OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3%...

45
Monitor #6 11 mei 2020 IMPACT CORONACRISIS OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN

Transcript of OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3%...

Page 1: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Monitor #6 11 mei 2020

IMPACT CORONACRISISOVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN

Page 2: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Indezemonitorwordtinformatiesamengebrachtdieeenbeeldvormtvandeeconomischeimpactvandecoronacrisisopkorteenmiddellangetermijn.Debasiswordtgevormddooropenbareinformatieuitverschillendebronnen,aangevuldmetsignalendiedoorprovincieUtrechtenregionalepartnerswordenopgehaald.

Demonitorpretendeertnietvolledigtezijn,maarisbedoeldomeenimpressietegeven.

Demonitorwordtwekelijksgeactualiseerd.

Vragenofsuggestiesoverdeinhoud?

Mail:[email protected]

11-05-20 �2

Page 3: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Inhoudsopgave

❖ Algemeen beeld [geactualiseerd]

❖ Signalen uit sectoren [geactualiseerd]

❖ Economische prognoses en scenario’s

❖ Landelijke maatregelen en acties ❖ Regionaal beeld [geactualiseerd]

o Verwachtingen ondernemers regio Utrecht voor Q2 2020 [nieuw] o Gebruik van steunmaatregelen o Maatschappelijke signalen o Signalen van gemeenten en uit sectoren o Arbeidsmarkt o Early warning indicators economie [geactualiseerd]

11-05-20 !3

Page 4: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

CBS:helftondernemersvreestverliesbedrijfalscrisiszesmaandenduurt[nieuw,8mei2020]

11-05-20 �4

• Bijnadehelftvandeondernemersinhetniet-financiëlebedrijfslevenverwachtdathetbedrijfomvaltalsdecoronacrisislangerduurtdan6maanden.! voorUtrechtziepag33

• Alsdecrisislangerdan2maandenaanhoudt,verwacht15%vandeondernemersomtevallen.

• Horecaondernemerszittenhetmeestindegevarenzone:36%denkteencrisisvanmeerdan2maandennietteoverleven,33%valtombijeencrisisdie3tot6maandenduurt.

• Indedetailhandelkandehelftvandeondernemersdeoverlevingskansnietinschatten.

• Groterebedrijven(vanaf50werknemers)kunnendecrisisbeteropvangendankleinere.

• Inhettweedekwartaalverwachtenwerkgeversinhoreca,autohandelencultuurhetmeestebanenverlies.

Voortbestaanbedrijfbijaanhoudencrisis,persector

Verwachtingentweedekwartaal2020,persector

Page 5: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

UWV:Eenderdewerktinzwaargetroffensectoren[nieuw,7mei]

11-05-20 �5

• 32%vandewerknemersiswerkzaamineensectordiemet(zeer)grotekrimptemakenkrijgt.

• Datbetreft2,4mlnwerknemerslandelijk• Werknemersmetflexibelcontract(oproep,

tijdelijk,uitzend)zijnoververtegenwoordigdinzwaargetroffensectoren

• 44%vandewerknemersiswerkzaaminsectorendiegroeien,geenofeenkleinekrimpzullenlatenzien

• Mediaberichtendathettweedesteunpakketvoorhetbedrijfsleven,datvanaf1junibeschikbaarmoetzijn,ontslagwelzaltoestaanmaarookomscholingvanoverschot-naartekortsectorenstimuleert.Ditmoetherstructureringvanbedrijvenmogelijkmaken

Bron:UWV/SUWI

Coronacrisis: impact op de werkgelegenheid verschilt per sector 4

Ook de metaal- en technologische industrie is sterk internationaal gericht. Tot deze sector behoort ook de auto-industrie. Nederlandse fabrikanten exporteren naar westerse landen, maar ook landen als China en Zuid-Korea zijn steeds belangrijkere markten. De afzet van producten valt grotendeels stil. Ook worden er problemen ervaren bij de toelevering van grondstoffen en halffabricaten. Net als personeel in de sierteelt, kunnen arbeidskrachten in de industrie nauwelijks thuiswerken. Veel (uitzend)krachten verliezen hun werk. Wel wordt er steeds vaker weer gekeken hoe de productie, met meer afstand tot elkaar, kan worden opgestart. De sector blijft echter afhankelijk van de aanvoer van productiemiddelen en de buitenlandse vraag die waarschijnlijk het komend jaar niet heel snel hersteld zal zijn.

Groei in de zorg, maar niet voor alle zorgaanbieders

Het beeld in de sector zorg en welzijn is divers. De ziekenhuizen hebben het zeer druk met het zorgen voor COVID-19 patiënten. Er is vooral veel werk voor verplegend personeel. Tegelijkertijd werd de planbare zorg zoveel mogelijk uitgesteld en waren er minder verwijzingen door huisartsen naar ziekenhuizen. Inmiddels probeert men de reguliere zorg weer op te starten. Verpleeghuizen hebben cohortafdelingen ingericht waar oudere COVID-19 patiënten worden verpleegd om zo de overloop van de ziekenhuizen op te vangen. Praktijken van tandartsen, mondhygiënisten en fysiotherapeuten waren beperkt open (voor spoedzorg of online zorg) of zelfs helemaal gesloten. De beroepsorganisatie van tandartsen, orthodontisten en kaakchirurgie (KNMT) heeft aangegeven dat vanaf 22 april 2020 mondzorgpraktijken de reguliere zorg weer kunnen opstarten en ook de fysiotherapeuten gaan weer stapsgewijs aan het werk. Verpleeghuizen en instellingen voor gehandicaptenzorg zijn nog gesloten voor bezoekers. Daarnaast zijn er ook zorgen onder het personeel over het gebrek aan beschermingsmiddelen, over de overbelasting en neemt het (ziekte)verzuim toe. Hetzelfde geldt ook voor de thuiszorg. Ook in de kinderopvang loopt het anders dan normaal. De kinderopvang was eerst alleen beschikbaar voor ouders die in cruciale beroepen of vitale sectoren werken, maar kan vanaf 11 mei 2020 weer open. De overheid blijft de eigen bijdrage voor de kinderopvang vergoeden aan ouders zolang het maatregelenpakket met betrekking tot kinderopvang en scholen voortduurt.7 Bij een deel van het openbaar bestuur neemt de werkgelegenheid toe, onder andere omdat er meer aanvragen zijn voor ondersteuning en bijstand. Een derde van alle werknemers werkt in een zwaar getroffen sector Figuur 1 toont de omvang van de werkgelegenheid per sector en mate van impact op de werkgelegenheid in 2020 (zoals in tabel 1 beschreven). De afbeelding laat ook zien hoe groot het aandeel van de sector is in de totale werkgelegenheid en hoe die werkgelegenheid per sector is opgebouwd naar type arbeidsrelatie. Figuur 1 Aantal werknemers (x 1.000) naar arbeidsrelatie, sector en impact door het coronavirus

