Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi,...

29
Over 2015 Arq Psychotrauma Expert Groep

Transcript of Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi,...

Page 1: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

Over 2015Arq Psychotrauma Expert Groep

Page 2: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

Arq jaaroverzicht 2015 | 2

Arq Psychotrauma Expert GroepJaaroverzicht 2015

PDC

STIC

HTIN

G PE

LITA

IVP

IMPA

CTCO

GIS

STIC

HTIN

G 19

40-1

945

EQUA

TOR

FOUN

DATIO

NST

ICHT

ING

CENT

RUM

ʼ45

WAR

TRAU

MA

FOUN

DATIO

NKE

RNCI

JFER

S +

DANK

WOO

RD

Page 3: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

3 | Arq jaaroverzicht 2015

Arq Psychotrauma Expert Groep ontstond in 2007. In de loop der jaren sloten 9 instellingen zich aan. Stichting Arq is de ondersteunende holding voor alle partners binnen Arq. Het Arq dienstencentrum, de stafdiensten en het Arq bestuurscentrum faciliteren de expert-taak van iedere partner waardoor die zich volledig op zijn kerntaak kan concentreren, precies hetgeen Arq zich ten doel stelt. De missie van de Arq Psychotrauma Expert Groep is zich te manifesteren als de internationaal toonaangevende groep van experts op het gebied van schokkende gebeurtenissen en psychotraumatologie voor individu, organisatie en samenleving. Arq geeft invulling aan zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid door de kennis en ervaring op dit gebied te bundelen en te versterken en daarmee de ketenzorg als geheel optimaal te ondersteunen. Arq werkt daartoe tevens intensief samen met aanverwante instituten in binnen- en buitenland. Arq zet wetenschappelijk onderzoek, onderwijs en training in om deze doelen te bereiken en had daarbij het afgelopen jaar zijn integrale aanbod, kennismanagement en de duurzame inzetbaarheid van zijn medewerkers als speerpunten.

Door een intensievere samenwerking binnen de klantteams van Arq versterkte de holding zijn integrale aanbod verder. Op maatschappelijk vlak speelde de advisering omtrent het omgaan met de instroom van vluchtelingen in Nederland en de ondersteuning van mensen die de opvang begeleiden een belangrijke rol. Hiertoe richtte Arq het Psychosociaal Ondersteuningspunt Vluchtelingen (POV) op dat bij uitstek uitdrukking geeft aan het streven naar een integraal karakter van het Arq-aanbod. De raad van bestuur (RvB) besloot Arq in de toekomst op één locatie onder te brengen en kocht de grond van de huidige locatie in Diemen aan. Na onderzoek van verschillende scenario’s besloot de RvB begin 2016 tot nieuwbouw. Het opstellen en uitwerken van de plannen zal nog zeker twee tot drie jaar in beslag nemen, maar dat maakt het toekomstperspectief niet minder uitdagend.

Het tweede speerpunt, de ontwikkeling van kennis-management, zal in 2016 een extra impuls krijgen door de introductie van het sociaal intranet dat Arq-breed wordt ingezet. Natuurlijk is dit slechts instrumenteel. Arq wist echter ook inhoudelijk grote stappen voorwaarts te zetten. Naast prachtige congressen zoals het voorjaarscongres van Arq, de eindconferentie Inpreze en de TERRA-conferentie, was er het 70-jarig jubileum van de Stichting 1940-1945 en het 30-jarig jubileum van het Instituut voor Psychotrauma (IVP). Daarnaast verdient het afscheid van Rolf Kleber als bijzonder hoogleraar psychotraumatologie aan de Universiteit van Utrecht nadrukkelijk vermelding. Het afscheid vond op dinsdag 8 december plaats in de vorm van een boeiend symposium ‘Over grenzen van Psychotrauma’. Onder voorzitterschap van prof. dr. Claudi Bockting spraken prof. dr. Ton Robben,

prof. dr. Wilmar Schaufeli en mr. dr. Maarten Kunst over deze thematiek. Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd. Daarna werd professor Kleber verrast door de komst van de burgemeester van Amersfoort, Lucas Bolsius, die hem de koninklijke onderscheiding ‘Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw’ uitreikte. Overigens blijft hij, omdat hij een aantal promotietrajecten begeleidt, nog wel betrokken bij de samenwerking tussen de faculteit Sociale Wetenschappen (FSW) van de Universiteit Utrecht en Arq. De leemte die hij achterlaat heeft Arq opgevuld door het aantrekken van professor dr. Paul Boelen die in Utrecht een leerstoel bekleedt bij de afdeling Klinische en Gezondheidspsychologie. Vanuit die positie zal hij nu de samenwerking tussen FSW en Arq, die gericht is op wetenschappelijk onderzoek, onderwijs en academisering van de klinische psychotraumazorg, gaan leiden. Met de aanstelling van dr. Trudy Mooren, klinisch psycholoog bij Centrum ’45, als universitair hoofddocent verstevigden beide organisaties hun samenwerking verder. Met de komst van Boelen en het vertrek van Kleber zal het accent van het onderzoek verschuiven van psychotherapie in het algemeen naar verwerking van traumatische rouw in het bijzonder, het specialisme van Boelen, hetgeen inmiddels ook een plek heeft binnen de dagbehandeling in Diemen.

De benoeming van Ismee Tames tot bijzonder hoogleraar in Utrecht mag niet onvermeld blijven. Tijdens de feestelijke viering van het jubileum van de Stichting 1940-1945 introduceerde zij zichzelf in aanwezigheid van Prinses Beatrix. Naar aanleiding van haar jubileum stelde de Stichting in samenwerking met de Universiteit Utrecht een bijzondere leerstoel in met als opdracht: Stichting 1940-1945: geschiedenis en betekenis van verzet tegen onderdrukking en vervolging. Professor Ismee Tames is naast haar hoogleraarschap als directeur onderzoek verbonden aan het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies. Het doel van deze leerstoel is om de herinnering levend te houden aan zowel verzet, vervolging en geweld tegen burgers in de jaren 1940-1945 als ook aan de wijze waarop Stichting 1940-1945 invulling heeft gegeven aan de begrippen ereschuld en bijzondere solidariteit. Tames’ voornaamste velden van interesse zijn de gevolgen van oorlog en bezetting voor samenlevingen, de ervaring van oorlog, processen van in- en uitsluiting, gedrag en keuzes van mensen in tijden van oorlog en de rol van verwachtingen en ervaringen.

De jongste loot aan de boom van het kennismanagement is de Arq Academy die dit jaar werd opgericht. Met de Arq Academy richt Arq het derde primaire proces, onderwijs, in. De Academy brengt het onderwijsaanbod ten aanzien van schokkende gebeurtenissen en psychotrauma voor zorgprofessionals bijeen. Dit betekent niet alleen versterking van de samenhang

Over Arq

Page 4: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

Arq jaaroverzicht 2015 | 4

tussen de drie primaire processen, zorg, onderzoek en onderwijs, maar ook een duidelijke positionering van Arq als opleidingsinstituut. Samen met het IVP bestrijkt de Arq Academy dan het totale opleidingspakket op het terrein van psychotrauma: van preventie tot complex trauma en complexe posttraumatische stressstoornis (PTSS).

De duurzame inzetbaarheid van medewerkers vormde het derde speerpunt. In overleg met de ondernemingsraad leverde dit een beleidsnotitie op die leidend op dit vlak zal zijn. In dit kader liet Arq in april een medewerkersonderzoek uitvoeren waarbij medewerkers konden aangeven hoe de werkgever hen zou kunnen ondersteunen om vitaal en gemotiveerd te blijven. Mede op basis van de uitkomsten stelde Arq interventies en activiteiten voor verschillende domeinen op, zoals deskundigheidsbevordering, arbeidsomstandigheden en cultuur. Uitgangspunt is het te allen tijde fit, bevlogen en betrokken houden van de medewerkers. In 2016 zullen de maatregelen worden geïmplementeerd.

Per organisatie zijn verder opleidingsjaarplannen opgesteld met gerichte aandacht voor deskundigheidsbevordering en persoonlijke ontwikkeling.

Voor het komend jaar neemt Arq zich voor een verdere cohesie te bewerkstelligen tussen de vele segmenten van zijn werkterrein. Allereerst vraagt de interne samenhang en samenwerking om een verduidelijking en herdefiniëring van werkprocessen en overlegstructuren. Lean-management is het middel om deze verdichting te verwezenlijken, waarbij de positionering van Arq als internationaal expertisecentrum door het bundelen van onderwijs, het uitwerken van de internationale onderzoeksschool rond stress en trauma en het gestalte geven van de Europese netwerken en de internationale crisesstructuur van doorslaggevend belang zijn.

Over Arq

Organogram Arq Psychotrauma Expert Groep

Stichting Arq Psychotrauma Onderzoek

Hoogleraren

prof. dr. P.A. Boelen

em. prof. dr. R.J. Kleber

prof.dr. M. Olff

prof. dr. I. Tames

prof. dr. H.G.J.M. Vermetten

em. prof. dr. B.P.R. Gersons

Stichting Arq

Raad van Toezicht per 31-12-2015

drs. F.W. Weisglas, voorzitter

drs. J.B.M. Streppel, lid

mw. drs. M.L. Bot, lid

drs. J.J.M. Goderie, lid

mr. R.J. van der Kluit, lid

Raad van Bestuur

drs. J.W. Reerds MBA, voorzitter

drs. J. Schaart MHA, lid

Centrale Ondernemingsraad

mw. E.A. Moolenaar MA-SR, voorzitter

PDC

STIC

HTIN

G PE

LITA

IVP

IMPA

CTCO

GIS

STIC

HTIN

G 19

40-1

945

EQUA

TOR

FOUN

DATIO

NST

ICHT

ING

CENT

RUM

ʼ45

WAR

TRAU

MA

FOUN

DATIO

NKE

RNCI

JFER

S +

DANK

WOO

RD

Page 5: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

5 | Arq jaaroverzicht 2015

Kennis- en Onderzoekspartners Arq

Impact

—Foto: Erik Kottier

Page 6: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

Arq jaaroverzicht 2015 | 6

Impact bundelt en documenteert kennis en onderzoek over de psychosociale zorg en veiligheid na schokkende gebeurtenissen. Op basis hiervan adviseert Impact betrokkenen over hoe hun veerkracht te versterken en negatieve gevolgen in te perken. Bij alle werkzaamheden staan de inrichting van hoogwaardige psychosociale zorg aan de getroffenen en de versterking van de veerkracht van hoog-risico organisaties en hun medewerkers centraal. Naast praktische advisering, vertaalt Impact (inter)nationaal wetenschappelijk onderzoek naar de praktijk en vice versa. De vraagstukken waar Impact zich mee bezig houdt vragen een unieke, multidisciplinaire aanpak.

