Omschrijving van het document...In een eerste stap wordt nagegaan of het plan van rechtswege...

Screeningsnota RUP Keerlus Moerelei Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel 4003308 | Versie A | Oktober 2011

2/58 4003308

OPDRACHTGEVER

Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel Rijnkaai 37 2000 Antwerpen Tel: +32 3 203 00 30 Fax: +32 3 203 00 31 [email protected]

PROJECTOMSCHRIJVING Screeningsnota RUP Keerlus Moerelei

OPDRACHTNEMER TV SAM

Contactpersoon Telefoon Telefax E-mail Website

Hanne Carlens +32 3 328 62 36 +32 3 360 83 01 [email protected] www.arcadisbelgium.be

mailto:[email protected]://www.arcadisbelgium.be/

3/58 4003308

Revisie

Versie Datum Opmerking

A Oktober 2011

Opgesteld

Afdeling/discipline Functie Naam Datum

Milieu Projectmedewerker Hanne Carlens

Oktober 2011

Geverifieerd

Afdeling Functie Naam Datum

Milieu Projectleider

Ann Van Wauwe Oktober 2011

4/58 4003308

Inhoudsopgave DEEL 1 TOELICHTINGSNOTA.............................................................................................. 7 1 Inleiding .................................................................................................................................. 7

1.1 Aanleiding.................................................................................................................. 7 1.2 Afbakening van het RUP ........................................................................................... 8 1.3 Opbouw van de nota ................................................................................................. 9

2 Planningskader .................................................................................................................... 11 2.1 Ruimtelijke plannen met bindend karakter .............................................................. 11

2.1.1 Gewestplan .................................................................................................................. 11

2.1.2 BPA Keerlus Moerelei.................................................................................................. 12

2.1.3 Verkaveling Nachtegalenhof (HO 1970/V/0060) dd. 12 mei 1970 .............................. 12

2.1.4 RUP fort 8 (in voorbereiding) ....................................................................................... 13

2.1.5 RUP Varenvelden (Hemiksem).................................................................................... 14

2.2 Relatie met het s-RSA............................................................................................. 14 2.3 Masterplan Antwerpen ............................................................................................ 16

2.3.1 Fietspad Hoboken – Hemiksem................................................................................... 16

3 Ruimtelijke situering............................................................................................................ 21 3.1 Situering van het plangebied................................................................................... 21 3.2 Ruimtelijke context .................................................................................................. 22 3.3 Bestaande feitelijke toestand en referentiesituatie .................................................. 23

3.3.1 Bodem.......................................................................................................................... 23

3.3.2 Water ........................................................................................................................... 24

3.3.3 Fauna en flora.............................................................................................................. 26

3.3.4 Landschap, onroerend erfgoed en archeologie........................................................... 28

3.3.5 Mens – ruimtelijke aspecten ........................................................................................ 30

3.3.6 Mens – mobiliteit .......................................................................................................... 30

3.3.7 Mens – externe mensveiligheid ................................................................................... 31

3.4 Bestaande juridische toestand ................................................................................ 32 4 Ruimtelijk ontwerp ............................................................................................................... 36

4.1 Visie......................................................................................................................... 36 4.2 Doelstellingen.......................................................................................................... 36 4.3 Concepten ............................................................................................................... 36

4.3.1 Openhouden van zone rond schans en zichtassen naar de open ruimte ................... 36

4.3.2 Minimaal ruimtebeslag................................................................................................. 37

4.3.3 Maximale integratie van de infrastructuur.................................................................... 37

4.4 Programma.............................................................................................................. 37 4.4.1 Ontwerp fietspad.......................................................................................................... 38

4.4.2 Ontwerp keerlus........................................................................................................... 40

4.5 Te onderzoeken elementen..................................................................................... 40

5/58 4003308

4.6 Alternatieven ........................................................................................................... 40 4.6.1 Keerlus......................................................................................................................... 40

4.6.2 Fietspad ....................................................................................................................... 41

5 Voorstel stedenbouwkundige voorschriften ..................................................................... 42 5.1 Bijzondere voorschriften.......................................................................................... 42

DEEL 2 Onderzoek tot milieueffectenrapportage ............................................................ 44 1 Inleiding ................................................................................................................................ 44

1.1 Stap 1: Toetsing aan het decreet DABM................................................................. 44 1.2 Stap 2: is het plan van rechtswege plan-MER-plichtig ............................................ 44

1.2.1 Heeft het plan betrekking op een van de sectoren genoemd in het decreet?............. 44

1.2.2 Vormt het plan een kader voor project-mer-plichtige projecten?................................. 44

1.2.3 Toetsing aan de categorie B........................................................................................ 44

1.2.4 Conclusie over de plan-MER-plicht van rechtswege................................................... 44

1.3 Stap 3: Veroorzaakt het plan belangrijke milieueffecten? ....................................... 45 1.3.1 Bodem.......................................................................................................................... 45

1.3.2 Water ........................................................................................................................... 46

1.3.3 Fauna en flora.............................................................................................................. 46

1.3.4 Landschap, onroerend erfgoed en archeologie........................................................... 47

1.3.5 Mens – ruimtelijke aspecten ........................................................................................ 48

1.3.6 Mens – mobiliteit .......................................................................................................... 49

1.3.7 Mens - externe veiligheid............................................................................................. 49

1.4 Grensoverschrijdende effecten ............................................................................... 50 1.5 Conclusie................................................................................................................. 50

2 Bijlagen ................................................................................................................................. 51 2.1 Het plan-MER-decreet............................................................................................. 51

2.1.1 Stap 1: Valt het plan/ programma binnen het toepassingsgebied............................... 51

2.1.2 Stap 2: Bepaling van de plan-MER-plicht van rechtswege ......................................... 52

2.1.3 Stap 3: Bespreking van milieueffecten ........................................................................ 52

2.2 Screeningscriteria.................................................................................................... 52 Bronvermelding ............................................................................................................................ 55

6/58 4003308

Lijst der figuren Figuur 1. Overzicht fietsprojecten Masterplan Antwerpen en aanduiding deelproject ...................................... 7

Figuur 2. Overzicht tracé fietsroute en ingrepen ............................................................................................... 8

Figuur 3. Voorstel contour RUP ‘Keerlus Moerelei’ ........................................................................................... 9

Figuur 4. Huidig gewestplan ............................................................................................................................ 11

Figuur 5. BPA Keerlus Moerelei ...................................................................................................................... 12

Figuur 6. Verkaveling Den Haaglaan HO/1964/V/0059(2) .............................................................................. 13

Figuur 7. Raakpunten ontwerp fietspad – percelen verkaveling ................................................................. 13

Figuur 8. Voorstel afbakening RUP fort 8 – procesnota mei 2009.................................................................. 14

Figuur 9. RUP Varenvelden - Hemiksem ........................................................................................................ 14

Figuur 10. Selectiekaart spoorstad.................................................................................................................. 15

Figuur 11. s-RSA zachte en harde ruggengraat met tramtracé ...................................................................... 15

Figuur 12. Overzicht van de projecten voor de aanleg van nieuwe fietspaden in grootstedelijk Antwerpen .. 17

Figuur 13. Typedwarsprofiel inplanting fietspad thv tuinen Den Haaglaan ..................................................... 18

Figuur 14. Typedwarsprofiel ‘Moerelei’............................................................................................................ 18

Figuur 15. Sint-Bernardsesteenweg: typedwarsprofiel herinrichting met trambaan ....................................... 19

Figuur 16. Situering van RUP op topografische kaart ..................................................................................... 21

Figuur 17. Situering van RUP op orthofoto ..................................................................................................... 21

Figuur 18. Weergave bestaande feitelijke toestand ........................................................................................ 23

Figuur 19. Bodemkaart van België .................................................................................................................. 24

Figuur 20. Vlaamse hydrografische atlas ........................................................................................................ 24

Figuur 21. Watertoetskaarten .......................................................................................................................... 25

Figuur 22. Overstromingskaart ........................................................................................................................ 26

Figuur 23. Biologische waarderingskaart ........................................................................................................ 27

Figuur 24. Habitat- en vogelrichtlijngebieden .................................................................................................. 27

Figuur 25. Vlaams Ecologisch Netwerk........................................................................................................... 28

Figuur 26. Landschapsatlas ............................................................................................................................ 29

Figuur 27. Overzicht beschermde landschappen, stads- en dorpsgezichten ................................................. 29

Figuur 28. Archeologische advieskaart ........................................................................................................... 30

Figuur 29. Bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk..................................................................................... 31

Figuur 30. Situering van Seveso-bedrijven...................................................................................................... 32

Figuur 31. Concept 1 ....................................................................................................................................... 36

Figuur 32. Concept 2 ....................................................................................................................................... 37

Figuur 33. Concept 3 ....................................................................................................................................... 37

Figuur 34. Provinciaal functioneel fietsroutenetwerk....................................................................................... 38

Figuur 35. Recreatief fietsroutenetwerk........................................................................................................... 38

Figuur 36. Ontwerp fietspad t.h.v. kruising Sint-Bernardesteenweg en spoorwegovergang .......................... 39

Figuur 37. Dwarsprofiel positie fietspad t.o.v. spoorlijn 52 en perceelsgrenzen ............................................. 39

Figuur 38. Voorkeursvariant keerlus tram ....................................................................................................... 40

7/58 4003308

DEEL 1 TOELICHTINGSNOTA

1 Inleiding

1.1 Aanleiding Aanleiding voor de opmaak van dit RUP is de aanleg van een fietspad onderdeel uitmakend van het provinciaal Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk (hierna BFF) en deel uitmakend van de fietsprojecten uit het Masterplan 2020.

Sinds 2007 werkt nv Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel (hierna BAM genoemd) in overleg met de Vlaamse overheid - Departement Mobiliteit en Openbare Werken (MOW), de provincie Antwerpen, de stad Antwerpen en eventuele andere betrokken steden of gemeenten aan de realisatie van een aantal fietsroutes. In overleg werd beslist om te focussen op:

routes die gelegen zijn in het werkingsgebied van nv BAM (stad Antwerpen en randgemeenten) en die deel uitmaken van het BFF;

routes met een aanzienlijke lengte en een cruciale rol in het netwerk;

routes die aansluiten op andere Masterplanprojecten (met fietsvoorzieningen);

routes die in het kader van impactmanagement (als ‘Minder Hinder’ maatregel) een rol kunnen spelen.

Figuur 1. Overzicht fietsprojecten Masterplan Antwerpen en aanduiding deelproject

Een gedeelte van het totale traject van de geplande fietsroute ‘Hoboken – Hemiksem’ is niet vergunbaar binnen het bestaand planologisch kader. Naast het gewestplan wordt dit kader bepaald door het BPA ‘keerlus Moerelei’, goedgekeurd MB, dd. 30/05/2007, en de

8/58 4003308

verkavelingsvoorschriften voor de loten langs de Den Haaglaan1; verkaveling HO 1970/V/0060 dd. 12 mei 1970. verkavelingsvoorschriften voor de loten langs de Den Haaglaan

03308

1; verkaveling HO 1970/V/0060 dd. 12 mei 1970.

