Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw...

45
Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees

Transcript of Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw...

Page 1: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Heemkunde in ‘t kort

Rob Bartholomees

Page 2: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

• Rob Bartholomees• Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw• Zoutwerf 5 2800 Mechelen• [email protected]• of [email protected]

Page 3: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Inhoud

• Heemkunde Vlaanderen• Wat is heemkunde?• Een heemkundige kring opstarten

Page 4: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Heemkunde Vlaanderen

• °2002• Doelgroep: het heemkundig landschap in Vlaanderen

• 449 heemkundige kringen• 364 lokale musea• 306 lokale archief- en documentatiecentra• 5 provinciale koepels voor heemkunde• Individuele vorsers• Sinds 2012 ook de Vlaamse jeugdbewegingen (Scouts,

Chiro, KSJ, KLJ, …)

Page 5: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Heemkunde Vlaanderen

Page 6: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Heemkunde Vlaanderen

• Totaal aantal leden: +- 133.000• Totaal aantal bestuursleden: +- 4.350• Gemiddelde van 295,9 leden per kring

Page 7: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Heemkunde Vlaanderen

• Voorgeschiedenis• Verbond voor Heemkunde (°1941)• Andere bepalende elementen

• ‘60: democratisering cultuur• Ontwikkeling Vlaams cultuurbeleid dankzij

staatshervormingen

Oprichting erfgoedcellen

2009: Cultureel-erfgoeddecreet: HV als landelijke vereniging voor volkscultuur

• Gemeentefusies

Page 8: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Heemkunde Vlaanderen

• Impact van de gemeentefusies

Page 9: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Heemkunde Vlaanderen

• Verbond voor Heemkunde: nadruk op publicatiemogelijkheid voor individuele heemkundigen

• <-> Heemkunde Vlaanderen: nadruk op ondersteuning van de doelgroep

Page 10: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Heemkunde Vlaanderen

• Structuur• Algemene vergadering (vrijwilligers)• Raad van Bestuur (vrijwilligers)• 6 professionele medewerkers

• 1 coördinator/consulent• 4 consulenten• 1 administratief medewerkster

Page 11: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Heemkunde Vlaanderen

• Vrijwilliger staat centraal!• Wat doen we?

• Vorming• Plaatsbezoeken• Begeleidingstrajecten• Advies en ondersteuning• Publicaties• Heemdag• Studiedag

Page 12: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Heemkunde Vlaanderen

• Vorming• Vrijwilligers rekruteren / motiveren• Aan de slag met archief en documentatie• Erfgoededucatie (lager en secundair)• Tentoonstellen voor beginners• Sociale media• Filmpjes maken en gebruiken• …

Page 13: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Heemkunde Vlaanderen

• Plaatsbezoeken: korte termijn• Begeleidingstrajecten: als een plaatsbezoek niet

volstaat• Helpdeskfunctie: advies en ondersteuning op allerlei

vlakken

Page 14: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Heemkunde Vlaanderen

• Heemdag• 2013: Limburg• 2012: Begijnhoven (Gent)• 2011: Kusttoerisme belle époque (Blankenberge)• 2010: Misdaad door de eeuwen heen (Brussel)

• Heemkunde Actueel• 2012: diversiteit, jeugdverenigingen en gender(Leuven)• 2011: verjonging, academische vs heemkundige

geschiedenis (Gent)

Page 15: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Heemkunde Vlaanderen

• Publicaties

Page 16: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Wat is heemkunde?

Page 17: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Wat is heemkunde?

• Een definitie van heemkunde?

Page 18: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Wat is heemkunde?

• Enkele definities naast elkaar:• Lokale, folkloristische geschiedenis, de geschiedenis van

een streek en haar bewoners (Van Dale)• Studie en kennis van de lokale geschiedenis en folklore

van een woonplaats, de omgeving en de bewoners ervan (WNT)

• Geschiedenis van een streek en haar bewoners• Folkloristische aardrijkskunde, folkloristische geschiedenis,

kennis van land en volk, kennis van de omgeving

Page 19: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Wat is heemkunde?

• Heemkunde is de studie en de daaruit voortgekomen kennis van de mens en zijn leefomgeving. Heemkunde bekommert zich om de zorg voor en de ontsluiting van het cultureel erfgoed van de streek en haar bewoners. De evolutie van het dagelijkse leven, met zijn gebruiken en waarden, visie en maatschappelijke toestand, is hierbij een belangrijk aspect.

• (beheersovereenkomst met Vlaamse Overheid)

Page 20: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Wat is heemkunde?

• Wikipedia:• Heemkunde, naar het woord heem, is kennis van en

onderzoek naar de eigen leefomgeving. Het gaat onder mer om de geschiedenis, de geografie en het dialect van een woonplaats of omgeving. Geïnteresseerden verenigen zich in een heemkundige kring.