Bron: UWV Polisadministratie (werknemers) gecombineerd met het SUWI Bedrijvenregister voor de indeling naar sectoren. Peildatum ultimo okt ‘19

7 Zie Kamerbrief (17 april 2020). Kinderopvang en COVID-19: update noodopvang en compensatie eigen bijdrage ouders.

0 250 500 750 1.000 1.250 1.500

Post en koeriersOpenbaar bestuur

Gezondheids- en welzijnszorgGROEI

Fruit- en groenteteeltEnergie, water en afval

Verhuur van en handel in onroerend goedVoedings- en genotmiddelenindustrie

Informatie en communicatieFinanciële instellingen

Detailhandel - foodOnderwijs

GEEN/KLEINE KRIMP

Chemische industrieLogistieke diensten

GoederenvervoerOverige industrie

BouwnijverheidGroothandel

Specialistische zakelijke dienstenGEMIDDELDE KRIMP

Personenvervoer over landAutohandel

Overige dienstverleningMetaal en technologische industrie

Detailhandel - non-foodGROTE KRIMP

SierteeltLuchtvaart

Cultuur, sport en recreatieHoreca

Verhuur en overige zakelijke dienstenZEER GROTE KRIMP

vast contract tijdelijk contract uitzendkracht oproepkracht

21% van de werknemers

23% van de werknemers

12% van de werknemers

20% van de werknemers

23% van de werknemers

Page 6: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Meestenoodsteunlandtnubijconsumentgerichtesectoren[geactualiseerd]

11-05-20 �6

• OnderdeNOW-regeling(tegemoetkomingloonkosten)zijnsinds6april121.000aanvrageningediend

• Hiermeezijn1,8mlnbanengemoeid• Tweederdevandetoekenningenisbestemdvoor

bedrijven1-10werknemers• Gemiddeldomzetverlies:71%• VoordeTOZO-regeling(inkomenssteunzelfstandig

ondernemers)zijnnaarschatting343.000aanvragenontvangen

• VoordeTOGS-regeling(steunvastelastendirectgetroffensectoren)zijn164.000aanvragenontvangen.Meesteaanvragenkomenuithorecaenpersoonlijkediensten

• Bankenhebbenaan103.000ondernemersuitstelvanaflossingverleend

Bron:UWV

Aantaltoekenningen

NOW

Gemiddeldopgegevenomzetverlies

Verstrektvoorschot(totaal)

horeca/catering 21.784 82% 282mln

detailhandel 20.533 75% 191mln

overigecommerciëlediensten* 17.589 64% 343mln

zorg/welzijn** 12.127 77% 134mln

groothandel 8.791 64% 223mln

metaalindustrie,installatie 8.285 56% 218mln

vervoer/logistiek 3.152 61% 219mln

overigeindustrie 3.088 67% 71mln

cultuur 1.563 79% 43mln

uitzendbedrijven 1.450 55% 78mln

landbouw/groenvoorziening 1.340 64% 19mln

bouw 1.287 51% 27mln

voedings/genotmiddelenindustrie 1.264 55% 29mln

schoonmaak 879 59% 16mln

chemischeindustrie 453 60% 17mln

*betrefto.a.zakelijkedienstverlening(payroll,marketing)**betrefto.a.kappers,schoonheidsspecialisten

Page 7: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Arbeidsmarkt:digitaalencross-sectoraalmatchenversnelt

matchingvanvraagenaanbodvanpersoneel,ooktussensectoren• werkgeversorganisaties,uitzendorganisaties,overheden,vakbonden:NLwerktdoor.nl.Viaditplatformkunnen

werkgevershunvraagnaarpersoneelmelden,waarnadiewordtdoorgeleidnaaréénvande35regionalewerkgeversservicepunten

• matchingenreactiveringzorgprofessionals:extrahandenvoordezorg.nl• mensenmet0-urencontract/zzp’ersmatchenmetnoodvacatures:recruitersforgood.nl• evenementenbranche:wijhelpengraag.nu• landbouw:werkenindelandentuinbouw.nl,helponsoogsten.nl• beroepsgoederenvervoer:stlwerkt.nl/wijhelpenelkaar(aanbodpersoneelvelemalengroterdanvraag)• koepelorganisatiesvanuitzendbureausenindividueleuitzendbureaushebbenplatformsopgezet• MobiliteitscentrumSchoonmaakbranchegestart

trainingenpost-lockdown• uitzendorganisatieOlympiabiedt1.000uitzendkrachtenomscholingnaarberoepenwaarnogvacatureszijn• gratise-learningmodulesvoorhorecamedewerkerszonderwerk:stayhomehospitalityacademy.nl• Doorzaam(opleidingsfondsvooruitzendbranche)heeftvan-werk-naar-werk-vouchersbeschikbaar

11-05-20 �7

Page 8: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Meerdan1.000aanvragenoverbruggingsleninginnovatievebedrijven[nieuw,6mei2020]

• Sinds29aprilkunneninnovatievebedrijven(startups,scale-ups,innovatiefMKB)eenoverbruggingsleningaanvragen

• totenmet6meiwaren1.004aanvrageningediendvooreenleningtot€2mln(COL-regeling)

• daarvanwas9%afkomstigvanbedrijvenuitderegioUtrecht

• gemiddeldwerdeenbedragvan€370.000aangevraagd

• intotaalwerdvoor€385mlnaangevraagd• voordeTOPSS-regeling(overbruggingskrediet

vanaf€2mln)kwamen21aanvragenbinnen,goedvoor€134mln

• Intotaalvroegeninnovatievebedrijvenindeeersteweek€500mlnaankrediet,meldenderegionaleontwikkelmaatschappijen

11-05-20 �8

Page 9: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Enquête#2VNO-NCW/MKBNederlandonderbrancheorganisaties(25april2020)

• 58%vandebranchedirecteurensignaleertnuomzetverliezenvanmeerdan20%.62%verwachtkomendedriemaandenomzetverliezenvanmeerdan20%

• doorhetnoodpakketverwacht67%vandebranchedirecteurendatondernemersaanhunkredietverplichtingenkunnenvoldoen(was35%).Ookdaaldedebehoefteaanextrakrediet/financiering

• methethuidigenoodpakketdenkt52%vandebranchedirecteurendatondernemershetkomendedriemaandenredden.7%voorzietovereenmaandproblemen,20%pasoverzesmaandenomdathunbranchelaatindeeconomischecyclusopereert

• deverwachtingenoverdewerkgelegenheidzijnietspositieverdanbijdeeerstepeiling:76%vandedirecteurenverwachtkomendedriemaandeneenbeperktetotsterkebanenkrimp(was84%)

• 71%zietkansenvoorinvoeringvande1,50m-economie,mitservoldoendebeschermingsmiddelenzijnenerfinanciëlesteunisvooreenrendabelebusinesscase

