Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten...Deze whitepaper is geschreven voor zorgverleners en...

13
1 7 juni 2012 | Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten | 12010 Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten WHITEPAPER Datum ID Nummer 7 juni 2012 12010 Auteur(s) Platform Internetzorg en Patiëntportalen Samenvatting Internet bankieren, online boeken van vliegtickets, webshops of de digitale belastingaangifte zijn niet meer weg te denken uit ons leven. Dit geldt in toenemende mate ook voor digitale gezondheidsgegevens. Op internet speelt eHealth of internetzorg een steeds belangrijkere rol bij de deelname van de patiënt aan zijn (eigen) zorgproces. Als er voldoende vertrouwen is dat gegevens veilig kunnen worden uitgewisseld, wil de patiënt graag zelf online toegang tot zijn gegevens en is hij bereid zorgverleners toegang te verlenen via internet. Daarbij zoeken patiënten steeds vaker de mogelijkheid om via internet medische informatie te delen en praktische informatie te krijgen. Op internet worden ziektebeelden getoetst en worden apps gezocht en gedownload. Doordat patiënten beter zijn geïnformeerd vinden ze het steeds belangrijker zelf ook een bijdrage te leveren aan de behandeling. Samen met de zorgverlener zoekt de patiënt naar de mogelijkheden. Internetzorg krijgt daarbij een steeds grotere rol. Deze whitepaper beschrijft waar internetzorg vandaag de dag staat, wat de uitdagingen zijn en waar internetzorg in de komende tien jaar naar toe kan groeien.

Transcript of Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten...Deze whitepaper is geschreven voor zorgverleners en...

Page 1: Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten...Deze whitepaper is geschreven voor zorgverleners en ICT-leveranciers die zijn geïnteresseerd in de ontwikkelingen van internetzorg

1 7 juni 2012 | Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten | 12010

Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten

WHITEPAPER

Datum ID Nummer 7 juni 2012 12010

Auteur(s)

Platform Internetzorg en Patiëntportalen

Samenvatting Internet bankieren, online boeken van vliegtickets, webshops of de digitale belastingaangifte zijn niet meer weg te denken uit ons leven. Dit geldt in toenemende mate ook voor digitale gezondheidsgegevens. Op internet speelt eHealth of internetzorg een steeds belangrijkere rol bij de deelname van de patiënt aan zijn (eigen) zorgproces. Als er voldoende vertrouwen is dat gegevens veilig kunnen worden uitgewisseld, wil de patiënt graag zelf online toegang tot zijn gegevens en is hij bereid zorgverleners toegang te verlenen via internet. Daarbij zoeken patiënten steeds vaker de mogelijkheid om via internet medische informatie te delen en praktische informatie te krijgen.

Op internet worden ziektebeelden getoetst en worden apps gezocht en gedownload. Doordat patiënten beter zijn geïnformeerd vinden ze het steeds belangrijker zelf ook een bijdrage te leveren aan de behandeling. Samen met de zorgverlener zoekt de patiënt naar de mogelijkheden. Internetzorg krijgt daarbij een steeds grotere rol. Deze whitepaper beschrijft waar internetzorg vandaag de dag staat, wat de uitdagingen zijn en waar internetzorg in de komende tien jaar naar toe kan groeien.

Page 2: Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten...Deze whitepaper is geschreven voor zorgverleners en ICT-leveranciers die zijn geïnteresseerd in de ontwikkelingen van internetzorg

