Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer...

35
PAGINA 1 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater Respecteer de voorwaarden van de milieuvergunning Legende oké, wat u moet doen verboden, te vermijden BEHALVE = uitzonderingen, afwijkingen = waarom? aanvullende informatie Klik op deze logo’s in het document om de tekst te doen verschijnen. Snelle toegang 1. Behandeling van regenwater a. Uw verplichtingen bij het beheer van regenwater b. Proces 2. Beheer van het overstromingsrisico a. Afvoer naar het oppervlaktewater b. Installatie van een infiltratiesysteem c. Installatie van een opvangsysteem 3. Opvangen van regenwater op daken a. Regenwater intern gebruiken b. Een groendak realiseren c. Regenwater op het dak opslaan d. Overschot aan afvloeiend water wegwerken 4. Nuttig document 5. Verplicht onderhoud 6. Wettelijke grondslagen en referentiedocumenten Brengt uw beroepsactiviteit de constructie van een nieuw gebouw of een zware renovatie mee? Zal dit leiden tot een toename van de ondoorlaatbaarheid van de bodem en de afvloeiing van regenwater? Wilt u de “exploitatievoorwaarden” aangegeven op de bouwvergunning beter begrijpen? Deze gids biedt u duidelijkheid over uw verplichtingen en over het proces voor waterbehoud: regenwater opvangen voor hergebruik, behandeling ervan vooraleer het te af te voeren naar oppervlaktewater of riolering … Is deze gids bedoeld voor u? Deze gids is bedoeld voor u indien: - U een nieuw bouw-, verbouwings- of zwaar renovatieproject van een gebouw overweegt; - U een gebouw opnieuw wilt opbouwen; - Uw project een toename van de ondoorlaatbaarheid van bodem meebrengt; - en uw project het voorwerp moet uitmaken van een milieuvergunning afgeleverd door het BIM De voorwaarden naleven: een wettelijke verplichting Indien u zich niet houdt aan de voorwaarden in uw milieuvergunning, bent u in overtreding en kunt u een sanctie krijgen (boete, gevangenisstraf). Waarom deze voorwaarden? De voorwaarden die in de milieuvergunning zijn vastgelegd, hebben tot doel: - verstopping van de riolen te vermijden; - vervuiling van bodem en water te vermijden (oppervlaktewater, grondwater); - regenwater zoveel mogelijk op te vangen om deze natuurlijke hulpbron te hergebruiken; - risico’s op overstromingen te beperken.

Transcript of Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer...

Page 1: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 1 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Beheer van regenwater Respecteer de voorwaarden van de milieuvergunning

Legende

oké, wat u moet doen verboden, te vermijden

BEHALVE = uitzonderingen, afwijkingen

= waarom?

aanvullende informatie Klik op deze logo’s in het document om de tekst te doen verschijnen.

Snelle toegang

1. Behandeling van regenwater a. Uw verplichtingen bij het beheer van regenwater b. Proces 2. Beheer van het overstromingsrisico a. Afvoer naar het oppervlaktewater b. Installatie van een infiltratiesysteem c. Installatie van een opvangsysteem 3. Opvangen van regenwater op daken a. Regenwater intern gebruiken b. Een groendak realiseren c. Regenwater op het dak opslaan d. Overschot aan afvloeiend water wegwerken 4. Nuttig document 5. Verplicht onderhoud 6. Wettelijke grondslagen en referentiedocumenten

Brengt uw beroepsactiviteit de constructie van een nieuw gebouw of een zware renovatie mee? Zal dit leiden tot een toename van de ondoorlaatbaarheid van de bodem en de afvloeiing van regenwater?

Wilt u de “exploitatievoorwaarden” aangegeven op de bouwvergunning beter begrijpen? Deze gids biedt u duidelijkheid over uw verplichtingen en over het proces voor waterbehoud: regenwater opvangen voor hergebruik, behandeling ervan vooraleer het te af te voeren naar oppervlaktewater of riolering …

Is deze gids bedoeld voor u?

