Opbrengstgericht werken,

communicatie en besluitvorming

1 april De Bilt

Peter van LeeuwenMonique Rosens

1

Opbouw

10.00 – 12.15u (met pauze)Thema: cultuurverandering en gewenst leiderschap en communicatie. Wat betekent dat voor jou?

Lunch / even ‘ luchten’ 12.15u – 13.30u

13.30u – 15.40u (met pauze)Thema: Commitment vergroten door communicatie.Hoe en wat doe je dan?

15.40u – 16.00u Samengevat en slotronde / evaluatie

2

Doel

Versterken eigen inzicht en mogelijkheden om opbrengstgericht werken in school te stimuleren

•Met eigen acties naar huis!

3

Materiaal en verwijzingen

Artikelen• Pressure en support• Interview Kees Vernooy• Besturen op

opbrengsten• Het antwoord op hoe..is

ja!• Opbrengsten maak er

werk van!• Merkdenken in het

basisonderwijs

Boeken• Marzano: “Wat werkt:

Leiderschap op school”

• Cornelis: “Logica van het gevoel”

• Mintzberg: “Mintzberg over management”

• Goldsmith; “Tot hier en nu verder!”

4

Duik driest het volle leven in (Goethe)

Levensmotto: We zullen driest, d.w.z. met volle energie en overtuiging het volle leven, d.w.z. onze omgeving én onze eigen organisatie in moeten duiken. Dat veroorzaakt meer dan rimpelingen in de vijver van onze organisatie. Dat betekent er samen hard tegenaan gaan en zorgen dat we samen de toekomstige ouders van onze kinderen overtuigen van de beste keus voor hun kinderen, namelijk: onze scholen!

5

Opbrengstgericht werken is3x een cultuurverandering:

“ Het systematisch en doelgericht werken aan het maximaliseren van onderwijsleerprestaties”

(onderwijsinspectie 2010)

66

Twee perspectieven OGW

• Verantwoordingsperspectiefnadruk op legitimering naar buiten/boven met behulp van gegevens uit de school

• Ontwikkelperspectief nadruk op verbetering van onderwijsleerproces en leeropbrengsten met behulp van gegevens over leren leerlingen

7

Opbrengstgericht werken

• Geldig voor alle inhouden en vormen van leren en onderwijzen, leren en opleiden, leren en werken; in ieder geval voor basisvakken rekenen, lezen en taal

• Leerresultaten geen eindpunt: startpunt voor gesprek op basis van analyse en feedback resultaten

• Focus ligt op productieve voortgang onderwijsleerproces en verbeteren: startpunt voor ontwerpen verbeteringen, monitoring van uitvoering en bijsturing

8

Stand van zaken (onderwijsinspectie onderzoek 2010)

1. Scholen zijn goed in het verzamelen en registreren van toetsresultaten

2. Het stellen van meetbare doelen komt nog niet goed uit de verf.

3. De toetsresultaten worden te weinig gebruikt om het onderwijs te verbeteren.

4. Kwaliteitszorg is nog een zwakke schakel.5. Er wordt onvoldoende systematisch en planmatig gewerkt

Zie: ‘ Opbrengsten maak er werk van!’ (2011)

9

Figuur 2: Bron: drs. Hans Verdellen

Niveau van Sturing Externe Sturing (Maatschappelijke effecten) Externe Sturing (producten) Interne Sturing Tijd (Input) Reactief Proactief

Fase 1

Non-planning

Fase 2

Financiële

budgettering

Fase 3

Planmatige

budgettering

Fase 4

Meerjaren

Planning

Fase 5

Strategische

Planning

Ontwikkel stadium

Op welk niveau wil je sturen als bestuurder en

als directeur?

10

Besturingsfilosofie:

de Ketenbenadering

alléén kun je het niet!

schoolbestuur

schoolleiding

leerkracht

leerling

Het nieuwe begrip: TEAM = Ketenversterking

1111

Ander gedrag binnen de hele keten:

Ander instructiegedrag en klassenmanagement van de leraar

Onderwijskundig leiderschap van de schoolleider

Onderwijskundige prioriteiten van het bestuur

Eigenaarschap eigen leerproces bij de leerling (Hattie!)

