Predikant: ds. F. Breukelman Westerkerkkoor, Ensemble ‘t Kabinet en solisten o.l.v. JanJoost van Elburg Organist: Jos van der Kooy

Orde van Dienst VOOR DE 529E CANTATEDIENST

ZONDAG 23 NOVEMBER 2014

Na de dienst wordt er een uitgangscollecte gehouden. Deze collecte is bestemd voor het in stand houden van de vrij toegankelijke cantatediensten in de Westerkerk. Een cantatedienst dient te allen tijde vrij toegankelijk te blijven voor een ieder die de dienst wenst te bezoeken. De kosten van deze diensten zijn echter erg hoog. Ter dekking van de kosten zou - voor wie het mogelijk is - een bijdrage van tenminste € 12,50 zeer worden gewaardeerd. U kunt ook met uw pinpas betalen. Wilt u de cantatediensten blijvend steunen? Geef u dan op als donateur voor minimaal € 40,00 per jaar. Met uw gift steunt u het Kunstcentrum Westerkerk in haar taak om deze traditie van vele jaren te kunnen blijven voortzetten. Namens het Kunstcentrum danken wij u zeer!

After the service, a collection will be taken to support the continuation of these cantata services at Westerkerk, which are open to anyone who wishes to attend. However, these services are very expensive. In order to cover the cost, a contribution of at least € 12,50 - from those who can afford it - would be greatly appreciated. Your donation supports the work of the Westerkerk Arts Centre in continuing this tradition for many years. On behalf of the Westerkerk Arts Centre we warmly thank you for your generous support.

NB In verband met een technisch defect, werkt de ringleiding alleen bij het stoelenblok tegenover de kansel!

Gott sei mir gnädig Johann Kuhnau (1660 – 1722)

Ach bleib bei uns

Johan Michael Bach (1648 – 1694) Solisten Katharine Dain (sopraan) Marine Fribourg (alt) Scott Mello (tenor) Drew Santini (bas) Ensemble ’t Kabinet Daniel Boothe (viool 1 en artistiek leider) Laura Bruggen (viool 2) Imke Janssen (altviool 1) Kim White (altviool 2) Örzse Adams (altviool 3) Viola de Hoog (cello) Maria Vahervuo (contrabas) Takako Kunugi (fagot) Wim Dijkstra (orgel) Arjen Verhage (theorbe) Westerkerkkoor Muzikale leiding: JanJoost van Elburg Toelichting: Max van Egmond Vertaling: Cristina Pumplun

Ds. F.H. Breukelman deed zijn theologiestudie in Amsterdam. Zijn eerste gemeente was in de Noord-West hoek van Friesland: Vrouwenparochie. Daarna is ds. Breukelman, zoals hij het zelf zegt: “een paar jaar 'los' geweest in verband met verandering in mijn leven”. In die periode heeft hij ruim een jaar geassisteerd in de Westerkerk tijdens gastcolleges van ds. ter Linden. Vervolgens werkte ds. Breukelman als geestelijk verzorger bij de Stichting verpleeghuizen Zaanstreek. In 1990 ging hij naar Amstelveen, wijk Bankraskerk. Vanaf 2002 is ds. Breukelman predikant van de hervormde gemeente West - Terschelling. In verband met de revalidatie na een ingrijpende operatie, zal onze eigen predikant van de Westerkerk, ds. Fokkelien Oosterwijk, de komende weken afwezig zijn.

Ter voorbereiding op de dienst is er orgelspel. Wij vragen u vriendelijk om tijdens dit orgelspel stilte in acht te nemen.

Orgelspel: Adagio uit Toccata, Adagio et Fuga C dur BWV 564 Jesus, bleibet meine Freude BWV 147 Wachet auf, ruft uns die Stimme BWV 645 Johann Sebastian Bach (1685 – 1750)

Na een korte intonatie door de organist staan wij op en zingen Lied: Gezang 792

tekst Sytze de Vries melodie Willem Vogel

2. O God, die al uw liefde hecht aan wie van liefde leeft, omvat de trouw hier toegezegd. Dat Gij uw zegen op ons legt, uw vrede aan ons geeft!