Deze gids is bedoeld voor u indien: - U een nieuw bouw-, verbouwings- of zwaar renovatieproject van een gebouw overweegt; - U een gebouw opnieuw wilt opbouwen; - Uw project een toename van de ondoorlaatbaarheid van bodem meebrengt; - en uw project het voorwerp moet uitmaken van een milieuvergunning afgeleverd door het BIM

De voorwaarden naleven: een wettelijke verplichting

Indien u zich niet houdt aan de voorwaarden in uw milieuvergunning, bent u in overtreding en kunt u een sanctie krijgen (boete, gevangenisstraf).

Waarom deze voorwaarden? De voorwaarden die in de milieuvergunning zijn vastgelegd, hebben tot doel: - verstopping van de riolen te vermijden; - vervuiling van bodem en water te vermijden (oppervlaktewater, grondwater); - regenwater zoveel mogelijk op te vangen om deze natuurlijke hulpbron te hergebruiken; - risico’s op overstromingen te beperken.

Page 2: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 2 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Beheer van regenwater > behandeling van regenwater

__________________________

1. Behandeling van regenwater a. Uw verplichtingen bij het beheer van regenwater Constructies brengen een bodemafdekking mee die moet gecompenseerd worden. Om de verstopping van riolen en overstromingen verbonden met de afvloeiing van regenwater te vermijden, dient u twee doelstellingen voor ogen te houden:

1. Het wateroverschot in een spaarbekken opvangen bij zware regenval om: - de toevloed van water in het oppervlaktewater of in de riolering te vertragen en - zo het risico op overstroming te beperken.

2. Trachten het regenwater niet naar de riolering te leiden: - ofwel door het af te voeren naar het oppervlaktewater, - ofwel door te trachten het te laten infiltreren.

b. Proces Prioritair

Beperk het ondoorlaatbaar maken van de voorzieningen (omgeving, gebouwen, parking …)

Vang het regenwater van de daken op (om te gieten, voor sanitair water, de was …)

Voer afvloeiend water bij voorkeur af naar het oppervlaktewater (rivier, kanaal …)

Behandel dit afvloeiend water indien nodig vooraleer het in oppervlaktewater te lozen (openluchtparking ...)

Als er geen oppervlaktewater in de buurt is:

Installeer dan een infiltratiesysteem voor regenwater.

Als infiltratie onmogelijk is:

Installeer een stuwsysteem voor regenwater (stormbekken, overstromingsgebied …) vooraleer het in de riolering af te voeren.

Page 3: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 3 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Beheer van regenwater > opvangen van regenwater

__________________________

2. Beheer van het overstromingsrisico

a. Afvoer naar het oppervlaktewater Voer bij voorkeur af naar het oppervlaktewater

Stuur niet te veel water naar de riolering en dus naar de zuiveringsstations.

Identificeer de aanwezigheid van een netwerk met oppervlaktewater (waterlopen, meer, vochtige zone …) op het perceel of in de buurt. Voer niet af naar het oppervlaktewater in een beschermde zone (Natura 2000).

Behandel het regenwater, indien nodig, vooraleer het in het oppervlaktewater af te voeren b. Installatie van een infiltratiesysteem Als er geen oppervlaktewater in de buurt is, dient u de mogelijkheid te onderzoeken om een systeem te installeren waarbij het regenwater in de bodem kan

infiltreren.

Proces:

Controleer of de bodem niet verontreinigd is.

Controleer de diepte van de grondwaterlaag (minstens 1 m, beter 2 m, tussen de bodem van het bouwwerk en de bovenkant van de grondwaterlaag).

Controleer de doorlaatbaarheid van de bodem (doorlaatcoëfficiënt > 20 mm/u). Voer een infiltratietest uit.

Controleer of het terrein zich buiten de zones voor waterwinning en bescherming (Natura 2000) bevindt.

Geen infiltratiesysteem installeren als de bodem verontreinigd is.

Geen infiltratiesysteem installeren in de nabijheid van risico-activiteiten.

Page 4: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 4 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Beheer van regenwater > beheer van het overstromingsrisico

__________________________

Infiltratiesysteem:

Installeer een infiltratie systeem met een capaciteit die gelijk is aan een regenval van een uur die eens om de 10 jaar voorkomt.

Onderhoud het infiltratiesysteem minstens één keer per jaar volgens de richtlijnen van de fabrikant.

Maak het infiltratiesysteem elk jaar leeg, indien vereist volgens de richtlijnen van de fabrikant.