Maatschappelijke PositioneringImpact is binnen Arq verantwoordelijk voor de ontwikkellijnen Veerkracht & Interventie en Nafase van crises en rampen. Impact is een samenwerkingspartner pur sang, met IVP binnen de Crisis- en Agressiehantering en de uitrol van DAPPR en met Centrum ’45/PDC bij INPREZE en het Nazorg Contact Punt. Impact zette zich verder in voor de inrichting van het Psychosociaal Ondersteuningspunt Vluchtelingen. Ook in het EUR-HUMAN-project bundelt Impact de krachten binnen Arq. Dit project wil de capaciteit, kennis en deskundigheid vergroten van Europese lidstaten die vluchtelingen en migranten opvangen. De organisatie ontwikkelt zowel producten voor professionals als voor vluchtelingen. Impact richt zich inhoudelijk op zowel bestuur en organisatie als het individu. Zo adviseert Impact over de organisatorische inrichting van de psychosociale hulpverlening (PSH) bij rampen en het Arq-crisisteam, en stelt het vanuit de Multidisciplinaire Richtlijn PSH en de Handreiking GGD’s implementatietrajecten op ter ondersteuning van hoog-risico-organisaties. De achterliggende gedachte is door de hoogwaardige zorg en ondersteuning de veerkracht te vergroten en de gevolgen voor de getroffene te verminderen.In het verleden ontwikkelde producten als de Zelfscreener Kinderporno en Zedenrechercheurs en het Operational Guidance System voor crisismanagers functioneren nog altijd naar tevredenheid. Ook op het gebied van onderzoek en wetenschap is Impact onverminderd actief. Publicaties over de Poldercrash en de leeropdracht over de kwetsbaarheid van landen na rampen zijn hiervan voorbeelden. Verder biedt Impact het gebruik van zijn netwerken als de Kenniskringen PSH en het Getroffenenpanel aan overheid, hulpdiensten, slachtoffers en burgers aan. Met dit alles hoopt Impact de samenleving ervan te doordringen dat goed georganiseerde PSH op termijn hoge maatschappelijke kosten voorkomt.

Activiteiten in 2015Impact ondersteunde en adviseerde de Stichting MH17 over lotgenotencontact en bij de eenjarige herdenking van de ramp. Aansluitend hierop ontwikkelt Impact in opdracht van het minis-

terie van Veiligheid en Justitie de Toolkit Herdenken. Ook bleef de organisatie zich inzetten voor het Nazorg Contact Punt en het Informatie- en Verwijscentrum (IVC) Vliegramp Oekraïne.Met het Rijks Instituut Volksgezondheid en Milieu (RIVM) organiseerde Impact weer 4 drukbezochte kenniskringen voor partners binnen het PSH-vakgebied. Verder nam het deel aan het door het RIVM georganiseerde Programma College PSH waarbij alle partijen betrokken zijn. Daarnaast verspreidde Impact de Multidisciplinaire Richtlijn Psychosociale hulp bij rampen en crises. Dit is een eerder ontwikkelde handreiking voor GGD’s. Verder richtte Impact een Getroffenenpanel in, dat tweemaal per jaar van gedachten wisselt over geleverde producten en diensten. Naast de advisering van hoog-risico-organisaties, helpt Impact hen strategieën en tools te implementeren om hun veerkracht te versterken. Samen met het IVP en de Utrechtse School voor bestuurs- en organisatiewetenschap voerde Impact het project DAPPR uit. In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken ontwikkelde Impact naast de DAPPR-app een DAPPR-samenspel over het omgaan met agressie. Hierbij werkte Impact samen met de NS en Nieuw-Amstelrade. De organisatie verzorgt ook een aantal projecten voor de politie waarbij de Zelfscreener en het Suïcide-meldpunt waardevolle elementen bleken. Tenslotte was Impact met bezoeken aan de crisisunit van het Duitse Ministerie van Binnenlandse Zaken, de Federal Emergency Management Agency (FEMA) in New Orleans en het Stephenson Disaster Management Institute (LSU) in de Verenigde Staten ook internationaal actief. Op het vlak van ‘community resilience’ m.b.t. klimaatverandering en de gevolgen van de orkaan Katrina wisselde men kennis uit. Ook trachtte de organisatie bij te dragen aan de versterking van het EU-crisisnetwerk. Verder verzorgde Impact diverse presen-taties en organiseerde een symposium over de nazorg bij de MH17-ramp op de tweejaarlijkse conferentie van de ESTSS.

Resultaten Voor Impact en zijn medewerkers was het jaar enerverend. Hoewel er geen verloop was binnen het personeelsbestand, nam het aantal FTE’s toch af. Medewerkers vangen de terugloop op met ander werk, zowel binnen als buiten Arq. Financieel gezien ligt het resultaat met € 113.680 negatief significant lager dan begroot. Dit komt niet alleen doordat minder projectvoorstellen zijn gehonoreerd dan voorzien, maar ook door het wegvallen van de buffer die voorgaande jaren bestond uit de inmiddels beëindigde instellingssubsidie van het ministerie van Veiligheid en Justitie.

Impact

Directeur

mw. dr. A.N. Drogendijk

Impact

PDC

STIC

HTIN

G PE

LITA

IVP

IMPA

CTCO

GIS

STIC

HTIN

G 19

40-1

945

EQUA

TOR

FOUN

DATIO

NST

ICHT

ING

CENT

RUM

ʼ45

WAR

TRAU

MA

FOUN

DATIO

NKE

RNCI

JFER

S +

DANK

WOO

RD

Page 7: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

7 | Arq jaaroverzicht 2015

CogisKennis- en Onderzoekspartners Arq

—Foto’s: Alex Cohen

Page 8: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

Arq jaaroverzicht 2015 | 8

Cogis

Directeur

mw. dr. A.N. Drogendijk

Het landelijk kennisinstituut COGIS richt zich op het voorkómen en verminderen van de persoonlijke en maatschappelijke gevolgen van geweld. Cogis ontwikkelt, verzamelt en verspreidt kennis en informatie onder onderwijsinstellingen en het algemene publiek en ondersteunt hulpverleners in hun werk. De herkenning en erkenning van de getroffenen van WOII en hun nabestaanden zijn hierbij van groot belang. De ervaringen met hen zijn leidend voor de omgang met de getroffenen van oorlog, geweld en rampen van nu.

Maatschappelijke PositioneringCogis vormt een organisatorische eenheid met Stichting Impact. Cogis vertaalt zijn kennis over oorlog en geweld en zijn ervaring met de getroffenen van WOII naar de praktijk van actuele thema’s in Nederland als de vluchtelingenstroom en radicalisering. Het ondersteunt professionals en vrijwilligers die werken met oorlogs- en vervolgingsslachtoffers, slachtoffers van rampen, asielzoekers en vluchtelingen, veteranen en slachtoffers van agressie en huiselijk geweld. Cogis richt zich actief op universiteiten en hun studenten.Cogis verstevigde zijn netwerkfunctie. Samen met Stichting Centrum ’45, Stichting 1940-1945 en Stichting Pelita bundelt Cogis de krachten binnen het Arq WO2 programma. Dit programma biedt deze drie organisaties de kans hun taken steeds meer te integreren. Deze lijn trekt Cogis verder door door verwante organisaties als het Centraal Orgaan Voormalig Verzet en Slachtoffers (COVVS), het Nationaal Comité 4 en 5 mei en het NIOD steeds nauwer bij de activiteiten te betrekken. Ook bij het Aanspreekpunt Naoorlogse Generatie (ANG) is sprake van een laagdrempelig, multidisciplinair samenwerkingsverband van Stichting Centrum ’45, Stichting 1940-1945, Stichting Pelita en Cogis. Het ANG beoogt de immateriële hulpverlening aan kinderen van oorlogsgetroffenen te verbeteren. Soms schakelt het ANG een eigen hulpverlener in, maar in de meeste gevallen verwijst het cliënten door voor verdere behandeling. Het ANG heeft tevens een adviesfunctie in het kader van de Tijdelijke Vergoedingsregeling Psychotherapie Naoorlogse generatie (TVP), waarbij het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS) en de Pensioen- en Uitkeringsraad (PUR), c.q. de Sociale Verzekeringsbank (SVB) betrokken zijn.

De bezoekersaantallen van de bibliotheek van Cogis, die materiaal over de psychosociale gevolgen van schokkende gebeurtenissen, PTSS, radicalisering en terrorisme verzamelt en ontsluit, nemen toe. PTSS en psychotrauma vormen het zwaartepunt van de collectie. Afnemers zijn in hoofdzaak de partners in Arq en aan WOII gerelateerde organisaties. De bibliotheek breidde de collectie uit met literatuur op het vlak van beroepsgerelateerde problematiek, radicalisering en terrorisme. In de toekomst zal Cogis zich

minder op de aanschaf van boeken richten en zijn budget meer aan dienstverlening en ontsluiting gaan besteden. Literatuuronderzoek staat hoog in het vaandel.Cogis voltooide het Psychotraumanet (www.psychotraumanet.nl) en presenteerde het digitale kennisnet publiekelijk. De site is niet statisch en zal zich blijven ontwikkelen. Dit net biedt Cogis een extra mogelijkheid om zijn kennis laagdrempelig toegankelijk te maken. Zeer verschillende doelgroepen kunnen makkelijk op thema zoeken. De Cogisbiliotheek is aangesloten bij het Psychotraumanet en houdt samen met de partners in Arq de kennis up to date.

