Oktober 2010

Sociaal- en fiscaalrechtelijke gevolgen van inkomsten uit artistieke activiteit

Kathleen DeboutteConsulent

Enkele mythes de wereld uit…

• “Kunstenaar”: geen apart statuut binnen sociale zekerheid of belastingen

• Essentie van “het” statuut is NIET gegarandeerde uitkering in combinatie met artistieke activiteit

Essentie van “het” statuut

“Hoe wordt inkomen uit artistieke activiteit gekwalificeerd binnen sociale zekerheid & door fiscus ?”

Aanknopingspunt ≠ hoedanigheid persoon die de activiteit uitoefent, maar type van activiteit

Al dan niet professioneel karakter van de activiteit ≠ relevant

Deel 1

SOCIALE ZEKERHEID

Sociale zekerheid: wat ?

Sociale zekerheid

Rechten : sociale bescherming

Plichten : sociale bijdragen

Aanknopingspunten

Sociale zekerheid:3 regimes

(“statuten”)

Werknemer/Uitzendkracht

(SBK)Zelfstandige Ambtenaar

Belang: verschillende rechten & plichten naargelang statuut

Werknemer versus zelfstandige: rechten

WERKNEMER ZELFSTANDIGE

•ziekteverzekering•gezinsbijslag•uitkering bij arbeids-•ongeschiktheid •pensioen•arbeidsongevallen & beroepsziekten

•werkloosheidsuitkering •vakantiegeld

•ziekteverzekering •gezinsbijslag•uitkering bij arbeids-ongeschiktheid, •pensioen•faillissement(uitkeringen < werknemers)

MAAR•geen werkloosheidsuitkerin•geen arbeidsongevallen & beroepsziekten

Werknemer versus zelfstandige: plichten

WERKNEMER ZELFSTANDIGE

Sociale bijdragen:WN: 13,07 % brutoloonWG: min. 32,44 % bovenop brutoloon

Sociale bijdragen:•Basistarief:22 % netto geherwaardeerd inkomen 3 jaar voordien •Hoofdberoepmin.bijdrage Bijberoep:•< € 1.263,48 netto/jr geen bijdragen

Werknemer versus zelfstandige: plichten(vervolg)

WERKNEMER ZELFSTANDIGE

Andere verplichtingen:•Dimona-aangifte•Verzekering arbeidsongevallen•Dienst preventie & bescherming op het werk•Loonsberekening (bruto netto)•Inhouding/doorstoring sociale zekerheid & bedrijfsvoorheffing•Uitbetaling nettoloon (termijn !)•Afleveren sociale documenten (o.a. C4)

werkgever

Andere verplichtingen:•Facturatie•Boekhouding•BTW (aanrekenen, aangifte, doorstorten)•Voorafbetalingen (belastingen)•Kwartaalbijdragen•…

zelfstandige

Sociale zekerheid & artistieke prestaties

Hoe wordt inkomen uit artistieke activiteit

ondergebracht in de verschillende

statuten van de sociale zekerheid ?

Sociale zekerheid & artistieke prestaties(vervolg)

Aanknopingspunt ≠ hoedanigheid van de persoon die de activiteit uitoefent (“kunstenaar”)

Al dan niet professioneel karakter van de activiteit ≠ relevant

Criteria:1. type van activiteit (artistiek)

2. modaliteit (in opdracht of niet)

1. Type van activiteit

ACTIVITEIT = “ARTISTIEK” wat ?• Creatie of uitvoering of interpretatie van

artistiek oeuvre• Audiovisuele en beeldende kunsten,

muziek, literatuur, spektakel, theater, choreografie

• Tegen betaling van een loon

“Artistiek oeuvre”: wat ?

• Feitenkwestie• Nog geen rechtspraak• Advies Commissie Kunstenaars (niet

bindend)bv. niet: geven van artistieke cursussen, architect, mannequin, grafisch ontwerper, journalist,… tenzij wordt bewezen dat het creatieve aspect primeert

“Loon” – wat ?

• Elke vergoeding die wordt toegekend als tegenprestatie voor het leveren van artistieke prestatie of produceren van artistiek werk

• Uitzondering: KOSTENVERGOEDING- reëel- forfaitair (vrijwilligersvergoeding & kleine vergoedingsregeling kunstenaars)

2. Modaliteit: opdracht of niet ?

Onderscheidend criterium → modaliteit van de prestatie

A. Artistieke prestatie in opdracht

B. Artistieke prestatie niet in opdracht

C. Exploitatie van auteursrechten

2. Modaliteit (vervolg)

IN OPDRACHT =>

principieel statuut vanwerknemer TENZIJ

bewijs socio-economische onafhan-kelijkheid zelfstandige

(uitsluitingen: opvoering in familiekring; mandataris van rechtspersoon)

NIET IN OPDRACHT =>

regelmatig: zelfstandige

OFoccasioneel: buiten toepassingsgebied RSVZ

Combinatie van statuten

Zelfstandig in bijberoep

Hoofdactiviteit als:-Loontrekkende (50 %voltijdse betrekking)-Ambtenaar (8m of 200 d/j + 50 %/m)-Vastbenoemdeleerkrachten (60 % voltijds uurrooster)

