de cliënten en om ook te vermijden dat cliënten overschakelen naar andere spelers op de markt

zoals Familiehulp, de Landelijke Thuiszorg, De Voorzorg, ed die wel poetsdienst kunnen aanbieden.

Tendensen en toekomst van de dienst gezinszorg

In 2014 wordt de dienst gezinszorg gereorganiseerd, de verzorgenden en de verantwoordelijken worden

gedetacheerd naar Welzijnszorg Kempen. Om dit te kunnen realiseren werd door WZK een IVA opgericht

waarvoor een directeur werd aangesteld. Op termijn zal dit waarschijnlijk een verbetering betekenen opdat

men meer eenvorming kan gaan werken, over de grenzen heen van de verscheidene gemeentes.

In de toekomst wordt er mogelijk meer werk gemaakt van hulp aanbieden buiten de “ normale “ werkuren

(8-16.30u). Meer cliënten gaan nood hebben aan nachthulp, weekendhulp en hulp voor en na de uren. Ook

gaat men via Welzijnszorg Kempen werken aan een positieve naamsbekendheid want Regionale Dienst

voor Gezinszorg Welzijnszorg Kempen is een hele mond vol en is totaal niet bekend bij de mensen.

We moeten eraan blijven werken om een belangrijke speler te zijn naast de grote private diensten. Als

openbare dienst gezinszorg heeft deze zijn meerwaarde op de markt:

Een integrale totaalbenadering van de cliënt: we houden rekening met de vragen van de cliënt.

Zorg op maat: vanuit het OCMW wordt niet enkel gezinszorg aangeboden, doch worden ook andere diensten en tegemoetkomingen aangereikt aan de cliënt.

P a g i n a | 129

Persoonlijke aanpak: er is een grote bereikbaarheid van de verantwoordelijke. De cliënt heeft één

contactpersoon die de volledige zorg organiseert en in gaat op andere zorgvragen.

De lokale inbedding in het OCMW: door de lokale inbedding is er dadelijk overleg mogelijk met de andere diensten binnen het OCMW. Er kan kort op de bal gespeeld worden.

We zetten in op de verzorgende: de specifieke zorgvragen van cliënten vragen om extra intervisie, vorming en ondersteuning van de verzorgende.

Grote loyaliteit van de verzorgende tav de werkgever: er is een hoge continuïteit bij de hulp er is een goede band werkgever – verzorgende – cliënt.

Als openbare dienst hebben we een rol als marktregulator: deze rol is vooral gericht naar sociaal en financieel zwakkeren, mensen met een beperking, mensen met psychische problemen,… Kortom, mensen die bij private diensten dikwijls uit de boot vallen.

We trachten verzuiling tegen te gaan.

Vanaf 2014 zal er een prijsstijging voor de cliënten komen, die wordt opgelegd door de FOD. Bij het

voorlopige voorstel wordt geen rekening gehouden met cliënten met een laag inkomen of een schuldenlast.

Dergelijke mensen maken wel deel uit van ons cliëntenbestand en zijn dikwijls gekend bij de sociale dienst.

Voor deze cliënten zal de prijs mogelijk te hoog worden.

De bevolking wordt steeds ouder (vergrijzing). De aanvragen gaan stijgen. De mantelzorgers vallen meer

en meer weg bij onze cliënten. Zij hebben vaak zelf een druk leven, wonen niet dicht meer bij hun ouders,

… Daardoor zal meer een beroep moeten gedaan worden op gespecialiseerde diensten, zoals de

gezinszorg.

Door wachtlijsten en de toelatingsvoorwaarden voor instellingen is er een tekort aan plaatsen. Deze

mensen zullen meer geholpen moeten worden in de thuiszorg. Mensen die nu nog residentieel in een

psychiatrische instelling opgenomen zijn, zullen in de toekomst meer ambulant begeleid worden. Hierdoor

gaan we met de gezinszorg meer moeten komen bij psychiatrische patiënten. Dit is psychisch belastend

voor onze verzorgenden en vormt zeker een uitdaging in de toekomst.

Voor jong gepensioneerden of tweeverdieners waarvan iemand ziek is, is de prijs van de gezinszorg hoog.

Voor deze groep is het goedkoper als ze hulp hebben via dienstencheques. Gaat dit op langere termijn

gevolgen hebben voor de gezinszorg?

P a g i n a | 130

Cijfergegevens

Gezins- en seniorenhulp

2011 jan/12 feb/12 mrt/12 apr/12 mei/12 jun/12 jul/12 aug/12 sep/12 okt/12 nov/12 dec/12 totaal 2012

Thuiszorg

Aantal cliënten (*):

28 29 30 30 31 28 30 29 29 29 30 30

Gepresteerde uren:

634,5 679,00 720,25 613,50 547,75 587,00 497,00 483,25 551,50 710,50 625,50 548,00 7.197,75

Maaltijdenbedeling

Aantal cliënten (*):

36 38 40 42 41 42 48 48 49 49 50 50

Aantal maaltijden:

654 649 707 711 693 710 773 854 785 957 819 868 9.180

Maaltijden dienstencentrum

Aantal maaltijden

153 328 300 259 1.040

Poetsdienst

Aantal cliënten (*):

9 8 10 9 9 10 3 10 8 8 9 9

Gepresteerde uren:

52 56 72 56 72 72 12 48 56 60 64 56 676

(*): maandcijfers of (voor jaartotalen) gemiddelde per maand

P a g i n a | 131

2011 jan/12 feb/12 mrt/12 apr/12 mei/12 jun/12 jul/12 aug/12 sep/12 okt/12 nov/12 dec/12 totaal 2012

Aantal personen op wachtlijst (op einde periode)

Gezinshulp

0 1 0 0 4 2 1 1 1 0 0 0

Poetshulp

2 0 0 0 1 2 3 3 4 4 4 4

Aanvragen klusjesdienst (via klus- en verhuisdienst)

totaal aantal

0 2 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 3

positief ingevuld (**)