• Om hun bevindingen te delen publiceren heemkringen een tijdschrift of een jaarboek, beheren ze lokaal erfgoed en organiseren ze activiteiten zoals lezingen, theater of tentoonstellingen.

Page 21: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Wat is heemkunde?

• Een 20-puntenprogramma (Vannoppen)?• De heemkring:

• is een vereniging die de microkosmos op een multidisciplinaire wijze onderzoekt. De microkosmos is het eigen dorp, de eigen gemeente, de eigen geografische streek.

• poogt de huidige samenleving met haar materiele en geestelijke cultuur te verklaren.

• mag geen particularisme verdedigen.

Page 22: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Wat is heemkunde?

• De heemkring• heeft maandelijkse werkvergaderingen• heeft een eigen documentatiecentrum• streeft naar een heemmuseum• organiseert uitstappen en geleide bezoeken en werkt mee

aan gidsenopleidingen in de streek• moet moderne middelen gebruiken zoals filmopnamen of

digitale informatie.

Page 23: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Wat is heemkunde?

• De heemkring• kan beroep doen op een heemkundige bibliotheek• heeft een geordend kringarchief• doet aan monumenten- en landschapszorg• beoefent theoretische en praktische volkskunde

(volksgebruiken, ambachten, …)• organiseert een of twee voordrachten per jaar• heeft haar eigen publicatiemogelijkheid

Page 24: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Wat is heemkunde?

• De heemkring• adviseert de gemeente i.v.m. toponymie• heeft haar eigen embleem• moet ook interesse hebben voor de lokale gastronomie• heeft een pedagogische rol te spelen• is een vereniging waar wetenschappers en amateurs

moeten kunnen samenwerken

Page 25: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Wat is heemkunde?

Page 26: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Wat is heemkunde?

• 61,5 % van de heemkringen beheert archief of documentatie

Page 27: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Wat is heemkunde?

• Heemkunde is samenwerken

Page 28: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Wat is heemkunde?

Page 29: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Wat is heemkunde?

• Heemkunde Oost-Vlaanderen vzw• www.heemkunde-oost-vlaanderen.be

Page 30: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Wat is heemkunde?

• ° 1946• +- 46 aangesloten kringen• Alleen leden krijgen subsidies

• Subsidiereglement op website (Reglement – 3. Toelagen)• Punten voor:

• Aantal leden• Aantal activiteiten• Aantal publicaties

Page 31: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Wat is heemkunde?

• Reinaertprijs• Geslaagde restauraties

Page 32: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Een heemkundige kring opstarten

Page 33: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Een heemkundige kring opstarten

• Heemkundige kringen bij u in de buurt

Page 34: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Een heemkundige kring opstarten

• Heemkundig genootschap Land van Rode

Page 35: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Een heemkundige kring opstarten

• Werking Erfgoedcel Land van Rode

Page 36: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Een heemkundige kring opstarten

• Meer erfgoedverenigingen in uw buurt op• www.erfgoedcelviersprong.be

• Ook niet-heemkringen kunnen beroep op ons (op voorwaarde dat ze met lokale geschiedenis bezig zijn)• Erfgoedkamers, Geschied- en Oudheidkundige kringen,

tijdelijke verenigingen, projectverenigingen, werkgroepen, …

Page 37: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Een heemkundige kring opstarten

• www.heemkunde-vlaanderen.be

Page 38: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Een heemkundige kring opstarten

Page 39: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Een heemkundige kring opstarten

Page 40: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Een heemkundige kring opstarten

Page 41: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.
Page 42: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Een heemkundige kring opstarten

• Mogelijk begin:• Start rond iets concreet dat resultaat op middellange

termijn oplevert• Zoek medestanders• Zoek informatie

• Andere heemkringen• Erfgoedcel• Provinciale koepel• Heemkunde Vlaanderen

Page 43: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Een heemkundige kring opstarten

• Statuten (feitelijke vereniging of vzw?)• Verdeel de functies• Verlies de financiën niet uit het oog!

• Lidgeld• Subsidies• Boekhouding

• Zoek eventueel een lokaal• Verzamel en orden• Doe aan publiekswerking

• Publicatie – tentoonstellingen - …

Page 44: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Een heemkundige kring opstarten

• Zorg voor een goede verzekering• Verlies je vrijwilligers niet uit het oog!

• Voor alle andere vragen: • [email protected]

Page 45: Heemkunde in ‘t kort Rob Bartholomees. •Rob Bartholomees •Consulent Heemkunde Vlaanderen vzw •Zoutwerf 5 2800 Mechelen •rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.berob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be.

Een heemkundige kring opstarten

• Veel succes!