Activiteiten in 2015Het blad Cogiscope verscheen de gebruikelijke vier keer in een oplage van 900. Het blad informeert over de psychosociale gevolgen van schokkende gebeurtenissen en de hulpverlening aan getroffenen. Ook de werkbelasting van mensen die veelvuldig hiermee in aanraking komen kreeg aandacht. Twee nummers hadden e-health in de gezondheidszorg bij schokkende gebeurtenissen en de vluchtelingenstroom in Nederland en Europa tot onderwerp. Cogis trainde verder zorgverleners en vrijwilligers in verpleeg- en verzorgingstehuizen in de omgang met oorlogsgetroffenen. De M.A.O.C. Gravin Van Bylandt Stichting droeg hier financieel aan bij. Daarnaast trainde Cogis niet alleen beroepsgroepen die vaak met schokkende gebeurtenissen of oorlogsgetroffenen worden geconfronteerd maar bood ook ondersteuning aan vrijwilligers en niet-hulpverleners. In samenwerking met de Vrije Universiteit Amsterdam en de Universiteit van Tilburg verzorgde Cogis de cursus Geestelijke Zorg en Trauma die goed werd bezocht en daarom zal worden voortgezet. Ook bij Defensie gaf de organisatie deze training. Cogis verzorgde de congresorganisatie van onder andere het Arq voorjaarscongres, het eindsymposium van INPREZE, het afscheidssymposium van professor dr. Rolf Kleber, de internationale TERRA conferentie en de jubileumvieringen van Stichting 1940-1945 en het IVP.

ResultatenBinnen het personeelsbestand traden veranderingen op. Eén medewerker ging met pensioen en van een ander eindigde het contract. Uit de jaarrekening blijkt verder een positief exploitatiesaldo van € 5.753. Het voorgaande jaar leverde nog een negatief saldo op van € 5.297. Het begrote resultaat ging uit van € 0,-. Met andere woorden, een meevaller, die is terug te voeren op hogere baten en lagere kosten.

Cogis

PDC

STIC

HTIN

G PE

LITA

IVP

IMPA

CTCO

GIS

STIC

HTIN

G 19

40-1

945

EQUA

TOR

FOUN

DATIO

NST

ICHT

ING

CENT

RUM

ʼ45

WAR

TRAU

MA

FOUN

DATIO

NKE

RNCI

JFER

S +

DANK

WOO

RD

Page 9: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

9 | Arq jaaroverzicht 2015

Kennis- en Onderzoekspartners Arq

War Trauma Foundation

—Foto: Mariëlle van Uitert

Page 10: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

Arq jaaroverzicht 2015 | 10

War Trauma Foundation

War Trauma Foundation (WTF) is een NGO, internationaal georiënteerd op het gebied van Mental Health and Psychosocial Support. Functioneel een kennisorganisatie bij uitstek met de focus op samenwerking met aanverwante organisaties binnen en buiten Arq. Omdat de organisatie zich richt op conflictlanden is War Trauma wereldwijd actief. Met universiteiten, NGO’s en gouvernementele organisaties ontwikkelt WTF kennis en ervaring in psychosociale ondersteuning van mensen en gemeenschappen die zijn getraumatiseerd door oorlog en geweld. WTF heeft hierbij niet alleen het vergroten van de veerkracht en het zelfvertrouwen van mensen voor ogen maar ook de verspreiding van kennis en ‘best practices’ in ‘Mental Health and Psychosocial Support’ (MHPSS).

PositioneringDe omvang van de humanitaire crises die zich manifesteren als gevolg van oorlog en natuurrampen is zonder precedent. Het almaar toenemende geweld in Syrië kostte honderdduizenden het leven en dwong 4.4 miljoen inwoners te vluchten, de helft van hen zijn kinderen. Klein lichtpunt bij dit alles is dat de ebola-uitbraak onder controle kwam. Sierra Leone, Guinee en Liberia konden in november, na 18 maanden, aankondigen ebola-vrij te zijn. In de landen waar het WTF actief is, ontvangt slechts één op de vier mensen adequate psychosociale hulp, ruimte voor verbetering dus.Gedurende het jaar werkte WTF in meer dan 10 landen aan capacity building waarbij de organisatie samenwerkt met lokale en internationale partners uit zowel de publieke als de private sector. Medewerkers waren actief in Congo, Ethiopië, Griekenland, Irak, Kameroen, Kosovo, Oeganda, de Palestijnse gebieden, Pakistan, Soedan, Zuid-Soedan en Tsjaad. WTF helpt lokale overheden, humanitaire organisaties en opleidingsinstituten in deze conflictgebieden om te gaan met de grootschalige traumatische gebeurtenissen. De organisatie traint hulpverleners en ontwikkelt opleidingen om psychosociale vaardigheden te versterken. Met de uitgave van Intervention: the International Journal of Mental Health and Psychosocial Support in Conflict Affected Areas verbindt WTF wetenschap en onderzoek met hulpverlening. WTF werkt op mondiaal niveau samen met onder andere de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), UNICEF, UNHCR en de International Organisation for Migration (IOM) in Genève. Internationale humanitaire organisaties nodigen WTF uit om zijn expertise in MHPSS toe te lichten, waarbij de organisatie nadrukkelijk bepleit om MHPSS een structurele plaats te geven bij noodhulp. Coaching van lokale hulpverleners en intervisie en onderzoek naar evidence based psychosociale interventies zijn langdurige trajecten. WTF zet zijn kennisnetwerk hierbij zo efficiënt mogelijk in. Bij MHPSS staat resilience, weerbaarheid van mensen en gemeenschappen, centraal. Kwetsbare overheden

in conflictgebieden voeren vaak een restrictief beleid ten aanzien van hulporganisaties, hetgeen een extra uitdaging vormt.

Activiteiten in 2015Het jaar begon onzeker maar met het aantreden in juli van Leontien Ruttenberg als directeur wist de organisatie het vertrouwen te hervinden en nieuw momentum op te bouwen. In overeenstemming met zijn visie richtte WTF zich in hoofdzaak op capacity building. De organisatie was niet alleen actief in door oorlog verscheurde landen zelf, maar ook in landen die te kampen hebben met de gevolgen van oorlogen elders. Zo schoolde WTF in Griekenland de kustwacht, de politie en de medewerkers en vrijwilligers van lokale organisaties in een psychosociale eerste-hulptraining met als inzet de omgang met vluchtelingen en het bewaken van de eigen geestelijke gezondheid. In Irak ondersteunde de organisatie geestelijke-gezondheidswerkers in het nemen van goed onderbouwde besluiten teneinde hun humanitaire interventies te verbeteren. In opdracht van UNICEF bracht WTF de behoefte aan MPHSS-ondersteuning in kaart. Op verzoek van de EU evalueerde WTF in Kosovo de Mitrovica Rock School. Deze school voorziet jonge lokale muzikanten van een neutraal platform waardoor zij kunnen leren van en deelnemen aan de Europese muziek-scene. Musicians without borders en de EU maken dit initiatief, dat bedoeld is om naoorlogse vijandelijkheden te overwinnen, mogelijk. In Sudan opende WTF, in samenwerking met de universiteit, het Ahfad Trauma Treatment and Training Centre. Dit centrum voorziet in training, instrumenten en een netwerk van professionele geestelijke-gezondheidswerkers dat geworteld is in de gemeenschap en methoden aanreikt om met studenten uit conflictgebieden om te gaan. In de Palestijnse gebieden waren teams van WTF-trainers actief in Nablus, Tulkarm en Jenin. Partner aldaar is de Birzeit University.WTF informeerde hulpverleners met drie uitgaven van Intervention. Deze afleveringen hadden ebola, het conflict in Nepal, Myanmar en Kashmir en een holistische benadering van lokale en cultuurspecifieke standpunten binnen humanitaire programma’s tot onderwerp.Tenslotte deelden WTF en UNESCO het voorzitterschap van the Reference Group of the Interagency Standing Committee on Mental Health and Psychosocial Support. Deze groep coördineert en verbetert de MHPSS noodhulp na rampen. WTF droeg ook bij aan een symposium over vredesopbouw in verschillende landen waaronder Syrië. De Nederlandse overheid organiseerde het symposium met steun van het UNICEF Peacebuilding, Education and Advocacy programma.

PDC

STIC

HTIN

G PE

LITA

IVP

IMPA

CTCO

GIS

STIC

HTIN

G 19

40-1

945

EQUA

TOR

FOUN

DATIO

NST

ICHT

ING

CENT

RUM

ʼ45

WAR

TRAU

MA

FOUN

DATIO

NKE

RNCI

JFER

S +

DANK

WOO

RD

Page 11: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

11 | Arq jaaroverzicht 2015

ResultatenWar Trauma Foundation was succesvol met het werven van fondsen bij de Nederlandse overheid, institutionele partners en private donoren. Ook onderhield WTF zijn relaties met vele internationale partners. WTF kreeg een nieuwe directeur en een nieuw team. De staf kreeg ondersteuning van stagiaires en parttime vrijwilligers. In de loop van het jaar kon WTF voor de verschillende programma’s lokale medewerkers inzetten. Het ziekteverzuim daalde van 5.5% in januari tot 0.6 % in december. Als gevolg van veiligheidsvraagstukken die speelden op de West Bank, in Oost-Congo, Sudan, Irak en Kameroen voerde de organisatie in de tweede helft van het jaar nieuwe reis- en veiligheidsmaatregelen in. WTF is in het bezit van de ISO-9001 certificering en voldoet daarmee aan de hoogste kwaliteitseisen. De organisatie heeft de ANBI-status en voldoet daarom ook aan de eisen die worden gesteld door het ‘International Aid Transparency Initiative’. WTF heeft een gering aantal fte’s (4,2 per eind 2016) en werkt met ZZP-ers en freelancers die expert zijn op het gebied van MPHSS. Door de wereldwijde ontwikkelingen zal de vraag naar MHSS-experts blijven toenemen en door de inzet van ZZP-ers en freelancers kan de efficiency van WTF maximaal gegarandeerd blijven, daarnaast blijft de organisatie flexibel in haar inzet van mensen en middelen.Met een positief resultaat van € 90.000 sloot WTF sloot het jaar 2015 af.