Niet vergunbaar binnen bestaand planologisch kader:

Figuur 2. Overzicht tracé fietsroute en ingrepen

1.2 Afbakening van het RUP Het doel van het RUP beperkt zich tot het aanpassen van het BPA ‘Keerlus Moerelei’ in functie van de vergunbaarheid van het fietspad. De plancontour van het RUP zal zich daarbij niet beperken tot de infrastructuur van het fietspad maar zal het volledige BPA ‘Keerlus Moerelei’ hernemen en overschrijven.

Het RUP wordt bijgevolg begrensd door de Sint-Bernardsesteenweg, de Schans, de Moerelei en uitgebreid met een smalle strook in functie van de realisatie van het fietspad langs de spoorlijn 15 (Antwerpen-Boom), aan de westzijde van de Sint-Bernardsesteenweg in de richting van Fort 8.

Aangezien het RUP slechts een beperkte wijziging betekent van het BPA en de fietsinfrastructuur kan beschouwd worden als een nevengeschikte functie van de hoofdbestemming ‘zone voor keerlus’ uit het BPA, wordt voorgesteld om de naamgeving ‘Keerlus Moerelei’ te behouden.

1 Bij Agentschap RO Antwerpen gekend als: 048/002(8)

9/58 4003308

Figuur 3. Voorstel contour RUP ‘Keerlus Moerelei’

Het RUP keerlus Moerelei is ca 0,9 ha groot.

1.3 Opbouw van de nota

De nota werd opgesteld in functie van het vaststellen van de randvoorwaarden waar een mogelijke ontwikkeling, en dus het RUP dat deze ontwikkeling planologisch mogelijk maakt, aan dient te voldoen om milieueffecten maximaal te vermijden. De screeningsnota vormt dus geen post-factum beoordeling van een concreet plan maar vormt een ex ante-beoordeling van de mogelijke planologische ontwikkelingen. Hierbij zullen zowel de effecten binnen elk RUP onderzocht worden als de cumulatieve effecten.

De screeningsnota bestaat uit twee onderdelen:

Een eerste deel bevat een toelichting van de planologische aspecten i.f.v. het RUP.

Dit deel bestaat grotendeels uit de planologische onderbouwing en beschrijving van de mogelijke planologische wijziging.

In de toelichting van het RUP wordt het plangebied gesitueerd en wordt aangegeven hoe dit kadert binnen de geldende structuurplannen. Tevens worden de huidige juridische planologische toestand en structuur beschreven.

Vanuit deze gegevens worden de visie en doelstellingen voor het plangebied, alsook de concepten, beschreven.

Op basis hiervan worden de stedenbouwkundige voorschriften opgesteld voor het plangebied. Deze voorschriften zullen, samen met de randvoorwaarden die uit voorliggende screening naar voor komen, omgezet worden in een RUP.

Een tweede deel bevat het onderzoek tot milieueffectrapportage.

Dit deel gaat na of het op te stellen RUP plan-MER-plichtig is volgens het plan-mer-decreet dat op 1 december 2007 in werking getreden is.

10/58 4003308

In een eerste stap wordt nagegaan of het plan van rechtswege plan-MER-plichtig kan zijn. Indien dit niet het geval is wordt in een tweede stap onderzocht of het plan kan leiden tot belangrijke negatieve milieueffecten en daardoor plan-MER-plichtig is.

11/58 4003308

2 Planningskader

2.1 Ruimtelijke plannen met bindend karakter 2.1.1 Gewestplan

Het gewestplan duidt het gebied aan als parkgebied. Enkel de woningen en achtertuinen van de Den Haaglaan, behorende tot de verkaveling HO/1964/V/0059(2), behoren tot het woongebied.

Figuur 4. Huidig gewestplan

Volgens artikel 5.1.1. van het koninklijk besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en de toepassing van de ontwerp-gewestplannen en gewestplannen geldt voor de woongebieden: De woongebieden zijn bestemd voor wonen, alsmede voor handel, dienstverlening, ambacht en kleinbedrijf voor zover deze taken van bedrijf om redenen van goede ruimtelijke ordening niet in een daartoe aangewezen gebied moeten worden afgezonderd, voor groene ruimten, voor sociaalculturele inrichtingen, voor openbare nutsvoorzieningen, voor toeristische voorzieningen, voor agrarische bedrijven. Deze bedrijven, voorzieningen en inrichtingen mogen echter maar worden toegestaan voor zover ze verenigbaar zijn met de onmiddellijke omgeving.

Volgens artikel 14.4.4. van het koninklijk besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en de toepassing van de ontwerp-gewestplannen en gewestplannen geldt voor de parkgebieden: De parkgebieden moeten in hun staat bewaard worden of zijn bestemd om zodanig ingericht te worden, dat ze, in de al dan niet verstedelijkte gebieden, hun sociale functie kunnen vervullen.

12/58 4003308

2.1.2 BPA Keerlus Moerelei

Figuur 5. BPA Keerlus Moerelei

De voorschriften van het BPA worden quasi volledig hernomen en behouden in dit RUP. Enkel het voorschrift mb.t. de ‘zone voor kleine landschapselementen’ wordt beperkt aangepast (zie §5.1).

2.1.3 Verkaveling Nachtegalenhof (HO 1970/V/0060) dd. 12 mei 1970 De wijk Nachtegalenhof, gelegen tussen de spoorlijn 52 Antwerpen – Puurs en de Sint Bernardsesteenweg maakt deel uit van een geldende, niet-vervallen verkaveling (HO 1970/V/0060) uit 1970.

Deze verkaveling vormt een gedeeltelijke vernieuwing en wijziging van de grote verkaveling HO/1964/V/0059(2), welke de volledige wijk Nachtegalenhof omvat.

Aanleiding van de verkavelingswijziging van 1970 ten opzichte van de verkaveling uit 1964 was de in onbruik geraakte spoorlijn richting Oude god. Verschillende eigenaars van de aangrenzende percelen kregen daardoor de mogelijkheid om bijkomend gronden van de NMBS te verwerven als uitbreiding op de tuinstrook in de verkaveling (uitbreiding eigendommen niet zichtbaar op plan).

Een deel van het gepland fietspad overschrijdt de achterste perceelsgrens van de percelen uit de verkaveling. Binnen de huidige verkavelingsvoorschriften is de aanleg van fietsinfrastructuur niet toegestaan waardoor het noodzakelijk is de verkaveling voor dit gedeelte op te heffen.

13/58 4003308

Figuur 6. Verkaveling Den Haaglaan HO/1964/V/0059(2)

Figuur 7. Raakpunten ontwerp fietspad – percelen verkaveling

Overschrijding perceelsgrenzen behorende tot de verkaveling

2.1.4 RUP fort 8 (in voorbereiding) In uitvoering van het S-RSA is de stad gestart met de opmaak van een Masterplan ‘fort 8’. Het masterplan, dat de blauwdruk zal vormen voor het RUP, moet ruimtelijk een aantal zaken verbeteren in het fort en omgeving. Technisch is het RUP vooral nodig om volgende problemen op te lossen:

Het oplossen van zonevreemde sport

Het regulariseren van de zonevreemde woningen

Het historische erfgoed een flexibele en duurzame bestemming geven

Het versterken van de ecologische structuur en deze voldoende juridisch te verankeren.

In mei 2009 werd een procesnota voor dit RUP door het college goedgekeurd. In de procesnota werd een voorstel tot afbakening RUP opgenomen.

Onderlinge afstemming tussen voorliggend RUP en het RUP fort 8 is noodzakelijk.

14/58 4003308

Figuur 8. Voorstel afbakening RUP fort 8 – procesnota mei 2009

2.1.5 RUP Varenvelden (Hemiksem) Het RUP Varenvelden is definitief vastgesteld door de gemeenteraad van Hemiksem op 17 maart 2009.De noordgrens van het plangebied valt samen met de gemeentegrens met Antwerpen, zijnde de as van de Moerelei.

Figuur 9. RUP Varenvelden - Hemiksem

2.2 Relatie met het s-RSA Het strategisch ruimtelijk structuurplan Antwerpen (hierna s-RSA), werd definitief goedgekeurd door de Bestendige Deputatie op 22 december 2006.

In het s-RSA worden twee ruimtelijke strategieën vastgelegd om het structuurplan uit te werken: het generiek beleid en het actief beleid.

15/58 4003308

Het generiek beleid beschrijft een aantal beelden (of thema’s) van de stad die een richtinggevend kader aanreiken. Door te focussen op één hoofdthema geeft elk beeld tegelijkertijd de mogelijkheid om de realiteit te kaderen. Elk beeld is een manier om het beleid van de toekomst van de stad te definiëren.

Het actief beleid is een projectmatige benadering van een aantal welomschreven ruimten, die op hun beurt strategische programma’s en projecten bepalen.

Figuur 10. Selectiekaart spoorstad

Het beeld van de ‘Spoorstad’ omvat alle ruimtelijke en functionele mobiliteitsaspecten. Het versterken van het openbaar vervoer wordt centraal gesteld binnen het lager netwerk dat ondermeer bestaat uit het netwerk van tramsporen, het netwerk van stedelijke en territoriale boulevards, lokale wegen, stations en spoorbundels.

De Sint-Bernardsesteenweg wordt in het s-RSA geselecteerd als territoriale boulevard (met tramverbinding). De territoriale boulevard verbindt het centrum van Antwerpen via de Brederodestraat en Kolonel Silvertopstraat met Hemiksem, Schelle en Niel.

Figuur 11. s-RSA zachte en harde ruggengraat met tramtracé

Het actief beleid duidt ondermeer de Zachte Ruggengraat aan als grootstedelijk systeem van groene ruimten. De zachte ruggengraat is een aaneenschakeling van vijf grote

16/58 4003308

stedelijke parken. Het gebied rondom fort 8 is aangeduid en opgenomen als programmaonderdeel van het Scheldepark, één van deze vijf parken. Naast een reorganisatie van de sportinfrastructuur in dit gebied gaat bijzondere aandacht uit naar de bereikbaarheid van het gebied en de relatie met het omliggende woongebied.

De fietsroute Hoboken-Hemiksem levert een belangrijke aanzet en wezenlijke bijdrage aan bovengenoemde doelstellingen uit het S-RSA.

