www.oerol.nlnieuws en updates

01dag

vrijdag 15 juni ’12

de wind voert het woord

Hoe meer tegenwind, hoe beterTien dagen voert de wind het woord op Oerol. De voedende wind, die mensen, woorden en invloeden naar het eiland blaast. Maar ook als tegenwind moeten we hem koesteren.

Paul van de Graaf

Zonder strijd komen geen grote kunstwerken tot stand, stelt de Spaanse filmmaker Luis Buñuel (1900-1983) in zijn autobiografie Mijn laatste snik. De wind is een dankbare metafoor voor dit creatieve proces.Iedereen die deze dagen over Terschelling fietst, zal veel vaker tegenwind dan meewind ondervinden. Dat is logisch: bij bijvoorbeeld zuidwestenwind profiteert de fietser uitsluitend van optimale meewind als hij in rechte lijn in noordoostelijke richting rijdt. In noordwestelijke of zuidoostelijke richting ervaart hij hinderlijke

zijwind en in zuidwestelijke richting krijgt hij uiteraard de volle laag. Zelfs bij totale wind-stilte heeft de fietser last van tegenwind – in de vorm van luchtweerstand, die hij zelf veroor-zaakt door zich voort te bewegen. Naarmate de snelheid oploopt, neemt de luchtweerstand onevenredig toe, doordat de fietser zelf steeds meer tegenwind ‘maakt’ naarmate hij harder trapt.Zo is het ook bij de artistieke strijd van een scheppend kunstenaar, die op steeds meer tegenwind kan rekenen naarmate hij tot gro-

tere prestaties tracht te komen. Die weerstand komt niet van het publiek dat nog niet rijp is voor de ideeën van de kunstenaar, of van een sponsor of subsidieverstrekker die in zuinige tijden de geldkraan dichtdraait – nee, die is er altijd, als een harde natuurkundige wet, zodra een creatieve geest vooruit probeert te komen. En zo hoort het ook. Zonder tegenwind zou het gevecht van de eenzame fietser, “die kromge-bogen over zijn stuur zichzelf een weg baant”, zoals Boudewijn de Groot bezong, immers ontdaan zijn van alle betekenis en heroïek.

Het complete dagprogramma p.6–7

Nieuwe boomstemmen p.3

Theatertjes in Egyptische garages p.9

Kleine bijdrage aan de wereld-vrede p.8

Rariteiten van de padvinderij p.5

Joop Mulder windt er geen doekjes om p.1 1

Nhung Dam en Koos Terpstra - Zonsopgang/Zonsondergang. Wij zaten er, samen op de dijk. Om 05.21 uur gaat de zon op, in India 3,5 uur eerder dan bij ons. Zou iemand daar weten dat wij hier zitten? Denk vandaag nog eens terug aan dit moment.

foto anke teunissen

25 jaar Vrienden p.11

Ingelijfd p.8

Expeditie Nieuw Schittrum p.3

WelKOM nIeuWe vrIenden van OerOl: deleila van Wetten, flang Cupido, Hilda roorda, J.S. Troost-dijkstra, M v.d. Wiel. J.a.l. van de Wiel, nathalie rompa, Hanneke van de rakt, Bernadette Weustink, nicole van der Sman

dag 1vrijdag 15 juni ’12pagina 3

nieuws

Stormachtige aanloop

eXpeditie nieuw schittrum

Architectuur, beeldende kunst, muziek en literatuur ineenEen festival in een festival: in de vijf tentpa-viljoens van Expeditie Nieuw Schittrum bij Kaap Hoorn komen architectuur, beeldende kunst, literatuur en muziek bij elkaar. Bij de opening vanmiddag om 16.00 uur zullen in de vijf tentpaviljoens van studio Dré Wapenaar al diverse muzikanten en schrijvers aantreden, waaronder Kapok ( jazzrock uit de Kytopia-stal), singer-songwriter Klaske Oenema en schrijvers Alma Mathijsen en F. Starik. Vanaf morgen vindt je op deze plek dagelijks het programma van Expeditie Nieuw Schittrum.

Een première op Oerol is voor de makers altijd avontuur-lijk: tijdens de voorbereidingsperiode op het eiland kan er nog van alles gebeuren. Van verdwenen decorstukken tot nieuwe boomstemmen. “Toen we hier eenmaal aan het werk waren, bleek er ineens van alles mogelijk.”