P a g i n a | 132

Gezins- en seniorenhulp 2012 en 2013

2012 jan/13 feb/13 mrt/13 apr/13 mei/13 jun/13

Thuiszorg

Aantal cliënten (*):

Gepresteerde uren: 6.649,75 669,5 571,30

Maaltijdbedeling

Aantal cliënten (*): 50,00 52 48 50

Aantal maaltijden: 9.180 907 782 902

Maaltijden dienstencentrum

Aantal maaltijden 1.040 287 309 261

Poetsdienst

Aantal cliënten (*): 9 9 9

Gepresteerde uren: 676 68 48

(*): maandcijfers of (voor jaartotalen) gemiddelde per maand

2012 jan/13 feb/13 mrt/13 apr/13 mei/13 jun/13

jul/13

aug/13

sept/13

Aantal personen op wachtlijst (op einde periode)

Gezinshulp 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1

Poetshulp 4 4 4 2 2 1 1 3 4 4

P a g i n a | 133

II. SWOT

STERKTES - bestaan van het aanbod van de openbare dienstverlening met de genoemde meerwaarde - 1 centrale aansturing met oog voor het lokale gebeuren - centraal personeelsbeleid - samenwerking met poetsdienst OCMW en met het LDC - samenwerking met “derden” - het snel kunnen ingaan op hulp, geen wachtlijsten - het mee betrekken van de poetshulp van het OCMW bij de wijkwerking - gezamenlijke cliënten poets - verzorgenden

ZWAKTES - soms nog te veel poetstaken voor verzorgenden - nog te weinig bekend als dienst - huidige structuur vanuit WZK

KANSEN - uitbreiding van samenwerking poetsdienst OCMW en LDC - vergrijzing: aanbieden van “echt” maatwerk, positieve wijziging van taakinhoud cliënten - meer naambekendheid geven aan de dienst - aanbieden van gezinszorg buiten de gewone werktijden - blijven zorgen dat we op de markt aanwezig blijven

BEDREIGINGEN - aanwezigheid van de private sector,vnl. cf. poetshulp – thuiszorg, mogelijke overstap bij niet aanbieden van combinatie - afhankelijkheid van subsidies - te beperkte budgetten om poetsdienst OCMW te kunnen uitbreiden - de wijziging in de aard van de dienstverlening, profiel van de cliënt - verdere vergrijzing - de nog onbekende werking van de IVA - de voorgenomen prijsstijging van de FOD

III. Uitdagingen

Aandachtspunten / doelen voor de toekomst:

We moeten trachten te komen tot zo een optimale mogelijke samenwerking op lokaal vlak tussen de dienst gezinszorg en de sociale dienst, de poetsdienst en het lokaal dienstencentrum van het OCMW.

Op vlak van dienstverlening moeten we gaan naar “echt” maatwerk dat mee evolueert met de behoeften van de cliënten.

In diezelfde lijn zullen we moeten evolueren naar een dienst die eveneens buiten de gewone werkuren, nl op onregelmatige tijdstippen, kan instaan voor de noodzakelijke zorghulpverlening voor de cliënt.

Om een belangrijke speler te blijven op de markt moeten we werken aan naambekendheid en moeten we zorgen voor een positief imago van de dienst gezinszorg. Hiertoe moeten we, zeker lokaal, alle bestaande kanalen gebruiken.

P a g i n a | 134

4.3.2.2. Opvoedingsondersteuning

I. Omgevingsanalyse

Het OCMW Vorselaar werkt in beperkte mate aan opvoedingsondersteuning. Binnen de

sociale dienst is er een contactpersoon opvoedingsondersteuning die deze materie, zowel op

provinciaal vlak als op regionaal vlak via de intergemeentelijke samenwerking ISOM

opvolgt.

De activiteiten die we nu reeds organiseren zijn:

jaarlijks zijn er thema avonden, georganiseerd via ISOM

wekelijks gaat er een peuterspeelpunt door

het OCMW geeft een subsidie aan verenigingen bij de organisatie van een activiteit rond opvoedingsondersteuning

in de Kouwenberg en het Lijsterplein wordt er aan buurtwerking / opvoedingsondersteuning gedaan

de Mini party werkt eveneens in functie van opvoedingsondersteuning

overleg rond opvoedingsondersteuning OCMW binnen het Lokaal Overleg Kinderopvang

Op dit ogenblik is de samenwerking inzake opvoedingsondersteuning met de kinderopvang

aanwezig, doch eerder in beperkte mate. Gezinnen waar een betalingsprobleem voor de

facturen van de kinderopvang bestaat, zullen wel doorverwezen worden naar het OCMW.

Ook indien er zich een probleemsituatie in de huiselijke kring zou voordoen, zal het OCMW

ingelicht worden.

Deze samenwerking zou echter in de toekomst kunnen uitgebreid worden, zowel naar

problematische thuissituaties als naar eventueel een aantal uren aanwezigheid van een

maatschappelijk werker van de sociale dienst binnen de kinderopvang om meer contacten te

krijgen met ouders waarvoor de drempel naar het OCMW nog steeds te hoog is.

P a g i n a | 135

II. SWOT

STERKTES - we proberen te werken cf. opvoedingsondersteuning - in de sociale dienst = contactpersoon opvoedingsondersteuning - samenwerking, intergemeentelijk – provinciaal en gemeentelijk (BKO), rond opvoedingsondersteuning - organisatie van activiteiten opvoedingsondersteuning (activiteiten & subsidie)

ZWAKTES - beperkte mogelijkheid om rond opvoedingsondersteuning te werken

KANSEN - meer intense samenwerking rond dit thema tussen sociale dienst OCMW en BKO - samen met LDC activiteiten ontwikkelen

BEDREIGINGEN - budgetten en de nodige tijd om rond dit thema intensiever te werken - nieuwe wetgeving rond kinderopvang en opvoedingsondersteuning: Huis van het Kind, in hoeverre kan opvoedings-ondersteuning nog blijven ?

