Vilans februari 2016 1

Overzicht van wijzigingen 2015 Privazorg t.o.v. bestand maart 2105

Richtlijnen en wetgeving

Hygiënerichtlijnen

Laatste actualisatie

februari 16 De WIP gaat de zogenaamde VWT-richtlijnen (Verpleeghuizen, Woon –en Thuiszorg) bij elke revisie geleidelijk vervangen door VWK-richtlijnen (Verpleeghuizen, Woonzorgcentra en Voorzieningen voor kleinschalig wonen voor ouderen). Hierdoor ontbreken er in toenemende mate richtlijnen voor de thuiszorg. Het advies van de WIP is om de VWK-richtlijnen voor het desbetreffende onderwerp voorlopig als uitgangspunt te nemen en deze te vertalen naar lokaal beleid. Ondertussen zal het zoeken naar een oplossing voor de thuiszorgrichtlijnen infectiepreventie blijvend onder de aandacht worden gebracht.

http://www.rivm.nl/Onderwerpen/W/Werkgroep_Infectie_Preventie_WIP

mei 15 De Werkgroep Infectie Preventie (WIP) heeft de conceptrichtlijn Urinelozing en stoelgang voor de verpleeghuizen, woonzorgcentra en voorzieningen voor kleinschalig wonen voor ouderen open gezet voor landelijk commentaar. Het betreft een revisie van de huidige richtlijn.

januari 15 Nieuwe pilotversie van de LCHV-hygiënerichtlijn voor instellingen voor volwassenen met een lichamelijke of verstandelijke versie is uit. Er zijn losse richtlijnen gepubliceerd voor de zorg voor volwassenen en kinderen. http://www.rivm.nl/dsresource?objectid=rivmp:267908&type=org&disposition=inline&ns_nc=1 http://www.rivm.nl/dsresource?objectid=rivmp:267903&type=org&disposition=inline&ns_nc=1 De hygiënerichtlijn voor instellingen voor volwassenen met een lichamelijke of verstandelijke beperking zal de huidige richtlijn voor de zorg van mensen met een lichamelijke of verstandelijke handicap vervangen. De hygiënerichtlijn voor instellingen voor kinderen met een lichamelijke of verstandelijke beperking zal de huidige richtlijn voor medische kinderdagverblijven en Boddaertcentra vervangen. Qua opbouw zijn er een aantal wijzigingen doorgevoerd, qua inhoud zijn er geen duidelijke aanwijzingen die in de protocollen doorgevoerd moeten worden.

Wet BIG

Laatste actualisatie

Januari 16 De Wet Kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) is 1 januari 2016 van kracht gegaan. Hiermee vervallen de Kwaliteitswet zorginstellingen en Wet klachtrecht cliënten zorgsector. De Wkkgz heeft betrekking op de onderdelen kwaliteit, klachten en geschillen. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kwaliteit-van-de-zorg/inhoud/wet-kwaliteit-klachten-en-geschillen-zorg.

Cytostaticarichtlijnen

Laatste actualisatie

februari 16 Het IKNL heeft een landelijke richtlijn “Handreiking veilig omgaan met cytostatica” ontwikkeld: http://www.oncoline.nl/handreiking-veilig-omgaan-met-cytostatica.

Vilans februari 2016 2

Deze link is opgenomen op de startpagina. Deze consensus based richtlijn is in augustus 2015 goedgekeurd en beschrijft zowel het toepassingsgebied van het ziekenhuis als de (vervangende) thuissituatie. De protocollen in het Vilans KICK-protocollenbestand zijn aangepast zodat deze in lijn zijn met de landelijke richtlijn. In december 2015 is versie 1.1 van de richtlijn uitgekomen. De wijzigingen zijn doorgevoerd in de betreffende Vilans protocollen.

augustus 15 Het IKNL heeft een landelijke richtlijn “Handreiking veilig omgaan met cytostatica” ontwikkeld: http://www.oncoline.nl/handreiking-veilig-omgaan-met-cytostatica. Deze link is opgenomen op de startpagina. Deze consensus based richtlijn is in augustus 2015 goedgekeurd en beschrijft zowel het toepassingsgebied van het ziekenhuis als de (vervangende) thuissituatie. De protocollen in het Vilans KICK-protocollenbestand zijn aangepast zodat deze in lijn zijn met de landelijke richtlijn.

