CORONANIEUWS van het bestuur. Wat kan er wel en wat kan er niet?

HERDENKING 75 jaar geleden capituleerden de Japanners in Indonesië

3 www.basboz.nl

BIJ DE VOORPLAAT:

Het Anton van Duinkerkenpark, vroeger het Volks-park geheten. Doorkijkje vanaf de Korneel Sloot-manslaan, vroeger de Zoomweg geheten.

Soms moet je eens veranderen, blijkbaar.

Foto: Frans de Vries

IN DIT NUMMER

Pagina

Van de bestuurstafel 4

Mededeling theatercommissie 4

Mededeling Cursuscommissie 4

Ledenvergadering 5

Fietsclub d’Ouwe Krab 5

Hart onder de riem 6

Niet op stap? …. Dan maar op herhaling 8 Toscane Stelvio Poupou

Monaco

Toch op stap! 10

Korte berichten 11

Persbericht Bravis 12

Tabletsoos 13

Toekomst 13

Zeilteam 14

Je bovenkamer 15

Verkiezingen 16

Allemaal taal - ducttape 17

Lezing: herinneringen aan Nederlands Indië 18

Scheepsrampen en Jappenkampen 20

OOBOZ 22

Stichting Bezichtiging Monumenten 22

Adviesraad Sociaal Domein 22

nummer 8

augustus 2020

COLOFON BAS NU is een uitgave van BAS, Bergse Actieve Senioren, de afdeling Bergen op Zoom van KBO-Brabant. Informatie: Voor informatie over BAS NU, ook over adverteren, raadpleeg onze website: www.basboz.nl of e-mail naar pr@basboz.nl

Redactie: e-mail: redactie@basboz.nl

Kopijdatum volgende nummer:

Kopij Bezorging uiterlijk: vanaf: 7 augustus 24 augustus

Tekst aanleveren: Graag voor de sluitingsdata hierboven. Liefst zonder opmaak, als “platte tekst”. Afbeeldingen meesturen als bijlage. De redactie behoudt zich het recht voor uw teksten te weigeren, in te korten en te corrigeren op spel-ling, taal en stijl.

Adreswijzigingen etc: Lidmaatschap aan- of afmelden, adreswijzigingen doorgeven: e-mail naar

ledenadministratie@basboz.nl

WORD OOK LID VAN BAS ! Voor € 27,00 per jaar bent u lid van BAS en kunt u volop meedoen met al onze activiteiten.

Voornaam: …………………………………..…………… Achternaam: ………………………………………………..... M/V*

Adres: ……………………………..……………………….. Postcode en woonplaats: …………………………………………....….......

Geboortedatum…......................................... Telefoon / GSM nummer: ..................................................

E-mailadres: .............................................................................. (blokletters s.v.p.)

Zonder postzegel opsturen naar BAS, Antwoordnummer 14000, 4660 WE Halsteren

U kunt u ook online aanmelden op de website van BAS, www.basboz.nl/lid worden

4 www.basboz.nl

BAS THEATERCOMMISSIE De theatercommissie had u bij deze editie van de BAS NU een nieuw theaterprogramma willen aanbieden voor het theaterseizoen 2020-2021. Helaas het corona virus houdt dit alles tegen.

De stadsschouwburg De Maagd houdt haar deuren tot november gesloten. Zolang de huidige spelregels en de 1,50 meter afstand van kracht zijn, zouden zij per voor-stelling slechts 170 bezoekers mogen ontvangen.

Ook het programma dat zij aanvankelijk voor het theater-seizoen wilden presenteren is gigantisch veranderd. Ver-vallen producties, gewijzigde data zijn aan de lopende band aan de orde.

Er is in september een nieuwe afspraak gemaakt met de schouwburg de Maagd. Wij hopen u in de BAS NU van oktober meer duidelijkheid te kunnen geven.

De theatercommissie

VAN DE BESTUURSTAFEL Tijdens de laatste bestuursvergadering hebben we uit-voerig gesproken over de mogelijkheden die we hebben om de diverse BAS-activiteiten weer op te starten bin-nen de richtlijnen van het RIVM en de Rijksoverheid. Daarbij dienen we er rekening mee te houden dat de leden, alleen al gelet op de leeftijd, voor het overgrote deel behoren tot de risicogroep.

Helaas hebben we de conclusie moeten trekken dat we op dit moment nog maar beperkte mogelijkheden heb-ben. Een van de redenen is dat er maximaal 2 personen aan een tafeltje mogen zitten. Daarbij dienen dan de ta-fels ook nog zo opgesteld te worden dat er 1,5 meter af-stand is tussen de gasten aan de tafeltjes. Met inachtne-ming van deze regels is het bijvoorbeeld niet mogelijk om te rikken. Maar ook de gezamenlijke maaltijden kunnen geen doorgang vinden, immers het schiet dan volledig aan het doel van samen eten voorbij.

Wat gaat er van start: De wandelclub en de biljartclub. Zij hebben aparte proto-collen, waaraan men zich dient te houden.

De Soos: naast elkaar ontmoeten (op afstand), kan er gedart worden met apart protocol en spelletjes gespeeld worden met 2 personen aan een tafel.

Vanaf september gaat ook de filmclub in Residentie Mei-lust weer van start. Het aantal bezoekers is beperkt tot 20, maar er worden meerdere sessies aangeboden om zo min mogelijk belangstellenden teleur te stellen. Gelet op de zeer beperkte mogelijkheden, worden er voorlopig geen maaltijden bij aangeboden. Zodra het kan zullen we dit natuurlijk zo snel mogelijk opstarten.

Voor de cursussen zie het bericht hiernaast.

De bijeenkomst voor de leden die in 2020 80 jaar worden schuiven we door naar 2021. Die feestelijke bijeenkomst voor 80-jarigen gaan we volgend jaar twee keer organise-ren.

We gaan er nu vanuit dat dit jaar activiteiten waarbij ge-zamenlijk wordt gegeten helaas niet door kunnen gaan. We noemen daarbij: Brunch in september, mosselmaal-tijden in oktober.

De Vrijwilligersdag 2020 gaat definitief niet door.

Eind augustus komt het Algemeen Bestuur weer bij el-kaar om te kijken of er mogelijkheden zijn om het aantal activiteiten verder uit te breiden. Maar uitgangspunt voor het bestuur blijven de richtlijnen van RIVM en Rijks-overheid. Veranderingen in het beleid worden kenbaar gemaakt via de website basboz.nl en via ons prachtige tijdschrift BAS NU.

Het bestuur

ATTENTIE! BERICHT VAN DE CURSUSCOMMISSIE

Pas eind augustus is bekend welke cursussen doorgang zullen vinden. Zeker nu met de coronaregelgeving, zul-len we groepen moeten splitsen en moeten we ook kij-ken of daar ruimte voor is in Het Fort.

Kortom, het wordt een hele puzzel om alles rond te krij-gen. Dus geef ons de tijd, u wordt tijdig geïnformeerd over uw inschrijving en het doorgaan van een cursus of lezing.

De inschrijvingen voor de cursussen in het nieuwe sei-zoen, verlopen goed. Voor de volgende cursussen kunnen we geen aanmeldin-gen meer honoreren omdat ze al een wachtlijst hebben:

407/408 (Glas-in-loodramen in Franse kathedralen) 409 en 410 (Op kerkentocht in Den Haag) 411 en 412 (Utrechtse musea)

Er is echter nog ruimte genoeg bij:

110 (Zumba) 302 (Reanimatie) 307 (Valpreventie) 501 t/m 506 (Engels en Spaans)

U kunt u aanmelden via de site www.basboz.nl via Cur-sussen.

De Cursuscommissie, José Baaij

5 www.basboz.nl

De begeleiders van de fietsclub zijn op een middag eind juni bij elkaar geweest, om de mogelijkheden te bespreken om binnen de regels van het RIVM een opstart te maken met onze vrijdagse routes.

Zij zijn eensluidend tot de conclusie gekomen dat die re-gels het ons niet mogelijk maken om weer op te starten.