III. Uitdagingen

Aandachtspunten / doelen voor de toekomst:

We pleiten voor een intensievere samenwerking tussen OCMW en BKO.

Op vlak van opvoedingsondersteuning meer activiteiten met het dienstencentrum ontwikkelen.

Een betere specialisatie in de materie zou een meerwaarde binnen de werking van de sociale dienst, de BKO en de cliënten betekenen.

4.3.2.3. Kinderopvang

I. Omgevingsanalyse

Buitenschoolse kinderopvang Kinderclub De Regenboog biedt voor – en naschoolse opvang,

opvang tijdens schoolvrije dagen en vakantiedagen. Kinderen uit het basisonderwijs die in

Vorselaar naar school gaan en/of waarvan minstens één ouder in Vorselaar woont, kunnen

gebruik maken van de kinderclub. Het gemeentebestuur stelt 9 halftijdse begeleiders en 1

voltijdse coördinator te werk. De kinderclub is een flexibele opvang omdat de openingsuren

ruimer zijn dan het basisaanbod.

P a g i n a | 136

Kinderen

Kinderclub De Regenboog heeft een capaciteit van 37 kindplaatsen. Dit aanbod voldoet niet

aan de opvangvraag van ouders. Een stijgend geboortecijfer, meer ouders die allebei gaan

werken, stijgende tendens van werkende grootouders, meer éénoudergezinnen (meer

scheidingen), bijkomende verkavelingen zorgen ervoor dat de kinderclub sedert enkele jaren

met overbezetting kampt, zowel voor- als naschools, als tijdens de vakantiedagen.

Geboortecijfers Vorselaar

2007 68 2008 66 2009 92 2010 79 2011 79 2012 75 Lokale Statistieken

Aantal ingeschreven kinderen en gezinnen

Aantal actieve kinderen 462 Aantal actieve gezinnen 295 Cijfers Dienst Kinderopvang Vorselaar

Tijdens de vakantiedagen werkt de dienst kinderopvang met voorinschrijvingen. Hierdoor

kunnen we de overbezetting onder controle houden. Maar heel wat kinderen belandden op

de wachtlijst. Om hieraan tegemoet te komen, organiseert de jeugddienst speelpleinwerking

voor kinderen vanaf 6 jaar tot 14 jaar tijdens de zomervakantie. Voor en na kunnen de

kinderen naar de kinderclub komen.

Ook tijdens de korte schoolvakanties zijn er wachtlijsten. Om hieraan zoveel mogelijk

tegemoet te komen, organiseren we sinds de krokusvakantie 2013 een vakantiewerking voor

de lagere schoolkinderen die ingeschreven zijn in kinderclub De Regenboog. Voor hen wordt

een beperkte speelpleinwerking georganiseerd. Dit is een tijdelijke oplossing in afwachting

van uitbreiding van de infrastructuur.

Omdat het praktisch niet haalbaar is en Vorselaar een flexibele opvang wil zijn, wordt er

tijdens de schooldagen niet gewerkt met voorinschrijvingen. Dit resulteert dagelijks in

overbezetting, zowel voor – als naschools. Daarom is het gemeentebestuur op zoek gegaan

naar een alternatieve oplossing om toch aan de opvangvraag van ouders te kunnen voldoen.

Deze werd gevonden in het concept van de Kidsnack. De Kidsnack vindt plaats op maandag,

dinsdag en donderdag van na school tot 17u15 (= drukste momenten). Hier worden de

lagere schoolkinderen opgevangen in de turnzaal van de gemeentelijke basisschool. Na

17u15 komen de lagere schoolkinderen terug naar de kinderclub. Deze opvang voldoet

echter niet aan de reglementering van de buitenschoolse kinderopvang en werd door de IVA

P a g i n a | 137

zorginspectie als niet conform beoordeeld tijdens het inspectiebezoek van mei 2011. Dit

concept blijft voorlopig bestaan in afwachting van uitbreiding van de infrastructuur. De

Kidssnack wordt dagelijks geleid door een maatschappelijk werker van het OCMW.

De kleuters worden dagelijks opgevangen in de lokalen van de kinderopvang. We merken

de laatste jaren ook dat er meer kleuters opvang nodig hebben. De kleuterpopulatie is

gestegen in Vorselaar en ouders kunnen steeds minder beroep doen op grootouders voor de

opvang van hun kind. Het stijgend aantal kleuters vraagt een aanpassing op vlak van

infrastructuur, zorg, aanpak, personeelsbezetting.

Evolutie aantal kleuters en lagere schoolkinderen in Vorselaar

2008 2009 2010 2011

Evolutie aantal kleuters 264 280 299 311

Evolutie aantal lagere schoolkinderen 483 459 440 446

Totaal 747 739 739 757

Belfius-cluster (Departement Onderwijs)

Aantal kinderen per geboortejaar aanwezig

2010 2011 2012 1997 1 1998 3 1 1999 17 6 2000 25 15 8 2001 34 33 23 2002 26 27 22 2003 34 37 35 2004 51 51 48 2005 49 45 41 2006 56 63 62 2007 36 39 47 2008 10 46 58 2009 8 48 2010 7 Totaal 342 371 399 Cijfers dienst kinderopvang

Vorselaar

Het aantal beschikbare buitenschoolse opvangplaatsen in Vorselaar ligt lager in vergelijking

met vergelijkbare Kempense gemeenten (qua inwonersaantal).