• 90%verwachtdatbranches(veel)mindergaaninvesteren11-05-20 �9

Page 10: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

MKB:helftzagomzetdalenmet75-100%(24april2020)

• onderzoeksbureauPanteiadeedonderzoekonderhetmidden-enkleinbedrijftussen6en15april.Ruim7.000bedrijvenreageerden

• 90%vandeondernemingenzagnieuweopdrachten/ordersteruglopen

• eenderdevandeondernemingengafaangeenwerkvoorraadmeertehebben

• inmaartzagtweederdevandeondernemersdeomzetdalen.In57%vandiegevallenginghetomeenomzetdalingvan>50%vergelekenmeteenjaareerder

• ongeveer70%vandeondernemers(excl.zzp’ers)maaktgebruikvandenoodmaatregelenvandeRijksoverheid

• tweederdevandeondernemers(excl.zzp’ers)heeftzelfmaatregelengenomen:minderofgeenflexkrachten(38%),minderinkoop(33%),creërenvanfinanciëleruimtebijdebank(11%),ontslagvastpersoneel(5%)

11-05-20 �10

Page 11: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

FlitspeilingKvK#2:nietkunnenbetalenvanvastelastenwordturgent(16april2020)

• 25%vanbedrijvenzitalinfinanciëlemoeilijkheden• deenquêtewerdgehoudentoenverlengingvande

lockdowntot28aprilwerdaangekondigd.80tot90%vandeondernemersinhoreca,persoonlijkedienstenencultuur,sportenrecreatievoorzaghierdooreengrotematevanverslechteringvandefinanciëlesituatie

• hetnietmeerkunnenbetalenvanvastelasteninmeispeeltinhoreca(52%),detailhandel(49%)enpersoonlijkedienstverlening(35%)

• ondernemersinICT,mediaenzakelijkedienstenlijkenrelatiefweerbaar

• zakelijkedienstverlenerszienwelannulering/uitstelvanbestaandeordersenuitblijvenvannieuweopdrachten

• respons:3.379bezoekersvankvk.nl/coronatussen3-8april.Dezeresultatenkunnennietwordenvergelekenmetdievanflitspeiling#1.Depeilingisnietrepresentatiefvoorhetgehelebedrijfsleven11-05-20 �11

*indicatiefivm<100waarnemingen

Page 12: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

VragenbijKvKcoronaloket(30april2020)

• meestevragennogaltijdovernoodmaatregelenmaardatthemavertoonteendalendelijn

• hetaantalvragenoverfinanciering/liquiditeitgroeitmetdezorgdieondernemershieroverhebben

• bijnadehelftvandeondernemersmetvrageniszzp’er,eenderdeismkb’er

• meestevragenvanuitzakelijkeenpersoonlijkediensten,retail,horecaenzorg/welzijn

• vragenloketgeopendvoorbedrijveninvesteringszones:https://www.stadenco.nl/live/biz-hulploket

11-05-20 �12

Page 13: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

SIGNALENUITSECTOREN

11-05-20 �13

Page 14: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Vanaf11mei:stappenplannaaropen-upeconomie[nieuw,6mei2020]

• vanaf11mei:contactberoepen(kappers,schoonheidsspecialisten,paramedischeberoepen),rij-instructeurs.Louteropafspraak

• vanaf1juni:binnenactiviteitenvrijetijdssectoren(horeca,bioscopen,cultureleinstellingen,musea)tot30personenenopreservering.Terrassentoegestaanmet1,5mafstandtussenpersonen.

• vanaf1juli:binnenactiviteitenvrijetijdssectorentot100personenenopreservering,georganiseerdesamenkomsten(kerk,uitvaart,huwelijk)tot100personen

• vanaf1sept:sportvoorzieningenw.o.sportscholen/fitnesscentra,casino’s,kantines

• grootschaligeevenementenblijvenverboden• verruiminglockdownondervoorbehoudvan

gezondheidssituatie

11-05-20 �14

Bron:Rijksoverheid

Page 15: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Anderhalvemeter-economie:omzet/m2daaltforskantoren

• Rabobank:90%vandeeconomischeactiviteitinNederlandkanop1,5mafstandtotanderenplaatsvinden,waarvan43%geheelthuis(m.n.ICT,financiëleenspecialistischezakelijkediensten).Ca.10%vandeeconomiekannietop1,5mvananderenplaatsvinden(horeca,zorg,persoonlijkediensten)

• vastgoedadviseurs:bij1,5mafstandzouinbestaandeinrichtingca.65%vandekantoorwerkplekkenverlorengaan.Beperkingverlieswerkplekkenbijopstartkantoorwerkvraagtomherinrichting,routering,werkenopkantoorinshiftsenafwisselingtussenkantoor-enthuiswerkdagen

horeca,congressen,podia

• Kon.HorecaNederland:1,5mafstandbetekentca.85%lagereomzet.Horecaisnietrendabelalszeondersocialdistance-normmoetwerken

• congres-eneventbranche:haalbaarmetmeerruimte(mindercapaciteit),strakkeroutering;meercombinatiesvanliveenonlineevents

• theaters,bioscopen,(pop)podia:capaciteitaccommodatiesdaaltnaar15-25%;verliesvansfeereninteractie

verkeer

• openbaarvervoerschaaltopnaarregulieredienstregelingmaarkandoorsocialdistanceslechts40%vancapaciteitbenutten

11-05-20 �15

Page 16: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Signalenuitsectoren(1)horeca• ledenpeilingKoninklijkeHorecaNederland(24april):

o 10%vandeondernemersverkeertinacutefinanciëlenood,eenkwartredthetnogmaximaal1maand,34%redthetnog2-3maanden

o 22%vandeondernemersmeteenhuurcontractwordtgeholpenmetkortingof(gedeeltelijke)kwijtscheldinghuuro tweederdevanderespondentenzietmogelijkhedenbinnende1,5m-economieo 89%maaktgebruikvandeTOGS-regeling,69%heefteenNOW-aanvraaggedaan

detailhandel[geactualiseerd]• monitoringdoorbureauRMC(7mei):

o op7meiwashet59%rustigerindewinkelstratendanindezelfdeperiodevorigjaar,maaralweer16%drukkerdaneenweekeerder.

