Werkende mantelzorgers, zorgzame werkgevers:

zorg, werk en organisatiekenmerken en de balans tussen arbeid en zorg

Onderzoekers: Vrije Universiteit: Inger Plaisier en Natasha Tolkacheva MOVISIE: W.Kruijswijk en A.Oude Avenhuis Projectleiders:M.Broese van Groenou en S.Keuzenkamp

Beheersing van kosten in langdurige (AWBZ)zorg

• Lichtere vormen van zorg

• Uniforme Indicatiestelling

• Ophogen drempel voor toegang zorg

• Verandering visie met invoering Wmo

Visie Wmo: iedereen doet mee• Lichtere zorg dicht bij

burger organiseren• Individueel • Wat kan de burger zelf:

beroep op eigen netwerk

• Compensatieplicht gemeenten

Gericht op ondersteuning bij zelfredzaamheid en participatie (wonen, werken, contacten)

Mantelzorgende werknemers

• Een op de 8 werknemers verleent mantelzorg

• De behoefte aan mantelzorg neemt toe

• Maar potentiële mantelzorgers zijn ook nodig op de arbeidsmarkt

Hoeveel mantelzorgers kunnen arbeid en zorg goed combineren?

a) Eén op de vijf

b) Eén op twee

c) Drie van de vier

Balans tussen arbeid en zorg bij mantelzorgers

• Ongeveer de helft (52%) van de mantelzorgers ervaart een goede balans tussen arbeid en zorg

• 42% van de mantelzorgers heeft behoefte om het werk aan te passen: minder of op andere uren werken, thuiswerken, of helemaal stoppen met werken

Wiens verantwoordelijkheid is het om over mantelzorg te praten?

a) De mantelzorgerb) De leidinggevendec) De HRM medewerkerd) Collega’s

Het idee leeft heel sterk dat mantelzorgers het zelf moeten inbrengen

Je kunt als bedrijf ook mantelzorgers uitnodigen om het te vertellen

“In eerste instantie was er weerstand ….moeten we nu nog meer faciliteren…

Maar de training zelf, was een eye-opener voor de leidinggevenden”

Waar geeft een mantelzorger voorkeur aan?

a) Combineren van arbeid en zorg: terwijl men werkt kan de zorg op de achtergrond doorgaan

b) Mantelzorgers willen werk en zorg juist gescheiden houden: werk is werk en zorg is zorg

Integreren of segregerenvan werk en mantelzorg

• Mantelzorgers hebben iets vaker behoefte aan het scheiden van arbeid en zorg

• Werk is voor veel mantelzorgers juist een plek om zich te kunnen opladen voor de zorgtaak thuis

• Veel mantelzorgvriendelijk beleid is vooral gericht op integreren van arbeid en zorg

“Ik laad mijn accu voor thuis hier op. Maar dan moet ik ook niet mijn thuissituatie meenemen hier naartoe. Dan moet ik echt even zeggen: dat is daar, en dit is hier.”

“Als ik uitslagen wou weten of ik moest afspraken inplannen, dan deed ik dat op het werk. Het moet gewoon kunnen, vind ik. Want die instellingen zijn gebonden aan kantooruren –van 9 tot 5- en als je dan om half 6 of 6 uur thuis komt, dan zijn ze dicht.”

Vooral mantelzorgers die al lang voor iemand zorgen hebben het zwaar en ervaren een slechte

balans met het werk

• Dit is waar

• Dit is niet waar

Niet waar

Juist mantelzorgers met een recent ontwikkelde zorgvraag hadden vaker een slechtere ervaren zorg/werk balans

De relatie tussen duur van de zorg en behoefte aan werkaanpassing was minder duidelijk

Van welke regelingen maken mantelzorgers het liefst gebruik?

a) Vakantieverlofb) Flexibel werkenc) Kortdurend zorgverlofd) Thuis werken

• Flexibele werktijden lijken het meest populair

• Flexibel werken helpt bij het vinden een goede balans tussen werk en zorg

• Calamiteiten verlof lijkt nog niet zo bekend en wordt nog weinig toegepast

"Je kunt de mantelzorg niet aanpassen aan je werk, als het komt, komt het.  Je werk kun je wel zo organiseren dat je zo min mogelijk last hebt van je mantelzorg taken.

“Ik ben er pas heel laat achter gekomen dat er zoiets bestond als calamiteitenverlof. Ik nam dat altijd als een vrije dag. Ik werd erop gewezen dat het zorg was en geen vrije dag. Verlof met toestemming van de werkgevers” 

Mantelzorgers die gebruik maken van verlofregelingen ervaren een betere balans dan mantelzorgers

die dat niet doen

Waar

Niet waar

Niet waar

Mantelzorgers die gebruik maakten van verlof hadden juist vaker een slechte balans tussen arbeid en zorg (OR=0.8)

Mantelzorgers die gebruik maken van verlofregelingen hadden ook een 1,5 keer vaker de wens om iets in hun werk aan te passen (o.a. minder werken, stoppen met werken)

Wat zien leidinggevenden zelf als hun belangrijkst taak voor

mantelzorgers?

a) Zorgen dat de mantelzorger in balans blijft

b) Zorgen dat het team functioneertc) Ziekteverzuim terugdringend) Maken van heldere afspraken

• De leidinggevende schippert tussen het belang van de mantelzorger en het belang van de organisatie

• Aandacht voor de positie van de mantelzorger is ook positief voor het bedrijf

Aanbevelingen

• De organisatiecultuur is van belang: mantelzorgers die zich gesteund voelen door hun organisatie ervaren een betere balans tussen zorg en werk

• Mantelzorgers met veel zorguren, met een recente zorgvraag, die veel hinder op het werk ondervinden door de zorg én die zorgverlof gebruiken, verdienen extra aandacht van leidinggevenden

Stichting Werk&Mantelzorg

• Iedereen wint met mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid

• Mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid levert een win-win situatie voor werkgever en medewerker

• Stichting Werk&Mantelzorg helpt u daarbij.