2.3 Masterplan Antwerpen 2.3.1 Fietspad Hoboken – Hemiksem

De uitwerking van het Masterplan Mobiliteit Antwerpen (dd. 2005) zal niet volstaan om de huidige verkeersproblemen op te lossen. Er ontstond een noodzaak om het Masterplan te actualiseren en op te waarderen tot het Masterplan 20202. Het nieuwe plan, goedgekeurd door de Vlaamse Regering in 2010 is meer dan een verzameling van infrastructuurwerken en houdt een brede waaier van bijkomende beleidsmaatregelen in. De organisatie van de mobiliteit gebeurt in een nieuw modal shift plan. Tegen 2020 moet minstens 50% van alle verplaatsingen in de Antwerpse agglomeratie met het openbaar vervoer, met de fiets of te voet gebeuren. De fietsroute Hoboken-Hemiksem maakt deel uit van dit plan.

2 Masterplan 2020. Bouwstenen voor de uitbreiding van het Masterplan Mobiliteit Antwerpen (2010)

17/58 4003308

Figuur 12. Overzicht van de projecten voor de aanleg van nieuwe fietspaden in grootstedelijk Antwerpen

De belangrijkste knelpunten op het tracé van de fietsroute Hoboken-Hemiksem zijn:

1. het ontbreken van fietspaden langs de VII Olympiadelaan en De Bruynlaan, evenals het ontbreken van fietsinfrastructuur op het Olympiadekruispunt; Fietsinfrastructuur langs deze wegen wordt voorzien samen met een globale heraanleg en of herinrichting van het publiek domein en de kruispunten (realisatie 2011-2012).

2. het ontbreken van fietsinfrastructuur langs spoorlijn 52 ter hoogte van fort 8 tot aan de gemeentegrens met Hemiksem, inclusief de aansluitingen van dit fietspad richting Hemiksem via Bredestraat en Tulpenlaan; Voor de aansluiting richting Tulpenlaan vormt voorliggend RUP een voorwaarde.

Parallel met de spoorlijn aan de zijde van het fort wordt een dubbelrichtingsfietspad voorzien van 3 meter breed in doorlopend beton. Er wordt geopteerd voor een materiaal

18/58 4003308

met hoge levensduur, geen oneffenheden en een lage gevoeligheid voor vervorming (wortelopstuw). met hoge levensduur, geen oneffenheden en een lage gevoeligheid voor vervorming (wortelopstuw).

03308

Figuur 13. Typedwarsprofiel inplanting fietspad thv tuinen Den Haaglaan

Voor de verbinding richting Bredestraat wordt samengewerkt met de NMBS voor het bekomen van een verbrede spoorwegovergang met fietspaden aan weerszijden van de Sint Bernardesteenweg-Bredestraat.

Voor de aansluiting van het fietspad langs de Moerelei richting Tulpenlaan werd een projectvoorstel uitgewerkt conform de richtlijnen van het fietsvademecum. Het voorstel omvat de aanleg van een dubbelrichtingsfietspad van 2 meter breed ten noorden van de rijweg met een voldoende afstand ten opzichte van de rijweg. De inplanting van het fietspad houdt rekening met de aanwezige ondergrondse leidingen. De bestaande afwateringsgracht wordt een beetje verschoven en benut als bufferruimte tussen het fietspad en de rijweg.

Figuur 14. Typedwarsprofiel ‘Moerelei’

Volgens het weerhouden voorkeursprofiel komt het fietspad daardoor te liggen in een ‘zone voor KLE’, aangeduid in het ‘BPA Keerlus’.

Het fietspad langs de Moerelei wordt uitgevoerd in betontegels (20x20) in overstemming met het materiaal toegepast in de Tulpenlaan.

http://nieuwsblad.typepad.com/.shared/image.html?/photos/uncategorized/2008/02/28/verse_beton_6.jpg�

19/58 4003308

Naast het fietsproject dat de directe aanleiding vormt voor de herziening van het BPA, ligt een ander onderdeel van het Masterplan 2020 aan de basis van het BPA: de tramlijn Hemiksem. Voor deze tramlijnverlenging werd reeds in oktober 2002 een projectnota goedgekeurd door de PAC. Onderstaand worden de krachtlijnen van deze tramverlenging tot op de grens met Hemiksem meegegeven.

Het planproces rond dit project ligt stil.

Figuur 15. Sint-Bernardsesteenweg: typedwarsprofiel herinrichting met trambaan

Randvoorwaarden waarmee rekening gehouden werd bij de herinrichting: Inrichting als verbindingsfunctie (lokale weg type I): de Sint-Bernardsesteenweg

ten zuiden van de Krijgsbaan vormt de voornaamste verbinding vanuit Hemiksem naar de N177. Deze verkeersfunctie kan onmogelijk worden afgebouwd. Op het traject 3 zal het doorgaand verkeer hoe dan ook aanwezig blijven. Wel moeten (mogelijke) conflicten met de andere functies langs de steenweg (woonkwaliteit, andere weggebruikers, verkeersveiligheid,...) vermeden worden. Bovendien moet worden voorkomen dat dit doorgaand verkeer ter hoogte van het kruispunt Schoonselhof verder noordwaarts de Sint-Bernardsesteenweg blijft volgen.

Verdere doortrekking van de bestaande tramlijn richting Hemiksem, door middel van een vrije tram- en busbaan. Ter hoogte van het Schoonselhof wordt een park&ride-systeem uitgebouwd en wordt toegezien op de verknoping tussen het fietsroutenetwerk en de OV-as. Door de verlenging van de tramlijn verknoopt deze met het spoor ter hoogte van het station Werkplaatsen.

De Sint-Bernardsesteenweg vormt tevens een bovenlokale route voor het fietsverkeer. Ook op het zuidelijk traject worden hoogwaardige fietsvoorzieningen aangelegd.

Ook in dit gedeelte moet de steenweg bruikbaar blijven als route voor uitzonderlijk transport tot 240 ton.

Keuze van het typeprofiel Op het traject wordt gekozen voor een excentrische vrije tram- en busbaan,

gelegen aan de westzijde van de Sint-Bernardsesteenweg. Zo wordt het kruispunt met de Krijgsbaan makkelijker te over te steken voor het openbaar vervoer. Het tram- en busverkeer komt dan niet in conflict met de hoofdstroom op dit kruispunt, namelijk de beweging tussen Hemiksem (Sint-Bernardsesteenweg)

20/58 4003308

en de R11 (Krijgsbaan). Dit betekent dat de tram en/of bus gelijktijdig groen kan krijgen met de hoofdstroom, die in de verkeerslichtenregeling ook de meeste groentijd zal verkrijgen. Dit garandeert voor het openbaar vervoer de optimale doorstroming.

Deze vrije tram- en busbaan wordt mee gebruikt door uitzonderlijke transporten op de Sint-Bernardsesteenweg.

Aan de westzijde van deze vrije OV-baan ligt een voetpad, dat tevens ruimte biedt voor de haltes van de tram en bus. Aan de oostzijde ligt een berm met groenbeplanting. Ter hoogte van de halteplaatsen wordt binnen deze berm een perron voorzien.

Naast de berm komt de rijweg te liggen, met vervolgens opnieuw een berm met gracht voor de afwatering. Op regelmatige afstanden wordt binnen deze berm groeninplanting voorzien, gecombineerd met een plaats waar voetgangers en fietsers de gracht kunnen dwarsen. Ter hoogte van langsbebouwing wordt de groene berm plaatselijk verhard als langsparkeerstrook ten behoeve van het bewonersparkeren.

Achter deze berm komt het doorlopende dubbelrichtingsfietspad te liggen, en tenslotte een voortuinstrook met groenbeplanting.

21/58 4003308

3 Ruimtelijke situering

3.1 Situering van het plangebied Het studiegebied is gelegen in het district Hoboken, aan de spoorwegovergang met de Sint-Bernardsesteenweg op de gemeentegrens met Hemiksem. Het gebied kan omschreven worden als een contactzone, waar verschillende ruimtelijke structuren samenkomen: twee aaneengesloten open ruimtegebieden: de omgeving van het Fort 8 en het open ruimtegebied rondom het kasteel Klaverblad, de woonwijken Nachtegalenhof-Zwaluwenhof te Hoboken en Varenvelden te Hemiksem en de industrieterreinen langs de Scheldeboorden.

Figuur 16. Situering van RUP op topografische kaart

Figuur 17. Situering van RUP op orthofoto

22/58 4003308

3.2 Ruimtelijke context Het plangebied wordt in noordwestelijke richting begrensd door de N148 (Sint-Bernardsesteenweg) en in zuidwestelijke richting door de Moerelei. Deze laatste vormt eveneens de gemeentegrens met Hemiksem. Beide wegen worden gekenmerkt door een ander profiel en hiërarchie en ook de bebouwing erlangs is verschillend van aard.

De Sint-Bernardsesteenweg heeft voornamelijk een verbindende functie. De erffunctie van de weg is eerder beperkt en overwegend gesitueerd aan de oostzijde. Diverse ontwikkelingen hebben zich als onafhankelijke eilanden aangeschakeld op de steenweg. De aanpalende bebouwing is vooral gericht op wonen.

De Moerelei is op te delen in verschillende secties met specifieke kenmerken. Zo is het deel dat aansluit op de Sint-Bernardsesteenweg te typeren als woonstraat. Meer oostwaarts voorbij het plangebied, is de Moerelei onverhard en wordt aan weerszijde geflankeerd door een bomenrij. Deze sectie fungeert als langzaamverkeerverbinding door het open ruimtegebied Klaverblad-Cleydael.

Tot slot is er een deel van het plangebied van het RUP gelegen tussen de spoorweg en de achtertuinen van de huizen gelegen in de Den Haaglaan.

23/58 4003308

Figuur 18. Weergave bestaande feitelijke toestand

3.3 Bestaande feitelijke toestand en referentiesituatie 3.3.1 Bodem

De gemeenten Hemiksem en Hoboken zijn gelegen in de Zandstreek.

Ter hoogte van het plangebied komen volgens de bodemkaart van België de volgende bodemseries voor:

OB: bebouwde zone;

Sdm: matig natte lemig zandbodem met dikke antropogene humus A horizont.

Ten oosten van het plangebied komt matig natte licht zandleembodem voor met een sterk gevlekte, verbrokkelde textuur B horizont (Pdcz).

24/58 4003308

Figuur 19. Bodemkaart van België

3.3.2 Water Het plangebied is gelegen in het Beneden-Scheldebekken.

Doorheen het plangebied stromen geen waterlopen. Langs de Moerelei ligt wel een baangracht.

Ten oosten (op ca. 400 m) van het gebied vloeit de Hollebeek, een waterloop van 2de categorie, beheerd door de provincie Antwerpen. Op ca. 1 km ten westen van het plangebied stroomt de Zeeschelde. Deze rivier is geklasseerd als bevaarbaar. De beheerder is MOW - Afdeling Maritieme Toegang.

Figuur 20. Vlaamse hydrografische atlas

Uit de watertoetskaarten kan voor het plangebied het volgende afgeleid worden:

mogelijk overstromingsgevoelig;

klein hellingspercentage;

niet erosiegevoelig;

niet infiltratiegevoelig;

zeer gevoelig voor wijzingen in de grondwaterstroming;

niet gelegen in het winterbed van een grote rivier.