War Trauma Foundation

Directeur

mw. L. Ruttenberg MSc MBA

Comité van Aanbeveling

H.H.J. Dijkhuizen, vm. voorzitter raad van bestuur KPMG

drs. P.J.A.M. Jongstra RA, vm. voorzitter raad van bestuur

Ernst & Young

prof. drs. R.F.M. Lubbers, vm. minister-president

dr. P.W. Moerland, vm. voorzitter raad van bestuur Rabobank

Nederland

dr. A.H.G. Rinnooy Kan, hoogleraar Economie en Bedrijfskunde UvA

J. van der Weerd, vm. directeur Artsen zonder Grenzen

mr. B.E.M. Wientjes, vm. voorzitter Vereniging VNO-NCW

prof. dr. W.H.G. Wolters, klinisch psycholoog, psychotherapeut

drs. H.H.F. Wijffels, vm. Nederlands Bewindvoerder Wereldbank

ir. A.R. Wynaendts, voorzitter raad van bestuur en CEO AEGON N.V

War Trauma Foundation

Page 12: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

Arq jaaroverzicht 2015 | 12

IVPPraktijkpartner in Arq

—Foto: Erik Kottier

PDC

STIC

HTIN

G PE

LITA

IVP

IMPA

CTCO

GIS

STIC

HTIN

G 19

40-1

945

EQUA

TOR

FOUN

DATIO

NST

ICHT

ING

CENT

RUM

ʼ45

WAR

TRAU

MA

FOUN

DATIO

NKE

RNCI

JFER

S +

DANK

WOO

RD

Page 13: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

13 | Arq jaaroverzicht 2015

Het Instituut voor Psychotrauma (IVP) is de enige bv binnen de Arq-groep en verzorgt trainingen en opleidingen, o.a. voor de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en van Veiligheid en Justitie en organisaties als de NS, het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA), justitiële inrichtingen, het brandweercorps en de nationale politie. Het IVP houdt zich bezig met hoog-risico-beroepen, richt zich op preventie en denkt mee over het inrichten van organisaties en het monitoren van kwetsbare medewerkers. Dit jaar vierde het IVP zijn 30-jarig bestaan.

Maatschappelijke PositioneringHet IVP breidt zijn werkgebied uit naar ondervertegen-woordigde branches, zoals ziekenhuizen en bouwbedrijven; daarnaast ziet het agressiehantering en onderwijs als speerpunten. In verband met het eerste speerpunt voert IVP samen met Impact het project ‘Agressiehantering voor medewerkers met een publieke taak’ in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken uit. Op onderwijsgebied benoemde het IVP een ambassadeur op de thema’s ‘veilig klimaat op school’ en ‘radicalisering’. IVP werkt hierin samen met School en Veiligheid, dat deze programma’s op verzoek van het ministerie van OCW coördineert.Om zijn zichtbaarheid als expertisecentrum te vergroten, schoof het IVP regelmatig aan in radio- en tv-programma’s over bijvoorbeeld de aanslagen in Parijs. Het IVP verbeterde zijn informatiesystemen en bereidde het digitaal afnemen van diagnostische vragenlijsten in 2016 voor. Verder neemt het deel aan vernieuwende behandelprogramma’s. Zo participeert het IVP in het 3MDR (Memory Desensitization & Reconsolidation) promotieonderzoek dat bij Centrum ’45 loopt. Daarnaast loopt een onderzoek naar de EMD-app (Eye Movement Desensitization), waaraan 12 therapeuten van het IVP met 60 cliënten zullen deelnemen.Het resultaat van al deze inspanningen is dat tal van andere organisaties, zoals het Leger des Heils, uitvaartondernemers en gemeenten, het IVP nu weten te vinden, waarmee ook zij de zorg voor hun medewerkers structureel vorm kunnen geven.Het is voor het IVP essentieel onderdeel te zijn van Arq. Kennisontwikkeling via de ontwikkellijnen en bijdragen van promovendi en hoogleraren is hierdoor actueel en dichtbij, waarbij het IVP op zijn beurt praktijkervaring inbrengt.

Activiteiten in 2015De ondersteunende activiteiten na de vliegramp met de MH17 liepen natuurlijk door. Daarnaast speelde IVP een rol bij het ongeval met de hijskranen in Alphen aan de Rijn en zette het zich in bij asielzoekerscentra vanwege de aanzwellende vluchtelingenstroom. In Turkije werkte het IVP samen met de alarmcentrale aldaar.Verder verzorgde IVP maatwerktrainingen op het terrein

van agressiehantering, opvang & nazorg en traumatherapie voor medewerkers van politie, openbaar vervoer, justitiële inrichtingen en retailers waarbij het IVP 24 uur per dag bereikbaar is voor acute opvang.Samen met PDC en Stichting Centrum ’45 maakt IVP onderdeel uit van de Politiepoli. PDC stelt hier de diagnose en verwijst waar nodig door naar het IVP, Centrum’45 of elders. Ook de samenwerking met Impact is hecht en geheel con form de filosofie van Arq. Waar Impact onderzoekt en beleid formuleert, levert het IVP als gezegd de ervaring in de praktijk. Sprekende voorbeelden zijn het DAPPR project, het registratiepunt Suïcide politie, het Arq crisisteam, en het inventariseren van stressfactoren op de intensive care van het Erasmus Medisch Centrum. Met de zorgpartners ontwikkelt het IVP nieuwe e-health toepassingen verder zoals de EMD-app.

ResultatenHet IVP scoort een 8,2 op medewerkerstevredenheid en kent een laag ziekteverzuim. Net als eerder investeerde de organisatie in opleidingen op het gebied van coaching en e-learning. De organisatie versterkte zich met een junior trainer en een medewerker binnendienst. De financiële doelstelling om het resultaat van 2014 tenminste te evenaren werd gerealiseerd, ondanks het feit dat steeds meer klanten aanbesteden. Daarmee leggen zij het accent meer op kostenreductie dan op kwaliteit. Gelukkig zien enkele verzekeraars en grote organisaties in dat dit slechts een besparing op de korte termijn oplevert.Het financieel resultaat is gezond en conform verwachting. Hoewel de omzet van de Hulpverlening (65%) licht afnam, nam de omzet van Training & Opleiding licht toe (23%). De omzet van Projecten (12%) steeg sterker, waardoor het resultaat op peil bleef, ondanks investeringen in marketing en systemen.De verwachting is dat het IVP in de toekomst steeds meer organisaties aan zich zal weten te binden. Dit zal resulteren in een omzet- en winststijging.

IVP

Directeur

mw. drs. G.E.T. van Bellen

IVP

Page 14: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

Arq jaaroverzicht 2015 | 14

PDCZorgpartners in Arq

—www.pdcentrum.nl

PDC

STIC

HTIN

G PE

LITA

IVP

IMPA

CTCO

GIS

STIC

HTIN

G 19

40-1

945

EQUA

TOR

FOUN

DATIO

NST

ICHT

ING

CENT

RUM

ʼ45

WAR

TRAU

MA

FOUN

DATIO

NKE

RNCI

JFER

S +

DANK

WOO

RD

Page 15: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

15 | Arq jaaroverzicht 2015

Het Psychotrauma Diagnosecentrum (PDC) is een van de zorgpartners in Arq. Het PDC onderzoekt de psychische gevolgen van traumatische gebeurtenissen en adviseert over behandelmogelijkheden.

Maatschappelijke PositioneringHet PDC heeft als specialistisch kenniscentrum een belangrijke functie op het vlak van second opinion en consultatie voor collega-instellingen en de eerste- en tweedelijnsgezondheidszorg. Het richt zich hierbij uitsluitend op diagnostiek, consultatie en advies op het gebied van psychotrauma. Binnen één dag verricht het PDC psychodiagnostisch onderzoek, waarbij de aandacht zich richt op de traumatische gebeurtenissen in het leven van de betrokkene. Aansluitend volgt een bespreking van de diagnose met de cliënt. Hierna stuurt het PDC binnen twee weken een behandeladvies. Het PDC heeft een landelijke functie en neemt een onafhankelijke positie in.

Activiteiten in 2015Binnen het PDC is een voorname rol weggelegd voor de politiepoli, het verwijsadres voor politiemedewerkers met trauma-gerelateerde klachten. Uit heel Nederland komen politiemedewerkers voor diagnostiek en behandeling van posttraumatische stress-stoornis (PTSS) naar deze poli. De medewerkers van het PDC zijn volledig ingevoerd in de organisatie en cultuur van de politie. De PDC politiepoli werkt samen met het Amsterdams Medisch Centrum (AMC), dat als onderdeel van de Universiteit van Amsterdam (UvA) het wetenschappelijk onderzoek voor zijn rekening neemt, en Stichting Centrum ’45 die derdelijns-psychotraumazorg levert. Begin jaren negentig ontwikkelde de toenmalige, bij het AMC gevestigde, politiepoli de Korte Eclectische Psychotherapie (KEP) die ook in de huidige PDC-politiepoli nog altijd wordt toegepast. Naast KEP biedt PDC andere behandelvormen aan, zoals ‘Eye Movement Desensitization and Reprocessing’ (EMDR).PDC beschikt over een landelijk netwerk van psychotherapeuten. De organisatie schakelt waar mogelijk een behandelaar in in de buurt van de woonplaats van de cliënt. Wanneer dat de voorkeur verdient, verwijst het PDC de cliënt door naar een specialistische instelling. Door de samenwerking met het AMC/UvA levert PDC met het aanbieden van stageplaatsen ook een bijdrage aan onderwijs. PDC vraagt cliënten incidenteel om op vrijwillige basis mee te werken aan wetenschappelijk onderzoek.

Het PDC werkt binnen Arq nauw samen met het IVP, dat immers vaak betrokken is bij de opvang na traumatische gebeurtenissen bij bedrijven en overheidsinstellingen. Het PDC stelt op verzoek diagnoses voor het IVP, dat op zijn beurt voor kortdurende PTSS-behandelingen gebruik maakt van het therapeutennetwerk van het PDC.