P a g i n a | 138

Aantal buitenschoolse opvangplaatsen in vergelijkbare gemeenten (qua inwonersaantal) in de Kempen

Gemeente Gesubsidieerde

plaatsen BKO

Aantal schoolgaande kinderen

Ratio

Vorselaar 37 739 50,07 Herenthout 72 782 92,07 Grobbendonk 86 948 90,71 Dessel 72 877 82,09 Meerhout 56 807 69,39 Merksplas 69 884 78,05 Kinderopvang in Kaart Provincie Antwerpen 2010 - Kind en Gezin

Ouders

Wanneer het kinderaantal stijgt, stijgt ook het aantal ouders en gezinnen mee. Per dag

komen heel wat ouders over de vloer in de kinderclub. De kinderclub is zo vaak een

ontmoetingsplaats voor kinderen, ouders en begeleiding. Door deze lage drempel kan er op

een informele manier gesproken worden over leuke en minder leuke zaken, problemen,

moeilijkheden ,vragen, … Zo kan de kinderclub vaak zaken aankaarten bij bijvoorbeeld het

OCMW. Ook omgekeerd kan er heel wat info verspreid worden naar de burger toe.

Personeel

Er werken 9 halftijdse begeleiders in de kinderclub. De laatste jaren kampte de kinderclub

met een personeelstekort. De vacatures raakten zeer moeilijk ingevuld. De onderbroken

uren, het lage loon, de halftijdse tewerkstelling speelden hierin een belangrijke rol. We zien

dat we meer en meer jonge mensen in dienst hebben. Voor hen is een halftijdse job niet

voldoende. Ze trachten hun werk in de kinderclub te combineren met een andere job om zo

toch aan een aanvaardbaar loon te komen. Door de flexibele uren in de kinderclub is de job

van begeleider moeilijk combineerbaar met een andere job, zowel voor de begeleiding als

voor de dienst zelf. Het is een uitdaging om voldoende gemotiveerd personeel te blijven

vinden, maar ook om hierin een continuïteit te krijgen en de combinatie met alle bijkomende

jobs georganiseerd te krijgen.

Infrastructuur

Door de grote opvangvraag in Vorselaar voldoet de infrastructuur niet meer in Vorselaar.

We beschikken over onvoldoende oppervlakte.

Particuliere aanbod voorschoolse kinderopvang binnen Vorselaar:

Landelijke kinderopvang: onthaalmoeders

Kinderdagverblijf Hupsakee

Zitten beiden in LOK. Landelijke Kinderopvang gebruikt infrastructuur van OCMW.

Voorjaar 2013: geen wachtlijsten voor voorschoolse kinderopvang.

Bestaan van Lokaal Overleg Kinderopvang.

P a g i n a | 139

BKO, CLB, Landelijke Kinderopvang, OCMW, K & G, Hupsakee, oudercomités beide

scholen, Gezinsbond, de scholen: overleg en adviesfunctie

Overbezetting

Overbezetting 2011 jan/11

feb/11

mrt/11

apr/11

mei/11

jun/11

jul/11

aug/11

sep/11

okt/11

nov/11

dec/11

het hoogste # kinderen 43 56 67 70 65 67 43 40 73 77 70 66

# halve uren > 37 kinderen 11 35 72 44 66 51 17 5 55 76 62 57

# gepresteerde halve uren 270 207 308 326 246 216 391 414 227 245 247 177

% halve uren > 37 kinderen

4,07

16,91

23,38

13,50

26,83

23,61

4,35 1,21

24,23

31,02

25,10

32,20

# toegelaten halve uren > 37 kinderen 5 24 36 19 39 29 4 4 36 34 29 33

% toegelaten halve uren > 37 kinderen

1,85

11,59

11,69 5,83

15,85

13,43

1,02 0,97

15,86

13,88

11,74

18,64

% in overbezetting 2,22 5,32

11,69 7,67

10,98

10,18

3,33 0,24 8,37

17,14

13,36

13,56

Overbezetting 2012 + januari 2013

jan/12

feb/12

mrt/12

apr/12

mei/12

jun/12

jul/12

aug/12

sep/12

okt/12

nov/12

dec/12

jan/13

het hoogste # kinderen 78 69 89 87 86 96 44 38 89 83 87 84 76

# halve uren > 37 kinderen 74 66 103 94 73 89 41 20 80 85 94 65 81

# gepresteerde halve uren 270 288 241 318 221 243 388 371 219 309 227 164 287

% halve uren > 37 kinderen

27,41

22,92

42,74

29,56

33,03

36,63

10,57 5,39

36,53

27,51

41,41

39,63

28,22

# toegelaten halve uren > 37 kinderen 30 29 39 38 30 50 41 20 17 31 36 23 33

% toegelaten halve uren > 37 kinderen

11,11

10,07

16,18

11,95

13,57

20,58

10,57 5,39 7,76

10,03

15,86

14,02

11,50

% in overbezetting 16,3

12,85

26,56

17,61

19,46

16,05 0 0

28,77

17,48

25,55

25,61

16,72

Cijfers Dienst Kinderopvang Vorselaar

Speelpleinwerking

De jeugddienst bouwt met de speelpleinwerking een aanbod uit dat, buiten een

vrijetijdsfunctie, voor veel kinderen en gezinnen ook een belangrijke functie van

kinderopvang vervult.

Speelpleinwerking Kaboem! wordt immers ingeschakeld om tegemoet te komen aan de

overbezettingsproblemen in BKO De Regenboog. De kinderen van de lagere school

waarvoor een opvangnood bestaat, worden tijdens de zomermaanden automatisch

P a g i n a | 140

doorverwezen naar de speelpleinwerking, zodat de kinderclub voorrang kan geven aan

kleutertjes.

De speelpleinwerking opende in 2012 voor het vijfde jaar op rij haar deuren gedurende 7

weken in juli en augustus en vindt plaats in gemeenteschool De Knipoog. De openingsweken

lopen gelijk met die van de kinderclub.

Het deelnemersaantal is de voorbije jaren in stijgende lijn gegaan, met een plotse explosieve

stijging in de zomervakantie van 2012:

2012: een gemiddelde van 53,7 kinderen per dag en een maximum van 75 kinderen

2011: een gemiddelde van 38,2 kinderen per dag en een maximum van 56 kinderen

2010: een gemiddelde van 35,15 kinderen per dag en een maximum van 53 kinderen

Per week werden de voorbije jaren telkens 6 animatoren ingeschakeld in het statuut 'tijdelijke

tewerkstelling in de sociaal-culturele sector'.