25/58 4003308

Figuur 21. Watertoetskaarten

26/58 4003308

Het plangebied is niet gelegen in recent overstroomd gebied of in risicozone voor overstromingen. Het plangebied is wel overstroombaar vanuit de waterloop. Het plangebied is niet gelegen in recent overstroomd gebied of in risicozone voor overstromingen. Het plangebied is wel overstroombaar vanuit de waterloop.

03308

Figuur 22. Overstromingskaart

3.3.3 Fauna en flora Het grootste deel van het plangebied bestaat uit een grasland dat volgens de biologische waarderingskaart (BWK) is aangeduid als een complex van biologisch minder waardevolle en waardevolle elementen. De volgende BWK-codes zijn er geïnventariseerd:

hp: soortenarm permanent cultuurgrasland;

k(hp+): soortenrijke, grazige bermen, perceelsranden, stroken, ...;

kbs: bomenrij met dominantie van (al dan niet geknotte) wilg (Salix sp.);

kbp: bomenrij met dominantie van populier (Populus sp.).

In de onmiddellijke omgeving van het plangebied zijn ook nog de volgende ecotopen aanwezig. Zo komt er midden in het grasveld een eutrofe plas voor met verstevigde oevers. De plas is arm aan oever- en waterplanten (ae-) en werd biologisch waardevol beoordeeld.

De schans is aangeduid als biologisch waardevol tot zeer waardevol met de volgende BWK-codes:

kf: oud militair fort ;

sz: struweelopslag van allerlei aard, vaak op gestoorde gronden;

ae: eutrofe plas met natuurlijke oevers;

sf: vochtig wilgenstruweel op voedselrijke bodem.

Langs de spoorweg is biologisch waardevol opgaande begroeiing aanwezig in de vorm van:

sz: struweelopslag van allerlei aard, vaak op gestoorde gronden;

kb: bomenrij.

27/58 4003308

Figuur 23. Biologische waarderingskaart

Het plangebied is niet geselecteerd als habitat- of vogelrichtlijngebied. Het ligt ook niet in de invloedsfeer van een habitat- of vogelrichtlijngebied. Ter hoogte van de Schelde (op ca. 1 km ten westen van het plangebied) ligt het habitatrichtlijngebied ‘Schelde- en Durmeëstuarium van de Nederlandse grens tot Gent’ (BE2300006) en het vogelrichtlijngebied ‘Durme en de middenloop van de Schelde’ (BE2301235).

Figuur 24. Habitat- en vogelrichtlijngebieden

Het plangebied maakt geen deel uit van het Vlaams Ecologisch Netwerk. Ter hoogte van de Schelde (op ca. 1 km ten westen van het plangebied) is het natuurverwevingsgebied ‘De Vallei van de Boven Zeeschelde van de Dender- tot de Rupelmonding’ (321) gelegen.

28/58 4003308

Figuur 25. Vlaams Ecologisch Netwerk

3.3.4 Landschap, onroerend erfgoed en archeologie Het gebied ten noorden van de Moerelei wordt landschappelijk gekenmerkt door openheid. De verticale elementen die voorkomen zijn de spontane begroeiing ter hoogte van de schans en een aantal bomenrijen die perceelsgrenzen markeren. De knotwilgen langs de Moerelei zijn echter in zeer slechte staat.

Het plangebied maakt volgens de landschapsatlas deel uit van de ankerplaats ‘Domeinen Klaverblad en Cleydael en kasteel van Hemiksem’ (A10028) en de relictzone ‘Kasteeldomeinen Z-ZO Antwerpen en randgemeenten’ (R10082). De ankerplaats wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van 3 gaaf bewaarde kasteeldomeinen. De aanwezigheid van 2 schansen en een historische hoeve, geven het gebied nog een extra cultuurhistorische waarde. De wetenschappelijke waarde van deze ankerplaats wordt in de eerste plaats bepaald door de aanwezigheid van heel wat microreliëf, het voorkomen van talrijke kleine landschapselementen, alsook door de restanten historisch stabiel loofbos. Daarnaast is er de nog mooi in het landschap herkenbare vallei van de Vliet, die doorloopt in zuidwestelijke richting.

De ‘Schans 16’ is aangeduid als puntrelict (P10416).

De Schelde (op ca. 1 km ten westen van het plangebied) is omschreven als ankerplaats ‘Polder van Kruibeke, Bazel en Rupelmonde’ (A40024), relictzone ‘Scheldevallei van Dendermonde tot Kruibeke’ (R14001) en lijnrelict ‘Schelde’ (L13401).

29/58 4003308

Figuur 26. Landschapsatlas

In of aangrenzend aan het plangebied bevinden zich geen beschermde monumenten, landschappen en/of stads- en dorpsgezichten. Het Kasteel Klaverblad is beschermd als dorpsgezicht met inbegrip van de bijgebouwen en de gronden gelegen binnen de omgrachting.

Dit kasteel is ook aangeduid als bouwkundig erfgoed. Binnen het plangebied zelf is geen bouwkundig erfgoed aanwezig.

Figuur 27. Overzicht beschermde landschappen, stads- en dorpsgezichten

Het plangebied is gesitueerd in een zone die op de lokale archeologische advieskaart wordt aangeduid als archeologisch onderzoeksgebied, waarin archeologische sites bekend zijn. Bij alle grondwerken binnen het plangebied moet Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed (RWO Vlaanderen), entiteit Onroerend Erfgoed gecontacteerd worden en om advies inzake archeologie gevraagd worden.

30/58 4003308

Figuur 28. Archeologische advieskaart

3.3.5 Mens – ruimtelijke aspecten De percelen langs de Moerelei zijn momenteel braakliggend. Ze zijn wel omheind waardoor ze mogelijk ook als wei- of hooiland gebruikt worden.

De strook van het plangebied langs de spoorweg omvat delen van de achtertuinen van de woningen aan de Sint-Bernardsesteenweg.

Langs de Moerelei lopen ondergrondse leidingen, namelijk een waterstofleiding en stikstofleiding van Air Liquide.

3.3.6 Mens – mobiliteit Het plangebied ligt langs de Moerelei en de Sint-Bernardsesteenweg. De Moerelei is een locale weg. De belangrijkste functies van de Sint-Bernardsesteenweg zijn:

gemeentelijke verbinding tussen de Antwerpse Stadsregio (Noordelijk) naar de kern van Hemiksem (zuidelijk);

ontsluiting van Hemiksem richting A12 via de R11;

vrachtwagenaandeel van de industrie langsheen de Scheldeoever.

In het westen wordt het plangebied begrensd door de spoorlijn 15 (Antwerpen - Boom).

31/58 4003308

Langs de Sint-Bernardsesteenweg ligt een functionele fietsroute. De alternatieve functionele fietsroute is in het BFF voorzien langs de spoorlijn. Ter hoogte van de Sint-Bernardsesteenweg volgt ze de Moerelei om daarna via de Tulpenlaan verder zuidwaarts te lopen (zie ook §4.4.1).

Langs de Sint-Bernardsesteenweg ligt een functionele fietsroute. De alternatieve functionele fietsroute is in het BFF voorzien langs de spoorlijn. Ter hoogte van de Sint-Bernardsesteenweg volgt ze de Moerelei om daarna via de Tulpenlaan verder zuidwaarts te lopen (zie ook §

03308

4.4.1).

Figuur 29. Bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk

3.3.7 Mens – externe mensveiligheid Binnen een straal van 2 km rondom het plangebied liggen de volgende Seveso-bedrijven:

Lage drempel:

o Sumitomo Warehouse – Fotografielaan, Wilrijk (nr 1); o Agfa Gevaert (Lage) – Terbekehofdreef, Wilrijk (nr 2); o Caldic Belgium – Terlochtweg, Hemiksem (nr 3); o Caldic Belgium – Heemsdaalstraat, Hemiksem (nr 4);

Hoge drempel:

o Tankopslag Verbeke – Terlochtweg, Hemiksem (nr 5); o Umicore Precious Metals Refining – Adolf Greinerstraat, Hoboken (nr 6).

32/58 4003308

Figuur 30. Situering van Seveso-bedrijven

3.4 Bestaande juridische toestand Tabel 1: bestaande juridische toestand

RUIMTELIJK

Gewestplan(nen) Gewestplan nr. 14 Antwerpen (KB 03/10/1979).

Gewestplanwijzigingen: BVR 26/03/1996.

Gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen

Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen (19/06/2009): valt binnen de afbakeningslijn, geen deelplan aanwezig.

Provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen

Geen.

Algemene plannen van aanleg Geen.

Bijzondere plannen van aanleg BPA Keerlus Moerelei (30/05/2007).

Gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen

Geen. AANPALEND: RUP Fort 8 (in opmaak), RUP Varenvelden – Hemiksem.

Verkavelingsvergunningen HO 1970/V/0060 dd 12/05/1970.

Bouwvergunningen N.v.t.

Vastgestelde bouwovertredingen N.v.t.

Milieuvergunningen N.v.t.

Bodemvervuiling Geen OVAM-dossiers binnen het plangebied.

Gebieden met recht van voorkoop Gewestelijke RUPs: geen.

SECTORAAL

Natuur

Vogelrichtlijngebieden Geen.

AANPALEND: geen.

33/58 4003308

Habitatrichtlijngebieden Geen.

AANPALEND: geen.

Gebieden van het duinendecreet Geen.

AANPALEND: geen.

Ramsargebieden Geen.

AANPALEND: geen.

Gebieden van het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN)

Geen.

AANPALEND: geen.

Vlaamse of erkende natuurreservaten Geen.

AANPALEND: geen.

Bosreservaten Geen.

AANPALEND: geen.

Natuurinrichting Geen.

Gebieden met recht van voorkoop Vlaamse en erkende natuurreservaten: geen.

Natuurinrichtingsprojecten: geen.

VEN-gebieden: geen.

Biologische waarderingskaart (BWK) Grasland: complex van biologisch minder waardevolle en waardevolle elementen: soortenarm permanent cultuurgrasland (hp), soortenrijke, grazige bermen, perceelsranden, stroken, ...(k(hp+)), bomenrij met dominantie van wilg (kbs), bomenrij met dominantie van populier (kbp)

Water

Beschermingszones grondwaterwinningen

Geen.

AANPALEND: geen.

Bevaarbare waterlopen Geen.

