OF 02 maart 2013

Friezen in den vreemdenWater als bindende factor Alles over TEL

SnAKewAre, THe neXT level

Intiem worden met de klant

OF 2013 | www.of.nl | 02

CENES. EEN NAAM IN SCHEEPSBETIMMERINGVoor de beroepsvaart verzorgt Cenes al jaren complete

binnenbetimmeringen. We leggen vloeren, we isoleren en

plaatsen wanden, plafonds en deuren, en we ontwerpen, maken

en plaatsen meubelen. Het betimmeren beperkt zich niet tot

nieuwbouw, ook voor reparatie en renovatie van schepen kunt

u bij Cenes Scheepsbetimmering terecht.

CENES. EEN BEGRIP IN INTERIEURBOUWOf het nu gaat om een exclusieve maatwerkinrichting voor een

kantoor, woonhuis of winkel, óf om een aanvulling van bestaand

meubilair, Cenes biedt oplossingen die aansluiten op uw

wensen, werkwijze en situatie. Oplossingen die vooraf zichtbaar

zijn, met realistische schetsen van geavanceerde 3D

tekenprogramma's. En die vervolgens snel worden

geproduceerd tegen lage kosten.

CENES. EEN ONTDEKKING IN STANDBOUWOp Cenes kunt u vertrouwen als het gaat om concept, ontwerp,

voorbereiding, planning, begeleiding, productkwaliteit en

afwerking van opvallende kwaliteitsstands. Maar we doen meer

dan alleen standbouw. We ontwikkelen en produceren ook

balies, vitrinekasten en een breed scala aan gemakkelijk

transporteerbare displaysystemen.

Cenes hout van Fryske FanatenInterieurbouwers • Standbouwers • Scheepsbetimmeraars

www.cenes.nl

Ik hoor ondernemers nogal eens klagen over de bereikbaarheid van Leeuwarden. Beetje zielig. De klagers zijn vaak de mensen die hun geld wél in de stad verdienen, maar liever in een Fries dorpje wonen. Niks mis mee. Maar, dan ook niet klagen. ‘Het meeste verkeer komt voort uit de angst om alleen te zijn. Indien de mens erin slaagde te berusten in zijn eenzaamheid, zou het gras tussen de straatstenen groeien.’ Dat zei Godfried Bomans ooit. Over bereikbaarheid gesproken. In Leeuwarden ligt sinds een tijdje van deur tot deur glasvezel. Er is maar één nadeel: op dat glasvezel-netwerk is ook KPN toegelaten, als aanbieder van TV, telefonie en internet. Een half jaar terug besloot ik daar klant te worden. Ik weet inmiddels dat die beslissing qua domheidgehalte in de buitencategorie valt. De monteur had zijn koffertje nog niet open of er kwamen al onaangekondigde kosten bij voor ‘een zender’, omdat er in ons huis geen kabel doorgetrokken kon worden. De verkoper had hier niets over gezegd. De monteur vertrok. “Geen zorgen, er loopt pas een contract wanneer ik hier de schakelaar bij u over haal.” Dezelfde dag wilde ik via een telefoontje met de klantenservice van het contract afzien. Een vrouwenstem antwoordde dat ‘de wachttijden langer duren dan u van ons gewend bent’. Dat herhaalde zich drie werkdagen, bijna ieder uur. Dus schreef ik een mail. Geen reactie. Intussen begon KPN facturen te sturen en geld af te schrijven. Zal ik de rest maar samenvatten? Ik heb in totaal negentien keer gebeld (‘langer dan u van ons gewend bent’), vier keer een verschil-lende contactpersoon aan de lijn gehad (‘dat is heel spijtig meneer Bakker, maar ik ga het nú voor u regelen’), zeven mails gestuurd, één aangetekende brief gestuurd, waarin ik afsloot met de mededeling dat ik ‘journalistieke interesse’ in deze zaak had (ach, je probeert wat) . Toen belde mij iemand. Het contract zou worden ontbonden; binnen een week zou ik er een brief van krijgen. ‘Maar dan krijgen we wel een goede recensie, toch, meneer Bakker?’Dat is nu vijf weken geleden. ‘Tussen woord en daad moet je wat zekeringen zetten, anders springen alle stoppen.’ Nog zo’n mooie van Godfried Bomans. Ik denk dat de directeur Klantenservice ‘m ook op zijn nachtkastje heeft.

Menno Bakker HOOFDREDACTEUR

Meer lezen of reageren? http://www.facebook.com/menno.bakker.96

of op https://twitter.com/OF_nl

TUSSEN WOORD EN DAAD

3 O F 2 0 1 3 - 0 2v o l G O F n u o o K v i a e n . K i J K o P w w w . o F . n l .

B A K K E R S B L I K

“Laat u goed informeren welk data abonnement goed bij u past!”

adviseurs in telecommunicatieLavendelheide 11 Drachten 0512 58 79 00 www.vrieservice.nl

Mobiele Telefonie - Satelliet Communicatie - SMS services - Track & Trace

Hoeveel mobiele data verbruikt u?Grote toename mobiele data!Het gebruik van de mobiele ‘Data’ neemt fors toe. In feite is een mobiele telefoon geen telefoon meer, maar een mini-laptop met belfunctie. Het mailen en internetten via de telefoon is al explosief gestegen en die trend zet onverminderd door. In de nabije toekomst heeft iedereen een smartphone of tablet en met vele mobiele applicaties zal het data verbruik ook explosief toenemen

Mobiele Data en Internet abonnementen van VrieServiceData-abonnementen kan men bij VrieService fl exibel afsluiten, waar bij er, zoals bij ons gewoonlijk, geen sprake is van wurgcontracten.

Men kan vrij overstappen en snel overschakelen naar een data abonnementsvorm die op dat moment beter past. Wij bieden de abonnees de mogelijkheid dat ze een waarschuwing krijgen op het moment dat ze de limiet gaan overschrij-den. Dan hoeft men zich niet ruim een maand later een hoedje te schrikken van de datakosten wanneer de factuur onder ogen komt, maar kan men direct actie ondernemen. Wel zo handig èn inzichtelijk.

Bij VrieService kunt u zich laten adviseren over welke vorm van data abonnement het beste is voor u organisatie, verandert de situatie grijpen we direct in!

Indicatie gebruik mobiel dataverkeer (1024 Kb = 1 Mb):1 standaard tekst e-mail 1-5 Kb1 tekst e-mail met verkleinde afbeelding 40 Kb1 tekst e-mail met onverkleinde afbeelding 2 Mb1 uur radio via internet 30 Mb1 bezoek webpagina/zoekmachine 500 Kb1 uur surfen op internet 20 Mb(afhankelijk van surfgedrag)

Lavendelheide 11 Drachten 0512 587 999 www.vrieservice.nlVoorstraat 104a Kollum 0511-820282

6 Kort nieuws

8 De blauwe economie van Súdwest-Fryslân: water als bindende factor

13 ‘Het draait om beleving’

17 Snakeware, the next level

23 lang Training & consulting bv

25 Ron van Gent, voormalig regiodirecteur mKb-noord:

27 Kielstra investeert in nieuw materieel

29 Dekker Drukwerken koppelt innovatie aan duurzaamheid

31 column Gerke wispelweij, buro 360

32 open Fries 2013

35 Trade experience leeuwarden (Tel):‘netwerken, inspireren & zakendoen’

48 van braak accountants opent vestiging in Franeker

53 ceo wTc’s op bezoek in leeuwarden

55 Timpaan en de veranderende wereld

61 empatec: ‘geloof nooit wat economen voorspellen’

63 Zonnestroomexpert maakt energiebesparen makkelijk

66 Friezen in den vreemde

73 GeSPoT!

77 column Rob visschedijk, Trustus

78 Slimdruk.nl denkt altijd mee met haar klanten

cover: ate van der meer & Toine Dinkelberg van Snakeware

COLOFONUitgeverijNovema Uitgevers BV

HoofdredactieMenno Bakker

BladmanagementEd Klijnman

Advertentie exploitatie en administratie:Novema Uitgevers BVTussendiepen 219206 AA DrachtenTelefoon 0512 366326Gert de [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

RedactieNARVIC Inhoudgevers, met: Ingrid van Damme, Atty Marije Horjus, Max van den Broek, Peter de Wit, Henk Dilling, Menno Bakker

[email protected]

VormgevingSprog | strategie + communicatie

DrukkerScholma Druk

ISSN 1383-9314

De uitgever kan op geen enkele wijze instaan

voor de juistheid of volledigheid van informatie.

Uitgever aanvaardt dan ook geen enkele

aansprakelijkheid voor de schade, van welk

aard dan ook, die het gevolg is van handelingen

en/of beslissingen die gebasseerd zijn op

informatie uit deze uitgave. Uit deze uitgave

mag na toestemming van de uitgever met

bronvermelding geciteerd worden.

www.of.nlt @oF_nli linkedin.com/ondernemendfriesland

UITGEBREID TEL KATERN VAN PAGINA 35 T/M 43UITGEBREID TEL KATERN VAN PAGINA 35 T/M 43UITGEBREID TEL KATERN VAN PAGINA 35 T/M 46

A R T I K E L

5 o F 2 0 1 3 - 0 2v o l G O F n u o o K v i a e n . K i J K o P w w w . o F . n l .

I N H O U D

Project inrichten?

Drachten0512 - 549721

Lippe Project weet wat voor vloeren, muren en ramen mogelijk is!

45700126 Mers94x50mm indd 4 26-04-11 16 09

DERTIGDUIZENDSTE BEZOEKER THEATER SNEEK IN ZONNETJE GEZET DOOR PAUL DE LEEUWna afl oop van de uitverkochte voorstelling ‘Poephoofd’ van Paul de leeuw op 13 februari in Theater Sneek, stond één van de bezoekers een verrassing te wachten. Terwijl het applaus voor de voorstelling nog nagalmde, vroeg De leeuw om nog een moment aandacht. na uitgebreid het theater te complimen-teren op een wijze die De leeuw eigen is: “Jullie zien er niet uit maar de zaal is prachtig”, liet hij weten dat de dertigduizendste bezoeker zich in de zaal bevond. na het publiek eerst te laten zoeken naar een (niet bestaand) nummertje onder de stoel, riep hij mevrouw Jolanda vergonet op het podium. De nietsvermoe-dende eigenares van de dansschool in Sneek, bleek de dertigduizendste te zijn die voet over de drempel van het gloednieuwe Theater Sneek zette. uit handen van een gekscherende Paul de leeuw nam de mevrouw vergonet twintig vrij-kaarten, een bos bloemen en een goodiebag met onder andere De leeuw zijn kookboek in ontvangst. vlak voor het nieuwe jaar, eind december 2012, werd de familie bourgonje als twintigduizendste bezoeker door theaterdirecteur van der Knaap in het zonnetje gezet. nu heeft het theater, nog geen vier maanden na de opening door Hare majesteit de Koningin, dus alweer een hoogtepunt bereikt. van der Knaap: “Zo’n vliegende start van het theater was nauwelijks denkbaar, we zijn goed op weg de seizoenprognose te halen”.

GLOSSY TOERISTEN MAGAZINE VOOR ZUIDWEST FRIESLANDvereniging Toeristen Promotie Súdwest Fryslân en Tourist info Fryslân bunde-len de krachten bij het maken van een nieuw glossy toeristen magazine over Zuidwest Friesland. Het magazine zal aan de hand van prachtig beeldmateri-aal een verfrissende blik op het gebied geven. met het magazine bevestigen de organisaties het belang van samenwerking en eenheid en volledigheid in de toeristische informatievoorziening. De werkgroep bestaat uit verte-genwoordigers van genoemde organisaties en komt structureel bijeen om ervoor te zorgen dat het blad in april 2013 gereed is.“in het magazine worden bijzondere verhalen gecombineerd met prachtige foto’s. Dit zorgt voor een complete beleving van het gebied. met dit blad wil-len we laten zien dat Zuidwest Friesland een uniek gebied is met bijzondere landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten.” aldus maarten Kruis, voorzitter van de vereniging Toeristen Promotie Súdwest Fryslân.

NIEUW BEDRIJFSPAND VOOR MAAT INTERIEURONTWERP EN MEUBELMAKERIJonder grote belangstelling is op vrijdag 8 februari het nieuwe bedrijfspand van maaT interieurontwerp & meubelmakerij in iJlst geopend. De opening werd verricht door Kerst Koopman, een van de eigenaars van de fraaie, nieuwe bedrijfshal aan de Pikpollewei 34 op het industrieterrein van iJlst. ondanks de huidige moeilijke markt heeft maaT de wind goed in de zeilen. Het jonge bedrijf heeft zich gespecialiseerd in het op maat ontwerpen en vervaardigen van meubilair in de ruimste zin van het woord. maaT is in 2010 opgericht door interieurarchitect en meubelmaker Geert nieveen. in 2011 is meubelmaker en interieurbouwer Jacco Greydanus als vennoot toegetreden. in november 2012 is het bedrijf van achlum verhuisd naar de nieuwe loods in iJlst.

BEDRIJFSLEVEN SCHIET JARIGE JOB TE HULPom alle in armoede levende kinderen te kunnen helpen heeft de Stichting Jarige Job ondersteuning nodig van bedrijven en organisaties. Trip advocaten & notarissen heeft zich in noord-nederland als eerste aangemeld om Jarige Job duurzaam te ondersteunen. niet alleen fi nancieel, maar ook met de nodi-ge helpende handen. onlangs hebben oprichter en initiatiefnemer Huib lloyd en marijn Rietveld namens de Stichting Jarige Job en Jeroen Reiziger en Jaap Jan Plas namens Trip een samenwerkingsovereenkomst getekend. “we zijn hier ontzettend blij mee. Trip gaat ons echt actief onder de aandacht brengen in deze regio, waardoor we hopelijk snel meer partijen aan ons kunnen binden”, aldus lloyd. Ruim 2.000 kinderen in noord-nederland leven in armoede. Zelfs het vieren van hun verjaardag schiet erbij in. voor deze kinderen maakt Stich-ting Jarige Job van die ene speciale dag in het jaar toch een feestdag. via de distributiekanalen van de voedselbank krijgen zij een verjaardagsbox, met een cadeau, taart, versiering, lekkers voor thuis en een traktatie voor op school. Zie ook: www.jarige-job.nl, www.triplaw.nl

6 o F 2 0 1 3 - 0 2

FOODTRUCK MAMA MASCHA BREIDT UIT MET FRANCHISE FORMULEoprichter en eigenaar mascha Perquin-Sarneel is zo tevreden over de voortgang van haar nog jonge bedrijf (2011) dat zij haar concept vanaf nu ook als franchise formule gaat aanbieden. “er is grote behoefte aan eenvoudige recepten, waarmee mensen gezond en lekker kunnen koken. als je ’s avonds moe thuis komt wil je toch nog graag iets met vitamines op tafel zetten voor je kinderen, maar wel snel graag! Dat is voor mij de drijfveer geweest om Foodtruck mama mascha te starten en mijn carrière als bankdirecteur overboord te gooien.” Foodtruck mama mascha is een mobiele kookstudio gericht op lekker, gezond en eenvoudig eten. De missie van Foodtruck mama mascha is om mensen enthousiast te maken om meer zelf te koken, zonder pakjes en zakjes en met meer groente en fruit. Door de gasten te laten ‘spelen’ met eten en kookworkshops aan te bieden met eenvoudige receptuur wil eigenaar mascha Perquin-Sarneel een groot publiek inspireren. Foodtruck mama mascha is door iedereen in te huren voor opdrachten en organiseert ook zelf kookworkshops. Daarnaast staat de truck regelmatig op grote festivals. Doel van Foodtruck mama mascha is om een landelijk dekkend netwerk te krijgen en in ie-dere regio dus een truck te laten rijden. De franchise formule is inmiddels klaar en nu is men op zoek naar franchisenemers. De wens is om in 2013 te starten met 2 extra trucks.

WETSUS HAALT BLUETECH FORUM NAAR NEDERLAND op 14 mei 2013 wordt het gerenommeerde blueTech Forum voor het eerst in europa gehouden. wetsus, centre of excellence for sustainable water techno-logy, is de co-organizer van het event, dat een initiatief is van o2 environmen-tal. Sinds 2010 organiseert o2 environmental het blueTech Forum en het is een belangrijk event geworden voor de industrie en investeerders om kennis te maken met nieuwe watertechnologie en marktontwikkelingen. De laatste drie jaar werd het blueTech Forum in San Francisco gehouden, maar dit jaar heeft wetsus ervoor gezorgd dat het Forum op 14 mei in het okura Hotel in amster-dam plaatsvindt. wetsus ondersteunt o2 environmental bij de organisatie.Het thema is dit jaar `brave blue world` en het Forum geeft specifi ek aandacht aan de bijdrage die nieuwe watertechnologie kan leveren in een wereld die voor de grote opgave staat steeds effi ciënter om te gaan met water. voor meer informatie en registratie: www.bluetechforum.com/conference-201

LERIO - ONTDEK DE KRACHT VAN KENNISopleidingen voor systeembeheerders en ontwikkelaars worden al verzorgd onder de naam Global Knowledge noord. De caD (computer aided Design) trainingen en ontwikkelingen worden verzorgd onder de naam cadix. we merkten bij onze klanten een behoefte aan opleidingen trainingen voor eindgebruikers, aldus Sietze Hospes directeur eigenaar van cadix. met de juiste kennis kun je sneller en effi ciënter gebruik maken van de computer programma’s. Dat is de kracht van kennis. Per 1 maart worden er door lerio eindgebruikers trainingen aangeboden welke zich richten op microsoft offi ce, adobe en Socialmedia. bij lerio vindt u de training die bij u past, daarvoor kunt u kiezen uit de leermethode klassikaal en open leersysteem. welk leersysteem u ook kiest, na de training zult u merken dat u direct met het geleerde aan de slag kunt gaan.met lerio wordt er inhoud gegeven aan het leren in de regio. Daarvoor beschikt lerio over eigen opleidingsfaciliteiten in Drachten en Groningen. voor een snelle kennismaking met lerio gaat u naar lerio.nl.

CAREX FRYSLÂN LANCEERT DE APP ‘TIPR’om de leegstandsproblematiek sneller op te lossen heeft tijdelijke huisvester careX Fryslân een app ontwikkeld. De app ‘Tipr’ is inmiddels gelanceerd en maakt het gemakkelijker om leegstand te melden. met de app kan men het adres met een bijbehorende foto doorgeven aan careX Fryslan. Krijgt careX Fryslan, met behulp van de melding, het leegstaande pand daadwerkelijk in beheer? Dan ontvangt de persoon die de melding als eerste heeft gedaan €100,-! careX geeft de panden terug aan de samenleving door middel van tijdelijke bewoning en werkruimte en dit kom ten goede voor de leefbaarheid in de omgeving. De app is gratis verkrijgbaar in de appstore/Playstore.

DE KRACHT VAN KENNIS

1111025_Cadix_banier_Lerio_80x200 v3.indd 1 27-02-13 16:53

7v o l G O F n u o o K v i a e n . K i J K o P w w w . o F . n l . o F 2 0 1 3 - 0 2

K O R T N I E U W S

De blauwe economie van SúdweSt-FrySlân

Water als bindende factorDe nieuwe, nog jonge gemeente is zojuist haar derde jaar ingegaan. Gelegen

aan de IJsselmeerkust en met tal van watersteden -en dorpen is het bij uitstek de gemeente van het water. De gemeente kent een levendige

toeristische branche en veel watergebonden bedrijvigheid. Volgens burgemeester Hayo Apotheker is het nu tijd om nieuwe stappen te zetten in deze ‘blauwe economie’. OF spreekt met een bevlogen burgemeester over kansen van de blauwe economie: over modern toerisme en natte bedrijvigheid maar ook over watertechnologie.