• volgensbureauLocatuszijndeHoogCatharijnepassageendeBovenVredenburgpassageregionalelocatieswaarhetaantalpassantenophetdrukstemoment(zaterdagmiddag)de1,5m-capaciteitoverschrijdt

• groeiendeinzetvansocialmediadoorlokaleondernemersomklantenbindingteversterken(verschuivingadviesfunctievanfysiekewinkelnaaronline)

• matchingvanfysiekewinkeliers:meeronlinebestel-enbezorgplatforms,maarookmeersamenwerkingmetverkoopkanalenwaarwelveelpubliekkomt(supermarkten),signaleertABNAmro

11-05-20 �16

Page 17: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Signalenuitsectoren(2)

toerisme[geactualiseerd]• NBTCmonitor(28april2020):

o bezettingsgraadhotelsNederlandtussen19-25april2020:9,3%(2019:80,2%)o bezettingsgraadhotelsAmsterdamtussen19-25april2020:7,4%(2019:85,7%)

• HISWA-RECRONpleitvooro betereaansluitingvanNOW-regelingbijseizoensgebondenbedrijveno noodfondsvoordesector,ToeristischCoronaGarantiefondsvoorconsumenten

eventbranche[geactualiseerd8mei2020]• verlenginglockdownvoormeldings-/vergunningplichtigeevenementenenfestivals“zolangergeenvaccinis

gevonden”slaatvolgensbrancheorganisatie“bodemonderdebrancheweg”• overlegoververlengingnoodmaatregelen(totstartnieuwfestivalseizoen:1maart2021),aanvullend

herstelfondsdatookinnovatieenduurzaamheidstimuleert,verzekeringsfonds• brancheheeftaanbodgedaanomkennisenexpertiseintezettenvooranderhalvemetersamenleving

(publieksbewegingen,crowdcontrol,openbarehygiëne)

sport-enfitnessbranche• geschatteschadetot1aug2020:€950mln(NOC*NSF,18maart2020)

11-05-20 �17

Page 18: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Signalenuitsectoren(3)bouw• effectendoorgerekenddoorEconomischInstituutvoordeBouw(3april2020)

o effectenstrekkenzichuitover2jaar,doorrecessie+uit-/afstelvaninvesteringen(woning-enutiliteitsbouw)o bouwproductiedaaltin2020-2021met15%o werkgelegenheiddaaltin2020met15.000voltijdsbanen,in2021metnogeens25.000voltijdsbanen

• MinisterievanInfrastructuurenWaterstaatversneltwerkzaamheden,ookomdatwegennustillerzijn:o directuitvoerbaar:o.a.onderhoudA1knpHoevelaken-Barneveldo werkzaamhedengeplandvoorH22020en2021,bovenopeerderimpulspakket,versnellingbeheer/onderhoud2020/21

• Rijkswaterstaatversneltwaarmogelijkbetalingenenpastbetalingsritmesaan

• verklaring‘SamendoorbouwenaanNederland’(22april):bouw-entechnieksector,overheden(gemeenten,provincies,Rijk),banken,vastgoedpartijenblijveninvestereninnieuwbouw,onderhoudenverduurzaming,waarnodigenfinancieelverantwoordóókanticyclisch

duurzameenergiesector

• enquêteonderledenNederlandseVerenigingvoorDuurzameenergie(26mrt2020)

• bij2/3vandebedrijvenvallenprojectenstildooro problemenmetveiligwerkeno aanvoerproductenuithetbuitenland

11-05-20 �18

Page 19: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Signalenuitsectoren(4)

techstartups/scale-ups[geactualiseerd]

• enquêteonderstartups/scale-upseninterviewsonderinvesteerdersdoorTechleap.nl(20mrt2020)• 84%vandebedrijvenisinacutenooddoor

o uitvalvanbestaandeklanten(27%)o stilvallengroeinieuweklanten(30%)o stilvallenvaninvesteringsronden(27%)

• brancheclubDutchStartupAssociationstartmetpartners(o.a.venturecapitalists)herstelprogrammaReStartup

• kabinetstelt€100mlnbeschikbaarvooroverbruggingskredieten,toekenningviaROM’s.Invest-NLverdubbeltditbedragengeeftbijtoekenningvoorrangaanpropositiesmetmaatschappelijkeimpact.

• inmiddelszijnfaciliteitenopengesteld;meerdan1.000aanvragenvooroverbruggingskredietentergroottevan>€500mln

• Techleap.nliseenbegeleidingsprogramma(TechleapCovid19program)gestartvoorinnovatievestartupsdiekunnenbijdragenaanhethetbestrijdenvande(gevolgenvande)Covid19-pandemie.Achtbedrijvenzijnnutoegelaten

11-05-20 �19

Page 20: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Signalenuitsectoren(5)

land-/tuinbouw[geactualiseerd]

• effectendoorgerekenddoorLTONederlando verwachteschadein2020:€5mrd(LTO,19maart2020)o eersteenhardsteklappengevallenbijsierteelt(bloemen,planten,bomen,bloembollen)doorwegvalleninternationale

handel,leveringglastuinbouwaanhorecastilgevallen.Ramingschadesierteelt:€1,85mrd.Ramingschadeglastuinbouw:€2mrd.Doorlockdownhoreca(wegvallenvraag)ontstaat(inter)nationaalnu’fritesaardappelberg’

o personeelstekortzaaien/oogstendoorsluitinggrenzenvoormigranten,inzetwerklozehorecamedewerkerso multifunctionelelandbouwdirectgeraaktdoorlockdown(LTO,3april2020)

o zorglandbouw:stopgezeto agrarischekinderopvang:stopgezet,tenzijopvangvoorcrucialeberoepeno boerderijeducatie:stopgezet.Ramingschade:€700ko plattelandstoerisme:nagenoegstilgevallen(dag-+verblijfsrecreatie.Beleidsluitingverblijfsrecreatieverschiltperveiligheidsregio).Seizoen

wordtalsverlorenbeschouwd.Ramingschade:€40mln/maando vergaderaccommodaties:stopgezet.Ramingschade:€1,6mln/maand

o boerderijwinkels:omzetuithorecaentoerismeweggevallen(incl.vorderingenophorecabedrijven),omzetstijgingconsumentenmarkt.Zelfzuivelaarskrijgen(kaas)productienietweggezet.Ramingschade:€3mln/mnd

• kabinetstelt€650mlnbeschikbaarvoor:€600mlnland-entuinbouw,specifiekvoorsierteelt,onderdelenvoedingstuinbouw(foodservices:toeleveranciersaanhoreca),en€50mlnvoorfritesaardappeltelers

• aanmeldenvoorsteunmaatregelenisalmogelijk;deregelingwordtlaterviaRVONederlandopengesteld

11-05-20 �20

Page 21: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Signalenuitsectoren(6)transportenlogistiek:gemengdbeeld,afhankelijkvanindividueelbedrijf[geactualiseerd]• TransportenLogistiekNederlandhield3eenquêteonderleden(7mei2020)• 11%vanderespondentenverwachtpersoneelteontslaan;tweederdedaarvanbeperkthettot<10%

