Ouders betrekken - VHTO...Om ouders optimaal te betrekken bij Talentenkijker en hen zich bewust te...

13
3 Ouders betrekken Ouders betrekken 3

Transcript of Ouders betrekken - VHTO...Om ouders optimaal te betrekken bij Talentenkijker en hen zich bewust te...

Page 1: Ouders betrekken - VHTO...Om ouders optimaal te betrekken bij Talentenkijker en hen zich bewust te maken van hun rol in de talentontwikkeling van hun kind, is het raadzaam een aparte

3 Ouders betrekken

Ou

de

rs be

trek

ke

n

3

Page 2: Ouders betrekken - VHTO...Om ouders optimaal te betrekken bij Talentenkijker en hen zich bewust te maken van hun rol in de talentontwikkeling van hun kind, is het raadzaam een aparte

talentenkijker OUDERS BETREKKEN 67

Inhoud

Deel 1 Inleiding 68

Deel 2 Ouderbijeenkomst Kijk op talent 70

Bijlage 1 Uitnodiging ouderbijeenkomst Kijk op talent 74

Bijlage 2 Talentenkijker voor ouders 75

Bijlage 3 Ouders en hun rol bij (school)loopbaankeuzes 77

Page 3: Ouders betrekken - VHTO...Om ouders optimaal te betrekken bij Talentenkijker en hen zich bewust te maken van hun rol in de talentontwikkeling van hun kind, is het raadzaam een aparte

68 talentenkijker OUDERS BETREKKEN

Deel 1 Inle iding

Waarom ouders betrekken?

Ouders hebben veel invloed op de ontwikkeling van talenten bij hun kinderen,

op de beeldvorming over (Bèta) Wetenschap & Technologie (W&T) en op (school)

loopbaankeuzes die al vroeg in de (school)loopbaan gemaakt moeten worden, zoals

de keuze van een sector (vmbo) of een profiel/vakkenpakket (havo/vwo). Het is

daarom van groot belang ook de ouders/verzorgers te betrekken bij Talentenkijker.

Uit (neuro)wetenschappelijk onderzoek komt steeds duidelijker naar voren dat iedereen

wordt geboren met een soort blauwdruk aan mogelijkheden, en dat deze mogelijkheden

zich in meerdere of mindere mate verder ontwikkelen onder invloed van de omgeving.

Onder ‘omgeving’ wordt dan verstaan: mensen (met name ouders/gezin, leeftijdgenoten

en leerkrachten) en omstandigheden (zoals meer of minder financiële middelen, een

muzikaal milieu of juist een technisch milieu).

Vooral ouders/verzorgers spelen een grote rol bij de ontwikkeling van de mogelijkheden

(talenten, voorkeuren, opvattingen, gedrag) van hun kinderen, omdat zij vanaf de

geboorte lange tijd de belangrijkste ‘anderen’ zijn in het leven van hun kinderen.

Veel mensen, ook ouders, associëren beroepen in W&T onbewust met mannen en

mannelijkheid en beroepen in de zorg bijvoorbeeld met vrouwen en vrouwelijkheid.

Als ouders zich daar niet van bewust zijn, kan dit ertoe leiden dat kinderen

schoolloopbaankeuzes maken die gebaseerd zijn op de associaties die hun ouders daarbij

hebben, in plaats van op grond van hun eigen talenten. Zo kan talent, ook talent voor

W&T, verloren gaan. Het is waardevol dat ouders:

– zich bewust worden van associaties die zij hebben over mannen/mannelijkheid en

vrouwen/vrouwelijkheid;

– zich verdiepen in ‘talenten’, zowel van zichzelf als van hun kinderen, en erkennen dat

hun eigen talenten kunnen verschillen van die van hun kinderen;

– zich bewust worden van het feit dat sommige mensen een W&T-beroep uitoefenen

en anderen een beroep buiten de wereld van W&T, maar dat W&T in elk geval in ieder

beroep een rol speelt.