8 O F 2 0 1 3 - 0 2

9 O F 2 0 1 3 - 0 2

A R T I K E L

v o l G O F n u o o K v i a e n . K i J K o P w w w . o F . n l .

G E M E E N T E S Ú D W E S T - F R Y S L Â N

Zeilfabriek De MorraBuorren 318584vc [email protected]

www.tirioncup.nlDe leukste en spannendste Zeilcompetitie voor bedrijven!

Stap ook in de TirionCup:Zeil een heel jaar in je eigen Tirion met bedrijfslogo! 6 compleet verzorgde wedstrijddagen!

• Ideale gelegenheid om het nuttige en aangename te combineren!• Professionele wedstrijdbegeleiding en organisatie!• 10% korting op bedrijfsuitjes bij Zeilfabriek De Morra!• Zeer leuke en attractieve wedstrijden zonder ‘het mes op tafel!’

Water is de bindende factor van Súdwest-Fryslân, stelt u. Hoe voor de hand ligt dat eigenlijk?“Om even een beeld te schetsen: we hebben 83.000 inwoners waarvan er 43.000 in Sneek en Bolsward wonen. Tweederde van de werkgelegenheid (totaal 30.000 banen) wordt in Sneek en Bols-ward gecreëerd. Maar toch kun je niet zeggen dat we een typisch stedelijke gemeente zijn. Maar we zijn ook geen plattelandsgemeente. Bindende factor is het water, dat als een blauw lint langs en door de gemeente loopt. Zes van de Friese elf steden liggen in onze gemeente, dat zegt genoeg! Onze economie is daaraan gelieerd: met onze toe-ristische sector, onze horeca en de scheeps- en jachtbouw; Met grote ondernemers, zoals een Koninklijke De Vries in Makkum maar ook de vele kleine watersportgebonden ondernemers zoals zeilmakers en jachtbouwers.”

De gemeente wil 20 miljoen euro investeren in de blauwe economie en heeft haar plannen voor de komende 10 jaar uiteengezet in een conceptvisie Toerisme en Recreatie. Waarom moeten we juist nu voluit inzetten op die blauwe economie?“Een toeristisch product is natuur-lijk nooit af, het is altijd in ontwik-keling. De toerist van vandaag is niet dezelfde als twintig jaar geleden. Om een beeld te gebrui-ken: Eerst ging het alleen om het huren van een bootje. Daar kwam het ‘terrasje pikken aan de wal’ bij. Dat concept is aan herziening toe, daarbij wordt de factor cultuur steeds belangrijker. Daarom willen we stadstoerisme en watertoerisme meer met elkaar verbinden. We hebben goud in handen. Want via het water lopen stad en platte land vloeiend in elkaar over. Het is zo gemakkelijk om vanaf het water de

steden aan te doen en te genieten van ons cultuurhistorisch erfgoed zoals het prachtige 17e eeuwse stadhuis in Bolsward. Of om uit eten te gaan in onze waterpoort-stad om later op de avond ook nog eens een uitvoering te bezoeken in het prachtige nieuwe Theater Sneek. Overdag met je kop in de natuur, ‘s avonds genieten van cul-tuur en luxe. Dat soort kruisbestui-vingen moeten we meer creëren en ensceneren.”

Blauwe economie staat ook voor duurzaamheid en innovatie. Wat is de rol van watertechnologie in het gemeentelijke beleid?“Zwaartepunt van de water-technologie ligt bij Wetsus in Leeuwarden. Wij leveren daar graag onze bijdrage aan. In samen-werking met Wetsus, de NHL en het Van Hall instituut investeren we in watersanitatieprojecten zoals de Noorderhoek en het Sint Antoniusziekenhuis. Het is geen kwestie van concurrentie zoals weleens gesuggereerd wordt, we willen gezamenlijk de wateragenda van Noord-Nederland versterken. Ook via onze watersportsector en maritieme techniek.”

In de beeldvorming is Fryslân nog vaak de provincie waar je hooguit een bootje huurt, dan houdt het op. Hoe kun-nen we dat veranderen? “Je kunt iconen inzetten zoals bijvoorbeeld de Elfsteden en de Afsluitdijk, dat met haar blue-energy-project voor innovatie staat en tegelijkertijd de poort naar Fryslân is. Wie van Noord-Holland hier binnenrijdt moet daar veel meer beleving bij ervaren. De kop van de Afsluitdijk moet een landmark worden met zicht op de Wereld Unesco Waddenzee, het Terpengebied en het IJsselmeer. Op een steenworp afstand van Makkum, Bolsward en Harlingen!

Nergens anders in de wereld te koop! Kornwerderzand krijgt een upgrade met een nieuwe passan-tenhaven. Er moet meer ruimte zijn voor avontuur, denk aan overnach-tingsmogelijkheden in de ‘hunker-bunkers’ bij Kornwerderzand. Er liggen plannen om een beleving-centrum te creëren met informatie over Fryslân en haar band met het water in al haar aspecten. Dat is een manier om het grote verhaal van Fryslân en het ‘gevoel van het Noorden’ te vertellen.”

Wat is de rol van ondernemers?“Zij zijn de stuwende kracht. Het draait allemaal om samen-werking, en het is een kwestie van dóen. Dat zie je terug in een aantal prachtige initiatieven in bijvoorbeeld Makkum. Ik heb daar onlangs 17 winkels geopend. Bijna allemaal parttime winkels die gedurende het seizoen open gaan. Deze onder nemers hebben naast hun winkel ook een andere inkomstenbron. Zo wordt Makkum verrijkt met leuke winkeltjes, een galerie, een kapper, een winkel met snuiste-rijen, een kaaswinkeltje. Een mooi voorbeeld van verbinding tussen water en land. En: wanneer Fryslân vanaf het water leuk is, waarom zou het dan niet ook mensen vanaf het land trekken?”

HAYO APOTHEKERGeboren5 juni 1950 in Loppersum.LoopbaanHayo Apotheker is socioloog en planoloog en begon zijn politieke loopbaan als wethouder in Loppersum, was vanaf 1980 burgemeester van Muntendam, Veendam en Leeuwarden. Was 10 maanden D66-minister van Landbouw in het tweede kabinet Kok. Werd vervolgens burgemeester van respectievelijk Steenwijk en de fusiegemeente Steenwijkerland. Werd in februari 2010 waarnemend burgemeester van Sneek en is vanaf 1 januari 2011 burgemeester van de nieuwe gemeente Súdwest-Fryslân.Hobby’sZuid-Europese stadjes en landschappen, voetbal.Boek op het nachtkastje‘Euforie’ van Chris Weijts.Favoriete plek in FryslânBadpaviljoen Hindeloopen.

1 1v o l G O F n u o o K v i a e n . K i J K o P w w w . o F . n l . o F 2 0 1 3 - 0 2


www.personeelsned.nl

Wij zijn gespecialiseerd in...

Re-integratieEen nieuwe koers...

LoopbaanadviesDe sprong wagen...

OutplacementOversteken naar een nieuwe baan...

Vestigingen in

Sneek

Leeuwarden

Heerenveen

UitzendenWerken aan werk...

wij zijn

op weg

voor mensen

en werk...

Verhuisbedrijf PrinsenPrijsopgave vooraf,

geen verrassingen achteraf!

Tel: 0512 515000www.verhuisbedrijfprinsen.nl

Verhuizingen • Opslag • Transport

Edens Horeca MakelaarsAls horeca-makelaars hebben we eigenlijk maar een taak: u adviseren en begeleiden bij belangrijke beslissingen, want zo mogen we het kopen of verkopen van een bedrijfsruimte wel noemen. Nu kunnen we wel een zeer uitgebreid verhaal vertellen over wat we allemaal voor u doen? Zo zijn we niet. We vinden het vanzelfsprekend dat we alles van A tot Z voor u verzorgen. Wij zijn specialisten die weten waar het om draait om tot een verantwoord resultaat te komen. Natuurlijk hebben we verstand van de markt. Natuurlijk hebben we onze contacten, want zo werkt het nu eenmaal en we weten op welke details we moeten letten om u goed te kunnen adviseren. Deze expertise is voor u, zodat u de toegevoegde waarde krijgt die u van een makelaar mag verwachten. Wij zijn gecertificeerd door de Vereniging van Kamer van Koophandels te Woerden.

Edens Horeca MakelaarsOostergrachtswal 51 • 8921 AB LeeuwardenTel.: (058) 216 24 23 • Fax: (058) 216 24 43

E-mail: [email protected] • www.bogfriesland.nl

‘Het draait om beleving’Beleid maken, een toekomstvisie ontwikkelen, het vraagt veel creativiteit

en inzet. De ondernemers zijn hierbij de ruggengraat. Zij staan in de praktijk, komen met nieuwe plannen en zij dragen de risico’s. Zij zijn

kortom nodig als dragers van beleid. Hoe kijken zij tegen het toerisme van de toekomst aan? OF polste drie betrokkenen.

REMCO VAN HETTEMAEigenaar Zeilfabriek de Morra.Geboren4 maart 1973 in Leeuwarden.LoopbaanSinds 2000 eigenaar van Zeilfabriek De Morra, daarvoor barkeeper in Amsterdam.Hobby’sZeilen en lekker eten. Boek op het nachtkastjeJamie’s 15 Minute Meals.Favoriete locatie in FryslânDe Friese meren en Gaasterland.

BAUKJE VENEMARegioaanjager Súdwest Fryslân bij Tourist Info Fryslân.Geboren25 juli 1977 in Scharnegoutum.LoopbaanNa een aantal jaren als projecten accountmanager gewerkt te hebben in de technische branche, heb ik in 2008 gekozen voor de toerismebranche. Na een functie als regiomanager marketing & communicatie ben ik nu werkzaam als regioaanjager bij Tourist Info Fryslân. Hobby’sVolleybal, skiën. Boek op het nachtkastjeSteve Jobs, de biografi e van Walter Isaacson.Favoriete locatie in FryslânOp of aan het water!



Oog voor techniek

Installatietechnisch adviesbureau

T (0515) 429 777E [email protected] www.sijperda-hardy.nl

Elektrotechniek • Werktuigbouwkunde • Geluid en Akoestiek • Bouwfysica Duurzame Technieken • Bouwbesluitberekeningen • Brandveiligheid

0900-74 74 747 sijperdaverhuur.nl0900-74 74 747 sijperdaverhuur.nl0900-74 74 747 sijperdaverhuur.nl

• Bouwmachines

• Steigerbouw

• Betonbekisting

• Toiletservice

• Evenementen

Dé verhuurspecialistvan het Noorden

0900-74 74 747 sijperdaverhuur.nl0900-74 74 747 sijperdaverhuur.nl

• Bouwmachines

• Steigerbouw

• Betonbekisting

• Toiletservice

• Evenementen

Dé verhuurspecialistvan het Noorden

ITD AutomatiseringElingsloane 23

9251 MN Bergum

0511- 840072

[email protected] www.itd-automatisering.nl

Netwerk installatie / beheerBeveiliging

AdviesReparaties / installaties

Aanschaf hardware / software

Franke de JongSkierstins 59269 VN Feanwaldent: 0511-472726m: [email protected]

Montage en klus bedrijf Feanwalden kan u de volgende producten leveren en monteren;

Stalinrichting merk Brouwers stalinrichting (mestschuiven, roeders en mestmixers)Ventilatiedoek merk GaelebrekerDual waterbedden

Maar ook voor renovatie van uw stal bent u bij ons aan het goede adres;

Onderhoud mestschuivenStorten beton muur onder voerhekCoaten van uw voergang

Hebt u plannen omtrent verbouwing, nieuwbouw of renovatie neem dan vrijblijvend contact met ons op voor een concurrerende offerte.

JAN VAN DER LINDENVoorzitter van de HIS en partner bij Deloitte Accountants BV.Geboren1 februari 1960 te Dordrecht.LoopbaanSinds 1980 werkzaam in de accountancy.Boek op het nachtkastjeEen stapeltje, vooral over het leven in Afrika.Hobby’sMuziek luisteren, kunst en cultuur, Oerol.Favoriete locatie in FryslânSneek, de Waterpoort.

Toeristisch web portaal van FryslânSinds begin 2012 is het portaal online. Hier kunnen toeristen zien wat er allemaal in Fryslân te beleven is. Het portaal biedt hen inzicht in het aanbod van recreatie-bedrijven. Ondernemers kunnen op hun beurt via een andere ingang inloggen. Ze kunnen hun bedrijf toevoegen aan de toeristische database van Fryslân zodat ook hun bedrijfsinformatie zichtbaar wordt op het portaal. Ook kan iedereen die dat wil events toevoegen aan de evenementenkalender. Doel: via één digitaal platform bieden om een zo’n compleet mogelijk beeld geven van wat Fryslân te bieden heeft.

Nieuwsgierig? Kijk voor meer informatie op:www.beleeffriesland.nlhttp://ondernemen.touristinfofryslan.nl

Inderdaad, de toerist is veranderd. Maar aan de andere kant: sommige dingen blijven ook zoals ze waren, zegt Remco van Hettema, eigenaar van Zeilfabriek De Morra. Zijn zeilschool bestaat al veertig jaar. Van Hettema: “Bij Fryslân hoort water en bij water hoort zeilen en dat blijft zo. Jongeren boeken hier nog steeds graag een zeilcursus.” Opvallend is wel dat de leeftijd om-laag is gegaan: “Kinderen beginnen op hun zevende, maar na hun 15e jaar zijn er meer mogelijk heden, ook in het buitenland, om uit te kiezen.” Ook het zeilen op een Valk is nog onverminderd populair: “Dat is nog steeds spannend voor kinderen. Wel zie je dat het zeilen op bijvoorbeeld een laser of catamaran aan populariteit wint. De spanningsboog wordt hoger.”

GASTVRIJHEID“Vroeger kwam je als jongere naar Fryslân om de beste zeiler te wor-den. Tegenwoordig is zeilen voor jongeren een bijkomstigheid. Het is vooral belangrijk om te kunnen chillen en lekker te gaan stappen”, zegt Baukje Venema. Als regio-aanjager voor Sudwest Fryslân voor Tourist Info Fryslân onder-steunt ze recreatieondernemers, legt verbindingen en inventariseert hun behoeften. Venema baseert zich op een onderzoek naar jeugd

en watersport dat in opdracht van de Provincie is uitgevoerd: “Het is op feiten gebaseerd en dat geeft ons handvatten: kijk waar vraag naar is en speel daarop in.” Van Hettema herkent het beeld wel: jongeren willen een biertje kunnen drinken in het dorp. Wat hem betreft moet daar meer ruimte voor komen: “Het is toch vreemd dat je bijvoorbeeld in de kern van Heeg maar zeer beperkt kunt aanleggen en verblijven. Op die manier weer je jongeren uit de dorpskern. Aan onze gastvrijheid mag nog best wat gebeuren.”

VERNIEUWENDE CONCEPTEN‘Meer beleving’, die woorden vallen regelmatig in het gesprek. “Je moet iets spannends mee kunnen maken”, aldus Venema. “Neem nou kinderen: wanneer je als kind iets moois beleeft op vakantie dan blijft je dat altijd bij. En dan wil je later ook weer terug naar Fryslân.” Ook Jan van der Linden, voorzitter van ondernemersvereniging Han-del & Industrie Sneek e.o., ziet kan-sen in de belevingsfactor: “Mensen hebben behoefte aan iets nieuws, ze willen zorgeloos recreëren. Ik stel me zo voor dat je in het hart van Lemmer een kopje koffi e krijgt, vervolgens vervoer krijgt naar Sneek, daar in een sloep stapt en

uitkomt in Oudega. Daar staat een fi ets klaar en kom je op een mooie locatie van een bed and breakfast. Dat zijn vernieuwende concepten die het goed kunnen doen.”

DUIDELIJKE VISIEWillen dit soort nieuwe initiatieven vorm krijgen, dan is samenwerking tussen ondernemers van belang. Als regioaanjager voor Tourist Info Fryslân probeert Baukje Venema dagelijks die verbindingen te leggen: “Elkaar vinden is essen-tieel, het is de basis.“ “Belangrijk is daarbij dat ondernemers elkaar vertrouwen”, onderstreept Jan van der Linden: “Denk mee met innovatieve projecten. Ook als het misschien niet in eerste instantie direct in je eigen voordeel is.” Twee obstakels komen in het gesprek expliciet naar voren. De eerste is het gebrek aan geld. Jan van der Linden: “Dat gebrek is er, daar kun je niet omheen. En ondernemers gaan op dit moment soms in eerste instantie voor lijfsbehoud en dat begrijp ik heel goed.” Een duidelijke visie kan wel helpen om het geld dat wél rolt ook richting te geven. Van der Linden: “Een duidelijke visie en daadkracht kunnen zo lei-den tot een effi ciëntere uitvoering en nieuwe kansrijke initiatieven.”

REGELGEVINGDe andere sta-in-de weg is de stroperige bureaucratie. Een erger-nis van menig ondernemer. Remco van Hettema: “Zelf ben ik vijf jaar bezig met de ontwikkeling van een eiland in De Morra. Ik heb het destijds gekocht en wil het eiland naar de oorspronkelijke omvang terugbrengen om er activiteiten te ontplooien. Maar ik ben al vijf jaar bezig om mij door de wirwar aan regelgeving en bureaucratie heen te graven. Ik heb er zelfs een bedrijf voor moeten inhuren. Dat kan toch niet de bedoeling zijn? Dat moet toch echt beter en makkelijker kunnen!”



HOV Harlingen BV…• slaat al uw goederen op, zowel overdekt

als onoverdekt.• stripped en stuffed uw containers• laadt en lost al uw zeeschepen en

binnenvaartschepen.• heeft zich gespecialiseerd in projectlading.

ONZE ZORG IS UW WINST

LAAT DIE CONTAINERS TOCH VAREN...... MET HCL!!!

HOV Harlingen BV | Nieuwe Vissershaven 38861 NX Harlingen | Tel: 0517 41 74 56 | Fax: 0517 41 90 62

www.hovharlingen.nl | [email protected]

Voor al uw containervervoer

vanaf Antwerpen, Rotterdam

en Amsterdam naar

Friesland en Groningen

Harlingen Container Lines BV | Nieuwe Vissershaven 3 | 8861 NX HARLINGEN | Tel: 0517 41 74 56 | Fax: 0517 41 90 62www.hclharlingen.nl | [email protected]

SnAKewAre, THe neXT level

Intiem worden met de klantHaat-liefde? Nee, dat is veel te zwaar uitgedrukt. Maar toch, Ate van der Meer van Snakeware

(inmiddels ruim 20 medewerkers) heeft soms ietwat ambivalente gevoelens ten opzichte van Friesland. De ondernemer houdt van deze provincie en van alle authentieke waarden waar men

Friezen mee associeert. Tegelijkertijd geniet hij van de snelheid waarmee in de Randstad zaken kan wor-den gedaan. “Ik wil niemand de les lezen en roepen dat het elders allemaal beter is. Maar, daar waar in Friesland primair naar de kosten wordt gekeken, heeft men in de Randstad sneller de neiging om te gaan voor het rendement. Er is vaak net even wat meer ambitie. En, eerlijk is eerlijk: ook meer middelen.” De ambitie waarmee het Friese bedrijf zélf al achttien jaar de wereld tegemoet treedt heeft een aansprekend klantenportfolio opgeleverd. “We zitten overal aan tafel”, aldus Ate van der Meer en Toine Dinkelberg. Over de metamorfose van een voor malige websitebouwer.

1 7 O F 2 0 1 3 - 0 2

A R T I K E L


S N A K E W A R E

Met een serie nostalgische foto’s grijpt Snakeware campagnetechnisch gesproken terug op de tijd dat men als jochie al ambitieus was en altijd de beste wilde zijn.

