Het Dynamisch Beheer Van Atex

ATEX in de praktijk - Bemas Studie-avond - 29/06/2011 - CPS bvba, Leo Van Overbeke

DEEL 1: Wat wordt er van de “uitbater” verwacht?

DEEL 2: Verantwoordelijkheden dragen: wie en

voor wat?

DEEL 3: Hoe organiseren we dit alles?

DEEL 4: Hoe en waarom is de onderhoudsafdeling

een belangrijke schakel in de ATEX aan-

pak?

Inzicht krijgen in hun wettelijke verplichtingen in ver-

band met de ATEX wetgeving en hun belangrijke

relatie met de inspectiediensten van de overheid.

Welke diensten in het bedrijf dienen “partners” te zijn

om niet alleen de “papieren” maar ook de werkelijke

explosieveiligheid van hun installatie en de

werknemers te kunnen garanderen.

Hoe het veiligheidsniveau van de installatie op een

hoger niveau brengen?

Wat wordt er van de “uitbater” verwacht?

EXplosibles

http://2383.ua.all.biz/nl/cat.php?oid=531173

ATEX 137

ATEX 95

http://2383.ua.all.biz/nl/cat.php?oid=531173

ATEX 137 Richtlijn.

ATEX 95 Richtlijn.

A.R.E.I. (Algemeen Reglement op de Elektrische

Installaties).

ARAB/CODEX (welzijnswet), Machinerichtlijn,

Arbeidsmiddelen richtlijn, vergunningen,verzekering.

Normen.

ATEX 137 Richtlijn (1999/92/EG - sociale richtlijn -

K.B. 26.03.2003 - B.S. 05.05.2003).

= Minimumvoorschriften voor de verbetering van de

gezondheidsbescherming en van de veiligheid van

werknemers in omgevingen met explosiegevaar.

definieert de verplichtingen de gebruikers (relatie

werkgever - werknemer)

ATEX 95 Richtlijn (1994/9/EG - economische richtlijn

- K.B. 22.06.1999 - BS 25.09.1999).

= Beschrijft de essentiële veiligheidsvoorschriften

voor apparaten en veiligheidssystemen, bedoeld voor

gebruik op plaatsen waar ontploffingsgevaar kan

heersen.

definieert de verplichtingen van de fabrikant

producten

?

?

?

?

?

?

ATEX 137 Richtlijn (1999/92/EG - sociale richtlijn -

K.B. 26.03.2003)

De ATEX 137 Richtlijn is vanaf 30 juni 2003 verplicht.

De ATEX 137 Richtlijn vormt een belangrijk onderdeel

bij het in uitvoering brengen van het explosie-

veiligheidsbeheer bij bedrijven met explosiegevaar.

Deze richtlijn vormt een verlengstuk van de ATEX 95

Richtlijn en is van toepassing op de eigenaar of

gebruiker van de arbeidsmiddelen (werkgever).

Het eindresultaat van de ATEX 137 Richtlijn wordt

beschreven in het explosieveiligheidsdocument

(EVD).

De basisgedachte van de ATEX 137 Richtlijn is het

instellen van een minimaal vereist veiligheidsniveau

om explosiegevaar te voorkomen.

De veiligheid moet worden bekeken op grond van alle

processtappen die in een bedrijf kunnen voorkomen.

Voor arbeidsplaatsen met explosiegevaar moet onder

meer een risico analyse in de vorm van een EVD

worden opgesteld.

Hierbij dient aandacht te worden besteed aan de

onderstaande aspecten:

identificatie en beoordeling van explosierisico‟s;

inventarisatie van genomen maatregelen;

indeling naar zones van plaatsen waar atmosferische

explosies kunnen plaatsvinden (gevarenzone-indeling);

beschrijving van beveiliging in ontwerp, bediening en onder-

houd van arbeidsplaatsen en arbeidsmiddelen inclusief hun

beveiliging;

getroffen voorzorgsmaatregelen voor veilig gebruik van

arbeidsmiddelen;

de “state of the art” van de explosieveiligheid vastleggen van

de installaties gebouwd voor 1 juli 2003.

organiseren van inspecties conform de EN 60079-17;

organiseren van periodieke inspecties voor de elektrische

installaties conform het A.R.E.I. (Algemeen Reglement op de

Elektrische Installaties);

opstellen van procedures voor de revisie en herstellingen van

Ex materiaal conform de EN 60079-19;

organiseren van indienststellingsverslagen waarin de

specifieke ATEX non-conformiteiten zijn opgenomen.