Het speelplein werkt volgens een open speelaanbod, met een variatie aan vrij spel, geleide

activiteiten en speelhoeken. De deelnameprijs bedraagt 3 euro voor een hele dag van 9u tot

16u en 2 euro voor een halve dag. Zowel voor de vooropvang (8u30 tot 9u) als voor de

naopvang (16u tot 16u30) betalen ouders 1 euro extra.

Momenteel is er binnen de gemeente geen geschikte opslagruimte voor het

speelpleinmateriaal wat zorgt voor een grote inefficiëntie bij de organisatie van

speelpleinwerking, maar ook van andere activiteiten zoals Buitenspeeldag, Kidsnack, enz.

II. SWOT

STERKTES - voor – en naschoolse opvang, opvang tijdens schoolvrije en vakantiedagen - flexibele opvang omwille van ruimere openingsuren dan het basisaanbod - voor vakantiedagen: werken met voorinschrijvingen, onder controle houden van overbezetting - voor schooldagen: werken met Kidsnack om overbezetting in te tomen (=tijdelijke oplossing) - aanvullend aanbod vanuit jeugddienst om overbezetting een beetje op te vangen: speelpleinwerking van 6-14j. + vakantiewerking tijdens de korte vakanties - samenwerking met OCMW (vb Kidsnack) - opvang kleuters - dagelijkse ontmoetingsplaats voor kinderen – ouders – begeleiding

ZWAKTES - beperkt tot 37 plaatsen – aanbod voldoet niet aan opvangvraag ouders - dagelijkse overbezetting - wachtlijsten tijdens alle vakanties - vakantiewerking = tijdelijke oplossing - Kidsnack: voldoet niet aan reglementering van BKO = niet-conforme opvang (inspectieverslag 2012) - door stijgend aantal kleuters: onaangepaste infrastructuur, zorg, aanpak en personeelsbezetting - aantal beschikbare opvangplaatsen in Vorselaar ligt lager dan in andere vergelijkbare gemeenten - personeelstekort - moeilijk invulbare jobs - jonge mensen blijven niet wegens de,

P a g i n a | 141

- informele babbel over leuke en minder leuke dingen mogelijk - zo speelt samenwerking BKO – OCMW - verspreiding informatie - speelpleinwerking = aanvullend aanbod kinderopvang - speelpleinwerking = lage kostprijs en mogelijkheid tot voor – en na BKO - creativiteit om overbezetting op te vangen

vooral organisatorische en financiële, nadelen van de job - onvoldoende infrastructuur - geen geschikte opvangruimte voor het materiaal van speelpleinwerking = inefficiënt bij de organisatie van de speelpleinwerking, maar ook andere activiteiten (vb Kidsnack, buitenspeeldag,…)

KANSEN - bij de aanpassing van de infrastructuur een intensievere samenwerking met OCMW ovv opvoedingsondersteuning mogelijk (vb aanwezigheid op bepaalde tijdstippen van mw’er OCMW), verlaging drempel OCMW - aanpassing / uitbreiding infrastructuur - voldoen aan vraag voor opvang kleuters en lagere schoolkinderen

BEDREIGINGEN - beperkte budgetten - stijgende opvangnood: werkende ouders – grootouders, verkavelingen, stijgende één oudergezinnen, … - wijzigende verwachtingen van ouders naar opvang - toenemend aantal kinderen met specifieke zorgbehoefte zowel voor BKO als speelpleinwerking - steeds meer kleuters en lagere schoolkinderen hebben opvang nodig - de aard van de job: onderbroken uren, laag loon, halftijds - de aard van de job: moeilijk te combineren met andere halftijdse job ingevolge de flexibele uren - moeilijk te motiveren personeel, continuïteit, bijkomende diverse taken - visie van ouders op speelpleinwerking als opvang = hogere verwachtingen naar openingstijden - golvende beweging van voorschoolse opvang

III. Uitdagingen

Aandachtspunten / doelen voor de toekomst:

De aanpassing en uitbreiding van de infrastructuur van de BKO is nodig om een kwaliteitsvolle werking verder te kunnen garanderen. Toegangsbeveiliging vormt hierin een belangrijk gegeven.

Op vlak van personeel moeten we nog meer zorgen voor voldoende bijscholingen. Een belangrijk punt is het aantrekkelijker maken van de functie van kinderbegeleidster.

Kwaliteit en kwantiteit vormen een belangrijk item cf. infrastructuur en begeleiding van kinderen.

P a g i n a | 142

De digitalisering van de BKO in het kader van de verwerking van de gegevens en de toegangsbeveiliging is een noodzaak in de toekomst.

Een meerwaarde voor zowel OCMW als BKO zou een verstevigde en uitgebreidere samenwerking tussen beide zijn.

Bij de verbouwingswerken aan de BKO / schoolgebouw is het efficiënt om mee oplossing te zoeken voor het plaatsgebrek van speelpleinwerking.

Steeds het beleid aanpassen aan de opvangnood van de voorschoolse opvang: stimuleren van particuliere markt.

4.3.2.4. Thuisbezorgde maaltijden

I. Omgevingsanalyse

Reeds sinds 1980 bezorgt het OCMW warme, kant en klare maaltijden aan huis, vooral aan

alleenstaanden, en dit gedurende vijf dagen per week en met eigen personeel.

Jarenlang werden de maaltijden afgenomen bij eenzelfde leverancier, vooral omwille van

gebrek aan andere kandidaten. De laatste jaren (sinds 2005) daalde zowel het aantal bedeelde

maaltijden als het gemiddelde van de cliënten. Sinds overschakeling naar een andere

leverancier is er opnieuw een stijging.

Met een gemiddelde van 44 cliënten per maand en 37 maaltijden per dag is dit toch een

dienstverlening waaraan behoefte bestaat in de gemeente.