3. Verlaat niet, wat uw hand begon, o God, ontbreek ons niet! Straal in ons leven als de zon, Gij, van de liefde zelf de bron, de adem van ons lied!

4. Laat zonneklaar te lezen zijn uw beeld, in ons geprent! Gij komt en schenkt de beste wijn waar wij elkaar tot zegen zijn, tot liefde voorbestemd. Votum en groet Gemeente gaat zitten Gebed Schriftlezing: Psalm 62 Huub Oosterhuis - 150 psalmen, vrij

Wees stil, mijn zieltje, wees bij God Zet je niet schrap, laat hem, de Rots, hij komt op zachte voeten, en luistert. Ik ben een wankelende muur die je makkelijk omduwt, en mens die je zo vermoordt. Wees bij God, mijn ziel, bij hem is rust en bezinning. De Rots, hij komt met zachte handen, om te troosten. Jachtig en ijl is onze generatie- pluizen die niets wegen, waaien hoog op, weg zijn ze. Wees stil, wees bij God. Niet vergelden, niet oordelen zal hij, hij komt luisteren hij wil begrijpen. Vriendschap.

Lied: Gezang 793 tekst André Troost melodie John Zundel - Beecher

2. Bron van liefde, licht en leven, zon die hartverwarmend schijnt, woord van hogerhand gegeven, trouw en teder tot het eind – al zou ons een vijand haten, al gaat zelfs de liefste heen, liefde zal ons nooit verlaten: Gij laat ons geen dag alleen.

3. Bron van liefde, licht en leven, laat uw vreugde in ons zijn; is de blijdschap weggebleven, liefde maakt van water wijn. Dat wij dan elkaar beminnen zó dat zelfs de dood niet scheidt; niets kan liefde overwinnen – liefde heeft de eeuwigheid.

Cantate: Gott sei mir gnädig Gott, sei mir gnädig nach deiner Güte und tilge meine Sünden nach deiner großen Barmherzigkeit. Wees mij genadig, God, in uw trouw, u bent vol erbarmen, doe mijn daden teniet. Wasche mich wohl von meiner Missetat und reinige mich von meiner Sünde. Was mij schoon van alle schuld, reinig mij van mijn zonden. Denn ich erkenne meine Missetat, und meine Sünde ist immer vor mir. Ik ken mijn wandaden, ik ben mij steeds van mijn zonden bewust. An dir allein habe ich gesündigt und übel vor dir getan, auf dass du recht behaltest in deinen Worten und rein bleibest, wenn du gerichtet wirst. Tegen u, tegen u alleen heb ik gezondigd, ik heb gedaan wat slecht is in uw ogen. Laat uw uitspraak rechtvaardig zijn en uw oordeel zuiver. Siehe, ich bin in sündlichem Wesen geboren, und meine Mutter hat mich in Sünden empfangen. Siehe, du hast Lust zur Wahrheit, die im Verborgenen liegt; du lässest mich wissen die heimliche Weisheit. Entsündige mich mit Isop, dass ich rein werde; Ik was al schuldig toen ik werd geboren, al zondig toen mijn moeder mij ontving, maar u wilt dat waarheid mij vervult, u leert mij wijsheid, diep in mijn hart. Neem met majoraan mijn zonden weg en ik word rein.

Wasche mich, daß ich schneeweiß werde. Lass mich hören Freude und Wonne, dass die Gebeine fröhlich werden, die du zerschlagen hast. Was mij en ik word witter dan sneeuw. Laat mij vreugde en blijdschap horen: u hebt mij gebroken, laat mij ook juichen. Overdenking Cantate: Ach, bleib bei uns Ach bleib bei uns, Herr Jesu Christ, weil es nun Abend worden ist; dein göttlich Wort, das heile Licht, lass ja bei uns auslöschen nicht! Heer Jezus Christus, blijf bij ons, want het is avond geworden; licht van ons heil, Uw goddelijk Woord, laat het hier niet doven! In dieser, letzten, betrübten Zeit verleih uns, Herr, Beständigkeit, dass wir dein Wort und Sakrament rein behalten bis an unser End! In deze, laatste, droeve dagen, Heer, geef ons standvastigheid, dat wij Uw woord en sacrament trouw bewaren tot aan het einde.