De infiltratieputten slechts als laatst mogelijke optie installeren en enkel indien de andere technieken voor het beheer van regenwater niet mogelijk zijn

Voorbeeld van een infiltratiesysteem van regenwater:

Bron: www.regenwater.com

Page 5: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 5 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Beheer van regenwater > beheer van het overstromingsrisico

__________________________

c. Installatie van een opvangsysteem Als u het regenwater niet kunt afvoeren naar het oppervlaktewater noch via rechtstreekse infiltratie, bewaar het water dan in een stormbekken vooraleer het in de riolering af te voeren.

U mag geen regenwatertank gebruiken als stormbekken. Een stormbekken is te voorzien in het kader van uw project (in plaats van de afvoer naar het oppervlaktewater of infiltratie in de grond) als:

De bodem verontreinigd is.

De site betrokken bij het project dicht bij een waterwingebied of een beschermde zone ligt.

De grondwaterlaag ondiep is (minder dan 2m). Het opgevangen water wordt geleidelijk in de riolering weggewerkt. Buiten periodes van onweer of zware regenval moet het stormbekken leeg zijn. Het is ook mogelijk om een stormbekken te installeren vóór het afvoeren naar het oppervlaktewater of vóór de technieken voor bodeminfiltratie. Om een stormbekken te dimensioneren:

Reken alle ondoorlatende oppervlakken samen (daken, parking, voetgangerszone, terras …)

Installeer een opvangsysteem met een capaciteit die gelijk is aan een regenval van een uur die eens om de 10 jaar voorkomt zonder de intern hergebruikte

volumes mee te rekenen. Opgelet, de Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening en de milieuvergunning van het BIM gebruiken een verschillende berekeningsmethode en hebben ook een verschillende doelstelling. In elk geval is de meest strikte berekening van toepassing.

Bereken een verliesdebiet van 5 liter per seconde per hectare niet doorlatend oppervlak bij de uitgang van het opvangsysteem.

Onderhoud het opvangsysteem een keer per jaar volgens de richtlijnen van de fabrikant.

Maak het opvangsysteem jaarlijks leeg volgens de richtlijnen van de fabrikant.

Page 6: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 6 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Beheer van regenwater > beheer van het overstromingsrisico

__________________________

3. Opvangen van regenwater op daken

a. Regenwater intern gebruiken

Opgelet, de Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening en de milieuvergunning van het BIM gebruiken een verschillende berekeningsmethode en hebben ook een verschillende doelstelling. In elk geval is de meest strikte berekening van toepassing.

Beoordeel de behoeften aan regenwater van de site (sanitair water, besproeiing, onderhoud …) in functie van de bestemming van de gebouwen (huisvesting,

kantoren, carwash, horeca …)

Bereken de hoeveelheid afvloeiend water van het dak.

Installeer opvangbekkens van minstens 33l per m2 dak in horizontale projectie.

U mag geen regenwatertank gebruiken als stormbekken.

Bron: gids voor duurzame gebouwen

Page 7: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 7 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Beheer van regenwater > opvangen van regenwater

__________________________

b. Een groendak realiseren

Types groendaken Ze onderscheiden zich door hun dikte en de keuze van de beplanting:

- Extensief dak enkel voor decoratie

- Eenvoudig of uitgewerkt intensief dak dat kan dienen als stormbekken maar enkel voor beperkte regen.

Voordelen van een groendak?

De biodiversiteit in de stad bevorderen en in evenwicht brengen.

Het water van fijne regen infiltreren en bewaren vooraleer het naar de riolering af te voeren.

Het water dat van de groendaken stroomt opvangen voor intern gebruik. Een actieve koolstoffilter kan het water eventueel zuiveren vooraleer het op te vangen. Verplichting

Nieuwe ontoegankelijke platte daken van meer dan 100 m2 inrichten als groendak. Raadpleeg de gewestelijke stedenbouwkundige verordening (www.GSV.irisnet.be)

Een stedenbouwkundige vergunning aanvragen.

Beperking

Groendaken blijven beperkt in hun vermogen om regenwater op te slaan. De retentievolumes zijn zeer wisselend bij aanhoudende regen. Ze zijn dus niet efficiënt voor het opvangen van het overstromingsrisico.