Het fietsen in clubverband is een sociaal gebeuren. Zo-lang wij fietsen geeft dat in theorie geen problemen, maar zodra wij stilstaan hetzij bij de start, voor een stop-licht of tijdens de koffiestop, moeten wij 1,5 m. afstand in acht nemen. Dit is voor ons onuitvoerbaar en tast het doel van onze club aan.

De leiding heeft daarom terecht besloten om een verde-re versoepeling van de RIVM regels af te wachten. Het is natuurlijk goed en aan te raden om individueel of in een klein groepje te blijven fietsen. Dat moet dan helaas ge-beuren buiten de fietsclub om.

Wij hopen op begrip in deze en wachten op betere tij-den.

De zorg om onze gezondheid is een groot goed. We moe-ten er zeer zuinig mee omspringen, zeker op onze leeftijd. Beter te voorkomen, dan te genezen.

Hopelijk over niet te lange tijd mogen we in groepsver-band op vrijdagmorgen weer vertrekken vanuit de Berna-dettestraat. Nu worden we verrast met een alternatieve fietstocht, die Bernard Voorbraak ons voorschotelt. Knap hoor! Steeds meer leden doen mee. U doet toch ook mee? Het is een zeer aangename tijdverdrijf, vindt zeker ook:

Molleke.

LEDENVERGADERING De Algemene jaarvergadering voor de leden van BAS is nu vastgesteld op maandag 12 oktober.

Agenda en plaats volgen op een later tijdstip.

In de komende algemene ledenvergadering zullen onder andere de jaarstukken en begroting worden behandeld en uitgebreid worden toegelicht.

Een verkorte versie kunt u vinden op de website van BAS, www.basboz.nl.

6 www.basboz.nl

HART ONDER DE RIEM BLOEMLEZING UIT DE VELE REACTIES

Op deze manier wil ik de organisatie van BASBOZ bedan-ken voor de leuke verrassing die we in de bus mochten ontvangen. Behalve een goed symbool is dit hart inder-daad van de lekkerste chocolade; wij smullen er heerlijk van. Er staan weer leuke dingen op de agenda voor het komend seizoen. Het is plezierig om lid van deze club te zijn.

R.K.

Een HARTverwarmende reactie op het met het HART ge-schreven stuk van de voorzitter in het juni/juli-nummer van BAS NU, is o.i. op zijn plaats! Aangenaam verrast waren wij, toen we gisteravond onze brievenbus open-den en daarin, naast de uitgaven van BAS NU en ONS en nog wat andere post, een heerlijk uit-ziend stuk chocolade in de vorm van een HART mochten aantreffen. Eerst nog volstrekt onwe-tend wie het HART in zijn/haar lijf heeft gehad ons hier-mede te verrassen, maar toen we het nummer van BAS NU opensloe-gen werd het ons volstrekt duidelijk! Het moet ons van het HART, dat wij de-ze geste zéér waarderen en hebben het HART op de tong wanneer wij u daarvoor HARTelijk danken!!!!! Met vriendelijke, of wellicht beter, HARTelijke groeten,

M en L V

Wilt u mijn hartelijke dank aan het bestuur overbrengen voor dat heerlijke 'Hart onder de riem" Het voelt voor mij tevens aan als een verjaardagscadeau, Ik ben zaterdag 13 juni a.s. jarig en wordt 92 jaar.

W M

Graag wil ik via deze mail bedanken voor de “hart”verwarmende traktatie die we hebben ontvangen. Lieve groet ,

C V

Wat een leuke en lieve attentie om aan ons "Basleden " een chocoladen hart te geven! Ik hoorde na de val op de

mat van de bladen , nog een zware plof . En dat was het hart ! Toen ik van de verbazing was bekomen , ben ik snel naar buiten gegaan om te kijken waar die vandaan kwam . En het was inderdaad van Bas Nu. Een hart waar we allemaal behoefte aan hebben in deze nare Corona tijd! Ik wil u heel hartelijk bedanken voor deze nogmaals , leuke en lieve attentie ! Ook deze keer staat het blad weer vol met geweldige cur-sussen ! Mijn complimenten !!!!! Hartelijke groet ,

A A

Veel dank en waardering voor de "hartverwarmende" editie 6/7! Vriendelijke groet,

F V

Bedankt voor de hartelijke zoete attentie het was

hartverwarmend! Groeten,

W Z

Hartelijk dank voor het gemarmerde

chocolade hart, aan-geboden met de zo-

mer editie van BAS NU 2020! Heerlijk!

Hartelijke groet,

M V

Heel hartelijk dank voor de leuke verrassing ! Dat is echt ‘n

OPKIKKERTJE ! Hopelijk duurt het niet te lang meer voordat we weer

leuke dingen kunnen gaan doen! Maar voorlopig kijk ik nog ‘n tijdje naar het

mooie en lekkere hart voordat ik het opeet. Hartstikke bedankt!

Hartelijke groet,

N G

Hartelijk dank voor het heerlijke hart. Wat een leuk gebaar. Vriendelijke groet,

D T

Door omstandigheden een beetje late reactie. maar ik wil u toch even heel hartelijk danken voor de hartverwar-mende traktatie, in deze surrealistische tijd, waarvan vooral de afgelopen maanden voor ons allemaal behoor-lijk lastig zijn geweest. Chocola biedt troost las ik laatst ergens. Hoe dan ook, ik heb ervan gesmuld! En vooral de achterliggende gedachte heb ik enorm gewaardeerd! Vriendelijke groeten,

M A

7 www.basboz.nl

Wat een HARTVERWARMEND idee om ons te verrassen methet chocolade hart! In deze tijd zo’n mooi gebaar , dat zegt alles over Bas Nu. Heel erg bedankt en we zijn blij ons tot deze leden te mogen rekenen! Geweldig ! HARTELIJKE groeten van

J en L R

Heel HART elijk dank voor deze leuke actie! Gelukkig heb-ben veel leden van het bestuur een hart van goud! Ik liet me graag een hart onder de riem steken. HARTelijke groet,

L O

Mijn vrouw en ik willen u bij deze bedanken voor de lek-kere attentie die wij gisteren in de vorm van een chocola-de hart hebben mogen ontvangen. Een mooi lichtpuntje in deze bijzondere tijd. Met vriendelijke groet,

J en A J

Wat een leuke verrassing. Het echte BAS hart klopt nog steeds!

F D

Chocolade hart wordt door ons bijzonder gewaardeerd. Hopelijk kunnen we elkaar binnen niet al te lange tijd weer gezond en wel begroeten tijdens één van de BAS-activiteiten.

M en B Z

Wat een verassing om tussen de zakelijke post het choco-lade hart in de bus te vinden. Attent en origineel van BAS om dit te bedenken. Hart-elijk dank,

S P

Wat een leuke verrassing - een hart onder de riem. In deze dagen waarin men zich toch wat eenzaam voelt doet elk beetje aandacht goed. Dat u ook leden die niet bijster actief de door BAS aangeboden activiteiten bijwo-nen toch bedenkt stemt tot dankbaarheid. Veel dank! Tot ziens en ook voor u: lijf gezond! Met hartelijke groet

J E

Hallo, hebben wij dat fantastische chocolade hart van de BAS gekregen? Zo ja, dan heel hartelijk bedankt. J en R K

Erg leuk gebaar van het bestuur. Zal zeker smaken.

J G

Hartelijk bedankt voor de leuke attentie.

D en T E

8 www.basboz.nl

TOSCANE 2011

In augustus 2011 heb ik een reis gemaakt naar Toscane. Geweldig gebied, heel veel mooie gebouwen en een interes-sante geschiedenis. Ik bewaar er mooie herinneringen aan, een miss-verkiezing, danswedstrijden EK en zelfs sneeuw-ballen gooien in augustus. Kortom, een hele mooie reis om nooit te vergeten.

Liane de Kramer

NIET OP STAP? ……DAN MAAR OP HERHALING!

WAARDELOZE WAARZEGGER

Het jaar is 1970, onze eerste vakantie samen, voor mij een kennismaking met mijn toekomstige schoon-familie én het thuisland van mijn aanstaande. Verliefd en verloofd staan we in de eeuwige sneeuw, de 48 haarspeldbochten van de Stelvio pas brachten ons naar 2758 meter. Het uitzicht is een kalender-plaat waar we maar niet genoeg van krijgen.