1 8 o F 2 0 1 3 - 0 2

Het verhaal Snakeware start offi cieel op 27 maart 1995. In Nederland was het een gure dag, met veel wind en een gevoelstem-peratuur van min 0,9 graden(www.weerverleden.nl, red). De AEX stond met 177 punten aan de vooravond van een bijzondere klim. In Leeuwarden staptenSnakeware-oprichters Hans Hoomans en Johan Nieuwenhuis het gebouw van de Kamer van koophandel binnen. Doel: de op-richting van Snakeware. Een tijdje later voegde Ate van der Meer zich bij de club. “Onze activiteiten waren in die tijd breed”, herinnert Van der Meer zich. “We boden eigen software én hardware aan en we bouwden onze eerste websites. We deden dus eigenlijk alles op ICT gebied. Dat liep overigens erg

goed, mede dankzij de toenmalige PC-privé-regeling. We zagen echter al snel in dat je in zaken moet focussen. Software, websites, inter-net; dát was ons ding. Hardware, daar hadden we minder gevoel bij. Toen we vervolgens vaststelden dat ook supermarkten al computers gingen verkopen wisten we dat het tijd was om andere keuzes te maken.”

ONBEDWINGBAAREn dus werd Snakeware een bedrijf dat zich ging focussen op ‘inter-netoplossingen’. De clientèle was breed en groeide snel. Snakeware is inmiddels sterk in zorg, woning-coöperaties en toerisme, maar bedient tegelijkertijd ook bedrijven als Batavus, Barenbrug, Frico, Feenstra Verwarming en sinds

enige tijd supermarktketens als Poiesz en Dirk van den Broek. “We zijn ondernemers die gaan voor the next level”, zegt Van der Meer. “Voor onszelf en voor onze klanten. Ik denk dat we daarin onderscheidend zijn. Wij hebben een onbedwingbaar instinct om in de toekomst te kijken. De aanwas van klanten heeft te maken met die benadering van zaken: wij willen niet de zoveelste partij zijn waar je een website kunt laten bouwen. Onze toegevoegde waarde zit in iets anders. Dat we trends begrij-pen, dat we de technologische ont-wikkelingen en de manier waarop ze ons leven aangenamer maken op de voet volgen en zelfs kunnen doorvertalen naar een plaatje voor de verdere toekomst. Bovendien: wij zeggen wat we doen en doen wat we zeggen. Op basis van vertrouwen praten we met onze klanten over hoe de wereld er nu, maar vooral ook morgen uitziet. En: hoe je in die setting klanten kunt bereiken, prikkelen en kunt aanzetten tot respons. Hoe je dat dankzij internettechniek steeds gemakkelijker en ‘op maat’ kunt doen.”

HEERLIJKIn dat kader is het niet verwon-derlijk dat Toine Dinkelberg een tijd geleden binnen de Snakeware-formule de business unit ‘Strategy & Marketing‘ heeft opgezet. Dinkel-berg was ooit werkzaam bij het beroemde Leeuwarder bureau HSCG en heeft zich de laatste tien jaar in diverse adviesfuncties verdiept in internetmarketing. “Bij mij draaide het altijd al om conversie. Welke acties wil je dat een bezoeker van je website doet en op welke wijze kunnen we dat continu verbeteren. Door de komst van internet is daar iets heel moois bij gekomen: het ‘customer made’ bieden van oplossingen. Het is heerlijk om te zien hoe je con-crete resultaten kunt boeken met

internet oplossingen die helemaal ‘op maat’ zijn, ontzettend simpel lijken, maar vaak uitermate com-plex zijn om ze goed en gladjes te laten verlopen.”

Dinkelberg doelt onder andere op de module die Snakeware bouwde voor Batavus. “Denk aan die fi ets-informatiebladen die je bij iedere fi ets in de fi etswinkel ziet staan. Dealers, waar dan ook, kunnen nu helemaal op maat en online de informatie op deze platen aanpas-sen. Wat voor een soort fi ets men ook heeft, met welk type remblokje ook; het kan met het grootste gemak op die kaart komen, door online die gegevens in te voeren. Op diezelfde wijze kun je natuurlijk ook je website actueel houden, een

SNAKEWAREOpgerichtMaart 1995.OprichtersHans Hoomans, Johan Nieuwenhuis, Ate van der Meer.Mede-vennoot Strategy & Marketing sinds 2012Toine Dinkelberg.Activiteiten (anno 2013)Mobiele websites, websites, intranetsites, narrowcasting, social media, internet- en marketingstrategie.Prijzen anno 2013Een te volle prijzenkast om het allemaal op te noemen. Snakeware haalde onder andere diverse noteringen in de Deloitte Fast 50, een High Growth Award, en staat al jaren bekend als top 10 internetbureau in Nederland. In 2012 werd men verkozen tot beste Friese bedrijf 2012, (Omrop Fryslan).Quote‘Over drie jaar is e-mail weg’.

www.snakeware.nl


S N A K E W A R E

Tesselschadestraat 8c, 8913 HB LeeuwardenT 058 870 00 51, [email protected], www.werkpleziercoach.nl

Fijne dag!

Onze executive coaches helpen het werkplezier van u en uw medewerkers vergroten,

behouden of terugvinden. Het resultaat? Gemotiveerde mensen die duurzaam

inzetbaar zijn en bijdragen aan een goede sfeer en een optimaal organisatieresultaat.

Een fijne dag begint bij Werkpleziercoach. Bel ons voor een afspraak.

speciale advertentieactie in een Huis aan Huis-krant opmaken, of een beeldscherm in een super-markt actualiseren. Dat scheelt uren en uren werk en heel veel kosten.” Ook websites worden op die wijze steeds meer ‘op maat’ gemaakt, zo vertelt Van der Meer. “Onze systemen zorgen er voor dat twee clicks al behoorlijk duidelijk is welke voorkeuren de bezoeker heeft. Daarna kunnen we dus com-plete onderdelen van de site die niet relevant zijn voor hem weg-laten en alleen dat tonen waar de interesse naar uitgaat. Dat scheelt tijd, maar vanzelfsprekend levert dat ook een bezoeker op die sneller tot actie over gaat.” Op die wijze

werden al websites aangepast van vele ziekenhuizen, makelaars en van de beroemde recreatieketen RCN, bij menig kampeerder be-kend van de vakantie in Frankrijk.

Een mooie klantenlijst, die met name ook door de onvermoeibare netwerkactiviteiten van Van der Meer tot stand is gekomen. “Ik ben niet de enige hoor. Ook anderen in ons team weten wat netwerken is. Maar ik ben wél overal, investeer daar ontzettend veel tijd in. En we hebben een duidelijke boodschap. Ook dat helpt. Sinds we duidelijk maken dat we niet zo maar een bouwer van websites zijn, maar partner in langjarige internet-

marketingtrajecten, komen we overal binnen.” ‘Customer inti-macy’ is daarbij het codewoord, zo leren we van de heren. “Het gaat om het opbouwen van vertrouwen. Dat klinkt als een cliché, maar daar is alles op gebaseerd. Grote partijen durven met ons in zee te gaan omdat ze weten dat het bij ons goed komt. Dat onze proces-sen helder zijn. Dat we van tevoren exact aangeven wat we gaan doen. Dat we ook wel eens nee zeggen. En ja, men vindt het doorgaans positief dat we uit Friesland komen. Dat dan weer wel.”

ATE VAN DER MEERGeboren2 februari 1975 te Drachten.Houdt vanGezin, gezelligheid en wat gekkigheid op zijn tijd.MottoIk weet niet wat je thuis doet, maar hier wordt gelachen.

TOINE DINKELBERGGeboren31 mei 1965 te Zwollerkerspel.Houdt vanHet inspireren van opdrachtgevers door te delen en van La Dolce Vita.MottoAls je doet wat je leuk vindt, hoef je nooit te werken.


S N A K E W A R E

rabobank.nl/zakelijk

Rabobank. Een bank met ideeën.

600 kantoren in 44 landen kennen uw wereld.

Voorsprong in Fryslân.Voorsprong in Shanghai.Steeds meer ondernemingen kijken over de grenzen. Niet alleen in Europa, maar ook daarbuiten. Dan is

het van belang te kunnen rekenen op een bank die niet alleen uw bedrijf en uw branche door en door

kent, maar ook het land waarin u actief wilt worden. De Rabobank dus. Want geen andere Nederlandse

bank heeft een groter internationaal netwerk. En dat geeft meteen een voorsprong. Samen sterker. Dat is

het idee van coöperatief bankieren.

rabobank.nl/zakelijk

Rabobank. Een bank met ideeën.

600 kantoren in 44 landen kennen uw wereld.

Voorsprong in Fryslân.Voorsprong in Shanghai.Steeds meer ondernemingen kijken over de grenzen. Niet alleen in Europa, maar ook daarbuiten. Dan is

het van belang te kunnen rekenen op een bank die niet alleen uw bedrijf en uw branche door en door

kent, maar ook het land waarin u actief wilt worden. De Rabobank dus. Want geen andere Nederlandse

bank heeft een groter internationaal netwerk. En dat geeft meteen een voorsprong. Samen sterker. Dat is

het idee van coöperatief bankieren.

Groeien gaat niet vanzelf, legt van lang uit. “Groeien is een hele onderneming. bij groei hoort verandering en bij verandering hoort weerstand. Dat betekent dat je uit comfortzone moet komen en dat is niet altijd eenvoudig. onder-nemers die willen groeien merken dat aan hun personeel. wij werken met trainings- en coachingsprojec-ten waardoor medewerkers kun-nen groeien in hun functie, zodat ook de onderneming zal groeien en de resultaten beter worden.”

KWALITEITEN WERKNEMERSHet draait daarbij om het sti-muleren, enthousiasmeren en motiveren van mensen. Goede werkgevers willen dat wel, maar hebben vaak geen idee hoe ze dat aan moeten pakken, weet van lang. “wij kunnen daarbij helpen. De meeste werkgevers weten bij-voorbeeld niet precies welke kwali-teiten hun werknemers allemaal in huis hebben en dus ook niet of ze allemaal wel op de juiste plaats zit-ten. Het is een hele uitdaging om dat eens onder de loep te nemen

en in kaart te brengen.”De trainers van lang Training & consulting maken gebruik van verschillende instrumenten om te kijken wat de kracht van de organi-satie is en waar het groeipotentieel zit. op basis daarvan wordt voor iedere klant een eigen ontwikke-lingsplan gemaakt, er wordt geke-ken naar wat de drijfveren zijn en welke gedragsvoorkeuren hieraan ten grondslag liggen. van lang: “we maken onder andere gebruik van extend DiSc, een instrument dat individuen en organisaties helpt om inzicht te krijgen in gedrag en communicatie. met een DiSc-profi el ben je beter in staat jezelf te begrijpen en om op een eff ectieve manier met klanten en medewerkers te communiceren. Dat helpt om oplossingen te vin-den die uiteindelijk tot het beste en meeste resultaat leiden.”

EVCeen instrument om de onder-nemer inzicht te geven in de aan-wezige kennis en ervaring van de medewerkers binnen het bedrijf is evc, erkennen van verworven

competenties. Het is een methode om de ervaring van werknemers af te meten aan een landelijk erkende standaard. van lang: “Het is vaak de start van een leertraject. op basis van het ervaringscertifi caat kunnen er vrijstellingen gegeven worden voor opleidingsonderde-len. Daardoor kan de opleidings-duur soms met wel 2 jaar worden verkort. bovendien vergroot het certifi caat de kansen van werk-nemers die vertrekken op de arbeidsmarkt en blijven mogelijk outplacementkosten beheersbaar.”

Hoe kan ik met mijn onderneming groeien? Hoe laat ik mijn mensen groeien in hun functie? Vragen die ondernemers, zeker in deze economisch zware tijden, hebben. Met als doel het vinden van antwoorden om een beter resultaat te bereiken. Anna van Lang van Lang Training & Consulting in Leeuwarden

weet als geen ander hoe dat doel bereikt kan worden.

“laat zien wat je in huis hebt!”

A R T I K E L


L A N G T R A I N I N G & C O N S U L T I N G B V

ANNA VAN LANGEigenaar van Lang Training & Consulting BV en licentiehouder van Sandler Trainingen en eigenaar van Kraanservice en Montage Leeuwarden BV.Geboren29 juni 1967 in Onstwedde.Burgerlijke staatGehuwd, 1 dochter.LoopbaanNa 20 jaar verkoop- en manage-mentervaring te hebben opgedaan in verschillende kaderfuncties is zij in 2008 gestart met Kraanservice & Montage Leeuwarden. Begin vorig jaar heeft zij Lang Training & Consulting opgericht. Tevens begeleidt zij als coach van Qredits Microkrediet Nederland startende ondernemers en is zij ondernemers-coach bij de Kamer van Koophandel Noord-Nederland.Hobby’sLezen, drummen, zingen, sporten en lekker lopen met de hond.

‘Groeien: een hele onderneming’

Wil jij ook een kortere to-do-lijst?

Schuif jij als zelfstandige kennisondernemer al een tijd die taken voor je uit? Wordt jouw to-do-lijst steeds langer

met klussen die je eigenlijk door iemand anders zou willen laten doen? En ben jij op zoek naar een helpende

hand om het plezier in ondernemen terug te krijgen?

Zet je eerste stap naar effectieve ondersteuning door JudithBijdehand.

• Uitvoeren• Ontwikkelen• Trainingen• Vergaren• Sparren

Judith Bellés Knijnenburg06-83021000

[email protected]

Albert Einsteindweg 38501 XE Joure

Tel: 0513 - 41 42 49Fax: 0513 - 41 77 72

Mob: 06 - 53 17 14 44

[email protected]

ZWENKGRAS 180, 8935 HH LEEUWARDEN

TELEFOON 058-2884781, FAX 058-2884912

De kunst van het vooruit denken


TELEFOON 058-2884781, FAX 058-2884912



TELEFOON 058-2884781, FAX 058-2884912


ASSURANTIËN SCHADESERVICE

www.vandewitte.nl

Prima Personeel is een uitzendorganisatie die zich onderscheidt door haar branchegespecialiseerde en persoon

lijke aanpak. Prima Personeel is actief in de branches: installatie en elektrotechniek, metaal, bouw, schilders,

groenvoorziening, detailhandel en horeca en heeft vestigingen in Groningen, Emmen, Leeuwarden en Schiedam.

Maar Prima Personeel is meer dan een uitzendbureau alleen. Zo kunt u bij ons terecht voor collegiale in en uitleen, het

bemiddelen van ZZP’ers, payrolling en zijn wij erg actief op het gebied van opleiden. Wij denken daarbij in mogelijk

heden en niet in beperkingen zodat u van ons ook meer kunt verwachten.

Kom gerust een keer langs om kennis te maken in ons nieuwe pand, bezoek onze website of neem contact met ons op!

Prima Personeel nu ook in Leeuwarden!

Anne Wadmanwei 4 | 8914 BD Leeuwarden, T. 0588200230E. [email protected]

Samenwerken. Het is geen tover-woord, maar volgens de voorma-lige regiodirecteur van mKb noord Ron van Gent wel het sleutelwoord om zaken voor elkaar te krijgen. Zeven jaar lang heeft hij de mKb-kar namens het midden- en kleinbedrijf in noord-nederland getrokken met als doel het creëren van een gunstig en kansrijk ondernemerskli-maat. “mKb noord doet dat door te lobbyen, belangen te behartigen, ondernemers met raad en daad bij staan en op alle politieke niveaus, lokaal, regionaal en landelijk te overleggen over de wensen en behoeften van de ondernemers.”

BELANGRIJKSTE PARTNERSmaar het mKb kan dat niet alleen, voegt hij daar aan toe. “Daarom

werkt het mKb ook nauw samen met onder andere de Kamer van Koophandel en vno-ncw, de werk-geversorganisatie. maar de belang-rijkste partners zijn natuurlijk onze 15.000 aangesloten leden. Zij kennen allemaal de markten en de sectoren waarin zij actief zijn en weten precies wat er in hun regio’s speelt.”

een goed voorbeeld daarvan is de onoF waarmee van Gent namens mKb noord en in samenwerking met de Kamer van Koophandel en de werkgeversorganisatie vno-ncw zijn laatste grote project heeft afgerond. “op initiatief van de onoF is er door de zes gemeenten in noordoost Fryslân een gezamenlijk aanbestedingen aankoopbeleid ontwikkeld. Het is daarmee de eerste Friese regio

die deze stap heeft gezet. Het is een goed voorbeeld dat samen-werking loont en ik ben er van overtuigd dat ook andere regio’s dit voorbeeld zullen volgen.”

RUIMERE MOGELIJKHEDENDe betrokken gemeenten, acht-karspelen, Dantumadiel, Dongera-deel, Ferwerderadiel, Kollumerland c.a. en Tytsjerksteradiel, spelen met deze ontwikkeling in op de wens van het bedrijfsleven om als regio een eenduidig inkoopbeleid te hanteren. Daardoor ontstaan rui-mere mogelijkheden om werk en diensten door regionale bedrijven te laten uitvoeren. van Gent: “Dat levert kansen op voor de werk-gelegenheid en de markt wordt op een uniforme wijze benaderd. bovendien gaan gemeenten aan het begin van het jaar al bekend maken welke aanbestedingen er zijn te verwachten zodat de bedrij-ven daarop kunnen anticiperen.”

een belangrijk onderdeel van het nieuwe beleid is bovendien het toepassen van Social Return bij in-kooptrajecten. Het gaat hierbij om het bieden van werk en werkerva-ringsplaatsen aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. ook de sociale werkvoorziening wordt daar bij betrokken. “Het mooie van

dit gezamenlijke inkoopbeleid is dat het door initiatieven van on-derop tot stand is gekomen, maar dat het tegelijker nauw aansluit op de nieuwe aanbestedingswet die recent van kracht is geworden. Zo hoort het dus.”

Ron van GenT, vooRmaliGe ReGioDiRecTeuR mKb-nooRD:

‘Ondernemersfederatie ONOF laten zien dat samenwerken loont’De Ondernemersfederatie Noordoost Fryslân (ONOF) is voor voormalig regiodirecteur MKB Noord Ron van Gent

haast het ultieme voorbeeld dat samenwerking lonend is. Het realiseren van het gezamenlijke inkoop- en aanbestedingsbeleid van gemeenten in die regio is één van de laatste grote projecten die Van Gent, die sinds 1 maart directeur is van VNO-NCW Midden in Apeldoorn, namens MKB Noord samen met onder andere de ONOF heeft weten te realiseren.

RON VAN GENTDirecteur VNO-NCW Midden.Geboren14 februari 1959 te Renkum.Burgerlijke staatSamenwonend, 1 dochter.LoopbaanNa zijn studie Andragologie van Arbeid en Organisatie, Jeugdcriminologie en Geronto-logie aan Rijksuniversiteit Groningen is hij projectmana-ger en manager Ondernemers-winkel/Bedrijvenloket bij de gemeente Groningen worden. Daarna is hij lid geworden van de Sociaal Economische Raad Noord-Nederland en als regio-directeur geworden van MKB Noord. Na ruim 7 jaar ruilde hij die functie per 1 maart in voor het directeurschap VNO-NCW Midden in Apeldoorn.Hobby’sMotorrijden, koken, schilderen en skiën.Favoriete boek‘In de naam van de roos’ van Umberto Eco.


R O N V A N G E N T

UW TOTAALINSTALLATEUR VOORKLEINE EN GROTE PROJEKTEN

SIKMA

INSTALLATIE B.V.