2010 2011 2012

Aantal maaltijden 8.881 8.410 9.180

Aantal klanten (gem. per maand)

40,84 41,50 44,42

II. SWOT

STERKTES - aanbod van warme en gebruiksklare maaltijden - eigen verdeling van de warme maaltijden door het OCMW, signaalfunctie - verbetering kwaliteit (nieuwe leverancier) - vooral bereiken van alleenstaanden en senioren

ZWAKTES - afwezigheid van tevredenheidsmetingen op regelmatige basis

KANSEN - met aangepast vervoer, mogelijk meer cliënten doorschakelen naar LDC

BEDREIGINGEN - werkdruk

P a g i n a | 143

III. Uitdagingen

Aandachtspunten / doelen voor de toekomst:

We dienen deze dienst zeker trachten te behouden in de toekomst

Een uitgebreidere samenwerking met dienstencentrum in het kader van het aangepast vervoer is wenselijk.

Het uitvoeren van een tevredenheidsmeting in de loop de volgende jaren

Blijvend oog hebben voor de kwaliteit van de aangeboden maaltijden

4.3.2.5. Poetsdienst

I. Omgevingsanalyse

Sinds 1 december 2007 beschikt het OCMW over een halftijdse poetshulp. De hulpverlening

door de poetshulp is in principe beperkt tot een halve dag om de twee weken en bestaat

enkel uit het zuivere poetswerk (schuren, dweilen, ramen zemen, afstoffen, stofzuigen). Voor

andere taken dient men een beroep te doen op gezinszorg. De laatste jaren is de

samenwerking met de Dienst voor Gezinszorg wel toegenomen en wordt vaker in eenzelfde

gezin of bij eenzelfde persoon zowel poetshulp als gezinszorg gegeven.

2010 2011 2012

Aantal cliënten (gem. per maand) 6,84 8,84 8,5

Gepresteerde uren (jaarbasis) 548,75 643,75 676

II. SWOT

STERKTES - aanbod van poetshulp - samenwerking met dienst gezinszorg

ZWAKTES - aanbod van poetshulp is te beperkt - wachtlijst - beperking ½ dag om de 2 weken

KANSEN - uitgebreidere samenwerking met dienst gezinszorg, ontlasten van DGZ van zuivere poetstaken

BEDREIGINGEN - budgetten om dienst eventueel uit te breiden

P a g i n a | 144

III. Uitdagingen

Aandachtspunten / doelen voor de toekomst:

We dienen de samenwerking met de dienst gezinszorg in de toekomst te verstevigen. De zwaardere zorgbehoefte van cliënten laat niet toe dat verzorgenden nog langer poetstaken opnemen.

We dienen wel het aanbod te behouden.

4.3.3 Sociaal Beleid

4.3.3.1. Sociaal Beleid

I. Omgevingsanalyse

De werking van de sociale dienst op dit ogenblik bestaat vnl. uit:

budgetbeheren (minder budgetbegeleidingen)

allerhande tegemoetkomingen

financiële steunverlening

ondersteuning wonen

activering

psychosociale ondersteuning en begeleiding

De sociale dienst staat bijgevolg in voor een zeer gevarieerd aanbod van hulp – en

dienstverlening. De maatschappelijk werkers binnen het team vormen een hechte groep

waarin steeds verder wordt gewerkt aan goede interne samenwerking, maar eveneens met

andere partners. Immers, plaatselijk wordt dienstverlening door derden niet aangeboden of

afgebouwd. Bijvoorbeeld de mutualiteiten bouwen de plaatselijke dienstverlening binnen

Vorselaar af. Een CAW en een JAC is gelegen in Herentals. Deze diensten staan open voor

onze cliënten doch het maken van een verplaatsing vormt vaak een drempel.

De belangrijkste partner op vlak van dienstverlening is ISOM, Intergemeentelijke

Samenwerking OCMW’s Middenkempen. Deze samenwerking houdt in: juridische

dienstverlening, tewerkstelling, opvoedingsondersteuning, vrijwilligerswerking en sociale

huisvesting. Daarnaast wordt voor specifieke problemen / items / projecten samengewerkt

met diverse externe partners.

In de hulpverlening is de laatste jaren meer aandacht aan tewerkstelling besteed en zal

vlugger een doorverwijzing naar de dienst tewerkstelling volgen.

P a g i n a | 145

Naast de hulp –en dienstverlening is binnen het team sociale dienst een maatschappelijk

werker halftijds vrijgesteld om te werken rond projecten. Ingevolge deze werking is de

Welzijnsschakel ’t Kiertje ontstaan waardoor mensen met een armoede-ervaring samen

activiteiten en ontmoetingen kunnen organiseren.

Ingevolge een teamdag van de sociale dienst zal er in de toekomst meer gewerkt worden

rond een betere interne / externe communicatie, het organiseren van een meer efficiënte en

vooruitstrevende sociale dienst, een meer professionele sociale dienst waarbij terug meer de

focus gaat gelegd worden op de meest kwetsbare groepen. Verder dient er nog werk

gemaakt te worden van het efficiënter benutten van onze software. Toekomstgericht is het

beter om de huidige werking te consolideren, maar wel verder te verfijnen, in plaats van

nieuwe bijkomende dienstverlening te ontwikkelen.

De laatste jaren werd het werk van de sociale dienst bemoeilijkt door:

een sterk gewijzigd profiel van de cliënt. Naast de overconsumptie zijn er meer en

meer cliënten met een verslavingsproblematiek, psychische problemen

(dubbeldiagnose), zeer weinig basiswaarden, …

steeds wijzigende reglementering en steeds meer verplichtingen zonder bijkomende

extra middelen

Het OCMW organiseert verder nog een lokaal opvanginitiatief voor 10 personen. Momenteel

zijn maar 4 plaatsen van de 10 bezet.