ResultatenHet afgelopen jaar kreeg het PDC 75 aanmeldingen algemeen en 342 voor de politiepoli. De financiële resultaten van het PDC zijn samen met die van Equator Foundation toegevoegd aan die van Stichting Centrum ’45.

PDC

Directie

ing. E. Sas MBA, algemeen directeur

drs. R.A. Jongedijk, geneesheer-directeur

PDC

Page 16: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

Arq jaaroverzicht 2015 | 16

Zorgpartners in Arq

Stichting Centrum ’45

PDC

STIC

HTIN

G PE

LITA

IVP

IMPA

CTCO

GIS

STIC

HTIN

G 19

40-1

945

EQUA

TOR

FOUN

DATIO

NST

ICHT

ING

CENT

RUM

ʼ45

WAR

TRAU

MA

FOUN

DATIO

NKE

RNCI

JFER

S +

DANK

WOO

RD

Page 17: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

17 | Arq jaaroverzicht 2015

Stichting Centrum ’45 is de grootste zorgpartner binnen Arq Psychotrauma Expert Groep. Centrum ’45 streeft naar een steeds effectievere behandeling van psychotrauma’s en richt zich primair op mensen met ernstige en complexe psychotraumaklachten die het gevolg zijn van vervolging, oorlog en geweld. Kennisoverdracht aan organisaties die zich met dezelfde problematiek bezighouden is van groot belang. Dit blijkt wel uit het brede aanbod aan opleidingen vanuit Centrum ’45 en uit het opzetten van een netwerk van psychotrauma-centra. De instelling heeft het TOPGGz-keurmerk en is HKZ-gecertificeerd.

Maatschappelijke PositioneringStichting Centrum ’45 is in Nederland hèt behandel- en expertisecentrum op het gebied van de psychotraumatologie. Behandelingen gaan hand in hand met kwaliteitsmetingen en wetenschappelijk onderzoek, waartoe een databank is ingericht. Dit maakt innovatie mogelijk. Centrum ’45 behandelt PTSS in samenhang met andere trauma-gerelateerde psychische stoornissen vanuit een contextueel perspectief. Centrum ’45 en Equator Foundation ontwikkelen samen met andere Arq-partners als Impact, IVP en WTF kennis en expertise op het gebied van de psychotraumatologie en de behandeling ervan. Doel is om een bijdrage te leveren aan het maatschappelijk beleid, zowel nationaal als internationaal, en daarmee het integrale aanbod van de Arq-partners te versterken. De zorg is gericht op ketenzorg, waarbij Centrum ’45 binnen het Netwerk Psychotrauma Nederland samenwerkt met collega instellingen op het gebied van psychotrauma. De zorgpartners vervullen een landelijke regiefunctie en haalden twee gezichtsbepalende projecten binnen waarmee zij hun positie wisten te verstevigen: de Zorgstandaard Trauma- en Stressorgerelateerde Stoornissen en de Generieke Module Diversiteit. Centrum ’45 leidt beide projecten, die een standaard neer zullen zetten voor de hele GGZ in Nederland. Los van deze zorgstandaard heeft er ook rond de ontwikkeling van het landelijk Netwerk Psychotrauma Nederland (NPN) een doorbraak plaatsgevonden. Partijen spraken af intensief samen te werken bij de doorontwikkeling van het aandachtsgebied psychotrauma binnen de GGZ, waarbij de zorgstandaard leidend zal zijn. Men stelde een ontwikkelagenda vast en sloot een convenant. De volgende stap is een meerjarenplanning voor kennisdeling.Stichting Centrum ’45 wil een excellente organisatie zijn met voortdurende kwaliteitsbewaking, transparant georganiseerde zorgpaden en door Routine Outcome Monitoring (ROM) meetbare zorgverlening. Dit moet de voortrekkersrol in de geestelijke gezondheidszorg binnen het domein psychotrauma versterken, waarbij Centrum ’45 opgedane kennis inzet ter preventie en vroegsignalering. Getrapte intakeprocessen en gelaagde diagnostiek conform de fasering van het psychotrauma zijn hierbij instrumenteel.De zorgpartners brachten de organisatie van de opleidings-

en trainings activiteiten onder bij de Arq Academy. Met de oprichting van het Psychosociaal Ondersteuningspunt Vluchtelingen (POV) en door de nauwe samenwerking met WTF en IVP bij respectievelijk internationale trainingsprogramma’s en de diagnostiek en behandeling van politieagenten kreeg het integrale aanbod van Arq verder vorm.

Activiteiten in 2015Centrum ’45 installeerde expertiseteams die, samen met de ontwikkellijnen, een cruciale verbinding tussen innovatie en behandelpraktijk vormen. Deze teams zetten de behandellijnen uit en ontwikkelen innovatieve behandelmethoden op basis van ROM-gegevens. Centrum ’45 hief het aparte behandelteam Kind & Gezin daarentegen op. De organisatie gaf de voorkeur aan een model waarbij men de expertise Kind & Gezin binnen alle behandellijnen toe kan passen en stelde daarom een expertiseteam Kind & Gezin in. Ook op het vlak van de behandeling zijn belangrijke stappen gezet in innovatie. Veelbelovende ontwikkelingen zijn 3MDR, een combinatie van EMDR, Exposure en Cognitieve Gedragstherapie, de hoog intensieve EMDR, een zeer intensief klinisch programma van één week en de EMD App, een zelfhulp-applicatie bij herbeleving. Deze ontwikkelingen, die gekoppeld zijn aan onderzoek, zullen steeds meer deel gaan uitmaken van de behandeling.Stichting Centrum ’45 sloot met de COA en Menzis een convenant voor de optimalisatie van de asielzoekerszorg. De meest actieve centra in Nederland nemen een prominente positie in bij de verbetering van de zorg in de komende twee jaar waarbij een zeer actieve rol is weggelegd voor de zorgpartners. Een ander convenant tekende de organisatie met het Centrum Seksueel Geweld Amsterdam–Amstelland. Het CSG beoogt de drempel naar zorg op forensisch, medisch en psychisch gebied voor slachtoffers te verlagen zodat men tijdig medisch preventief kan ingrijpen, waarmee het ontstaan of verergeren van PTSS-klachten wordt voorkomen.Op het gebied van e-health en digitalisering begint het online burgerplatform Quli steeds vaster vorm aan te nemen. Met de introductie van psycho-educatie en een stabilisatiemodule stelde Centrum ’45 de eerste inhoud ter beschikking van de gebruikers. Bovendien is het traject voor een welkomstapplicatie versneld via een module van Minddistrict. De positie van de zorgpartners binnen de Coöperatie eLab Psychotrauma is inhoudelijk sterk en richt zich op de aantrekkingskracht van The Journey, een ‘serious game’. De zorglogistiek verstevigde Centrum ’45 met de aanstelling van een Diagnose Behandeling Combinatie-specialist (DBC) en een applicatiebeheerder voor Questmanager, Quli en het Electronisch Patiëntendossier (EPD).Tenslotte liepen er zeven promotietrajecten met als onderwerpen 3MDR, complex trauma, veteranen, veerkracht vluchtelingen, naoorlogse generatie, Narrative Exposure

Stichting Centrum ’45

Page 18: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

Arq jaaroverzicht 2015 | 18

Therapy (NET) ouderen en ongedocumenteerden. Vanuit Stichting Centrum ’45 / Equator Foundation zagen voorts, naast een aantal voordrachten, 31 publicaties in wetenschappelijke tijdschriften het licht.

Resultaten De resultaten die hier worden weergegeven zijn de gezamen-lijke resultaten van de drie zorgpartners binnen Arq. Het exploitatieresultaat bedroeg € 320.723* tegenover € 237.212 het jaar daarvoor. De personeelskosten stegen door extra inzet van noodzakelijk tijdelijk personeel, vroegtijdige vervanging van gepensioneerden en extra administratieve inzet. De Zorgverzekeringswet financiert voor 55% de patiëntenzorg voor volwassenen, voor de rest nemen de Regeling Zorg Asielzoekers (RZA), via Zorginstituut Nederland, de onverzekerden (25%) en de gemeenten de minderjarigen (20%) voor hun rekening.De onverzekerden zijn een aandachtspunt. Hun aandeel is de afgelopen jaren aanzienlijk toegenomen, terwijl de tarieven voor onverzekerden laag zijn en voor tolken geen vergoeding bestaat. Financieel staat deze groep daarom onder druk. Voor de landelijke kennistaak ontvangt Centrum ’45 een beschikbaarheidsbijdrage, vooralsnog in de vorm van een lumpsum. Volgend jaar volgt een afrekening op basis van de realisatie. De zorgpartners nemen als hoog-specialistisch centrum nationaal en internationaal een unieke positie in die tegelijkertijd kwetsbaar is, omdat er geen financieringssystematiek bestaat voor hoog-specialisme. Deze kwetsbaarheid pareren de zorgpartners door bewezen effectief te zijn. Excellente patiëntbeoordelingen en effectmetingen tonen dit aan. Verder verminderen de partners hun kwetsbaarheid door regelmatig met spraakmakende doorbraken in onderzoek en behandeling te komen.

* De jaarrekening 2015 van Stichting Centrum ’45 is nog niet definitief

vastgesteld. De oorzaak hiervan is het landelijk spelende probleem

binnen de GGZ van normonduidelijkheid in de DBC systematiek

waardoor de accountants zich met teveel onzekerheid geconfronteerd

zien om een goedkeurende verklaring te kunnen afgeven.

Stichting Centrum ’45

Directie

ing. E. Sas MBA, algemeen directeur

drs. R.A. Jongedijk, geneesheer-directeur

Cliëntenraad

mw. mr. M.C. Bruggeling, extern voorzitter

Stichting Centrum ’45

PDC

STIC

HTIN

G PE

LITA

IVP

IMPA

CTCO

GIS

STIC

HTIN

G 19

40-1

945

EQUA

TOR

FOUN

DATIO

NST

ICHT

ING

CENT

RUM

ʼ45

WAR

TRAU

MA

FOUN

DATIO

NKE

RNCI

JFER

S +

DANK

WOO

RD

Page 19: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

19 | Arq jaaroverzicht 2015

Zorgpartners in Arq

Equator Foundation

Inleiding

Het COPPA is onderdeel van het project ‘De patstelling

doorbroken; effectieve samenwerking en zorg voor

ongedocumenteerde vreemdelingen met psychiatrische

problematiek in Amsterdam’.1 Dit project is gestart in

februari 2014 en loopt af in juni 2015. Deze flyer geeft

een samenvatting van de ervaringen met en de resul­

taten van het COPPA.