SNEEKToonzalen voor verwarming en sanitair

Edisonstraat 15 - Tel. 0515-414418

www.edunoord.nl Praktijkgerichte opleidingen en trainingen voor bedrijven en particulieren

Ik haal het beste uit mijn mensen

samen met edunoord

Twee jaar geleden betrok Kielstra een nieuwe hoofdvestiging op het businesspark in Heerenveen. De mobiele kraanverhuurder heeft daarnaast vestigingen in leeuwarden, Groningen en em-

men waardoor het heel noord nederland bestrijkt. Kielstra is in de afgelopen 50 jaar gegroeid, maar maakte vooral fl inke stappen met de overname van concurrenten. Twaalf jaar geleden nam Kielstra de hijskranentak van Pax over, zeven jaar terug gingen ook de kranen van lubbers in emmen over en later volgde nog de inlijving van de kranen van DvJ in Joure. De onderneming met 50 werknemers is daarmee marktleider van de mobiele kraanverhuur in Friesland.

De opdrachten krijgt Kielstra uit

drie verschillende pijlers in de markt: de olie- en gassector, de industrie en de bouw. nu het volume in de bouw terugloopt, kan Kielstra haar orderportefeuille gevuld houden door een toename van werk in de olie- en gassector. Daarnaast trekt de industrie meer aan, voor grote werken als in de eemshaven worden permanent Kielstra kranen ingehuurd. maar Kielstra doet meer dan alleen het verhuren van kranen. op diverse projecten verzorgt Kielstra de ge-hele bouwplaatslogistiek. en door intensieve samenwerking met

partners verhuist Kielstra complete boortorens door heel nederland.

veiligheid staat bij Kielstra hoog in het vaandel. vorig jaar behaalde het bedrijf het certifi caat vca-petrochemie waarmee het bedrijf voldoet aan de zwaarste normen op veiligheidsgebied. De nieuwste aanwinst van Kielstra is een 140-tons telescoopkraan van het merk liebherr, waarmee het zwaardere segment van het kranenpark ver-sterkt wordt. De kraan voldoet aan de modernste eisen op het gebied van veiligheid en milieu.

Kielstra investeert in nieuw materieelDe eerste mobiele hijskraan in Friesland was van de hand van Lammert Kielstra. Rond 1960 bouwde

hij op een onderstel van een afgedankte militaire truck een dragline. Het was een opmerkelijke combinatie, waarmee hij zijn hijsopdrachten verrichtte. Het bedrijf van Lammert Kielstra is uitgegroeid

tot een toonaangevend kraanbedrijf met een machinepark van 33 mobiele toren- en telescoopkranen. En Kielstra investeert nog steeds in materieel, deze maand wordt een nieuwe 140-tons telescoopkraan afgeleverd met een hoofdgiek van 60 meter.

Twee jaar geleden betrok Kielstra

2 7 O F 2 0 1 3 - 0 2

A R T I K E L


L . K I E L S T R A K R A A N V E R H U U R B . V .

2 8 O F 2 0 1 3 - 0 2

deKKer drUKwerKen KoPPelT innovaTie aan DuuRZaamHeiD

‘Internet, apps en duurzame enveloppen’Dekker Drukwerken in Leeuwarden is één van de meest vooruitstrevende drukkerijen van deze tijd.

Het bedrijf investeert continu in de meest innovatieve technieken, maar ook in duurzaamheid en nieuwe producten. Het is dé manier om in deze economisch lastige tijd het hoofd boven water te

houden, is de overtuiging van directeur Bram Dekker. “Je moet blijven investeren om te kunnen bieden waar de klant om vraagt en dat is optimaal drukwerk tegen de beste en laagste prijs.”

Dekker Drukweken in leeuwarden is een echt familiebedrijf dat in 1940 door de opa van de huidige directeur is opgericht. Het bedrijf is inmiddels uitgegroeid tot een ultramoderne drukkerij waar duurzaamheid en innovatie hand in hand gaan. “we investeren constant in de nieuwste ontwik-kelingen. niet alleen op het gebied van machines en producten, maar ook als het gaat om social media en internet”, legt Dekker uit.

INTERNETDRUKKERIJ EN DEKKERAPPZo beschikt het bedrijf naast een off setdrukkerij over een gloed-nieuwe digitale drukpers, maar ook over een complete internetdruk-kerij. Dekker: “Dat is een virtuele omgeving die uit krachtige servers bestaat en waar de klant 24 uur per dag terecht kan met zijn opdrachten. De ontwerpen en aangeleverde bestanden worden automatisch gecheckt en verwerkt, waardoor we een snelle levertijd kunnen garanderen.”

De klant hoeft daar tegenwoordig zelfs niet meer voor achter de laptop of de computer te kruipen, want sinds kort kan de Dekkerapp gedownload worden, zodat alle producten ook via de mobiele telefoon of het tablet besteld kunnen worden. Dekker Drukwer-ken is daarmee één van de eerste drukkerijen in nederland die haar klanten de mogelijkheid biedt om van deze innovatieve techniek gebruik te maken.

DUURZAME ENVELOPPEN-DEKKERTOPLINEDaarnaast blijft het bedrijf ook investeren in nieuwe producten. een mooi voorbeeld daarvan is de onder de naam DekkerTopline ge-lanceerde nieuwe enveloppenlijn. “we kunnen nu enveloppen leveren van een speciale duur-zame papiersoort met een unieke hoge witheid. Duurzame kwaliteit-senveloppen die Dekker Drukwer-ken door de grote hoeveelheden tegen een zeer voordelige prijs kan

leveren. Tevens is het grote voor-deel van die hogere witheid dat de huisstijlen van bedrijven daar veel mooier op uitkomen.”

Dekker Drukwerken beschikt ver-der over een eigen reclamebureau en heeft daarbij ook nog oog voor duurzaamheid. Het hele drukpro-ces voldoet aan de hoogste eisen op het gebied van het milieu en het hele bedrijf is voorzien van sensortechnologie. Dekker: “verder rijden we elektrisch. we hebben voor onze zakelijke ritten elektrische auto’s tot onze beschik-ken. Daarnaast hebben we nog een busje dat binnenkort wordt omgebouwd om ook elektrisch te kunnen rijden. een project dat we samen uitvoeren met het Friesland college. Het mes snijdt met zo aan meerdere kanten. Het past binnen ons (duurzaamheids)beleid, het is nuttig voor de leerlingen en goed voor het milieu.”

BRAM DEKKERDirecteur/eigenaar Dekker Drukwerken.BedrijfssloganKom maar op, wij gaan het voor u maken!


D E K K E R D R U K W E R K E N

Doe mee 5 mei 2013

ww

w.4mijlvansneek.nl

AANmeLDeN?

VooR De JoNGeRe

DeeLNemeRS IS eR

KIDSRUNVANAF 7 JAAR

SWF SPORT

Doe meeDoe mee 5 mei 2013

ww

ww

ww

ww

w.4mijlvansneek.n

l

AAAAAAA

NmeLDeNN??

VooR De JoNGeRe

DeeLNemeRS IS eR

KIDSRUNVANAF 7 JAAR

SWFSWF SPORTRTR

Doe mee 5 mei 2013

ww

w.4mijlvansneek.nl

AANmeLDeN?

VooR De JoNGeRe

DeeLNemeRS IS eR

KIDSRUNVANAF 7 JAAR

SWF SPORT

3 1 O F 2 0 1 3 - 0 2

A R T I K E L


Vraag en Aanbod

C O L U M N G E R K E W I S P E L W E I J , B U R O 3 6 0

we weten allemaal hoe het principe van vraag en aanbod werkt. Door vraag ontstaat aanbod en met aanbod (gebaseerd op toegevoeg-de waarde) kun je vraag creëren. Toch vraag ik mij af of de meeste ondernemers dit principe nog wel goed begrijpen. De markt is veran-derd. Hetgeen natuurlijk nog niet betekent dat de vraag verdwenen is. er worden nog steeds huizen gebouwd, we hebben nog steeds boodschappen nodig. maar de manier waarop alles in elkaar grijpt is anders geworden.

op vergadering van de lokale be-drijvenvereniging werd het mij weer eens pijnlijk duidelijk. er lag een vraag van de gemeente richting de-taillisten: of de winkelopeningstijden ook gewijzigd moesten worden. De gemeente wilde de optie bespreken om de openingstijden te verruimen, naar de avond en zondag. Het gros van de detaillisten was er op tegen. motivaties als ‘dan hebben wij geen weekend meer’, of ‘ons privé leven is dan helemaal verdwenen’ passeer-den de revue. waarom gaat het nu slecht in de detailhandel? naar mijn mening is het moment van vraag verschoven naar de avond en het weekend. ondernemers zouden daar in mee moeten bewegen. waarom niet van woensdag tot en met zondag open, van 9 tot 21.00 uur?. Het weekend van de detaillist verschuift dan naar de maandag tot en met woensdag. natuurlijk; dat heeft gevolgen voor personeel. cao’s moeten worden aangepast en zo. maar ja, je was toch ondernemer geworden om naar de wensen van je klant te luisteren?

een ander voorbeeld is het bancaire systeem in nederland. De banken willen nog wel je spaargeld maar willen het vervolgens niet meer uit-lenen. Terwijl de functie van de bank van oudsher het verbinden van deze vraag en aanbod is. Heeft de bank nu ze geen geld meer uitlenen dan nog bestaansrecht? ik vraag het mij af. De rente voor de spaarders is ongekend laag, terwijl de behoefte in het bedrijfsleven naar vreemd vermogen ongekend hoog is. ban-ken geven niet thuis. Hier ontstaan dus andere samenwerkingsvormen door andere partijen, bijvoorbeeld de nationale hypotheek bank. laat maar komen dacht ik zo!

veel waarderingssystemen zijn ook niet meer van deze tijd. Kijk bijvoor-beeld maar eens naar de makelaar/taxateur. veelal wordt in die markt nog gewaardeerd via oude metho-dieken, terwijl vandaag de dag bij het onroerend goed misschien wel meer gekeken moet worden naar kosten van gebruik. Zo kan ik nog wel even doorgaan.

ondernemen in onze huidige samenleving is er niet gemakkelijker op geworden. Je weet niet meer waar de bedreigingen vandaan komen en het is lastig om de kansen te zien. Toch zijn die kansen er volop. wederom is de conclusie dat een ondernemer samen met zijn onderneming in staat moet zijn om zich fl exibel op te stellen. Het wordt dus tijd voor nieuwe initiatieven. onderneem ze...

Gerke wispelweij

OPen FrIeS 2013, GolFen en neTweRKen in FRieSlanD:

‘Wij verbinden ondernemers’

Vrijdag 19 april: tee off voor het Open Fries 2013. Een sportief netwerk-event over achttien holes, waar ondernemend Friesland ontspanning

en business combineert. Burggolf St. Nicolaasga faciliteert voor de zevende keer op rij een golftoernooi voor ondernemers die vooruit

kijken, op de golfbaan én in hun bedrijf. Want dat is volgens de mannen achter het netwerkevent de meerwaarde van het Open Fries: “Verbind

gelijkgestemden met elkaar en er ontstaat iets positiefs.”

3 2 O F 2 0 1 3 - 0 2

ORGANISATIE SPONSORENMEDIA PARTNER

Ard Alderts

OPEN FRIES 2013 Tee offBurgGolf St. Nicolaasga 19 april 2013ContactMw. S. de Vries 0513-123456Inschrijvenwww.openfries.nl

‘verbinder’ staat er op het visite-kaartje van ard alderts, al zeven jaar de stille kracht achter het open Fries. als founder van het golftoernooi bij ondernemend Friesland, geeft hij het open Fries dit jaar een nieuwe impuls met Sprog, het Friese marketingbureau voor strategie en communicatie. Samen met zakenpartner Sytse Prins zet Sprog het sportieve net-werkevent op de kaart. met een helder doel voor ogen: het open Fries creëert een platform voor de regionale noordelijke economie.

Tijdens een voorbereidend potje golf op de achttien holes golfbaan van burggolf St. nicolaasga, de facilitair partner van het open

Fries, staan de twee marketing-specialisten met beide voeten stevig op de grond. en dat is ook de spirit van de regio, zegt het ondernemersduo. “Geworteld in de aarde van deze regio, daar gaat het om. met het open Fries willen wij mensen verbinden die op een no-nonsense manier golf bedrij-ven. ondernemende mannen en vrouwen uit het mKb, die positief gestemd zijn. Die niet klagen, maar die de economie in deze regio juist vooruit helpen, door de schouders eronder te zetten.”

voor het zevende jaar op rij staat het open Fries voor onbevangen golf spelen en saamhorigheid. uit onbevangenheid ontstaan vriend-

schappen, uit nieuwe contacten wordt nieuwe business geboren. Dat is de visie van Sprog, het bureau dat marketing bedrijft door de verbinding der zielen. Prins: “op 19 april verbinden we gelijk-gestemde, positieve ondernemers met elkaar, en daar ontstaan mooie dingen uit. wij zijn tevreden als onze gasten een mooie dag hebben beleefd, heerlijk hebben gegolfd, contact hebben gemaakt en als daaruit business is ontstaan. want dat is wat wij doen: zorgen voor de verbinding waar mensen beter van worden. bij het open Fries beleef je dat op de golf-baan: ontspannen, ontmoeten, ondernemen; dat is de kracht van saamhorigheid.”

3 3 O F 2 0 1 3 - 0 2

A R T I K E L


O P E N F R I E S 2 0 1 3

Sytse Prins

D a a r k u n j e o p s t u r e n .www.kromhout.com

Met de juiste bemanning gaan voor de winst

■ Accountantscontrole

■ Jaarrapporten

■ Salarisadministratie en advies

■ Bedrijfswaardering en overnames

■ Belastingadvies

■ MKB bedrijfsadvies

■ Agro bedrijfsadvies

Met de juiste bemanning kun je het meest effectief werken aan succes. Je maakt gebruik van ieders sterke kanten en voelt precies aan waar, op welk moment en door wie actie moet worden ondernomen. Op een vertrouwd en op elkaar ingespeeld team kun je rekenen. Je hebt aan één woord genoeg en gaat samen voor het mooiste eindresultaat.

Wil je samen met ons een succesvol team vormen, neem dan gerust contact met ons op.

Gorredijk(0513) 468 468

Drachten(0512) 584 800

Joure(0513) 480 480

BeursprogrammaAchtergrond Noviteiten

trAde eXPerIenCe leeUwArden (Tel), De ZaKenbeuRS vooR HeT nooRD

‘Netwerken, inspireren & zakendoen’

TEL 2013 | www.wtcexpo.nl

‘Netwerken, inspireren

3 6 O F 2 0 1 3 - 0 2

Noord-Nederland zonder belangrijk zakelijk netwerkevenement is ondenkbaar. Daarom organiseert WTC EXPO nu Trade Experience

Leeuwarden ofwel TEL en stapt daarmee in het gat dat is ontstaan door wegvallen van de Bedrij-ven Contactdagen. In korte tijd is Tel uit de grond gestampt. Op dinsdag 26 en 27 maart kan men terecht in het WTC EXPO evenementencomplex in Leeuwarden op een eigentijdse zakenbeurs waar netwerken centraal staat.

De voorbereiding van Tel was ultrakort. in nog geen tien weken tijd is het concept voor de nieuwe zakenbeurs van het noorden in de steigers gezet. “Geen eenvoudige klus, maar wel een enorme uitda-ging”, stelt projectmanager Tjettje miedema van wTc expo. “Door het wegvallen van de andere beurs was de voorbereidingstijd heel kort. De tijd was onze grootste vijand, maar het was gewoon ondenkbaar dat we het dit jaar in leeuwarden zonder grote noorde-lijke zakenbeurs zouden moet stellen.”

BELEVINGSamen met projectmanager Pieter Fokkema en haar collega’s heeft zij de afgelopen weken fl ink aan het project getrokken met als resultaat een gloednieuw netwerkevenement waar zakelijk noord-nederland elkaar eind maart kan ontmoeten onder het motto ‘Tel mee in zakelijk noord nederland’ Fokkema: “we hebben gekozen voor een naam die mak-kelijk af te korten is, goed in het gehoor ligt en waar toch de binding met de hoofdstad leeuwarden in verwerkt

3 7 O F 2 0 1 3 - 0 2

A R T I K E L


T R A D E E X P E R I E N C E L E E U W A R D E N

TJETTJE MIEDEMAProjectmanager WTC Expo.Leeftijd 28 jaar.Burgerlijke staat Gehuwd, 1 kind.Hobby Lezen.

PIETER FOKKEMAProjectmanager WTC Expo.Leeftijd 33 jaar.Burgerlijke staat Samenwonend.Hobby Watersport.

is. bovendien is het een naam die appelleert aan beleving en dat is ook wat we met Tel willen: een bezoek aan het evenement moet echt een beleving worden.”

De wereld verandert in een rap tempo en het zakelijke netwer-ken ook. Daarom verbindt Tel niet alleen jonge en oudere onder nemers en kleine en grote bedrijven met elkaar, maar wordt

er voor een zeer laagdrempelig en meer branchegericht concept gekozen voor ondernemers die el-kaar in deze tijd willen versterken, van elkaar willen leren en willen samenwerken om new business te genereren. De tijden dat je op za-kenbeurzen langs rijen stands liep waar ondernemers lieten zien wat ze in huis hadden is volgens Fok-kema voorbij. “Daarom biedt Tel het concept van de netwerk tafel.

Daar kan de ondernemer tegen een aantrekkelijk tarief een plek krijgen waar hij ongestoord kan netwerken zonder dat hij daarvoor een hele stand moet optuigen.”

PLEINENDaarnaast komt er via speciale pleinen een branchegerichte aan-pak rond onder andere de thema’s facilitair, fi nancieel en marketing & communicatie.

Breman Drachten is werkzaam in de seriematige woningbouw en kleine utiliteitsbouw. Bovendien beschikken wij over een gespecialiseerde afde-ling die zich richt op renovatie- en ketelvervangingsprojecten.

Onze specialiteiten:• Ketelvervanging• Centrale verwarming• Eéndagsmontage cv• Luchtbehandeling

• Elektrotechniek• Brandpreventie• Loodgieterswerk• Gas

• Water• Sanitair• Kwaliteitscontrole• Renovatie

De Giek 16, 9206 AT Drachten, T 0512 - 51 49 15, E [email protected], I www.breman.nl

Breman Drachten, uw duurzame totaalinstallateur!

Breman Service Drachten geeft u drie redenen om nu te kiezen voor een service- en onderhoudsabonnement voor uw cv- of ventilatieapparatuur:

1. Snel verhelpen van storingen zonder voorrij- en arbeidskosten2. Optimaal wooncomfort door periodieke inspectie- en onderhoud3. Profiteer het eerste jaar van 25% op uw abonnementskosten

Meld u aan via onze website (onder vermelding van actiecode Smallinger-land) of bel voor meer informatie 0800 - 44 222 44.

Janssenlaan 16, 9207 JD Drachten, T 0800 - 44 222 44, E [email protected], I www.warmteadvies.nl

Comfortabel wonen begint met Breman Service Drachten!

25%KORTINGin het 1e jaar op

uw abonnements-

kosten

Van idee naar markt In Leeuwarden is inmiddels een ‘Innovation Chain’ ontstaan die wereldwijd de aandacht trekt. Samen met onderwijs- en kennisinstituten wordt op

de Watercampus onderzoek gedaan naar vragen en ideeën uit de markt. Dit onderzoek wordt gestart in het lab om daarna in het Water Application Centre op grotere schaal te worden getest. Op demosites die in een straal van 50 kilometer rond-om Leeuwarden liggen, doen wetenschappers opschalingsonderzoek. Aan gesloten bedrijven krijgen daarna de kans om deze in de praktijk geteste technologieën wereld-wijd te vermarkten.

Bouwen aan de toekomstVele bedrijven, kennisinstituten en onderwijsinstellingen hebben elkaar gevonden op de Watercampus Leeuwarden. Wetenschappers uit alle delen van de wereld doen hier onderzoek naar oplossingen op het gebied van drinkwater, afvalwaterzuivering en waterdistributie. De Watercampus fungeert hiermee als ‘hub’ in een wereldwijd watertechnologisch netwerk. Een spil die kennis samenbrengt en innovatie mogelijk maakt. In twee jaar tijd is de campus enorm gegroeid. Om deze groei op te vangen en krachten fysiek te bundelen staat een uitbreiding van de Watercampus op stapel. Dit gebeurt in het groene hart van de Friese hoofdstad. In 2014 verrijst hier een toonaangevend gebouw dat alle voorzieningen biedt om innovatie mogelijk te maken.

