POPULUS SCALDIS Nieuwsbrief van het gemeentearchief Schouwen-Duiveland

72februari 2019

Overgang naar Mais-FlexisHet gemeentearchief Schouwen-Duiveland gaat over op een ander collectiebeheerssysteem. Alle gegevens zijn of worden overgezet naar het systeem van het Zeeuws Archief en zijn daar te raadplegen. Via onderstaande links komt u direct terecht in onze Schouwen-Duivelandse deelcollecties binnen Mais Flexis.

In Archieven en collecties vindt u de inventarissen en toegangen op onze archieven. De gegevens uit de modules Nadere Toegangen, Notariële Akten en bibliotheek worden momenteel overgezet naar de database van het Zeeuws Archief en zijn daar binnenkort te raadplegen. Veel genealogische gegevens zijn reeds opgenomen in Zeeuwen Gezocht.

In de collectie ‘bouwdossiers’ van het Zeeuws Archief vindt u al wel onze bouwvergunningen terug. Ook onze beeldbank met 40.000+ afbeeldingen is nu via het Zeeuws Archief te raadplegen.

GeoinformatieWe ontvangen regelmatig onderzoekers die op zoek zijn naar kaartmateriaal. Soms is dat om iets te illustreren, soms zijn ze op zoek naar kadastrale informatie. Kaartmateriaal over Schouwen-Duiveland is opgenomen in onze topografisch historische atlas. Maar ook op andere plekken is kaartmateriaal te vinden. Hieronder een aantal tips. Voor alle sites geldt: neem even de tijd om de mogelijkheden van de site te verkennen en maak gebruik van de ‘hulp’-pagina’s.

De Provincie Zeeland brengt verschillende onderwerpen in kaart. De kaarten zijn thematisch ingedeeld. Een van de thema’s is Cultuur historie: hier krijgt u via de kaartlagenlijst toegang tot allerlei historisch kaartmateriaal (waaronder de historische kadastrale kaart van 1832) en luchtfoto’s. U kunt daar ook zoeken op adres en kadastraal perceel. De percelen uit deze kadastrale kaart uit 1832 zijn gekoppeld aan het personenzoeksysteem Zeeuwen Gezocht van het Zeeuws Archief. Daar vindt u ook scans van het eerste kadastrale register, de Oorspronkelijk Aanwijzende Tafel (OAT), uit 1832. Via een klik op de link ‘Inzien’ in het detailscherm

72

wordt de informatie over het perceel in de volgorde van de OAT getoond. De scans van de vroegste serie minuutplans zijn bij het Zeeuws Archief terug te vinden in de catalogus van de Kadastrale Plans. U vindt scans van het eerste kadastrale register, de Oorspronkelijk Aanwijzende Tafel, de verzamelplans en minuutplans ook in de Beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Voor plannen op het gebied van ruimtelijke ordening moet u zijn op het landelijke portaal voor ruimtelijke plannen. Daar vindt u bestemmingsplannen, structuurvisies en algemene regels die vastgesteld zijn door gemeentes, provincies en het Rijk.

Blog EendenvillaRegelmatig bloggen we over interessante archiefstukken, belangrijke ontwikkelingen in ons vakgebied of over de dingen om ons heen. Ilja Mostert zag een eendenvilla in de gracht van Zierikzee, hier te zien op de foto in de winter van 1963, en vroeg zich af hoe die daar gekomen was. Zijn verhaal vindt u hier.

Volkspetitionnement 1878In 1878 zetten ruim 300.000 protestantse en 164.000 katholieke Nederlanders hun handtekening onder een verzoekschrift om ruimte te houden voor het bijzondere, christelijke onderwijs. Nu, bijna 140 jaar later, onderzoeken historici van de Vrije Universiteit in Amsterdam en de Radboud Universiteit te Nijmegen de lijsten met ondertekenaars. De originele lijsten met handtekeningen worden, gesorteerd per provincie, gedigitaliseerd. Er zijn al een paar lijsten uit Schouwen-Duivelandse gemeenten op de interactieve kaart op de projectwebsite terug te vinden. De website biedt de mogelijkheid om, mocht u meer weten van deze mensen, genealogische, biografische, historische of kerkelijke informatie in te vullen bij personen, families of gemeenten. De database, waarin uiteindelijk 464.000 namen zullen zijn opgenomen, wordt de basis voor historisch onderzoek waarbij de bevolkingsgroep die in 1878 achter het Volkspetitionnement stond, centraal zal staan.

Bruinisse

Aantal tekenaars : 501

Aantal inwoners : 2098

Aantal protestantse tekenaars : 501, 42.80%

Aantal katholieke tekenaars : Onbekend

Project Chronicling NoveltyOp 25 januari werd er een bijzonder tentje opgezet in onze studiezaal! Dr. Erika Kuijpers (l., Vrije Universiteit Amsterdam) en student-assistent Jedidja Stikkelorum (r) kwamen met een prototype scantent kronieken uit ons archief scannen. Zij onderzoeken, samen met onderzoekers van de Universiteit van Leiden, hoe tussen pakweg 1500 en 1850 gewone mensen in de Lage Landen in aanraking kwamen met nieuwe ideeën en kennis. Om te beginnen wordt daartoe een groot digitaal corpus van Nederlandstalige kronieken aangelegd om ze te kunnen doorzoeken, vergelijken en analyseren. En daar zitten dus nu waarschijnlijk ook een aantal egodocumenten uit ons gemeentearchief tussen. Project Chronicling Novelty

Bevroren BeeldU kunt nog tot en met 17 maart in het Stadhuismuseum in Zierikzee terecht voor onze tentoonstelling ‘Bevroren Beeld’. Eén beeld zegt meer dan duizend woorden. Een verhaal is dan snel verteld. Bij de opkomst van de fotografie werden portretten zeer populair. Liet vroeger de elite zich

schilderen, nu werd het ook voor andere lagen van de bevolking mogelijk om zich te laten vereeuwigen. Uit ons fotomateriaal hebben we in samenwerking met het Stadhuismuseum voor u een bijzondere selectie portretfoto’s gemaakt. Deze laten samen de ontwikkeling van de portretfotografie zien van de eind 18e eeuw tot de selfies van nu.