Til- en Transferinstructies Goed gebruik

Laatste actualisatie

augustus 15 In de nieuwsbrief (nr. 39) van GoedGebruik (www.goedgebruik.nl ) wordt aangegeven dat er een app is voor het meten van fysieke belasting en een app voor het kijken van de filmpjes over de transfers die op GoedGebruik staan.

februari 15 Op de site Goed Gebruik (www.goedgebruik.nl ) zijn weer een aantal nieuwe instructiefilmpjes geplaatst: Opstaplafondlift Opstastoel Opstatoilet Doff ’N Donner (voor aantrekken elastische kousen)

Technologie thuis

Laatste actualisatie

april 15 Nieuwe Rapportage van RIVM “Risico's bij gebruik van complexe medische technologie in de

thuissituatie”:

http://www.rivm.nl/Documenten_en_publicaties/Wetenschappelijk/Rapporten/2015/april/Risico_s

_bij_gebruik_van_complexe_medische_technologie_in_de_thuissituatie_Stand_van_zaken_201

3

RIVM constateert verbeteringen ten opzichte van het vorig onderzoek. Specifiek de veldnorm

voor thuisbeademing wordt genoemd.

Aandachtspunten zijn nog:

voldoende deskundig personeel;

goede overdracht en begeleiding na ziekenhuisopname;

afspraken over verantwoordelijkheden ten aanzien van de medische technologie.

Injecteren

Laatste Actualisatie

oktober 15 Vaxigrip en Influvac zijn de griepvaccins voor seizoen 2015-2016. Dezelfde als vorig jaar dus. Aangevuld is dat personen die geopereerd zijn aan mammacarcinoom niet in de arm aan de geopereerde zijde geïnjecteerd mogen worden. Vaccineer bij een dubbelzijdige operatie in bil of been.

juli 15 Protocollen over injecteren medicijn zijn geüpdatet. De specifieke protocollen injecteren medicijn, die dezelfde handeling omvatten als het generieke protocol subcutaan of intramusculair injecteren, zijn verwijderd. In de achtergrondinformatie medicijn

Vilans februari 2016 3

informatie - bijsluiters is informatie opgenomen over websites waar bijsluiters, filmpjes en cliënt gerichte informatie over medicijnen te vinden zijn.

april 15 Het protocol Inbrengen vleugelnaald subcutaan en toedienen medicijnen met spuit is opgesplitst in 2 protocollen. Dit op veler verzoek. Het inbrengen van subcutane naaldjes en het toedienen van medicijnen wordt in de praktijk vaak door verschillende functieniveaus uitgevoerd.

januari 15 De achtergrondinformatie en de protocollen over im injecteren is geüpdatet. Er zijn twee plaatsen voor im Injecteren in de bilspier, de meest bekende is die aan de

‘rugzijde’ van het bovenste buitenste bilkwadrant (gluteus maximus) Er is in deze zelfde spier een minder risicovolle plaats voor im injecteren. Dit wordt toegelicht in de achtergrondinformatie met een plaatje en een filmpje. Deze plek is minder risicovol voor het risico op raken bloedvat en/of zenuw.

Aspireren (controleren of de naald goed zit) is alleen nodig bij injecties in rugzijde van de bilspier (ofwel het bovenste buitenste bilkwadrant).

Steeds meer onderzoek wijst uit dat de rangeertechniek de beste en meest veilige intramusculaire injectietechniek is voor alle soorten injectievloeistoffen.