SaSJa KOeTSIer

Ellen van Bunnik (productie en zakelijke leiding van Cowboy bij Nacht) vond het gisteren nog “allemaal heel spannend”. We spraken haar ‘s middags voor de eerste openbare doorloop van De meeuwen van Tin-bergen. “De grote vraag is natuurlijk of de meeuwen ook gaan komen. We zijn nu allemaal dingen aan het uitproberen.” Naast een voorstel-ling omvat het project ook een excursie over de Boschplaat, waarbij de deelnemers in navolging van gedragsbioloog Niko Tinbergen op zoek gaan naar de ‘supernormale prikkel’. Tijdens de voorbereidingen van de voorstelling hadden de makers te kampen met flinke voorjaarsstormen, waar het decor niet altijd op berekend was.Daar kunnen ook De Jongens over meepraten: zij zagen op hun locatie in Formerum aan Zee twee statieven met zware lampen tegen de vlakte

gaan. Gelukkig is overlevingsdrift nu net het onderwerp van hun voor-stelling Aap-Nood-Boem. Helaas kan de verdwijning van twee zeilen uit het decor van De meeuwen van Tinbergen niet aan het weer hebben gelegen. “Ze waren zo mooi dat mensen hebben gedacht: ‘Die zijn van ons!’”, vermoedt Van Bunnik. Het eiland zorgt gelukkig ook voor aangename verrassingen, zo onder-vond Het NUT. Voor het decor van hun voorstelling Celebration 3, in verwachting van de verwachting hadden ze een enorme berg compost nodig. “Wat ons vooraf werd toegezegd was eigenlijk niet genoeg”, vertelt dramaturg Jannet van Lange. “Maar toen we eenmaal hier aan het werk waren, bleek er ineens van alles mogelijk. Er is uiteindelijk zo’n 120 kuub gestort.”Werkelijk in de wolken met zijn locatie is artistiek leider Kurt Demey van Rode Boom. Voor zijn voorstelling In de lucht / On Air mag hij het seinpaal-huisje in de duinen bij West gebruiken. Een betere plek kan hij zich niet voorstellen voor het inrichten van de radiostudio waar een deel van zijn voorstelling zich afspeelt. Voor een ander deel, een surrealistische droom met pratende bomen, zijn ter plekke nog geluidsopnamen gemaakt. Had-den ze die niet al klaarliggen dan? “Jawel, maar je weet niet welke bomen je hier gaat treffen. De stemmen en het ritme moeten wel kloppen.”

Readymade “We willen de natuur openstellen voor iedereen; ook de hardwerkende Nederlander, of de hard gewerkt hebbende Nederlander. De tijd dat een stiltegebied alleen voor een kamperende elite was, is voorbij.” – Padvinders (Beumer&Drost)

foto anke teunissen

Heb jij al een haiku geschreven?‘De wind voert het woord’ tijdens deze editie van Oerol. Rederij Doeksen nodigt je uit zélf het woord te nemen! Laat Oerol je inspireren tot het schrijven van een prachtige haiku! Een haiku is een gedicht bestaande uit drie regels, van vijf, zeven en vijf lettergrepen, met als the-ma verwondering, verbazing, sfeer en gevoel, natuur en de seizoenen. Kortom: verwoord jouw ultieme Oerol gevoel! Joop Mulder kiest de mooiste inzendingen, die dagelijks worden gepubliceerd in de Oerol dagkrant én verschij-nen op Doeksen TV. Haiku’s kunnen ingeleverd worden in de speciaal daarvoor bestemde brievenbussen aan boord van ms Friesland en in de Doeksenterminal op Terschelling. Voor de eerste krant alvast een voorproefje, geschre-ven door Friese dichter Tsjêbbe Hettinga.

Ochtend blauwe schelpVenus boven golf en sternvissers varen uit

Roestige aandenkensBij de merchandise-stands op de Wester-keyn en het Groene Strand zijn dit jaar twee bijzondere objecten te koop: een spiegel met het Oerol logo en een koelkastmagneet, beide gemaakt van geroest staal. Cees van der Meer, oud-eigenaar van het Amsterdamsch Koffijhuis in West, maakte deze objecten speciaal voor het festival. Na dertig jaar Oerol beleefd te hebben – voornamelijk van achter de bar – wilde hij iets terugdoen: “Ik wilde een ander aandenken aan Oerol maken dan het stan-daard T-shirt. Iets wat de natuurlijkheid van het eiland uitstraalt.” Met de logo’s die hij uitsneed om de spiegelplaatjes te maken, bouwde Van der Meer het Oerol logo nog eens op. Het zwartmetalen resultaat zal op het Groene Strand gedurende het festival langzaam roest-rood gaan kleuren. Overigens zijn de magne-ten voor meerdere doeleinden geschikt: “Zelf heb ik van de koelkastmagneet een sleutel-hanger gemaakt. Handig om bierflesjes open te maken.”