Qua infrastructuur zijn de gemeente en het OCMW in één gebouw ondergebracht. Een

dergelijke constructie heeft zowel voor- als nadelen. De nadelen situeren zich vooral op vlak

van de privacy van de cliënten gezien de maatschappelijk werkers mee zijn ingedeeld in de

back – office met de dienst bevolking van de gemeente.

Budgetbeheer

Jaar 2010 2011 2012

Totaal 52 55 56

Min. inkomen 28 31 32

Mid. inkomen,

€ 12.000,00 – €

15.000,00

17 16 18

Hoog inkomen,

+ € 15.000,00

7 8 6

P a g i n a | 146

De meeste cliënten in budgetbeheer moeten het met een minimaal inkomen stellen, meestal

een vervangingsinkomen zoals invaliditeitsvergoeding, werkloosheidsvergoeding, leefloon,

… Ongeveer 1/3 heeft een middelmatig inkomen, meestal eenverdieners, en ingeval van

kinderen ten laste, aangevuld met kinderbijslag.

Een 10 % ongeveer zijn cliënten met een hoger inkomen, meestal twee inkomens, eventueel

nog aangevuld met de kinderbijslag, maar waar ook de meeste of grootste schulden zijn.

De laatste jaren merken we ook dat financiële problemen niet alleen veroorzaakt worden

door een overconsumptie, maar eveneens door gebrek aan elementaire vaardigheden of bv.

druggebruik.

Tien cliënten budgetbeheer situeren zich in de leeftijdscategorie tot 30 jaar, 37 in de

leeftijdscategorie tussen 30 en 60 jaar en 9 cliënten in budgetbeheer zijn ouder dan 60 jaar.

Administratieve hulpverlening

Hieronder verstaan we aanvragen tegemoetkomingen, pensioenen, … en hulp bij het

invullen van documenten (bv. kinderbijslag, belastingen, ….) buiten de budgetdossiers. Deze

laatste hulp wordt niet geregistreerd, maar lijkt wel wat af te nemen. De aanvragen van

tegemoetkomingen of pensioen worden wel geregistreerd. Bij de aanvragen om

tegemoetkomingen is er een duidelijke stijging merkbaar, vooral bij de tegemoetkoming hulp

aan senioren (65 +).

De stijging bij de pensioenaanvragen in 2012 is waarschijnlijk te wijten aan de hervormingen

in de pensioenwetgeving met als voornaamste item de verhoging van de pensioenleeftijd,

waardoor het moeilijker wordt vervroegd op pensioen te gaan. In de toekomst zullen deze

aanvragen vermoedelijk nog afnemen want dossiers worden meer en meer ambtshalve en op

initiatief van de pensioendienst zelf opgestart.

Jaar 2010 2011 2012

Pensioenen 27 28 35

Inkom.

vervangende

29 12 19

THAB 41 53 61

Attesten 0 2 2

Parkeerkaart 21 25 44

Financiële steun

Hieronder valt enerzijds de wettelijk gereglementeerde hulpverlening, die door de federale

overheid aan de OCMW is opgelegd, te weten het RMI (leefloon) en de financiële

steunverlening aan asielzoekers. Anderzijds is er de financiële hulp, die wettelijk door het

P a g i n a | 147

OCMW moet worden verstrekt, maar die door het plaatselijke OCMW individueel kan

worden ingevuld en aangepast (bv. huurtoelage, huurwaarborgen, medische tussenkomsten,

tussenkomsten voor energie, …) en ook door het plaatselijk OCMW gefinancierd moet

worden.

2010 2011 2012

Leefloon

aantal (einde periode) 20 21 20

nieuwe dossiers 30 26 26

weigeringen 8 8 7

stopzettingen 19 24 27

gemiddeld 17,84 18,09 20,25

Asielzoekers

aantal (einde periode) 4 3 5

nieuwe dossiers 5 2 4

weigeringen 0 0 0

stopzettingen 5 2 2

Gemiddeld 4,09 3,84 4,17

Maandelijkse steun 22 13 14

huurtoelage 11 9 11

-nieuwe dossiers 10 9 9

-stopzettingen 7 8 7

medisch 4 2 3

Eénmalige en dringende steun 238 197 202

financiële steun 147 116 115

medisch 24 15 19

huurwaarborg 11 17 16

energie 33 23 24

andere 23 26 29

Het aantal cliënten met een leefloon blijft op het einde van ieder jaar ongeveer gelijk. Wel

merken we de laatste twee jaar meer stopzettingen in de loop van een jaar. Dit betekent dat

er meer dossiers een kortere looptijd hebben en binnen het jaar opnieuw beëindigd worden.

De éénmalige en dringende tussenkomsten zijn de laatste twee jaar zelfs afgenomen in

vergelijking met 2010, welke tendens al gaande is sinds 2007.

Kinderarmoede

Op vlak van kinderarmoede worden via opvoedingsondersteuning inspanningen gedaan

(zie hoofdstuk opvoedingsondersteuning, beleidsdomein Leren en Onderwijs, Gezin en

Kinderen). Op dit ogenblik bestaat er geen specifiek beleid rond kinderarmoede. Toch is dit

binnen de gemeente een gegeven waarmee we rekening dienen te houden, niettegenstaande

de gemeente beduidend onder het gemiddelde van het Vlaams Gewest (2011: 9,7) en de

provincie Antwerpen blijft (2011: 12,5).

P a g i n a | 148

Het aanpakken van kinderarmoede, in het bijzonder op jonge leeftijd (vooral 0-3j), is echter

een mogelijk middel om uit de vicieuze cirkel van armoede te geraken.

Aandeel geregistreerde geboorten in kansarme gezinnen t.o.v. het aantal geboorten in

Vorselaar

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Aandeel

kansarme

geboorten

1,9 3,6 1,6 3,1 2,0 1,9 1,9 3,6 3,6 7,5 5,8

Aandeel geregistreerde geboorten in kansarme gezinnen t.o.v. het aantal geboorten in het

Arrondissement Turnhout

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Aandeel

kansarme

geboorten

3,0 3,3 3,3 3,4 3,8 4,2 4,3 4,3 4,2 4,6 5,7

In het kader van kinderarmoede ontvangt het OCMW subsidies. Deze vormen een onderdeel

van de subsidies socio – culturele participatie. Hieronder een overzicht van de ontvangen en

toegekende subsidies van de afgelopen jaren.