Page 8: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken

__________________________

c. Regenwater op het dak opslaan Een opslagdak zorgt ervoor dat het regenwater tijdelijk op het dak kan opgevangen worden. Het is de bedoeling dat het water verdampt of dat het met een laag debiet wordt losgelaten.

Het opslagdak kan in combinatie met een groendak ontworpen worden.

Voorwaarden

Plat dak of dak met lichte helling (0,1 à 5%)

Reling aan de rand van het dak zodat enkele cm water opgeslagen kan worden Bewerking

Bedek eventueel met een laagje grindsteentjes om de filtratie van het regenwater te vergemakkelijken en slibvorming op de bedekking te vermijden.

Installeer een overlooppijp om verzadiging te vermijden.

Onderhoud het dak minstens 2 keer per jaar. Maak de afloopsystemen schoon (bladeren, kleine takjes …) d. Overschot aan afvloeiend water wegwerken Bij onweersregen of periodes met hevige regen kan niet al het water opgevangen worden in de bekkens. Om het overstromingsrisico te beperken moet u:

Het overschot bij voorkeur in het oppervlaktewater afvoeren, indien mogelijk (waterloop, kanaal …). Raadpleeg het hoofdstuk over afvoeren naar oppervlaktewater. Als het afvoeren naar oppervlaktewater niet mogelijk is, installeer dan een infiltratiesysteem

Als infiltratie niet mogelijk is, installeer dan een opvangsysteem (stormbekken)

Page 9: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 9 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken

__________________________

4. Nuttig document Hydraulisch schema Voorzie een hydraulisch schema met alle technische gegevens van uw plan voor het beheer van regenwater, meer bepaald:

het volledige netwerk voor de opvang van regenwater de oorsprong van hun afvloeiend water en hun oppervlak: parking, dak, pad …

de berekening van de ondoorlaatbaarheid van de oppervlakken

de filtratiezones vóór het afvoeren naar het oppervlaktewater

de afvoerpunten naar het oppervlaktewater

de afvoerpunten naar de riolering

de infiltratiezones

de opvangzones (stormbekken) de zones met beperking van het terugstroomdebiet

Page 10: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 10 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Beheer van regenwater > verplicht onderhoud

__________________________

5. Verplicht onderhoud

Infiltratie

Onderhoud het infiltratiesysteem minimaal een keer per jaar of volgens de richtlijnen van de fabrikant.

Stuwsysteem

Onderhoud het opvangsysteem een keer per jaar of volgens de richtlijnen van de fabrikant.

Groendak

Onderhoud de actieve koolstoffilter volgens de richtlijnen van de fabrikant.

Opslagdak

Onderhoud dit minstens 2 keer per jaar.

Maak de afvoersystemen schoon (bladeren, kleine takjes …)

Filtratiesysteem

Maak de voorfilters schoon.

Page 12: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

____________________________________ EINDE ______________________________

Op de volgende pagina’s staat alleen de aanvullende informatie die is aangegeven door de logo’s.

Page 13: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

Waarom?

Uw project bevat de exploitatie van een of meerdere ingedeelde installaties onderworpen aan een vergunningsaanvraag bij het BIM, en dit krachtens de Ordonnantie inzake milieuvergunningen Terug

Page 14: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 14 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Aanvullende informatie Om regenwater rechtsgeldig te behandelen vooraleer het in het oppervlaktewater af te voeren, dient u rekening te houden met twee factoren: 1. De kwaliteit van het afgevoerde water; 2. De hoeveelheid afgevoerd water. 1. De kwaliteit van het afgevoerde water

Beoordeel de kwaliteit van het afgevoerde water in functie van de afvloeiingsoppervlakken van het regenwater: openluchtparking, dak, terras, voetgangerszone … Bijvoorbeeld: Als het afvloeiingsoppervlak een dak of een voetgangerszone is, kunt u het afvloeiingswater rechtstreeks afvoeren naar het oppervlaktewater. Als het afvloeiingsoppervlak een openluchtparking is, dan dient u bijvoorbeeld: - ofwel een voorfilter te installeren om de koolwaterstoffen te verwerken en de zware metalen vast te houden (plantenfilter …); - ofwel een lamellenbezinker die de onopgeloste deeltjes en een groot deel van de chronische vervuiling laat bezinken.. Voor meer informatie kunt u de uitbatingsgids “Openluchtparking” raadplegen.