2 7 juni 2012 | Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten | 12010

Wat is het doel van deze whitepaper? Op het moment dat je op zoek gaat naar informatie over internetzorg en de patiënt, zie je al gauw door de bomen het bos niet meer. Op internet komen apps voor smartphone en tablet voorbij, je leest in onderzoeken hoe patiënten zich ontwikkelen in hun gezondheidszorg. Ook zie je dat de zorgverleners misschien wel willen, maar nog lang niet altijd durven. Of nog niet kunnen, er geen tijd voor hebben of niet voor maken. Maar als je je wilt verdiepen in de beweging van de patiënt op het gebied van internetzorg, waar begin je dan…? Een begin kan deze whitepaper zijn. Na het lezen van deze whitepaper wordt het duidelijker hoe patiënten inmiddels zelf bijdragen aan de zorg die aan hen wordt verleend. Het geeft aan waar internetzorg op dit moment staat, wat de verwachtingen zijn voor de komende vijf jaar, wat de uitdagingen zijn en wat de verwachtingen zijn voor over vijf tot tien jaar. Na het lezen realiseer je ook dat je niet zomaar ergens moet beginnen en dat je ook niet alles hoeft te doen. Je ontdekt dat het van belang is dat wat je doet, moet passen in het geheel van informatie die de patiënt krijgt aangeboden. Als het niet past, zal het de patiënt niet helpen en de zorgverlener ook niet. Deze whitepaper is samengesteld door met veel mensen te praten, naar congressen te gaan, boeken en artikelen te lezen en de ontwikkelingen op het gebied van internetzorg en patiëntportalen te volgen. Samen met de partners van het platform Internetzorg en Patiëntportalen zijn we tot inzichten gekomen die zijn verwoord in deze whitepaper. We willen onze kennis graag met u delen. Deelt u uw kennis ook met ons?

Wie is de doelgroep? Deze whitepaper is geschreven voor zorgverleners en ICT-leveranciers die zijn geïnteresseerd in de ontwikkelingen van internetzorg en die met internetzorg de zorg voor patiënten willen verbeteren.

Kansen

Als iemand niet (chronisch) ziek is, is het gebruik van internetzorg door deze

reguliere patiënten nog beperkt. Op dit moment wordt internetzorg vooral

gebruikt door chronisch zieke patiënten. Door apps te ontwikkelen als de

‘huidmonitor’, de ‘hoortest’ of de ‘hooikoortsmeter’, wordt het voor ‘niet-

chronische’ patiënten interessant om naar applicaties in de zorg te kijken.

Page 3: Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten...Deze whitepaper is geschreven voor zorgverleners en ICT-leveranciers die zijn geïnteresseerd in de ontwikkelingen van internetzorg

3 7 juni 2012 | Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten | ID nummer: 12010

Internetzorg, waar staan we nu Om te bepalen waar we naar toe groeien in de komende jaren is het belangrijk te beseffen waar we op dit moment staan. Welke ontwikkelingen hebben we de afgelopen jaren gezien en welke trends kunnen we daarin ontdekken.

De patiënt

Vergrijzing Het is algemeen bekend dat door vergrijzing de vraag naar zorg stijgt. Het aantal 65-plussers zal de komende jaren met 77% toenemen. De beroepsbevolking zal in deze periode met 9% dalen. Door de vergrijzing ontstaan er ook meer chronisch zieken. We weten ook dat de zorgcapaciteit niet meegroeit. Over een aantal jaar zal er een tekort ontstaan aan ‘handen aan het bed’. Om hierop in te spelen zijn de ontwikkelingen in de zorg erop gericht de patiënt langer thuis te laten wonen; langer thuis wonen levert een forse kostenbesparing op. Patiëntverwachtingen Patiënten worden in toenemende mate zorgconsumenten. Zorgconsumenten zijn mondiger en zijn beter geïnformeerd. Informatie wordt steeds vaker via internet en patiëntenverenigingen verkregen. Er worden health communities opgericht waar zorgconsumenten met elkaar communiceren. Door het gebruik van internet verwacht de patiënt 24 uur per dag, 7 dagen in de week toegang tot informatie, ook van de zorgverlener. En door de hoeveelheid informatie die de patiënt heeft, neemt hij veel actiever deel aan de zorg die hem wordt geboden. Het is belangrijk voor de zorgverlener daar goed op in te spelen. Uit onderzoek van De Praktijk Index en Motivaction (onderzoek ‘Wat werkt bij wie?’) blijkt dat patiënten van elkaar verschillen. In het onderzoek worden drie groepen patiënten onderscheiden:

minder zelfredzame patiënten

pragmatische patiënten

maatschappijkritische patiënten. De groep ‘minder zelfredzame’ patiënten is op dit moment het grootst. De groep beslaat bijna de helft van de huidige patiëntpopulatie (48%). Deze patiënten hebben een relatief hoge zorgvraag, hebben behoefte aan eenvoudige informatie, zoeken zorg dicht in de buurt en hechten aan persoonlijk contact. De komende jaren zal deze groep in aantal afnemen. De groep pragmatische patiënten is op dit moment 42% van de patiëntpopulatie. Deze patiënten zijn zelfredzaam en veeleisend, wil gebruik maken van nieuwste medische technologieën en zijn actieve informatiezoekers. Deze groep patiënten zal de komende jaren groeien. De groep maatschappij kritische patiënten is op dit moment nog niet groter dan 10% van de patiëntpopulatie. Deze patiënten zijn kritisch en mondig en zoeken verdiepende informatie. Ook deze groep zal komende jaren groeien. Vooral bij pragmatische en maatschappijkritische patiënten is internetzorg kansrijk. Deze groepen zullen groeien. Steeds meer van deze patiënten benutten de kracht van ICT, internet en sociale netwerken om zoveel mogelijk informatie en de best mogelijke zorg te krijgen.

Page 4: Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten...Deze whitepaper is geschreven voor zorgverleners en ICT-leveranciers die zijn geïnteresseerd in de ontwikkelingen van internetzorg

4 7 juni 2012 | Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten | ID nummer: 12010

De zorg In de komende jaren moet de zorg worden gereorganiseerd. Zorgtaken zullen verschuiven van de tweede lijn naar de eerste lijn en van de eerste lijn naar mantelzorg of patiënt. De informatiebehoefte schuift daarin mee. Patiënten zijn steeds beter op de hoogte. Kennis over ziekte en gezondheid neemt substantieel toe. De patiënt laat zich informeren via internet en gebruikersverenigingen en wordt op deze manier steeds vaker zelf deelnemer, aan of partner in, het zorgproces. Ook de medische specialisatie ontwikkelt zich steeds verder. Dichtbij huis krijgt de patiënt zijn basiszorg. Specialistische zorg wordt steeds vaker gebundeld in bepaalde ziekenhuizen, de patiënt zal vaker moeten reizen om deze zorg te krijgen. Om de patiënt efficiënter en goede zorg te geven zal er steeds meer en vaker multidisciplinair worden samengewerkt. Informatie moet ook daarom beter uitwisselbaar worden.

De ICT Zoals hiervoor al beschreven krijgt ICT binnen de gezondheidszorg een steeds grotere rol. Tablet en smartphone zijn niet meer weg te denken en zijn gemeengoed geworden. De komst van telehealth biedt mogelijkheden voor de chronisch zieke patiënt om actiever deel te nemen aan zijn eigen zorgproces. In het algemeen neemt het aanbod, gebruik en kwaliteit van software toe. Dankzij ICT wordt steeds meer informatie bij elkaar gebracht en toegankelijk gemaakt voor de patiënt en zorgverlener.

Een paar feiten uit de eZine van de NPCF (april 2012)

Huisartsen sturen 75 procent minder patiënten door naar de dermatoloog als ze via internet

advies vragen aan een huidarts of dermatoloog over huidaandoeningen. Huisartsen maken

digitale beelden van het plekje op de huid en beschrijven de klachten. Vervolgens adviseert de

dermatoloog binnen een paar uur over de behandeling.

Toepassing van eHealth bij astma, diabetes, hartfalen en depressie bespaart 110

miljoen euro per jaar. Voordelen door afname van het ziekteverzuim zijn dan nog niet

eens meegerekend (onderzoek bureau APE).

Bijna de helft van de huisartspatiënten (48%) is geïnteresseerd in consult via e-mail of

internet. Dit blijkt uit het onderzoek ‘De huisarts-patiëntrelatie anno 2011’ van Tns-Nipo.