Organiseren en begeleiden van de ATEX opleidingenvan de werknemers en dit voor elk niveau binnen de onderneming.

Contacten en afspraken maken en onderhouden met de inspectiediensten van de overheid.

Het actief beheren van de EVD‟s en bijbehorendezoneringsdossiers/ -tekeningen.

Controle/ goedkeuring van de EVD‟s inclusief zone-ringsdossiers/ -tekeningen door de uitbater, E.D.T.C. (Externe Dienst voor Technische Controles) en Arbeidsinspectie.

Vastleggen van de criteria (categorie) waaraan de apparaten en beveiligingssystemen (bedoeld voor gebruik op plaatsen waar ontploffingsgevaar kan heersen) moeten voldoen.

In functie van de structuur van de onderneming is het

aangewezen om een ATEX werkgroep te vormen.

Een competent vertegenwoordiger van elke

betrokken dienst, uit de onderneming, dient in

principe deel uit te maken van deze ATEX werkgroep.

Gelet op de specifieke kennis nodig om de explosie-

veiligheid in de praktijk te kunnen beoordelen kan

het nodig zijn hierbij derden (externe hulp) te

betrekken.

Er zijn zover bekend geen bijzondere werknemers-

verplichtingen buiten het melden van gevaarlijke

situaties en het opvolgen van de regels zoals gesteld

door de werkgever.

Bijvoorbeeld de regelgeving dat de betrokken werk-

nemers voldoende zijn voorgelicht en geïnstrueerd

over de explosiegevaren, voorzorgsmaatregelen

(markering, juiste PBM„s) en het gebruik van de

arbeidsmiddelen.

Deze instructie dient jaarlijks herhaald en gevolgd te

worden en bij voorkeur ook getoetst.

Dit geldt natuurlijk ook voor werknemers van andere

firma„s, waarbij goede coördinatie en afstemming van

levensbelang kan zijn. Hierbij geldt voor deze werk-

nemers dat zij contact zoeken, duidelijke afspraken

maken en rekening met elkaar houden.

ATEX heeft gezorgd voor een gelijkschakeling tussen de aanpak van Gas

(G) en Stof (D) explosieveiligheid.

Zonering Gas

Zonering Stof

EVDZoneringstekeningen

Zoneringsdossier

EVD dossier

Zoneringsdossier.

Zoneringstekeningen (API 505, NFPA , EN 60079-10-1

(gas) en EN 60079-10-2 (stof)).

Risico analyses / HAZOP / RASE 2000.

Analyse van de explosieveiligheid van de installaties

gebouwd voor 1 juli 2003.

(Periodieke) inspecties (EN 60079-17).

Technische en organisatorische maatregelen.

ATEX actieplan (actie, naam verantwoordelijke,

termijn).

De inhoud van het EVD is vastgelegd in de ATEX 137

Richtlijn.

Voordat met de werkzaamheden wordt begonnen en

bij iedere wijziging, uitbreiding of verbouwing van de

arbeidsplaats, de arbeidmiddelen of het arbeidsproces

dienen gevaren en risico‟s in verband met explosieve

atmosferen in hun geheel te worden beoordeeld en

schriftelijk te worden vastgelegd in een document, het

zogenaamde EVD.

Het zoneringsdossier maakt samen met de zonerings-

tekeningen integraal deel uit van het EVD.

EX

Beschrijving van de gebieden die in zones zijn

ingedeeld.

Zoneringstekeningen (plattegrond of doorsneden).

Aanwezige producten (explosiekarakteristieken).

Maximale hoeveelheden, deeltjesgrootte, gebruiks-

omstandigheden en ventilatiecondities

De zoneringsdocumenten worden gebruikt voor:

Het vastleggen van de product eigenschappen die van

toepassing zijn in deze Ex zone;

Het vastleggen van de emissiepunten en de bijbehorende Ex

zones (zone 0/20,1/21 en 2/22);

De bepaling van de zone uitbreidingen van de verschillende

zones (zone 0/20,1/21 en 2/22).

hete oppervlakken

vlammen en hete gassen

mechanisch opgewekte vonken

elektrische installaties

elektrische zwerfstromen

statische elektriciteit

blikseminslag

elektromagnetische golven

hoogfrequente elektromagnetische golven

ioniserende straling

ultrasoon geluid

adiabatische compressie en drukgolven

chemische reacties

blikseminslag

vlammen en hete gassen

hete oppervlakken

http://nl.dreamstime.com/register?jump_to=http://nl.dreamstime.com/stove-gas-fire-flame-image9659802

mechanisch opgewekte vonken

statische elektriciteit

hoogfrequente EM golven

ioniserende straling

EM golven

adiabatische compressie

drukgolven

chemische reacties

elektrische installaties

ultrasone golven

elektrische zwerfstromen

Verantwoordelijkheden dragen: wie en voor wat?

