Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl · 2011. 6. 10. · • Vermindering impact milieu ......

17
Ventilatie en renovatie 20110518 pvdb 1 Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be VENTILATIE IN WONINGEN Ventilatie en renovatie Informatie-avond Paul Van den Bossche WTCB – Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf 18 mei 2011 Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be Strategie voor energiezuinig wooncomfort Luchtdicht Goed isoleren Luchtdicht bouwen Gecontroleerd ventileren 2 3 elementen-concept: onlosmakelijk verbonden

Transcript of Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl · 2011. 6. 10. · • Vermindering impact milieu ......

Page 1: Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl · 2011. 6. 10. · • Vermindering impact milieu ... Microsoft PowerPoint - Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl [Compatibility Mode]

Ventilatie en renovatie 20110518 pvdb 1

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

VENTILATIE IN WONINGEN

Ventilatie en renovatie

Informatie-avond

Paul Van den BosscheWTCB – Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf

18 mei 2011

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Strategie voor energiezuinig wooncomfort

Luchtdicht

Goed isoleren

Luchtdichtbouwen

Gecontroleerdventileren

2

3 elementen-concept: onlosmakelijk verbonden

Page 2: Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl · 2011. 6. 10. · • Vermindering impact milieu ... Microsoft PowerPoint - Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl [Compatibility Mode]

Ventilatie en renovatie 20110518 pvdb 2

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Oude woning:

i l tiWeinig comfort

Gerenoveerde woning:

isolatie luchtdichtheid ventilatie Hoge energiekosten

Luchtkwaliteit???

3

Isolatie ↑↑Luchtdichtheid ↑↑

ventilatieGroot risico op vocht

en lucht Q problemen

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Is er wel een probleem van luchtkwaliteit?

Oude woning: Niet geïsoleerd, luchtopen, open

verbrandingstoestelleng Problemen: tocht, temperatuur, energie,...

Maar meestal wel al onevenwichtige maatregelen, voorbeelden: Badkamer: raam en glas vervangen, globale

kierdichting, maar geen afvoer vochtproblemen

Stookplaats: • Oude ketel: verwarmt en ‘ventileert’ de

ruimte, bruikbaar als droogplaats• Nieuwe ketel ruimte = koud en vochtig

4

Page 3: Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl · 2011. 6. 10. · • Vermindering impact milieu ... Microsoft PowerPoint - Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl [Compatibility Mode]

Ventilatie en renovatie 20110518 pvdb 3

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

4 vereenvoudigde systemen (woningen)

A: natuurlijke toevoer en afvoer B: mechanische toevoer + vrije afvoer

5

C: vrije toevoer + mechanische afvoer D: mechanische toevoer en afvoer

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Prestatieeisen renovatie

Technisch ≈ nieuwbouwWettelijk?

Geen bouwvergunning geen eisen• Maar energieprestatiecertificaat verkoop/verhuur?

Wel bouwvergunning• Verbouwing: bij vervangen schrijnwerk toevoer

voorzien in droge ruimten• Uitbreiding: voldoen aan de eisen per ruimte• Geen verplichting om deelsystemen te vervolledigen• Zie WTCB dossier 2/2010 – Christophe Delmotte

Page 4: Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl · 2011. 6. 10. · • Vermindering impact milieu ... Microsoft PowerPoint - Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl [Compatibility Mode]

Ventilatie en renovatie 20110518 pvdb 4

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

7

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Zie doc VEA (www.energiesparen.be):“Ventilatiedocument Residentieel Verbouwing”

8

Page 5: Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl · 2011. 6. 10. · • Vermindering impact milieu ... Microsoft PowerPoint - Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl [Compatibility Mode]

Ventilatie en renovatie 20110518 pvdb 5

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Analyse van het renovatieproject

Kennis van: Beschikbare onderdelen Beschikbare ruimten Comfort- en energiebesparingsobjectieven Globaal concept ontwerper

Impact architecturale keuzen -vb: Ruimte voor luchtgroep en kanalen Planschikking verschillende ruimten

Eigenheden : Bestaand systeem voor een deel recupereren?y p

• Vermindering kost ?• Vermindering impact milieu• Maar effect op milieu en kost op lange termijn?

Rekening houden met fysieke begrenzingen

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Analyse

Globaal Bevraging bewoners

G• Geuren• Klachten

Zichtbare problemen• Vochtschade

Page 6: Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl · 2011. 6. 10. · • Vermindering impact milieu ... Microsoft PowerPoint - Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl [Compatibility Mode]

Ventilatie en renovatie 20110518 pvdb 6

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Analyse bestaande uitrusting

Basisventilatie: meestal nauwelijks aanwezig Globaal principe gevolgd? Algemene staat – vervuiling - werking g aa u g g Natuurlijke toevoer (RTO)

– Geschikte producten– Capaciteit op basis van catalogus– Inschatting: debiet bij 2 Pa drukverschil ≈ 0.36 m³/h per cm². Voorbeeld:

» Een rooster met een vrije doorsnede van 3 x 20 cm

» Een oppervlakte van 60 cm²E b d d d bi t 60 0 36 21 6 » Een benaderend debiet van 60 x 0.36 = 21.6 m³/h bij 2 Pa

– Dakvlakramen: meestal beperkte capaciteit

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Analyse

Luchttoevoer verbrandingstoestellen ≠ ventilatie

Doorvoeropeningen deuren: Doorvoeropeningen deuren: • DO aanwezig?• … of makkelijk aan te brengen?