Page 5: Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten...Deze whitepaper is geschreven voor zorgverleners en ICT-leveranciers die zijn geïnteresseerd in de ontwikkelingen van internetzorg

5 7 juni 2012 | Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten | ID nummer: 12010

Internetzorg in de komende vijf jaar Informatie Zorgverleners, wetenschappers én patiënten genereren ieder informatie die betrekking heeft op het zorgproces. In toenemende mate ontstaat de behoefte deze informatie met elkaar uit te wisselen. Een belangrijke voorwaarde voor uitwisseling is dat de systemen elkaar begrijpen en dat gegevens zijn gestandaardiseerd. Op dit moment zijn de gegevens zijn nog onvoldoende gestandaardiseerd, ook binnen overeenkomstige gebieden.

figuur 1: Informatiesilo’s Het uitwisselen van gegevens wordt nog complexer zodra de patiënt zelf digitaal informatie toevoegt aan zijn medische dossier. Het moet duidelijk zijn dat de informatie betrouwbaar is en wie de informatie heeft toegevoegd. Het combineren van informatie heeft veel potentie. Door het combineren ontstaan nieuwe inzichten, wordt informatie volledig en verbetert de zorg (zie figuur 1). Medische informatie Patiënten worden mondiger en willen graag volledig zijn geïnformeerd. Patiënten willen ook bepalen wie er bij hun gegevens kan. Vanuit de Wet op de geneeskundige behandelingovereenkomst (WGBO) heeft de patiënt recht op inzage in zijn gegevens. Het is echter niet eenvoudig voor de patiënt een volledig overzicht te krijgen. Medische informatie ligt vaak verspreid bij de huisarts, de apotheek, het ziekenhuis of bij andere zorgverleners. Aandachtspunt voor de komende jaren is het combineren van deze informatie. Veel patiëntportalen bieden de patiënt al inzage in zijn dossier. En steeds meer zorgverleners starten met een patiëntportaal, maar op dit moment doet nog lang niet iedere zorgverlener dat. Patiëntportalen In de komende vijf jaar zal het aanbod van patiëntportalen verder toenemen. Patiëntportalen, healthcommunities en apps bieden basisfuncties zoals inzage dossier, online anamnese en het maken van afspraken. Internetzorg wordt niet alleen aangeboden door zorgverleners en patiëntenverenigingen, ook onafhankelijke partijen en ICT leveranciers leveren portalen en applicaties voor het uitwisselen van informatie. Inzage in het medisch dossier door de patiënt is een veelgehoorde wens en een ontwikkeling die zal toenemen. Patiënten gaan zich vaker verenigen. Health communities zijn een feit, ze zullen groeien en krachtiger worden.

figuur 2: Voorbeelden van beschikbare patiëntportalen

Page 6: Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten...Deze whitepaper is geschreven voor zorgverleners en ICT-leveranciers die zijn geïnteresseerd in de ontwikkelingen van internetzorg

6 7 juni 2012 | Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten | ID nummer: 12010

Zorgverleners en portalen De patiënten maken door het aanbod steeds vaker gebruik van een portaal. Zowel patiënten als zorgverleners zijn erbij gebaat wanneer het portaal goed integreert in het zorgproces. Zodra een eConsult automatisch wordt opgenomen in het dossier van de patiënt, levert het direct tijdwinst op voor de zorgverlener en is het daarmee aantrekkelijk het portaal te gebruiken in het zorgproces. Samenwerking tussen zorgverlener en patiënt, goede content en functionaliteiten en goede toegankelijkheid tot de informatie, zijn de sleutel tot succes. Zorgverleners moeten wel mee. Ze krijgen te maken met patiënten die (denken) het beter (te) weten. Op dit moment zien zorgverleners internetzorg nog vaak als extra belasting. Het lijkt lastig en kost tijd en geld en de voordelen zijn niet altijd direct zichtbaar. Gelukkig zetten steeds meer zorgverleners de eerste stappen in de internetzorg.