Avondgebed, besloten met het Gebed des Heren

Onze Vader die in de hemelen zijt, uw Naam worde geheiligd Uw Koninkrijk kome Uw wil geschiede, gelijk in de hemel alzo ook op de aarde. Geef ons heden ons dagelijks brood, en vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren. En leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want van U is het koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid

in eeuwigheid. Amen

Lied: Gezang 416 (staande gezongen) tekst Jeremiah Rankin – ‘God be with you till we meet again’ vertaling Gert Landman muziek Ralph Vaughan Williams - Randolph

2. Ga met God en Hij zal met je zijn: bij gevaar, in bange tijden, over jou zijn vleugels spreiden. Ga met God en Hij zal met je zijn.

3. Ga met God en Hij zal met je zijn: in zijn liefde je bewaren, in de dood je leven sparen. Ga met God en Hij zal met je zijn.

4. Ga met God en Hij zal met je zijn tot wij weer elkaar ontmoeten, in zijn naam elkaar begroeten. Ga met God en Hij zal met je zijn. Zegen Gemeente: Orgelspel: Praeludium e moll BWV 548 Johann Sebastian Bach

Toelichting: Johann Kuhnau en Johann Michael Bach Vanavond staat J.S. Bach niet op de lessenaars. Maar de invloed van Leipzig en Luther is niet ver weg. Kuhnau en Johann Michael Bach waren beiden voorgangers van Johann Sebastian: de eerste in Leipzig en de laatste in Arnstadt. Zij schreven dan ook in een vroeg-barokke stijl, aansluitend bij de traditie van Schütz en Buxtehude. Johann Kuhnau (1660-1722) studeerde rechten voordat hij in de muziek verder ging. Zijn eerste werkkring was in Dresden. Daarna werd hij benoemd tot cantor-organist aan de Thomaskerk in Leipzig, waar J.S. Bach later de beroemdste stukken van de muziekgeschiedenis zou uitvoeren. De woorden van Kuhnau’s mini-cantate Gott, sei mir gnädig zijn genomen uit psalm 51. Het is een werk in één deel, dat afwisselend gezongen wordt door koor en solisten. De begeleiding is in handen van strijkers en continuo. Het begin is schijnbaar eenvoudig, maar later is het notenbeeld veeleisender, bijvoorbeeld wanneer de bassolist zingt over de waarheid die verborgen is, en de heilige wijsheid die juist wordt geopenbaard.

Johann Michael Bach (1648-1694) was van Johann Sebastian zowel een verre oom als de vader van zijn eerste vrouw. Toch heeft hij de rol van schoonvader niet bewust vervuld, want Johann Michael was al gestorven toen Johann Sebastian nog maar negen jaar was. Generaties lang heeft de uitgebreide familie Bach beroepsmusici voortgebracht. Ter illustratie: de post van organist in Arnstadt is vervuld door Johann Michael Bach, maar vervolgens ook door zijn achterneef Johann Sebastian Bach en diens neef Johan Ernst Bach (1722-1777)! Johann Michael Bach schreef het motet (meerstemmig kerkelijk zangstuk) Ach bleib’ bei uns, Herr Jesu Christ voor vier solostemmen, strijkers en continuo. De tekst is geïnspireerd door het bijbelverhaal over de Emmaüsgangers, die hun medereiziger Christus vroegen om steeds bij hen te blijven. De vier stemmen laten zich afwisselend samen en individueel horen. De korte deeltjes worden verbonden door instrumentaal tussenspel. Max van Egmond

De Amerikaanse sopraan Katharine Dain zong al in vele opera’s. In 2013 won ze Musico Lied Competition in de Waalse Kerk. In 2014 debuteerde ze bij de Nederlandse Opera en neemt deel in het DNO Talent Development Programme en VocaalLAB. Naast opera zingt Katherine Dain in oratoria van o.a. Bach, Handel en Mozart. Zij heeft een graad aan Harvard University, Guildhall School of Music and Drama en Mannes College of Music. Meer informatie op www.katharinedain.com De Franse mezzosopraan Marine Fribourg heeft tegenwoordig een drukke agenda met optredens. Onlangs zong ze in Kopernikus van Claude Vivier, in Charpentier’s La Troupe d'Orphée met het ensemble Vox Luminis en in Cherubini’s Médée. Als concertsoliste voerde ze Bach-cantates uit en zong de altpartij van de Messias. Marine is ook actief als koordirigente van het Cecilia International Choir en het Archicapellakoor in Den Haag. Meer informatie op www.marinefribourg.com