Page 7: Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl · 2011. 6. 10. · • Vermindering impact milieu ... Microsoft PowerPoint - Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl [Compatibility Mode]

Ventilatie en renovatie 20110518 pvdb 7

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Analyse

Mechanische ventilatie• Vervuiling?

– KanalenToe en afvoerroosters– Toe- en afvoerroosters

• Lawaai?• Debieten meten

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Meten van debieten: verschillende methodes

Op het ventiel Vleugelradsonde

100mm + conus

Vleugelradsonde 16mm + conus

Thermische sonde + conus

Nuldrukcompensatie (type Flowfinder)

14

(type o de )

In het kanaal Vleugelradsonde 16mm Thermische sonde

Page 8: Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl · 2011. 6. 10. · • Vermindering impact milieu ... Microsoft PowerPoint - Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl [Compatibility Mode]

Ventilatie en renovatie 20110518 pvdb 8

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Analyse bestaande voorzieningen

Intensieve ventilatie: Dampkap Openslaande ramen

• Kierstandmogelijkheden, kipstand, dakvlakramen

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Analyse

Verbrandingstoestellen Open of gesloten?

P t t b di l ht? Permanente toevoer verbrandingslucht? Rookgasafvoer Risico op CO vergiftiging?

Luchtdichtheid van de gebouwschil

Page 9: Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl · 2011. 6. 10. · • Vermindering impact milieu ... Microsoft PowerPoint - Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl [Compatibility Mode]

Ventilatie en renovatie 20110518 pvdb 9

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Toevoer verbrandingslucht

17

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Vastleggen concept: overwegingen

Consistent concept Einddoel op termijn= goed werkende installatie

• Alles wat nu wordt gedaan moet passen in het toekomstbeeld

• Vb: RTO in te vervangen schrijnwerk: indien toekomst = systeem A of C

Maar hoe perfect moet die zijn?• Debieten conform de norm?• Debieten conform de norm?• Mengen ∆ systemen?

– Vb D met RTO?• Extractieventilatie zonder conforme toevoer?

– Vb C zonder RTO?

18

Page 10: Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl · 2011. 6. 10. · • Vermindering impact milieu ... Microsoft PowerPoint - Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl [Compatibility Mode]

Ventilatie en renovatie 20110518 pvdb 10

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Vastleggen concept: overwegingen

Planschikking (voor logische ‘flow’) Mogelijkheden natuurlijke ventilatie

B l ? • Bungalow? • 2-3 niveaus

Groepering van (natte) ruimten Meerdere droge of meerdere natte ruimten na

elkaar? Beperken kanaallengte mechanische systemen Beperken kanaallengte mechanische systemen

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Vastleggen concept: overwegingenCentraal of decentraal

Voordelen Nadelen

Centraal Kostprijs Wegwerken kanalen?Centraal KostprijsCentrale regelingOnderhoud op 1 plaats

Wegwerken kanalen?Compact kanaalnet?Moeilijke planning Technische ruimte vereist

Decentraal Faseerbaar Kostprijs indien compleet

20

Beter inpasbaar in verbouwingenIndividuele regelingBetere werking bijonvolledige systemen

p j pGeen ‘hergebruik’ van luchtRuimtegebruik in elke ruimteDoorboring gebouwschil in elke ruimteAkoestiekCondensaatopvang elk WTW toestel?

Page 11: Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl · 2011. 6. 10. · • Vermindering impact milieu ... Microsoft PowerPoint - Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl [Compatibility Mode]

Ventilatie en renovatie 20110518 pvdb 11

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Vastleggen concept: overwegingen

Beschikbare ruimte voor kanalen Verschil natuurlijk-mechanisch

Oude schouwkanalen? Oude schouwkanalen? Verloren ruimten?

• Zolder?• Valse zoldering?

Aan de buitenzijde?• Bij buitenisolatie• Bij buitenisolatie

In de vloerchape?

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Wegwerken kanalen

Beschikbare ruimte voor kanalen In chape: aandacht drukverliezen

Page 12: Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl · 2011. 6. 10. · • Vermindering impact milieu ... Microsoft PowerPoint - Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl [Compatibility Mode]

Ventilatie en renovatie 20110518 pvdb 12

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

?

Mogelijke herbestemming schouwkanalen?