Uitdagingen Om tot een acceptatie en integratie te komen van internetzorg en de zorg zoals die vandaag de dag is georganiseerd, liggen komende jaren meerdere uitdagingen in het verschiet. Vergoedingen De financiering om internetzorg goed van de grond te krijgen moet nog (verder) worden ingericht. Zo is het in 2012 ingevoerde DOT-systeem (voorheen DBC) in ziekenhuizen nog onvoldoende ingericht op internetzorg. Problemen met vergoedingen hebben een directe invloed op acceptatie en invoering van nieuwe functionaliteiten. Medicalisering en commercialisering van de zorg Door de toenemende hoeveelheid informatie, applicaties, medicijnen en andere zorgmiddelen verandert de zorgvraag. Patiënten weten meer en willen ook meer. Ook voor kwalen die eerder voor lief werden genomen, gaat de patiënt op zoek naar een oplossing. Deze veranderende wensen brengen het risico mee dat de zorgconsumptie onnodig wordt opgejaagd. Verantwoordelijkheid bij zorg op afstand Een andere uitdaging is het in kaart brengen van de verantwoordelijkheid van de zorgverlener bij een behandelrelatie op afstand. Hoe weet de zorgverlener dat de informatie die door de patiënt zelf wordt vastgelegd, betrouwbaar is? Kan hij zijn beslissingen erop baseren? Wat zijn de risico’s als hij dat doet, wat zijn de gevolgen als iets fout gaat, is hij dan aansprakelijk? Werkdruk Een veelgehoord argument bij zorgverleners is dat internetzorg een grotere werkdruk veroorzaakt. Ze zijn bang om te worden overspoeld door vragen via het portaal en dat patiënten een snelle reactie verwachten. Ervaring uit de praktijk geeft echter aan dat patiënten terughoudend zijn in het zoeken van contact. Om de voordelen van internetzorg te realiseren moeten deze drempels worden weggenomen en moet het duidelijk zijn wat het oplevert. Beveiliging Nog niet iedere patiënt heeft toegang tot internet. En ook de beveiliging van gegevens blijft een uitdaging. Inmiddels zijn er al meer dan 33.000 eHealth applicaties. Een belangrijke vraag bij deze hoeveelheid is, wat gebeurt met de data die hierbij wordt opgeslagen (Wohit 2012)? Hoe ga je daar op een verantwoorde wijze mee om, is de data uitwisselbaar, goed toegankelijk en eenduidig te begrijpen? Goede afspraken hierover, maakt internetzorg toegankelijker.

Page 7: Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten...Deze whitepaper is geschreven voor zorgverleners en ICT-leveranciers die zijn geïnteresseerd in de ontwikkelingen van internetzorg

7 7 juni 2012 | Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten | ID nummer: 12010

Samenwerking Voordat de mogelijkheden van internetzorg volledig kunnen worden benut, moet er een antwoord komen op deze uitdagingen. Samenwerking is noodzakelijk. Ook de overheid is zich bewust van haar taak hierin. Er worden platformen opgericht. Platformen voor het delen van kennis en ervaringen, en om gezamenlijk vraagstukken op te pakken. Bijvoorbeeld het platform Internetzorg & Patiëntportalen. In dit platform worden afspraken gemaakt, wordt kennis gedeeld en wordt samengewerkt aan de ontwikkeling van patiëntportalen waar de patiënt echt wat aan heeft. Een ander voorbeeld is het Platform Vitale Vaten. Dit platform is een samenwerkingsverband van 25 organisaties waaronder patiëntenorganisaties en beroepsverenigingen van zorgverleners. Gezamenlijk willen deze organisaties patiëntgerichte aanpak van chronische hart- en vaatziekten bevorderen (www.vitalevaten.nl). Aan dergelijke platformen nemen zowel zorgverleners, ICT-leveranciers als (vertegenwoordigers van) patiënten deel. Platformen staan vaak open voor geïnteresseerden. Kijkt u eens in uw interesse en vakgebied of er een platform is opgericht. Wellicht kunt u deelnemen of zich laten vertegenwoordigen.

