Omkadering van het verhoor: methoden en management · Schiedammer Parkmoord (2005) • Er moet...

Omkadering van het verhoor: Omkadering van het verhoor: methoden en managementmethoden en management

Jannie van der Sleen,Jannie van der Sleen,Kinterview, advies en training Kinterview, advies en training forensisch interview, Zutphen, forensisch interview, Zutphen,

NederlandNederland

Kinterview Zutphen, april 2009Kinterview Zutphen, april 2009

Evaluatieonderzoek in de Evaluatieonderzoek in de Schiedammer Parkmoord (2005)Schiedammer Parkmoord (2005)

•• In opleidingen meer aandacht besteden In opleidingen meer aandacht besteden aan verhoortechnieken en aan verhoortechnieken en –– tactiekentactieken

•• Aandacht voor theoretische kanten van Aandacht voor theoretische kanten van het verhoor, waaronderhet verhoor, waaronder

•• Valse bekentenissenValse bekentenissen•• Mogelijke invloed van een verhoor en de Mogelijke invloed van een verhoor en de

verhooromstandigheden op de verhoorde persoonverhooromstandigheden op de verhoorde persoon



•• Er moet gewerkt worden met verhoorplannenEr moet gewerkt worden met verhoorplannen

•• Er moet een richtlijn ontwikkeld worden voor het Er moet een richtlijn ontwikkeld worden voor het verhoor van minderjarige verdachten (onder 16 verhoor van minderjarige verdachten (onder 16 jaar) en verstandelijk gehandicapte verdachten jaar) en verstandelijk gehandicapte verdachten voor zaken waarin de verdenking bestaat van voor zaken waarin de verdenking bestaat van een strafbaar feit waarop een gevangenisstraf een strafbaar feit waarop een gevangenisstraf van 6 jaar of meer is gesteld (afstemming van 6 jaar of meer is gesteld (afstemming verhoor op ontwikkelingsniveau)verhoor op ontwikkelingsniveau)



•• Er moet een aanwijzing komen met Er moet een aanwijzing komen met betrekking tot auditieve/audiovisuele betrekking tot auditieve/audiovisuele registratie van verhorenregistratie van verhoren



•• Deskundige die politie/justitie adviseert in Deskundige die politie/justitie adviseert in het kader van hulpverlening moet geen het kader van hulpverlening moet geen pro pro justitiajustitia rapportage makenrapportage maken

•• In strafrechtelijke onderzoeken moet er In strafrechtelijke onderzoeken moet er meer kritische aandacht zijn voor de rol meer kritische aandacht zijn voor de rol van de deskundige en de aan de van de deskundige en de aan de deskundige te geven opdrachtdeskundige te geven opdracht


OnderwerpenOnderwerpen

•• Gewenste verhoormethodeGewenste verhoormethode•• Kwetsbare verdachtenKwetsbare verdachten•• Auditieve/audiovisuele registratieAuditieve/audiovisuele registratie•• Opleiding van verhoordersOpleiding van verhoorders•• Gedragswetenschappelijk ondersteuning Gedragswetenschappelijk ondersteuning

door deskundigedoor deskundige


Gewenste verhoormethode: Gewenste verhoormethode: onderzoeksresultatenonderzoeksresultaten

•• De belangrijkste reden om een delict te De belangrijkste reden om een delict te bekennen is het gevoel van de verdachte bekennen is het gevoel van de verdachte over het bewijs wat er tegen hem is over het bewijs wat er tegen hem is (o.a. (o.a. GudjonssonGudjonsson & & PeturssonPetursson, 1991), 1991)

•• InformatieInformatie--inwinnende benadering is voor inwinnende benadering is voor een (schuldige) verdachte cognitief meer een (schuldige) verdachte cognitief meer belastend dan een beschuldigende belastend dan een beschuldigende benadering benadering (Vrij, (Vrij, MannMann & & FisherFisher, 2006), 2006)



•• Een informatieEen informatie--inwinnende benadering inwinnende benadering geeft meer verbale en nongeeft meer verbale en non--verbale verbale signalen van liegensignalen van liegen (o.a. Vrij, 2006)(o.a. Vrij, 2006)

•• StrategicStrategic UseUse of of EvidenceEvidence((SUESUE)/omsingelen van tactische )/omsingelen van tactische aanwijzingen maakt het voor verhoorders aanwijzingen maakt het voor verhoorders gemakkelijker leugens te ontdekkengemakkelijker leugens te ontdekken ((HartwigHartwig, , GranhagGranhag, , StromwallStromwall & & KronkvistKronkvist, 2006), 2006)



•• SUE maakt het gemakkelijker een SUE maakt het gemakkelijker een schuldige én een onschuldige verdachte te schuldige én een onschuldige verdachte te herkennen herkennen ((HartwigHartwig, , GranhagGranhag & & StromwallStromwall, 2007), 2007)

•• Agressie, vijandigheid, beschuldiging en Agressie, vijandigheid, beschuldiging en veroordeling verkleinen de kans op een veroordeling verkleinen de kans op een bekentenis bekentenis ((HolmbergHolmberg & & ChristiansonChristianson, 2002), 2002)


