Ortho Info (PDF)
1
Ouders en school werken samen bij het opvoeden en begeleiden van kinderen. Daarin heeft ieder een eigen verantwoordelijkheid. Maar is dat in de dagelijkse dag ook zo vanzelfsprekend? De leraar Frans heeft met zorg uitge- legd dat je de woordjes niet moet leren door te stampen, maar door ze toe te passen in een context. Zegt een leerling: mijn vader vindt dat onzin: je moet ze gewoon uit je hoofd leren. Moeder over het rekenen: je moet niet zeggen ‘erbij’ of ‘eraf’, maar ‘plus’ of ‘min’. Je had Emina nog nooit met een hoofddoekje gezien, toch kwam haar vader woedend op school: wij mochten geen hoofddoekjes verbieden; maar ja, verklap je dan dat Emina en andere allochtone meisjes het on- derweg naar school zelf in hun tas stoppen? Op de ouderavond zeg je dat de zwakke resultaten van Selma wellicht te maken hebben met faalangst; haar ouders nemen haar daarop stevig onder handen en zeggen dat ze gewoon harder moet werken. Soms heb je het frustrerende gevoel dat de opvoeding, die wij moeizaam op school geven, thuis weer teniet wordt gedaan. Tegelijk weet je, door schade en schande wijs geworden, dat je nooit aan een leerling je ongenoegen over zijn ouders mag laten blijken. Leerlingen zelf uiten vrijuit hun klachten over het gedrag van hun ouders tegen je, maar als jij dat doet wordt dat niet geaccepteerd. Ouders vertrouwen hun kind aan ons toe voor onderwijs en begeleiding, maar sommigen van hen lijken wel onze tegenstanders te zijn. Pas als de verantwoordelijkheid van de ouders en die van de school in elkaars verlengde liggen krijgt het kind echt de kans zich te ontwikkelen. Maar hoe geef je gestalte aan die gedeelde verantwoordelijkheid? Hoe kun je thuis en school op elkaar afstemmen? We geven de verhoudingen tussen de drie ‘partijen’ weer door ze in een driehoek te plaatsen en de zijden te beschou- wen als contact- en communicatielijnen. Binnen deze driehoek vinden vitale processen plaats, die het leven en het leren van het kind sterk beïnvloeden. In deze constellatie krijgt het kind de kans om te groeien. Er is daar continu beweging. Daarom spreken we over ‘de dynamische drie- hoek’. Contextuele leerlingbegeleiding denkt nen werkt vanuit het concept van de dynamisch driehoek. editie 1 - 9e jaargang - januari 2009 Ortho Info verschijnt twee maal per jaar en is een uitgave van Ortho Consult uit Esch. Overname uit deze uitgave is toegestaan, uiteraard met complete bronvermelding. Aan dit nummer werkten mee: Wim van Mulligen, Jan Ruigrok en Ard Nieuwenbroek Teksten: Duo Tekstburo Vormgeving: Dualler Druk: Drukkerij De Croon van Heerbeek BV Voor meer informatie: Ortho Consult Telefoon: 0411-602708 E-mail: [email protected] Internet: www.orthoconsult.nl COLOFON Wat is contextuele leerlingbegeleiding? Begeleiders realiseren zich iedere dag dat elke leer- ling is ingeweven in een netwerk van relaties, in een eigen context. Centraal daarin staat de loyaliteit tussen ouder(s) en kind: de vitale verbinding die begint bij het geven en ontvangen van het leven zelf. Deze band kan nooit echt worden afgebroken en blijft voortdurend in beweging, zolang hij gekenmerkt en instandgehouden wordt door het onderling geven en ontvangen van passende zorg. En daar klemt bij veel leerlingen de schoen. In hun verbinding met ouders gaat vaak veel mis. Dan is de balans tussen geven en ontvangen uit evenwicht. Soms is dat kraakhelder: een kind is slachtoffer van incest. Vaker is die onbalans versluierd: een kind is faalangstig, er zijn onverwacht zwakke leer- prestaties of een leerling gedraagt zich agressief naar medeleerlingen. Het werkt verhelderend en helend als een leraar/ mentor / schoolleider /conciërge/ leerlingbegeleider een leerling dan benadert in diens context en met name aandacht geeft aan de loyaliteit met zijn ouders en het evenwicht daarin tussen geven en ontvangen. Dan spreken we over ‘Contextuele leerlingbegeleiding’, een verrijking van de bestaande aanpak van begelei- ding in school. De contextuele benadering is gegrondvest door Ivan Boszormenyi-Nagy, een Amerikaans psychiater, gebo- ren en opgegroeid in Hongarije. In Nederland is deze visie vanaf de tachtiger jaren stap voor stap toegepast in de hulpverlening . Vanaf ongeveer begin negentiger jaren zijn fragmenten van de contextuele benadering toegepast in boeken over faalangst. Sinds september 2001 is er een definitieve doorbraak naar het onderwijs, en wel door het verschijnen van het handboek ‘Tussen thuis en school’. “Bij een van mijn leerkrachten viel het me op, dat ze altijd maar weer de negatieve kant van een situatie benadrukte. Ook in de les gaf ze vooral negatieve feedback aan de leerlingen. En na een verhelderend gesprek ging het wel weer een tijdje goed: technisch is ze heel goed in staat om ook positieve feedback te geven. Maar steeds weer zakte dat na korte tijd weg. In het laatste coachingsgesprek hierover verzuchtte ze: ‘Maar het is toch al een hele prestatie van mij, met twee linkerhanden, dat ik lerares ben geworden!’. Doorpratend sprak ze vol ingehouden woede over haar oudste broer, met gouden handjes, die het boeg- beeld van de familie was, en nog steeds is. In het daarop volgende supervisietraject is dit een belangrijk thema geworden en…met merkbaar succes in de klas!”. (Een schoolleider in het voortgezet onderwijs). ORTHO CONSULT de mens centraal Drs. Ard Nieuwenbroek De Hofstad 14 5296 NK Esch telefoon: 0411 - 602708 website: www.orthoconsult.nl e-mail adres: [email protected] Specialiteit: Contextuele training, supervisie, therapie en advies voor leerlingbegeleiders, vertrouwenspersonen en schoolleiders CONSULT CONTENT Inspiratie voor onderwijs Ivo Mijland De Schepen 19 5688 VM Oirschot telefoon: 0499 - 578544 website: www.consult-content.nl e-mail adres: [email protected] Specialiteit: Mentorentrainingen, communicatietrainingen voor docenten en oop’ers en het neerzetten van diverse thema ‘s (faalangst, pesten etc.) met als kracht: op enthousiaste en humoristische wijze mensen inspireren om hun persoonlijke, onderwijskundige talenten optimaal te benutten. SALTO Training, advies en hulpverlening Maya Bakker Verkeersweg 29 3842 LD Harderwijk telefoon: 0341 - 422420 website: www.mb-salto.nl e-mail adres: [email protected] Specialiteit: Trainingen voor mentoren, teams en leidinggevenden met als doel optimale ontwikkeling van talenten. RIGARDUS Voor wie leeft en leert met jongeren Jan Ruigrok Wester Hordijk 312 3079 DM Rotterdam telefoon: 010 - 4834889 website: www.rigardus.nl e-mail adres: [email protected] Specialiteit: Werken aan een veilig en vertrouwd schoolklimaat voor ieder die in de school leert en werkt. VAN MULLIGEN Training, supervisie en psychotherapie Drs. Wim van Mulligen Johan Willem Frisolaan 13, 2252 HA Voorschoten. telefoon: 071 - 5619159 e-mail adres: [email protected] Specialiteit: Training en coaching voor teams vanuit de contextuele visie. HPC Creëer je eigen vleugels Herberd Prinsen Cascademuur 22 3991 VP Houten telefoon: 030 - 6362909 website: www.hpc.nu e-mail adres: [email protected] Specialiteit: Training, coaching en advies voor allen die met kinderen werken en die groeien en ontwikkelen een uitdaging vinden. GALINI Training, coaching en advies Dorian Verhagen MME Aziëlaan 26 5691 LC Son telefoon: 0499 - 463447 website: www.galiniconsultancy.nl e-mail adres: [email