Waar staat internetzorg over vijf tot tien jaar Welke ontwikkelingen kunnen we de komende vijf tot tien jaar verwachten? Het gezamenlijk kennisniveau van zorgverlener en patiënt zal continu stijgen. Gezondheidsproblemen kunnen hierdoor beter en efficiënter worden aangepakt. Zorgverleners en patiënten zullen elkaar versterken. Internetzorg wordt ingebed in het zorgproces en het dagelijks leven, deze zorg gaan we hierdoor als iets vanzelfsprekends zien. Over vijf tot tien jaar zijn patiënten veel beter geïnformeerd over hun gezondheidsproblemen en de gevolgen ervan. Ze zullen optimaal worden gefaciliteerd bij het nemen van beslissingen over hun gezondheid. Hierdoor kunnen ze er beter mee omgaan. Zorgverleners en mantelzorgers zullen, indien noodzakelijk en gewenst, meer dan nu samen zorg aan patiënten verlenen. Internetzorg biedt vele voordelen Internetzorg zal onze denkwijze en traditionele aanpak van de zorg veranderen. Internetzorg geeft patiënten veel meer de mogelijkheid regie te nemen over het eigen zorgproces en daarbij ook andere zorgtaken op te pakken. Internetzorg helpt zorg en leven als vanzelfsprekend met elkaar te integreren en het welzijn van mensen te verhogen. In de komende jaren draagt internetzorg bij aan de kanteling van ‘zorg en ziekte’ naar ‘gezondheid en gedrag’. En zo zal internetzorg een bijdrage leveren aan een oplossing voor de uitdagingen in de zorg. De digitalisering zet door Internetzorg wordt straks in één adem genoemd met internetbankieren en is de normaalste zaak van de wereld. Veel patiënten zullen portalen gebruiken of worden hierbij geholpen. De patiënt krijgt volledige zeggenschap over de toegang tot zijn medische gegevens. Over vijf tot tien jaar zijn internetzorg en portalen veel meer dan nu geïntegreerd in het zorgproces en in wet- en regelgeving. Zorgprocessen zullen worden aangepast aan de mogelijkheden van internetzorg. Authenticatie, mandatering en beveiliging zijn straks van hoog niveau.

Page 8: Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten...Deze whitepaper is geschreven voor zorgverleners en ICT-leveranciers die zijn geïnteresseerd in de ontwikkelingen van internetzorg

8 7 juni 2012 | Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten | ID nummer: 12010

Patiëntportalen realiseren hun potentie Door standaardisatie van informatie en basisvoorzieningen zullen patiëntportalen veel meer in staat zijn om meerwaarde toe te voegen. Basisfuncties, zoals inzage in dossier(s), het maken van afspraken en het doen van een online anamnese zijn over vijf tot tien jaar vanzelfsprekend en standaard geworden. Innovatieve functies zoals het combineren van informatie voor overzicht en nieuwe inzichten en het proactief handelen op basis van alerts worden gemeengoed. Het aanbod verandert De markt voor patiëntportalen zal zich ontwikkelen naar een markt van portaalfuncties. Portalen bestaan daardoor uit losse portaalfuncties en functies zullen worden aangeboden in een ‘app-store’. Ze zijn eenvoudig te integreren in meerdere portalen en kunnen gegevens uitwisselen met andere functies en informatiesystemen. De informatie in het portaal zal toegesneden zijn op de behoeften, de vragen en het kennisniveau van de gebruikers. De hoeveelheid apps voor de patiënt, maar ook binnen het zorgproces van de zorgverlener neemt substantieel toe. De patiënt neemt daardoor serieus deel aan zijn eigen zorgproces.

Voorbeelden van Patiënt - ICT toepassingen

Op dit moment bestaan er al meer dan 33.000 eHealth toepassingen. eHealth

toepassingen via zorgverlener informatiesystemen, via patiëntportalen, via internet, maar

ook via de smartphone of een tablet. Maar welke zijn dat? Om u een idee te geven volgt

hier een selectie van patiëntgerichte eHealth functionaliteiten en toepassingen.

Toepassingen

Consult via beveiligde e-mail of chat

Telehealth (bijvoorbeeld monitoring bij hartfalen)

Internettherapie binnen een web omgeving (bijvoorbeeld ‘Grip op je dip’)

Met (en zonder) patiëntportalen:

- online afspraken maken

- inzage in labuitslagen

- inzage in zijn medische gegevens

- samenvatting medisch consult

- medicatielijst

- e-mail met zorgverlener

- nazorg en preventie

- toelichting medische termen

- zelfdiagnose

- herhaalrecepten

Informatie verzamelen (bijvoorbeeld via de NHG thuisarts)