• stijgingvanhetgebruikvannoodmaatregelen:29%heeftnoodsteunaangevraagd• 71%vandebedrijvenkamptmetomzetverlies;gemiddeldbedraagthetomzetverlies30%• indeelsectortransportenexpeditie:

o 43%meldtminderwerkbijbestaandeklanten(stijgingt.o.v.meting1),7%meldtookméérwerkbijbestaandeklanten• indeelsectortransportenwarehousing:

o 30%meldtmindertransportbijbestaandeklanten,maar5%meldtookméértransportbijbestaandeklanten• Europeesnoodfondsvoorsierteeltsectorwerktookvoorsierteelttransporteurs

touringcarsector[nieuw]• sectorisvoor95%stilgevallen:schadebedraagt>€500mln,40%vandebedrijvenoprandvanfaillissement

doorcombinatieseizoensgevoeligheidenhogeleasekosten

• biedtvervoerscapaciteitaanalsaanvullingopopenbaarvervoer• hetMobility-as-a-serviceLabvandetouringcarsectorbrengtvervoerders,MaaS-aanbiedersenplatformsbij

elkaaromanderhalvemetermobiliteitmogelijktemaken11-05-20 �21

Page 22: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Signalenuitsectoren(7)

technologischeindustrie[geactualiseerd5mei2020]• uit2eledenpeilingblijktdatinQ214%vanderespondenteneenomzetdalingvan>50%verwacht.Eenderdeverwacht

eendalingvan20-50%• 57%verwachtbinnen12maandenliquiditeitsproblemen.Vacaturestopsenkrimpvanhetpersoneelsbestandzijnde

eerstemaatregelendiewordengenomen.Tochwordtnogsteedsgekekennaarinnovatie:37%wilnieuweproductenleveren,43%kijktnaarnieuwemarkten,45%wilzijnprocessenopnieuwinrichten

• 85%vanderespondentenmaaktgebruikvandeNOW-regeling• 77%wilverlengingvandeNOW-regeling.Eenvijfdewilmeerinnovatieregelingen(overheidsopdrachtennaarvorenhalen,

versneldeintroductievaneeninvesteringsfonds,verhogingvanWBSO-innovatieregeling)

metaalindustrie[geactualiseerd30april2020]• bij63%vandebedrijvenisdeomzetafgelopenwekenafgenomen.72%zietdeorderportefeuilledalen• 41%vandebedrijvenheeftNOWaangevraagd.30%heeftdeflexibeleschilafgebouwd,33%verwachtdatopkorte

termijntedoen• exporterendebedrijvenhebbenmindervertrouwendathetbedrijfzaloverlevendanniet-exporterendebedrijven

media-encultuursector• openstellingTijdelijkSteunfondsvoorLokaleInformatievoorzieningvoorhuis-aan-huiskrantenenlokaleomroepen

wegensopdrogenadvertentie-inkomsten.Kabinetvraagtaanvullingvanuitgemeentenenprovincies• kabinetstelt€300mlnbeschikbaarvoorculturelehoofdinfrastructuurenfondsen

11-05-20 �22

Page 23: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

PROGNOSESENSCENARIO’S

11-05-20 �23

Page 24: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

ABNAmro:leisuresectorkrimptin2020met25%(24april2020)

• ABNAmroverlaagdedeprognosesvoordeleisuresectorvaneenkrimpvan15%naareenkrimpvan25%in2020.Delockdownduurtzekertot20mei.Hetaantalinternationaletoeristenenzakelijkegastenisgedecimeerdendateffectkanstructureelzijndoordegroeispurtvanvideobellen.Hetscherpdalendconsumentenvertrouwenzetbestedingenenbezoekfrequentieonderdruk.Desectorveertin2021welsterkterug

• voordeagrarischesectorverlaagdeABNdeprognosevaneenkrimpvan2%naareenkrimpvan3,5%

• devastgoedsectormoetin2021rekenenopeendalingvandevastgoedwaardemet5%(eerdereprognose:-4%)

• voordeeurozoneverlaagdeABNdeverwachtingvooreconomischegroeivoor2020aleerdervan-2,7%indevorigeramingnaar-4,3%.VoorNederlandwordtin2020eenkrimpvoorzienvan3,8%opjaarbasis

11-05-20 �24

Page 25: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Rabobank:krimphorecaendetailhandeldreuntlangna(14april)

• uitgedetailleerdesectorprognosesvanRabobankblijktdatherstelvansommigebedrijfstakkenlangkanduren.Depijnwordtvooralgevoeldinconsumentgerichtesectoren

• zowordtvoorkledingwinkelsenopticienseenstructureleomzetdalingverwacht:80%inditkwartaal,teruglopendnaareenkrimpvan40%inhet3ekwartaal.T.o.v.2019blijfttotmedio2021sprakevan5%krimp/kwartaal

• ookdeomzetvanrestaurantsenhotelszalweliswaarherstellenvaneenkrimpvan80%inditkwartaal-maardeomzetblijftookin2021krimpen.Café’skomenmedio2021weeropdenullijn

• organisatieadviesbureaus,inderegioUtrechtgrootaanwezig,krijgenindetweedehelftvan2020temakenmetkrimpvandeomzetmet30%perkwartaal.Diekrimpwordtminderin2021maarhoudtwelaan(-10%/kwrtl)

• supermarktenenapothekenzienhunomzetgroeien

11-05-20 �25

-80%

-60%

-40%

-20%

0%

Q22020 Q32020 Q42020 Q12021 Q22021Restaurants Hotels Café's Detailhandelkleding Taxi/busvervoer

Omzetontwikkelingt.o.v.2019-20%

-15%

-10%

-5%

0%

Q22020 Q32020 Q42020 Q12021 Q22021Voedingsmiddelenindustrie Elektrotechnischeindustrie UxliteitsbouwGoederenvervoer ICT-diensten

Omzetontwikkelingt.o.v.2019

Page 26: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

IMF:economieNederlandkrimptin20207,5%,veertdanweerop

• hetInternationaalMonetairFondshoudtinzijnWorldEconomicOutlookrekeningmeteenkrimpvandewereldeconomiemet3%in2020

• datiseensterkerekrimpdantijdensdefinanciëlecrisisvan2008-2009

• alsdepandemieindeloopvandetweedehelftvan2020uitdooft,kandeeconomischegroeiin2021weerwordenopgepakt(+5,8%mondiaal)

• voorNederlandvoorziethetIMFeeneconomischekrimpin2020van7,5%,vergelijkbaarmethetmeestnegatievescenariovanhetCentraalPlanbureau

• deeconomievanNederlandsgrootstehandelspartnerDuitslandkrimptin2020ookfors,maarhetherstelissterker

11-05-20 �26

-15

-7,5

0

7,5

15

22,5

30

Nederland België Frankrijk Duitsland Italië Spanje VK

4,4

17,5

10,5

3,5

10,4

6,85 4,8

20,1

12,7

3,9

10,4

7,36,544,34,85,24,54,6

3

-6,5-8-9,1

-7-7,2-6,9-7,5

BBP-groei2020 BBP-groei2021 werkloosheid2020 werkloosheid2021

Bron:IMF

%

Page 27: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

ING:krimpeconomiemet6tot8%(8april)

• inbasisscenario:voor2020wordteenkrimpvandeeconomieverwachtvan6tot8%

• inhettweedekwartaalvalleninvesteringenenprivateconsumptieverterug

• inhetderdekwartaalisweliswaarmeereconomischeactiviteitmaarherstelisverrevanvolledigomdatdeelvanhetcoronabeleidnogvankrachtisenmensenzichvoorzichtigergedragen

• inapril-mei80-90%minderomzetinhorecaenluchtvaart

• industrieenbouwkrijgentemakenmetbeperktereomzetterugval

• flexbranche(uitzendbranche)hardgeraakt

• alternatiefscenario:tweedeuitbraakinwinter2020

• herstelnaarnormaalindatgevalpasin2022

11-05-20 �27

Page 28: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

CPB:4scenario’svoorlandelijkeeconomie(26maart2020)

• inallescenario’skrimptdeeconomie.Hetbbpkrimptin2020met1,2%tot7,7%.InhetlichtstescenarioveertdeeconomieinQ3van2020alweerop.InhetzwaarstescenariogebeurtdatpasinH2van2021.