Besteed aandacht aan de keuze van de naaldlengte. Onderzoek wijst uit dat oha te ondiep (dus niet in de spier) geïnjecteerd wordt, met name bij vrouwen.

januari 15 De protocollen voor het inbrengen van een subcutaan (verblijfs)naaldje en het toedienen van medicatie (bolus) zijn aangepast voor gebruik van de BD Saf-T-Intima (veilige naald). Deze naald hoeft niet ontlucht te worden bij subcutaan gebruik.

Infuusbehandeling

Laatste Actualisatie

augustus 15 De infuusprotocollen voor het toedienen van specifieke medicijnen zijn generiek gemaakt, zodat ze voor de toediening van meerdere soorten parenterale medicijnen gebruikt kunnen worden. Er wordt bij deze protocollen verwezen naar de achtergrondinformatie medicijninformatie, bijsluiters. Hier is informatie opgenomen over websites waar bijsluiters, filmpjes en cliënt gerichte informatie over medicijnen te vinden zijn.

april 15 Bij de achtergrondinformatie over flushen en spoelen infuus is informatie toegevoegd over het gebruik van een voorgevulde spuit met NaCl0,9%.

januari 15 De protocollen voor het inbrengen van een naaldje voor continue subcutane infusie zijn aangepast voor gebruik van de BD Saf-T-Intima (veilige naald). Deze naald hoeft niet ontlucht te worden bij subcutaan gebruik.

januari 15 Achtergrondinformatie over elastomeerpompen is aangepast. Er zijn verwijzingen opgenomen naar tabellen over welke medicatie geschikt is voor een elastomeerpomp, de tijd die nodig is de gevulde elastomeerpomp op kamertemperatuur te brengen, maximale en minimale vulvolumes, restvolumes en stabiliteit van medicatie(oplossingen).

Blaaskatheterisatie

Laatste actualisatie

februari 16 Achtergrondinformatie en werkinstructies van het subhoofdstuk nier/ blaaskatheterisatie is geactualiseerd. Wijzigingen: Aandachtspunten en terminologie in de werkinstructies zijn afgestemd. De stappen in de werkinstructies katheteriseren zijn duidelijker beschreven. Tussen

inbrengen van glijmiddel en katheterisatie wordt de penis op een gaasje gelegd/wordt een gaasje aangebracht tussen labia minora ter preventie van besmetting van de meatus. (op basis van Verenso richtlijn).

Nachtzakken worden niet hergebruikt (advies WIP). In navolging van desinfectie van aftapkraantje urineopvangzak na legen van de zak,

wordt ook het flexibele slangetje van het katheterventiel gedesinfecteerd na gebruik.

Vilans februari 2016 4

Bij aansluiten/ verwisselen van urineopvangzak aan verblijfskatheter worden de koppelpunten gedesinfecteerd.

de inwerktijd van glijmiddel met verdovend bestanddeel is aangepast, dit is nu minimaal 5 minuten, met een extra verwijzing naar de bijsluiter. (op basis van Verenso richtlijn).

Op basis van NHG standaard ‘Mictieklachten bij mannen’ is tevens de complicatie van onwel worden tijdens ledigen van de blaas verwijderd.

november 15 Protocollen en achtergrondinformatie CAPD zijn geactualiseerd aan de hand van de nieuwe richtlijn huidpoortverzorging van de peritoneale dialysekatheter, V&VN Dialyse en Nefrologie (2015). Ook zijn plaatjes toegevoegd aan de achtergrondinformatie.

juni 15 De geprotocolleerde werkinstructies voor blaaskatheterisatie zijn gewijzigd. Door de katheter zonder de binnenverpakking op het steriel werkveld te leggen, is de kans groter dat de katheteriserende hand steriel blijft. In de achtergrondinformatie is beschreven op welke wijze de katheter eventueel zonder steriele handschoenen ingebracht kan worden. Omdat dit veel vaardigheid vraagt, is het niet in de geprotocolleerde werkinstructie verwerkt.