Ouders betrekken bij Talentenkijker

Bij verschillende onderdelen van Talentenkijker wordt ouders gevraagd een actieve rol te

spelen. Bijvoorbeeld bij het uitkiezen van talenten voor hun kind. En als u besluit om een

tweede gastles te organiseren, kunt u een ouder met een beroep in W&T in de klas iets

over het eigen beroep laten vertellen.

Page 4: Ouders betrekken - VHTO...Om ouders optimaal te betrekken bij Talentenkijker en hen zich bewust te maken van hun rol in de talentontwikkeling van hun kind, is het raadzaam een aparte

talentenkijker OUDERS BETREKKEN 69

Om ouders optimaal te betrekken bij Talentenkijker en hen zich bewust te maken van hun

rol in de talentontwikkeling van hun kind, is het raadzaam een aparte bijeenkomst voor de

ouders in te plannen of er in een ouderavond aandacht aan te besteden. In onderstaande

tabel vindt u een overzicht van hoe en wanneer u ouders kunt betrekken bij Talentenkijker.

Tools voor de leerkracht

In de bijeenkomst kunt u de bijbehorende Powerpoint-presentatie (hierna PPT) gebruiken.

De PPT’s leiden u door de bijeenkomsten en zorgen ervoor dat u weinig voorbereidingstijd

nodig hebt. U kunt de PPT’s vinden op www.talentenkijker.nl. Bij elke dia vindt u in

het notitiekader een tekst die u bij die dia kunt uitspreken.

Les Inzet

Vóór les 1 Vóórdat u start met Talentenkijker kunt u een ouderbijeenkomst organiseren.

Tijdens de ouderbijeenkomst geeft u ouders meer informatie over Talentenkijker,

het domein Wetenschap & Technologie en ‘talent’. U laat de ouders weten hoe zij

(actief) kunnen bijdragen aan Talentenkijker.

Les 2 U geeft de leerlingen een lege talentenkaart mee naar huis. De ouders/verzorgers

vullen deze talentenkaart in voor hun kind(eren). De leerling voegt deze

talentenkaart toe aan haar/zijn verzameling talentenkaarten.

Ná les 4 U kunt zelf een tweede gastles van een ouder met een bèta/technisch beroep

regelen zodat de leerlingen met nóg een beroepsbeoefenaar in W&T kennis kunnen

maken. Door de brief in bijlage p 21 te versturen, of door ouders te vragen tijdens

de ouderbijeenkomst, kunt u peilen of er ouders met een geschikt beroep zijn die

hier interesse in hebben.

Les 5 Laat de leerlingen thuis hun programmeerresultaten op Scratch tonen aan hun

ouders.

Page 5: Ouders betrekken - VHTO...Om ouders optimaal te betrekken bij Talentenkijker en hen zich bewust te maken van hun rol in de talentontwikkeling van hun kind, is het raadzaam een aparte

70 talentenkijker OUDERS BETREKKEN

Deel 2 Ouderbi jeenkomst Kijk op talent

De school kan besluiten vóór de start van Talentenkijker een aparte ouderbijeenkomst te

plannen of er aandacht aan te besteden tijdens een al ingeplande ouderbijeenkomst voor

de ouders/verzorgers van de betrokken klas(sen). U kunt bespreken wat u samen met

ouders kunt doen om genderstereotiepe opvattingen, ideeën, voorkeuren en gedragingen

te doorbreken om jongens en meisjes dezelfde kansen en mogelijkheden te bieden. Ouders

kunnen hun kinderen ondersteunen bij het ontwikkelen van hun talenten en ambities,

ongeacht of zij jongens of meisjes zijn. In deze ouderbijeenkomst communiceert u dit met

de ouders/verzorgers. Bovenstaande onderdelen komen ook in de Leerkrachtentraining

onder tab 5 aan de orde alsmede in de introductiefilm, te vinden op

www.talentenkijker.nl.

Doelen

• Ouders informeren over het project Talentenkijker.

• Ouders maken kennis met de wereld van W&T(-beroepen).

• Ouders horen wat in dit project wordt bedoeld met ‘talent’, denken na over

talenten van zichzelf en hun kinderen en realiseren zich dat hun talenten

kunnen verschillen van die van hun kinderen.