Watercampus LeeuwardenWatercampus Watercampus Watercampus Watercampus Watercampus Dit is de toekomst van watertechnologie

kijkdat is ’t mooie vanleeuwarden

Zuiver water binnen handbereik. Het lijkt zo vanzelfsprekend, maar het is dé uitdaging voor de toekomst. De opgave is complex: de beschikbaarheid van zoet water staat wereldwijd onder druk terwijl de waterbehoefte explosief groeit. Dit vraagt in de hele waterketen om innovatieve oplossingen en nieuwe technieken. De Watercampus Leeuwarden neemt hierin het voortouw.

Meer informatie? Kijk op www.capitalofwatertechnology.nl

WATERCAMPUS LEEUWARDEN

Dít is de toekomst van watertechnologie

Wat is de Watercampus? De Watercampus bestaat uit ruim 20 bedrijven en instellingen, waaronder Wetsus. Wetenschappers uit alle delen van de wereld doen hier onderzoek naar oplossingen op het gebied van o.a. drinkwater, afvalwaterzuivering en waterdistributie. De Watercampus fungeert hiermee als ‘hub’ in een wereldwijd watertechnologisch netwerk. Een spil die kennis samenbrengt en innovatie mogelijk maakt.

Bouwen aan de toekomstVele bedrijven, kennisinstituten en onderwijsinstellingen hebben elkaar gevonden in de Watercampus Leeuwarden. In twee jaar tijd is de campus enorm gegroeid. Om deze groei op te vangen en krachten fysiek te bundelen staat een grote uitbreiding van de Watercampus op stapel. Dit gebeurt in het groene hart van Leeuwarden. In 2014 verrijst hier een toonaangevend gebouw met een vloeroppervlakte van 12.000 m2 dat alle voorzieningen biedt om innovatie mogelijk te maken.

Van idee naar markt In Leeuwarden is inmiddels een ‘Innovation Chain’ ontstaan die wereldwijd de aandacht trekt. Samen met onderwijs- en kennis-instituten wordt op de Watercampus onderzoek gedaan naar vragen en ideeën uit de markt. Dit onderzoek wordt gestart in het lab om daarna in het Water Application Centre op grotere schaal te worden getest. Op demosites die in een straal van 50 kilometer rondom Leeuwarden liggen, doen bedrijven opschalingsonderzoek. Aangesloten bedrijven krijgen daarna de kans om deze in de praktijk geteste technologieën wereldwijd te vermarkten.

Leeuwarden is hard op weg om dé Europese hoofdstad op het gebied van watertechnologie te worden. De Watercampus biedt huidige en toekomstige generaties wetenschappers alle voorwaarden om kennis te bundelen en innovatie mogelijk te maken. De uitbreiding van de Watercampus brengt deze ambitie een stap dichterbij.

Kennis samenbrengen, innovatie mogelijk maken wereldwijd vermarkten

Meer informatie? Kijk op www.wetsus.nl of www.wateralliance.nl


Science Centre

Van idee naar markt In Leeuwarden is inmiddels een ‘Innovation Chain’ ontstaan die wereldwijd de aandacht trekt. Samen met onderwijs- en kennisinstituten wordt op

de Watercampus onderzoek gedaan naar vragen en ideeën uit de markt. Dit onderzoek wordt gestart in het lab om daarna in het Water Application Centre op grotere schaal te worden getest. Op demosites die in een straal van 50 kilometer rond-om Leeuwarden liggen, doen wetenschappers opschalingsonderzoek. Aan gesloten bedrijven krijgen daarna de kans om deze in de praktijk geteste technologieën wereld-wijd te vermarkten.

Bouwen aan de toekomstVele bedrijven, kennisinstituten en onderwijsinstellingen hebben elkaar gevonden op de Watercampus Leeuwarden. Wetenschappers uit alle delen van de wereld doen hier onderzoek naar oplossingen op het gebied van drinkwater, afvalwaterzuivering en waterdistributie. De Watercampus fungeert hiermee als ‘hub’ in een wereldwijd watertechnologisch netwerk. Een spil die kennis samenbrengt en innovatie mogelijk maakt. In twee jaar tijd is de campus enorm gegroeid. Om deze groei op te vangen en krachten fysiek te bundelen staat een uitbreiding van de Watercampus op stapel. Dit gebeurt in het groene hart van de Friese hoofdstad. In 2014 verrijst hier een toonaangevend gebouw dat alle voorzieningen biedt om innovatie mogelijk te maken.

Watercampus LeeuwardenWatercampus Watercampus Watercampus Watercampus Watercampus Dit is de toekomst van watertechnologie

kijkdat is ’t mooie vanleeuwarden


Meer informatie? Kijk op www.capitalofwatertechnology.nl

WATERCAMPUS LEEUWARDEN

Dít is de toekomst van watertechnologie

Wat is de Watercampus? De Watercampus bestaat uit ruim 20 bedrijven en instellingen, waaronder Wetsus. Wetenschappers uit alle delen van de wereld doen hier onderzoek naar oplossingen op het gebied van o.a. drinkwater, afvalwaterzuivering en waterdistributie. De Watercampus fungeert hiermee als ‘hub’ in een wereldwijd watertechnologisch netwerk. Een spil die kennis samenbrengt en innovatie mogelijk maakt.

Bouwen aan de toekomstVele bedrijven, kennisinstituten en onderwijsinstellingen hebben elkaar gevonden in de Watercampus Leeuwarden. In twee jaar tijd is de campus enorm gegroeid. Om deze groei op te vangen en krachten fysiek te bundelen staat een grote uitbreiding van de Watercampus op stapel. Dit gebeurt in het groene hart van Leeuwarden. In 2014 verrijst hier een toonaangevend gebouw met een vloeroppervlakte van 12.000 m2 dat alle voorzieningen biedt om innovatie mogelijk te maken.

Van idee naar markt In Leeuwarden is inmiddels een ‘Innovation Chain’ ontstaan die wereldwijd de aandacht trekt. Samen met onderwijs- en kennis-instituten wordt op de Watercampus onderzoek gedaan naar vragen en ideeën uit de markt. Dit onderzoek wordt gestart in het lab om daarna in het Water Application Centre op grotere schaal te worden getest. Op demosites die in een straal van 50 kilometer rondom Leeuwarden liggen, doen bedrijven opschalingsonderzoek. Aangesloten bedrijven krijgen daarna de kans om deze in de praktijk geteste technologieën wereldwijd te vermarkten.

Leeuwarden is hard op weg om dé Europese hoofdstad op het gebied van watertechnologie te worden. De Watercampus biedt huidige en toekomstige generaties wetenschappers alle voorwaarden om kennis te bundelen en innovatie mogelijk te maken. De uitbreiding van de Watercampus brengt deze ambitie een stap dichterbij.

Kennis samenbrengen, innovatie mogelijk maken wereldwijd vermarkten

Meer informatie? Kijk op www.wetsus.nl of www.wateralliance.nl


Science Centre

miedema: “we hebben geko-zen voor thema’s die hier in het noorden goed vertegenwoordigd zijn en waarin veel ambitieuze ondernemers zich herkennen. Dat merken we aan de belangstelling die er voor is. er zijn zelfs onder-nemersverenigingen en bran-cheorganisaties die zich met hun leden aangemeld hebben.”

De vier grote gemeenten leeuwarden, Heerenveen, Smallingerland en Súdwest-Fryslân zijn op de gemeentepleinen aanwezig. maar ook De Friese meren, de nieuwe gemeente in oprichting, zal zich op de beurs

presenteren. Het bezoek aan Tel is overigens gratis. Het enige dat de bezoeker daar voor hoeft te doen is zich te registreren op de nieuwe website www.wctel.nl. ook het uitgebreide workshopprogramma kan geheel kosteloos bezocht wor-den. Daar is bewust voor gekozen, legt miedema uit. “Het moet een laagdrempelig en voor iedereen toegankelijk evenement worden en dat lukt niet als je entree gaat heff en. Dan werp je juist een drempel op.”

DOELSTELLINGDat zou dan weer haaks staan op de doelstelling van Tel en dat

is het creëren van een platform voor het zakenleven, overheden en zorgen onderwijsinstellingen. “elkaar ontmoeten, inspireren en zakendoen staan centraal op Tel en bovendien is het de uitgelezen mogelijkheid om het relatienet-werk te onderhouden en de eigen organisatie eens op andere manier en bij andere doelgroepen onder de aandacht te brengen. uiteraard is de achterliggende gedachte daarbij om ‘new business’ te gene-ren en dat is zeker in deze tijd niet onbelangrijk”, stelt Fokkema

Tel heeft ook de ambitie om de komende jaren nog verder aan

te sluiten en in te spelen op mo-derne vormen van communicatie, benadrukt miedema. “we hebben plannen genoeg om meer met moderne communicatiemiddelen zoals Facebook en Twitter te gaan doen. Tel moet in de toekomst het hele jaar in tel blijven. Je kunt dan denken aan een facebook-community waar men lid van kan worden en waar van alles te doen zal zijn. Kortom, er zijn nog talloze mogelijkheden om deze formule verder uit te bouwen en Tel tot in lengte van jaren tot een succes te maken.”



de mooiste

spullen

voor

tijdelijke

presentaties

welke

gasten

u ook

wilt

ontvangen...

TANJA

verhuurt

Postbus 98, 9470 AB Zuidlaren, Havenstraat 14, 9471 AM Zuidlarentelefoon: (050) 4092800, telefax: (050) 4095295, e-mail: [email protected] www.tanja.nl

Een full service accountantskantoor.

Adviseert, ondersteunt en prikkelt u graag bij het realiseren

van groei van uw onderneming en uw bedrijfsresultaat.

www.smidsenschakel.nl | [email protected]

www.bakkerheftrucks.nlBosdyk 4 - 8831 XD Winsum (Fr.) - Tel. 0517-341804

Fax 0517-341224 - E-mail: [email protected]


café Restaurant ’t Foarunder op het starteiland in het Sneker-meer heeft er een nieuwe aanwinst bij. een mega sloep voor gezelschappen tot ca. 60 personen. De afgelopen wintermaanden hebben we twee enorme sloepen voorzien van een nieuwe motor en een koelruimte voor de nodige versnaperingen onderweg. met een originele reddingssloep de Friese wateren verkennen, met of zonder catering voor een prijs waarvoor je niet thuis kunt blijven. u zelf bent de schipper, wij zorgen voor een passende pet. omdat hij korter dan 15 meter is, is een vaarbewijs niet nodig. een aanrader wanneer men met een grote groep een dag vol plezier wil beleven of

met alle familie en/of vrienden een onvergetelijke dag te heb-ben. uiteraard kan men bij ons ook terecht voor het zeilen met een skûtsje of praam, dit is altijd met schipper en bemanning. vanaf Pasen ontvangen wij de gasten weer als vanouds in ons café op het Starteiland in het Snekermeer, met een lekker kopje koffi e/ thee of iets sterkers. wij hebben de lunch- en dinerkaart vernieuwd, maar de hardlopers zijn uiteraard gebleven, aldus uitbater Hans vellinga. bent u nieuwsgierig geworden, wij heten u van harte welkom op het Sudwest-Fryslan plein tijdens Tel op de stand van café Restaurant ’t Foarûnder/Starteiland Snekermeer.

infective collective, social en media creatives uit leeuwarden, zal tijdens de nieuwe zakenbeurs wTcTel hun nieuwe Facebook Promotive applicatie gaan presen-teren. met deze applicatie kunnen bedrijven heel gemakkelijk en betaalbaar een eigen Facebook Share & win campagneopzetten en beheren volledig vol-gens de regels van Facebook. Het unieke van deze applicatie is dat deze inzichten geeft in data van de deelnemers. Deze data wordt door middel van een uitgebreid statis-tieken overzicht visueel gemaakt. vragen als: “wie van mijn Facebook

volgers is al klant bij mij?” en “welke interesses hebben mijn vol-gers?” kunnen zo gemakkelijk wor-den beantwoord. Hierdoor kunnen bedrijven nóg beter aansluiten bij hun volgers met hun posts en kun-nen ze gerichter en dus eff ectiever, adverteren. De campagnes zijn standaard geschikt voormobiel gebruik. benieuwd?Dinsdag om 14:00 uur en woensdag om 20:30 uur wordt de applicatie gepresenteerd tijdens de workshop. inschrijven voor de workshop kan via wtctel.nl. of kom langs bij de stand van infective collective.

Beurs Noviteiten

GROOT GROTER

GROOTST

INFECTIVE COLLECTIVE PRESENTEERT APPLICATIE VOOR FACEBOOK ACTIESOP WTCTEL


Postbus 336

9200 AH Drachten

Gauke Boelensstraat 82a

9203 RP Drachten

(0512) 54 35 43

[email protected]

hierisherian.nl

Niets is zo veranderlijk als de mens.We blijven ons veranderen, bekwamen, aanscherpen, ontwikkelen.

Achter al die ontwikkelingen zit een drive. De drive om te presteren, het onderscheid te maken, mee te tellen, gezien te worden. Als persoon, als organisatie, als product, als merk.

Die gedrevenheid kenmerkt Herian. Hier heerst de drive en spirit om samen met een opdrachtgever het onderscheid te maken in zijn communicatie.

Bezoek ons tijdens de Trade Experience Leeuwarden op 26 & 27 maart in het WTC Expo. Wij staan op het netwerkplein regio Drachten.

Wie vraagt komt

verder

Vragen over ondernemerschap?Bezoek ons op de TEL

Waar liggen mijn ondernemerskansen? Aan welke interessante projecten kan ik deelnemen?

Met uw vragen over ondernemerschap, zaken doen over de grens en innovatie, kunt u terecht bij onze adviseurs. Wij ontmoeten u graag op de TEL.

Meer weten? Wilt u meer over ons weten? Neemt u dan ook eens een kijkje op www.kvk.nl of volg ons via twitter @kvknoord of @seminarsnoord

Wij zijn partner in het Ondernemersplein Fan Fryslân

KvK OF_2.indd 1 07-03-2013 14:42:48

Friesland volgens Marsman

Denkend aan Frieslandzie ik ijverige ondernemerstraag door oneindiglaagland gaan,rijen ondenkbaarpretentieuze kantoorgebouwenals hooge pluimenaan den einder staan;en in de geweldigeruimte verzonkende boerderijenverspreid door het land,boomgroepen, dorpen,geknotte torens,kerken en olmenin een grootsch verband

De redactie van oF krijgt van alles in de digitale brievenbus. Zoals re-cent de bijdrage van een lezer, die een gedicht van Hendrik marsman bewerkte om zijn ambivalente gevoel ten opzichte van Friesland te uiten. Friesland, waar vernieu-wing soms net even wat trager lijkt te gaan dan in het westen van

het land. maar is dat ook echt zo? is Friesland traag als het gaat om innovaties? of is het gebrek aan ambitie? of: is het alleen maar schijn, een verkeerd imago?

Hoe staat het met de ambities van Friese ondernemers, anno 2013. met hun innovatieve vermogen. welke dromen hebben ze? en welke praktische bezwaren staan er tussen droom en werkelijkheid? Tijd voor een hogere versnelling? of business as usual? Daarover gaan de Ronde Tafelgesprekken die ondernemend Friesland maga-zine organiseert tijdens het Trade experience leeuwarden (Tel). een prachtige setting, live muziek, een hapje en een drankje en vooral….zéér interessante gasten!

Kom langs bij het ondernemend Friesland-op het Sudwest Fryslân plein en praat mee!

Talkshows: beide dagen, van 15.30 tot 16.15 uur!

DRoom en weRKeliJKHeiD in onDeRnemenD FRieSlanD

OVER AMBIËREN, INNOVEREN ÉN TEMPORISEREN

Programma DinSDaG 26 maaRT 2013

offi ciële openingsprogramma voor standhouders en genodigden:

10.30 uur – 11.00 uur ontvangst 11.00 uur – 11.05 uur welkom Robert berting,

algemeen directeur wTc expo11.05 uur – 11.15 uur opening

Ferd crone, burgemeester leeuwarden

11.15 uur – 11.45 uur Discussie netwerken 2.0 o.l.v. interviewer Geert van Tuinen (omrop Fryslân)

De discussie vindt plaats met een drietal ondernemers aan de hand van de stellingen over het doel van netwerken. wij stellen aan u voor:bernd Damme; oprichter van cravatta Pelliano en eyewear en in 2012 door Sprout uitgeroepen tot ‘de beste jonge ondernemer van nederland’

bertina van den berg van berino, the art of beauty, zij won in 2012 de verkiezing van ‘Zakenvrouw van het noorden’.

Ferdi bolland, songwriter en producer van wereldhits van Falco (Rock me amadeus), Status Quo (in the army now), van diverse Tv formats en verschillende musicals waaronder De 3 musketiers.

De opening vindt plaats op het horecaterras in de Friezenhal van het wTc expo complex.



Specialist in: VerzuimVerzuimV ,- en arbeidsvraagstukaagstukken

Waarom uitstellen als je het om uitstellen als je het kkunt oplossen?unt oplossen?

• Arbodienst nieuwe stĳl• Arbodienst nieuwe stĳl• Outplacement • Outplacement • Verzuimverze• Verzuimverze• V kering

Heeft u een lopende kwestie? Meldt deze bĳ ons aanft u een lopende kwestie? Meldt deze bĳ ons aanf .Wĳ komen met oplossingen!

www.compact-g.compact-grroeoepp.nl .nl

Al meer dan vijftig jaar rekenen ondernemers op onze

coöperatieve betrokkenheid en hulp. Onze vakwerkers nemen de verantwoordelijkheid

en zien het als een uitdaging om hun vakkracht maximaal te benutten. Door oplossingen

aan te dragen. En door vakwerk te leveren. Zekerheden waar u als ondernemer op kunt

bouwen én vertrouwen. Elke dag.

ernemers op onze

ntwoordelijkheid

en. Door oplossingen

ondernemer op kunt

Uitzenden/Detacheren | Payrolling | Werving & Selectie

Personeelsadvies | Agrarische Dienstverlening

kijk eens op schokkerproducties.nl

T 0513 46 41 00Jonkerslân - Fûgelsang 16

Advies,ontwerp enproductie op maat!

StandbouwStandbouw

Bezoek ons opde TEL BEURSLeeuwarden.