• descenario’s2,3en4lateneendiepereneergangziendanindecrisisvan2008/2009

• decrisisisuitzonderlijk:eriszowelvraaguitvalalsaanboduitval.Alsdecrisislangerduurt,ontstaanookproblemenindefinanciëlesector(oninbareleningen)

• Steunmaatregelenzijningezetomwerkgelegenheidtebehoudengedurendedelockdown.Voordescenario’siservanuitgegaandatmaatregeleneindigenophetmomentdatlockdownwordtopgeheven.Daarnalooptwerkloosheidalsnogsnelop(uitgesteldontslag)

• OokvoorCPBisdezevormvanmodelleringnieuw.Onbekendishoediepenhoelanglockdownsdoorwerkenopdeeconomie.Ookonbekendishoeeffectiefenhoelangdurigdesteunmaatregelenvanoverhedenzijninbinnen-énbuitenland

11-05-20 �28

Page 29: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

ACTIESLANDELIJKENINSECTOREN

11-05-20 �29

Page 30: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Impressie:bedrijvenhelpenbedrijven

• Unilever,SwinkelsBrewers:snellerebetalingleveranciersmkb;kredieten,uitstelvanbetalingvoorretailers/uitbatershoreca

• crowdfundersCollinenOctoberstellenaflossingenuit

• grootbanken(ABN,ING,Rabobank,Volksbank,Triodos):uitstelaflossingenhypotheken/kredietenmet6mnd(klantentot€50mln)

• crediteurenbiedenuitstelvanbetaling• openstellingplatformsenlicentiesvoordigitaalonderwijs/thuiswerken

• openstellinggroothandelsfoodvoorparticulieren• overtolligevoorradenhorecaherverdeeld(voedselbanken),hergebruikt(Grolschhaaltbierterugvoor

verwerkingtotveevoer)

• DutchDigitalAssociationstartDigitalSquad:biedtmkbgratisondersteuningbijversneldedigitalisering(o.m.e-commerce,werken-op-afstand)

• Advocatenkantoor(NautaDutilh),accountants(PwC):biedengratiseerstehulpaanmnmkbenzzp’ers• akkoordtussenkoepelorganisatiesretailenverhuurdersoveropschortingwinkelhureninapril/mei/junibij

dalingvanomzetmet>25%.Echternietafdwingbaar,betreftgentlemen’sagreement

11-05-20 �30

Page 31: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Impressie:bedrijvenzienkansen

versneldedigitalisering• groeivanonlineaanbodcultuur,sport,recreatie,onderwijs,food

• collectiefoptredenkleinschaligeretailmethashtag#kooplokaal,ookmetlokalebestel-enbezorgservices

flexibeleinzetproductiemiddelen/regels• ombouwbedrijfslocatiestotdrive-through/pickuppoints• ombouwproductielijnenvoorproductiebeschermingsmiddelen,verhoogdeinzet3Dprinting.Leidtooktot

discussieoverherwaarderingindustriëleproductieineigenland/binnenEU(reshoring)

nieuweproductenvooranderhalvemetereconomie

• UtrechtsbedrijfWellDesignontwerptverplaatsbareunitsvoorveiligeontmoetingen• MapiqenVORM:ontwikkeldendeCoronapieper,eenwearableanderhalvemetersensor,primairvoorde

bouwplaatsmaarmultifunctioneel.Detechnologieachterdesensorkomtopensourcebeschikbaar

• Trylikes:ontwikkeldeAuraAware,sensortoolombijbaliesafstandtekunnenhouden• vastgoedadviseurs:nieuwerekentoolsvoormeestoptimaleherinrichtingkantoren

11-05-20 �31

Page 32: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

REGIONAALBEELD

11-05-20 �32

Page 33: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

CBS:40%Utrechtsebedrijvenkanbinnenzesmaandenomvallen[nieuw,8mei2020]

• Eenopdeachtniet-financiëlebedrijvenindeprovincieUtrechtzegtdecoronacrisisnogmaximaal2maandentekunnenvolhouden,blijktuiteenextraconjunctuurenquêtevanhetCBS

• Eenopdevierbedrijvenredthet3tot6maanden

• DaarmeelijkthetUtrechtsebedrijfslevenopdekortetermijnietsschokbestendigerdanhetbedrijfsleveninNederlandalsgeheel:bijnadehelftvandeNederlandsebedrijvenvreestvoorhetvoortbestaanalsdecrisis6maandenaanhoudt

• Eenderdevandebedrijvenkannietszeggenoverhetperspectiefvoorhetbedrijf

11-05-20 �33

Bron:CBS

Hoelangvoordatconxnuïteitbedrijfingevaarkomt?

Nederland

Utrecht

0% 25% 50% 75% 100%

18%

12%

28%

31%

12%

16%

max2mnd 3-6mnd 6-12mnd >12mnd Niettezeggen

Page 34: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

CBS:80%Utrechtsebedrijvenzietomzetdalen,60%ontslaatmensen[nieuw,8mei2020]

• Ruim40%vandeUtrechtsebedrijvenverwachtkomendedriemaandeneenomzetdalingvanmeerdan20%

• Eenkwartvoorzieteenomzetdalingvantussen10en20%

• QuaomzetlijkenUtrechtsebedrijvenietskwetsbaarderdanhetlandelijkgemiddelde.EenkwartvandeNederlandsebedrijvenzietnogeenstabieleofzelfsietsgroeiendeomzet.

• Ruim60%vandebedrijveninNederlandenUtrechtzalafscheidnemenvanmedewerkers.