Meet & Greet op locatieMooi theaterstuk gezien? Blijf nog even zitten! Meet & Greet brengt theatermakers en publiek dichter bij elkaar. Praat deze vrijdag met de makers van Tryater over Hjir!, na de voorstelling van 16.30 uur. Ga je naar Ik wil mijn geld terug van de Veenfabriek i.s.m. Asko|Schönberg? Praat daar na de voorstelling van 23.00 uur met de makers. Meet & Greet op locatie is onderdeel van het In Perspectief-programma (mogelijk gemaakt door het VSBfonds), net als de vijf Gidsroutes, waarin theatermakers de komende week het publiek over het eiland en langs voorstellingen gidsen, en de talkshow Woordkracht 10.

Zelf recensent met LC Review appTijdens het festival kun je je mening geven over de theatervoorstellingen met de Leeuwar-der Courant Review app, gratis te downloaden en te gebruiken op iPhone en Android smart-phones. De cultuurredactie van de LC heeft de criteria opgesteld waarmee de voorstellingen beoordeeld worden. Zo zie je in een oogop-slag welke voorstellingen niet gemist mogen worden! www.lc.nl/review

foto anke teunissen

foto anke teunissen

dag 1vrijdag 15 juni ’12pagina 5

vierluik

OpbouwDe stoelen op hun plaats, een laatste likje verf, de bühne opgetuigd: de afgelopen dagen werd overal op het eiland het festival uit de grond gestampt.

Peter Bastiaansen, Digitale klok foto diederik de klerk

theater

“Het publiek wil iets ‘echts’ meemaken”

theater

“Hopman, het bos valt!”

Regisseur Karina Kroft maakte een theaterversie van de film My Dinner with André (1981), waarin twee acteurs in gesprek gaan over ‘hoe te leven’ en hoever je daarvoor wilt gaan. Kroft: “In de jaren tachtig was het een vraag van de intelligentsia, tegenwoordig is bijna iedereen daar mee bezig.”

BaBeTTe rIJKHOff

Hoe leef je? Hoe ver ga je om iets te voelen? Gaat die zoektocht naar India waar je praat met boeddhistische goeroes, naar Polen waar je bomen knuffelt of naar Long Island waar je levend begraven wordt? Of zoek je het dichter bij huis en haal je het geluk al uit een elektri-sche deken op je bed in de winter? Dit soort vragen stelt iedereen zich tegen-woordig, stelt Kroft. “Als kunstenaar helemaal: je vraagt je voortdurend af of het oprecht is wat je doet, of je iets toevoegt, of je wel ver genoeg gaat en of het wel interessant genoeg is. Juist bij dit stuk vroeg ik mij af of ik niet aan het navelstaren was. Want in beide personages herken ik mijzelf. Aan de ene kant ga ik voor de volle honderd procent voor de kunst; ik maak drie voorstellingen per jaar, maar rijk word ik er niet van. Ik bouw geen pensioen op en ga niet op vakantie, maar het zijn offers die ik zonder problemen maak. Aan de andere kant zou ik ook graag een kind willen, maar dat ik er voor kies om geen cent te makken te hebben kan ik dat kind toch niet aandoen? Waar ligt de ondergrens?”Keuzes maken: niet alleen Kroft en de per-sonages uit het stuk zijn ermee bezig, maar iedereen. “Zeker de mensen die naar het eiland toekomen. Want waarom komen ze naar

het festival toe? En waarom fietsen ze door de regen naar de Wierschuur, en gaan ze twee uur naar teksten luisteren in de kou, terwijl het juni is? Ze willen iets ‘echts’ meemaken. Zoals acteur André Gregory het in de film al zei: ‘Het gaat niet om de antwoorden, maar om de vragen die je stelt’.”

Karina Kroft – My Dinner with André 15 juni 19.30 uur, 16 t/m 23 juni 16.30 en 19.30 uur, zo 24 juni 12.30 uur, locatie 58 Wierschuur – Oost, €13

Peter Drost en Arie Kant zaten bei-den als welpen bij de Utrechtse Paul Kruger groep. Jaren later gebruiken ze hun eigen herinneringen aan de padvinderij in een volwassen stuk over jongensachtige fantasie, melig-heid en spanning.