Onbevaarbare waterlopen (klasse) Op 400 m ten oosten: Hollebeek (2de categorie)

Watertoets - Erosiegevoelige gebieden Niet erosiegevoelig

Watertoets - Grondwaterstromingsgevoelige gebieden

Zeer gevoelig voor grondwaterstromingen

Watertoets – Hellingenkaart 0,5 – 5%

Watertoets - Infiltratiegevoelige gebieden

Niet infiltratiegevoelig

Watertoets - Overstromingsgevoelige gebieden

Mogelijks overstromingsgevoelig

Watertoets – Winterbedkaart Behoort niet tot het winterbed van een grote rivier

Risicozones overstromingen Geen risicozones voor overstromingen

Recent overstroomd gebied (ROG) Niet recent overstroomd

34/58 4003308

Van nature overstroombaar gebied (NOG)

Overstroombaar vanuit de waterloop

Gebieden met recht van voorkoop Zeehavenbedrijven en Linkerscheldeoevergebied: geen.

Integraal waterbeleid: geen.

Waterwegen en Zeekanaal NV: aanpalend, sinds 30/06/2004.

Landbouw

Ruilverkaveling Geen.

Herbevestigde Agrarische Gebieden (HAG)

Geen.

Gebieden met recht van voorkoop Ruilverkaveling: geen.

Landschap

Beschermde monumenten Geen.

Beschermde landschappen, stads-, en dorpsgezichten

Geen.

AANPALEND: geen.

Landschapsatlas: ankerplaatsen, relictzones, lijnrelicten, puntrelicten

Ankerplaats: ‘Domeinen Klaverblad en Cleydael en kasteel van Hemiksem’ (A10028)

Relictzone: ‘Kasteeldomeinen Z-ZO Antwerpen en randgemeenten’ (R10082)

Erfgoedlandschappen Geen.

AANPALEND: geen.

Onroerend erfgoed: bouwkundig erfgoed en wereldoorlogerfgoed

Geen.

Landinrichting Geen.

Wonen

Woningbouw- en vernieuwingsgebieden Geen.

Atlas van de woonuitbreidingsgebieden Geen.

Gebieden met recht van voorkoop Vlaamse Wooncode: geen.

Recreatie en toerisme

Toeristische vergunning N.v.t.

Verkeer

Rooilijnen Rooilijn KB 15/03/1910.

Voet- en buurtwegen Weg van Schelle naar Antwerpen, buurtweg nr 5 (Antwerpen) en 24 (Hemiksem), voetweg nr 35.

Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk

Functionele fietsroute langs Sint-Bernardsesteenweg, alternatieve functionele fietsroute langs de spoorlijn en Moerelei

Gewestwegen N148 – Sint-Bernardsesteenweg.

Spoorwegen spoorlijn 15 (Antwerpen – Boom)

35/58 4003308

Leidingen (Hoogspanningsleidingen, gasleidingen…)

waterstofleiding en stikstofleiding van Air Liquide

Openbaar vervoer De Lijn: lijn nr 1, 290, 291, 295, 298. AANPALEND: lijn nr 38.

Industrie

Seveso-inrichtingen: lagedrempel- en hogedrempelinrichtingen

Lage drempel:

Sumitomo Warehouse (op 1,1 km ten oosten)

Agfa Gevaert (op 1,8 km ten zuidoosten)

Caldic Belgium (op 0,9 km en 1,3 km ten zuidwesten)

Hoge drempel:

Tankopslag Verbeke (op 1,1 km ten zuidwesten)

Umicore Precious Metals Refining (op 1,4 km ten noordwesten)

VLAO Bedrijventerreinen Geen. AANPALEND: Hoboken Umicore.

36/58 4003308

4 Ruimtelijk ontwerp

De doelstellingen, visie en concepten uit het BPA blijven waar mogelijk behouden.

4.1 Visie De rol die het gebied dient te vervullen is deze van poort ten opzichte van het open ruimtegebied Klaverblad-Cleydael. De tramhalte en andere infrastructuur (fietsenstalling ed) dienen deze rol te ondersteunen. De inrichting van het plangebied moet gericht zijn op herkenbaarheid en landschappelijke integratie ten opzichte van de open ruimte.

4.2 Doelstellingen De doelstellingen zijn de volgende:

ontwikkelen van een keerlus met eindhalte ter ondersteuning van de selectie van de N148 als stamlijn;

benadrukken van de gewenste beeldkwaliteit van het plangebied als onderdeel van de zachte ruggengraat en open ruimte verbinding ‘omgeving van kasteel Cleydael – forten 7 en 8 – Schoonselhof’ en de schans als cultuurhistorisch relict in het bijzonder;

behoud en versterken van de aanwezige natuurwaarden.

Verzekeren van de continuïteit van het bovenlokaal fietsroutenetwerk

4.3 Concepten 4.3.1 Openhouden van zone rond schans en zichtassen naar de open ruimte

Gezien het belang van het open ruimtegebied op zich en voor de omringende woongebieden is enerzijds het openhouden van bepaalde zichtassen naar het open ruimtegebied vanaf de aanpalende woonzone en van op de Sint-Bernardsesteenweg belangrijk. Anderzijds is het essentieel de zone rond de schans, als landmark en cultuurhistorisch landschapelement, te vrijwaren van ingrepen.

Figuur 31. Concept 1

37/58 4003308

4.3.2 Minimaal ruimtebeslag Om de bestaande landschappelijke- en natuurwaarde zo min mogelijk aan te tasten moet gezocht worden naar een oplossing met minimaal ruimtebeslag. Er wordt gestreefd naar een compacte ingreep en het vermijden van versnippering van het open ruimtegebied.


4.3.3 Maximale integratie van de infrastructuur Het geheel van bijkomende infrastructuur en eventueel andere voorzieningen moet ruimtelijk kwalitatief zijn en geïntegreerd worden in de bestaande omgeving.


4.4 Programma De realisatie van traminfrastructuur, samen met de realisatie van een fietspad liggen aan de basis van dit RUP.

In voorafgaandelijke planprocessen werd de ruimtelijke inpassing van deze infrastructuren uitgebreid onderzocht. De resultaten5 uit deze planprocessen kunnen worden aangewend als basismateriaal voor het RUP.

38/58 4003308

Onderstaande worden beknopt de krachtlijnen van beide infrastructuurprojecten weergegeven. Onderstaande worden beknopt de krachtlijnen van beide infrastructuurprojecten weergegeven.

4.4.1 Ontwerp fietspad 4.4.1 Ontwerp fietspad

03308

Figuur 34. Provinciaal functioneel fietsroutenetwerk

Figuur 35. Recreatief fietsroutenetwerk

De fietsroute Hoboken - Hemiksem vormt een onderdeel van het provinciaal bovenlokaal fietsroutenetwerk. Het ontwerp van de fietsroute was erop gericht ontbrekende schakels in het fietsroutenetwerk te detecteren en waar mogelijk optimalisatie voorstellen te formuleren voor trajecten waar reeds fietsinfrastructuur aanwezig was.

Op bovenstaande figuren is te zien dat het plangebied van het RUP zich bevindt op een knooppunt van verschillende fietsroutes uit het bovenlokale en lokale fietsroutenetwerk. Naast het functioneel fietsroutenetwerk vormen delen van de fietsroute Hoboken -Hemiksem ook een belangrijke schakel in het recreatief fietsroutenetwerk (knooppunten).

39/58 4003308

De ruimtelijke inpassing van de ontbrekende schakels fietsinfrastructuur is uitgebreid onderzocht en in kaart gebracht (zie start- en projectnota’s GBS/PAC). Het weerhouden fietspadontwerp is gedetailleerd in kaart gebracht op basis van uitgevoerde terreinopmetingen:

Figuur 36. Ontwerp fietspad t.h.v. kruising Sint-Bernardesteenweg en spoorwegovergang

Figuur 37. Dwarsprofiel positie fietspad t.o.v. spoorlijn 52 en perceelsgrenzen

40/58 4003308

4.4.2 Ontwerp keerlus In het kader van de opmaak van het BPA ‘keerlus Moerelei’ werd onderzoek verricht naar de aanleg en inpasbaarheid van een keerlus voor de doortrekking van de tramlijn op de Sint-Bernardsesteenweg. Tot op heden zijn er geen nieuwe elementen die een herziening van de concepten en voorstellen uitgewerkt in het kader van het BPA keerlus noodzaken. Ook voor het gegeven van de keerlus dient er dus geen bijkomend onderzoek te worden verricht.

4.5 Te onderzoeken elementen BESTEMMING: De voorschriften van het huidige BPA zijn zeer strikt. Dit is in principe geen probleem. Wel kan onderzocht worden of een verandering en actualisatie van de bestemming in de toekomst niet meer mogelijkheden open laat en dus een duurzamere planningscontext oplevert.

LANDSCHAPPELIJKE INPASSING: Tengevolge van de inname van de zone voor KLE moeten mogelijks compenserende maatregelen worden voorgesteld. Deze maatregelen zullen tevens onderzocht worden in het verplicht op te stellen onderzoek naar de noodzaak tot planMER-plicht (screeningsstudie).

4.6 Alternatieven 4.6.1 Keerlus

Tijdens het ontwerpproces werden verschillende varianten voor de keerlus ontwikkeld, die elk vanuit een ander standpunt voor- en nadelen boden. Na technische optimalisatie door De Lijn werd volgende oplossing weerhouden als voorkeursvariant.

Figuur 38. Voorkeursvariant keerlus tram

41/58 4003308

Deze variant verenigt zowel maatschappelijke, landschappelijke en technische eisen en vormde de basis voor het BPA (over te nemen in dit RUP). Zo werd er rekening gehouden met de woonkwaliteit van de woningen in de directe omgeving (en specifiek langs de Moerelei) door de visuele- en geluidshinder te minimaliseren. Ten voordele van de landschappelijke kwaliteit werd er geopteerd voor een minimale ruimte-inname door de positionering van de keerlus, een maximale afstand tot de schans en het behoud van de bestaande poel. Ook wat betreft de technische eisen beantwoordt het ontwerp aan de vraag: de keerbewegingen kunnen vlot uitgevoerd worden, een noodspoor is voorzien en het geheel hypothekeert een eventuele doortrekking naar Hemiksem niet.

4.6.2 Fietspad In functie van de uitwerking van de fietsroute Hoboken-Hemiksem en het ontwerp van de fietsinfrastructuur werden in de startnotafase verschillende tracés onderzocht. Hiervoor werd overleg gepleegd met verschillende actoren: MOW/BMV, Provincie Antwerpen, AWV, De Lijn, Stad Antwerpen, districten Antwerpen, Wilrijk en Hoboken, gemeente Hemiksem, NMBS Holding, Infrabel, afdeling Natuur en Bos (ANB), RWO en de verkeerspolitie. Het overleg vond plaats in de vorm van werkgroepvergaderingen waarin de verschillende participerende partijen vertegenwoordigd zijn.

Op 18 juni 2009 werd de startnota voor de fietsroute Hoboken-Hemiksem op de Provinciale auditcommissie besproken. Het project werd naar waarde geschat en er werden enkele aanbevelingen en voorwaarden gesteld voor de projectnota. Samengevat werd in deze fase consensus bereikt over volgende uitgangspunten, bepalend voor de uitwerking van het voorontwerp:

het tracé van het fietspad;

de locaties waar verdere acties en ingrepen noodzakelijk zijn;

de ligging van het fietspad ten opzichte van de rijweg en de spoorlijn.