Naast ons een Zwitser die fietsend het hoogtever-schil heeft getrotseerd, we raken aan de praat en vertellen dat we binnenkort gaan trouwen. Zonder enige aanleiding zegt hij even later ‘geef me je hand’. Ik geef wat lacherig gehoor aan zijn verzoek. Na een uitgebreide studie voorspelt hij mij een lang en gelukkig leven met drie kinderen. Dát vinden we leuk, dié kinderwens hebben we zelf ook….

Al 44 jaar zijn we trotse ouders van één prachtige dochter!

Wilma Weber

9 www.basboz.nl

POUPOU (“RAYMOND, UN FAN”) Op 13 november vorig jaar overleed Raymond Poulidor op 83 jarige leeftijd. De wielerliefhebbers onder de le-zers zullen hem zeker kennen als een Frans wielerprof die in de periode 1960-1977 vele successen heeft be-haald , maar ook vaak tweede werd , wat hem de bij-naam De Eeuwige Tweede opleverde.

Maar in Frankrijk werd de zeer beminde renner toch vooral Poupou genoemd. Tot aan zijn dood bleef hij zeer populair. Ook ik was een groot bewonderaar van hem en herinner me hem van diverse Rondes van Frankrijk. Maar de mooiste herinnering aan Poulidor is toch die welke ik in juli 2014 opdeed. Wij waren dat jaar met onze kinderen en kleinkinderen op vakantie in Frankrijk en verbleven op een vakantie-terrein in het plaatsje Saint Leonard de Noblat , gelegen aan de Sint Jacobsroute, ongeveer 20 kilometer van Li-moges. De hele familie met de auto maar ik op mijn race-fiets vanaf Reims via de Sint Jacobsroute naar Saint Leo-nard. Onderweg had ik al gehoord dat Poulidor in die plaats woonde en dat daar ook een standbeeld van hem stond. Nadat ik een paar dagen in Saint Leonard was, zocht in het telefoonboek waar Poulidor woonde . Er stonden er twee in de gids : A. Poulidor en R. Poulidor. Dat kon dus niet missen : het moest de tweede wel zijn. Ik besloot naar hem toe te gaan. Tegen mijn familie zei ik, dat ik even naar het dorp ging voor een boodschap, zodat ik op voorhand niet zou worden tegengehouden en op achter-hand bij een onverhoopt mislukte poging er het stilzwij-gen aan kon doen.

Bij huize Poulidor aangekomen, trof ik een gesloten hek-werk voor een mooie tuin en een prachtig huis. Maar ik had geluk, want mevrouw Poulidor liep in de tuin en ont-waarde mij. Ik vroeg of haar man thuis was en zonder ja of nee te zeggen, hoorde ik haar “Raymond, un fan” roe-pen.

Een minuut later verscheen Raymond aan de poort en kon ik in mijn beste Frans vertellen waarvoor ik gekomen was, wie ik was en waar ik vandaan kwam. Bergen op

Zoom kende hij wel, want zijn dochter (getrouwd met Adrie van der Poel en moe-der van Mathieu en David) woont daar in de omgeving en daar kwam hij natuurlijk wel eens. Hij vond het een knappe prestatie dat ik he-lemaal op de fiets vanuit Nederland naar Saint Leo-nard was gekomen. Ik glun-derde natuurlijk van voor tot achter nu ik door Pouli-dor bewonderd werd.

Voor ik afscheid nam, vroeg ik nog of ik hem mocht fo-

tograferen met mijn Jan Janssen-racefiets aan de hand. Dat was geen probleem, zie foto. Terug bij ons vakantie-huis aangekomen, biechtte ik mijn uitstapje op en liet trots de met mijn mobieltje gemaakte foto zien. Onze oudste dochter, die bevriend is met Jan Janssen junior, stuurde die foto door met het bericht “Kijk eens wie mijn vader nu op de foto heeft gezet met een Jan Janssen- fiets!” Later hoorden wij dat Jan Janssen junior de foto ook aan zijn vader had laten zien en dat die had gerea-geerd met: “ hoe komt Poulidor in Gods naam aan een fiets van ons?”

Dit jaar gaan wij, deo volente, weer naar Saint Leonard de Noblat. Ik ga dan zeker op de begraafplaats zoeken waar de laatste rustplaats van Poupou is.

Bart Nefs

MONACO 2003

Een kijkje in de wereld van de superrijken. Gezellig naast liggen kijken wie de grootste boot heeft. Leuk hoor!

Frans de Vries

10 www.basboz.nl

TOCH OP STAP! Hoe zijn wij de coronacrisis doorgekomen? Tot nu toe….

Ik ben op 1 maart ziek geworden. Temperatuur boven de 38 graden en heel, heel veel hoesten. En dat ruim 2 we-ken lang. Als dit geen corona was, dan weet ik het niet meer. Na een week heb ik de huisarts gebeld met de vraag of ik getest kon worden. Dat kon helaas niet, want ik was niet in Lombardije of in China geweest.

Op 20 maart zijn we een paar dagen naar een camper-plaats bij Kruiningen/Yerseke geweest. Ik wilde er, na die 2 weken eenzame opsluiting, even tussenuit. We hebben geen gebruik gemaakt van de gemeenschap-pelijke sanitair ruimte, maar gewoon lekker onze eigen voorzieningen gebruikt. (Gezond verstand). Niet veel later gingen alle campings dicht.

Vanaf 24 april zijn we elke week een paar dagen met de camper op pad geweest. Sommige campings gingen toen weer open, maar het sanitair bleef gesloten. Met de Pinksteren zijn we naar Schelluinen, bij Gorin-chem, gegaan.

De Alblasserwaard is erg mooi, zo heel anders dan hier. Veel watertjes, idyllisch. Het lijkt wel of elk huis daar is gebouwd op een eilandje. Veel zwanenpaartjes met schattige, donzige jonkies gezien. Maar ook ooievaars, reigers en roofvogels.

Op 9 juni zijn we naar Itter-voort bij Thorn gegaan. Mooie camperplaats met plek voor 30 campers aan de rand van het dorp. Cam-ping was half gevuld. We hadden een mooie, ruime plek: niemand wilde er staan. Er was namelijk geen satellietontvangst door de bomen. Voor ons geen pro-bleem, we kijken bijna nooit tv.

’s Middags zijn we naar Thorn gefietst. Leuk dorp, maar uitgestorven. De kapel was helaas nog gesloten. Maar: we konden wel een sorbet nuttigen op een terras!!!! Voor het eerst weer een terrasje pakken; wat hebben we dat gemist. En we mochten weer door België fietsen. Er stonden gro-te borden langs de weg: coronamaatregel verboden Tan-ken vanuit Nederland. Het is maar hoe je het opvat. De Vlamingen kwamen toen al weer massaal boodschap-pen doen bij ons. Die waren hier immers goedkoper.

We hebben zo veel mooie fietstochten gemaakt vanaf camperplaatsen en campings in Nederland. We moesten onze fietstochten soms aanpassen omdat de pontjes nog niet voeren. Dat herinnerde ons er weer aan dat we in een vreemde tijd leefden.

Normaal zouden we naar Frankrijk zijn gegaan, maar vol-gende week gaan we 3 weken door Friesland en Gronin-gen trekken. Ook leuk!

José Baaij

11 www.basboz.nl

KORTE BERICHTEN

WELKOM NIEUWE LEDEN

Coba Aerts- Raaijmakers

Frans Aerts

Elaine Bernaards

Aart Boerrigter

Thijs Chapel

Carla van Eekelen

Bas Feenstra

Aart Geertse

Mathijs Gremmen

Annemarie Grievink-Ardesch

Els de Haan- van den Berg

Yvonne Hertogh- Peeters

Cora van Huik

Freek Huisman

Cor Huith-Verhagen

NOG EEN FOUTJE IN DE GELE KAART!

WILT U RESERVEREN VOOR DE ONTMOETINGSLUNCH DAN IS HET JUISTE TELEFOONNUMMER:

Antje Bastiaanse tel. 0164 242608

Verandert u het even op de kaart?