Page 15: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 15 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Page 16: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 16 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Voorbeeld van de werking van een lamellenbezinker (bron: www.isgh.fr)

Bron: www.isgh.fr

Beoordeel de hoeveelheid water die kan afgevoerd worden naar het oppervlaktewater op basis van de eigenschappen van de waterloop (Natura 2000,…) en dus van het maximale af te voeren debiet in deze waterloop.

Terug

Page 17: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 17 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Aanvullende informatie Voorzorgen te nemen alvorens het regenwater te infiltreren: Controleer of de grondwaterlaag minstens 1m diep is.Controleer de doorlaatbaarheid van de bodem: die moet een drainage van 0,4m per dag mogelijk maken (zandbodem of zand/slibbodem). Bepaal de drainageklasse van de bodem: A, B of C .

Drainageklasse

Type bodems Drainagekwaliteit

A

Zandbodems

Gunstig Zeer droge bodem

B Zandbodems en zand/slibbodems Ondiepe slibbodems Diepe slibbodems Diepe zand/slibbodems

Gunstig tot gemiddeld Droge bodem

C Ondiepe slibbodems Diepe slibbodems Diepe zand/slibbodems

Gemiddeld Gemiddeld droge bodem

Bron: geoportail wallonie Voer een boring uit als u de drainageklasse van de bodem niet kent. Op het monster van de boring kunt u de waterhoogte meten tijdens de winter. Om de waterhoogte te meten dient u de hoogte van de lichtbruine en roestkleurige sporen te meten. Die sporen duiden de constante aanwezigheid van grondwater aan (sporen van gley). Die waterhoogte moet minstens 70 cm diep zijn.

Voer een infiltratietest uit door middel van een “infiltrometer met dubbele ring”. De infiltratiesnelheid van het water moet minstens 16mm/u bedragen.

Terug

Page 18: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 18 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Aanvullende informatie Een wachtbekkens of een stormbekken, vangt het overschot aan afvloeiend regenwater op dat niet opgevangen of geïnfiltreerd is. Het slaat dit overschot op en zorgt zo voor de regeling van het debiet van de watertoevloed naar het oppervlaktewater of de riolering. Het verliesdebiet meet de maximale hoeveelheid water afgevoerd naar het oppervlaktewater of naar de riolering binnen een bepaald tijdsbestek. De referentiewaarde van het verliesdebiet bedraagt 5l/sec. per hectare.

Functioneel schema van een stormbekken

Terug

Page 19: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 19 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Waarom?

Voor de goede werking van een zuiveringsstation moet het water dat erdoor stroomt een zo groot mogelijke concentratie aan vervuilende stoffen hebben. Het afvoeren van regenwater naar de riolen lengt het verontreinigde water dat moet gezuiverd worden aan en haalt het zuiveringsrendement naar beneden.

Aanvullende informatie

Natura 2000 is een Europees project dat de bedreigde biodiversiteit wil bewaren.

Op basis van twee richtlijnen:

- Vogels (richtlijn 79/409/CEE van 2 april 1979)

- Habitats (richtlijn 92/43/CEE van 21 mei 1992)

zijn een reeks natuurlijke en half-natuurlijke gebieden beschermd omdat er een bedreigde flora of fauna leeft.

Maar die natuurreservaten zijn niet gesloten voor het publiek op voorwaarde dat de activiteiten de bescherming van de habitats en de aanwezige soorten niet in gevaar brengen. Om de kaart met de beschermde gebieden van Natura 2000 te raadplegen, klik hier

Terug

Page 20: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 20 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Aanvullende informatie Als er een kans bestaat dat het water verontreinigd is, moet die behandeld worden alvorens het af te voeren. Bijvoorbeeld als het afgevoerde water afkomstig is van zones waar auto’s rijden.

Terug

Aanvullende informatie De keuze van een infiltratiesysteem hangt af van de aard van de bodem en van de omgeving (sterk verstedelijkt, recreatieve zones, groene ruimten …). Deze infiltratiesystemen dienen eerst als stormbekken. Ze bewaren het overschot aan water bij hevige regen alvorens het te infiltreren.