De situatie van ongedocumenteerden met psychiatrische

problematiek is complex. Vaak is sprake van een langdurige

situatie van uitzichtloosheid door illegaal verblijf, dakloos-

heid en gebrek aan toekomstperspectief. Om hieruit te ko-

men is het nodig dat alle betrokken organisaties met elkaar

samenwerken: Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V), Immi-

gratie- en Naturalisatiedienst (IND), Medisch Opvangproject

Ongedocumenteerden (MOO), Stichting VluchtelingenWerk

van Amstel tot Zaan (SVAZ), Gemeentelijke Gezondheids-

dienst (GGD) en Equator Foundation (geestelijke gezond-

heidszorg).

Het doel van het COPPA is per casus gezamenlijk een

trajectplan op te stellen, gericht op een uitweg uit de

patstelling. Het beoogde toekomstperspectief is vrijwillige

terugkeer naar het land van herkomst of alsnog een ver-

blijfsvergunning. Het COPPA ondersteunt en bevordert de

samenwerking, vergroot het begrip voor elkaars positie en

stimuleert het buiten de eigen werkkaders treden om tot

werkbare oplossingen te komen.

Opzet en structuur

Het COPPA kent de volgende werk wijzen:

• Vierwekelijkse bijeenkomsten van circa 2 uur op een

centraal gelegen locatie. Het COPPA werkt met een vaste

voorzitter, notulist en agendavoering.

• Zoveel mogelijk vaste deelnemers van DT&V, IND, MOO,

SVAZ, GGD, Equator en gemeente Amsterdam.

• De deelnemers ondertekenen een geheimhoudings-

verklaring, waarin staat dat informatie met betrekking

tot de casuïstiek binnenskamers blijft.

• Subject zijn ongedocumenteerde vreemdelingen met

psychiatrische problematiek die in Amsterdam verblijven

en begeleid worden door het ASKV-project ‘Medisch

Opvangproject Ongedocumenteerden’ (MOO) of door

de Stichting VluchtelingenWerk Amstel tot Zaan.

• Alle deelnemers bereiden zich gedegen voor: casussen

voor volgend overleg worden tijdig doorgegeven en

betrokken deelnemers infomeren elkaar voorafgaand aan

de bijeenkomst over de desbetreffende voorgeschiedenis,

laatste stand van zaken en toekomstverwachting.

Dit gebeurt met behulp van een database waarin alle

deelnemers informatie kunnen invoeren en van waaruit

overzichten te genereren zijn.

• Alle deelnemende organisaties zijn aanwezig; bij absentie

wordt vervanging geregeld.

• Het MOO of SVAZ doen voorafgaand aan het overleg een

uitgebreide analyse van het juridisch dossier. Dit maakt het

mogelijk tijdens het COPPA inzicht te krijgen in het al dan

niet bestaan van perspectief op een verblijfsvergunning.

Pilot februari 2014 – juni 2015

1 Samenwerkingspartners: Stichting Arq (waaronder Equator Foundation en War Trauma Foundation), DT&V, IND, ASKV/MOO, SVAZ, GGD Amsterdam

en Gemeente Amsterdam. Looptijd: februari 2014 – juni 2015. Gefinancierd door het Europees Terugkeerfonds, DT&V, Stichting Arq en ASKV/MOO.

Casuïstiekoverleg Ongedocumenteerden

met Psychiatrische Problematiek in Amsterdam

Foto

grafi

e B

as B

altu

s

COPPA

—COPPA onderdeel van het project ‘De patstelling doorbroken’

Page 20: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

Arq jaaroverzicht 2015 | 20

Equator Foundation is de zorgpartner binnen Arq Psychotrauma Expert Groep die zich sterk maakt voor mentaal herstel en sociale binding van getraumatiseerde vluchtelingen en slachtoffers van mensenhandel in Nederland. Equator is als hooggekwalificeerde instelling in bezit van het keurmerk TOPGGz. De organisatie heeft zowel een internationale als een nationale expertfunctie. Equator koppelt zorg structureel aan wetenschappelijk onderzoek, kennisoverdracht en innovatie.

Maatschappelijke PositioneringEquator Foundation ontwikkelt samen met Centrum ’45 en andere Arq-partners als Impact, IVP en WTF kennis en expertise op het gebied van de psychotraumatologie en de behandeling ervan. Achterliggende gedachte is het integrale aanbod van de Arq-partners zo te versterken dat het bijdraagt aan het maatschappelijk belang.Equator biedt twee specialistische programma’s voor vluchtelingen aan: de traumagerichte dagbehandeling en de dagbehandeling voor traumatische rouw. Deze programma’s zijn gebaseerd op drie behandelfasen: stabilisatie, traumaverwerking en resocialisatie. Uiteraard zijn ze zorgvuldig afgestemd op relevante behandelprogramma’s van Centrum ’45 en benaderen ze de behandeling van PTSS in samenhang met andere traumagerelateerde psychische stoornissen vanuit een contextueel perspectief. De specifieke expertise van Equator richt zich in het bijzonder op de cross-culturele behandeling van migrantengroepen in het kader van rehabilitatieprogramma’s. De methodiek die hiervoor ontwikkeld is, is gebaseerd op de principes van Systematisch Rehabilitatiegericht Handelen. Voor slachtoffers van mensenhandel in de crisisopvang van het Amsterdams Coördinatiepunt tegen Mensenhandel gebruikt Equator het model voor getrapte diagnostiek, dat zijn nut inmiddels bewezen heeft.

Activiteiten in 2015Ongedocumenteerden kampen vaak met psychische klachten, waardoor zij noch hun leven kunnen overzien, noch hun toekomst kunnen afwegen. Zij hebben diagnostiek en behandeling nodig. Om hierin te kunnen voorzien ontplooit Equator initiatieven om de GGZ-zorgketen te verbeteren voor deze groep. De polikliniek voor ongedocumenteerde vreemdelingen en uitgeprocedeerde asielzoekers met trauma-gerelateerde klachten is hierin een belangrijke schakel. Vanwege hun onzekere bestaanssituatie zijn snelle zorgtoeleiding, een verantwoord en afgebakend zorgtraject en nauwe afstemming met hulporganisaties en overheidsdiensten noodzakelijk om crises te voorkomen en enig toekomstperspectief te bieden. Na afwijzing van een asielaanvraag dreigt immers vaak uitzichtloosheid. Equator werkt in de polikliniek nauw samen met andere GGZ- en ketenpartners in Amsterdam. De polikliniek kreeg de

instemming van het ministerie van Veiligheid en Justitie, omdat behandeling vaak voorwaarde blijkt om tot vrijwillige terugkeer te kunnen besluiten. Omdat veel cliënten geen verblijfstatus hebben, vindt afstemming met de Dienst Terugkeer & Vertrek en de Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND) plaats.Het werk voor slachtoffers van mensenhandel en de polikliniek voor ongedocumenteerden heeft Equator ondergebracht in wat men met recht innovatieve projecten kan noemen. Equator zoekt naar een verdere versteviging en structurele verankering van dit waardevolle werk in zijn aanbod.Equator sloot zich mede hierom aan bij het convenant dat Centrum ’45 heeft gesloten met het COA en Menzis voor de optimalisatie van de asielzoekerszorg. De organisatie is ook betrokken bij het convenant met het Centrum Seksueel Geweld Amsterdam–Amstelland. Het CSG beoogt de drempel naar zorg te verlagen zodat men tijdig kan ingrijpen. Equator onderzoekt in het verlengde hiervan of de organisatie een landelijke functie voor CSG’s kan gaan vervullen. Rotterdam en Utrecht hebben zich al gemeld bij Equator met het verzoek om zijn expertise met betrekking tot de problematiek van de slachtoffers van mensenhandel in te zetten in hun verzorgingsgebieden. Hiervoor stelde Equator een projectplan op, waarin het beschrijft hoe het de expertise kan inzetten en overdragen.Net als Centrum ’45 werkt Equator samen met de Regionale Instelling voor Nascholing en Opleiding (RINO) Noord-Holland, waar het voor universitaire en hogere beroepsopleidingen vaste modules en jaarlijkse gastcolleges verzorgt.

ResultatenDe resultaten van Equator Foundation zijn samen met die van het Psychotrauma Diagnose Centrum toegevoegd aan die van Stichting Centrum ’45. Het resultaat van Equator Foundation over het boekjaar was € 30.780 negatief, een verbetering ten opzichte van 2014 toen het om een negatief bedrag van € 131.652 ging. Het tekort is echter goed verklaarbaar omdat het vooral veroorzaakt wordt door de inrichtingskosten van de behandelpoli voor ongedocumenteerden. Ook de tolkenkosten spelen een rol, omdat het Zorginstituut Nederland deze kosten niet vergoedt.

Equator Foundation

Directie

ing. E. Sas MBA, algemeen directeur

drs. R.A. Jongedijk, geneesheer-directeur

Equator Foundation

PDC

STIC

HTIN

G PE

LITA

IVP

IMPA

CTCO

GIS

STIC

HTIN

G 19

40-1

945

EQUA

TOR

FOUN

DATIO

NST

ICHT

ING

CENT

RUM

ʼ45

WAR

TRAU

MA

FOUN

DATIO

NKE

RNCI

JFER

S +

DANK

WOO

RD

Page 21: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

21 | Arq jaaroverzicht 2015

Belangenpartners in Arq

Stichting 1940-1945

—Foto: Erik Kottier

Page 22: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

Arq jaaroverzicht 2015 | 22

Stichting 1940-1945 behartigt de belangen van verzets-deelnemers, vervolgingsslachtoffers en burger-oorlogsge-troffenen uit Nederland. De Stichting begeleidt aanvragen in het kader van de Wet Buitengewoon Pensioen 1940-1945 (Wbp), Wet Uitkeringen Vervolgingsslachtoffers 1940-1945 (Wuv) en Wet Uitkeringen Burger-Oorlogsslachtoffers (Wubo) en verzorgt de uitbetaling van buitengewone pen-sioenen. Waar nodig en mogelijk ondersteunt de Stichting cliënten op medisch of juridisch vlak. Verder voorziet de Stichting in sociale dienstverlening en ondersteunt vrijwil-ligerswerk. Op 27 juni 2015 vierde de Stichting zijn 70-jarig bestaan en herdacht 70 jaar einde Tweede Wereldoorlog.