ROLLATORSPREEKUUR

BAS, WijZijn Bergen op Zoom en tante-Louise organi-seren elke 1e dinsdag v.d. maand een rollatorspreek-uur in de diverse locaties in Bergen op Zoom. Iedereen is welkom vanaf 10.00 uur tot 11.00 uur.

De eerstvolgende is op dinsdag 1 september in Resi-dentie Meilust, Bloemendaal 61.

Tijdens het spreekuur kunt u uw rollator laten controle-ren en repareren door goed opgeleide vrijwilligers. Zij weten of de rollator op de juiste hoogte is afgesteld en ook hebben zij informatie over hoe men de rollator veilig kan gebruiken.

De hulp is gratis. Gemaakte kosten, bijvoorbeeld voor een nieuwe kogellager of kabeltje, worden wel in reke-ning gebracht.

Aanmelden voor het rollatorspreekuur is niet nodig. U kunt zo binnen wandelen.

Voor vragen kan men bellen met Activiteiten & Be-weegwijzer, tel. 0164-237056 of mailen naar activiteiten@wijzijntraversegroep.nl

Nel Koornneef

Jan Kriele

Pierre Luisterburg

Anneke Nefs

Fred Reiber

Anke Reiber

Truus van Roosmalen

Corrie Schats

Mieke Schrauwen

Corrie Steur

Ies Telkamp

Marianne Timmermans

Mariet Vermeeren

Paula Withagen-Schillemans

12 www.basboz.nl

“Iemand met corona doet echt een jas uit”

Team Revalidatie Bravis ziekenhuis helpt patiënt bij her-stel

Pijnlijke spieren, moeite met ademhalen en nauwelijks conditie. Maar ook angst, depressiviteit en een slechte concentratie. Genezen zijn van het coronavirus bete-kent niet per definitie dat alle problemen voorbij zijn. Integendeel, vaak dient zich een combinatie van nieuwe klachten aan. Het Bravis revalidatieteam helpt de pati-ënt bij het herstellen van deze problemen door een ge-zamenlijke, persoonlijke aanpak.

Het revalidatieteam van het Bravis ziekenhuis bestaat uit fysiotherapeuten, ergotherapeuten, maatschappelijk werk, een logopedist, een diëtist, psychologen en wordt aangestuurd door de revalidatiearts. “Elke specialist gaat op zijn terrein aan de slag met het probleem waar de pa-tiënt tegenaan loopt. Het proces bespreken we met el-kaar. Het is echt teamwerk en tegelijk maatwerk”, legt revalidatiearts Martijn Pas uit.

Gevolgen zijn gevarieerd Zijn team is gewend om patiënten te behandelen met verschillende soor-ten problemen. De gevolgen van het coronavirus zijn zeer gevarieerd. “De ene patiënt doorstaat de ziekte vrij gemakkelijk, maar kan wel proble-men hebben met bewegen of met de longen. “Patiënten die op de Intensive Care verbleven kunnen zwaar aangedaan zijn”, aldus Martijn. “Door het op bed liggen neemt onder andere de spiermassa af. Coronapatiënten op de IC zijn vaak met angst in slaap gebracht, omdat zij vaak in adem-nood waren op dat moment. Zij wor-den na een aantal weken vaak weer angstig wakker. Bovendien hebben zij een periode gemist en zijn ze ver-zwakt. Dat alles kan leiden tot psy-chische problemen. Niet alleen bij de patiënt, maar ook bij de familie. Daar hebben we met ons team net zo goed oog voor. Revalidatie richt zich op de patiënt en zijn omgeving.”

Ingezonden mededeling

Lang aanhouden De problemen kunnen lang aanhouden of zich pas later manifesteren. Een jaar na een IC-opname heeft 60% van de patiënten nog altijd fysieke klachten. Een op de drie patiënten heeft na een half jaar angstklachten en 40% van de patiënten houdt geheugen- en concentratiepro-blemen. Maar ook op coronapatiënten die niet op de IC hebben gelegen heeft het virus een grote impact. “Iemand met corona doet echt een jas uit”, meldt de re-validatiearts. “Problemen kunnen zelfs na jaren ontstaan, als bijvoorbeeld het hervatten van het werk niet goed lukt of als het concentreren problemen oplevert. Een ex-coronapatiënt kan er goed uitzien en normaal lopen, maar dat betekent niet automatisch dat hij alles weer kan.”

Niet alleen De verwijzing naar het revalidatieteam verloopt via de huisartsen, medisch specialisten en het IC nazorgteam. Alleen patiënten met meerdere problemen komen bij het team. “Iemand die alleen moeite heeft met lopen kan prima door de fysiotherapeut geholpen worden. Maar als iemand op meerdere vlakken problemen ondervindt, dan moet er ingegrepen worden”, licht Martijn toe. “Voor de patiënt is het dan ook verstandig om goed met de huis-arts te overleggen als het nog niet goed gaat. Als patiënt hoef je het niet alleen te doen. Er zijn deskundigen om je te helpen.”

vlnr revalidatieartsen Martijn Pas, Marinca de Beer en Roland Brandwijk

13 www.basboz.nl

TOEKOMST Wat staat er ons dit jaar nog meer te wachten, is een vraag die velen van ons bezighoudt. Is het einde van Corona in zicht of krijgen we een 2e golf ?

Ab Osterhaus en Jaap van Dissel denken vaak niet het-zelfde over de aanpak. Maar het zal u ook wel opgevallen zijn dat in de TV programma’s verschillend wordt geoor-deeld.

Kenmerk van een grote vereniging en van onze bevolking is dat er niet altijd gelijk wordt opgetrokken. Sprekend voorbeeld is de demonstratie in Amsterdam: je zal maar burgemeester zijn en steun zoeken bij de minister. Steun voor F. Halsema is er wel, maar ook veel onbegrip.

Hoe zit het met uw toekomst: ziet die er rooskleurig uit of heeft u grote moeite om er nog iets van te maken? Sla je door de zomer heen en kijkt u uit wanneer het le-ven weer vervalt in vertrouwde patronen. Pas op hoor, sleur ligt altijd op de loer en dat is niet goed voor een mens.

Put moed uit uw naasten, familie, vrienden, samen kun-nen we het aan. Geniet van elke dag die je gegeven is, ook al word je er niet altijd vrolijk van. Blijf niet hangen in verdriet of tegenslag, maak er het beste van. Samen met BAS, die is er voor jou!

Ga wandelen , fietsen, naar het theater, naar de film, volg een cursus en kom naar SOOS. De toekomst begint van-daag, morgen kan het te laat zijn! Bedenk wél dat naarmate je ouder wordt, je toekomst korter wordt.

Bas van Bergen

TABLETSOOS In de zomermaanden zijn geen bijeenkomsten voor de tabletsoos gepland. Normaal gaan we in september weer aan de gang en kunt u een keer per maand naar de Bernadettestraat komen met uw vraag over tablet of iPad.

De CORONA gooit echter roet in ’t eten. Door de 1½ me-terregeling is het moeilijk om instructie te geven met twee of drie personen achter één scherm.

De bijeenkomst in september gaat niet door.

Als de richtlijnen komen te vervallen in de komende maanden zullen we in de BAS NU aangeven wanneer u weer welkom bent.

Hopelijk tot dan,

Carlo Bogers, Tabletsoos coördinator.

14 www.basboz.nl

ZEILTEAM We zitten volop in de corona crisis. Dan is anderhalve meter afstand houden moeilijk behalve op een 13 me-ter lang zeilschip.

Eerlijk gezegd hadden we niet gedacht dat we nog zou-den zeilen dit jaar. Albert van Egeraat had wel een idee, maar dan wel met een Hanze 43 en met een team dat al wat ervaring had met zeilen, onder leiding van de eige-naar van de boot. Deze keer op de Oosterschelde.

We vertrokken vanuit Wolphaartsdijk, door de Zand-kreek sluis om vervolgens het sop te kiezen. Echt team-werk; zonder stress en zonder schade verlaten we de Zandkreek sluis richting Wemeldinge. Warm was het wel, 31 graden.