Infiltratiesystemen

Greppels Sloten Wachtbekkens Afvoergeulen

- Grasgreppels, open, breed, ondiep (maximum 1m)

- Stedelijke zone

- Opslag en afvloeiing in openlucht

- Afwatering via infiltratie, verdamping, afvoer naar de riolering of een spaarbekken

- Regelmatig onderhoud verplicht

- Occasioneel risico op vervuiling

- Gemetste of stenen sloten, open, smal, nogal diep (glooiing>1m hoogte en 1m breedte)

- Stedelijk randgebied, industriezone

- Opslag en afvloeiing in openlucht

- Afwatering via rechtstreekse infiltratie, afvoer naar oppervlaktewater of riolering

- Onderhoud: verwijderen van het slib

- Occasioneel risico op vervuiling

- Ruimten met gras of poreus materiaal, zeer breed

- Bestaande uit een aanvoerzone, een opslagzone, een afvoerzone

- Stedelijk gebied

- Opslag en afvloeiing in openlucht

- Afwatering via rechtstreekse infiltratie

- Eenvoudig onderhoud (maaien, vegen)

- Geen risico op bodemvervuiling (bestaat uit een geomembraan)

- Mogelijke milieuhinder bij stilstaand water

- Bevloerde geulen of geulen in het gras (1 à 2m diepte) - Bestaande uit een opslagdeel (keien,

grind …) en een hoger deel (tegels of gras) - Stedelijk gebied

- Verborgen opslag

- Afwatering via rechtstreekse

infiltratie en gecontroleerde afvoer naar oppervlaktewater of riolering - Beperkt onderhoud, behalve bij

slibvorming - Occasioneel risico op vervuiling - Mogelijk milieuhinder bij stilstaand

water

Page 21: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 21 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

- Voorbeelden van infiltratiesystemen

- Greppels - Sloten - Droge bekkens - Afvoergeulen

Greppel die het regenwater opvangt voor het gebouw van Solar Fabrik, Freiburg (juni 2006)

-

- Infiltratiesloot die het regenwater opvangt van een kantoorgebouw in Freiburg (juni 2006)

Droogbekken van Vitrolles in een velodroom (Frankrijk)

-

- Afvoergeul onder een trottoir aan Av. de la Grande Lande in Gradignan

Terug

Page 22: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 22 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Hulp bij het kiezen van een techniek in functie van het type stadsplanning

Dichtbevolkte stadsomgeving Weinig bevolkte stadsomgeving

Verkaveling Kantoorgebouwen Industrieel gebouw

Industriezone *

Handelszone (winkelcentra)

Openbare ruimte (pleinen, wegen, parking)

Aanpalende woningen

Woongebouwen Individuele huizen met 3/4 façades

Woongebouwen

Greppels/sloten - - - + ++ + - + (1) + + (6)

Drainerende of infiltrerende geulen

+ + + + ++ + + (3) + (3) + ++(2)

Infiltratieputten + + + + + + - - - -

Wegen met opvangstructuur

+ + + ++ ++ ++ - (4) - (4) + (4) + (4)

wachtbekkens - (5) - (5) - (5) + (5) ++ + (5) + + + +

Waterbekkens - (5) - (5) - (5) + (5) ++ + (5) + + + +

Opslagdaken + ++ ++ ++ ++ ++ + (3) + (3) ++ +

Oppervlaktematerialen + ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++

- niet aangepaste techniek

+ matig aangepaste techniek of onder bepaalde voorwaarden

++ techniek aangepast aan dit soort stadsplanning

(1) : aangezien het water meestal veel vervuilende stoffen en fijne deeltjes bevat, zal deze techniek waarschijnlijk niet esthetisch zijn

(2) : met zorg voor het onderhoud en door praktijken te vermijden die de structuur kunnen beschadigen

(3) : enkel voor water dat niet vervuild zou zijn

(4) : problemen verbonden met vrachtwagens

(5) : problemen verbonden met grondbelastingen

(6) : betreft zones met weinig verkeer

Etude sur l’impermeabilisation en Region bruxelloise et les mesures envisageables en matiere d'urbanisme pour ameliorer la situation – Eindverslag versie 2 – december 2006 p. 60

Terug

Page 23: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 23 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Aanvullende informatie