2008 -2009

1/6 – 31/12/2009

2010

2011

2012

Ontvangen subsidie

€ 3.291,00

€ 2.083,00 + € 200,00 PC

€ 2.861,00 + € 100,00 PC

€ 4.788,75

€2.732,00 + € 100,00 PC

Aanwending Fonds kinder – armoede: subsidie ontvangen Fonds kinder – armoede: aanwending

€ 1.732,00 / /

€ 1.542,04 / /

€ 2.351,28 € 1.806,00

€ 1.563,41

€ 5.438,56 € 1.852,76 € 1.836,40

€ 2.723,38 € 1.724,00 € 1.477,76

P a g i n a | 149

Energieproblematiek

Uit het aantal dossiers op de LAC-zittingen zou men kunnen afleiden dat de

energieproblematiek vermindert. Door het plaatsen van budgetmeters echter, zowel voor gas

als voor elektriciteit, wordt de schuldenproblematiek “verdoezeld” omdat de schulden

(onder een bedrag van € 750,00) automatisch worden ingebracht in de budgetmeter.

jaar elektriciteit aardgas water totaal

2010 29 26 11 66

2011 16 16 18 50

2012 16 11 15 42

Volgend overzicht, het aantal geplaatste budgetmeters, toont dit duidelijk aan.

jaar elektriciteit gas totaal

2010 32 15 – 12 actief 47

2011 30 18 – 11 actief 48

2012 35 25 – 16 actief 60

Activering

Cliënten van het OCMW die van een leefloon genieten worden, in de mate van het

mogelijke, begeleid naar een tewerkstelling. Artikel 60 § 7 van de OCMW-wet voorziet hierin

en bepaalt dat het OCMW kan optreden als werkgever. Daarnaast bestaat er de RMI-wet die

eveneens voorziet in een recht op maatschappelijke integratie onder de vorm van een

tewerkstelling.

Strikt genomen tracht het OCMW, bij toepassing van voormelde wetgeving, om betrokken

persoon terug in regel te stellen met het volledig voordeel van sommige sociale rechten.

Binnen het OCMW bekijken we dit echter ruimer. De tewerkstelling heeft niet enkel het

bekomen van de sociale rechten op het oog, maar focust vooral – en dit is een grote

meerwaarde geboden vanuit het OCMW – op het ontwikkelen van de juiste arbeidsattitude,

het ontwikkelen van vaardigheden, het persoonlijk ontwikkelen van de betrokken persoon,

het begeleiden naar een verdere tewerkstelling, en zo veel meer. Deze taak wordt

opgenomen door de trajectbegeleiding, georganiseerd vanuit de intergemeentelijke

samenwerking ISOM.

Naast cliënten die kunnen worden begeleid naar een tewerkstelling hebben we eveneens

cliënten van wie we weten dat een tewerkstelling nooit haalbaar zal zijn. Deze mensen

trachten we toch te activeren middels een sociale activering.

In het kader van art. 60 § 7 beschikt het OCMW al meer dan 10 jaar over een budget

voldoende om vijf VTE binnen dit systeem aan het werk te helpen. Zoals voorheen

aangestipt doen we voor de toeleiding naar een tewerkstelling, begeleiding tijdens deze

tewerkstelling en toeleiding naar een reguliere tewerkstelling beroep op het

samenwerkingsverband ISOM, waardoor een maatschappelijk werker wekelijks een halve

dag bereikbaar is in Vorselaar.

P a g i n a | 150

2010 2011 2012

nieuwe aanmeldingen 2,08 1,42 1,58

lopende dossiers zonder tewerkstelling 9,58 9,50 9,50

lopende dossiers met tewerkstelling 4,42 3,00 3,50

PWA/stage gericht op tewerkstelling 0,83 1,42 0,17

ESF inschakelingstraject 0,00 0,00 0,00

voortraject 0,00 0,58 0,50

wachtlijst artikel 60 § 7 1,33 0,17 0,00

Juridische dienstverlening

Hiervoor doet het OCMW een beroep op een samenwerkingsverband met nog zes andere

OCMW uit de nabije omgeving, waardoor een jurist voor 1 dag per week beschikbaar is via

een plaatselijke zitdag. Het aantal cliënten dat hiervan gebruik maakt, is het laatste jaar fel

terug gelopen, terwijl de voorgaande jaren een gestage stijging te zien was.

2010 2011 2012

307 320 221

II. SWOT

STERKTES

- gevarieerd aanbod van hulp – en

dienstverlening

- team maatschappelijk werkers = hechte

groep maar toch met diverse kijk op het

werk

- wordt gewerkt aan goede interne

samenwerking, maar eveneens aan

samenwerking met externe partners

- goede samenwerking binnen OCMW, maar

ook met de gemeente

- samenwerking met ISOM voor diverse

diensten, specialisatie

- laatste jaren veel aandacht voor activering

- halftijds maatschappelijk werker voor

opzetten projecten met doelgroepen

- reeds gemaakte start met meer

uniformisering van dossiers budgetbeheer

ZWAKTES

- dienstverlening van derden binnen de

gemeente wordt ofwel niet ter plaatse

aangeboden ofwel plaatselijk afgebouwd. De

verplaatsing = drempel

- onvoldoende efficiënt gebruik van soft –

ware pakket

- de infrastructuur, zeker ovv privacy voor

onze cliënten en de verspreiding van de

medewerkers

van het OCMW

- inefficiënte invulling van het LOI

- weinig zicht op doorstroming van cliënten

art. 60 naar reguliere tewerkstelling

- geen beleid rond de aanpak van

kinderarmoede binnen de gemeente