Al gauw dienden de eerste bruinvissen zich aan op 10 meter van de boot. We hadden ons voorgenomen om heel de dag te zeilen dus veranderden we van koers rich-ting de zandplaten naar de zeehonden.

Ondertussen maakte schipper Frans Kraak een lekkere lunch klaar en nam de bemanning even de schippersta-ken over want het blijft wel opletten. Maar met veel elektronica aan boord konden we goed in de vaargeul blijven want Oosterschelde is getijdewater en kent flink wat ondiepten. En je wilt niet vast komen zitten met een schip van 12000 kilo.

Nadat we de zeehonden hadden gespot, hebben we langzaam bij de Zeelandbrug weer koers gezet richting de thuishaven. In de sluis ging het soepel en wist het zeil-team wat er gedaan moest worden. Ook het afmeren liep gesmeerd. Goed communiceren vooraf is hier wel een voorwaarde. En dan de after sail. Met een drankje en een hartig worstje even evalueren.

Inge Willemsen, Frans de Vries, Albert van Egeraat en Frans Kraak (schipper)

15 www.basboz.nl

JE BOVENKAMER Soms vragen mensen of het wel goed is in je bovenka-mer.

Je kunt dan reageren met de opmerking dat je dankzij de coronacrisis je bovenkamers hebt opgeruimd. Oud papier gemaakt, de container opgevuld met bewaarsels die niets meer te betekenen hebben.

Je hoort nogal wat mensen die zeggen dat ze zowel hun bovenkamer(s) én hun garage hebben opgeruimd en dat dit heel veel ruimte en voldoening geeft. Eindelijk gedaan wat ik al zo lang wilde doen. Spullen weggeven aan vrien-den of bekenden en aan onbekenden die er nog iets mee konden.

Op de plaats zetten waar containers voor allerlei af-val worden verzameld wil ook nog wel eens een goe-de manier zijn. Je zet een en ander weg dat te goed is om weg te gooien, een kastje, een doos boeken, tuinstoelen enz. En het doet deugd dat je ander-halve dag later ziet dat ie-mand er zich over ontfermd heeft, er blijkbaar iets in zag of het gewoon maar wilde gebruiken. Duur-zaam opruimen kun je dat noemen!

Met die andere bovenkamer, waarop gedoeld kan wor-den met de bovengenoemde vraag, gaat het soms niet zo gemakkelijk.

Je wilt je hoofd wel eens leeg maken van alle kopzorgen … maar hoe doe je dat? Misschien moet dat zo maar ge-beuren omdat je minder aan dat hoofd hebt. En plotse-ling merk je dat je bovenkamer toch ook minder vol zit. Zoiets als na een ontspannen vakantie, lekker doen wat je invalt en geen tobberige lijstjes van wat je allemaal zou moeten of willen doen. Zo maar veel niks doen, wande-len of fietsen, een boek lezen dat alsmaar lag te wachten; totdat het er nu zomaar ineens van kwam. Mediteren, mijmeren, puzzelen, eens rondkijken in je eigen omge-ving want ook daar is soms genoeg te zien.

Iedereen zal zijn eigen manier moeten vinden. We mogen elkaar toewensen dat we onze bovenkamers opgeruimd krijgen om straks na de vakantie en na de crisis er weer fris tegenaan te kunnen!

Jo van Tilburg

P.S.: Er lag al een aantal weken een briefje naast de lap-top dat er een tekst gemaakt moest worden. Weer een briefje weggewerkt!

16 www.basboz.nl

VERKIEZINGEN We worden weer overspoeld met berichten over het leiderschap van de politieke partijen. CDA, D66, Denk, maar waar het om gaat is het programma. Wat bieden ze ons en valt er wat te kiezen?

De tekorten lopen op, hoeveel gaat er naar de Europese landen Italië en Spanje? Wat blijft er binnen de begroting over voor de binnenlandse zorgen? Triest dat een verhoging van de lonen van onze verzorging en verpleegkundigen het niet haalde in de Tweede kamer.

Het onderwijs komt tekort, maar ook de politie, cultuur, maatschappelijke ondersteuning, wat eigenlijk niet? Het kli-maat, de stikstof, de kosten van de Corona, ook die vragen om een oplossing. Je durft toch niet meer vooruit te kij-ken, wat komt er nog op ons af?

Wie durft er nog leiding te geven aan ons land? Of je nou door de kat of door de hond wordt gebeten, wat is het ver-schil? Dan is er ook nog het racisme: zwart of donker gekleurd is UIT! Kunnen we nog wel zwarte schoenen dragen of een zwarte auto kopen? Het stelt kleur in een slecht daglicht.

Gelukkig mogen we weer met méér dan 30 personen in een bus reizen, Reiscommissie, maak er gebruik van, wél mondkapjes op hoor! Houd afstand, 1.50 meter is het devies van het kabinet. Wees wijs op reis, maar hoef je niet weg, blijf thuis! Wie snapt het nog? DENK na voordat je kiest, kies voor BAS.

Bas van Bergen

17 www.basboz.nl

stukken wordt daar speciaal plakband gebruikt, van-daar ‘duct tape’. Dit plakband moet natuurlijk goed af-sluiten en duurzame plakeigenschappen hebben. Ook een theorie is dat men simpelweg gemakkelijk ‘duck tape’ verstaat wanneer ‘duct tape’ wordt gezegd. Een Amerikaans bedrijf (ShurTechBrands, LLC) produceert sinds 1980 ducttape onder de commerciële naam “Duck Tape”.

In een aflevering van het televisie-programma MythBus-ters werd aangetoond dat het mogelijk is om een circa 30 meter lange brug van ducttape te maken die minstens één persoon kan dragen. In een andere aflevering werd aangetoond dat het mogelijk is een waterdichte boot en een werkend kanon van plakband te bouwen. In een der-de aflevering werd een auto opgehesen die slechts met ducttape aan een kraan was vastgemaakt. In een vierde aflevering van MythBusters bewees men dat het mogelijk is om een gehavend vliegtuig door middel van ducttape weer vliegklaar te maken. In een vijfde aflevering van het programma wist men een gesloopte auto met behulp van ducttape weer rijdend te maken.

Ducttape werd al sinds de vroege ruimtevluchten van de NASA meegenomen aan boord om spoed/noodreparaties uit te voeren. Het is onder andere ge-bruikt tijdens de rampvlucht van Apollo 13 om het CO2-filter van de uitgeschakelde commandomodule te ver-plaatsen naar de maanlander. Tijdens de vlucht van Apollo 17 is het gebruikt om een reparatie uit te voeren aan het spatbord van het maanvoertuig (zie foto). Op 31 augustus 2018 dichtten as-tronauten een lek in de capsule van het ISS met hars en ducttape!

U kunt ermee, heel functioneel getuige de foto, ook een lastig kind gedurende de ‘opslot periode’ achter het behang plakken, in dit ge-val óp het behang!

Gerard Nijpels

Nu het kampeerseizoen weer is aangetreden, moeten we niet vergeten om ducttape klaar te leggen. Ducttape heeft al veel moeilijke momenten verzacht met zijn plak-en herstelvermogen!

Het Engelse woord “duct tape”, letterlijk 'buizenplakband' is een zelfklevend en waterdicht soort plakband op textielbasis. “Duct” staat volgens het woordenboek voor “channel or tube for conveying some-thing”.

Ducttape is redelijk olie- en waterbestendig en hierdoor geschikt voor allerlei noodreparaties. Het is praktisch in gebruik doordat het in de lengterichting erg sterk is, maar toch makkelijk af te scheuren in de breedterichting. Er bestaat geen overeenstemming over het ontstaan en het eerste gebruik van deze naam. Het woord ‘duck tape’ is ontstaan tijdens de Tweede We-reldoorlog. Omdat dit plakband leek op de toen gebruik-te katoenstof die voor tenten en onder andere regenkle-ding werd gebruikt, heeft men hieraan toen de naam ‘duck tape’ gegeven.

Het woord “duck” werd toen gebruikt als synoniem voor katoenstof (“duck”: ”grof linnen”). Een andere hypothese is dat de waterbestendigheid van dit plakband, net zoals een eend (“duck”) héél waterbestendig is, de oorzaak van de naamgeving is. Nadat de soldaten van het slagveld WO2 huiswaarts waren gekeerd was de naam ‘duck tape’ een begrip.