Maatschappelijke PositioneringKerntaak van Stichting 1940-1945 is de wettelijke taak waarbij de Centrale Bestuurscommissie (CBC) belast is met de afgifte van ‘verzets- en waardigheidsverklaringen’ aan de PUR voor de Wbp. Uit hoofde van zijn paraplufunctie voor doelgroep-organisaties ondersteunt de Stichting organisatorisch en administratief het Centraal Orgaan Voormalig Verzet en Slachtoffers (COVVS), het Comité Vrouwen van Ravensbrück, het Herdenkingscomité Buchenwald, de Stichting Vrienden-kring Mauthausen en de Vereniging Landelijke Kontaktgroep Verzetsgepensioneerden 1940-1945 (LKG). Om het archief ook in de toekomst te kunnen raadplegen, hebben medewerkers de conservering van de archiefstukken ter hand genomen. Deze werkzaamheden zullen tot 2018 duren, waarna overdracht volgt aan het Nationaal Archief.De Stichting is een organisatie in afbouw. Om ontslag van medewerkers te voorkomen zoekt Arq vervangend werk voor hen, waar mogelijk binnen de eigen gelederen. De Commissie Toekomst Stichting 1940-1945 adviseerde over de afbouw en waarborging van taken, waarbij het plan van aanpak van de raad van bestuur leidend is. Naar aanleiding van een medewerkerstevredenheidsonderzoek stelden directie en medewerkers zelf een actieplan op ter vergroting van de efficiëntie en vermindering van de kwetsbaarheid. De Com-missie adviseerde ook het gedachtegoed van de Stichting, de herinnering aan het verzet, de vervolging en het geweld tegen burgers in de jaren 1940-1945 en de invulling aan de begrip-pen ‘bijzondere solidariteit’ en ‘ereschuld’ te bewaren en uit te dragen. De verwezenlijking van dit streven is de instelling van een bijzondere leerstoel Stichting 1940-1945: geschiedenis en betekenis van verzet tegen onderdrukking en vervolging bij de Faculteit Geesteswetenschappen van de Universiteit Utrecht. Omdat de werkzaamheden teruglopen, wijzigde de Stichting ook zijn organisatievorm en statuten. Per 1 januari 2016 heffen de Stichtingsraad en de Districtsraden zich op. Vanaf dat mo-ment bestaat alleen de Raad van Advies nog, uitgebreid met twee leden op voordracht van de Stichtingsraad. De Stichting werkte nauw samen met Cogis en Pelita in het Aanspreekpunt Naoorlogse Generatie (ANG), de uitvoering van de Tijdelijke Vergoedingsregeling Psychotherapie (TvP) en de

aanvraagbegeleiding bij Wuv en Wubo. Ook voor hun overige werkzaamheden zoeken de organisaties waar mogelijk naar integratie. Behalve met Cogis en Pelita werkt de Stichting bin-nen het Arq WO2 programma samen met Impact en Centrum ’45 om de kwaliteit van behandeling van en dienstverlening aan WOII-getroffenen op peil te houden en de expertise aan te wenden ten behoeve van slachtoffers van actuele conflicten.

Activiteiten in 2015Op 27 juni 2015 organiseerde de Stichting in Amersfoort een feestelijke bijeenkomst. Aanleiding was het 70-jarig bestaan. In aanwezigheid van Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix presenteerde de nieuwe hoogleraar, dr. Ismee Tames, zich. Daarnaast ontving de Prinses het eerste exemplaar van het jubileumboek De onderlinge belofte. Zeventig jaar Stichting 1940-1945. Alle leden van de doelgroep kregen het boek toegezonden. Het publiek kreeg de prachtige documentaire Wij zullen voor hen zorgen te zien. Andere Tijden zond het programma later zelfs landelijk uit onder de titel Steun voor het verzet. Bij de Wbp zijn 20 eerste aanvragen voor een buitengewoon pensioen afgehandeld. Ten behoeve van aanvragen van nabe-staanden verstrekte de Stichting 35 waardigheidsverklaringen. Voor wat Wubo en Wuv betreft werden 38 eerste en 73 aanvullende rapportages afgehandeld. In het kader van de Wbp betaalde Arq onder verantwoordelijk-heid van Stichting 1940-1945 maandelijks de buitengewone pensioenen van 1753 personen uit, die ook hun overige in-komsten, met uitzondering van de AOW, langs deze weg kun-nen laten uitbetalen. Dit houdt een daling in van 243 cliënten ten opzichte van vorig jaar. Daarnaast licht de Stichting desge-vraagd cliënten voor over de regelgeving en berekeningen. De Stichting bood verder 21 keer juridisch advies of on-dersteuning bij bezwaar in het kader van de wetten voor oorlogsgetroffenen. Verder bracht de juridisch medewerker in 45 gevallen op ander terrein advies uit.De Stichting 1940-1945 heeft de uitvoering van het maat-schappelijk werk overgedragen aan Stichting de Basis in Doorn. De Stichting behield echter een monitor- en verwijs-functie ten aanzien van dit werk. Daarom vond regelmatig overleg plaats met De Basis. Op het vlak van de sociale dienstverlening kunnen cliënten zich voor informatie, hulp of een ‘luisterend oor’ wenden tot het Dienstencentrum van Stichting 1940-1945. Zij deden dit 238 keer. Daarnaast verzochten 179 cliënten om inzage in dossiers. Het vrijwilligerswerk en de lotgenotencontacten vallen onder de verantwoordelijkheid van de Districtsraden die daarbij worden ondersteund door het Dienstencentrum. Er zijn 120 vrijwilligers actief die bezoeken afleggen. Zij organiseren verder lotgenotenbijeenkomsten en vakantieweken. Het Contactblad Stichting 1940-1945 verscheen vier keer in een oplage van 7500 exemplaren.

Stichting 1940-1945

PDC

STIC

HTIN

G PE

LITA

IVP

IMPA

CTCO

GIS

STIC

HTIN

G 19

40-1

945

EQUA

TOR

FOUN

DATIO

NST

ICHT

ING

CENT

RUM

ʼ45

WAR

TRAU

MA

FOUN

DATIO

NKE

RNCI

JFER

S +

DANK

WOO

RD

Page 23: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

23 | Arq jaaroverzicht 2015

ResultatenDe wettelijke en erkende taken en de conservering van het archief worden in hoofdzaak gefinancierd door het ministerie van VWS. Het vrijwilligerswerk en het Contactblad financiert de Stichting zelf. De Stichting behaalde een negatief exploitatieresultaat van € 80.417, dit in contrast tot het positieve resultaat van € 284.377 een jaar eerder. De begroting hield echter rekening met een negatief resultaat van € 545.000. Het resultaat is der-halve gunstiger dan aangenomen. De oorzaak hiervan ligt in hogere baten, lagere kosten, vrijval van voorzieningen en een hoger beleggingsresultaat.

Stichting 1940-1945

Directeur

drs. J.H.M. Driever

Raad van Advies

ds. P. Boomsma, voorzitter

mw. J.M. Hage-Zoetewei, lid

mw. drs. S.E. Scheepstra, lid

J.H. de Boef, lid

drs. E.R. van den Bout RA, lid

Stichtingsraad

W.J.A. Nieuwenhuijse, voorzitter

G.D. Yspeert, vice-voorzitter

mw. P.D. Dijkerman

mw. R. Hoolt

D. de Boef

T.J. de Boer

A. den Breeijen

F. Dam

H.A. Dijkstra

H.J. Goedhart

drs. G. Verrijn Stuart

drs. J.B. Weitkamp

Stichting 1940-1945

Page 24: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

Arq jaaroverzicht 2015 | 24

Belangenpartners in Arq

Stichting Pelita

PDC

STIC

HTIN

G PE

LITA

IVP

IMPA

CTCO

GIS

STIC

HTIN

G 19

40-1

945

EQUA

TOR

FOUN

DATIO

NST

ICHT

ING

CENT

RUM

ʼ45

WAR

TRAU

MA

FOUN

DATIO

NKE

RNCI

JFER

S +

DANK

WOO

RD

Page 25: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

25 | Arq jaaroverzicht 2015

Stichting Pelita stelt rapportages op in het kader van de wetten voor oorlogsgetroffenen en biedt sociale dienstverlening aan Indische Nederlanders en Molukkers. Pelita ondersteunt vrijwilligersorganisaties en initiatieven op het gebied van welzijn en zorg voor Indische Nederlanders en Molukkers. De dienstverlening is cultuursensitief en context specifiek. Cliënten voelen zich hierdoor herkend in hun culturele achtergrond en erkend in hun oorlogs- en geweldservaringen. Momenteel richt Pelita zich op het uitbreiden van het vrijwilligersbestand en het versterken van sociale netwerken binnen de doelgroep.