Personal Health Records - Persoonlijk gezondheidsdossier

- online dagboek voor het bijhouden van ziekteverloop

- registreren bloedwaardes (diabetes), bloeddrukverloop, dagboek

hartritme (hart- en vaatziekten)

- online bijhouden van medicatielijst

Page 9: Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten...Deze whitepaper is geschreven voor zorgverleners en ICT-leveranciers die zijn geïnteresseerd in de ontwikkelingen van internetzorg

9 7 juni 2012 | Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten | ID nummer: 12010

User-generated content wordt belangrijk De komende jaren zal medische informatie steeds beter worden geordend. Informatie wordt beter uitwisselbaar en door gebruikers zelf gecombineerd en geïntegreerd. Patiënten, professionals en zorgaanbieders zullen social media meer gaan benutten. Er zullen krachtige health communities ontstaan (patiënt-patiënt, patiënt-dokter, dokter-dokter, patiëntverenigingen). Patiënten zullen hun kennis en deskundigheid mobiliseren. Persoonlijke ervaringen en ervaringen met zorgaanbieders worden samengevoegd en gedeeld. Patiënten leggen zelf meetgegevens vast en kunnen deze gegevens koppelen aan hun gedrag en leefstijl.

Er wordt veel en intensief samengewerkt Patiëntportalen zullen hierdoor onomstotelijk hun meerwaarde kunnen laten zien. Portalen, zorginformatiesystemen en meetapparaten werken onderling goed samen. Geen onnodige kosten door maatwerkkoppelingen. Patiënten hebben een integraal overzicht en worden niet van portaal naar portaal gestuurd. De potentie van slim combineren van verschillende informatiebronnen wordt veel beter dan nu benut.

Functionaliteiten

Blogs om met lotgenoten informatie te delen, familie en vrienden op de

hoogte te houden.

Online communities om patiënten in contact te brengen met elkaar.

Apps voor tablet en smartphone. Denk daarbij aan de huidmonitor app, of de

hoortest app. En ook aan apps voor een gezonde leefstijl (bijhouden van

hardloopresultaten, eetgewoonten of …)

Technieken die bijdragen aan het langer thuis kunnen wonen van oudere of

chronisch zieke patiënten; zoals een robotstofzuiger en domotica.

Page 10: Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten...Deze whitepaper is geschreven voor zorgverleners en ICT-leveranciers die zijn geïnteresseerd in de ontwikkelingen van internetzorg

10 7 juni 2012 | Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten | ID nummer: 12010

Meer informatie Deze whitepaper is een aanzet tot verdere ontwikkeling voor iedereen die de zorg aan patiënten met behulp van internetzorg wil verbeteren. Wilt u van gedachten wisselen over wat u in deze whitepaper heeft gelezen of meer informatie? Neem dan contact op met Ron van Holland ([email protected]) of Marinka de Jong ([email protected]).

Platform Internetzorg en Patiëntportalen In 2011 is gestart met het organiseren van bijeenkomsten rondom het thema ‘Internetzorg en Patiëntportalen’. Op deze bijeenkomsten wordt kennis gedeeld en is men tot de conclusie gekomen dat samenwerking essentieel is om de uitdagingen op dit gebied het hoofd te bieden. Naar aanleiding van deze bijeenkomsten is het platform Internetzorg en Patiëntportalen opgericht. Het platform bestaat uit meer dan 50 partijen (zorgaanbieders, zorgverleners, koepels, ICT-leveranciers en patiëntvertegenwoordiging). Begin juni 2012 zijn werkgroepen gestart om tools, business cases, best practices en standaarden te ontwikkelen. Als u zich aan wilt sluiten bij het platform kunt u contact opnemen met Marinka de Jong of Ron van Holland.