• Ouders worden zich (meer) bewust van hun eigen genderstereotiepe associaties

en opvattingen met betrekking tot W&T.

• Ouders worden zich (meer) bewust van het feit dat van het feit dat

bètawetenschap, technologie en ICT in elk beroep een rol spelen.

Voorbereiding

• Ouders/verzorgers uitnodigen voor ouderbijeenkomst: Kijk op Talent, zie

bijlage p 74.

• Alle standaardvoorbereidingen om een middag/avond met leerlingen en

ouders/verzorgers te organiseren.

• Van tevoren Powerpoint-presentatie (PPT) doornemen (te vinden op

www.talentenkijker.nl). Deze PPT bevat alle bespreekpunten én – in het

notitiekader – de begeleidende teksten.

Benodigdheden

• Powerpoint-presentatie, laptop, smartboard of projectiescherm en beamer.

• Alle standaardbenodigdheden voor een middag/avond met leerlingen en

ouders/verzorgers.

• De talentenlijst en het blad met de talentenkaartjes voor alle deelnemers.

• Een overzicht van het project Talentenkijker voor alle deelnemers, bijlage p 75.

Optioneel

Page 6: Ouders betrekken - VHTO...Om ouders optimaal te betrekken bij Talentenkijker en hen zich bewust te maken van hun rol in de talentontwikkeling van hun kind, is het raadzaam een aparte

talentenkijker OUDERS BETREKKEN 71

Beschrijving

U heet de ouders/verzorgers welkom. U vraagt de ouders na te denken over welke

associaties zij hebben bij Wetenschap & Technologie (W&T). U vraagt bijvoorbeeld:

Welk beeld heeft u van W&T? Heeft u dit beeld altijd gehad of is dat in de loop der tijd

veranderd? Laat de ouders hier kort iets over opschrijven.

Uitleg Talentenkijker

Vervolgens geeft u achtergrondinformatie over Talentenkijker. U gaat in op de redenen

waarom ouders nadrukkelijk bij dit project worden betrokken.

U vertelt dat in het kader van dit project onder ‘talent’ wordt verstaan:

Talent is in Talentenkijker een (deels) tot ontwikkeling gebrachte begaafdheid of aanleg.

We gebruiken talent hier niet in relatie tot anderen, maar in relatie tot jezelf. Dus, je hebt

niet alleen talent als je tot de top binnen een bepaald gebied behoort (zoals: je hebt talent

voor voetballen, want je speelt in het nationale elftal), maar ook als je het ene beter kunt

dan het andere (zoals: je hebt talent voor presenteren, want dit kun je beter dan regelen of

nauwkeurig werken).

Een talent is dus iets waar je op dit moment relatief, ten opzichte van jezelf, goed in

bent. Leerlingen zijn nog volop in ontwikkeling. De omgeving stimuleert je om bepaalde

begaafdheden meer of minder tot ontwikkeling te brengen.

Talentenkaartjes

Vertel dat de talenten in het project aan de

hand van talentenkaartjes worden toegelicht.

Leerlingen krijgen zo’n talentenkaartje van hun

leerkracht en van medeleerlingen. Vertel dat

de ouders binnenkort ook de vraag krijgen een

talent van hun kind te benoemen.

Talenten koesteren

Nodig de ouders uit iets te zeggen over een

talent van henzelf en een talent van hun kind.

U geeft aan dat het belangrijk is dat ouders zich

realiseren dat talenten van kinderen kunnen

verschillen van die van hun ouders en dat het

dan toch zaak is de talenten van de kinderen die

verschillen van die van hen, te koesteren.

Dan is er een pauze. Vertel bij het aankondigen

van de pauze dat er talentenlijsten en

talentenkaarten ter inzage liggen (mogen mee

naar huis). Vertel ook dat u na de pauze gaat

vragen of er ouders zijn die kort iets over hun

W&T-beroep willen vertellen.