Een andere theorie voor de naam van “ducttape” komt vanuit het Latijnse ducere (voltooid deel-woord “ductum”; ”leiden”). Duct-tape heeft daarmee dezelfde achtergrond als viaduct en aquaduct; leiding/verbinding tussen resp. weg en water.

Een andere, meest waarschijnlijke verklaring voor de aanduiding ducttape komt uit de VS. Daar is hetelucht-verwarming (koeling) gebruikelijk waarvan de geconditio-neerde lucht getransporteerd wordt door middel van luchtkokers (ducts). Ter afdichting van de verbindings-

‘DUCTTAPE’ WIE KENT HET NIET?

18 www.basboz.nl

Lezing 26 augustus 2020 door Hein Lems:

Hoe schrijnend zijn de verschillen tussen de uitzinnige vreugde na de bevrijding van Nederland begin mei en weken daarna in 1945 en de onzekerheid en het onge-loof met de opvolgende problemen voor de Indische Nederlanders, de KNIL-militairen, de Indo’s, de geïnter-neerden in de gevangenkampen in Indië eind augustus 1945, nadat Japan capituleerde 15 augustus 1945.

De hongerwinter in Nederland duurde van ongeveer no-vember 1944 tot mei 1945, bijna een half jaar, de hon-gerzomer in Indië en Birma/Siam (Myanmar/Thailand ) duurde van eind 1942 tot eind augustus 1945, bijna drie jaar.

Alleen al om deze reden is het van belang dat ook in au-gustus 2020, eveneens 75 jaar, later voldoende aandacht wordt geschonken aan de ellende, die in “ons“ Indië werd geleden.

Daarom op woensdagmiddag 26 augustus a.s. een lezing voor BAS met als titel:

“ Herinneringen aan Nederlands-Indië“

Bij herinneringen in breder verband behoort natuurlijk ook aandacht gegeven te worden aan de VOC tijd. Een periode van 350 jaar met de aanklacht van Multatuli (“ik heb veel leed gedragen“), een klokkenluider avant-la-lettre in het midden van de negentiende eeuw met zijn boek “Max Havelaar“.

Maar ook de geuren ( ruiken ), de geluiden (gehoor ), de fraaie natuur (zien), de heerlijke keuken (smaak), de warmte van het Verre Oosten (voelen) komen aan de orde.

Denkend aan Indië ervaar ik diverse geuren met warme geluiden door afwisselend cultuurlandschap gaan, rijen ondenkbaar klapperende bomen als hoge waaiers tempo doeloe aan de einder staan.

(Vrije vertaling van gedicht van Marsman).

Het mooie leven van de jaren dertig in de vorige eeuw eindigde abrupt na de aan-slag door de Japanners op Pearl Harbour. De KNIL, (Koninklijk Nederlandsch- Indisch Leger 1814-1950) was nauwelijks voorbereid en nog minder opgewassen tegen het snel uitgevoerde militair optreden van de Japanners. We moeten hierbij wel bedenken dat alleen al de te verdedigen kustlijn van Sumatra en Java bij elkaar al zo’n 3400km bedraagt. Bovendien was de KNIL feitelijk bedoeld voor handhaving van de orde in Indië. Een aanval vanaf buiten werd nau-welijks onderkend en nog minder in Nederland, dat in-middels zelf bezet was.

Bij de lezing volg ik de weg van mijn al in 1962 overleden schoonvader Gerrit van Meeteren (56 jaar oud), waarbij een opvallende herkenning plaatsvond bij het lezen van het boek “ De Hel van Birma “ van Prof. Dr. Hans Schnei-der (broer van toneelspeler Eric Schneider), die de dag-boekgegevens van zijn vader Jan Schneider op indruk-wekkende wijze heeft vormgegeven en in 2019 laten uit-geven. Ik vond het bij toeval in de bibliotheek van Bergen op Zoom bij waargebeurde verhalen.

Uit: Wikipedia over het schip de Tacoma Maru waarop o.a. Gerrit van Meeteren werd getransporteerd naar Ran-goon: ( zie ook Dr.L.de Jong 2e deel 11 b.)

De Tacoma Maru 1 (3000 ton) vertrok op 16-10-1942 met ongeveer 1700 Nederlandse krijgsgevangenen (waaronder 500 reserveofficieren van het KNIL) uit Tand-jong Priok naar Birma; deze groep krijgsgevangenen kwam uit het 10e Bataljon in Batavia.

HERINNERINGEN AAN NEDERLANDS INDIË

Op 15 augustus 1945, 75 jaar geleden, capituleerden de Japanners in Nederlands Indië. Er kwam een einde aan een periode die veel leed bracht, maar het was ook het begin van een nieuw tijdvak waarin Nederland er op een harde en moeizame manier achter kwam dat het niet meer de trotse koloniale macht van wel-eer was. Veel onbegrip, onrecht, strijd en diplomatiek gesjacher volgde en nog steeds zijn er veel vraagtekens over de rol van de betrokken partijen.

De redactie prijs zich gelukkig dat Hein Lems en Hendrik Boot in deze uitgave van BAS NU een belangrijke bijdrage leve-ren aan de herdenking van het einde van de Japanse bezetting van Nederlands Indië.

19 www.basboz.nl

De krijgsgevangenen zaten in overvolle ruimen. De volgende dag brak er bacillaire dysenterie uit. Omdat isolatie van de zieken niet mogelijk was verspreidde de ziekte zich snel: er waren spoedig honderden zieken. Op 19-10-1942 bereikte het schip de rede van Singapore; hier mochten 63 ernstig zieke patiënten aan wal ge-bracht worden. De overige krijgsgevangenen bleven aan boord. Op 24-10-1942 vertrok het schip en voer langs de kust van Malakka in een konvooi van 6 schepen. Even voorbij Pinang werd het konvooi aangevallen door twee geallieerde onderzeeërs: één escorteschip werd getorpedeerd. Het konvooi vluchtte op 25-10-1942 de haven van Pinang binnen; hier bleef het schip ongeveer een week liggen. De hitte in het ruim was een verschrikking. De ernstig zieke patiënten mochten aan dek gelegd worden. Er wer-den geen medicijnen beschikbaar gesteld, de dysenterie breidde zich verder uit. Op de dag van vertrek overleed het eerste slachtoffer, hij werd in Pinang ter aarde be-steld. Op 2-11-1942 begon de overtocht naar Rangoon; onderweg overleden iedere dag één of meer krijgsgevan-genen; zij kregen een zeemansgraf. Bij aankomst in Rangoon op 7-11-1942 waren 12 man overle-den; 14 zeer zwaar zieke pati-ënten werden direct opgeno-men in het Japanse Hospitaal. De overigen werden overge-bracht naar de gevangenis; er waren op dat moment onge-veer 600 dysenterie-patiënten.

Daarnaast zijn er de openhartige brieven van Willem Nij-holt aan Hella Haasse “Met bonzend hart“, uitgegeven in 2011, die naast zijn toneelervaringen in zijn brieven van 2004-2011 zijn aangrijpende kampervaringen op bijzon-dere wijze vertelt. Meerdere dagboeken zijn beschik-baar, o.a. van Bep Vuyk, die in onze letteren de nadagen van het koloniale bewind in diverse werken heeft vastge-legd.

Uit Herinneringen “Het Vergeten Indië” : “Op een middag kwam een grote vrachtauto ons opha-len. Mijn moeder, mijn twee jongste broertjes en ik moesten mee. Mijn twee oudere broers werden van ons gescheiden en moesten naar een ander kamp, een man-nenkamp. Mijn moeder was op van de zenuwen, want een van mijn broers had malaria en hoge koorts. Geluk-kig was er een oudere man die mijn broer heeft verzorgd als zijn zoon. Onze familie was helemaal uit elkaar geval-len “

Na de bevrijding konden de gevangenen de internerings-kampen helaas niet veilig verlaten. De Bersiap-periode brak aan, waarbij de Indonesiërs op gewelddadige wijze duidelijk maakten dat de buitenland-se kolonialen zoals o.a. Nederlanders/ Indo’s / Engelsen/

Australiërs de archipel moesten verlaten. (Bersiap: “wees paraat “).