14.00 – 14.30 UURTitel Met 1 scherm een duidelijk overzicht. “Eindelijk een goed online inzicht met het Cross media dashboard”Spreker Alice van der ValkOrganisator CMCGLocatie Standnummer 5183

14.00 – 15.00 UURTitel Een goed verhaal verkoopt als een tierelierSpreker Erik MathlenerOrganisator Erik MathlenerLocatie Workshoppaviljoen 1

Titel Pak uw kans op FacebookSpreker Jeroen voor ’t HekkeOrganisator Infective CollectiveLocatie Workshoppaviljoen 2

Titel Het Nieuwe Werken een sprookje? Presentatie van kwalita-tief onderzoek naar werkomgeving en productiviteitSpreker Stefan LechnerOrganisator HanzehogeschoolLocatie Workshoppaviljoen 3

15.00 – 15.30 UUR:Titel Haal meer uit uw leadsSpreker Peter HoltermanOrganisator CMCGLocatie Standnummer 5183

15.30 – 16.15 UUR:RONDE TAFEL GESPREKTitel Droom en werkelijkheid in Ondernemend FrieslandOrganisator Ondernemend FrieslandLocatie Standnummer 5147

16.00 – 16.30 UURTitel U wilt meer bezoekers op uw website?Spreker Bart van der KooiOrganisator CMCGLocatie Standnummer 5183

16.00 – 17.00 UURTitel Innoveren met de klantervaringscirkelSpreker Jos BorsboomOrganisator Syntens InnovatiecentrumLocatie Workshoppaviljoen 1

Titel Nieuwe arbeidsmarktSpreker Marcèle van KerkvoordeOrganisator Syntens InnovatiecentrumLocatie Workshoppaviljoen 2

Titel ‘Wanbetalers? Wat kunt u doen’Spreker Liekele van der HeideOrganisator IncassadeLocatie Workshoppaviljoen 3

17.00 – 17.30 UURTitel Een goeie website begint bij een krachtige strategieSpreker Frans ReitsmaOrganisator CMCGLocatie Standnummer 5183

18.30 – 19.30 UURTitel Het Nieuwe Werken een sprookje? Presentatie van kwalitatief onderzoek naar werk-omgeving en productiviteitSpreker Stefan LechnerOrganisator HanzehogeschoolLocatie Workshoppaviljoen 1

20.30 – 21.30 UURTitel Klanten wegjagenSpreker Erik MathlenerOrganisator Erik MathlenerLocatie Workshoppaviljoen 1

Workshops



7 gouden services1 Grootste assortiment2 Eenvoudig een afspraak maken

(via www.kpn.com/kpnxl)3 Gratis parkeren voor de deur4 Zien en beleven hoe onze producten

werken5 Een persoonlijke helpdesk6 Reparatie terwijl je wacht 7 Altijd met een oplossing de deur uit

Beursaanbieding kpn XL winkel Leeuwarden: 9 maanden 50% korting op zakelijk mobiel bellen en internetten*

* Bij een nieuw of verlengd 2-jarig BedrijfsBundel XL 300 abonnementPrijs- en modelwijzigingen, technische wijzigingen en drukfouten voorbehouden.

internetten

Met gratis Nokia Lumia 920* Met gratis HTC 8X* Met gratis Samsung Ativ S*

25.⁶⁰/mnd

excl. btw

51.20

25.⁶⁰/mnd

excl. btw

51.20

25.⁶⁰/mnd

excl. btw

51.20

doet ‘t gewoon

Gratis parkeren voor de deur

Kpn XL winkel LeeuwardenPoolsterweg 2, 8938 AN LeeuwardenT: (058) 288 96 11E: [email protected]

OpeningstijdenMaandag, dinsdag, woensdag en vrijdag 8.00-18.00 uurDonderdag 8.00-21.00 uurZaterdag 10.00-17.00 uur

W

ER EL D ER FG O ED

• WO

RL

D H

ER I T A G E • P A T R I M O I NE

MO

ND

IAL

•

Ir. D.F. WoudagemaalWerelderfgoed sinds 1998

United NationsEducational, Scientific and

Cultural Organization

Bezoekadres: Gemaalweg 1a, 8531 PS Lemmer Zie voor de openingstijden op www.woudagemaal.nl

Ontdek de kracht van stoom in het bezoekerscentrum en beleef het mee in 3D.

De rondleiding voert je langs de fascinerende techniek van het grootste, nog in

werking zijnde stoomgemaal ter wereld. Een indrukwekkende kathedraal van

stoom gebouwd in de architectuur van de Amsterdamse School. Dat móet je

gezien hebben. Oog in oog met de beschermende kracht tegen het water.

Zonder Woudagemaal zag Nederland er heel anders uit!

- Spannende 3D-film

- Educatieve activiteiten

- Prachtige architectuur

- Technisch hoogstandje

- Gezellige koffie- en

theeschenkerij

- Werelderfgoed

Het Woudagemaal, uniek in de wereld

Magistrale beleving van stoom, architectuur en water

B E Z O E K H E T G R O O T S T E N O G W E R K E N D E S T O O M G E M A A L T E R W E R E L D

O N T D E K D E K R A C H T VA N

BON vooreen GRATISDOEBOEKJEvoor kinderengeldig geheel 2012

125777-5-WETTE_210x297fc.indd 1 20-02-12 17:03

Ontdek de kracht van stoom in het bezoekerscentrum en beleef het mee in 3D. De rondlei-

ding voert je langs de fascinerende techniek van het grootste, nog in werking zijnde stoom-

gemaal ter wereld. Een indrukwekkende kathedraal van stoom gebouwd in de architectuur

van de Amsterdamse School. Dat móet je gezien hebben. Oog in oog met de bescher-

mende kracht tegen het water. Zonder Woudagemaal zag Nederland er heel anders uit!

Het Woudagemaal, uniek in de wereld

Magistrale beleving van stoom, architectuur en water

- Spannende 3D-film

- Educatieve activiteiten

- Prachtige architectuur

- Technisch hoogstandje

- Gezellige koffie- en

theeschenkerij

- WerelderfgoedBezoekadres: Gemaalweg 1a, 8531 PS LemmerOpeningstijden: di. t/m za. 10.00 - 17.00 uur zo. 13.00 - 17.00 uurZie voor speciale- en feestdagen: www.woudagemaal.nl

BON vooreen GRATISDOEBOEKJEvoor kinderengeldig geheel 2012

Woudagemaal A4 2012-10.indd 1 12-09-12 10:53

4 8 O F 2 0 1 3 - 0 2


V A N B R A A K A C C O U N T A N T S

Begin april opent Van Braak Accountants zijn deuren ook in Franeker. Het is de elfde vestiging van het bedrijf dat, sinds haar oprichting in 1973, gestaag doorgroeit en inmiddels 150 werknemers telt. Wat is het

geheim achter dat succes?

VAn BrAAK ACCOUntAntS oPenT veSTiGinG in FRaneKeR

‘We nemen geen blad voor de mond’“eigenlijk groeien we uitsluitend door mond tot mond reclame. we zijn voornamelijk in kleinere plaatsen gevestigd. Dat was niet een vooraf bedachte strategie. Het is zo gelopen en het bleek erg succesvol. in amsterdam val je niet op, maar in marum of borger is dat wel het geval. en het loopt erg goed”, aldus vennoot Hennie van braak. Tweeëneenhalf jaar geleden groeide de vestiging in marum uit zijn jasje en zette van braak voet aan de grond in Friesland met

de opening van een vestiging in Drachten. “wij volgen onze klanten. Het aantal klanten in de omgeving Franeker en Harlingen groeide, het lag voor de hand om ook hier een vestiging te openen. we zijn graag goed bereikbaar voor onze klanten.”

DUIDELIJKHEIDHet bedrijf dankt zijn succes aan een fl inke dosis ‘nuchterheid en logisch nadenken’, aldus van braak: “we komen snel to the point. Je

hebt niet zoveel tijd nodig om te doorzien hoe de zaken ervoor staan. we houden niet van gebak-ken lucht. we zijn scherp, nemen geen blad voor de mond. we grijpen in wanneer dat nodig is. Je moet de winkel niet langer open houden dan verantwoord is en wanneer de situatie van je vraagt om personeel te ontslaan, dan moet je dat doen. Doormodderen werkt niet, daar zijn wij heel dui-delijk in.” en die duidelijkheid werkt positief. “Het geeft de ondernemer

ook lucht”, verklaart van braak. “in mindere tijden, in tijden van crisis moet je tijdig de bakens verzet-ten. we trekken klanten naar ons toe die zich thuis voelen bij onze fi losofi e. Je krijgt in feite vanzelf de klanten die bij je passen.”

GROEIENin de afgelopen jaren maakt het bedrijf een gestage groei door. met het kantoor Franeker opent van braak accountants zijn elfde vestiging. Hoe bewaakt van braak

• Aanhangwagens • Container AHW • Opleggers

• Autolaadkranen • Laad & Lossystemen • Meeneemheftrucks

• Bulkkippers • Kippers • Laadbakken

• Overheidsmaterieel • Wegbeheermaterieel • Wintermaterieel

Engineering – Fabricage – Coating – Onderhoud & keuringen – 24/7 Hydrauliekservice

Berltsum www.rondaan.nl Sneek







Berltsum

www.rondaan.nl

Sneek

• Autolaadkranen• Laad en lossystemen• Meeneemheftrucks

Engineering – Fabricage – Coating – Onderhoud & keuringen –

24/7 Hydrauliekservice













Berltsum

www.rondaan.nl

Sneek
















Berltsum

www.rondaan.nl

Sneek
















Berltsum

www.rondaan.nl

Sneek




Autolaadkranen • Laad en lossystemen • Meeneemheftrucks

Engineering • Fabricage • Coating

Onderhoud en Keuringen • 24/7 Hydrauliekservice


V A N B R A A K A C C O U N T A N T S

zijn befrijfsfi losofi e? “wanneer we een nieuwe vestiging openen betrek ik daar altijd iemand bij die al langer bij ons werkt. in Franeker bijvoorbeeld komt de leiding in handen van iemand die al 13 jaar bij ons werkt en voorheen op onze vestiging in Texel werkte. Het gaat trouwens om een rasechte Fries. Daarnaast beginnen er ook twee nieuwe mensen, in totaal werken er straks drie mensen op de vesti-ging in Franeker.”

INZICHTDoe zoveel mogelijk zelf: zo luidt zijn advies aan zijn klanten. “Het is van belang omdat het inzicht verschaft in je eigen fi nanciële situatie en dat inzicht is belangrijk. bovendien wordt het, dankzij de ontwikkelingen in gebruiksvrien-delijke boekhoudsoftware, steeds

eenvoudiger om veel zelf te doen. over een poosje draait iedereen zijn eigen jaarrekening uit. Dat zijn ontwikkelingen die je niet tegenhoudt en dat moet je ook niet willen.” natuurlijk: wanneer er behoefte aan is staan de mede-werkers van van braak accountants klaar voor álle werkzaamheden. “we staan altijd klaar voor de klant. en in alle gevallen houden we natuurlijk vinger aan de pols: elk kwartaal houden wij ter controle elk dossier tegen het licht.”

ECHTE ONDERNEMERSmaar per saldo doen ondernemers steeds meer zelf. en daardoor neemt van braak meer en meer de adviesrol op zich: “we zijn eigenlijk ‘huisdokter’ op fi scaal en juridisch gebied, we denken actief mee

met onze klanten. we houden in de gaten of het nodig is om bijvoorbeeld van bedrijfsvorm te veranderen, bij bedrijfsopvolging staan we klanten bij met raad en daad. we maken gebruik van de regels, we halen eruit wat erin zit. veel ondernemers betalen een-voudigweg te veel belasting om-dat ze niet geattendeerd worden op de mogelijkheden. ik denk dat we ons daarin wel onderscheiden van anderen. niet alle accountants wijzen hun klanten op bepaalde fi scale voordelen. wij doen dat wel. omdat we ook zelf ondernemers zijn. en bij veel accountants is dat niet het geval.”

HENNIE VAN BRAAKGeboren25 juni 1952 te Veenendaal.VooropleidingAccountant AA.LoopbaanTijdens zijn studie is hij zes jaar ijscoman geweest. Vanaf 1979 begon hij voor zichzelf als accountant.Burgerlijke staatGehuwd, vijf kinderen en drie kleinkinderen. De oudste zoon is vestigingsmanager in Tiel, een van de dochters is ook accountant binnen het bedrijf.Hobby’sVoetbalscheidsrechter en ver-leent als vrijwilliger handen spandiensten in de kerk.

w w w. t h i a l f . n l• Unieke vergaderlocatie, met goede voorzieningen• Goede cateringfaciliteiten, uitbreidingen mogelijk

met clinics (schaats, curling of ijshockey)

Thialf 1-1 Menno Stapert.indd 1 25-09-12 11:25

Hij kreeg een goede indruk van het werk van het world Trade center in leeuwarden, vertelt de noor, die zijn zetel heeft in new York. Hij werd door burgemeester crone en wethouder Deinum ontvangen op het stadhuis in leeuwarden, kreeg een rond-leiding door het wTc-complex en had een werklunch met betrokke-nen rondom het wTc en de wTc business academy. Dahl: ‘’Het wTc lijkt goed geworteld in de regio, en kan veel betekenen voor bedrijven op het gebied van handel en export. Dat past precies in de fi losofi e van het wTc wereldwijd: welzijn verbeteren door meer internationale handel.’’

Hij begon zijn europese tournee bewust in nederland. “nederland kent veel wTc’s. Dat is niet voor niks. Dit land is altijd gefocust geweest op handel en op het buitenland.’’ in leeuwarden werd hij onder meer bijgepraat over de wTc business academy door academic Director prof. dr. Rien T. Segers en managing Director evert Jan Schouwstra. ‘’Het onderwijs op het gebied van internationaal za-kendoen staat steeds verder af van de dagelijkse praktijk’’, legt Segers uit. ‘’Juist die verbinding tussen theorie en praktijk willen we leg-gen bij de wTc business academy. niet alleen kennis aanleveren, maar samen met de cursisten

kennis opbouwen die ze meteen kunnen toepassen in de praktijk, daar gaat het om. wij denken dat dit model wereldwijd kan worden overge nomen. overal in de wereld kunnen deze cursussen gegeven worden, met overal een andere expertise.’’

eric Dahl is bijzonder positief over dit initiatief. ‘’overal in de wereld zijn er prachtige initiatieven op het gebied van onderwijs. Het is heel belangrijk dat we dit internationaal met elkaar delen. we hopen dat onze nieuwe online database daar-in zal helpen. op die manier kun-nen ondernemers goed geholpen worden met een cursusaanbod op

maat. er zijn enorme kansen op het gebied van onderwijs’’, besluit de wTc-baas.

De world Trade centers assocation is opgericht in 1970 en bestaat uit meer dan 330 leden in bijna 100 landen. De wTc in leeuwarden is sinds 2004 één van de leden.

Op de foto van links naar rechts: Evert Jan Schouwstra, managing director World Trade Center Leeuwar-den, Freerk Faber, managing director World Trade Center Twente, Eric Dahl, CEO World Trade Center Association, Robert Berting, algemeen directeur WTC Expo.

Een bijzonder initiatief. Precies wat het internationaal zakenleven nodig heeft.’’ Zo reageerde Eric R. Dahl, de hoogste baas van de wereldwijde World Trade Centers, op de WTC Business Academy

in Leeuwarden. Dahl bezocht in februari de WTC’s in Rotterdam, Amsterdam, Den Haag en Leeuwarden.

ceo wtC’S oP beZoeK in leeuwaRDen

‘Enorme kansen op gebied van onderwijs’


W T C L E E U W A R D E N

Brandemeer 8

Industrieterrein De Ekers

8502 TV JOURE

tel. [0513] - 41 79 00

[email protected]

www.deijzerenman.nlDe IJzeren Man

D a k - & g e v e l b e p l a t i n g

Telefoon 06 - 100 42 999 • E-mail [email protected] • Internet www.yingmedia.nl

Nieuwbouw, Onderhoud & Refit.Motoren, Scheepsinstallatie & Elektra.

Navigatieapparatuur & Vuilwatersystemen.Hybridesystemen & Polyester reparaties.

Poetsen, Antifouling enz.

www.jachtservicezuiderbaan.nl [email protected]

Vuurtorenweg 218531 HJ Lemmer

Tel. 06-226 638 16

tIMPAAn en De veRanDeRenDe weRelD

Matchmaker in de civil societyEr is in Nederland iets bijzonders aan de hand. Het gaat om

een radicale verschuiving in het denken. Over wie waar ver-antwoordelijk voor is in zorg en welzijn. Over wat we van de

overheid mogen verwachten. En van het bedrijfsleven. En vooral: wat burgers zélf zullen moeten doen. Want dat hun rol groter wordt, dat staat vast. We noemen het de ‘civil society’ en de ontwikkeling is al volop in gang. Betrokken organisaties zullen zich af moeten vragen hoe er mee om te gaan. Bij Timpaan Welzijn, actief op het gebied van vrijwilligers werk, kinderwerk, jongerenwerk, opbouwwerk, ouderen-werk en (school)maatschappelijk werk, heeft men daar een heldere visie op. Een gesprek met directeur Martin van Iperen.


T I M P A A N W E L Z I J N

vraag tien willekeurige mensen op straat om een defi nitie te geven van de term ‘civil society’ en minstens acht weten niet waar je het over hebt. en toch heeft bijna iedereen in nederland er mee te maken.“Je kunt het omschrijven als een burgermaatschappij”, zo legt van iperen uit. “Zou je een driehoek te-kenen waarin je de krachtenvelden neerzet die de gehele maatschap-pij vormen, dan zou je in de punt bovenaan de overheid zetten. Zij zorgen voor wetten en regels. in de ene punt onderin zie je de vrije markt, met alle bedrijven waarmee de economie blijft draaien. en in de andere hoek onderin zie je de burgermaatschappij, zeg maar de civil society. Die society ontstaat

wanneer mensen zélf en zonder tussenkomst van de overheid zaken organiseren. Gewoon omdat ze dat nodig vinden. Dat kan van alles zijn. van gezamenlijke moestuintjes tot een inzamelactie voor een goed doel. maar het kan ook een struc-tureel karakter hebben, zoals het ex-ploiteren van een voetbalkantine of, zoals in onze branche, het beheer van clubhuizen, jongeren centra, of het bezoeken van ouderen. Kenmerkend is dat het vrijwel altijd gaat om vrijwilligerswerk.”

PAMPERENTheorieën over de civil society bestaan al decennia (de Grieken hadden het er zelfs al ver voor het jaar nul over), maar het is met

name de laatste jaren sterk in op-komst. en sinds de civil society ook een belangrijke rol speelt bij de wet maatschappelijke ondersteu-ning (wmo), ligt bij organisaties als Timpaan welzijn de verantwoor-delijkheid om het in goede banen te leiden. “Gemeenten krijgen via de wmo budget om te zorgen dat kwetsbare groepen betrok-ken blijven bij de samenleving. Je hebt het over het tijdig bieden van steun aan de personen die dat het hardst nodig hebben.” Je moet daarbij niet direct in de valkuil van het pamperen schie-ten, maar mensen zelfredzaam maken, zo stelt de directeur. of: in verbinding brengen met anderen, waardoor ze zich zelf kunnen

helpen. “Dat wil niet zeggen dat wij alleen maar doorverwijzen. absoluut niet. Het is alleen zo dat wij willen werken vanuit het besef dat tachtig procent van de neder-landers zichzelf keurig kan redden en vijftien procent slechts af en toe een beetje steun nodig heeft. Dan blijft er dus nog maar vijf procent over waar problemen structureel zijn. Door middenin de maatschap-pij te staan en een getraind oog en oor te hebben voor de wensen van klanten, willen we beter worden in focussen. Geconcentreerder hulp bieden aan de personen die het écht nodig hebben.” Dat ‘zelfredzaam maken’ van burgers gaat overigens niet zonder slag of stoot, aldus van iperen.

5 6 o F 2 0 1 3 - 0 2

“ook wij zijn een lerende organi-satie. wij willen als professionele hulpverlener én bemiddelaar staan tussen burgers en alle specialisti-sche organisaties die er bij betrok-ken zijn. Dat maakt dat wij onze medewerkers trainen en coachen en ze ook communicatie- en ma-nagementvaardigheden bijbren-gen. een medewerker die vroeger alleen uitvoerend werk deed wordt veel meer bemiddelaar. bijvoor-beeld als het gaat om de vraag wie er wanneer wordt ingeschakeld, of welke partijen even bij elkaar moe-ten worden gebracht. Dat wordt fl exibeler. muren tussen organisa-ties zullen worden afgebroken. De Timpaan-medewerker schuift dan niet zo maar door, maar signaleert,

analyseert en bemiddelt.”