De Amerikaanse tenor Scott Mello is Bachelor of Music aan het Oberlin Consevatory, Master of Music aan de New York University en heeft een Artist Diploma in oude muziek, oratorium, lied en ensemble van het Yale University Institute of Sacred Music and School of Music. Hij werd geroemd om zijn fluwelen geluid in San Diego en om zijn tekstbehandeling in Cleveland. Hij zong in Bach-cantates, maar ook muziek van Monteverdi en Handel tot Britten, Messiaen en Steve Reich. Scott Mello werkte samen met Masaaki Suzuki, Jake Heggie, Rudolf Jansen en Jeffrey Thomas. Meer informatie op www.scott-mello.com

De Canadese bariton Drew Santini behaalde zijn Master diploma aan de Juilliard School in New York. Masterclasses ontving hij van Thomas Hampson, Roberta Alexander, Benita Valente, Roger Vignolas, Malcolm Martineau en Martin Katz. In opera’s nam hij vele rollen voor zijn rekening. Hij zong in passies en cantates van Bach. Meer informatie op www.drewsantini.com De vocale solisten vormen samen het Damask Ensemble, meer informatie op www.damaskensemble.com

Dirigent JanJoost van Elburg (1962) studeerde in 1991 af aan het Conservatorium van Rotterdam in de richting Koordirectie. Hij studeerde onder meer bij Barend Schuurman. Daarnaast studeerde hij zang bij Jelle Draijer, Margreet Honig en in Engeland bij Ghislaine Morgan. Tot voor kort dirigeerde hij The Renaissance Singers (Londen) en het Reading Bach Choir (Reading, UK). Sinds 2001 is hij vaste dirigent van The Bartholomew Consort (Oxford), vanaf 1987 van Het Lelikoor te Amsterdam. Hij is als vaste dirigent verbonden aan het Blackdowns Early Music Festival sinds 2004, met wie hij recentelijk de UK-première uitvoerde van de Missa in Labore Requies van Georg Muffat. Sinds september 2012 is Van Elburg vaste dirigent van het Westerkerkkoor. Hij geeft tevens workshops en lezingen, zowel in Nederland als in het buitenland. Ensemble Kabinet is een jong en dynamisch ensemble dat zich toelegt op het blootleggen van al het inherente drama binnen de muziek uit de barok. Het ensemble doet dit door de wereld van de oude muziek in deze tijd opnieuw te verbeelden en met nieuwe kracht te bezielen. Het ensemble is een initiatief van violist Daniel Boothe. De internationale groep van zeer gespecialiseerde musici speelt in kleinere en grotere bezettingen en van kamermuziek tot grootschalige operaproducties. Hoewel de basis in Amsterdam ligt, spelen zij niet alleen in Nederland maar ook elders in Europa.