Na de politionele acties van medio 1947 tot begin 1949 volgde uiteindelijk de ondertekening van het kabinet on-der druk van de Verenigde Naties van de overeenkomst met het nieuwe Indonesië op 29 december 1949.

De gedwongen terugkeer naar Nederland en vervolgens de door de regering het min of meer negeren van aan-dacht voor de Indische gemeenschap heeft jarenlang ge-duurd. Men moest het allemaal maar zelf uitzoeken. Ne-derland was bezig met de wederopbouw. Zelfs de uitge-reikte kleding bij het Suezkanaal werd precies genoteerd en moest vervolgens wor-den terugbetaald. De Nederlandse bevolking reageerde conform en soms zelfs ronduit vijandig. Zo werd een Indisch- Neder-landse vrouw dik van het hongeroedeem als volgt toe-geroepen: “ Zo lelijke rijst-pikker, kom je hier de boel opvreten?“ en waren er zelfs Hollanders, die dachten dat de mensen in Indië nog in bomen leefden.

“ Opdat wij niet vergeten “

Hein Lems Bergen op Zoom, juli 2020

DEZE LEZING BIJWONEN?

In verband met de anderhalve meter Corona maatregel wordt deze lezing niet gehouden in de Bernadettestraat, maar in een ruimere zaal in Party Restaurant Rozenoord, Beukenlaan 14, Bergen op Zoom.

U dient zich tevoren op te geven bij Gerard Mourik, tele-foon 0164 233920 of per email: kgmspec@gmail.com.

De entree is € 2,- inclusief een kopje koffie of thee.

20 www.basboz.nl

SCHEEPSRAMPEN EN JAPPENKAMPEN

HENDRIK BOOT

In het boek ‘Scheepsrampen en Jappenkampen’ vertelt Hendrik Boot het verhaal van zijn vader Cor Boot. Het is het verhaal dat zijn vader, machinist op de ′grote vaart′, niet vertelde omdat het te moeilijk was er over te praten. Hendrik werkte er jaren aan en re-construeerde het na veel research. De werkelijkheid is niet te achterha-len maar wat hij vond was een on-gelofelijke geschiedenis.

In juli verschijnt het boek ′Scheepsrampen en Jappen-kampen′ van Hendrik Boot, bij de BAS en Bergenaren be-ter bekend als de kunstenaar en al jaren /docent van de teken- en schildercursus.

Cor Boot ging in 1937, als jongen van 18 jaar, varen bij de Stoomvaart Maatschappij Nederland (SMN). Twee jaar later brak de oorlog en Cor kwam er middenin. In 1939 verklaarde Engeland aan Duitsland de oorlog en in 1940 viel Duitsland Nederland binnen. In Azië ging Japan op oorlogspad. Zeelieden kregen een vaarplicht, net als dienstplicht. Het varen werd levensgevaarlijk met de Duitse onderzeeërs die de schepen aanvielen.

De SMN voer een lijndienst op Nederlands-Indië. Cor is met het passagiersschip Christiaan Huygens onderweg als op 10 mei de oorlog uitbreekt. In juni 1940 wordt hij op een inbeslaggenomen Duits schip, de Franken geplaatst, later Wangi Wangi. Het schip wordt ingezet voor de be-voorrading van Engeland. De Duitsers proberen uit alle macht de aanvoer te verstoren. Liverpool waar het schip wachtte om in konvooi te vertrekken werd door de Duit-sers zwaar gebombardeerd.

Torpedering Wangi Wangi Bij het oversteken over de Atlantische Oceaan werden ze op 14 mei 1941 voor de kust van West-Afrika getorpe-deerd door een Duitse onderzeeër, 90 mijl (176 km) uit de kust. Binnen 15 minuten is het schip verdwenen onder de golven. Met de twee overgebleven sloepen weten de 92 drenkelingen de kust van Liberia te bereiken. Zes we-ken later, na een tocht langs stranden, door snikhete oer-wouden, oude auto′s en een trein bereikten ze Freetown in Liberia.

Van Freetown reisden ze naar Kaapstad in Zuid-Afrika en vervolgens naar Nederlands-Indië. Na de Amerikaanse olieboycot viel Japan op 30 november 1941 Pearl Harbor aan om de vloot te vernietigen. Amerika en Nederland verklaarden Japan de oorlog. In razend tempo verover-den de Japanners landen in Azië, ook Nederlands-Indië

met gewilde grondstoffen was een doelwit. Cor verblijft in Soerabaja op Java toen Japan de marinehaven bombar-deerde. De Japanners zijn in aantocht en veel mensen proberen nog met schepen via de haven Tjilatjap te ont-snappen. De poging van Cor om weg te komen mislukt, het laatste schip is vertrokken. Dat is zijn geluk want de schepen worden later gebombardeerd. Ook een tweede poging via de Wijnkoopsbaai mislukt, deze schepen wor-den tot zinken gebracht.

Gevangene van de Jappen Na de verovering van Java worden alle blanken en men-sen van gemengd ras, mannen, vrouwen en kinderen, door de Jappen geïnterneerd, verbannen uit de samenle-ving. Cor werd op 16 juli 1942 opgepakt. Dan volgt een reeks met kampen op Java, het ene nog erger dan het andere. Ziekten en honger, straffen en verveling en niet veel meer dan 50 cm breedte als slaapplaats op een har-de ondergrond. Hij werd enkele dagen opgesloten in een school in Malang, vervolgens 13 maanden dwangarbeid in landbouwkamp Kesilir op Zuid-Oost-Java. Daarna 6 ½ maand in een vieze afgekeurde strafgevangenis Banjoe Biroe op Midden-Java, met 100 man in een cel van 10 x 10m. Vervolgens 6 ½ maand in een KNIL-kazerne van het 15e bataljon in Bandoeng en tenslotte in het 10e bataljon KNIL-kamp in Batavia. Dit is een doorgangskamp waar gevangenen op bestelling geleverd worden voor dwang-arbeid overzee, zoals werken aan de Birma spoorweg. Het transport gaat met vrachtschepen, ′Hell ships′ ge-naamd vanwege de mensonterende omstandigheden. Ruim 68.000 dwangarbeiders werden over zee getrans-porteerd waarvan er meer dan 22.000 zijn omgekomen. Op 15 september 1944 komt ook hij aan de beurt met ′party 26′. Niemand wist waarheen ze gingen. In de haven Tandjong Priok van Batavia (Nu Jakarta) werden ze aan boord gejaagd van een oud roestig schip, de Junyo Maru. Meer dan 7.600 man gaan er in de ruimen en op het dek, veel KNIL-militairen, Javaanse dwangarbeiders, militairen uit Engeland, Australië en Amerika en zeelieden.

Torpedering Junyo Maru Op 18 september is het raak en torpedeerde de Engelse onderzeeër Tradewind het schip voor de kust van Suma-

21 www.basboz.nl

tra. Japanse begeleidingsschepen pikken wat drenkelin-gen op, soms na dagen rondgedobberd te hebben. Heel veel mensen redden het niet. Er verdrinken 5.826 men-sen, het is de op twee na grootste scheepsramp aller tij-den met bijna viermaal zoveel slachtoffers als van de Ti-tanic. Cor wordt na twee dagen gered en in Padang opge-sloten in de een stinkende gevangenis ′De Boei′, meer dood dan levend, dagen niet geslapen en hevig verbrand.

Pakan Baroe spoorweg op Sumatra De drenkelingen gingen snel weer op transport naar Pakan Baroe. Daar is het begin van een 220 km lange spoorweg, die moet worden aangelegd dwars door Su-matra naar Moeara. De dwangarbeiders moesten in moordend tempo, onder de schroeiende zon op de eve-naar werken. De huisvesting is primitief, het eten veel te weinig en aan alles is gebrek. Operaties zonder verdoving met primitief gereedschap, ratten, slangen en maden eten, alles doen om maar in leven te blijven.