Talentenkaart

Voor:

Gekregen van:

Jouw talent is:

Dat vind ik, omdat:

TalentenkaartVoor:

Gekregen van:

Jouw talent is:

Dat vind ik, omdat:TalentenkaartVoor:

Gekregen van:

Jouw talent is:

Dat vind ik, omdat:

Page 7: Ouders betrekken - VHTO...Om ouders optimaal te betrekken bij Talentenkijker en hen zich bewust te maken van hun rol in de talentontwikkeling van hun kind, is het raadzaam een aparte

72 talentenkijker OUDERS BETREKKEN

Ouders met een beroep in W&T

Na de pauze vraagt u nogmaals wie iets over haar of zijn W&T-beroep wil vertellen. Vraag

een aantal gegadigden dit voor de groep te komen doen. Stel vragen als:

– Wat houdt uw beroep in? Kunt u een werkdag of werkweek beschrijven?

– Welke talenten heeft u nodig in uw beroep?

– Hoe heeft u deze talenten ontwikkeld?

– Werkt u veel samen met anderen?

– Kunt u enkele attributen of voorwerpen noemen die u in uw werk gebuikt?

– Kunt u iets vertellen over het nut van uw werk voor de maatschappij?

– Wat vindt u aantrekkelijk aan uw beroep?

Niet-stereotiep

Registreer wie van deze vertellers u

geschikt lijken zijn om ook in de klas

over hun beroep te vertellen. Een

belangrijk criterium hierbij is dat ze dat

op een niet-genderstereotiepe manier

kunnen. Dit betekent dat zij niet expliciet

zeggen of (impliciet) suggereren dat een

beroepsbeoefenaar in W&T een man is

en dat zij niet uitsluitend over de concrete

techniek in hun beroep vertellen, maar

juist ook over samenwerken, overleggen,

contact met klanten, regelen, afstemmen en

dergelijke.

De rol van W&T in ander werk

Vraag vervolgens aan de ouders met een beroep in een ander domein dan W&T, hoe W&T

een rol speelt in hun werk. Bijvoorbeeld:

– Wat houdt uw beroep in? Wilt u een werkdag of werkweek beschrijven?

– Op welke manier speelt W&T een rol in uw werk?

Als ouders in eerste instantie denken dat W&T geen rol speelt in uw werk, doe dan

suggesties: gebruikt u een computer(programma) of telefoon (smartphone)? Gaat u met de

auto of gebruikt u een OV-chipkaart? Hierdoor worden ouders zich meer bewust van het

feit dat W&T in bijna ieder beroep een rol speelt.

Associaties

Vraag de ouders of ze iets willen vertellen over wat zij in het begin van de bijeenkomst

hebben opgeschreven. Licht daaruit vooral de associaties van W&T met mannen,

mannelijkheid, mannenwereld, veel bezig met machines/apparatuur en weinig met

mensen, zwaar werk, vies werk e.d. uit. Vraag hoe ze nu, na deze bijeenkomst, over

die associaties denken. Grijp terug naar wat de ouders met een W&T-beroep over hun

werk hebben verteld en toon aan dat die associaties meestal niet overeenkomen met de

huidige werkelijkheid. Vertel de ouders dat zij hun associaties (vaak onbewust) doorgeven

aan hun kinderen. Benadruk nogmaals uw punt dat het belangrijk is dat kinderen

schoolloopbaankeuzes kunnen maken op grond van hun talenten, in plaats van op grond

van associaties en stereotiepe ideeën van hun ouders en leerkrachten.

Tip Let erop dat ouders die

over hun beroep vertellen niet

te lange antwoorden geven en

vaktermen duidelijk uitleggen.

Schat in of hun verhaal

aansluit bij de belevings-

wereld van leerlingen.

Page 8: Ouders betrekken - VHTO...Om ouders optimaal te betrekken bij Talentenkijker en hen zich bewust te maken van hun rol in de talentontwikkeling van hun kind, is het raadzaam een aparte

talentenkijker OUDERS BETREKKEN 73

Aan het eind van de bijeenkomst geeft u de ouders mee dat zij thuis met hun kind verder

kunnen praten over de rol van W&T in hun werk.