Sondevoeding

Laatste actualisatie

oktober 2015 In alle protocollen van neus/maagsonde is als extra controle opgenomen dat, naast controle van de ligging van de sonde, ook gecontroleerd moet worden of de pleister waarmee de sonde gefixeerd is nog goed vast zit.

september 15 Protocollen en achtergrondinformatie sondevoeding toedienen zijn geactualiseerd. Luerlock aansluitingen en conische aansluitingen zijn verwijderd i.v.m. de overgang naar het internationale ENFit-systeem.

september 15 Protocollen en achtergrondinformatie verzorgen sonde door buikwand zijn geüdatet. Over frequentie dompelen bestaat geen consensus. Over frequentie balloncontrole en over controle van ballon vóór het inbrengen van de

sonde bestaat geen consensus. Voor deze punten geldt: volgens voorschrift arts.

maart 15 Nieuw wereldwijd systeem voor sondevoedingsconnectoren. Er is een nieuwe internationale ISO-standaard ontwikkeld voor connectoren die gebruikt worden voor vloeistoffen en gassen. Hierdoor wordt het nagenoeg onmogelijk om niet-gerelateerde systemen aan elkaar te verbinden en zal de patiëntveiligheid toenemen. Als eerste wordt de nieuwe standaard geïntroduceerd in de sondevoedingssystemen. Daarna zal hetzelfde gebeuren - met een ander type connector- bij andere systemen (infusie, zuurstof enz.). Najaar 2015 wordt begonnen met de overgangsfase om oude verbindingssystemen uit te sluipen en het nieuwe ENFit-systeem in te voeren. Leveranciers zullen transitieconnectoren leveren om te zorgen dat aansluiting met huidige voedingssondes mogelijk is. De geschatte termijn voor de transitie en het geleidelijk uit gebruik raken van oude systemen is een jaar. Dit betekent dat dan alle verbindingen in een sondevoedingssysteem (schroefdopconnectoren, medicatiepoorten, injectiespuiten, voedingssondes) wereldwijd gestandaardiseerd zijn. Zie www.stayconnected2015.org.

maart 15 Een aantal protocollen over toedienen van sondevoeding is samengevoegd in. Toedienen voeding via sonde door buikwand met spuit (geschikt voor PEG, button, MIC-

KEY, gastrostomiesonde). Toedienen voeding via sonde door buikwand met pomp (geschikt voor PEG, button, MIC-

KEY, gastrostomiesonde, PEG-J, PEJ en jejunostomiesonde).

Puncties

Laatste actualisatie

Vilans februari 2016 5

april 15 Achtergrondinformatie en protocollen over bloedglucosewaarde meten en vingerprik voor het meten van bloedglucosewaarde zijn geüpdatet. De specifieke protocollen zijn verwijderd. Er zijn generieke protocollen over de handeling, en in de achtergrondinformatie zijn gebruiksinstructies en, waar mogelijk, filmpjes van alle gangbare bloedglucosemeters en prikpennen opgenomen.

Heelkunde

Laatste actualisatie

november 15 De werkinstructies van stomazorg, darmspoelen, en heelkunde overig zijn geactualiseerd. De achtergrondinformatie is wat bondiger geformuleerd en waar nodig zijn afbeeldingen toegevoegd.

juli 15 Achtergrondinformatie wondverzorging is geüpdatet. Het TIME-model is meer uitgewerkt en er is een overzicht van wondbehandelingsproducten opgenomen.

Tracheacanule

Laatste actualisatie

December 2015

Het hoofdstuk is geüpdatet: Onderscheid gemaakt tussen beschrijving zorg en materialen. Informatie toegevoegd over nieuwe materialen zoals filters, stomapleisters, spreekdoppen

en kleppen. Beeldmateriaal toegevoegd en filmpje over beademen. Informatie toegevoegd over kinderen met tracheacanule (richtlijn). Huidverzorging stoma uitgebreider beschreven. Reinigen en onderhoud van apparatuur is zoveel mogelijk in de achtergrondinformatie

gezet, om de protocollen overzichtelijker te maken.