In het kader van de verdere uitwerking van het voorontwerp voor de fietsinfrastructuur werd bij verschillende instanties geïnformeerd naar de vergunbaarheid van de fietsinfrastructuur in het bestaand planologisch kader (BPA keerlus Moerlei). Naar aanleiding van de situering van het fietspad in een zone voor KLE werd in eerste instantie advies gevraagd aan het Agentschap ruimtelijke ordening en vervolgens aan de gewestelijk erfgoed ambtenaar (11/03/2010) en de cel beleid van het Agentschap voor Natuur en Bos (12/03/2010). Naar aanleiding van gunstige adviezen van beide instanties en omwille van de meest gunstige positie van de fietsinfrastructuur vanuit het oogpunt mobiliteit en verkeersveiligheid, werd de positie van het fietspad aangehouden.

42/58 4003308

5 Voorstel stedenbouwkundige voorschriften

Rood = voorstel tot schrappen van het voorschrift

Blauw = aanvulling van het voorschrift

Groen = wijziging van het voorschrift naar aanleiding van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO), geldende uitvoeringsbesluiten en het handboek RUP van de stad Antwerpen.

5.1 Bijzondere voorschriften ART. 1 Zone voor publiek domein – keerlus tram Overeenstemming aanduiding gebiedscategorieën Vlaams Gewest: 8. Lijninfrastructuur.

1.1. Bestemming

De zone is bestemd voor de aanleg van een keerlus met noodspoor, de opvang van oppervlaktewater en de aanplant van beplanting ten voordele van de landschappelijke integratie van de keerlus in de omgeving. De aanleg van een fietspad is toegelaten conform de aanduidingslijn op het grafisch plan.

Het oprichten van halte-infrastructuur, een dienstgebouw en/of fietsenstalling evenals andere constructies is verboden in deze zone.

1.2. Inrichting

De inrichting van deze zone moet gericht zijn op ruimtelijke kwaliteit en maximaal behoud van de bestaande landschappelijke kwaliteit. Uitgangsgedachte is de minimale belasting van het gebied in combinatie met een zo functioneel mogelijke inrichting wat betreft traminfrastructuur. De landschappelijke waarde van het gebied is in grote mate toe te kennen aan het groene en open karakter van de zone en de aanwezigheid van de schans, als landmark en cultuurhistorisch landschapelement. Deze kwaliteiten zijn bepalend voor de inrichtingsvoorschriften.

Bij alle grondwerken binnen het plangebied moet het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Afdeling Monumenten en Landschappen Onroerend Erfgoed gecontacteerd worden en om advies inzake archeologie gevraagd worden. Ophogingen en afgravingen van het terrein, die niet strikt noodzakelijk zijn voor de realisatie van de bestemming, zijn niet toegestaan.

Wat betreft de gedeeltelijke verharding van de zone in functie van het onderhoud (rond en tussen de sporen) zijn enkel grastegels toegestaan. Het inzaaien met een gepast grasmengsel en onderhoud van de gazon in de hele zone (met uitzondering van de zone voor grasland) door de beheerder/eigenaar is verplicht.

In de zone voor de keerlus met uitzondering van de niet te beplanten zone en het grasland (zoals aangeduid op het bestemmingsplan), is het aanplanten van maximaal 10 solitaire bomen toegestaan. De plantsoorten die hiervoor in aanmerking komen zijn: gewone vlier (Sambucus nigra), éénstijlige meidoorn (Crataegus monogyna), struikhazelaar (Corylus avellana), zomereik (Quercus robur), (knot) wilg (Salix alba) en zwarte els (Alnus glutinosa). Andere aanplanten in de zone, noch het plaatsen van bloembakken, uithangpanelen, straatmeubilair, omheiningen (tijdelijke) opslag e.d., zijn

43/58 4003308

niet toegestaan ten voordele van de landschappelijke identiteit van het gebied en de aansluiting op het openruimtegebied Klaverblad-Cleydael.

Verlichting moet tot het minimum gereduceerd worden. Enkel verlichting noodzakelijk om op een veilige manier manoeuvres uit te voeren is toegestaan.

Niet te beplanten: in de niet te beplanten zone, zoals aangeduid op het bestemmingsplan, mogen geen hoogstammen en/of andere diepwortelende planten aangeplant worden en dienen spontaan ontwikkelde hoogstammen en/of andere diepwortelende planten verwijderd te worden

Grasland: de huidige natuurwaarde van het grasland, aangeduid op het bestemmingsplan, dient maximaal behouden te blijven. Betreding voor andere doeleinden dan het noodzakelijk onderhoud is niet toegestaan. Tweemaal jaarlijks onderhoud van deze zone is verplicht (maaibeurt in juni en in september).

Bij eventuele beschadiging dient herstel te gebeuren door inzaaien met Italiaans raaigras en goed te verdichten. Het beplanten van deze zone is verboden.

Fietsroute (fr): Enkel ter hoogte van de aanduidingslijn op het grafisch plan is de realisatie van een fietspad toegestaan.

Voorstel tot schrapping:

ART. 2 ZONE VOOR KLEIN LANDSCHAPSELEMENT

2.1 Bestemming

Deze zone is bestemd voor de aanplant van een bijkomend structurerend KLE (klein landschapselement).

Enkel betreding in functie van het noodzakelijk onderhoud is toegelaten. De eigenaar/beheerder is verplicht de nodige beheersmaatregelen uit te voeren. Andere handelingen zijn verboden in deze zone.

2.2 Inrichting

Het is verboden in deze zone constructies op te richten evenals (tijdelijke) opslag.

Bij alle grondwerken binnen het plangebied moet het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Afdeling Monumenten en Landschappen gecontacteerd worden en om advies inzake archeologie gevraagd worden.

Ophogingen en afgravingen van het terrein, die niet strikt noodzakelijk zijn voor de realisatie van de bestemming, zijn niet toegestaan. Eventuele ophogingen mogen niet hoger gerealiseerd worden dan het maaiveldniveau van het aanpalend openbaar domein.

Openingen in de houtkant ten voordele van de visuele relatie vanuit de wijk zijn toegestaan.

De plantsoorten die in aanmerking komen zijn: gewone vlier (Sambucus nigra), éénstijlige meidoorn (Crataegus monogyna), struikhazelaar (Corylus avellana), zomereik (Quercus robur), (knot)wilg (Salix alba) en zwarte els (Alnus glutinosa).

Voorstel aanpassing grafisch plan RUP: De bestemmingszone van Artikel 1 wordt door getrokken tot op de plangrens, Artikel 2 vervalt. In plaats van Artikel 2 wordt een aanduiding in overdruk aangebracht in de vorm van een pijl in functie van de aanleg van de fietsinfrastructuur.

44/58 4003308

DEEL 2 Onderzoek tot milieueffectenrapportage

1 Inleiding3

Dit rapport onderzoekt of het RUP Keerlus Moerelei plan-MER-plichtig is volgens het plan-mer-decreet dat op 1 december 2007 in werking is getreden. Het plan-mer-decreet4 beschrijft de stappen die doorlopen dienen te worden om de plan-MER-plicht na te gaan.

1.1 Stap 1: Toetsing aan het decreet DABM Dit plan beantwoordt aan de definitie van ‘plan en programma’ uit het decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid want er is voldaan aan de drie voorwaarden:

1. De Vlaamse Codex Ruimtelijke ordening, in werking vanaf 1 september 2009, schrijft de opmaak van ruimtelijke uitvoeringsplannen voor;

2. De opsteller van het plan is een instantie, i.e. de stad Antwerpen;

3. Het plan wordt vastgesteld door een instantie, i.e. de stad Antwerpen. De provincie Antwerpen zal het RUP goedkeuren.

Het plan valt bovendien niet onder de specifieke uitzonderingsregels en vormt het kader voor de toekenning van een vergunning voor een project.

1.2 Stap 2: is het plan van rechtswege plan-MER-plichtig

1.2.1 Heeft het plan betrekking op een van de sectoren genoemd in het decreet?

Voorliggend plan is een RUP en heeft bijgevolg betrekking op de ruimtelijke ordening. Aan deze voorwaarde is voldaan.

1.2.2 Vormt het plan een kader voor project-mer-plichtige projecten?

Het plan vormt geen kader voor vergunningen van bijlage I of bijlage II- projecten van het MER- besluit.

1.2.3 Toetsing aan de categorie B

Er is voor het RUP Keerlus Moerelei geen passende beoordeling vereist uit hoofde van artikel 36ter van het decreet voor natuurbehoud aangezien er geen Speciale Beschermingszones zijn aangeduid binnen het plangebied of in de directe omgeving.

1.2.4 Conclusie over de plan-MER-plicht van rechtswege

Een toetsing aan de voorwaarden tot plan-MER- plicht van rechtswege heeft aangetoond dat het plan niet plan-MER-plichtig is van rechstwege. Er kan dus overgegaan worden tot een screening om na te gaan of het plan belangrijke milieueffecten kan veroorzaken en zo alsnog plan-MER-plichtig is.

3 Voor een meer uitgebreide technische bespreking van het decreet wordt verwezen naar de Bijlage 2. 4 Decreet van 27 april 2007 houdende wijziging van titel IV van DABM en van art. 36ter decreet natuurbehoud (B.S. 20/06/2007)

45/58 4003308

1.3 Stap 3: Veroorzaakt het plan belangrijke milieueffecten?

Voor plannen die het kader vormen voor een vergunning, maar niet vallen onder de plannen die van rechtwege plan-MER-plichtig zijn, moet een onderzoek uitgevoerd worden naar het mogelijke voorkomen van aanzienlijke milieueffecten, i.e. een screening. Indien uit dit onderzoek als besluit volgt dat aanzienlijke negatieve effecten kunnen optreden, moet de initiatiefnemer alsnog een plan-MER op (laten) stellen.

Dit onderzoek gebeurt aan de hand van een bespreking van de mogelijk relevante effecten, cfr de gebruikelijke mer-praktijk.

De beoordeling van de milieueffecten gebeurt vooreerst t.o.v. de huidige situatie. Dit is de referentiesituatie. De referentiesituatie werd besproken onder paragraaf 3.3. Het verschil tussen de referentiesituatie en het RUP Keerlus Moerelei is de realisatie van een fietspad langs de Moerelei.

Een tweede bespreking van de milieueffecten gebeurt t.o.v. de autonome ontwikkeling. Dit is de ontwikkeling ten gevolge van de uitvoering van het BPA Keerlus Moerelei. In vergelijking met het BPA vervalt in het RUP de strook voor KLE’s. In deze strook wordt het fietspad aangelegd. Het verschil tussen het BPA en het RUP is eerder klein.