• EenopdedrieUtrechtsebedrijvenverwachteendalingvandewerkgelegenheidmetmeerdan10%.DaarmeezijnUtrechtseondernemersietszuinigerophunpersoneeldangemiddeldinNederland

11-05-20 �34

Bron:CBS

VerwachxngenwerkgelegenheidQ22020

Nederland

Utrecht

0% 25% 50% 75% 100%

34%

31%

30%

20%

15%

19%

19%

26%

Afname>20% Afname10-20% Afname<10% StabielToename<10% Toename10-20% Toename>20%

VerwachxngenomzetQ22020

Nederland

Utrecht

0% 25% 50% 75% 100%

17%

19%

12%

13%

24%

20%

42%

44%

Afname>20% Afname10-20% Afname<10% StabielToename<10% Toename10-20% Toename>20%

Bron:CBS

Page 35: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

UWV:8.000toekenningenNOW-regelinginprovincieUtrecht(1mei2020)

• Sindsdeopeningvanhetloketop6aprilzijninprovincieUtrecht8.000aanvragenvoortegemoetkomingloonkostendoorhetUWVtoegekend

• Datis7,7%vanhetlandelijketotaalaantaltoekenningen

• HetaantalaanvragenvoordeTOZO-regelingwordtpaslatercentraalgeregistreerddoorhetCBS.RondvraagdoordeNOSleertdattot1meiinstadUtrecht9.500TOZO-aanvragenzijngedaan,tegenover34.000inAmsterdam,23.000inRotterdamen13.000inDenHaag

11-05-20 �35

AantaltoekenningenNOWpergemeenteAmersfoort 982Baarn 207Bunnik 100Bunschoten 164DeBilt 237DeRondeVenen 327Eemnes 58Houten 278IJsselstein 181Leusden 156Lopik 51Montfoort 74Nieuwegein 392Oudewater 52Renswoude 29Rhenen 92Soest 301StichtseVecht 331Utrecht 2.339UtrechtseHeuvelrug 271Veenendaal 413Vijfheerenlanden 117WijkbijDuurstede 92Woerden 381Woudenberg 52Zeist 323

Bron:UWV

Page 36: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

GGD:eenopvijfmensenisbezorgd(20april)

• tussen3-13aprilnamen5.900mensendeelaanonlineonderzoekvandeGGDRegioUtrecht

• 77%voeltzichkalmenrustig• 18%vandemensenmaaktzichzorgen• in75%vandegevallengaathetomzorgenoverdeeigen

gezondheidofdievannaasten,in45%omzorgenoverdeeconomischesituatie

• 41%vanderespondentenzetzichextrainvooranderen• 40%geeftaanonrustigtewordenvandeverspreidingvanhet

coronavirus• 7%vindtalleaandachtvoorhetvirusoverdreven

• vanallelockdownmaatregelenlukthetvermijdenvangrotegezelschappenhetbeste:98%vandemensenluktdat(zeer)goed

• zoveelmogelijkthuiswerkenlevertmeerproblemenop:voor74%luktdit(zeer)goed,voor23%luktdat(helemaal)niet

• deGGDwaarschuwt:hetonderzoekisnietrepresentatief,welindicatief

11-05-20 �36

Page 37: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Rabobank:Utrechtrelatiefmindergevoeligvoorcoronacrisis(9april)

11-05-20 �37

• RegioUtrechtismindergevoeligvoordeeconomischeeffectenvaneencoronacrisisdanandereregio’salsNoord-LimburgofAmsterdam

• crisiseffectenwerkenopmacro-economischniveauhetsterkstdoorinregio’smetveelindustrieen/ofhandel

• eenomvangrijkepubliekesector,waarinUtrechtsprakevanis,vormteenbuffer.Deomvangrijkesectorspecialistischezakelijkedienstenisnietongevoeligvooreenneergang,maarwordtmindergeraaktdanhandelenindustrie

• inverschillendeonderzoekenisgeconstateerddatbedrijveninderegioUtrechtmaarmatigcommercieelmetelkaarzijnvervlochten.DezebeperkterelatieszijnvolgensRaboResearchnugunstig:neergangindeenesectortrektanderesectorennietmee

Page 38: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Signalenvanregionaalbedrijfsleven[geactualiseerd]bedrijvenkijkenvooruit• bedrijvenenondernemersverenigingenverkennenpost-lockdowneconomie:investerenindigitalisering(e-commerce),

kansenin1,5m-economie,verschuivingvanmondialenaarregionale/Europeseproductieketens,combinerenvaninvesteringenintransities(bv.duurzaamheid)

• BRNBrandbeveiliging,DigFlexReclameenInfozuilNederland(Woerden)zettenTemperatuurcheckop,meetinstrumentzonderdata-opslagoplocatiesalsscholenenbedrijven

• StandCraft(Amersfoort)switchtealsanderhalvemeterexpert.nlvanstandbouwvoorbeurzennaarherinrichtingvankantorenenscholen

• U-Diagnostics(Baarn,spinoffvanUMCU)opendedoorRIVMerkendetestfaciliteitenvooro.a.huisartsenenzorginstellingen

bedrijvenhelpenbedrijveninderegio

• wijkswarenhuis.nl:platformvoorlokaleondernemersinWijkbijDuurstededienoggeenwebshophadden.

• groeiendaanbod(o.m.viaUtrechtRegionEconomischeCoronaAlliantie(URECA))vano.a.financieelenwebspecialisten,enmarketeersomcollega-ondernemersgratisoftegenverlaagdtariefverdertehelpen.PartnersinURECA:o.a.Rabobank,PwC,VNO-NCWprovincieUtrecht,MKBNederlandregioMidden,provincieengemeenteUtrechtenEconomicBoardUtrechtsamen.Contactviamailureca@economicboardutrecht.nl

• terugkijken:regionaalwebinaroverdesteunmaatregelenstartupsenscale-upsviaeconomicboardutrecht.nl• hetprojectextrahandenvoordezorg.nllooptnuvijfweken.ViaUtrechtzorgzijn418matchesbij46organisatiestotstand

gebracht

11-05-20 �38

Page 39: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Signalenvanregionaalbedrijfsleven

sectortoerismeenrecreatieUtrechtRegion

• enquêteonder>500bedrijventussen2-13april• 70%vandebedrijvenisvollediggesloten,80%had76-100%

minderbezoekersafgelopenmaand• bijdriekwartvandebedrijvenis76-100%vandeomzetvoor

komendeweken/maandengeannuleerd

11-05-20 �39

Page 40: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Signalenvangemeentengemeentenvoorbedrijven• gemeentenziennadeeerstepiekvanaanvragennueenafvlakkingvanhetaantalaanvragenvanuitzzp’ersenbedrijven• ondernemerswetenhunwegtevindenenmakenvooralgebruikvanlandelijkeregelingen.Erwordtgewaarschuwdvoor

overkillvanloketten• eerstesignalenvanbedrijvendiehetnietredden,komenuitdehorecasector• gemeentenondersteunenbedrijvendoorfacturensnellertebetalen,verlaginggemeentelijkeheffingen,opschorten/

gespreidbetalenvangemeentelijkeheffingenenhuur(bijgemeentelijkvastgoed),tijdelijkevergunningen,snellereafhandeling,verruimingvenstertijden(bevoorradingsupermarkten))