Maatschappelijke PositioneringPelita werkt in het WO2 programma nauw samen met de Arq-partners Stichting 1940-1945, Impact, Cogis en Centrum ’45. Dit programma beoogt niet alleen de kwaliteit van de dienstverlening aan WOII-getroffenen op peil te houden, maar ook de expertise betreffende WOII te bundelen en aan te wenden ten behoeve van actuele vraagstukken. Het Arq WO2 programma beoogt tevens synergie te bewerkstelligen met externe organisaties op het vlak van kennisontwikkeling en herdenken, zoals het NIOD en het Nationaal Comité 4 en 5 mei.Bij de wetsuitvoering werkt Pelita steeds intensiever samen met de Stichting 1940-1945. Hierop aansluitend ondernemen beide stichtingen stappen om ook te komen tot integratie van andere taken, waarbij de eigen identiteit voor de verschillende doelgroepen herkenbaar behouden blijft.In het scholingsprogramma Djalan Pienter, dé slimme weg naar cultuurspecifieke zorg, werkt Pelita samenwerkt met woonzorgcentrum (Wzc) Raffy en de Landelijke Stuurgroep Molukse Ouderen. Deze partners vormden een kennisnetwerk met Woonzorgcentra Haaglanden, Stichting Humanitas, Stichting tanteLouise-Vivensis en Zinzia Zorggroep/Rumah Kita om cultuursensitieve zorg aan Indische en Molukse ouderen te realiseren. Pelita ondersteunt verwante vrijwilligersorganisaties en neemt in dit verband ook deel aan de Werkgroep 1WO2, een samenwerkingsverband van vrijwilligersorganisaties van oorlogsgetroffenen WOII in Europa en Azië. De werkgroep heeft zich voorgenomen om een fysiek en digitaal platform van Europese en Indische vrijwilligersorganisaties te ontwikkelen. Daarnaast wil de werkgroep een dialoog op gang brengen met en tussen jongere generaties om een visie te ontwikkelen over het herdenken van WOII in de toekomst en de ceremoniële aspecten daarvan.

Activiteiten in 2015In het kader van de wettelijke taak stelde Pelita 193 eerste en 264 vervolgaanvragen op. Een significante toename ten opzichte van het jaar ervoor van respectievelijk 31 en 88, die deels toe te schrijven is aan de uitvoering van de Algemene

oorlogsongevallenregeling (AOR) die sinds 1 januari onder de verantwoordelijkheid valt van de SVB/PUR. Hierdoor verricht Pelita nu ook rapportages in het kader van de AOR.De loketfunctie voor het maatschappelijk werk, dat Stichting De Basis uitvoert, functioneerde goed waardoor 250 mensen hun weg vonden naar de gespecialiseerde maatschappelijk werkers van De Basis. In combinatie met de monitorfunctie vormt dit instrument een belangrijk middel om een samenhangend en solide hulp- en dienstverleningsaanbod te blijven bieden.Als onderdeel van de sociale dienstverlening organiseert Pelita doelgroepbijeenkomsten. Deze laagdrempelige bijeenkomsten dienen ter bestrijding van sociaal isolement en bieden een platform voor informatie en advies. Ook maken ze het bijtijds signaleren van problematiek mogelijk. De medewerkers en vrijwilligers verwezenlijkten op 27 verschillende locaties Masoek Sadja’s, familiedagen, Molukse contactdagen en Indische eettafels. De frequentie verschilt per bijeenkomst. Sommige vinden maandelijks plaats, andere één keer per kwartaal. Het totale bezoekersaantal ligt op jaarbasis ruim boven de 10.000. Verder organiseerden de medewerkers sociaal-contactgroepen en spreekuren. Een relevante ontwikkeling is dat de organisatie van de helft van deze bijeenkomsten inmiddels in handen van vrijwilligers is gelegd. Het programma Djalan Pienter verzorgde scholing voor 180 medewerkers van Stichting Nusantara en Stichting tanteLouise-Vivensis. Pelita Nieuws, met als doelgroep Indische Nederlanders, Molukkers en overige geïnteresseerden, verscheen de gebruikelijke zes keer in een oplage van 5500. De digitale nieuwsbrief van Pelita vond iedere drie weken zijn weg naar bijna 4000 abonnees. In zijn streven sociale netwerken te versterken, organiseerde Pelita op 19 september de landelijke netwerkdag informele zorg voor Indische en Molukse organisaties. De resultaten van de dag leverden een publicatie op die Pelita verspreidde onder deelnemers en belangstellenden. Op de dag bleek er behoefte aan een vervolg in de vorm van regionale netwerkdagen met als speerpunten het versterken van de informele zorg en het versterken van de samenhang tussen formele en informele zorg. Hierbij is overleg met de gemeenten voorwaarde om één en ander te realiseren binnen de kaders van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Voor Pelita zag men bij uitstek de rol van intermediair tussen partijen weggelegd. In Eindhoven en Zwolle startte Pelita pilots waarin de samenwerking tussen zorgaanbieders en vrijwilligersorganisaties gecoördineerd plaatsvindt. Zo levert de inzet van vrijwilligers, mantelzorgers en cliënten betere ondersteuning op.

Stichting Pelita

Page 26: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

Arq jaaroverzicht 2015 | 26

Resultaten Voor wat betreft het kwaliteitssysteem besloot Pelita over te stappen van de HKZ-certificering naar de ISO-9001 norm. Op één ‘minor’ na was deze overstap succesvol. Een drietal medewerkers stroomde uit vanwege pensionering of het verkrijgen van een nieuwe functie binnen Arq. Pelita boekte een positief exploitatieresultaat van € 86.979. De begroting ging uit van een resultaat van € 62.609, het resultaat is derhalve € 24.370 voordeliger dan voorzien.

Stichting Pelita

Directeur

mw. drs. H. Ferdinandus

Raad van Advies

P.C.J. Isaak, voorzitter

mw. A.W. Everts-Kuik, lid

Stichting Pelita

PDC

STIC

HTIN

G PE

LITA

IVP

IMPA

CTCO

GIS

STIC

HTIN

G 19

40-1

945

EQUA

TOR

FOUN

DATIO

NST

ICHT

ING

CENT

RUM

ʼ45

WAR

TRAU

MA

FOUN

DATIO

NKE

RNCI

JFER

S +

DANK

WOO

RD

Page 27: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

27 | Arq jaaroverzicht 2015

Kerncijfers in concept

GECONSOLIDEERDE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2015 2014

Baten

Zorgopbrengsten ZVW inclusief beschikbaarheidsbijdragen 10.567 11.620Zorgopbrengsten overig 6.200 4.816Totaal zorgopbrengsten 16.767 16.436Projectinkomsten 5.659 6.558Projectinkomsten uit Europese subsidies 1.011 1.155Trainingen 736 722Donaties 176 737Overige baten 3.143 1.926Totaal bedrijfsopbrengsten 27.492 27.534

LastenPersoneelskosten 18.537 18.323Afschrijvingen 566 864Overige bedrijfslasten 7.738 7.300Totaal bedrijfslasten 26.841 26.487

Brutobedrijfsresultaat 651 1.047Financiële baten en lasten 10 61Netto bedrijfsresultaat 661 1.108

Kasstroom uit operationele activiteiten -97 4.157

BALANS 2015 2014

Activa

Vaste activa

Immateriële vaste activa 474 694Materiële vaste activa 6.981 1.646Financiële vaste activa 1.905 2.715

9.360 5.055Vlottende activa

Vorderingen 11.198 11.113Liquide middelen 5.378 5.981

16.576 17.09425.936 22.149

Totaal activa

Passiva

Eigen vermogen 10.375 9.873Voorzieningen 1.022 1.182Langlopende schulden 1.000 1.100Kortlopende schulden 13.539 9.994Totaal passiva 25.936 22.149

bedragen in duizenden euro, tenzij anders aangegeven

De jaarrekeningen 2015 van Stichting Centrum ’45 en – vanwege de consolidatie – Stichting Arq zijn nog niet definitief vastgesteld. De oorzaak hiervan is gelegen in het landelijk spelende probleem binnen de GGZ van normonduidelijkheid in de DBC systematiek waardoor de accountants zich met teveel onzekerheid geconfronteerd zien om een goedkeurende verklaring te kunnen afgeven. Het door VWS, NZa, Zorgverzekeraars en GGZ NL afgesproken traject om deze onzekerheden weg te nemen, loopt nog, waardoor op zijn vroegst in het najaar van 2016 de jaarrekening definitief kan worden vastgesteld.

MEDEWERKERS2015234,96 fte2014232,92 fte

SOLVABILITEIT 201540,0%201444,6%

Page 28: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

Arq jaaroverzicht 2015 | 28

DankwoordDe werkzaamheden van Arq Psychotrauma Expert Groep zijn mede mogelijk door individuele bijdragen van donateurs en door de volgende klanten en (project)financiers: Abbas fonds, Achmea, Ambulancezorg, Brandweer, Bureau Jeugdzorg, COA, CbusineZ, CZ, Dusseldorp Kinderfonds, EUR Human, Europese Commissie, Europese Unie en Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (voor projecten Opsic, TERRA, Inpreze/Kansen voor West), Fonds NutsOhra, GCA, Gemeente Amsterdam, Gemeente Alphen a/d Rijn, Gemeente Hilversum, Gieskes-Strijbis Fonds, GGZ NL, ING Goede Doelenfonds, Mevrouw Heijn, Leger des Heils, Lippincott Williams & Wilkins, het Mensenrechtenfonds, Menzis, Menzis/COA administratie, Ministerie van Binnenlandse Zaken, Ministerie van Buitenlandse Zaken, Ministerie van Defensie, Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Ministerie van Veiligheid & Justitie, Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Multizorg, Nederlandse Spoorwegen, Nationale Politie, Nidos, Porticus, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), SASS, Stichting BOO, Stichting School & Veiligheid, Sociale Verzekeringsbank (SVB), SSC-Dienst Justitiële Inrichtingen, Staatsbosbeheer, UNHCR, UNICEF, United States Institute of Peace, VGZ, vfonds, VNG, Uitgeverij Wolters Kluwer, ZonMw, Zorgverzekeraars Nederland.

PDC

STIC

HTIN

G PE

LITA

IVP

IMPA

CTCO

GIS

STIC

HTIN

G 19

40-1

945

EQUA

TOR

FOUN

DATIO

NST

ICHT

ING

CENT

RUM

ʼ45

WAR

TRAU

MA

FOUN

DATIO

NKE

RNCI

JFER

S +

DANK

WOO

RD

Page 29: Over 2015 · Na zijn afscheidsrede ontving Rolf uit handen van een van zijn eerste promovendi, prof. Peter van der Velden, een liber amicorum met als titel Psychotrauma wel beschouwd.

29 | Arq jaaroverzicht 2015

Arq Psychotrauma Expert Groep

Nienoord 5

1112 XE Diemen

T + 31 (0)20 840 76 40 [email protected]

www.arq.org