protected] Specialiteit: Training, opleiding en coaching van profes- sionals die vooruitgang willen boeken op het gebied van persoonlijke en professio- nele ontwikkeling en de relatie daartussen. ouders school kind DE DYNAMISCHE DRIEHOEK: OUDERS-KIND-SCHOOL Sommige leerkrachten zijn altijd negatief, anderen raken burn-out, en weer anderen communiceren steeds vol cynisme. Hoe ga je daar als schoolleider mee om? Elke leerkracht is ‘geweven’ in een net- werk van relaties, in een eigen context. Het gezin van herkomst speelt daarin een belangrijke rol. Vaak is de invloed van je ‘roots’ positief. Contextueel leidinggeven geeft een schoolleider een krachtig instrument dat uw deskundigheid vergroot! Schoolmanagement is vaak erg gericht op beheersingsstrategieën, ingrijpen op het mo- ment dat er zich iets voordoet, en veel minder bezig met onderliggende factoren die ervoor zorgen dat problemen steeds terug komen, of in een andere gedaante weer opdoemen. Contextueel leiding- geven verkent een diepere laag van waaruit, op een meer substantiële wijze, wordt omgegaan met de aanpak van problemen en hun drijfve- ren. Deze drijfveren blijken van persoonlijke aard te zijn. Tweejarige opleiding: CONTEXTUELE LEERLINGBEGELEIDING Het is onvermijdelijk: ouders en school moeten samenwerken, of ze willen of niet! Hoe kun je, als professional in of rond de school, de bedreigde samenwerking tussen thuis en school positief beïnvloeden? Duur van de opleiding: 15 bijeenkomsten per schooljaar. Het programma loopt van september 2009 tot juni 2011 telkens op donderdagen van 09.30 uur tot 16.15 uur. Plaats: Utrecht, zalencentrum La Vie (vlak bij NS Utrecht Centraal) Meer info of aanvragen van een speciale folder: www.orthoconsult.nl of 0411 - 602708 (Nell Vijverberg) Contextueel leidinggeven in het onderwijs Via de webwinkel van Ortho Consult kunt u gemakkelijk boeken inkijken en bestellen die de contextuele benadering centraal stellen. De handboeken zijn: Tussen thuis en school en Contextueel leidinggeven in het onderwijs Beide boeken zijn geschreven door Wim van Mulligen, Ard Nieuwenbroek en Piet Gieles. Boeken over contextuele leerlingbegeleiding Ortho Consult biedt schoolleiders rond het thema Contex- tueel leidinggeven in company trainingen aan die zijn gebaseerd op het handboek ‘Contextueel leidinggeven in het onderwijs’(Nieuwenbroek, Gieles en van Mulligen) Voor meer informatie over deze training of het boek kunt u bellen met Ortho Consult, 0411 602708, of e-mailen: [email protected] De opleiding ‘Contextuele leerlingbegeleiding’ geeft op deze vraag duidelijke antwoorden en geeft deelnemers nieuwe en passende vaardigheden. Voor wie? Begeleiders binnen het voortgezet onderwijs, roc’s, pri- mair onderwijs en onderwijsbegeleidingsdiensten, die op enigerlei wijze al kennis hebben gemaakt met de contextuele benadering. Opleiders drs. Wim van Mulligen is klinisch en gezondheidspsy- choloog en psychotherapeut en heeft een zelfstandige praktijk voor therapie, supervisie en teambegeleiding. Hij volgde een opleiding in de contextuele therapie bij Prof. Dr. I. Boszormenyi-Nagy te Philadelphia en bij Ammy van Heusden in Amsterdam. Hij is als staflid verbonden aan Leren Over Leven. drs. Ard Nieuwenbroek is sociaal pedagoog en trai- ner/therapeut. Hij heeft een zelfstandige praktijk voor therapie, supervisie en training en is opgeleid in de contextuele hulpverlening. Is auteur van vele boeken rond leerlingbegeleiding. Maya Bakker is trainer/supervisor. Ook zij heeft een zelfstandige praktijk voor coaching, supervisie en training en is opgeleid in de contextuele hulpverlening. Is onder andere medeauteur van het handboek ‘Voor elke mentor’.