Toedienen van medicijnen

Laatste actualisatie

april 15 De informatie van de KNMP-publiekswebsite Apotheek.nl is nu ook te raadplegen via een nieuwe app: de Appotheek. De app is geschikt voor alle smartphones en tablets en is gratis te downloaden en daarna zonder internetverbinding te gebruiken. Zie: http://www.knmp.nl/nieuws/medicijnteksten-apotheek.nl-nu-ook-beschikbaar-via-app.

februari 15 Een instructiefilmpje over medicatieveiligheid opgenomen: http://www.zorgvoorbeter.nl/ouderenzorg/veilig-medicatie-toedienen-ouderen-instructievideo.html.

Lichaamsverzorging en observatie

Laatste actualisatie

Oktober 2015 De nieuwe richtlijn ‘Orale Mucositis’ van het Integraal Kankercentrum Nederland is verwerkt in het protocol en de achtergrondinformatie. In de richtlijn wordt één advies gegeven over hoe te handelen bij orale mucositis/ geen advies per stadium van mucositis. Belangrijk verschil met eerdere adviezen is dat pijn bij orale mucositis direct behandeld wordt met morfine.

Vilans februari 2016 6

Naamswijziging en verwijderde protocollen

Injecteren medicijn

juli 15 Verwijderd: Injecteren van: Arixtra subcutaan Cimzia subcutaan Clexane subcutaan Eprex subcutaan Fragmin subcutaan Fraxiparine subcutaan Heparine subcutaan Interferon subcutaan MTX subcutaan subcutaan NeoRecormon subcutaan Neupogen subcutaan Pregnyl subcutaan Sandostatine subcutaan Recombinant interleukine 2 subcutaan Zoladex subcutaan Penidural intramusculair Trauedon intramusculair Vidaza subcutaan Gebruik hiervoor de algemene protocollen Injecteren subcutaan of Injecteren intramusculair. In de achtergrondinformatie zijn (links naar) de bijsluiters en overige medicijn informatie te vinden.

Puncties

juni 15 Verwijderd: Injecteren insuline met: Autopen 24 Clikstar FlexPen Humalog Mix 25 Pen HumulinePen NPH HumaPen Luxura HumaPen Memoir Levemir Innolet NovoPen 3 NovoPen 4 OptiPen pro 1+2 OptiSet (vervangen door SoloStar) OptiClik (vervangen door ClikStar) SoloStar Humalog (Mix25 Mix50) Kwikpen Gebruik hiervoor de algemene protocollen Injecteren insuline met voorgevulde (wegwerp)pen en Injecteren insuline met navulbare pen. In de achtergrondinformatie zijn (links naar) de gebruiksinstructies en, waar mogelijk, filmpjes van alle gangbare insulinepennen opgenomen. Deze zijn te vinden via het verwijsblad. De naam van het hoofdstuk injecteren specifiek materiaal is vervangen door injecteren - insulinepennen

mei 15 Verwijderd: Vingerprik voor meten bloedglucosewaarde met Accu-Chek Multiclix/ Accu Chek softclix (pro)/ Accu-Chek Safe-T-Pro Plus Bayers Glucolet 2/ Bayers Microlet 2 BD Optimus Glucoject Dual S One Touch Ultrasoft Securject Pro Gebruik hiervoor algemeen protocol Vingerprik voor meten bloedglucosewaarde met prikpen. In de achtergrond informatie zijn (links naar) de gebruiksinstructies en, waar mogelijk, filmpjes van alle gangbare prikpennen opgenomen. Deze zijn in te zien via het verwijsblad.