Over de auteurs Drs. M. (Marinka) de Jong-Fintelman is Kennismanager bij Nictiz. Binnen het standaardisatiegebied ‘Patiënt en Zelfmanagement’ stuurt zij activiteiten aan die de positie van de patiënt in het zorgproces versterken. De oprichting van het platform Internetzorg en Patiëntportalen is één van die activiteiten; hierin wordt samen met marktpartijen, koepels en patiëntvertegenwoordigers gewerkt aan een agenda voor inventarisaties, best-practices, richtlijnen en standaarden. Marinka zorgt voor kennisdeling, door middel van artikelen, whitepapers en bijdragen aan congressen en symposia. U kunt Marinka volgen via twitter: @patientenzo. Ir. R. (Ron) van Holland, is als Senior Consultant verbonden aan Nictiz. Hij houdt zich bezig met ICT-architectuur en met standaardisatievraagstukken op het gebied van Internetzorg. Ron geeft regelmatig presentaties op congressen en bijeenkomsten en heeft een achtergrond op het gebied van Enterprise Architectuur. Met en voor de zorgsector voorziet Nictiz (www.nictiz.nl) in mogelijkheden en randvoorwaarden voor gestandaardiseerde elektronische informatie-uitwisseling voor en rondom de patiënt.

Achtergrondinformatie

L. Engelen - De patiënt als partner, de zoektocht van het UMC St Radboud (2012, UMC St Radboud)

L. Engelen – Health 2.0, the update (2011, UMC St Radboud)

M. Heldoorn, E. van Herk, S. Veereschild – Patiëntportalen in Nederland, online inzage in mijn medische gegevens (2011, Nictiz)

B. Pluut, E. Boschker, M. Minderhoud – De succesfacturen van patiëntportalen: een verkenning (2011, Zenc)

S. Timmer, D. de Vries – Social Media in de Zorg (2012, Health Valley Event)

www.NCPF.nl – mei 2012

www.vitalevaten.nl

S. Aldenhoven, J. de Boer – IT in de zorg (2011, KPMG Amstelveen)

Lijst met gebruikte termen

Patiëntportaal Een patiëntportaal is een online applicatie, of een verzameling van online applicaties, die is bedoeld voor patiënten. Een patiëntportaal biedt de mogelijkheid om informatie over eigen zorg en gezondheid te vergaren, beheren en te delen. Het biedt patiënten de mogelijkheid om deelnemer te zijn aan de eigen zorg en mogelijk ook regie te voeren.

Page 11: Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten...Deze whitepaper is geschreven voor zorgverleners en ICT-leveranciers die zijn geïnteresseerd in de ontwikkelingen van internetzorg

11 7 juni 2012 | Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten | ID nummer: 12010

Internetzorg Een term, binnen het begrip eHealth, die aangeeft dat patiënten een deel van hun zorgzaken, al dan niet met zorgverleners, via het internet kunnen regelen. Patiënt Een persoon die actief werkt aan een goede gezondheid en die al dan niet kampt met gezondheidsproble(e)m(en).

Lijst met afkortingen DBC - Diagnose Behandel Combinatie DOT systeem - DBC’s Op weg naar Transparantie

NB: overal waar geschreven wordt over patiënten, kan gelezen worden ‘patiënten of hun mantelzorger(s)´. Overal waar geschreven wordt over ‘hij’, kan ook ‘zij’ worden gelezen.

Samenwerking Dit document had niet tot stand kunnen komen zonder de samenwerking met onderstaande partijen. Wij bedanken iedereen die met ons heeft meegedacht en gesproken.

Page 12: Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten...Deze whitepaper is geschreven voor zorgverleners en ICT-leveranciers die zijn geïnteresseerd in de ontwikkelingen van internetzorg

12 7 juni 2012 | Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten | ID nummer: 12010

Nictiz is het landelijke expertisecentrum dat ontwikkeling van ICT in de zorg faciliteert. Met en voor de zorgsector voorziet Nictiz in mogelijkheden en randvoorwaarden voor elektronische informatie-uitwisseling voor en rondom de patiënt. Wij doen dit ter bevordering van de kwaliteit en doelmatigheid in de gezondheidszorg. Nictiz Postbus 19121 2500 CC Den Haag Oude Middenweg 55 2491 AC Den Haag T 070 - 317 34 50 [email protected] www.nictiz.nl

Page 13: Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten...Deze whitepaper is geschreven voor zorgverleners en ICT-leveranciers die zijn geïnteresseerd in de ontwikkelingen van internetzorg

13 7 juni 2012 | Ontwikkelingen in internetzorg voor patiënten | ID nummer: 12010