Optie: Ouders om medewerking vragen

Schiet na afloop de ouders aan die na de pauze een aantrekkelijk verhaal over hun W&T-

beroep hebben verteld:

– Vraag hen of zij bereid zijn om in de klas over hun beroep te komen vertellen.

– Check samen met deze ouders of hun beroep daadwerkelijk een beroep in

bètawetenschap, technologie of ICT is. Check ook of zij een opleiding in deze richting

gevolgd hebben.

Folders voor ouders

VHTO heeft voor ouders folders ontwikkeld met tips en aanknopingspunten over

waarom het belangrijk is zelf als ouder/verzorger een actieve rol te spelen bij de (school)

loopbaankeuzes die kinderen moeten maken. In de ouderfolders staat uitgebreider

beschreven wat ouders met kinderen in het basisonderwijs kunnen doen om hun kind te

begeleiden bij schoolloopbaankeuzes. De folders zijn gemaakt in het kader van ‘Dit doe ik’

en zijn te vinden onder het kopje ‘ouders’ op www.ditdoeik.nl. Gedrukte exemplaren

zijn tevens (beperkt) beschikbaar.

U kunt als leerkracht de ouders attenderen op het bestaan van deze folders. Eventueel kunt

u daar de tekst in bijlage 3, p 77-78 voor gebruiken.

Planning van de ouderbijeenkomst, in minuten

Tijd 00 – 10 Testen of de Powerpointpresentatie werkt.

Tijd 10 – 20 Introductie; de ouders schrijven hun associaties met W&T op

Tijd 20 – 40 Uitleg project en over het betrekken van de ouders daarbij; uitleg over talenten

Tijd 45 – 60 Pauze; talentenlijsten en talentenkaarten ter inzage (mogen mee naar huis)

Tijd 60 – 75 Leerkracht in gesprek met ouders en hun W&T-beroep

Tijd 75 – 90 Leerkracht in gesprek met ouders over W&T in hun beroep

Tijd 90 – 100 Terugkoppeling naar associaties uit het begin van de bijeenkomst

Tijd 100 –105 Afsluiten: geschikte ouders om medewerking vragen

Page 9: Ouders betrekken - VHTO...Om ouders optimaal te betrekken bij Talentenkijker en hen zich bewust te maken van hun rol in de talentontwikkeling van hun kind, is het raadzaam een aparte

Geachte ouders/verzorgers,

[Naam van uw school] doet mee aan Talentenkijker!

In dit project komen leerlingen van groep 7 en 8 in contact met voorbeeldberoepen uit

(Bèta)Wetenschap & Technologie (hierna W&T). Ze onderzoeken hun eigen talenten

en ontdekken dat het vakgebied W&T voor zowel meisjes als jongens geschikt is. Er

komen beroepsbeoefenaars uit de wereld van W&T op bezoek in de klas. De leerlingen

ontwikkelen een eigen talentenlijst en maken in een praktische les kennis met de

beginselen van programmeren.

Graag willen wij de ouders/verzorgers van de leerlingen in de betrokken klas(sen)

uitnodigen voor een informatieve ouderbijeenkomst voor aanvang van Talentenkijker:

Kijk op talent.

De ouderbijeenkomst Kijk op talent zal plaatsvinden op [datum, tijdstip, locatie].

Op deze [middag/avond] vertellen wij wat Talentenkijker inhoudt en op welke wijze de

ouders kunnen bijdragen. Zo krijgt u binnenkort de vraag een talent van uw kind te

benoemen.

Wij hopen van harte dat u de startbijeenkomst voor de ouders/verzorgers kunt bijwonen.

Met vriendelijke groet,

[naam leerkracht(en), klasnummer(s)]

Ja, ik kom naar de Ouderbijeenkomst Kijk op talent, op [datum].