KOPPELENDe nieuwe manier van werken is vooral gericht op samenwerken. Timpaan is hier al een fl inke tijd mee bezig. neem het project ‘connect’. in 2008 werd in Zuid-west Friesland geconstateerd dat tientallen jonge moeders uit beeld dreigden te raken en geen contact hadden met de offi ciële instan-ties. er werd besloten om jonge moeders aan elkaar te koppelen, met de gedachte dat zij onder be-geleiding elkaar tot steun kunnen zijn. verschillende organisaties als scholen, kraamzorg, thuiszorg en de gemeente werden betrokken. “Het heeft geleid tot 197 ‘matches’

tussen moeders; een vernieu-wende manier van hulp verlenen”, zo vertelde Symen Sjoerd de vries projectleider vrijwillige inzet Tim-paan, tijdens een recent Timpaan symposium.“veel burgers hebben heel goede ideeën over hoe de zorg anders moet. Dat geldt ook voor de vrijwilligers in de zorg, en natuurlijk ook voor onze mede-werkers. Het is verstandig om daar veel en vaak naar te luisteren en zo samen de zorg te verbeteren.”

RISICO’Seen terugtrekkende overheid, waar burgerinitiatief voor in de plaats moet komen; er kleven ook enkele risico’s aan, zo erkent ook directeur van iperen. “Je moet stevig de

vinger aan de pols houden. er kan een zekere vorm van paternalisme ontstaan, waarbij particuliere fi nanciers projecten steunen, maar dan ook kunnen bepalen wat er gebeurt. en door de inzet van veel vrijwilligers kun je natuurlijk ook een zekere vorm van amateurisme in stand houden. Dat is echter ook precies waarom Timpaan welzijn heel erg veel focus legt op samen-werking en matchmaking. Door de juiste partijen bij elkaar te hebben en kennis te delen. vertrouwen is dan belangrijk; een ander zijn specialisme gunnen.als schoolvoorbeeld van hoe het kan, noemt van iperen de Zweedse stad nacka, een voorstad van Stockholm. “een stad die met



90.000 inwoners min of meer vergelijkbaar is met leeuwarden of de gemeente Sudwest Fryslân”, zegt van iperen. “we zijn daar met een Timpaan-team naar toe gegaan, in de wetenschap dat men in Zweden al jaren verder is met het model van burgerparticipatie. wat we daar hebben geleerd? Dat het vooral om drie woorden gaat: betrokken-heid, samenwerking en effi ciency. Daar zijn in Zweden tal van goede voorbeelden van. in nacka heb-ben de plaatselijke imam en de dominee van de Zweedse kerk zelfs het plan opgevat om gezamenlijk een moskee en een katholieke- en lutheraanse kerk neer te zetten, in één gebouw. Het delen van facili-teiten zit toch al meer in het Dna.

De medewerker van de Kamer van Koophandel bemant een balie in de bibliotheek, dat soort dingen. Ge-bouwen liggen ook nog eens dicht bij elkaar. Kortom: de onderlinge afstand en de drempels zijn laag en in de gemeenschappelijke ruimtes van die gebouwen ontmoeten mensen elkaar.”

UTOPIADe civil society is dus geen utopia, maar kan een model worden waar nederland zich de komende jaren aan op kan trekken. essentieel is dan balans. emeritus hoogleraar anton Zijderveld (eerder verbon-den aan de erasmus universiteit, tevens gezaghebbend columnist van het Financieele Dagblad, red.)

publiceerde er veel over. Hij stelt dat evenwicht in wat hij noemt ‘de democratische driehoek’ (overheid, bedrijfsleven en vrije burgerini-tiatieven) essentieel is. immers: teveel bemoeienis van de overheid ondermijnt de vrije marktwerking. maar teveel vrije marktwerking kan weer leiden tot een maatschappij waar alleen nog het recht van de sterkste geldt. en zelfs een té grote invloed van burgerinitiatief kan vervelende consequenties heb-ben, zoals het ontstaan van een te strakke groepsstructuur, waar con-formisme de regel is en individueel initiatief in de verdrukking komt. Kortom: de pijlers moeten elkaar in evenwicht houden. in dat krachtenveld is de wel-

zijnswerker van de toekomst een ‘matchmaker’. iemand met veel contacten bij overheid, bedrijfs-leven én burgers, waarvan velen op vrijwillige basis iets willen doen voor de maatschappij. “Je kunt wel nagaan hoe belangrijk de positie van de welzijnswerker daarmee wordt”, zegt van iperen. “ Hij of zij moet sociaal zijn en moet goed kunnen communiceren, maar voor-al ook prioriteiten kunnen stellen. De welzijnswerker is de sluiswach-ter, die als eerste ziet of er ergens een probleem is en vervolgens moet bepalen hoe nijpend het is en vooral ook: wie er kan helpen bij de oplossing. indirect bepaalt hij of zij in belangrijke mate de maatschap-pelijke balans.”



ZEG EENSEERLIJK...

Kr8werk creatieve communicatie058 - 700 97 29 // [email protected] 18 // Leeuwardenwww.kr8werk.nl

... hoeveel reclame is u de afgelopen tijd opgevallen en bijgebleven? Wij gokken niet veel. En om eerlijk te zijn, dat hebben wij ook. Hoe dat komt? Omdat de middelmaat regeert.

Wij geloven niet in middelmaat. Wij geloven in de kracht van creatieve communicatie. Commu ni catie die werkt voor uw merk. Sprankelend, spraakmakend en waar nodig op het randje. Zodat het opvalt en u bijblijft.

We willen u vragen om eens naar uw eigen communicatie te kijken. Eerlijk. Springt u er uit? Raakt u uw doelgroep? Bent u uw concurrenten niet alleen zakelijk maar ook communicatief een stap voor? Of behoort u - sorry dat

we het zeggen - ook tot de middelmaat?

En zeg eens eerlijk, daar wilt u toch niet bijhoren?

WELKOM BIJ RAADBij RAAD De Administratieve Dienstverleners kunt u als ondernemer terecht voor alle finan cieel-zakelijke diensten. Administratie, belas -ting, financiële planning, noem maar op. Op basis van een uniek, scherp geprijsd abonne ment. Zo weet u precies waar u aan toe bent en zijn nare verrassingen achteraf uitgesloten. Meer weten over de voordelen vanDe Administratieve Dienstverleners?

DE ADMINISTRATIEVE DIENSTVERLENERS

IN ZEE MET RAAD

RAAD Joure, S.T. Landman, Westermarwei 1,8501 RA Joure, tel. (0513) 41 94 39.

6 1 O F 2 0 1 3 - 0 2v o l G O F n u o o K v i a e n . K i J K o P w w w . o F . n l .

Van Rossem gaf zijn analyse over geschiedenis en toekomst van de economie. “Geloof nooit wat economen voorspellen” , was zijn motto. “Nederland ligt zeer gunstig binnen de Europese Unie en heeft daardoor alle reden om te vertrouwen op een goed economisch perspectief.’ Van Rossum was niet de enige spreker. Er was ook een debat

over de branche waarin Empatec actief is. Zeg maar, ‘de markt voor mensen met een afstand tot de reguliere arbeidsmarkt’. De nieuwe Participatiewet, het aangekondigde ‘quotum’ voor arbeidsgehandicapten en de economische situatie bepalen op dit moment de agenda. Empatec ziet, in tegenstelling tot velen, echter ook voldoende uit-

dagingen. Onder aanvoering van Erik Kleppe, directielid Empatec vond een debat plaats, waar ook ‘debaters’ Linda Damhuis (direc-tielid Bogra Enkhuizen), Thiadrik Twerda, (loco-burgemeester gemeente Franekeradeel) Jan Harm Akkerman, (directie ICIT Franeker) en Henk van der Zwaag, algemeen directeur Empatec aan meededen..

Ook werd (voor de tweede keer) ‘De Tom’me’ award uitgereikt aan een bedrijf dat de Empatec kern-waarden op uitmuntende wijze heeft uitgedragen. De winnaar van 2013 werd Van Overbeek Tomaten/Gardeners Pride uit Beetgum. “Passie voor mensen, Ondernemend en Veelzijdig”, zo noemde juryvoorzitter Tom Mulder het bedrijf.

Geloof nooit wat economen voorspellenEmpatec organiseerde in februari onder grote belangstelling een inspirerend ondernemersnet-

werkevenement in eigen huis. Het thema: ‘Empatec, aanscherpen en aanpakken’ werd belicht door analyticus Maarten van Rossem. De altijd wat mopperende TV-persoonlijkheid gaf vanuit een

historisch perspectief aan dat er geen reden is om pessimistisch te zijn over de toekomst van Nederland.

E M P A T E C

Heftruck Verreiker Hoogwerker Code 95 EVC traject SSVV Opleidingen VCA BHV E Learning Hijs cursussen

ATO Bedrijfstrainingen is de laatste jaren flink gegroeid.

Dit is reden om te verhuizen.

Per 1 januari 2013 is het bedrijf gevestigd aan de Pallasweg 28 in Leeuwarden.

Pallasweg 28 8938 AS Leeuwarden 088 – 054 0 000 06 13 08 33 38 www.ato-training.nl [email protected]

Uw cijfers, onze zorg

Postbus 12638900 CG LeeuwardenT: (058) 284 82 84E: [email protected]: www.van-der-wiel.nl

Van der WielAccountancy | Belasting | Advies

Van der Wiel is een jong accountants- en advieskantoor

met ervaren medewerkers. U kunt bij ons terecht voor

het samenstellen van jaarrekeningen, het verzorgen van

salarisadministraties en belastingaangiften en het geven

van gerelateerde adviezen.

Wilt u meer informatie? Bel dan met

Gert van der Wiel: (058) 284 82 84

Of bezoek onze website: www.van-der-wiel.nl

6 3 O F 2 0 1 3 - 0 2

A R T I K E L


Z O N N E S T R O O M E X P E R T

ZOnneStrOOMeXPert maaKT eneRGiebeSPaRen maKKeliJK en beReiKbaaR

MaatwerkZonnestroomexpert heeft een duidelijke missie: energiebesparing en energieopwekking voor de

bestaande woningvoorraad makkelijk en bereikbaar maken. Het aan de Stationsweg in Leeuwarden gevestigde bedrijf heeft daarbij kwaliteit en de wensen van de klanten hoog in het vaandel staan.

“Het zijn de pijlers onder ons bestaansrecht”, stelt Wim de Vries, die Zonnestroomexpert samen met zijn partner Bert Schenkel heeft opgericht.

P ersoneelA dministratieR egistratieS alarisverwerkingE nC onsultancy

Postbus 438 • 8901 BE • Leeuwarden • Tel: 058-2954800 • Fax: 058-2954809 • [email protected]

www.parsec.nl

Omdat het werkt.Parsec is Continuïteit en kwaliteit in P&O taken Parsec adviseert bedrijven en instellingen op het terrein van personeel en organisatie


De cijfers liegen er niet. Slechts een duizendste van alle stroom die in nederland wordt gebruikt, wordt geleverd door zonnepanelen, maakte het centraal bureau voor de Statistiek onlangs bekend, Het is wim de vries en zijn compagnon bert Schenkel al jaren een doorn in het oog dat er zo weinig gebruik wordt gemaakt van de zon om energie op te wekken. Ze weten waar ze het over hebben, want ze zijn beiden al jarenlang werkzaam in de energiesector.

STIJGENDE ENERGIELASTENbedrijven worden steeds vaker geconfronteerd met medewerkers die het fi nancieel moeilijk hebben. Het aantal loonbeslagen groeit. Stijgende energielasten spelen daarbij vaak een rol. Daarom heeft Zonnestroomexpert een bijzondere dienstverlening voor bedrijven ontwikkeld die laagdrempelig zonnestroom voor medewerkers bereikbaar maakt. er kan een pakket op maat worden samengesteld, van een voorlichtingsessie tot en met een betalingsregeling via het salaris. De vries: “De werkgever toont zo

maatschappelijke betrokkenheid en de werknemer profi teert van groene en voordelige stroom.”

OPTIMAAL ADVIESZonnestroomexpert levert het grootste assortiment topmerken zonnepanelen voor zowel particu-liere eigenaren als onder nemers in noord-nederland. maar, zo legt De vries uit, met het leggen van zonnepanelen zijn we al aan het eind van het traject. “Het eerste wat we doen is luisteren naar de klant. Gaat het erom om met een beperkt budget zo snel mogelijk het hoogste rendement te halen of is een het hebben van eigen, van het energiebedrijf onafhankelijke duurzame stroomvoorziening

belangrijk? Dit soort vragen moe-ten eerst beantwoord worden om te komen tot een optimaal advies.”

De vries:“als men dan met ons in zee gaat, verzorgen wij hele traject: van de plaatsing van panelen tot het aanvragen van subsidies.” voor de uitvoering van het werk is Zonnestroomexpert een samen-werkingsverband aangegaan met het gespecialiseerde leeuwarder installatiebedrijf P. de vries. een bewuste keus, benadrukt De vries. “Het bedrijf staat hoog aangeschreven en is leidend in het toepassen van duurzame oplossin-gen. bovendien zijn de monteurs gecertifi ceerd voor het aanleggen van onze installaties.”

WIM DE VRIESMet compagnon Bert Schenkel eigenaar /oprichter van Zonnestroomexpert.Geboren5 september 1966 in Steenwijk.Burgerlijke staatGehuwd, 1 kind.LoopbaanVia de marketing en reclame is hij terecht gekomen in de fi nanciële dienstverlening en was leiding-gevende bij o.a. ING/RVS. Vervol-gens heeft hij de overstap gemaakt naar de energiesector als commer-cieel manager terecht gekomen bij de Energiewacht Groep/Gaswacht. Bedrijf: Begin februari is de vestiging en de showroom van Zonnestroomexpert aan de Stationsweg in Leeuwarden offi cieel geopend. De Showroom is iedere Zaterdag van 09.30 uur geopend. Voor meer informatie zie www.zonnestroomexpert.nlHobby’sOp Wadddeneilanden verblijven en zeevissen.

Z O N N E S T R O O M E X P E R T

6 6 O F 2 0 1 3 - 0 2

Overnachten in de jungleVier weken lang trokken Mark van der Steen (grafisch vormgever) en

Remco van der Steen (webdesigner en developer), broers en collega-ondernemers, door Thailand. Meerdere vrienden bleken daarmee

goede ervaringen op te hebben gedaan in dat land: het is makkelijk reizen, mooi weer en het leven is niet duur. Ze kozen voor een backpackvakantie. Hun doel: even helemaal afschakelen en inspiratie opdoen.

6 7 O F 2 0 1 3 - 0 2

A R T I K E L


F R I E Z E N I N D E N V R E E M D E

ANDRIES VISSER bouw-teken-ontwerpstudio

smidstraat 12 8715hs stavoren m.06-51607831 t.0514-682813 e.andriesvisserbouwstudio.nl www.andriesvisserbouwstudio.nl

Haal meer uit uw PC met IP Computertrainingen Gratis kennismakingsles Excel, Word,

Powerpoint, ECDL of Boekhouden

Leeuwarden: 058 302 0013Heerenveen: 0513 746 012

www.trainingcentrumleeuwarden.nl

www.janfeenstra.nl Sneek 0515-411400

outplacement - werving&selectie - bemiddeling - mediation - loopbaanadvies

“ Investeren in de mensen, hun ontwikkeling en het geven van toekomstperspectief, zijn in mijn ogen de succesfactoren van ieder gezond bedrijf. ”


MARK VAN DER STEENBedrijfMarkyourdesign.FunctieGrafi sch vormgever / dtp-er.Geboren30 januari 1984 in Leeuwarden. Burgelijke staatGehuwd.Hobby’sVoetballen, fi lms kijken, muziek luisteren en sinds onze vakantie nu ook ‘nine-ballen’.Woonplaatsen in Friesland: Leeuwarden.

REMCO VAN DER STEENBedrijfStudio Steen / Uitleganimatie.FunctieWebdesigner en developer / Animator.Geboren3 mei 1988 in Leeuwarden.Burgelijke staatSamenwonend.Hobby’sVoetballen, tafeltennis, fi lms en series, muziek, gamen.Woonplaatsen in Friesland: Leeuwarden.

HOE HEBBEN JULLIE DIE VIER WEKEN DOORGEBRACHT?Remco: “we zijn in bangkok begonnen, daar zijn we 5 nachten gebleven en konden we mooi bijkomen van de reis en een beetje wennen aan het land.”mark: “we zaten op Khao San Road, een bekende verzamelplaats voor backpackers, we hebben daar een paar mooie avondjes beleefd.”Remco: “vandaaruit trokken we naar het noorden van Thailand, naar chang mai, voor een jungle-tour van 2 dagen. na chang mai zijn we naar het zuiden gegaan en hebben daar een aantal eilandjes bezocht: Phuket, Koh Samui en Koh Phangan. na totaal 4 weken Thailand zijn we via bangkok weer teruggevlogen.”

HOE HEBBEN JULLIE BANGKOK ERVAREN?mark: “we vonden bangkok erg leuk. enorme stad natuurlijk, los van de bezoekers wonen daar al zo’n 12 miljoen mensen. en zeker waar wij zaten was van alles te doen.” Remco: “Het was ook wel een vieze stad, vooral door zijn open riool

en smog-lucht. Sommige mensen droegen ook mondkapjes. absurd hoeveel taxi’s en tuktuk’s daar rondcrossen. “

WAT WAS DE MEEST BIJZONDERE BELEVENIS?mark: “Toch wel de totale ervaring denk ik. onze reis was een goede mix van dingen bekijken, mensen ontmoeten, stappen, maar ook wel echt vakantie houden.”Remco: “maar als we één ding moeten uitlichten: dan was de jungletour toch wel de meest bijzondere ervaring.”

HOE KWAMEN JULLIE OP HET IDEE VAN EEN JUNGLETOER?Remco: “na het hectische bangkok wilden we ook graag wat meer van het land zien. we hadden al ge-hoord dat je in het noorden goed een jungletour kan doen, dus daar waren we snel uit.” mark: “we reisden met een groep van 9 mensen plus een gids. in die groep zaten verder een nederlands meisje, een Zwitsers stelletje, twee amerikanen en een Fransman die zijn moeder van 73(!)

mee had. Geweldige groep.”Remco: “en ongelofelijk dat die vrouw die hele tour mee gedaan heeft, het was in die hitte best pittig en het pad was soms echt heel stijl. of we moesten over een boomstam klimmen een paar meter boven een riviertje. Respect!”

WAT MAAKTE IN DE JUNGLE DE MEESTE INDRUK? IS HET OOK SPANNEND GEWEEST? Remco: “echt spannend was het niet, dat viel eigenlijk wat tegen. we hebben bijvoorbeeld geen wilde dieren gezien, iets waar je wel wat op hoopt in het begin. wel een stukje op een olifant gereden.”mark: “eén keer moesten we stop-pen omdat er een spin te zien was. maar waar wij zochten naar een beest met dikkere armen dan die van onszelf, bleek het een heel klein miezerig spinnetje te zijn. in nederland zie je ze wel groter. Hadden we niet voor hoeven stop-pen dus.”Remco: “Het meest indrukwekken-de was uiteindelijk de overnach-ting. midden in de jungle sliepen we in een houten hutje. Het was volledig helder, we hebben nog

F R I E Z E N I N D E N V R E E M D EMark (voor) en Remco (achter) hollend in de

jungle

Remco aan een pilsje Mark (links) en Remco (rechts)

Sign ProjeXXXLPrinting

carstyling, gelvelreklame, textielbedrukking,

Vraag vrijblijvend naar de mogelijkheden en laat u verrassen!

carwrapping, autoreklame, raamblindering,reklameborden, sportveldreklame, interieurdecoratie, standdecoratie, tevens voor uw drukwerk,

Full Color Printing

Hendoweg 3-6 9101 PC Dokkum e:[email protected] i:www.signprojex.nl tel:0519 - 22 04 03

Learmole 18, Workum T. 0515-755201 M. [email protected]

Juist nú kunnen de meeste ondernemers wel wat hulp gebruiken. Wij geven graag vrijblijvend advies om ook in deze economisch roerige tijden uw omzet te verhogen.