Transcript of Ortho Info (PDF)
Ouders en school werken samen bij het opvoeden en begeleiden van kinderen. Daarin heeft ieder een eigen verantwoordelijkheid. Maar is dat in de dagelijkse dag ook zo vanzelfsprekend? De leraar Frans heeft met zorg uitge-legd dat je de woordjes niet moet leren door te stampen, maar door ze toe te passen in een context. Zegt een leerling: mijn vader vindt dat onzin: je moet ze gewoon uit je hoofd leren. Moeder over het rekenen: je moet niet zeggen ‘erbij’ of ‘eraf’, maar ‘plus’ of ‘min’. Je had Emina nog nooit met een hoofddoekje gezien, toch kwam haar vader woedend op school: wij mochten geen hoofddoekjes verbieden; maar ja, verklap je dan dat Emina en andere allochtone meisjes het on-derweg naar school zelf in hun tas stoppen? Op de ouderavond zeg je dat de zwakke resultaten van Selma wellicht te maken hebben met faalangst; haar ouders nemen haar daarop stevig onder handen en zeggen dat ze gewoon harder moet werken. Soms heb je het frustrerende gevoel dat de opvoeding, die wij moeizaam op school geven, thuis weer teniet wordt gedaan. Tegelijk weet je, door schade en schande wijs geworden, dat je nooit aan een leerling je ongenoegen over zijn ouders mag laten blijken. Leerlingen zelf uiten vrijuit hun klachten over het gedrag van hun ouders tegen je, maar als jij dat doet wordt dat niet geaccepteerd.
Ouders vertrouwen hun kind aan ons toe voor onderwijs en begeleiding, maar sommigen van hen lijken wel onze tegenstanders te zijn. Pas als de verantwoordelijkheid van de ouders en die van de school in elkaars verlengde
liggen krijgt het kind echt de kans zich te ontwikkelen. Maar hoe geef je gestalte aan die gedeelde verantwoordelijkheid? Hoe kun je thuis en school op elkaar afstemmen?
We geven de verhoudingen tussen de drie ‘partijen’ weer door ze in een driehoek te plaatsen en de zijden te beschou-wen als contact- en communicatielijnen. Binnen deze driehoek vinden vitale processen plaats, die het leven en het leren van het kind sterk beïnvloeden. In deze constellatie krijgt het kind de kans om te groeien. Er is daar continu beweging. Daarom spreken we over ‘de dynamische drie-hoek’. Contextuele leerlingbegeleiding denkt nen werkt vanuit het concept van de dynamisch driehoek.
editie 1 - 9e jaargang - januari 2009
Ortho Info verschijnt twee maal per jaar en is een uitgave van OrthoConsult uit Esch. Overname uit deze uitgave is toegestaan, uiteraardmet complete bronvermelding.
Aan dit nummer werkten mee:Wim van Mulligen, Jan Ruigrok en Ard Nieuwenbroek
Teksten: Duo TekstburoVormgeving: DuallerDruk: Drukkerij De Croon van Heerbeek BV
Voor meer informatie:Ortho ConsultTelefoon: 0411-602708E-mail: [email protected]: www.orthoconsult.nl
COLOFON
Wat is contextuele leerlingbegeleiding? Begeleiders realiseren zich iedere dag dat elke leer-ling is ingeweven in een netwerk van relaties, in een eigen context. Centraal daarin staat de loyaliteit tussen ouder(s) en kind: de vitale verbinding die begint bij het geven en ontvangen van het leven zelf. Deze band kan nooit echt worden afgebroken en blijft voortdurend in beweging, zolang hij gekenmerkt en instandgehouden wordt door het onderling geven en ontvangen van passende zorg. En daar klemt bij veel leerlingen de schoen. In hun verbinding met ouders gaat vaak veel mis. Dan is de balans tussen geven en ontvangen uit evenwicht. Soms is dat kraakhelder: een kind is slachtoffer van incest. Vaker is die onbalans versluierd: een kind is faalangstig, er zijn onverwacht zwakke leer-prestaties of een leerling gedraagt zich agressief naar medeleerlingen. Het werkt verhelderend en helend als een leraar/ mentor / schoolleider /conciërge/ leerlingbegeleider een leerling dan benadert in diens context en met name aandacht geeft aan de loyaliteit met zijn ouders en het evenwicht daarin tussen geven en ontvangen. Dan spreken we over ‘Contextuele leerlingbegeleiding’, een verrijking van de bestaande aanpak van begelei-ding in school.