Schouw wijzigt

van functie

Afbraak schouw in zolder: oplossing schouwproblemen Behoud in leefruimte: veel werk vermijden Eventuele afbraak in kelder

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Vastleggen concept: overwegingen

Afhankelijkheid met andere gebouwelementen: 3-eenheid isolatie – luchtdichtheid – ventilatie

Vb i b dk• Vb: vervangen raam in badkamer• Vb: oude ketel vervangen door gesloten in

wasplaats

Invloed ventilatie op CV vermogen

24

Page 13: Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl · 2011. 6. 10. · • Vermindering impact milieu ... Microsoft PowerPoint - Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl [Compatibility Mode]

Ventilatie en renovatie 20110518 pvdb 13

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Selectie van oplossingen

Standaard systemen A, C, D

Minder gebruikelijk (in nieuwbouw, maar mogelijkheden in renovatie)

B: ook individueel D-decentraal: individuele units met WTW

• Soms in combinatie met radiator Combi- units (PH)

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Natuurlijke ventilatie: A

Overwegen indien Niet ver doorgedreven renovatie Ingrepen schrijnwerk voorzien (om RTO te plaatsen) Ingrepen schrijnwerk voorzien (om RTO te plaatsen)

Planschikking en gebouwhoogte gunstig Vertikaal afvoerkanaal beschikbaar

Decentraal haalbaar? (Doorvoeropeningen aanwezig)

Page 14: Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl · 2011. 6. 10. · • Vermindering impact milieu ... Microsoft PowerPoint - Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl [Compatibility Mode]

Ventilatie en renovatie 20110518 pvdb 14

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Voorbeeld

keuken15.1 m²

WC

gelijkvloers

Salon18.3 m²

Eetplaats17.5 m²

WC

eerste

01/2010

Bureau18.3 m²

Wasplaats17.5 m²

Berging15.1 m²

Berging

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Voorbeeldzolder

Slaapkamer 327.8 m²

Zolder18.3 m²

tweede

01/2010

Slaapkamer 118.3 m²

Slaapkamer 217.5 m²

WC

Badkamers15.1 m²

Page 15: Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl · 2011. 6. 10. · • Vermindering impact milieu ... Microsoft PowerPoint - Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl [Compatibility Mode]

Ventilatie en renovatie 20110518 pvdb 15

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Mechanische toevoer: B

Overwegen indien Behoud van schrijnwerk Planschikking? Planschikking? Vertikaal afvoerkanaal beschikbaar

Decentraal haalbaar? Toevoer mogelijk

Centraal: ruimte voor kanalen Decentraal: weinig ruimte nodig

(Doorvoeropeningen aanwezig)

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Mechanische afvoer: C

Overwegen indien Ingrepen schrijnwerk voorzien (om RTO te plaatsen)

Tijdelijk zelfs zonder RTO? Tijdelijk zelfs zonder RTO? Afvoer

Centraal: ruimte voor kanalen Decentraal: weinig ruimte nodig

(Doorvoeropeningen aanwezig)

Page 16: Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl · 2011. 6. 10. · • Vermindering impact milieu ... Microsoft PowerPoint - Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl [Compatibility Mode]

Ventilatie en renovatie 20110518 pvdb 16

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Mechanische toe- en afvoer D

Overwegen indien Behoud van schrijnwerk Planschikking in orde Ruimte voor toe- en afvoerkanalen beschikbaar

Decentraal minder problematisch

Bij ver doorgedreven energetische renovaties (LE ZLE) (Doorvoeropeningen aanwezig)

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Decentraal C of D:

Weinig ruimte voor toe- of afvoerkanalen Indien slechts enkele ruimten worden

gerenoveerd of bij faseringgerenoveerd, of bij fasering Beschikbare oplossingen:

WTW-D: Recuperatief of regeneratief In muur of onder vensterbank Eventueel met geïntegreerde verwarming Opgelet met goede luchtverdeling en geluid

Page 17: Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl · 2011. 6. 10. · • Vermindering impact milieu ... Microsoft PowerPoint - Ventilatie en renovatie CBB 20110518 Nl [Compatibility Mode]

Ventilatie en renovatie 20110518 pvdb 17

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Tijdsplanning

Fasering afhankelijk van: Budget

Werk door bouwheer/vrouw Werk door bouwheer/vrouw Permanente bewoning

Aandachtspunten: Niet faseerbare werken (vb iso. + ldh. + ventilatie) Correcte volgorde (financieel – technisch)

• Eerst iso, dan CV, Wel faseerbaar:

• Eventueel: decentrale verwarming, decentrale ventilatie

• Zonthermisch, PV,…

33

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Besluiten: Ventilatie in renovatie

Ventilatie: een noodzaak voor comfort en gezondheid Een analyse toont de gevolgen!

Zelfde als nieuwbouw? Ja, maar … Minder vrijheid in planschikking Ruimte voor kanalen? Globaal concept vastleggen:

• Ook (vooral?) bij fasering• Relatie met andere ingrepen

34

Relatie met andere ingrepen• Evenwicht in renovatie

Meer info: www.wtcb.be – www.energiesparen.be – www.ideg.info