• financiëleondersteuninggevraagdvoorinitiatieventbvretail,toerisme,vitalekernen,cultureleorganisatiesvooruitkijken• gemeentenmakenzichzorgenoverretail-encultuursector,zowelopkortealsmiddellangetermijn:deretailheeft

behoefteaanversnellingvandedigitalisering,deculturelesectorwordthardgeraaktdoorannuleringvanevenementenenontbrekenvangnetten

gemeentenindeknel• dilemma:kwijtscheldinggemeentelijkelasten/inkomstenzougatenslaaninlokalebegrotingen• aantalbijstandsaanvragengroeit,wateveneensgatslaatingemeentelijkebegrotingen

11-05-20 �40

Page 41: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Nieuwevacaturesvooralinzorg,retail,zakelijkedienstenenICT

11-05-20 �41Bron:ArbeidsmarktinZicht/Textkernel

Bron:ArbeidsmarktinZicht/CBS

Ontwikkelingondernemersvertrouwen(Utrecht)

Deforseterugvalinweek12looptgelijkaandeafkondigingvandelockdowninleisureendiensten.Inweek17(20-26april)ishetaantalvacaturesjuistforsgestegen.Erwordtvooralgeworvenvoorzorg,zakelijkeenfinanciëlediensten,ICT,onderwijs,enretail.

Vanafmedio2019begondestemmingbijindustrieomteslaan.Dedetailhandelendienstverlenerswarensindsdienjuistpositiefgestemd.Inmaart2020isdestemmingbijallesectorenvollediggekanteld.

Ontwikkelingonlinevacaturesperweek(Utrecht)

Page 42: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

StijgingaantalfaillissementenenWW-uitkeringen

11-05-20 �42

Bron:ArbeidsmarktinZicht/CBS

Bron:ArbeidsmarktinZicht/UWV

TotvorigeweekwaservolgenshetCBSnoggeensprakevaneenafwijkingt.o.v.hetaantalfaillissementenindezelfdeperiodevorigjaar.Datbegintnuteveranderen.Expertsverwachtengroeivanhetaantalfaillissementenlater,alsbedrijfsbufferszijnopgedroogdennoodsteunisgeëindigd.

Ontwikkelingin-/uitstroomWWpermaand(Utrecht)

Januari2020lieteenregulierepiekininstroomziendoorafloopvantijdelijkearbeidscontracten.NustijgtdeinstroomvannieuweWW-uitkeringenvan1.700infebruarinaar2.300inmaart2020.Eenjaareerderwasdatnog1.800.

Ontwikkelingfaillissementenperweek(Utrecht,Nederland)

0

30

60

90

120

Week05 Week07 Week09 Week11 Week13 Week15 Week17

Utrecht(pv) Nederland

Page 43: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Regionalearbeidsmarkt:gedemptestijgingvanaantaluitkeringenaantalWW-uitkeringenmaart2020tovfeb2020(allesectoren)

instroom:nieuweWW-uitkeringenmaart2020tovfeb2020(allesectoren)

instroom:nieuweWW-uitkeringenmaart2019tovfeb2019(allesectoren)

Nederland +4,3% +42,3% -4,8%

provincieUtrecht +2,5% +35,1% -1,3%

arbeidsmarktregiomidden-Utrecht +2,5% +40,3% -2,2%

arbeidsmarktregioAmersfoort +2,3% +19,4% -0,9%

arbeidsmarktregioFoodValley +1,5% +25,1% +3,4%

arbeidsmarktregioGooi+Vechtstreek +2,5% +37,2% +6,4%

arbeidsmarktregiogroot-Amsterdam +6,6% +34,9% +10,4%

11-05-20 �43

Bron:UWV

IndeprovincieUtrechtsteeghetaantallopendeWW-uitkeringeninmaart2020met2,5%tenopzichtevaneenmaandeerder.DiestijgingligtlagerdaninNederlandalsgeheel.Hetaantallopendeuitkeringenishetsaldovanhetaantalnieuweenhetaantalbeëindigdeuitkeringen,plusdeuitkeringendiedoorliepeninmaart.Hetaantalnieuweuitkeringensteeginmaart2020fors,maarinUtrechtlagookdiestijgingonderhetlandelijkgemiddelde.Tenopzichtevaneenjaareerderishetbeeldvollediggekanteld.Detabelgeeftallevijfdearbeidsmarktregio’sweerdieUtrechtsegemeentenomvatten.

Page 44: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

Regionalearbeidsmarkt:sprongWW-uitkeringeninhorecaenuitzendbranche

horecaencatering

uitzendbranche detailhandel

aantalWW-uitkeringenmaart2020tovfeb2020

aantalWW-uitkeringenmaart2020tovfeb2020

aantalWW-uitkeringenmaart2020tovfeb2020

Nederland +29,9% +24,6% +4,2%

arbeidsmarktregiomidden-Utrecht

+36,4%(390->532)

+33%(585->778)

-1,0%(796->788)

arbeidsmarktregioAmersfoort

+16,4%(140->163)

+29%(248->320)

+6,4%(328->349)

arbeidsmarktregioFoodValley

+26,1%(111->140)

+20,5%(263->317)

0%(245)

arbeidsmarktregioGooienVechtstreek

+23,2%(138->170)

+27,5%(167->213)

-1,3%(300->296)

arbeidsmarktregiogroot-Amsterdam

+36,8%(1260->1724)

+49,7%(1117->1672)

+4,6%(1497->1566)

11-05-20 �44Bron:UWV

• dezetabelfocustopeenaantaldirectgetroffensectoren

• horeca/cateringendeuitzendbranchelateneensprongzieninhetaantallopendeWW-uitkeringen

• indehorecagroeidedeinstroom(nieuweWW-uitkeringen)landelijkmet224%,indeuitzendbranchemet143%

• inderetailsectorsteeghetaantalnieuweWW-uitkeringenmet21%.Dooruitstroomsteeghetaantallopendeuitkeringennogbeperkt,met4%

• inarbeidsmarktregio’smidden-Utrechtengroot-AmsterdamstijgthetaantallopendeWW-uitkeringenindehorecabovengemiddeld

• deuitzendbranchelaatinvrijwelallearbeidsmarktregio’seenbovengemid-deldestijgingzien(behalveFoodValley)

Page 45: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:

RegioUtrecht:flexcontractengaansporentrekkeninretailenhoreca

11-05-20 �45Bron:ArbeidsmarktinZicht/CBS

Aantalwerkendenmetflexcontractnaarsector(Utrecht)

Deflexibeleschilvanmedewerkers(zzp’ersenflexcontracten)komtbijcrisisalseerstezonderwerktezitten.

Bron:ArbeidsmarktinZicht/CBS

Aantalwerkendennaartypearbeidsrelatie(Utrecht)

440.300

119.900

152.200