Schema van de infiltratieproef door middel van twee concentrische buizen. Mechanisme 1 Steek 2 buizen (bv. in PVC) met dezelfde hoogte maar een verschillende diameter in de grond tot de diepte waar u het water wil laten infiltreren. De kleinste buis staat in het midden. 2 Vul de twee buizen met water. Het water dat tussen beide ringen staat zal de omringende bodem verzadigen. Het water in de binnenste ring kan dus enkel verticaal afvloeien. 3 Meet de infiltratiesnelheid door de niveauverlaging van het water in de binnenste ring te meten (berekend in mm) in vergelijking met de voorbijgaande tijd (berekend in min). 4 Bereken de infiltratiesnelheid van het water. Die moet minstens 16 mm/u bedragen.

infiltratiesnelheid = verandering van het waterniveau (mm) / infiltratieduur (min)

4 Herhaal de test 3 keer om de infiltratiecapaciteit van de bodem vast te stellen.

Terug

Page 24: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 24 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Aanvullende informatie

Natura 2000 :

Natura 2000 is een Europees project dat de bedreigde biodiversiteit wil bewaren.

Op basis van twee richtlijnen:

- Vogels (richtlijn 79/409/CEE van 2 april 1979)

- Habitats (richtlijn 92/43/CEE van 21 mei 1992)

zijn een reeks natuurlijke en half-natuurlijke gebieden beschermd omdat er een bedreigde flora of fauna leeft.

Maar die natuurreservaten zijn niet gesloten voor het publiek op voorwaarde dat de activiteiten de bescherming van de habitats en de aanwezige soorten niet in gevaar brengen. Om de kaart met de beschermde gebieden van Natura 2000 te raadplegen, klik hier

Beschermingszone rond grondwaterwinning:

Er bestaat een beschermingszone rond grondwaterwinning aan het Terkamerenbos en de Lorrainedreef in het Zoniënwoud. Een cartografie is te vinden als bijlage van het Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 19 september 2002

Terug

Page 25: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 25 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Aanvullende informatie Infiltratieputten bieden niet genoeg garanties voor het beheer van verontreiniging. Het voorzorgsbeginsel is hier van toepassing.

Terug

Aanvullende informatie Een opvangsysteem, of een stormbekken, vangt het overschot aan afvloeiend regenwater op dat niet opgevangen of geïnfiltreerd is.

Het slaat dit overschot op en zorgt zo voor de regeling van het debiet van de watertoevloed naar het oppervlaktewater of de riolering. Het verliesdebiet meet de maximale hoeveelheid water afgevoerd naar het oppervlaktewater of naar de riolering binnen een bepaald tijdsbestek.

De referentiewaarde van het verliesdebiet bedraagt 5l/sec. per hectare.

Terug

Page 26: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 26 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Types stormbekkens:

Retentiebuis met grote diameter Bekken in openlucht Gesloten bekken

Retentiebuis (Erpeldange/Wiltz) Stormbekken in openlucht (Larochette) Gesloten stormbekken (Diekirch 2)

Terug

Page 27: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 27 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Aanvullende informatie

Een regenwatertank kan niet dienen als stormbekken. Ze hebben allebei een verschillende doelstelling:

Regenwatertank

wachtbekkens

Is gekalibreerd op een gemiddelde jaarlijkse regen Is gekalibreerd op uitzonderlijke regen

Moet gevuld zijn (wordt één keer per jaar leeggemaakt)

Moet leeg zijn (zo vaak mogelijk)

Verzamelt regenwater voor intern gebruik Verzamelt regenwater om het overstromingsrisico te beperken

Aanvullende informatie Bereken het volume van het te voorziene stormbekken (om het regenwater op te vangen vooraleer het te lozen) op basis van de Excel-tabel “Ondernemers gids : Rekenblad voor de volume van stormbekken en recuperatie van regenwater (.xls)”die op het volgende link staat.

- Voer de ondoorlatende oppervlakken in de witte vakjes in; - Pas het opgelegde watervolume toe voor het opvangen van regenwater en voor het stormbekken. - Het is verplicht om beide berekende volumes te respecteren.