7 1 O F 2 0 1 3 - 0 2v o l G O F n u o o K v i a e n . K i J K o P w w w . o F . n l .

F R I E Z E N I N D E N V R E E M D E

nooit zo’n helder sterrenstelsel gezien. ’s Avonds een kampvuur-tje gemaakt, geweldige sfeer.”

WAT WAS VOOR JULLIE HET MEEST OPVALLENDE AAN THAILAND QUA GEWOONTE EN CULTUUR?Remco: “Het verkeer: het lijkt soms of ze geen regels hebben maar het gaat toch elke keer net goed. We hebben een paar span-nende TukTuk-ritjes gehad!”Mark: “Ook viel het ons op de mensen daar veel minder multi-tasken. In een kleine kroeg in Nederland werkt bijvoorbeeld één iemand die zowel de bestel-ling opneemt, serveert en uitein-delijk afrekent. Daar gebeurt dat door drie verschillende mensen. Het ziet er dan wat dom uit om-dat ze vaak niks te doen hebben, maar waarschijnlijk kan er slechts eentje Engels en eentje rekenen.”

JULLIE ZIJN BEIDE ONDERNEMERS: HEEFT DEZE VAKANTIE OOK NOG WAT OPGELEVERD OP ZAKELIJK GEBIED? Mark: “Het is sowieso goed geweest om even uit het dage-lijkse ritme te stappen. Je krijgt op die manier de tijd om na te denken over hoe je de dingen doet. Ik heb niet direct hele andere invalshoeken gevonden, maar vooral bevestiging gekre-gen voor mijn eerder gemaakte keuzes.” Remco: “Het jaar 2012 was voor mij een hectisch jaar zonder vakantie. Wanneer ik het zo druk heb is er weinig ruimte voor nieuwe inspiratie en ideeën. Daarom was het erg fi jn om vier weken uit het normale ritme te stappen om eens over je onder-neming na te denken.”

WAT ZIJN JULLIE TOEKOMSTPLANNEN OP ZAKELIJK GEBIED ?Mark: “Ik ben sinds een paar jaar bezig met mijn eigen bedrijf (Markyourdesign) en ga verder met de weg die ik ingeslagen ben, probeer komend jaar mijn klanten-kring wat te verbreden maar blijf mezelf intussen ook ontwikkelen. Ik heb nog niet voor ogen hoe ik er over 5 jaar voor wil staan, op dit moment voelt dit goed. Ik heb niet de ambitie om heel groot te wor-den omdat ik veel voldoening haal uit mijn persoonlijk contact met mijn klanten. Die betrokkenheid wil ik in ieder geval houden.” Remco: “Ik heb een eigen onder-neming (Studio Steen), wat goed draait. Hiermee ga ik op dezelfde weg verder. Daarnaast ben ik vorig jaar samen gegaan met Jorrit van Kaam van Uitleganimatie.nl. Met Uitleganimatie hebben we grote plannen: daar gaan we de komen-de jaren fl ink mee aan de slag.”Mark: “We doen ook veel klussen samen, ik verwacht dat in de toe-komst alleen nog maar meer.”

HEBBEN JULLIE TIPS VOOR ANDERE THAILANDGANGERS?Mark: “Voor vakantiegangers die het buiten Europa willen zoeken is het wel een aanrader. Wij heb-ben het in ieder geval als prettig ervaren, het land is zo divers dus er is altijd wel wat voor je te vinden. Als grafi sch vormgever heb ik de reclame daar niet als inspirerend ervaren omdat het meeste oud of lelijk is. Er wordt in ieder geval niet veel aandacht aan besteed lijkt het”.Remco: “Als je een echte zaken-reis wilt maken zijn er voor onze sector denk ik interessantere landen dan Thailand. Zoals wij de reis hebben ingevuld was Thai-land perfect voor ons. Genieten van het weer, land en rust. Jezelf opladen om weer vol voor je onderneming te gaan.”

treffent p&o service

PersoneelOrganisatieArbo, verzuim

Advies, projectenMKB

tel. 06 - 295 78 [email protected]

Kanaalsweg 78457 EJ Gersloot

Clara Boel

Uw wensen,ons vak.

Bouwen metvertrouwenOngeveer een derde van de bouwkosten gaat op aan de draagconstructie. Besparingen, zonder dat de kwaliteit en veiligheid in het geding komen, kunnen er voor zorgen dat projecten financieel wèl haalbaar zijn. Juist in deze tijd is dat relevanter dan ooit. Slim construeren maakt steeds vaker het verschil tussen wel of niet bouwen.

De constructeur om op en mee te Bouwen!

ADviseur in: - Houtconstructies - stAAlconstructies- Betonconstructies - FunDeringstecHnieken

expertise: - BouwgeBreken - BrAnDveiligHeiDsonDerzoek

www.nagelhout .nlwoudsend-bv

AANNEMERSBEDRIJFWATER- EN WEGENWERKEN

Alle voorkomende

Trailerhelling

Uw adres voor:

Steigers

Aanleg jachthavens

beschoeiingenen oevervoorzieningen, enz.

Houten bruggen

93 enaelessoV8551 PZ WoudsendTel. 0514 - 59 12 55

Fax. 0514 - 59 15 [email protected] gecertificeerd

SmikkelenIn februari was het tijd voor de tweede editie van Smuk en Smikkel, de alternatieve brunchmarkt in

Leeuwarden waar goed eten, heerlijke muziek en smaakvol vintage design samenkomen. In Post Plaza lieten vooral creatieve Friese ondernemers laten zien wat ze te bieden hebben. En dat was nogal wat.

7 3 o F 2 0 1 3 - 0 2v o l G O F n u o o K v i a e n . K i J K o P w w w . o F . n l .

Heideanjer 2 - Drachten T. 0512 - 543 221www.arrix.nl

Meer weten? www.arrix.nl/referenten

,,Arrix Automatisering is óók glashelder!’’

Jan Douma, directeur Arrix Automatisering:

“ Arrix verplaatst zich altijd eerst in de klant.

Daar begint automatiseren mee.’’

ICT Infrastructuur / Cloud Service /

Exact Software / Helpdesk

Sharepoint / Internetmarketing /

Webdesign / Softwareontwikkeling

Arrix Automatisering en Arrix Optimus maken

deel uit van de Arrix holding. Daaronder

vallen bovenstaande business units. Arrix is

altijd duidelijk en verbetert bedrijfsprocessen.

Wij zijn een glasheldere groothandel. We onderscheiden ons

door duidelijkheid, een klantgerichte en klantvriendelijke aanpak

en medewerkers die willen en kunnen meedenken met onze klanten.

Dat zie ik ook terug bij Arrix. Inmiddels doen wij al jarenlang zaken

met het automatiseringsbedrijf. We zijn nu eenmaal goed in glas,

maar hebben geen verstand van ICT. Om dat probleem op te lossen,

zochten we een betrouwbare automatiseerder, een vakkundige partner die ons daarmee

kon helpen. Het klikte gelijk met Arrix en de samenwerking loopt als een trein. Ons netwerk

wordt continu door hen gemonitord en draait altijd. We krijgen wel eens een melding

dat er een storing is opgelost, voordat wij überhaupt problemen ondervonden. Dat is

pro actief werken en prettig voor ons. Verder zijn we ook zeer te spreken over de help-

desk. Ik ben geen ICT-er maar als ik vragen heb, begrijpen ze mij bij Arrix direct en weet

men mij in begrijpelijke taal uit te leggen hoe ik moet handelen. Ik weet dat ik volledig

aan Arrix Automatisering overgeleverd ben, maar het vertrouwen is er.

Een 10 geef ik nooit, maar Arrix komt er héél dicht bij in de buurt.

Egbert van Reenen, Directeur Drachtster Glashandel BV

Drachtster Glashandel BV is een gerenommeerd familiebedrijf met jarenlange ervaring.

De betrouwbare onderneming levert en monteert glas en alle aan glas verwante artikelen

aan glashandels, woningbouwbedrijven, schilders, aannemers en glaszetbedrijven. Niet

alleen in Friesland, maar ook in Groningen en Drenthe. Directeur Egbert van Reenen

‘spiegelt’ zijn bedrijf aan Arrix Automatisering en ziet de nodige overeenkomsten.

Drachtster_entrepeneur.indd 1 18-02-13 12:21





































































































































































































































































































































Paul van der monde – ooit furore makend als culinair journalist bij oF – serveerde zijn Fryslân burger, gemaakt van Fries rundvlees. Sietske Ketelaar maakte prachtige prijskaartjes met haar custommade Smûk en Smikkel stempel. en aan mooie namen ook geen gebrek: cut the crêpe bijvoorbeeld, is een mobiele crêperie van drie dames uit Groningen. ontstaan uit een

liefde voor Franse crêpes en festi-vals. en op het buitenplein kookte Jurjen catering uit makkum een Hongaarse bogrács (soep). een bogrács (ook wel heksenketel) werd in vroegere tijden door Hongaarse herders gebruikt om, hangend aan een driepoot, boven vuur te koken. Smuk en Smikkel blijkt een succes: dit jaar kwamen er meer dan 1200 bezoekers.

Foto’s Martina Schiphof

7 5 o F 2 0 1 3 - 0 2v o l G O F n u o o K v i a e n . K i J K o P w w w . o F . n l .

t Strandhuysp a v i lj o e n B u re n

´Strandpaviljoen ‘t StrandhuysBuren Amelande: [email protected]: 0519-542554 b.g.g.: 0519-542156

www.strandhuys-ameland.nl

Ru imte geven aan n ieuwe ide eën , vergaderen in e en insp i re rende omgev ing o f verd iend cu l ina i r on tspannen in e en dynamische omgev ing . S t randpav i l j oen ‘ t S t randhuys op

Ameland b ied t u ta l loze mogel ij kheden om het nu t t ige met he t aangename te veren igen . U bent van har te welkom!

0512 712046 | www.softstream.nl | [email protected]

voor uw: TRAPPENKOZIJNENDEUREN

IDSKENHUIZEN 0513 43 13 62

Het is oorlog aan het valutafront. nadat vorig jaar de Zwitsers al besloten hun Zwitserse frank vast te zetten op 1,20 ten opzichte van de euro, is ook de tweede economie ter wereld, Japan, in een fase waarin alles op alles wordt gezet om de yen goedkoper te maken ten opzichte van alle referentievaluta. Daar komt bij dat de Yuan, de munt in china, al jarenlang in een vaste (te lage) bandbreedte ten opzichte van de dollar wordt gepositioneerd. wat betekent dit nu voor beleggers? een daling van de waarde van een munt is meestal het startschot voor een rally in de betreff ende aandelen-markt. maar welk eff ect is groter voor een wereldwijde belegger die in euro’s rekent, de stijging van de koersen van aandelen of de daling van de valuta?

beleidsmakers en politici hebben zo hun motieven voor de verlaging van een valuta. Deze argumenten variëren van het stimuleren van de export, het op peil houden van de werkgelegenheid tot het verkleinen van de staatsschuld in reële termen. Het aanwakkeren van infl atie en geldontwaarding zorgt voor een welkome verlaging van de schuldenberg.

De laatste echte valutaoorlog dateert van de jaren ’30, toen landen achter elkaar de ‘gouden standaard’ verlieten, een koppeling van hun wisselkoers aan de goudprijs. De landen die daar als eerste mee begonnen profi teerden van een zwakkere valuta en een sterkere economische groei. naarmate meer landen de ‘gouden standaard’ ver-lieten ontstond er een race naar de bodem met een nieuw evenwicht als resultaat. Het werd een wedstrijd die slechts weinig winnaars kende. De huidige situatie verbleekt bij de toen gevoerde strijd, maar de trend

naar een lagere koers van de valuta is zichtbaar in vrijwel alle ontwik-kelde markten.

Terug naar de eff ecten voor de wereldwijde belegger. laten we eens kijken naar wat er gebeurt bij de bedrijven in landen waar de munt devalueert. logischerwijs betekent een zwakkere munt een betere concurrentiepositie voor de exporterende bedrijven in deze landen. Gevolgen: omzet- en winstgroei en hogere koersen voor deze bedrijven in lokale valuta. we zien dit bijvoorbeeld terug in Japan, waar de beurs vanaf december 2012 15% beter presteerde dan de amerikaanse beurs. Kijken we echter naar dezelfde beursontwikkeling in dollars dan is die winst verdampt tot een schamele 2%!

meerdere onderzoeken naar de gevolgen van devaluaties voor wereldwijd georiënteerde beleggers tonen aan dat dit eff ect eerder regel is dan uitzondering. in een studie naar meer dan 100 grotere valuta devaluaties (dalingen van meer dan 10%) wordt slechts in 13% van de gevallen een outperformance behaald voor de belegger die in dollars rekent maar in buitenlandse valuta’s belegt. aan de andere kant is er een kans van 88% op een outper-formance in dollars ten tijde van een stijging van de buitenlandse valuta!

wat veroorzaakt deze op het eerste oog tegenstrijdige eff ecten? Het eff ect van de daling van de munt is blijkbaar sterker dan de extra winstgroei die door de bedrijven wordt gerealiseerd. Daarnaast wordt de waardering van bedrijven die profi teren van de winststijgingen door valutadalingen benedenwaarts aangepast. Het valuta-eff ect is na-melijk niet duurzaam en slecht voor-spelbaar voor beleggers. analisten

passen de koers/winst verhouding naar beneden aan. waar een winst van 5 met een koers/winst verhou-ding van 10 tot een koers van 50 leidt, leidt een stijging van de winst naar 5.5 (door valutadaling) eerder tot een koers/winstverhouding van 8, met als koersresultaat 52 in lokale valuta. Tel uit je … verlies indien de valuta met 10% is gedaald.

andersom is het zo dat een sterkere munt ervoor zorgt dat bedrijven gedwongen worden competitief te opereren door effi ciënter en eff ectiever te gaan werken. De winst in lokale valuta mag dan misschien dalen door omzet- en winst-dalingen, dit eff ect wordt meer dan gecompenseerd door het positieve valuta-eff ect. en wat gold voor de koers/winstverhouding bij daling van de lokale valuta geldt nu om-gekeerd, de koers/winst verhouding stijgt.

De boodschap voor europese beleggers die wereldwijd beleggen is duidelijk, bij grotere schokken in valutaverhoudingen domineert het valuta-eff ect het aandelenresultaat. meer technisch: zorg als wereldwijde belegger, gedurende periodes van valutaschommelingen, dat je ‘long’ zit in aandelen uit landen waar de valuta stijgt en ‘short’ in landen waar de valuta daalt.

Dit geldt ook voor beleggers in opkomende markten. beleidsmakers vechten in opkomende markten meer dan in ontwikkelde markten tegen de infl atie. met als gevolg stijgende rentes en stijgende valuta. beleidsmakers zien zichzelf in opko-mende landen wellicht als verliezers van de valutaoorlog, beleggers in opkomende landen komen waar-schijnlijk als winnaars uit de bus!

Rob visschedijk

Valuta’s op de loop

7 7 O F 2 0 1 3 - 0 2

A R T I K E L


C O L U M N R O B V I S S C H E D I J K , T R U S T U S

“ook al zijn we een internetbedrijf, de klant kan rekenen op onze deskundigheid”, stelt cees wagen-aar. Dat betekent dus dat alles wat binnenkomt niet zomaar klakkeloos verwerkt wordt. “we kijken goed wat de klant wil en of de manier die hij voor ogen heeft wel de juiste manier is omdat te bereiken. als we denken dat het beter kan of misschien anders moet of we ontdekken een fout, dan nemen we direct contact op met de klant om te overleggen en te adviseren. maar ook als het gaat om bijvoorbeeld de papierkeuze staan we onze klanten graag met raad en daad terzijde’’, vult zijn compagnon nanne Dijkstra aan.

TOEGEVOEGDE WAARDEHet is een werkwijze waarmee zij zich van veel andere internet-bedrijven onderscheiden. wagen-aar: “we merken dat aan onze klanten. Die waarderen het heel erg dat we met ze meedenken, waardoor zij het optimale resultaat aan drukwerk in huis krijgen. Ze zien dat ook echt als een toege-voegde waarde van ons, omdat ze daar bij andere bedrijven soms minder goede ervaringen mee hebben.”

Daarnaast heeft Slimdruk een zeer uitgebreid assortiment aan pro-ducten waaruit gekozen kan

worden. van briefpapier tot wijndozen en van placemats tot entreekaartjes, het is allemaal snel online in vier stappen te bestellen. naast die service is de snelle le-vertijd ook een sterk punt van het leeuwarder bedrijf. Dijkstra: “we hebben vaste levertijden zodat de klant precies weet wanneer de bestelling in huis is. we leveren bovendien door heel nederland, maar rekenen geen afl everkosten. verder werken we met hele korte lijnen. we zijn dan wel een internet bedrijf, maar dat wil dus niet zeggen dat we altijd achter onze computer verscholen zitten. wel online, maar niet onpersoonlijk. Dat is onze kracht.”

SlimDRuK.nl DenKT alTiJD mee meT HaaR KlanTen

‘Wel online, niet onpersoonlijk’Slimdruk.nl, de landelijk opererende drukwerkleverancier in Leeuwarden,

is een bedrijf van deze tijd en werkt dus uitsluitend online. Klanten kun-nen achter de computer helemaal zelf hun producten samenstellen en

bestellen. Zelfs als een klant met zijn bestelling bij het bedrijf langs komt, wordt die vervolgens alsnog online ingevoerd. Toch wil online niet zeggen onpersoonlijk, benadrukt eigenaar Cees Wagenaar. “We denken wel mee met onze klanten en gebruiken onze expertise om te zorgen dat het drukwerk hele-maal voldoet aan hun wensen.”

7 8 O F 2 0 1 3 - 0 2

S L I M D R U K

CEES WAGENAAROprichter/eigenaar van Slimdruk.nl Geboren18 mei 1978 in Ureterp.LoopbaanNa zijn studie economie is hij 6 jaar actief geweest in het onderwijs. Samen met zijn com-pagnon Nanne Dijkstra heeft hij 4 jaar geleden Slimdruk opgericht.Hobby’sFilms kijken, basketbal en uit eten gaan.

NANNE DIJKSTRAOprichter/eigenaar van Slimdruk.nlGeboren30 januari 1975 in Opeinde.LoopbaanNa een aantal jaren in de telecommunicatie te hebben gewerkt, heeft hij 6 jaar geleden communicatiebureau Spinnerz opgericht en 4 jaar geleden is hij samen met Cees Wagenaar Slimdruk begonnen.Hobby’sSurfen, muziek en fi lms kijken.

François HaverSchmidtwei 3 • 8914 BC Leeuwarden • [email protected] • www.ddfr.nl

François HaverSchmidtwei 3 • 8914 BC Leeuwarden • [email protected] • www.ddftelecom.nl

Wilt u uw datacommunicatie netwerk ook gebruiken voor telefonie? Ook dat kunt u professioneel regelen op het VoIP platform van DDF Telecom.

Meer weten? Bel 088 - 88 22 333

Wij verstaan de kunst om op uwnetwerkvragen het antwoord te vinden

Meer weten?Bel 058 - 845 80 00

ddf_telecom_adv_210x260_3.indd 1 06-03-13 15:55

Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl

KENNIS IS KUNNEN

Onder de naam Raadsma ToegangsBeheer (RTB) biedt Raadsma alle mogelijke deurtechnieken en elektronische toepassingen. RTB maakt het mogelijk de toegangsrechten van personen vooraf en op afstand te regelen ten behoeve van veiligheid, beveiliging en comfort.

In onze moderne RTB showroom in Leeuwarden ontvangen onze adviseurs u graag om u te laten zien wat er allemaal mogelijk is.

OF 02 maart 2013

Documents

Transcript of OF 02 maart 2013