Kerk gesloten voor bezoekers De vloer van de Westertoren, die deels verzakt is, wordt in november hersteld. Dat betekent dat de kerk van 3 november t/m 5 december gesloten is voor bezoekers. Voor de zondagse kerkdiensten wordt een loopbrug neergelegd, zodat de bezoekers op zondag gewoon door de hoofdingang naar binnen kunnen. Op de zaterdagen dat er Braambosgebeden zijn, is de kerk open tussen 11.00 en 14.00 uur (via de hoofdingang). Alle avondactiviteiten blijven toegankelijk via het Prinsenhuis, Prinsengracht 277b. Kerkdiensten O Zondag 30 november om 10.30 uur ds. A.A. van Berge Organisten Harmen Trimp, Jos van der Kooy m.m.v. Cappella Westerkerk o.l.v. Jos van der Kooy O Zondag 7 december om 10.30 uur ds. F.W. Oosterwijk Organist Jos van der Kooy Meerluik van Advent Woensdag 26 november, 20.00 – 22.00 uur Een collage van beeld en woord, gesproken, gedicht en gezongen door Wout Oosterkamp, bas-bariton. Advent wordt belicht vanuit verschillende tijden, culturen en tradities binnen het kader van de geschiedenis van het christendom en de veranderende accenten die er door de eeuwen werden aangebracht. De Braambosgebeden van Advent Op de zaterdagmiddagen van 29 november, 6, 13 en 20 december van 13.00 – 13.40 uur. Wie houdt van een moment van rust en bezinning te midden van het stadsgewoel van Amsterdam is van harte welkom. De Braambosgebeden worden geleid door Cristina Pumplun, missionair vicaris. Kinderkerk Bij de kinderkerk hebben we rond de kerstperiode een leuk en vol programma, noteer dus alvast de activiteiten in de agenda: Op 30 november en 7 december bereiden we ons voor op de geboorte van Jezus. We luisteren naar mooie verhalen en maken versieringen voor advent en kerst.

Zondag 14 december: feestelijke kerstviering bij de kinderkerk met chocolademelk en lekkers. Zondag 21 december (zangdienst): alle kinderen blijven bij hun ouders in de kerk en kunnen uit volle borst meezingen. Voor de kinderen die niet zo lang stil kunnen zitten is er opvang in het Prinsenhuis. Op 25 december, eerste kerstdag, komt Robert Prager een mooi verhaal vertellen. Altijd heel spannend! De leiding van de kinderkerk hoopt de komende weken veel kinderen in de kerk en bij de kinderkerk te zien. Algemene informatie O Op vrijdag voor de dienst van zondag kunt u de liturgie bekijken op de website van de Westerkerk (onder Agenda op de homepage): www.westerkerk.nl O Het secretariaat van de Westerkerk is maandag t/m vrijdag telefonisch

bereikbaar: 020-6247766. U kunt ook een e-mail sturen: info@westerkerk.nl

O U bent van harte welkom in de Westerwinkel waar u aantrekkelijke cadeaus en prachtige boeken kunt kopen!

O Volg de Westerkerk op Twitter (@Westerkerk1) en Facebook (Westerkerk Amsterdam).

Ik meld mij hierbij aan als donateur van het Kunstcentrum van de Westerkerk en steun daarmee het Westerkerkkoor en de cantatediensten. naam en voorletter(s) m / v adres postcode en woonplaats e-mailadres uw donatie (minimale jaarlijkse donatie € 40,00) handtekening Stuur dit formulier op naar: Kunstcentrum Westerkerk, Prinsengracht 281, 1016 GW Amsterdam Maakt u ook meteen uw bijdrage over op bankrekening NL 04 INGB 0003 8921 70 t.n.v. Kunstcentrum Westerkerk

De heer/mevrouw: Adres: Postcode/plaats: Telefoonnummer: E-mail adres: (s.v.p. aangeven wat van toepassing is) O wil lidmaat worden van de Westerkerkgemeente en O wil zich inschrijven (als u niet bij een PKN kerk staat ingeschreven) O wil zich laten overschrijven vanuit een andere PKN kerk O wil een pastoraal gesprek O wil een gratis e-mail abonnement op het maandblad Tref en vraagt dit aan via tref@westerkerk.nl O wil een post- abonnement op het maandblad Tref voor € 13,00 per jaar O wil meer weten over de Westerkerkgemeente Dit formulier afgeven bij het winkeltje in de Westerkerk of opsturen naar: De Westerkerkgemeente: Prinsengracht 281, 1016 GW Amsterdam

REKENINGNUMMERS VAN DE WESTERKERKGEMEENTE Kerkrentmeesters: NL47 RABO 0109 2797 00

Collecterekening: NL51 RABO 0313 5519 28 Stichting Vrienden Westerkerk: NL30 RABO 0109 9279 66 Diaconie Westerkerk: NL46 INGB 0004 9718 00 Kunstcentrum (Westerkerkkoor): NL04 INGB 0003 8921 70

De Westerkerkgemeente maakt deel uit van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN)