Leefmilieu Brussel

Ventilatie: technische oplossingen

om de kwaliteit van de binnenlucht in woningen te garanderen

Samuel CAILLOU

CSTC/WTCB

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Polluenten in het gebouw: hoe ze te verminderen?

2

Doelstelling(en) van de presentatie

● Vraag: wat is de impact van de ventilatie?

● luchtverversing?

● bron van polluenten?

● Wat zegt de ervaring? Beoordeling ter plaatse van

bijna 50 ventilatiesystemen (woningen)

● Advies voor performante installaties

● Ontwerp, installatie, gebruik en onderhoud

3

Algemeen schema van de presentatie

● Ventilatie: zorgen voor luchtverversing

► Principes, systemen

► Evaluatie ter plaatse van bijna 50 installaties

► Advies: ontwerp, regeling, dimensionering, regeling en meting

van de debieten

● En indien GEEN ventilatie?

● Ventilatie: bron van polluenten?

► Principes: welke risico's voor de verschillende systemen?

► Evaluatie ter plaatse van bijna 50 installaties

► Advies: ontwerp, filtratie, onderhoud

Kwaliteit van de binnenlucht

Bronnen van polluenten

Luchtverversings-

graad

Menselijke

activiteiten

Luchtdichtheid

van de gebouwschil

Emissie

materialen

ventilatie Concentraties

< drempel?

Comfort …

… Gezondheid

Bronnen van binnenhuispolluenten

◘ Personen

CO2

▪ Niet schadelijk op zich, maar …

▪ Goede indicator van menselijke aanwezigheid

Bio-effluenten

▪ Vluchtige organische stoffen

▪ Geuren

◘ Menselijke activiteiten

Vochtigheid

▪ Badkamer, keuken, wasplaats, enz.

▪ risico van schimmelvorming!

Andere: geuren, tabak, enz.

Menselijke activiteiten

Bronnen van binnenhuispolluenten

Emissies van materialen

Formaldehyde

Benzeen

Tolueen

Dichloormethaan

Enz.

Giftigheid

Kanker Irritatie

Emissie van de materialen (project Q-intair)

◘ Project Q-intair (WTCB-VITO)

Simulatie van de impact van materialen op de luchtkwaliteit

Materialendatabase BUMA

◘ Belangrijkste resultaten

De emissiegraad is het belangrijkst: factor 1000

Impact van de systemen…

1

10

100

1000

10000

Living

room

Bur

eau

Sleep

ing

room

1

Sleep

ing

room

2

Sleep

ing

room

3

Toilet

Laun

dry

Kitc

hen

Bat

hroo

mHall

Form

ald

ehyde c

oncentr

ation (

µg/m

³)

LO

G S

CALE!

‘Long term’ (30d)

‘Short term’ (24h)

Lowest rates

Highest rates

Lowest = 0! 1

10

100

1000

10000

Living

room

Bur

eau

Sleep

ing

room

1

Sleep

ing

room

2

Sleep

ing

room

3

Toilet

Laun

dry

Kitc

hen

Bat

hroo

mHall

= limit for short term

= limit for long term

Kwaliteit van de binnenlucht

Bronnen van polluenten

Luchtverversings-

graad

Menselijke

activiteiten

Luchtdichtheid

van de gebouwschil

Emissie

materialen

Ventilatie Concentraties

< drempel?

Comfort …

… gezondheid

Impact van de ventilatie:

Zorgen voor luchtverversing?

11

Ontoereikende methoden

◘ Openen van de ramen? Meestal te hoge debieten

Zeer snelle afkoeling tijdens winter

Tochtverschijnselen

Het effect van kortstondig verluchten is snel voorbij

Lawaai

Binnenkomen van insecten

Gevaar voor inbraak

12

Ontoereikende methoden

◘ ‘Verluchting’ door lekken en spleten:

bepaald door wind en temperatuurverschillen

Thermische trek

Neutraal

drukvlak

Tex < Tin

Drukverschil tgv wind

13

◘ ‘Verluchting’ door lekken en spleten:

Oncontroleerbaar binnenkomen van lucht:

▪ Soms te hoog, soms te laag debiet

▪ Sommige kamers te veel, andere te weinig

▪ Richting is onbepaald

▪ Belangrijke warmteverliezen tijdens de winter

Ontoereikende methoden

Ventilatie is verplicht

◘ EPB-reglementering

◘ Types van werken Nieuwe gebouwen

Bepaalde renovaties

◘ Types van gebouwen Woningen

Kantoren en scholen

Zie infofiches op energie.wtcb.be

15

Ventilatie: toevoer – doorstroom - afvoer

"Vochtige" ruimten

Afv

oer

"Droge" ruimten

Toevoer

Doorstroom

DROOG

Woonkamer

Slaapkamers

Studeerkamer

Speelkamer

DOORSTROOM

Hal

Gang

Trap

VOCHTIG

Open/gesloten keuken

Badkamer

Wasplaats

WC

16

4 vereenvoudigde systemen (woningen) A: natuurlijke toevoer

en afvoer B: mechanische toevoer

+ natuurlijke afvoer

C: vrije toevoer + mechanische afvoer

D: mechanische toevoer en afvoer

Ventilatie, prima!

◘ op papier…

◘ maar in realiteit …?

Evaluatie van systemen in praktijk – Optivent

◘ Doel Identificeren van de voornaamste

problemen op vlak van ontwerp en installatie

Om de installateur te adviseren

◘ Steekproef Systemen

▪ 40 systemen D

▪ 7 systemen C

Ouderdom van de systemen, vb.:

▪ 1 x: meer dan 15 jaar

▪ 4 x: tussen 5 en 10 jaar

Meten van ventilatiedebieten

Conformiteit met EPB-eisen

◘ Debieten ≥ minimum geëiste debieten?

◘ Vb. Vochtige ruimten, systemen C en D:

In de meeste gevallen niet conform!

Maar…

Gemeten debieten in vochtige ruimten

Bijna OK voor het gemiddelde

In sommige gevallen: veel te lage debieten!

Max

Gem

0.75

0.25

Min

Gemeten debieten in droge ruimten

In sommige gevallen: veel te lage debieten!

Niet goed afgesteld: te veel in sommige ruimten, te weinig in

andere…

In situ gemeten mechanische debieten

◘ Conformiteit met EPB

In geen enkel geval volledig in orde!

Meestal: > 70% van het geëiste debiet

Enkele gevallen: extreem lage debieten!

De meeste installaties zijn niet goed afgesteld:

▪ Totaal debiet OK, maar te veel of te weinig in sommige ruimten

Belang van een correcte afstelling en meting bij

indienststelling

Debieten, rol van de gebruiker

◘ Vooral stand 1!

◘ Waarom (volgens gebruiker)?

Te veel lawaai

Energiebesparing: elektriciteit en verwarming

Maar ook subjectieve redenen:

‘het lijkt ons niet nodig…’

Totaal debiet in stand 2 en stand 1

Stand 2

Stand 1

Stappenplan

◘ Ontwerp

◘ Montage – installatie

◘ Indienststelling

◘ Gebruik en onderhoud

Voor performante installaties

Stappenplan

◘ Ontwerp

Systeemkeuze

Minimaal geëiste debieten

Ontwerpdebieten

Regelstrategie

Plaats van de luchtopeningen

Dimensionering

Selectie van de ventilator

◘ Indienststelling

Afstelling van debieten

Meting

Voor performante installaties

Stappenplan

◘ Ontwerp

Systeemkeuze

Minimaal geëiste debieten

Ontwerpdebieten

Regelstrategie

Plaats van de luchtopeningen

Dimensionering

Selectie van de ventilator

◘ Indienststelling

Afstelling van debieten

Meting

Voor performante installaties

Rekentool

OPTIVENT

www.optivent.be

29

Toevoerdebieten NBN D50-001

Ruimte

Nominaal debiet Debiet mag

beperkt worden tot

Vrije toevoer (A, C)

maximaal

Algemene regel

Minimaal debiet

Woonkamer

3,6 m³/u.m²

75 m³/u 150 m³/u

2 x nominaal

Slaapkamer Studeerkamer Speelkamer

25 m³/u 72 m³/u (EPB)

TO

EV

OE

R

Zie rekentool op www.optivent.be

30

Afvoerdebieten NBN D50-001

Ruimte

Nominaal debiet Debiet mag

beperkt worden tot

Algemene regel

Minimaal debiet

Keuken Badkamer Wasplaats + vergelijkbare ruimten

3,6 m³/u.m²

50 m³/u 75 m³/u

Open keuken 75 m³/u

WC - 25 m³/u -

AF

VO

ER

Zie rekentool op www.optivent.be

31

Welk systeem kiezen? A: natuurlijke toevoer

en afvoer B: mechanische toevoer

+ natuurlijke afvoer

C: vrije toevoer + mechanische afvoer

D: mechanische toevoer en afvoer

Prestaties van de systemen?

◘ Het debiet hangt af van het systeem A: hangt sterk af van het gebouw en het weer

C: vooral bepaald door afvoer

B en D: vooral bepaald door toevoer

◘ Het debiet hangt af van de kwaliteit Ontwerp

Installatie

◘ Het debiet hangt af van het gebruik Gebruikers – bezetters van het gebouw

32

Systemen gedimensioneerd volgens de norm

Slecht

Verliezen door ventilatie (MWh/jaar)

Energieverbruik

Goed

Luch

tkw

alit

eit

Gec

um

ule

erd

e b

loo

tste

llin

g aa

n C

O2

b

ij c

on

cen

trat

ies

> 6

00

pp

m (

pp

m.u

)

“Geoptimaliseerde” systemen

Systeem D Systeem C Systeem A

Slecht

Verliezen door ventilatie (MWh/jaar)

Energieverbruik

Goed

Luch

tkw

alit

eit

Blo

ots

telli

ng

aan

CO

2b

ove

n 6

00

pp

m (

pp

m.u

)

Evenwicht tussen toevoer en afvoer?

◘ Vereiste debieten: Totaal toevoer >< Totaal afvoer

Bv. 200 m³/u >< 150 m³/u

◘ In de praktijk: Systeem C:

▪ Mechanische afvoer controleert vooral het systeem

▪ Natuurlijke toevoer is minder dan voorzien

Systeem D: ▪ Het hoogste mechanische debiet (toevoer) controleert het systeem

▪ Bijkomende exfiltratie doorheen de gebouwschil

Onevenwicht alleen in theorie …

Evenwicht toevoer– afvoer

◘ In de ruimten waar afvoer vereist is

Bv. Open keuken

Mogelijk negatieve impact op factor m

◘ In de ruimten waar geen afvoer vereist is

Berghok, hall, dressing, enz.

Praktische oplossingen: verhoging van afvoerdebieten

Evenwicht toevoer– afvoer

Praktische oplossingen: verhoging van afvoerdebieten

150

150

50

50

75

25

75

100

50

25

∑200 ∑200

+ 25

+ 25

Regelstrategie

◘ Herhaling:

Minimum vereiste debieten minimumcapaciteit van het

systeem

◘ Waarom moeten we de debieten regelen?

Verschillende ruimten worden niet tegelijk gebruikt (bv.

woonkamer / slaapkamers)

Periodes van afwezigheid van de bewoners (bv. werkuren /

schooluren)

Debieten aanpassen aan behoeften

Regelstrategie

◘ Geen regeling: niet aanbevolen!

◘ Manuele regeling met verschillende debieten

3 typische situaties (standen):

▪ Hoog: actief gebruik, periodes met sterke vervuiling

▪ Tussenin: aanwezigheid met beperkte activiteit

▪ Laag: periodes van afwezigheid

Manuele regeling door de bewoners

Werking vrijwel permanent in tussenstand

▪ Belang van de debietkeuze

Praktische oplossingen (1)

Regelstrategie

◘ Kloksturing

Idem manuele regeling + programmering

En manuele regeling met automatische terugkeer naar

kloksturing

◘ Vraaggestuurde ventilatie (alle systemen)

Voorbeelden van sensoren

▪ Droge ruimten: CO2, aanwezigheidsdetectie, enz.

▪ Natte ruimten: relatieve vochtigheid, aanwezigheidsdetectie (wc),

enz.

Voorbeelden van regeling

▪ Gecentraliseerd (bv. ventilator): beperkt potentieel

▪ Gedecentraliseerd (bv. openingen, RTO, enz.): actievere regeling

Praktische oplossingen (2)

Types van leidingsystemen

◘ Vertakt

◘ Stervormig

Meerdere semi-flexibels (in de chape)

3 gladde ronde buizen:

3 x 50 mm, 75 m³/u (3,5 m/s) 4,9 Pa/m

1 gladde ronde buis:

1 x 87 mm 75 m³/u (3,5 m/s) 2,4 Pa/m

2 maal grotere drukverliezen

42

Vergelijking voor eenzelfde luchtsnelheid

Hoe het niet moet!

bron: WTCB, AIVC

Afstellen van debieten

◘ Zorgen voor juiste debiet in elk lokaal

Zo dicht mogelijk bij het ontwerpdebiet

Maar steeds hoger dan minimaal geëist ontwerpdebiet

◘ Zorgen voor evenwicht tussen toevoer/afvoer (D)

◘ En daarbij extra drukverliezen (en lawaai!) beperken

Ventielen maximaal open

Beperken van de ventilatorsnelheid

Doelstelling

Voorstel vereenvoudigde methode

Nauwkeurigheid

Du

ur

Vereen-voudigde methode

“Intuïtieve” methode

Klassieke methode Vereenvoudigde methode:

→Regelingsduur verminderen →Zonder te veel nauwkeurigheid te

verliezen

Vereenvoudigde methode

◘ Principe

Idem klassieke methode: identieke verhoudingen

Bijzonder kenmerk: de herhalingen zijn vervangen

door voorspellingen verkregen door berekening

tijdwinst!

Waarom debietmetingen?

Illustratie met 2 voorbeelden

Debiet (m³/u) K

eu

ken

Toile

t

Bad

kam

er

Was

pla

ats

Be

rgin

g

Totaal

Eis 75 25 50 50 - 200

Voorbeeld 1 60 2 54 10 82 208

Voorbeeld 2 9 3 13 11 4 40

Afstelling?!

Te laag!

Slechte Luchtkwaliteit!

Overzicht van de meetmethoden 1) In een kanaal

3) Ter hoogte van het luchtventiel

2) Drukverschil op een component

Meting ter hoogte van het luchtventiel

Veel toestellen en methoden beschikbaar…

Vleugelrad-anemometer

• Kleine of grote conus

Kleine sonde + conus

• Vleugelrad of thermisch

Drukcompensatie

Sonde + kanaal ter hoogte van ventiel

Vleugelrad-anemometer + Stabilisator

Installeer meetbare ventielen!

En wat indien GEEN ventilatie?

52

Condensatie

◘ De overmaat aan damp, die de lucht niet langer meer

kan vasthouden, zal condenseren op koude

oppervlakken

◘ Voorbeelden:

Enkel glas

Koudebruggen

Afgeschermde koude wanden

▪ Achter kasten

▪ Achter een bed

53

Condensatie

54

De gevolgen

◘ … voor het gebouw

Schimmels

Vochtschade

▪ Verf, behang, pleisterwerk

▪ Verminderd isolerend vermogen

Impact van de ventilatie:

Systeem als bron van polluenten?

Herhaling basisprincipes ventilatie

◘ Afvoer van binnenhuispolluenten

Vochtigheid, CO2 en bio-effluenten, VOS’en,

enz.

◘ Toevoer van nieuwe/verse lucht

Buitenlucht, normaal weinig vervuild

Aandachtspunten

Bronnen van polluenten in het systeem zelf

vermijden!

Kwaliteit van de verse lucht verbeteren?

Principes

Ventilatie = bron van schimmels?

◘ Het doel is net vocht af te voeren!

In de badkamer, de wasplaats, enz.

Maar ook in de slaapkamers!

◘ Risico van vocht in het ventilatiesysteem zelf?

Welk risico voor welk systeem?

Welke meetresultaten in situ?

57

Klimaatregeling

◘ Altijd OK? Nee Sick Building Syndrome

◘ Hoe dit risico beperken? Ontwerp, filters, onderhoud, enz.

Voorbeelden: in onze kantoren, onze voertuigen, enz.

58

Voorfilter Cooling Humidify Fijne filter

Heating

Ventila

tore

n

Risico? Condensatie Schimmels Bacteriën …

Vochtigheid Schimmels

Legionella …

Wanneer? De hele zomer De hele winter

Aardwarmtewisselaar

◘ Hoe dit risico beperken? Ontwerp, voorfiltering, hellingshoek + opvang condensaat,

onderhoud, enz.

◘ Alternatieven? Aardwarmtewisselaar met glycolhoudend water

Andere freecooling-oplossingen en antivries

59

Risico? Condensatie

Wanneer? Soms in de zomer

60

Bodem-lucht warmtewisselaar

Voorverwarming in de winter

Voorkoeling in de zomer

61

Bodem-lucht warmtewisselaar

◘ Systeem D: tot 85% rendement

Aardwarmtewisselaar: kan maximaal 15 % recupereren

winter = beperkt effect

Voordeel: vermijden van bevriezing van de wisselaar

20°C

0°C 17°C

3°C

8°C

0°C

20°C 9.8°C

18.2°C

Voorverwarming in de winter

Dubbele stroom (systeem D)

◘ Hoe het risico beperken? Ontwerp, keuze van filter, onderhoud, enz.

Filter: ▪ Regelmatig onderhoud

▪ Vervanging 1 x/jaar, in het begin van de winter

62

Risico? Vervuiling + vochtigheid

Beperkt: droge lucht!

Beperkt: droge lucht!

Wanneer?

Luchtinlaat Filter Warmtewisselaar

Ventila

tor Leiding

Continue meting van vocht (systeem D)

◘ Buiten

◘ Toevoerlucht

Vocht microbiologisch risico

◘ Vb: febr. juli (gemiddelde over 24 uur)

0

20

40

60

80

100

13

/02

/20

11

05

/03

/20

11

25

/03

/20

11

14

/04

/20

11

04

/05

/20

11

24

/05

/20

11

13

/06

/20

11

03

/07

/20

11

RH ODA

RH SUP

Toevoerlucht altijd < 70%

Buitenlucht soms > 80%

Natuurlijke toevoer (systeem A en C)

◘ Hoe het risico beperken?

Ontwerp, keuze van rooster, onderhoud, enz.

65

RTO - RAO

Risico? Vervuiling + vochtigheid (idem filters…)

Wanneer?

Microbiologische analyses (Optivent-project)

◘ Luchtstalen:

Toegevoerde lucht

Vergeleken met buitenlucht

Schimmels en bacteriën

Evaluatie

Schimmels en bacteriën?

◘ Bronnen van schimmels Vooral buiten

Normaal gezien niet in gebouwen (indien er geen vochtproblemen zijn)

◘ Bron van bacteriën Vooral binnen: gebruikers, dieren,

voedselresten, …

◘ Grote variatie van andere bronnen buiten Omgeving, seizoen, enz.

◘ Maar vergelijking toegevoerde lucht/buitenlucht

Schimmels

Seizoensgebonden invloed / bron = buitenlucht

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

Supply Indoor Outdoor

Mo

lds

x10³

CF

U/m

³

Lente (n =9)

7 42 Average

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

Supply Indoor Outdoor

Mo

lds

x10³

CF

U/m

³

Zomer (n=3)

Average

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

Supply Indoor Outdoor

Mo

lds

x10³

CF

U/m

³

Herfst (n=17)

16 17 19 Average

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

Supply Indoor Outdoor

Mo

lds

x10³

CF

U/m

³

Winter (n=6)

37 Average

Schimmels – Systeem D

◘ Toegevoerde lucht << Buitenlucht

Voor grote meerderheid

van gevallen

◘ Geen bron in het systeem

◘ Maar eerder een vermindering

dankzij de filters

◘ Er zijn echter uitzonderingen

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

Supply air Indoor air Outdoor air

Mo

lds (

X 1

0 ³

CF

U/m

³)

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

0,0 1,0 2,0 3,0 4,0

Su

pp

ly (

X 1

0 ³

CF

U/m

³)

Outdoor (x10³ CFU/m³)

Schimmels – Systeem C

◘ Toegevoerde lucht < Buitenlucht

◘ Maar

Minder sterke vermindering dan D

Correlatie toegevoerde lucht /

buitenlucht

◘ Systeem C: geen filter!

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

Supply air Indoor air Outdoor air

Mo

lds (

x 1

0³

CF

U/m

³)

R² = 0,97

0,0

1,0

2,0

3,0

0,0 1,0 2,0 3,0 S

up

ply

(x 1

0³

CF

U/m

³)

Outdoor (x 10³ CFU/m³)

Bacteriën – Systeem D

◘ Binnen > Buiten > Toegevoerd

◘ Toegevoerd << Buiten

◘ Idem schimmels

Vermindering dankzij de filters

(verbindingen van deeltjes en

elektrostatische interacties)

◘ Bron van bacteriën = binnen

Binnenomgeving + mens. lichaam

0,0

0,2

0,4

0,6

0,8

1,0

Supply air Indoor air Outdoor air

Bacte

ria (

X 1

0³

CF

U/m

³)

0,0

0,5

1,0

1,5

0,0 0,5 1,0 1,5 In

do

or

(x 1

0³

CF

U/m

³)

Supply(x 10³ CFU/m³)

Uitzondering systeem D

◘ Evaluatie

Zeer vervuilde kanalen

▪ Isolatie, planten, steenpuin, enz.

Kanalen in een oud deel van een plat dak met oude isolatie

en materialen, mogelijk vochtig

Schimmels + geur

72

Uitzondering systeem D

◘ Evaluatie

Te korte afstand tussen ventilatieopening en

afvoeropeningen

Met zeker recirculatie van afgevoerde lucht

Schimmels + geur

73

Uitzondering systeem D

◘ Evaluatie

Geen mogelijkheid voor het reinigen van kanalen

▪ Kleppen in het platte dak

▪ Niet meer bereikbaar …

Schimmels + geur

74

Samenvatting microbiologische analyses Optivent

◘ Invloed buitenlucht = bron schimmels

◘ Bron bacteriën = binnen (personen, enz.)

◘ Systeem D

Filters vermindering schimmels en bacteriën

Maar, uitzonderingen … ontwerp en onderhoud!

◘ Systeem C

Geen filter afhankelijk van buitenlucht

◘ Meer informatie: artikel op www.aivc.org

Sanitary aspects of domestic ventilatie systems: An in situ study

J.Van Herreweghe, S. Caillou, M. Roger and K. Dinne

Positie luchtinname: voorbeelden

◘ Slechte voorbeelden… Luchtinname! Afvoer

Rioolbeluchting

Advies

Afstand luchtinname – andere afvoeropeningen

◘ Voldoende afstand tot andere afvoeropeningen

Van hetzelfde gebouw

En van de naburige gebouwen!

◘ Types van afvoeren

Afvoer ventilatie

Afvoer dampkap, droogkast, enz.

Rookgasafvoer verbrandingstoestellen

Rioolbeluchting

Enz.

Afstand luchtinname: vereenvoudigde regel

◘ Algemene regel: luchtinname 2 m lager dan alle andere afvoeropeningen (ventilatie,

dampkap, verwarming, enz.)

Indien mogelijk op een andere wand

◘ Praktisch voorbeeld Luchtinname op een gevel

Afvoeren op het dak

◘ Voor stookolie en hout: Voorzie een grotere afstand!

Afstand luchtinname: gedetailleerde berekening

◘ Berekening volgens NBN EN 13779, bijlage A.2.4

Formules voor verschillende typische gevallen

Vb: op het dak, op dezelfde hoogte

Andere gevallen: zie EN 13779 of vereenvoudigde regel

450 m³/u min 3,5 m…

Afstand “luchtinname”– andere afvoeropeningen

◘ Ook voor de natuurlijke toevoeropeningen van

systemen A en C!

Natuurlijke toevoeropeningen

Goed voorbeeld

Plaatsing luchtinname: andere adviezen

◘ Verwijderd van vervuilingsbronnen

Dieren, bodem,…: min 0.7 – 1 m van maaiveld

Parking, vuilnislokaal, beplanting, enz.

Verkeer: kies indien mogelijk een andere gevel

◘ Bescherming tegen regen

Regenkap

Luchtsnelheid max. 2 m/s (maar moeilijk…)

Filtratie: waarom filteren met systeem D?

◘ Prioriteit = beschermen van de installatie

Min. klasse G4 (klassen volgens EN 779)

Kwaliteit en luchtdichtheid van de filter zijn belangrijker dan

de klasse op zich!

◘ Bonus = verbeteren van de luchttoevoerkwaliteit

Doel: filtratie stofdeeltjes van buiten:

▪ PM10, PM2.5, pollen, schimmels, enz.

Enkel mogelijk met systemen B en D

Om dit doel te bereiken moet ook de gebouwschil voldoende

luchtdicht zijn …

Filterkeuze: beschermen van het systeem

◘ Opgelet met de luchtdichtheid van filter en

filterbehuizing

Vermijden van “sokfilters”

Kies een goed ontworpen groep om “by-pas”-lekken te

vermijden Filter in de verkeerde richting

Slechte filter

vervuilde kanalen!

Filterkeuze: verbeteren IAQ (Bonus)

◘ Idem: opgelet met luchtdichtheid van de filter!

◘ Filterklasse

Klasse F7

En voorfiltratie G3 of G4

◘ Voorbeelden

Bijkomende F7-filterbox achter de groep

Sommige groepen zijn ontworpen voor 2 filters

Voorfilter G3 in het kanaal

Voorfilter G3 direct op de filter in de groep geplaatst

Buitenluchtinname = voorfilter?

◘ Grof rooster

Grof afval: bladeren, enz

Toegang klein ongedierte vermijden

◘ Fijn rooster?

Beter vermijden!

Zeer snelle verstopping

Zeer hoge drukverliezen

(omdat de oppervlakte veel kleiner is dan die van een echte

filter…)

Vervuiling op de werf

◘ Beschermen van alle onderdelen

Gedurende het transport EN de opslag

Tijdens de montage (met andere lopende werken)

◘ Gebruik de ventilatie niet om het gebouw te drogen!

Onderhoud (door gebruiker)

◘ Filters

Min. 1 x per jaar vervangen, voor de winter

Regelmatig te reinigen

▪ Elke 2-3 maanden naargelang situatie

▪ Voorzichtig stofzuigen

De groep moet gemakkelijk

toegankelijk zijn!

◘ Ventielen

Zeer regelmatig

Gemakkelijk door de

gebruiker

Onderhoud (door gebruiker)

◘ Natuurlijke toevoeropeningen

Redelijk regelmatig, volgens vervuilingsgraad

Gemakkelijk door de gebruiker

Onderhoud

◘ Warmtewisselaar

Volgens de voorschriften van de fabrikant

In het algemeen in een bad met water

◘ Ventilatoren

Naargelang van de vervuiling

Systeem C wordt sneller vuil (geen filters)

◘ Distributiekanalen en -collectoren

Om de 9 jaar bij effectieve filtratie

Afvoerkanalen (C en D)

worden sneller vuil …

Toezichtluik nodig indien meer dan 4 bochten of een obstakel

Toegankelijke distributiecollectoren!

Voorbeelden van vervuiling van de kanalen Toevoerkanalen Afvoerkanalen

6 jaar

9 jaar

16 jaar

horizontaal verticaal…

Onderhoud van de kanalen

◘ Principe

Stofzuigsysteem met filter aangesloten op 1 ventiel

Ronddraaiende borstel via een ander ventiel

Alle andere ventielen afgedicht

92

Te onthouden van de presentatie

● Ventilatie is nodig (en verplicht) voor een goede

luchtverversing

● Het echte gevaar = geen ventilatie!

● Een goed ontworpen, goed geïnstalleerd en goed

onderhouden systeem is geen bron van

polluenten

● Belangrijkste advies (rekentool beschikbaar):

► Ontwerp: debieten, dimensionering, luchtinlaat, enz.

► Installatie: regeling en meting van de debieten

► Gebruik

► Onderhoud: vooral filters (warmtewisselaar en leidingen

op langere termijn)

Voor meer informatie

◘ Onderhoud van ventilatiesystemen

◘ Metingen van de mechanische ventilatiedebieten

◘ Akoestische aspecten die verband houden met de

mechanische ventilatie in eengezinswoningen

◘ …

◘ www.wtcb.be

◘ www.optivent.be

Artikelen WTCB

◘ Betrokken personen bij het WTCB

Samuel Caillou, Paul Van den Bossche

Christophe Delmotte, Nicolas Heijmans, Xavier Kuborn, Philippe

Voordecker, Peter D’Herdt

Debby Wuyts, Joris Van Herreweghe, Karla Dinne, Marilyn Roger

Luk Vandaele, Xavier Loncour, Peter Wouters

Gesteund door de Technologische Dienstverlening Duurzaam Bouwen en

Duurzame ontwikkeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest,

gesubsidieerd door Innoviris.

95

Contact

Samuel CAILLOU

Adjunct Labohoofd

Labo Verwarming en Ventilatie, WTCB

: 02 655 77 97

E-mail: samuel.caillou@bbri.be