Naam

Ouder/verzorger van

Beroep

Telefoonnummer

E-mailadres

[datum]

Digitaal op www.talentenkijker.nl

Bij lage 1 Uitnodiging ouderbi jeenkomst Kijk op talent

74 talentenkijker OUDERS BETREKKEN

Page 10: Ouders betrekken - VHTO...Om ouders optimaal te betrekken bij Talentenkijker en hen zich bewust te maken van hun rol in de talentontwikkeling van hun kind, is het raadzaam een aparte

talentenkijker OUDERS BETREKKEN 75

Bijlage 2 Talentenki jker voor ouders

Met Talentenkijker verdiepen leerlingen van groep 7 en 8 zich in de wereld van

(Bèta)Wetenschap en Technologie (hierna W&T). Ze onderzoeken hun eigen

talenten en ontdekken dat W&T voor zowel jongens als meisjes geschikt is. Er

komen beroepsbeoefenaars uit de wereld van W&T op bezoek in de klas. De

leerlingen ontwikkelen een eigen talentenlijst en maken in een praktische les

kennis met de beginselen van programmeren.

Een van de doelen van Talentenkijker is jongens en meisjes duidelijk te maken dat

beroepen in W&T een realistisch toekomstperspectief voor hen vormen, ook al

hebben zij misschien het gevoel dat dit niks voor hen is.

Daarnaast is het doel leerlingen te laten nadenken over wat zij later willen worden

en te stimuleren dat zij bij latere (school)loopbaankeuze hun talenten als basis

nemen. En zich niet, zoals vaak gebeurt, laten leiden door (onbewuste) stereotiepe

ideeën en associaties over wat bij meisjes/vrouwen hoort en wat bij jongens/

mannen hoort.

Wat gaan de leerlingen de komende weken doen?

Stereotypen aan de kant

In les 1 tekenen de leerlingen een architect. De leerlingen

ontdekken dat een architect niet vanzelfsprekend een man

is. Ofwel: de leerlingen krijgen meer inzicht in hun eigen

genderstereotiepe associaties op het gebied van W&T. De

leerlingen spelen het beroepenkwartet en maken zo kennis

met een aantal beroepen in W&T. In het beroepenkwartet

speelt een talent dat bij het betreffende beroep goed van pas

komt ook een rol.

Talenten

In les 2 wordt verder ingegaan op

talenten. De leerlingen benoemen

talenten van zichzelf. Ook de

leerkracht, medeleerlingen en

de ouders/verzorgers benoemen

een talent van de leerling(en). De

leerlingen bewaren de talenten in

een envelop op school.

Talentenkaart

Voor:

Gekregen van:

Jouw talent is:

Dat vind ik, omdat:

TalentenkaartVoor:

Gekregen van:

Jouw talent is:

Dat vind ik, omdat:

TalentenkaartVoor:

Gekregen van:

Jouw talent is:

Dat vind ik, omdat:

42 talentenkijker Basismodule – leerlingenwerkBladen

Werkblad 1 Inle iding

Beelden van beroepen

Mijn tekening van een architect:

Beroepenkwartet

Je hebt zojuist met je groepje twee keer het beroepenkwartet gespeeld. In totaal heb je

16 verschillende beroepen besproken met je groepje.

Welk beroep lijkt jou het leukst? (Of: welk beroep zou je zelf wel eens willen uitoefenen?)

Waarom vind je dat?

Les 1

Page 11: Ouders betrekken - VHTO...Om ouders optimaal te betrekken bij Talentenkijker en hen zich bewust te maken van hun rol in de talentontwikkeling van hun kind, is het raadzaam een aparte

Voorbereiding beroepsbeoefenaar in de klas

In les 3 bereidt de leerkracht met de leerlingen het bezoek van iemand met een beroep

in W&T aan de klas voor.

Beroepsbeoefenaar op bezoek

In les 4 komt de beroepsbeoefenaar daadwerkelijk op bezoek in de klas. Zij vertelt over

haar beroep, vertelt over talenten die in haar beroep van pas komen en over voorwerpen

die ze bij haar werk gebruikt. Deze les kan aangevuld worden met nog een bezoek

van een beroepsbeoefenaar. Deze beroepsbeoefenaar is iemand die de leerkracht zelf

uitgenodigd heeft, bijvoorbeeld een ouder van een leerling.

Praktische les

In les 5 maken de leerlingen (en de leerkracht)

kennis met de beginselen van programmeren.

De leerlingen programmeren onder andere een

simpele toepassing (een kat die een dansje maakt)

in de online programmeeromgeving Scratch

(scratch.mit.edu). Programmeren is makkelijk

te leren en biedt mogelijkheden voor meisjes en

jongens.

76 talentenkijker OUDERS BETREKKEN

Page 12: Ouders betrekken - VHTO...Om ouders optimaal te betrekken bij Talentenkijker en hen zich bewust te maken van hun rol in de talentontwikkeling van hun kind, is het raadzaam een aparte

talentenkijker OUDERS BETREKKEN 77

Bijlage 3 Ouders en hun rol bi j (school)loopbaankeuzes

De juiste keuze; wat kunt u doen?

Kinderen moeten al vroeg in hun leven keuzes maken die hun toekomstige carrière

in sterke mate bepalen, en dat ook nog op een leeftijd waarop ze de gevolgen

van hun keuze nog nauwelijks kunnen overzien. Op school worden ze daarbij

ondersteund door hun leerkracht en later in het voortgezet onderwijs door hun

mentor, loopbaanbegeleider (LOB), decaan en/of (vak)docenten. Uit onderzoek

(Bijvoorbeeld door Oomen, 2010) blijkt echter dat ouders ook een belangrijke

rol hebben bij de schoolloopbaankeuzes van hun kinderen. En, dat ze die rol

vaak onderschatten. Veel ouders weten niet goed hoe ze hun kinderen kunnen

begeleiden.

Schoolloopbaankeuzes

Kinderen maken de eerste keuze voor hun verdere (school)loopbaan al als ze aan het

einde van de basisschool een school voor vervolgonderwijs kiezen. Kinderen die naar

het vmbo gaan, kiezen vervolgens in de tweede klas voor een vakkenpakket (profiel)

of sector. Op havo en vwo kiezen leerlingen in de derde klas een profiel. De sector-

en/of profielkeuze is al in belangrijke mate bepalend voor de verscheidenheid aan

vervolgopleidingen die later tot de keuzemogelijkheden behoren.

Met natuurkunde en wiskunde in het pakket heeft een leerling voldoende voorkennis

voor de meeste vervolgopleidingen (mbo, hbo, wo). Zonder deze vakken behoren veel

bèta/technische opleidingen bijvoorbeeld al niet meer tot de mogelijkheden. Kinderen

overzien de consequenties van hun keuze op deze leeftijd nog niet of nauwelijks.

Ouders hebben daarom een belangrijke rol in het aanreiken van mogelijkheden en

consequenties die bepaalde keuzes met zich meebrengen.

Hoe kunnen ouders hun kinderen begeleiden?

1 Het is van belang dat ouders zich op de hoogte stellen van belangrijke keuze-

momenten: hoe eerder ouders weten wanneer hun kind een belangrijke keuze

moet maken, hoe eerder ze zich daar gezamenlijk op kunnen voorbereiden. Op de

basisschool gaat het hierbij om de keuze voor een middelbare school. Daarna gaat

het om de keuze voor een sector (vmbo) of profiel (havo en en vwo), gevolgd door

de keuze voor een vervolgopleiding (mbo, hbo of wo).

2 Bij de keuze voor een middelbare school is het natuurlijk belangrijk dat ouders

letten op de sfeer, de presentatie, het docententeam en dergelijke. Maar, zaken

als de (extra) vakken die worden aangeboden (zoals Informatica, Natuur Leven &

Technologie (NLT) of Techniek en of het een brede scholengemeenschap betreft

of juist niet, zijn ook van belang. Biedt een vmbo-school bijvoorbeeld de sector

Page 13: Ouders betrekken - VHTO...Om ouders optimaal te betrekken bij Talentenkijker en hen zich bewust te maken van hun rol in de talentontwikkeling van hun kind, is het raadzaam een aparte

Techniek of een gemengde leerweg? Zijn er mogelijkheden voor doorstroom van het

vmbo naar de havo of van havo naar vwo? En, op welke manier wordt de keuze voor

vakken en vervolgopleidingen begeleid? Allemaal mogelijke aandachtspunten.