Loonvervangend inkomen uit SZ

Gelijkgestelde met Bijberoepers≤ € 5.982,48:- studenten < 25 j.- gehuwden ten laste- weduwen recht overlevingspensioen- Vastbenoemde leerkrachten(uurrooster tss. 50 en 60 %)

Werknemer of zelfstandige ?(vervolg)

Specifiek voordeel gekoppeld aan statuut van werknemer: verlaging loonlast

(Vrijstelling patronale bijdrage van € 55,67 v/h bruto dagloon of € 7,33 v/h bruto uurloon / voorwaarde minimuminkomen @ ≥ € 60,44 /dag of ≥ € 7,95 /uur)

Werknemer of zelfstandige ?(vervolg)

Explotatie van auteursrechten

Werknemer :

Geen sociale bijdragen,tenzij verdoken loon

Zelfstandige:Geen sociale bijdragen

voorwaarde: sociale bescherming ≥

zelfstandigenstatuut

Deel 2

BELASTINGEN

A. Belastbare categorieën

Inkomsten&

belasting

Onroerendeinkomsten

Roerende Inkomsten

(auteursrechten)

Beroeps-Inkomsten:

-Winsten en baten(zelfstandige)

-Bezoldigingen(werknemer)

Diverse Inkomsten:

-Occasioneleinkomsten

-Prijzen en subsidies

Niet belastbaar:KVR, vrijw. en kostenverg.

B. Kosten

(forfaitaire vs. werkelijke kosten)

B.1. Forfaitaire kosten

• Forfaitaire beroepskosten:percentage per inkomensschijf

B.2. Werkelijke kosten

• Voorwaarden– Verband houden met de beroepswerkzaamheid– Tijdens het belastbaar tijdperk gedaan of

gedragen– Om belastbare inkomsten te verkrijgen of te

behouden– Echtheid en bedrag bewezen (eventueel een

redelijke raming)

C. Tarief

Inkomsten&

belasting

Onroerendeinkomsten:

KI

Roerende inkomsten:

Afzonderlijk belast 15 %

Beroeps-inkomsten:

Progressief in schijven 25 - 50 %

Diverse inkomsten:

Occasionele inkomstenAfzonderlijk belast

33 %

Prijzen en subsidies16,5 %

(€ 3.310 vrijgesteld)

Samenvatting

Onbezoldigde activiteiten(geen belastingen en sociale bijdragen)

Bezoldigde activiteiten(geen kostenvergoeding)

Reële kostenvergoeding

Forfaitairekostenvergoeding

Inkomstenbelasting Sociale zekerheid

Vrijwilligers-vergoeding

Kleine vergoedingsregeling

Artistiek in opdracht(werknemer,

keuze zelfstandige)

Niet artistiek of geen opdracht(gezag: werknemer,

geen gezag: diverse ink./zelfst)

Roerendeinkomsten

Auteursrechten(vrijstelling, zie vw.’en)

Onroerendeinkomsten

Diverseinkomsten

Beroepsinkomsten(ev. sociale bijdragen)

Socio-culturele prestaties(vrijstelling, zie vw.’en)

Beschermingsmechanismen van de sociale zekerheid

• Doel van sociale zekerheid: “sociale bescherming” bieden

• Gegarandeerd basisinkomen in geval van bv. ziekte, invaliditeit, pensioen, …

• Indien men als werknemer heeft gewerkt: ook bescherming tegen werkloosheid

Werkloosheid – toegangsvoorwaarden

• Voorwaarden voor werkloosheidsuitkering = dezelfde voor alle beroepen (geen specifieke regeling voor kunstenaars

• Algemene toegangsvoorwaarden: - bepaald # dagen in loondienst- wachttijd hebben doorlopen- in het verleden rechten opgebouwd

één uitzondering voor podiumkunstenaars:aantal dagen kan worden bewezen aan de hand van fictief dagloon i.p.v. reëel gepresteerde dagen= “cachetregeling”

Bijzondere regels voor kunstenaars

• Indien een uitkering wordt bekomen: regels zijn dezelfde voor iedereen

• Twee bijzondere regels voor kunstenaars:- “voordeelregeling” (korte contracten)- vrijstelling niet-artistiek werk (156 ‘artistieke’ arbeidsdagen/18 maanden)

Werkloosheid & activiteit

• Zelfstandigen: hoofdberoep = uitgesloten• Bijberoep: alleen artistiek !!• Werknemers: aanduiden op stempelkaart• Formaliteiten:

- C1 Artiest- bepaalde gevallen aanduiden op stempelkaart- cumul max. 3.722,16 Eur netto/jaar

Werkloosheid & activiteit

• Vrijwilligers: voorafgaande toelating• Reële onkosten: toelating RVA• KVR: aanduiden op stempelkaart

Nog vragen?

1. Meer informatie vindt u op www.kunstenloket.be

2. Kunstenloket organiseert: • Individuele consultaties in Gent,

Antwerpen en Brussel (op afspraak) • Telefonische permanenties op maandag-

en donderdagnamiddag• Infosessies & themanamiddagen