Terug

Page 28: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 28 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Aanvullende informatie Het verliesdebiet meet de maximale hoeveelheid water afgevoerd naar het oppervlaktewater of de riolering binnen een bepaald tijdsbestek. De referentiewaarde voor het verliesdebiet bedraagt 5l/sec per hectare.

Bijvoorbeeld: Het maximale verliesdebiet van een regenwatertank op een terrein van 6 ha bedraagt 30l/sec. Terug

Page 29: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 29 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Aanvullende informatie

De hoeveelheid regenwater die kan opgevangen worden op een dak hangt tegelijk af van: - Het dakoppervlak - De aard van de dakbedekking.

Niet alle types dak hebben hetzelfde rendement:

Type dak Opvangpercentage

Hellend dak bedekt met pannen of platen

75 à 95%

Plat dak bedekt met synthetisch materiaal of asfalt

80%

Plat dak bedekt met dichte beplanting

50 à 70%

Plat dak bedekt met grind

60%

Plat dak bedekt met beperkte intensieve beplanting

30 à 40%

Plat dak bedekt met zware intensieve beplanting

10 à 20%

Bron: adviesgids: praktische fiches voor duurzaam en energieontwerp, Gids duurzame gebouwen, Leefmilieu Brussel.

Terug

Page 30: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 30 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Aanvullende informatie Om de omvang van een regenwatertank te meten: bereken het volume op basis van de Excel-tabel “Ondernemers gids : Rekenblad voor de volume van stormbekken en recuperatie van regenwater (.xls)”die op het volgende link staat.

Bovendien: Dient u het juiste evenwicht tussen behoeften en middelen te bestuderen; Dient u voldoende autonomie te voorzien voor de tank bij periode van droogte; De tank moet minstens een keer per jaar overstromen zodat de laag drijvende onzuiverheden kan afgevoerd worden.

Te klein volume

De tank stroomt te vaak over

Optimaal volume

De tank stroomt soms over

Te groot volume

Het opgevangen watervolume bereikt nooit het punt ‘te vol’ en overstroomt nooit

Bron: gids duurzame gebouwen Terug

Page 31: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 31 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Aanvullende informatie Samenstelling van groendaken

Bron: CSTC, NIT 229, Les toitures vertes

Terug

Page 32: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 32 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Aanvullende informatie Extensieve groendaken Dat zijn kijkdaken die niet toegankelijk zijn voor onderhoud. Ze verdragen niet dat men erover stapt. Kenmerken 1. Beperkte diepte doorworteling (tussen 6 en 15 cm) 2. Beplanting met mos, grassen die tegen droogte kunnen, vetplanten 3. Weinig onderhoud 4. Voor platte daken of met maximaal 35° helling

Bron: www.woononline.be

Terug

Page 33: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 33 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Aanvullende informatie

Intensieve groendakenDat zijn daktuinen. Daarop zijn activiteiten mogelijk die te vergelijken zijn met een gewone tuin. Kenmerken

- Vrij diepe doorworteling (meer dan 20 cm) - Beplanting met gras, lage beplanting, struiken - Veel onderhoud - Verplicht aangepaste draagstructuur - Voor platte daken

Bron: www.urbangardeninghelp.com

Terug

Page 34: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 34 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Aanvullende informatie

Groendak -

Opslagdak -

Vangt tijdelijk regenwater op bij geringe regen -

Slaat regenwater op

Maak een beperkte infiltratie en verdamping mogelijk -

Maakt verdamping mogelijk

Beperkt het water afgevoerd naar de riolering bij lichte regen en stormregen

Voert het teveel aan regenwater af naar de riolering maar is vlug verzadigd.

Verhoogt de levensduur van de waterdichte laag

Biedt geluidsisolatie

Produceert water met geel/bruine kleur omwille van de onderlaag nodig voor de planten

-

Proper water

Terug

Page 35: Ondernemersgids Beheer van regenwater · PAGINA 8 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER Beheer van regenwater > opvangen van water op de daken _____ c. Regenwater op het dak opslaan

PAGINA 35 VAN 35 - 13/09/2017 BEHEER VAN REGENWATER

Aanvullende informatie

Bron: Centre d’etudes techniques de l’equipement (CETE) du Sud-Ouest, fascicule II – Les solutions compensatoires en assainissement pluvial. Laboratoire de Bordeaux – section R.T.U. version 2I

Terug