3 Ouders kunnen kinderen stimuleren opties open te houden. Als een kind nog niet

weet wat het later wil, is het belangrijk zoveel mogelijk opties voor vervolgopleidingen

open te houden. Met wiskunde (B) en natuurkunde word je bijvoorbeeld tot bijna alle

opleidingen toegelaten.

4 Belangrijk is dat ouders een open houding aannemen: veel ouders (maar ook

de kinderen zelf, leraren, decanen en LOB’ers) laten zich bij de beoordeling van

opleidingen ‘is het iets voor mijn kind?’ (deels) leiden door stereotiepe beelden die

zij hebben van die opleidingen, beroepen en functies en de mensen die daarvoor

kiezen. De opleiding tot verpleegkundige of leraar basisonderwijs wordt misschien

onwillekeurig als ‘meer iets voor meisjes’ ervaren, terwijl een werktuigbouwkundige

of leraar natuurkunde juist meer met jongens geassocieerd wordt. Onbedoeld kunnen

deze vooroordelen het keuzeproces beïnvloeden. Ouders kunnen zich soms moeilijk

voorstellen dat de talenten en interesses van hun kind misschien ook helemaal niet

overeenkomen met hun eigen talenten en interesses. Het is belangrijk kinderen

als individuen te behandelen en hun echte talenten, interesses en motivatie te

achterhalen.

5 Ouders kunnen kinderen stimuleren zich breed te oriënteren. In het algemeen bestaat

er een beperkt beeld van de mogelijkheden aan beroepen en functies. Dit geldt ook

voor de enorme hoeveelheid aan vervolgopleidingen die er zijn. De wereld verandert

en daarmee veranderen ook beroepen, functies en opleidingen. Kinderen hebben

vaak de neiging zich beperkt te oriënteren, bijvoorbeeld op een opleiding of beroep

dat ze kennen van een familielid of kennis, of van televisie. Door zich op meerdere

vervolgopleidingen te oriënteren krijgen kinderen een beter en realistischer beeld van

hun mogelijkheden.

6 Als ouders nagaan welke opleidingen goede baankansen, ontwikkel- en

doorgroeimogelijkheden geven, kunnen zij hun kind beter begeleiden bij belangrijke

loopbaankeuzes.

Folders voor ouders

VHTO heeft voor ouders folders ontwikkeld met

tips en aanknopingspunten over dit onderwerp.

In de ouderfolders staat uitgebreider beschreven

wat ouders met kinderen in het basisonderwijs

kunnen doen om hun kind te begeleiden bij

schoolloopbaankeuzes. De folders zijn gemaakt in

het kader van ‘Dit doe ik’ en zijn te vinden onder het

kopje ‘ouders’ op www.ditdoeik.nl. Gedrukte

exemplaren zijn tevens (beperkt) beschikbaar.

78 talentenkijker OUDERS BETREKKEN

De juiste keuze, wat kunt u doen?Wat is belangrijk bij het kiezen van een middelbare school, en later bij de keuze voor een

opleiding of beroep? Uw kind zit in één van de hoogste groepen van het basisonderwijs. Binnenkort gaat zij/hij naar de middelbare school. Soms is het aanbod aan scholen groot en is het moeilijk

kiezen. Het is belangrijk de schoolkeuze goed voor te bereiden. De school bepaalt mede

welke mogelijkheden uw kind in de toekomst heeft, bijvoorbeeld bij de keuze voor een

vervolgopleiding. Als ouder heeft u een belangrijke rol in dit keuzeproces. Wilt u meer weten over hoe u uw kind bij zijn/haar school(loopbaan)keuzes kunt begeleiden? Lees dan deze folder.

TIPS VOOR OUDERS MET KINDEREN IN HET BASISONDERWIJS