In de milieubeoordeling wordt enkel de realisatie van het fietspad in beschouwing genomen. Enkel deze zone verschilt immers van het BPA. De effecten van de keerlus worden niet in rekening gebracht aangezien deze volledig vergelijkbaar zijn met deze van het BPA. De zone met ‘overdruk voor grasland’ is eveneens hetzelfde in het BPA als in het RUP. Ook hiervan worden de effecten niet besproken.

1.3.1 Bodem

1.3.1.1 Effectbespreking

Effectbespreking tov de huidige situatie: Bij de realisatie van het RUP zullen er voor de aanleg van het fietspad en het verleggen van de baangracht grondwerken plaatsvinden. Het bodemprofiel zal hierdoor licht wijzigen. Er zijn binnen het plangebied echter geen wetenschappelijk of historisch waardevolle bodems aanwezig die verloren zouden gaan.

Effectbespreking tov de geplande ontwikkeling volgens de geldende bestemmingsplannen: De graafwerken ten gevolge van de realisatie van het RUP zullen plaatsvinden in de strook waar KLE’s aangeplant zouden worden. Hiervoor zou het bodemprofiel eveneens beïnvloed worden. De verwachte effecten ten aanzien van bodem zijn bijgevolg vergelijkbaar met het BPA. Er gaan geen waardevolle bodems verloren.

1.3.1.2 Milderende maatregelen – doorwerking naar het plan

Er moeten geen milderende maatregelen worden genomen. De vigerende wetgevingen (Bodemdecreet en VLAREBO) bieden voldoende waarborg voor de kwaliteit van de bodem.

46/58 4003308

1.3.1.3 Conclusie

Er zijn geen significante effecten te verwachten ten gevolge van de realisatie van het RUP.

1.3.2 Water

Effectbespreking tov de huidige situatie: Het fietspad zal aangelegd worden in waterondoorlatende materialen. Er zal bijgevolg een licht effect op de waterhuishouding veroorzaakt worden door de bijkomende verharding van de bodem. Hierdoor zal er in vergelijking met de huidige situatie een zone voorkomen waarin het hemelwater niet rechtstreeks kan infiltreren. Er worden echter geen negatieve effecten op de afwatering verwacht. Naast het fietspad ligt immers een baangracht die voor de buffering van het afstromend hemelwater van het fietspad en de Moerelei kan zorgen. Ter hoogte van de spoorweg zal de spoorwegbedding voor de afwatering zorgen.

De baangracht zelf zal door het fietspad iets verlegd worden waardoor deze dichter tegen de weg komt te liggen. Aangezien het gaat over een gracht zonder structuurkenmerken treden er geen negatieve effecten op.

Effectbespreking tov de geplande ontwikkeling volgens de geldende bestemmingsplannen: In het RUP zal de verharde oppervlakte groter zijn dan in het BPA aangezien een fietspad wordt aangelegd. Het verschil is echter beperkt. Infiltratie kan in de gracht erlangs gebeuren. Het hemelwater wordt aldus niet versneld afgevoerd naar buiten het plangebied.


De bepalingen van de gewestelijke stedenbouwkundige verordening van 1 oktober 2004 inzake hemelwaterputten, infiltratie-voorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afval- en hemelwater is niet van toepassing voor verharde grondoppervlakken die tot het openbaar wegdomein behoren of die bestemd zijn om te worden ingelijfd bij het openbaar wegdomein.

1.3.2.2 Conclusie

Er zijn geen significante negatieve effecten op water te verwachten ten gevolge van de realisatie van het RUP.

1.3.3 Fauna en flora

Effectbespreking tov de huidige situatie: Door de realisatie van het RUP zal een strook van het soortenarm permanent cultuurgrasland ingenomen worden door het fietspad. Hierdoor gaat er een oppervlakte van een complex van biologisch minder waardevolle en waardevolle elementen verloren. Het totale ruimtebeslag is echter beperkt waardoor negatieve effecten ten aanzien van fauna en flora gering zijn. Ter hoogte van de spoorweg treedt er geen ruimtebeslag op biologisch waardevolle ecotopen op.

Er zullen ook enkele bomen van een knotwilgenrij verdwijnen. De bomen zijn echter in zeer slechte staat waardoor er geen significant negatieve effecten optreden.

47/58 4003308

Er worden geen significante verstoringseffecten ten gevolge van het fietsverkeer verwacht. Het fietspad komt immers te liggen langs een bestaande weg en spoorlijn. De aanwezige soorten zijn bijgevolg reeds aangepast aan bewegende verstoringsbronnen, al hebben fietsers wel hun eigen specifiek verstorende karakter.

Effectbespreking tov de geplande ontwikkeling volgens de geldende bestemmingsplannen: In vergelijking met het BPA wordt in het RUP geen zone voor een KLE meer voorzien. In het RUP wordt de zone voor KLE ingenomen door het fietspad. De KLE kan niet voorzien worden ten noorden van het fietspad aangezien hier een ondergrondse leiding aanwezig is. Diepwortelende planten zijn niet toegestaan boven dergelijke leidingen. Ook het fietspad kan er niet aangelegd worden aangezien er een erfdienstbaarheid voor Air Liquide geldt.

Het positief effect ten aanzien van fauna en flora dat uitging van de KLE (als habitat of corridor voor planten en dieren) zal bijgevolg in het RUP niet meer optreden. Dit betekent aldus een negatief effect van het RUP ten opzichte van de huidige bestemmingsplannen.

De zone die in het BPA is afgebakend met een overdruk voor grasland blijft in het RUP behouden. Voor deze zone is er dus geen verschil tussen het RUP en het BPA.


In het kader van de projectnota werd reeds advies ingewonnen bij het departement LNE, afdeling Natuur en Bos. Ter compensatie van het verlies van de voorziene KLE in het BPA werd geadviseerd om het groene karakter van de site voor de keerlus verder uit te werken. Het streefcijfer van maximum 10 hoogstammen in deze zone kan genegeerd worden waardoor er meer bomen aangeplant worden. Dit wordt haalbaar geacht, mits de inplanting op de juiste locatie gebeurt. Er wordt vanuit landschappelijk oogpunt en conform de gewenste ruimtelijke structuur vooropgesteld in het BPA voorgesteld om de bomen aan te planten langs de Sint-Bernardsesteenweg.

1.3.3.2 Conclusie

Het RUP heeft een beperkt negatief effect op fauna en flora omwille van het ruimtebeslag dat zal optreden op het waardevol grasland. Het niet realiseren van de KLE langs de Moerelei kan gecompenseerd worden door het aanplanten van bomen langs de Sint-Bernardsesteenweg.

1.3.4 Landschap, onroerend erfgoed en archeologie

Effectbespreking tov. de huidige situatie: In het RUP wordt op de rand van de ankerplaats ‘Domeinen Klaverblad en Cleydael en kasteel van Hemiksem’ en de relictzone ‘Kasteeldomeinen Z-ZO Antwerpen en randgemeenten’ ruimte voor een fietspad voorzien. Volgens het departement RWO, afdeling Erfgoed kan de grens van de ankerplaats zonder problemen beperkt opgeschoven worden.

Langs de gracht zullen enkele knotwilgen gekapt moeten worden. De bomen zijn echter in zeer slechte staat waardoor het verdwijnen ervan vanuit de gewenste landschappelijk structuur voor het gebied geen probleem is. Op die manier zullen de openheid en zichtassen vanuit de bebouwde omgeving naar de schans immers versterkt worden.

48/58 4003308

Aan de schans zal niet geraakt worden. Het fietspad zal het zicht op de schans ook niet verhinderen waardoor er geen negatieve effecten verwacht worden ten aanzien van dit puntrelict.

De bestaande baangracht blijft in zijn huidige positie grotendeels behouden waardoor de impact op de landschapsstructuur beperkt is.

Het fietspad komt te liggen in archeologisch onderzoeksgebied5. Verstoring van erfgoed bij graafwerken wordt negatief beoordeeld. Bij alle grondwerken binnen het plangebied moet daarom RWO, entiteit Onroerend Erfgoed gecontacteerd worden en om advies inzake archeologie gevraagd worden.

Effectbespreking tov de geplande ontwikkeling volgens de geldende bestemmingsplannen: KLE’s werken landschapstructurerend. In het RUP vervalt de zone die in het BPA voorzien was voor KLE in functie van het fietspad. Het verlies hiervan wordt echter niet negatief beoordeeld aangezien hierdoor het open landschap wordt behouden waardoor de zichten vanuit de Moerelei op de schans mogelijk blijven. Bovendien wordt onder de discipline fauna en flora ter compensatie van de KLE voorgesteld om bomen aan te planten langs de Sint-Bernardsesteenweg. De inplanting van de KLE in het RUP is landschappelijk gezien bijgevolg beter dan in het BPA.


Bij de aanleg van het fietspad zal gestreefd worden naar een minimale impact op het bestaande landschap. Zo wordt er over de beperkte lengte van de fietsroute langs de Moerelei geen bijkomende verlichting – in de vorm van opgaande armaturen voorzien. Dit wordt ook niet noodzakelijk geacht omdat er vanuit wordt gegaan dat de aanwezige verlichting langs de Moerelei volstaat. Op die manier blijft de openheid en zichtassen vanuit de bebouwde omgeving behouden. Enkel voor het fietspad langs de spoorlijn is bijkomende verlichting noodzakelijk.

Er wordt bij voorkeur niet geraakt aan het plaatselijk reliëf.

1.3.4.2 Conclusie

Ten aanzien van de discipline landschap zijn er positieve effecten te verwachten omdat wordt gestreefd om de openheid en zichtassen vanuit de bebouwde omgeving te behouden. Er moeten echter milderende maatregelen worden genomen ter bescherming van het archeologisch erfgoed.

1.3.5 Mens – ruimtelijke aspecten

Effecten tov de huidige situatie: Om het fietspad te kunnen aanleggen zal er een oppervlakte van enkele percelen ingenomen worden, zowel van het grasland als van het hoekperceel aan de Sint-Bernardsesteenweg. Gezien het ruimtebeslag beperkt is, worden er geen significant negatieve effecten ten aanzien van mens verwacht.

Effectbespreking tov de geplande ontwikkeling volgens de geldende bestemmingsplannen: Dezelfde strook die in het RUP voorzien wordt voor het fietspad langs de Moerelei zou in het BPA ingenomen worden door een KLE. Het effect van het ruimtebeslag is bijgevolg gelijkaardig in het RUP en het BPA.

5 Bron: archeologische advieskaart

49/58 4003308

De overdruk voor de ondergrondse leiding die is aangeduid in het BPA blijft behouden in het RUP. Er treedt bijgevolg geen ruimtebeslag op ten aanzien van deze infrastructuur.


De perceeldelen die onteigend zullen voor het fietspad dienen gecompenseerd te worden.