Vrijwilligers gemeentearchief bedankt! Op 10 december 2018 zijn de vrijwilligers van het Gemeentearchief in het zonnetje gezet. Dit gebeurde tijdens de 22e jaarlijkse vrijwilligersavond. Wethouder Ankie Smit kende de groepsprijs dit jaar toe aan een groep vrijwilligers die een bepaalde kwaliteit inzet bij hun werk. We hebben het dan over de groep ‘Speurneuzen’. Deze vrijwilligers zoeken niet alleen in de studiezaal op internet, in publicaties, dossiers of kaarten. Ze zoeken ook thuis in naslagwerken en overleggen met familieleden of andere betrokkenen. Regelmatig gaan ze zelfs ter plekke kijken hoe de situatie is. Het zijn: Jan van Driel, Ingrid Krabbe, Joop van Loo, Date Mulder,

Marijke Vael, Theo van Wijngaarden en Dries de Ruiter. Voor hun bijzondere bijdrage aan het gemeentearchief ontvingen Truus Vijverberg en Huib Kesteloo de prijs ‘Vrijwilliger van het Jaar 2018’. Zij werken al jaren samen om onze bronnen nader toegankelijk te maken. Bij hen valt vooral de breedte van hun werk op: ze maakten kaarten, beschreven foto’s en werkten de laatste jaren aan het toegankelijk maken van bevolkingsregister van Ouwerkerk. Het gemeentebestuur bedankt langs deze weg alle vrijwilligers voor hun enthousiaste inzet, die voor het gemeentearchief van grote waarde is.

De vrijwilligersgroep 2018

In memoriam Joop van LooOp 2 februari is onze vrijwilliger Joop van Loo (foto) overleden. Hij is 84 jaar geworden. Joop behoorde tot de groep vrijwilligers van het eerste uur. Hij was terecht gekomen bij het gemeentearchief door zijn interesse voor de geschiedenis van Zierikzee en Schouwen-Duiveland. In 1988 verscheen zijn eerste artikel in de Kroniek van de Zeemeermin, het jaarboek van de heemkundige vereniging Stad en Lande waar hij al langer lid van was. In de nieuwsbrief voor de vrijwilligers Populus Scaldis nummer 4, van december 1998, schreef hij met de nodige humor over zijn belevenissen tijdens het vrijwilligerswerk in de studiezaal.

In 2005 trad Joop van Loo toe tot de beeldbank vrijwilligers, de groep die onze collectie gedigitaliseerde foto’s toegankelijk maakt met behulp van het systeem Atlantis. Met veel enthousiasme nam hij het beschrijven van de foto’s van Zierikzee voor zijn rekening. Met grote kennis van zaken en zorgvuldigheid noteerde hij alle gegevens over de afbeeldingen. Joop was daarnaast een vraagbaak voor zijn collega-vrijwilligers en voor het gemeentearchief. Als zijn parate kennis niet toereikend was, ging hij op onderzoek uit om er achter te komen wie of wat er op de foto stond. Gedurende een reeks van jaren kwam hij een of meerdere keren per week naar de studiezaal. Mede door zijn inspanningen groeide de beeldbank gestaag. Voor al dit werk is het gemeentearchief hem zeer veel dank verschuldigd. Die kwam tot uiting in 2017. Bij gelegenheid van de jaarlijkse vrijwilligersavond in december werd hij uitgeroepen tot vrijwilliger van het jaar. Deze prijs werd hem toegekend voor zijn grote trouw, zijn deskundigheid en zijn bereidheid om mee te denken. Joop was een zeer beminnelijk mens, altijd vriendelijk, altijd bereid om een ander te helpen. De laatste jaren werd zijn gezondheid minder, het was te merken dat hij een dagje ouder werd. Toch is hij tot het allerlaatst actief gebleven als vrijwilliger. Wij verliezen in Joop van Loo een markant mens en een trouwe, gewaardeerde vrijwilliger. Zijn plek in de studiezaal blijft nu leeg. We gedenken hem met respect en zullen hem niet vergeten.

CitaatWat de mens in verwarring brengt zijn geen feiten, maar de dogmatische meningen over de feiten. Epictetus, Romeins stoïcijns filosoof 50-130.

ColofonAfmelden Nieuwsbrief

Gemeentearchief Schouwen-Duiveland Laan van Sint Hilaire 2 Postbus 5555, 4300JA Zierikzee Telefoon (0111) 452 320 E-mail gemeentearchief@schouwen-duiveland.nl Website www.gemeentearchiefschouwen-duiveland.nl

Redactie: Cor Eilers, Eef van Brummelen, Ineke van den Broek

Afbeeldingen: Eendenvilla: Beeldbank Planbureau en Bibliotheek van Zeeland, inv.nr. 139658; volkspetitionnement: https://www.vp1878.nl ; overige foto’s: collectie Gemeentearchief.