Telkens gaan ze naar een andere werkkamp als de spoor-weg vordert. Er wordt een dijklichaam aangelegd, brug-gen gebouwd, rotsen uitgehakt, bielzen en spoorrails ge-sjouwd en alles gaat met de hand. Wrede Japanse en Ko-reaanse bewakers slaan erop los en jagen de uitgeteerde gevangen op. Dagelijks stierven er gevangenen aan de ziekten, ondervoeding en mishandeling. Meer dan 700 krijgsgevangenen zijn omgekomen en na de capitulatie stierven nog eens 110 man. Van de ca. 125.000 romusha′s (Javaanse arbeiders) die naar Sumatra vervoerd zijn waren er nog 10.000 in leven. Cor is een van de 96 die de scheepsramp en de spoorbaan heeft overleefd. Hij weegt dan minder dan 40 kg.

Op 15 augustus 1945 is de spoorlijn klaar maar zal nooit meer gebruikt worden. Op die dag capituleerde ook Ja-pan na twee Amerikaanse atoombommen. Kort na de capitulatie vertrokken de Australiërs en Engelsen uit de kampen. De Nederlanders moesten nog tot half oktober wachten. Als er zeelieden gezocht worden meldt Cor zich en wordt naar Palembang en vandaar naar Singapore ge-vlogen. Met de Nieuw Amsterdam reisde hij terug naar Southampton en op 6 januari 1946 komt hij aan in IJmui-den, een moment om nooit te vergeten. Een juichende menigte op de kade wacht het schip op. Vertrokken in 1938 met de trein naar Genua is hij nu eindelijk weer te-rug in Nederland.

Nauwelijks hersteld gaat hij op 3 august 1946 alweer va-ren, nu als 3e machinist. Vele jaren en schepen volgen tot hij na 40 jaar dienstverband met pensioen gaat. Zijn mon-sterboekje was bijna vol. Gelukkig volgen er nog vele ja-ren waarin hij van zijn pensioen kan genieten. In 2005 overlijdt hij op 86-jarige leeftijd. Over de oorlog sprak hij weinig, het was te erg en het bracht de gruwelijkheden weer boven. Hij wilde anderen er niet mee belasten en wij vroeger er niet naar omdat het te pijnlijk was. Pas in 1997 heeft hij een interview ge-geven en in het kort zijn verhaal verteld. Voor zijn zoon was dit de basis voor zijn research. Hij kon het verhaal reconstrueren met data en plaatsen en door ook verha-len van anderen lezen schreef hij het verhaal van zijn va-der. Het is een eerbetoon aan de slachtoffers, overleven-den en nabestaanden van die gruwelijke oorlog in Azië en de zeevarenden in oorlogstijd.

De oorlog in Azië met de wandaden van de Jappen en de bijdrage van de koopvaardij aan de bevrijding is iets dat niet vergeten mag worden. Terecht worden de zeelieden nu ook tot de oorlogsveteranen gerekend.

Eindelijk is het na al de jaren van lezen, schrijven en schrappen dan zover en is het boek gereed. Hendrik heeft antwoorden gevonden op vele vragen die ook bij anderen met familieleden die slachtoffer van de Jappen werden leven. Met het boek wordt veel duidelijk over die onbe-kende verre oorlog in Azië waarvan zovelen slachtoffer werden.

Boek bestellen Het boek wordt in eigen beheer uitgegeven. Het is een flink boek geworden met 400 bladzijden, met veel afbeel-dingen en situatiekaarten en beschrijft ook de context van de gebeurtenissen.

De prijs is €29,50 en verzending in Nederland via DHL kost €6,25. Het boek is via de website https://boek-boot.nl te bestellen.

BAS leden kunnen het boek voor de speciale prijs van €25,50 bestellen met een email naar redactie@basboz.nl, met vermelding van de volledige adresgegevens en tele-foonnummer.

22 www.basboz.nl

ADVIESRAAD SOCIAAL DOMEIN In Bergen op Zoom is in oktober 2019 een Adviesraad Sociaal Domein ingesteld. OOBOZ had al jaren (sinds 2015) aangedrongen op een Wmo raad omdat die ont-brak in onze gemeente en het Burgerpanel geen repre-sentatieve weergave is van wat er in de samenleving leeft.

De adviesraad bestond uit 12 personen die zich aange-meld hadden op een oproep o.a. in de Bergse Bode. De samenstelling is divers, van ‘door de wol geverfd”, deskundig op een bepaald terrein tot goedwillend maar nog niet deskundig.

Inmiddels, juni 2020, zijn er al 3 leden van de ASD ge-stopt om uiteenlopende redenen zoals werk sociale om-standigheden e.d.

Het sociaal domein is erg breed. Samengevat bevat het 3 hoofd beleidsterreinen: Wmo, Jeugdzorg (plus onderwijs) en Werk en Inkomen (Participatie, Sociale Dienst, Armoe-de). De financiën die erin omgaan zijn fors: ca. 40 % van de gemeente begroting valt onder het Sociaal Domein!

De ASD heeft ervoor gekozen om eerst voorgelicht te worden over de diverse beleidsterreinen, want als je niet weet wat een bepaald onderwerp inhoudt kun je ook geen (gegrond) advies uitbrengen.

Zo is er al voorlichting gegeven over Wmo, Sociale Dienst (ISD), Jeugdzorg, een loket functie e.d.

Intussen zijn er al een drietal verzoeken ingediend om aan de gemeente (college van Burgemeester en Wethou-ders) advies uit te brengen: afslanking van bepaalde Wmo voorzieningen, bijstelling van de aanvraag voor een gehandicapte parkeerkaart en een andere vorm van dag-besteding.

Door de Corona is vergaderen lastig en intensief overleg is via digitale weg ook bezwaarlijk vandaar dat de start van de ASD met horten en stoten is verlopen.

Vanuit de BAS en OOBOZ zitten Gerard Mourik en Mar-tien Franken in de ASD, dus als u vragen heeft op het ge-bied van het Sociaal Domein kunt U bij deze twee perso-nen terecht, maar ook zij moeten zich nog verder bekwa-men op dit brede, lastige terrein.

Martien Franken Gerard Mourik

OOBOZ Zoals U weet behartigt OOBOZ (Overleg Ouderenorganisaties Bergen op Zoom) de ge-zamenlijke / collectieve belangen voor de senioren bij de gemeente en andere maatschappelijke instellingen zoals Wijzijn, Tante Louise, Stadlander e.a. Daarnaast zijn de clientenondersteuners ook via OOBOZ actief in onze gemeente.

Bij een aantal instellingen is OOBOZ goed bekend maar bij sommige wat minder en ook de burgers weten niet allemaal dat OOBOZ bestaat en wat hun werkterrein is.

Daarom heeft OOBOZ een website laten maken: www.OOBOZ.nl

“Onze“ Frans de Vries heeft deze website keurig ge-bouwd en het is nu aan OOBOZ om voor de bekendheid te zorgen. Daarnaast zijn ook de drie clientenondersteuners actief via OOBOZ, vandaar dat ze ook een emailadres hebben dat daaraan gekoppeld is.

Het is goed om de emailadressen regelmatig onder uw aandacht te brengen. De Corona heeft natuurlijk veel contacten verhinderd of lastiger gemaakt maar we moe-ten ‘de draad weer oppakken “

De drie clientenondersteuners zijn: Olga Bogemann clientenondersteunerolga@ooboz.nl

Jos Kronenberg clientenondersteunerjos@ooboz.nl

Sjaak Linders clientenondersteunersjaak@ooboz.nl of: linders-j@home.nl

SBM De redactie heeft een ontmoeting ge-had met Stichting Bezichtiging Monu-menten (SBM).

Afgesproken is om in elkaars bladen aandacht te besteden aan ieders activiteiten. BAS krijgt aandacht in de Nieuwsbrief van SBM, wij geven in BAS NU aandacht aan hun vaardigheden en wat zij betekenen en doen in onze stad.

De Zomerschool en de Cursuscommissie mogen een be-roep op hen doen om tot een vorm van samenwerking te komen. Welke stadswandeling of bezichtiging van een monument kunnen wij met SBM onder de aandacht bren-gen bij onze leden?

Contactpersoon namens BAS met SBM: Ton van der Sluijs