1.3.5.2 Conclusie

Het RUP leidt niet tot significant negatieve effecten voor de mens. Het ruimtebeslag dient wel gecompenseerd te worden.

1.3.6 Mens – mobiliteit

Effecten tov de huidige situatie: Het fietspad dat in het RUP voorzien wordt maakt deel uit van de alternatieve functionele fietsverbinding die in het BFF gepland wordt. Door ter hoogte van Moerelei en de spoorweg ruimte te voorzien wordt een nieuwe netwerkverbinding gecreëerd. Momenteel zijn er geen voorzieningen voor fietsers in de Moerelei en zijn er enkele knelpunten op het tracé van de fietsroute Hoboken-Hemiksem. De nieuwe fietsroute maakt een verbetering van de connectie tussen deze 2 gemeenten mogelijk voor fietsers.

Effectbespreking tov de geplande ontwikkeling volgens de geldende bestemmingsplannen: In het BPA worden geen maatregelen geformuleerd in functie van fietsroutes.


Bij de inrichting van het fietspad dient aandacht besteed aan de veiligheid van de fietsers.

Ter hoogte van de spoorwegovergang dient een veilige oversteekplaats voor fietsers voorzien te worden.

1.3.6.2 Conclusie

Het RUP leidt tot positieve effecten voor de mens aangezien er een bijkomende fietsverbinding wordt gerealiseerd.

1.3.7 Mens - externe veiligheid

Effecten tov de huidige situatie: Er worden in het RUP geen aandachtsgebieden in het plangebied gepland. Met de aanleg van het fietspad kunnen meer fietsers verwacht worden omwille van de betere weginfrastructuur voor zachte recreatie. Binnen een straal van 2 km rondom het plangebied zijn enkele Seveso-bedrijven gelegen. Het advies van de dienst Veiligheidsrapportering zal afgewacht worden om na te gaan of er negatieve effecten te verwachten zijn.

Effectbespreking tov de geplande ontwikkeling volgens de geldende bestemmingsplannen: In vergelijking met het RUP treedt er in het BPA geen verhoging van het aantal fietsers op.

50/58 4003308


Het advies van de dienst Veiligheidsrapportering zal bepalen of milderende maatregelen

genomen dienen te worden.

1.3.7.2 Conclusie

De conclusie zal gebaseerd worden op het advies van de dienst Veiligheidsrapportering.

1.4 Grensoverschrijdende effecten

Conform art. 4; §2, 2° van het zogenaamde plan-MER besluit d.d. 12 oktober 20076 moet het verzoek tot raadpleging in voorkomend geval een beoordeling bevatten of het voorgenomen plan of programma grens- of gewestgrensoverschrijdende aanzienlijke milieueffecten kan hebben.

Het plangebied is volledig op Vlaams grondgebied gelegen en bevindt zich op ca. 20 km van de dichtste grens met Nederland. Gezien de aard, context en omvang van het plan, kan worden gesteld dat in onderhavig geval het voorgenomen plan geen aanzienlijke (gewest)grensoverschrijdende milieueffecten kan hebben.

1.5 Conclusie

Voorgaande effectbespreking heeft bovendien aangetoond dat de effecten die zich op de diverse milieuaspecten voordoen beperkt te noemen zijn. Bijgevolg kan worden geconcludeerd dat het voorliggende RUP niet plan-MER-plichtig is.

6 Besluit Vlaamse Regering d.d. 12 oktober 2007 betreffende de milieueffectrapportage over plannen en programma’s (B.S. 07/11/2007)

51/58 4003308

2 Bijlagen

2.1 Het plan-MER-decreet

In de screeningsnota wordt gekeken of het plan MER-plichtig is volgens het plan-MER-plicht decreet van 1 december 2007. In deze technische bijlage worden de 3 stappen uit het plan-MER-decreet kort toegelicht.

2.1.1 Stap 1: Valt het plan/ programma binnen het toepassingsgebied

2.1.1.1 Definitie plan/ programma volgens het DABM

De artikels 4.1.1 en 4.2.2 van het gewijzigde decreet DABM7 bepalen het toepassingsgebied voor het decreet. De definitie van plan of programma bevat volgens het decreet drie voorwaarden die tegelijkertijd moeten vervuld worden. Het betreft volgende drie voorwaarden:

1. decretale of bestuursrechtelijke bepalingen moeten voorschrijven dat een plan of programma wordt opgesteld en/of vastgesteld;

2. het moet gaan om een plan of programma dat door een instantie op regionaal, provinciaal of lokaal niveau is opgesteld;

3. het plan of programma moet via een wetgevingsprocedure door het parlement of de regering worden vastgesteld of door een instantie (regionaal, provinciaal of lokaal niveau) worden vastgesteld.

2.1.1.2 Toepassingsgebied van het DABM

Er zijn twee categoriën die onder het toepassingsgebied van het DABM vallen:

4. Plannen en programma’s die het kader vormen voor de toekenning van een vergunning voor een project

5. Plannen en programma’s waarvoor, gelet op de mogelijke betekenisvolle effecten op speciale beschermingszones, een passende beoordeling vereist is uit hoofde van artikel 36 ter van het decreet natuurbehoud.

Volgende plannen en programma’s vallen anderzijds niet onder het toepassingsgebied van het decreet en zijn derhalve ook niet MER-plichtig (uitzonderingsregels):

6. plannen of programma’s die uitsluitend bestemd zijn voor nationale defensie;

7. financiële of begrotingsplannen en –programma’s;

8. plannen of programma’s die worden medegefinancieerd in het kader van de programmeringsperiode 2000-2006 betreffende EG-Verordening nr. 1260/1999 van de Raad van 21 juni 1999 houdende algemene bepalingen inzake de Structuurfondsen en de programmeringsperiode 2000-2006 en 2000-20007 van EG-Verordening nr. 1257/1999 van de Raad van 17 mei 1999 inzake steun voor plattelandsontwikkeling uit het Europees Oriëntatie- en Garantiefonds voor de landbouw.

7 Decreet van 27 april 2007 houdende wijziging van titel IV van DABM en van art. 36ter decreet natuurbehoud (B.S. 20/06/2007)

52/58 4003308

2.1.2 Stap 2: Bepaling van de plan-MER-plicht van rechtswege

Onder de plannen en programma’s die onder het toepassingsgebied van het decreet DABM vallen, onderscheidt men twee groepen van plannen en programma’s die ‘van rechtswege’ onderworpen zijn aan de plan-MER-plicht:

Categorie A Plannen en programma’s, of de wijziging ervan, die tegelijkertijd:

9. betrekking hebben op landbouw, bosbouw, visserij, energie, industrie, vervoer, afvalstoffenbeheer, waterbeheer, telecommunicatie, toerisme en ruimtelijke ordening of grondgebruik (artikel 4.2.3, §2, 1° DABM);

én

10. een kader vormen voor de toekenning van een vergunning voor de in bijlagen I en II van het besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 opgesomde projecten;

én

11. niet het gebruik regelen van een klein gebied op lokaal niveau, noch een kleine wijziging inhouden.

Categorie B Plannen en programma’s of de wijziging ervan waarvoor, gelet op de mogelijke betekenisvolle effecten op speciale beschermingszones, een passende beoordeling vereist is (artikel 4.2.1, tweede lid DABM) tenzij het gaat om een plan of programma dat het gebruik regelt van een klein gebied op lokaal niveau of een kleine wijziging inhoudt.

2.1.3 Stap 3: Bespreking van milieueffecten

In deze bespreking wordt nagegaan of er mogelijks belangrijke milieueffecten veroorzaakt worden door het plan. Indien dit het geval is moet alsnog een plan-MER opgemaakt worden.

2.2 Screeningscriteria

Criteria Bespreking

1. kenmerken van het voorgenoemde plan

a. de mate waarin het plan een kader vormt voor projecten en andere activiteiten met betrekking tot de ligging, aard, omvang en gebruiksvoorwaarden, alsmede wat betreft de toewijzing van hulpbronnen

Het voorgenomen plan vormt het kader voor de aanleg van een fietspad en de realisatie van een keerlus voor de tram. De voorschriften in het voorgenomen plan baken de zone af waarbinnen het fietspad en de tramlus aangelegd zullen worden.

b. de mate waarin het plan andere plannen en programma's, met inbegrip van die welke deel zijn van een hiërarchisch geheel, beïnvloedt;

Niet relevant.

c. de relevantie van het plan voor de integratie Het plan geeft aanleiding tot de realisatie van een betere fietsverbinding tussen

53/58 4003308

van milieuoverwegingen, vooral met het oog op de bevordering van duurzame ontwikkeling;

Hoboken en Hemiksem. Daarnaast zal ook de tramverbinding geoptimaliseerd worden. Deze ingrepen passen in een duurzame ontwikkeling. Er zullen biologisch waardevolle zones aangesneden worden. De mogelijke effecten zullen behandeld worden in de effectbespreking.

d. milieuproblemen die relevant zijn voor het plan;

In de directe omgeving van het plangebied zijn geen relevante milieuproblemen gekend.

e. de relevantie van het plan voor de toepassing van de milieuwetgeving van de Europese Gemeenschap (bijv. plannen in verband met afvalstoffenbeheer of waterbescherming);

Dit criterium is niet relevant.

2. kenmerken van de effecten en van de gebieden die kunnen worden beïnvloed

a. de waarschijnlijkheid, duur, frequentie en omkeerbaarheid van de effecten;

De ontwikkeling van het gebied wordt als een zekere, permanente situatie beschouwd met onomkeerbare effecten. Voor de effecten zelf wordt verwezen naar de milieubeoordeling in deze nota.

b. de cumulatieve aard van de effecten; Dit criterium is niet relevant.

c. de grensoverschrijdende aard van de effecten

Er treden geen grensoverschrijdende effecten op.

d. de risico's voor de menselijke veiligheid of gezondheid of voor het milieu (bijvoorbeeld door ongevallen)

Het plan leidt niet tot de ontwikkeling van milieugevaarlijke activiteiten.

e. de orde van grootte en het ruimtelijk bereik van de effecten (geografisch gebied en omvang van de bevolking die getroffen kan worden)

Door de beperkte omvang van het plangebied en het type van ontwikkelingen, zullen de effecten beperkt zijn in zowel grootte als qua ruimtelijke spreiding. Voor de bespreking van de effecten wordt verwezen naar een verder deel in deze nota.

f. de waarde en kwetsbaarheid van het gebied dat kan worden beïnvloed gelet op: bijzondere natuurlijke kenmerken of cultureel erfgoed; de overschrijding van de milieukwaliteitsnormen of van grenswaarden; intensief grondgebruik;

De ontwikkelingen zu

Omschrijving van het document...In een eerste stap wordt nagegaan of het plan van rechtswege...

Documents

Transcript of Omschrijving van het document...In een eerste stap wordt nagegaan of het plan van rechtswege...