MarIeKe aafJeS

“Het moest gaan over de traditie, de rariteiten, de kameraadschap die horen bij de padvin-derij. Maar ook over de oubolligheid die de mensen kennen”, vertelt Peter Drost. En over de spanning: als jongetje vol fantasie is het ook vaak eng in het donker, in de kou. Planten kun-nen leven, in het donkere bos huizen monsters. Drost herinnert zich een nacht die hij wakker doorbracht: “We hadden ruzie gehad met een groep oudere jongens, andere padvinders. En één van hen zei: ‘We komen jullie vannacht opzoeken!’ Nou, ik deed geen oog dicht...”In Padvinders! is Drost de Hopman. Manon Nieu-weboer staat naast hem als de Akela. “Zo-onge-

veer-theater”, noemt Drost hun manier van wer-ken. Dat klinkt oneerbiedig, maar zo bedoelt hij het niet: voor hem is een open vorm van spelen en ontwikkelen de kracht van Beumer&Drost. “Er blijven dingen open liggen, er is ruimte voor variatie. Als je in je rol zit, moet je eigenlijk alles kunnen doen: als we iets per ongeluk laten val-len, of het waait immens, dan moeten we daar een oplossing voor kunnen vinden.”Toen ze begonnen te repeteren lag er een plot. Maar langs deze kapstok is de afgelopen weken van alles omgegooid. Nieuweboer: “Soms probeer je iets en dan is het een beetje een Fremdkörper in het verhaal. Dan voel je gewoon: nee, dit klopt niet zo.” De momenten dat je dan een nieuwe oplossing vindt, zijn het mooiste, zegt Drost: “Die ontdekking dat iets niet klopt, dat het niet is wat je bedacht had, daar zit je eigenlijk op te wachten als maker. Dan móet je iets, dan ontstaat het.”

Beumer&Drost – Padvinders! 15 t/m 18 en 20 t/m 23 juni, 21.30 en 23.00 uur, locatie 33 Dobe Formerum Oost – Midden, €13

foto michiel landeweerd

foto anke teunissen

foto michiel landeweerd

foto anke teunissen

foto michiel landeweerd

foto pieter crucq

dag 1vrijdag 15 juni ’12pagina 7

wijzigingen— De tweede voorstelling van Hanneke

Paauwe begint om 23.00 uur i.p.v. 22.45 uur— Op vrijdag 15 juni zijn er geen Expeditie-

projecten. Deze starten zaterdag 16 juni en zijn doorlopend te bezoeken vanaf 11.00 uur.

opening— De 31ste editie van Oerol wordt vandaag

om 18.30 uur geopend op de Westerkeyn, beginnend bij het Paviljoen. Met optredens van Tin Men & the Telephone, deelnemers van Atelier Oerol en SLEM.

muziekin de horecaWest— Braskoer ± 22.30 uur Mr. Wallace— Hotel Schylge ‘La Sirène’ speelt: ‘La Dietrich’

Matinee: 14.00 – 16.00 uur, Dinnershow 18.30 uur – 22.30 uur (incl. diner en show) Kaarten via 0562-442111 of schylge@westcordhotels.nl

Hee— Camping de Kooi 21.00 uur Convoi

Exceptional, 22.30 uur Silent Disco, 00.00 uur DJ Leonardo

Midsland— Wyb ± 23.00 uur Junkyard Dogs— De Dammesaan 15.30 uur Graig Dylan

singer/songwriter, 22.00 I LOVE THE 90’s met DJ

— Camping Terpstra ± 22.30 uur The Coolsingels

— Onder de Pannen 16.00 Speelman en Speelman, 22.00 Duo Quick-Quick-Slow

— De Stoep 22.00 uur DJ DvanDFormerum & Lies— Rustende Jager 22.30 uur Ralph de Jongh &

Crazy Hearts— Camping Mast ± 21.30 uur Arthur Ebeling— Cafe De Vijfpoort 22.30 uur Horses on fire— Wrakkenmuseum 22.00 uur Bob ColorHoorn— Restaurant De Reis 18.00 uur Cool Gipsy Hot

Hot (Spaans gitaarduo)

muziekuitgelichtGroene Strand— 13.00-21.00 DJ St. Paul— 15.00 Convoi Exceptional— 17.00 CQMDWesterkeyn— 14.00 Kapok— 18.30 Openingsprogramma— 20.00 CQMD

straattheateruitgelichtMidsland— 14.00-18.00 Anneke Jakobs -

Powers bij SunFlowers— 17.00 Derevo— 14.00-18.00 The Marble HeartclubWest Terschelling— 13.00-18.00 Poetry Circle Nowhere— 13.00-15.00 Mees— 13.00-18.00 Meganimatie— 13.00-18.00 Vincent de Rooij