De contextuele benadering is gegrondvest door Ivan Boszormenyi-Nagy, een Amerikaans psychiater, gebo-ren en opgegroeid in Hongarije. In Nederland is deze visie vanaf de tachtiger jaren stap voor stap toegepast in de hulpverlening . Vanaf ongeveer begin negentiger jaren zijn fragmenten van de contextuele benadering toegepast in boeken over faalangst. Sinds september 2001 is er een definitieve doorbraak naar het onderwijs, en wel door het verschijnen van het handboek ‘Tussen thuis en school’.
“Bij een van mijn leerkrachten viel het me op, dat ze altijd maar weer de negatieve kant van een situatie benadrukte. Ook in de les gaf ze vooral negatieve feedback aan de leerlingen. En na een verhelderend gesprek ging het wel weer een tijdje goed: technisch is ze heel goed in staat om ook positieve feedback te geven. Maar steeds weer zakte dat na korte tijd weg. In het laatste coachingsgesprek hierover verzuchtte ze: ‘Maar het is toch al een hele prestatie van mij, met twee linkerhanden, dat ik lerares ben geworden!’. Doorpratend sprak ze vol ingehouden woede over haar oudste broer, met gouden handjes, die het boeg-beeld van de familie was, en nog steeds is. In het daarop volgende supervisietraject is dit een belangrijk thema geworden en…met merkbaar succes in de klas!”. (Een schoolleider in het voortgezet onderwijs).
OrthO COnsultde mens centraal
Drs. Ard NieuwenbroekDe Hofstad 145296 NK Eschtelefoon: 0411 - 602708
website: www.orthoconsult.nle-mail adres: [email protected]
Specialiteit:Contextuele training, supervisie, therapie en advies voor leerlingbegeleiders, vertrouwenspersonen en schoolleiders
COnsult COntEnt Inspiratie voor onderwijs
Ivo MijlandDe Schepen 195688 VM Oirschottelefoon: 0499 - 578544
website: www.consult-content.nle-mail adres: [email protected]
Specialiteit:Mentorentrainingen, communicatietrainingen voor docenten en oop’ers en het neerzetten van diverse thema ‘s (faalangst, pesten etc.) met als kracht:op enthousiaste en humoristische wijze mensen inspireren om hun persoonlijke, onderwijskundige talenten optimaal te benutten.
saltOTraining, advies en hulpverlening
Maya BakkerVerkeersweg 293842 LD Harderwijktelefoon: 0341 - 422420
website: www.mb-salto.nle-mail adres: [email protected]
Specialiteit:Trainingen voor mentoren, teams en leidinggevenden met als doel optimale ontwikkeling van talenten.
rigardusVoor wie leeft en leert met jongeren
Jan RuigrokWester Hordijk 3123079 DM Rotterdamtelefoon: 010 - 4834889
website: www.rigardus.nle-mail adres: [email protected]
Specialiteit:Werken aan een veilig en vertrouwd schoolklimaat voor ieder die in de school leert en werkt.
Van MulligEnTraining, supervisie en psychotherapie
Drs. Wim van MulligenJohan Willem Frisolaan 13, 2252 HA Voorschoten. telefoon: 071 - 5619159
e-mail adres: [email protected]
Specialiteit:Training en coaching voor teams vanuit de contextuele visie.
hPC Creëer je eigen vleugels
Herberd PrinsenCascademuur 223991 VP Houtentelefoon: 030 - 6362909
website: www.hpc.nue-mail adres: [email protected]
Specialiteit:Training, coaching en advies voor allen die met kinderen werken en die groeien en ontwikkelen een uitdaging vinden.
galiniTraining, coaching en advies
Dorian Verhagen MMEAziëlaan 265691 LC Sontelefoon: 0499 - 463447
website: www.galiniconsultancy.nl e-mail adres: [email protected]
Specialiteit:Training, opleiding en coaching van profes-sionals die vooruitgang willen boeken op het gebied van persoonlijke en professio-nele ontwikkeling en de relatie daartussen.
ouders school
kind
DE DYNAMISCHE DRIEHOEK: OUDERS-KIND-SCHOOL
Sommige leerkrachten zijn altijd negatief, anderen raken burn-out, en weer anderen communiceren steeds vol cynisme. Hoe ga je daar als schoolleider mee om? Elke leerkracht is ‘geweven’ in een net-werk van relaties, in een eigen context. Het gezin van herkomst speelt daarin een belangrijke rol. Vaak is de invloed van je ‘roots’ positief.