12

Verbeteren = capacity building (Fullan 2007)

De hele keten moet leren:

• Data te verzamelen, rapporteren, analyseren en om te zetten in actie.

• Het professionele gesprek met elkaar én als leidinggevende aan te gaan

=“Aanspreken op resultaat”

Het socratische gesprek:• Nu je deze resultaten afloopt, wat valt je op, • wat zijn de oorzaken, • wat zijn de verbindingen, wat wist je niet, • waar kun je op sturen,• en waarop niet, • wat spreken we af voor de komende 3 maanden, • hoe meten we, • hoe monitoren we, • wat heb je nodig?

Resultaten bespreken: datamuur

1. Op groepsniveau

2. Op schoolniveau

3. Op

bovenschoolsniveau

Wie met wie?

1. Directeur – Leerkracht

2. Directeur – Team

3. Directeur/Bestuurder – Directeur

Op welk niveau

Aanspreken: De schoolontwikkelingsgesprekken

1. September: Doelstellingengesprek

2. Januari: Voortgangsgesprek op basis van januari toetsen

3. Juni: Resultaatsgesprek op basis van juni toetsen.

Kenmerken:Dossieropbouw, meetgestuurde cultuur gericht op verbeteren van onderwijsresultaten en

bekwaamheid van personeel.

Wat is eigenlijk onderwijscultuur?

Zelfsturing opvoedigsideaal

• Langeveld:“ Zelfverantwoordelijke

zelfbepaling” • Cornelis: “ Zelfsturing betekent

zelfcorrectie” • Professional: zelfsturing om

zichzelf continue te willen verbeteren

Professionele bureaucratie

• Zeggenschap over eigen werk

• Sterke greep op collectieve besluitvorming

• Veel indirecte macht bestuurder

• Veel tijd aan storingen in structuur

Opdracht:Ervaring en rol in cultuur

17

Leiderschap en management

• Management: formele functie, verantwoordelijk voor functioneren en opbrengst afdeling, team of school, zeggenschap over collega’s

• Leider: rol, invloed kunnen uitoefenen op gedrag van anderen (richten, stimuleren, sturen)

• Leider kan manager zijn en v.v.; hoeft niet• Onderwijskundig leiderschap: invloed op leren

leerlingen• Invloed onderwijskundig leider meestal indirect

via werk leraar met leerlingen18

Componist of dirigent?

• Creëert visie • Inspireert• Maakt wat je heel

graag wilt horen• Denkt ‘ out of the box’ • ‘ Speelt’ met de

werkelijkheid om deze te herscheppen

• Laat zien en horen hoe het klinkt

• Kent bewonderaars

• Zorgt voor aanvaarding van doelen

• Laat samenwerking en identiteit groep groeien

• Bevordert efficiëntie en effectiviteit haalbaar voor de leerkrachten

• Stelt hoge verwachtingen

• Kent volgers

Transformatief leiderschapZie: ‘Pressure en support’ 19

De 4 ‘i’s

• Individuele aandacht• Intellectuele stimulatie• Inspirerende motivatie• Ideële invloed

Opdracht: Welke communicatie past bij jou, wat heb jij nodig om dit te kunnen, welke actie plan je voor jezelf?

20

Leading the revolution• Hamel zegt :“Leidt de revolutie door uweigen profeet te zijn.”

• Fullan zegt:“Reculturing is een contactsport.”

Veranderen doet ‘AU’!

Opdracht: Toepassenrol in startbijeenkomst

21

Tot slot

Vragen?Vragen?

Pfffttt

………Pfffttt

………

Dit ga ik

doen!!

Yes!!Dit g

a ik

doen!!

Yes!!Moe?Moe?

Waa

r is de

nooduitgan

g?W

aar is

de

nooduitgan

g?

Een verademing!

Een verademing!

JA!!JA!!

Waar kan ik dit in de praktijk zien?

Waar kan ik dit in de praktijk zien?