VerhoormethodeVerhoormethode

Standaard Verhoor Strategie:Standaard Verhoor Strategie:•• InformatieInformatie--inwinninginwinning••Omsingelen van tactische aanwijzingenOmsingelen van tactische aanwijzingen••Confrontaties op neutrale toonConfrontaties op neutrale toon••Onderzoek van alternatieve verklaringenOnderzoek van alternatieve verklaringen


Kwetsbare verdachtenKwetsbare verdachten

•• Minderjarige verdachtenMinderjarige verdachten

•• Verdachten met psychische of cognitieve Verdachten met psychische of cognitieve stoornissenstoornissen

•• Verdachten met een verstandelijke Verdachten met een verstandelijke beperkingbeperking


Problemen kwetsbare verdachtenProblemen kwetsbare verdachten

•• SuggestibiliteitSuggestibiliteit

•• ‘‘ComplianceCompliance’’

•• Bronamnesie/bronverwarringBronamnesie/bronverwarring

•• Risico op valse bekentenisRisico op valse bekentenis


Aanwijzing auditieve en audiovisuele Aanwijzing auditieve en audiovisuele registratie van verhoren registratie van verhoren (2007)(2007)

Auditieve registratie indien:Auditieve registratie indien:•• Er sprake is van een overleden slachtofferEr sprake is van een overleden slachtoffer•• De strafbedreiging 12 jaar of meer bedraagtDe strafbedreiging 12 jaar of meer bedraagt•• De strafbedreiging minder dan 12 jaar bedraagt De strafbedreiging minder dan 12 jaar bedraagt

en er sprake is van evident zwaar lichamelijk en er sprake is van evident zwaar lichamelijk letselletsel

•• Er sprake is van een zedendelict met een Er sprake is van een zedendelict met een strafbedreiging van 8 jaar of meer of van strafbedreiging van 8 jaar of meer of van seksueel misbruik in een afhankelijkheidsrelatieseksueel misbruik in een afhankelijkheidsrelatie


Aanwijzing auditieve en audiovisuele Aanwijzing auditieve en audiovisuele registratie van verhoren (2007)registratie van verhoren (2007)

Audiovisuele registratie:Audiovisuele registratie:•• Wanneer de verhoorder wordt ondersteund door Wanneer de verhoorder wordt ondersteund door

een gedragsdeskundigeeen gedragsdeskundige•• Wanneer de verhoorde kwetsbaar is én er Wanneer de verhoorde kwetsbaar is én er

sprake is van een eerder genoemd misdrijf sprake is van een eerder genoemd misdrijf (kwetsbaar is: jonger dan 16 jaar, verstandelijke (kwetsbaar is: jonger dan 16 jaar, verstandelijke beperking of cognitieve functiestoornis)beperking of cognitieve functiestoornis)

•• Wanneer verhoor wordt uitgevoerd door een Wanneer verhoor wordt uitgevoerd door een gedragsdeskundigegedragsdeskundige


Gewenste opleidingGewenste opleiding

•• Verhooropleiding over langere tijd, in de vorm Verhooropleiding over langere tijd, in de vorm van meerdere modules verdeeld over een jaar van meerdere modules verdeeld over een jaar met praktijkopdrachtenmet praktijkopdrachten

•• Selectie van geschikte studenten voorafSelectie van geschikte studenten vooraf

•• Inhoud: voorbereiding van het verhoor, doel van Inhoud: voorbereiding van het verhoor, doel van een verhoor, verhoorplan, verhoorstrategie, een verhoor, verhoorplan, verhoorstrategie, persoon van de verdachtepersoon van de verdachte


Gewenste opleidingGewenste opleiding

•• Na de opleiding intervisie tussen Na de opleiding intervisie tussen verhoorders onderlingverhoorders onderling

•• Supervisie door docent/deskundigeSupervisie door docent/deskundige

•• Analyseren van opgenomen verhorenAnalyseren van opgenomen verhoren


Gedragswetenschappelijke Gedragswetenschappelijke ondersteuning door deskundigeondersteuning door deskundige

•• Bij verdachten met specifieke Bij verdachten met specifieke moeilijkheden of kwetsbare verdachtenmoeilijkheden of kwetsbare verdachten

•• Om een waarheidsgetrouwe verklaring te Om een waarheidsgetrouwe verklaring te bevorderen en een valse bekentenis te bevorderen en een valse bekentenis te voorkomenvoorkomen



•• Niet om een diagnose te stellenNiet om een diagnose te stellen

•• Duidelijke opdrachtDuidelijke opdracht

•• Eén rol tegelijk (adviseur of hulpverlener Eén rol tegelijk (adviseur of hulpverlener of beoordelaar)of beoordelaar)



•• Landelijke DeskundigheidsmakelaarLandelijke Deskundigheidsmakelaar

•• Nederlands Register Gerechtelijk Nederlands Register Gerechtelijk Deskundigen (juli 2009)Deskundigen (juli 2009)

Dank voor uw aandachtDank voor uw aandacht

jvandersleen@[email protected]

Omkadering van het verhoor: methoden en management · Schiedammer Parkmoord (2005) • Er moet...

Documents

Transcript of Omkadering van het verhoor: methoden en management · Schiedammer Parkmoord (2005) • Er moet...