Contextueel leidinggeven geeft een schoolleider een krachtig instrument dat uw deskundigheid vergroot! Schoolmanagement is vaak erg gericht op beheersingsstrategieën, ingrijpen op het mo-ment dat er zich iets voordoet, en veel minder bezig met onderliggende factoren die ervoor zorgen dat
problemen steeds terug komen, of in een andere gedaante weer opdoemen. Contextueel leiding-geven verkent een diepere laag van waaruit, op een meer substantiële wijze, wordt omgegaan met de aanpak van problemen en hun drijfve-ren. Deze drijfveren blijken van persoonlijke aard te zijn.
Tweejarige opleiding:
CONTEXTUELE LEERLINGBEGELEIDING Het is onvermijdelijk: ouders en school moeten samenwerken, of ze willen of niet! Hoe kun je, als professional in of rond de school, de bedreigde samenwerking tussen thuis en school positief beïnvloeden?
Duur van de opleiding: 15 bijeenkomsten per schooljaar. Het programma loopt van september 2009 tot juni 2011 telkens op donderdagen van 09.30 uur tot 16.15 uur. Plaats: Utrecht, zalencentrum La Vie (vlak bij NS Utrecht Centraal)
Meer info of aanvragen van een speciale folder: www.orthoconsult.nl of 0411 - 602708 (Nell Vijverberg)
Contextueel leidinggeven in het onderwijs
Via de webwinkel van Ortho Consult kunt u gemakkelijk boeken inkijken en bestellen die de contextuele benadering centraal stellen.
De handboeken zijn:Tussen thuis en school en Contextueel leidinggeven in het onderwijs Beide boeken zijn geschreven door Wim van Mulligen, Ard Nieuwenbroek en Piet Gieles.
Boeken over contextuele leerlingbegeleiding
Ortho Consult biedt schoolleiders rond het thema Contex-tueel leidinggeven in company trainingen aan die zijn gebaseerd op het handboek ‘Contextueel leidinggeven in het onderwijs’(Nieuwenbroek, Gieles en van Mulligen)Voor meer informatie over deze training of het boek kunt u bellen met Ortho Consult, 0411 602708, of e-mailen: [email protected]
De opleiding ‘Contextuele leerlingbegeleiding’ geeft op deze vraag duidelijke antwoorden en geeft deelnemers nieuwe en passende vaardigheden.
Voor wie?Begeleiders binnen het voortgezet onderwijs, roc’s, pri-mair onderwijs en onderwijsbegeleidingsdiensten, die op enigerlei wijze al kennis hebben gemaakt met de contextuele benadering.
Opleidersdrs. Wim van Mulligen is klinisch en gezondheidspsy-choloog en psychotherapeut en heeft een zelfstandige praktijk voor therapie, supervisie en teambegeleiding.
Hij volgde een opleiding in de contextuele therapie bij Prof. Dr. I. Boszormenyi-Nagy te Philadelphia en bij Ammy van Heusden in Amsterdam. Hij is als staflid verbonden aan Leren Over Leven.drs. Ard Nieuwenbroek is sociaal pedagoog en trai-ner/therapeut. Hij heeft een zelfstandige praktijk voor therapie, supervisie en training en is opgeleid in de contextuele hulpverlening. Is auteur van vele boeken rond leerlingbegeleiding. Maya Bakker is trainer/supervisor. Ook zij heeft een zelfstandige praktijk voor coaching, supervisie en training en is opgeleid in de contextuele hulpverlening. Is onder andere medeauteur van het handboek ‘Voor elke mentor’.