De ATEX Richtlijn legt veel verantwoordelijkheid bij

ondernemer!

De preventieadviseurs vervullen hun opdracht in

volledige onafhankelijkheid ten opzichte van de

werkgever en de werknemers.

“De preventieadviseurs van een interne dienst voor preventie en

bescherming op het werk moeten, krachtens artikel 42 van de wet

van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers

bij de uitvoering van hun werk, behoren tot het personeel van de

werkgever. “

De preventie adviseur stelt de aanpak en coördinatie

voor aan zijn management.

Met ondersteuning van het management kan hij, in

functie van de noodzaak of techniciteit, (bepaalde)

taken intern of extern delegeren.

De veiligheid van installaties en werknemers is echter

de verantwoordelijkheid van iedereen (van onder tot

boven);

Hoe organiseren we dit alles?

Zoneringsverplichting.

Gebruikte gassen, vloeistoffen en/ of poeders.

Chemische agentia.

Zoneringsindeling.

Zoneringstekeningen.

EVD.

Risico analyses.

Procesbeschrijvingen.

Analyse bestaande installaties (voor 01/07/2003).

Aankoop Ex materiaal en systemen.

EN 60079-17: (periodieke) inspecties.

EN 60079-19: herstelling en revisies.

Opleiding ATEX (werknemers).

Verplichtingen A.R.E.I.

Procedures, werken met derden.

Interne/externe communicatie (overheid, verzekering,

… ).

Externe specialisten

Aankoopdienst

Engineering

Constructie

OnderhoudEDTC

Overheid

Veiligheid

Productie

Management

MOC (Management Of Change)

Dit document moet de structuur weergeven hoe aan-

passingen en wijzigingen in uw bedrijf georganiseerd

en gecontroleerd worden.

De verantwoordelijkheden van de verschillende

diensten die tijdens de realisatie van de aanpassingen

of wijzigingen van toepassing zijn dienen duidelijk te

worden vastgelegd.

Externe specialisten

Aankoopdienst

Engineering

Constructie

OnderhoudEDTC

Overheid

Veiligheid

Productie

Management

Indienststellingsverslag

Het indienststellingsverslag is het document dat door

de preventie adviseur (i.s.m. de arbeidsgeneesheer)

en de project verantwoordelijke wordt opgesteld.

Het verwijst naar alle documenten en procedures die

van toepassing zijn om de aanpassing of de wijziging

in het bedrijf te realiseren. Het laat de uitbater toe om

de aanpassing of de wijziging in bedrijf te nemen.

ATEX conformiteitsdocument

Hoe en waarom is de onderhoudsafdeling een belang-

rijke schakel in de ATEX aanpak?

Periodiek preventief onderhoud is belangrijk voor

explosieveiligheid.

Het beheersen van de mechanische ontstekings-

bronnen is niet alleen een kwestie van aanpassingen

van de apparatuur en het aanbrengen van

beveiligingen.

Zeker zo belangrijk is het preventief inspecteren en

onderhouden van de apparatuur.

Best werkt hiervoor met een schema waarin de

activiteiten per arbeidsmiddel staan aangegeven.

Het gaat onder meer om een smeerprogramma,

controle van de olie kwaliteit, de inspecties ter plaatse

door de productieafdeling, trillingsmetingen enz. ... .

De explosieveiligheid van machines is enkel

gegarandeerd onder normale werkomstandigheden

(optimale conditie).

Anders dan statisch opgestelde ATEX apparatuur zijn

deze dynamische machines onderhoudsgevoelig en als

dusdanig is preventief onderhoud, monitoring van de

parameters en regelmatige inspectie de enige

mogelijkheid om potentiële ontstekingsbronnen niet

actief te laten worden.

Onderhoud in al zijn vormen is dus de sleutel tot de

echte explosieveiligheid van een procesinstallatie.

CPS bvba

Boomsesteenweg 2 / 4

B- 2627 Schelle

Belgium

www.cps-bvba.be

E-mail: [email protected]

Tel: +32 3 877 85 65

Fax: +32 3 877 85 75

Skype-ID: cpsbvba

Leo Van Overbeke

Consultant

Het Dynamisch Beheer Van Atex

Documents

Transcript of Het Dynamisch Beheer Van Atex