Vilans februari 2016 7

April 15 Verwijderd: Bloedglucosewaarde meten met Accu-Chek Aviva, Nano, Combo/ Accu-Chek Compact Plus GT/ Accu-Chek Mobile Ascensia Dex / Ascensia Elite Bayers Breeze 2/ Bayers Contour BG Star

Elite

Gluco Touch-meter Klinion BMG211 One Touch Ultra Easy/ One Touch Ultra Smart/ One Touch Vita (Verio) Precision Xceed StatStrip Connectivity/ StatStrip Xpress Gebruik hiervoor algemeen protocol Bloedglucosewaarde meten met bloedglucosemeter. In de achtergrond informatie zijn (links naar) de gebruiksinstructies en, waar mogelijk, filmpjes van alle gangbare meters opgenomen. Deze zijn in te zien via het verwijsblad.

Sondevoeding

april 15 Verwijderd Toedienen voeding via button Toedienen voeding via MIC KEY met spuit Toedienen voeding via MIC KEY met pomp Toedienen voeding via PEG-sonde met spuit Toedienen voeding via PEG-sonde met pomp Toedienen voeding via jejunostomiesonde met pomp Verwisselen voedingsslang en doorspuiten van jejunostomiesonde Gebruik hiervoor de algemene protocollen: Toedienen voeding via sonde door buikwand met spuit (geschikt voor PEG, button, MIC-KEY,

gastrostomiesonde)

Toedienen voeding via sonde door buikwand met pomp (geschikt voor PEG, button, MIC-KEY, gastrostomiesonde, PEG-J, PEJ en jejunostomiesonde)

maart 15 Verwijderd: Verzorgen PEG-sonde Verzorgen MIC-KEY Verzorgen button Controleren ballon PEG-sonde Verzorgen (en doorspuiten) PEG-J-sonde Doorspuiten jejunostomiesonde Gebruik hiervoor algemeen protocol Verzorgen (alle types) sonde via buikwand, met daarin alle handelingen (schoonmaken, dompelen, draaien, doorspoelen, controleren ballon). Verwijderen button met ballonfixatie Gebruik hiervoor het protocol definitief verwijderen gastrostomiesonde met ballonfixatie.

Tracheacanule

December 2015

Verwijderd: - Reinigen eendelige tracheacanule - Reinigen spraakprothese - Uitzuigen tracheacanule - Balonneren tracheacanule

De eerste twee protocolen zijn samengevoegd: Verzorgen tracheostoma met of zonder eendelige canule Gewijzigd:

- Titel reinigen tweedelige tracheacanule is geworden Verwisselen tracheacanule - Titel reinigen tweedelige tracheacanule kind is geworden Verwisselen tracheacanule

Vernevelen

januari 2016 Er is nu 1 basisprotocol inhaleren met vernevelaar Verwijderd: Inhaleren met vernevelaar met mondstuk Inhaleren met vernevelaar met vernevelmasker

Heelkunde

Vilans februari 2016 8

nov 15 Verwijderd: Inbrengen opblaasbaar pessarium (Inflato Ball)

Afzuigen maaginhoud met vacuumpomp

mei 15 Verwijderd Verwisselen kleefpleistertractieverband Verwisselen foamtractieverband

Nier- en blaaskatheterisatie

Februari 16 Naamswijziging: Bladderscan (BVI 3000, BVI 6100, BVI 9400 MEDA MD6000) wordt blaasscan. Afnemen urinekweek bij katheter zonder afnamepunt wordt Afnemen urinemonster bij

katheter zonder afnamepunt. Afname urinekweek bij ingebrachte katheter met spuit wordt Afnemen urinemonster bij

katheter met afnamepunt.

Nier- en blaaskatheterisatie - spoelen

oktober 15 Verwijderd Blaasinstillatie cytostaticum bij man met perfusor Blaasinstillatie cytostaticum bij vrouw met perfusor