(€ 5, kaartjes ter plekke te koop)— 13.00-18.00 Aardlek

prOgrAmmA

VRIJDAG

15 JUNI

theater Alleen toegang tot de voorstellingen met de combinatie ticket + bandje

West Locatie 09.30 10.00 10.30 11.00 11.30 12.00 12.30 13.00 13.30 14.00 14.30 15.00 15.30 16.00 16.30 17.00 17.30 18.00 18.30 19.00 19.30 20.00 20.30 21.00 21.30 22.00 22.30 23.00 23.30 00.00

Groupe ZUR – horiZøne 22 arjens dune € 20 90 minHanneke Paauwe & Co – nachtdieren 7 tiger Bos € 13 75 minNoord Nederlands Toneel / Project Wildeman – salomé 11 loods combibouw Buiten € 16 120 minVeenfabriek / Asko|Schönberg – ik wil mijn geld terug 4 Bushalte west € 13 60 min

Midden Locatie 09.30 10.00 10.30 11.00 11.30 12.00 12.30 13.00 13.30 14.00 14.30 15.00 15.30 16.00 16.30 17.00 17.30 18.00 18.30 19.00 19.30 20.00 20.30 21.00 21.30 22.00 22.30 23.00 23.30 00.00

Beumer&Drost – padVinders! 33 dobe formerum oost € 13 60 minDe Jongens / Grand Theatre Groningen / Theater op de Markt – aap-nood-Boem 32 parkeerplaats formerum aan Zee € 13 60 minW & L (Wittenbols Schrijft, Ligthert Regisseert) – huisgoden 31 punthoofd € 13 90 min

Oost Locatie 09.30 10.00 10.30 11.00 11.30 12.00 12.30 13.00 13.30 14.00 14.30 15.00 15.30 16.00 16.30 17.00 17.30 18.00 18.30 19.00 19.30 20.00 20.30 21.00 21.30 22.00 22.30 23.00 23.30 00.00

Cowboy bij Nacht – de meeuwen van tinbergen 59 parkeerplaats daan € 13 / € 30 50 / 150 minKarina Kroft – my dinner with andré 58 wierschuur € 13 100 minRo Theater / Jetse Batelaan – Bonte avond van Bodybuilders 39 schuur cupido € 13 55 minTryater – hJir! 46 turfdôbe hoorn € 13 60 min

09.30 10.00 10.30 11.00 11.30 12.00 12.30 13.00 13.30 14.00 14.30 15.00 15.30 16.00 16.30 17.00 17.30 18.00 18.30 19.00 19.30 20.00 20.30 21.00 21.30 22.00 22.30 23.00 23.30 00.00

muziek Locatie 09.30 10.00 10.30 11.00 11.30 12.00 12.30 13.00 13.30 14.00 14.30 15.00 15.30 16.00 16.30 17.00 17.30 18.00 18.30 19.00 19.30 20.00 20.30 21.00 21.30 22.00 22.30 23.00 23.30 00.00

Groene Strand Groene strand bandje

Westerkeyn westerkeyn bandje

eXpeditie in de straat Locatie 09.30 10.00 10.30 11.00 11.30 12.00 12.30 13.00 13.30 14.00 14.30 15.00 15.30 16.00 16.30 17.00 17.30 18.00 18.30 19.00 19.30 20.00 20.30 21.00 21.30 22.00 22.30 23.00 23.30 00.00

West Terschelling centrum west bandjeMidsland centrum midsland bandje

de volgende groepen spelen vandaag niet— het alibicollectief (BE)— BERG&BOS in coproductie met Oerol— Debajehmujig (CA)— FC Bergman (BE)— Firma Rieks Swarte — KUMULUS (FR)— Orkater/De Nieuwkomers - Via Berlin

i.s.m. Ragazze Kwartet— Rode Boom (BE)— Tilted Productions (UK)— YoungGangsters— Alexandra Broeder— Compagnie DAKAR / Cairo Acting School

i.s.m. Mimetheatergroep BAMBIE (NL/EG)— Invisible Playground (DE)— Roos van Geffen— staessens & co (BE/NL)— Theater Artemis en Veenfabriek— Atelier Oerol— Circus Treurdier — Muziek Theater Makerij Compagnie

KAiET! (NL/BE)— Cowboy bij Nacht – geen excursie,

wel voorstelling— Theatergroep De Nieuw Amsterdam — Ik ben Chantal van Heeswijk— Meeuw— Nhung Dam en Koos Terpstra, in

coproductie met Station Noord— Nick Steur— Het NUT (Nieuw Utrechts Toneel)— Skeylja (NL/IS/UK)— Tricyclique Dol (FR)— Muziektheatercollectief Het

Volksoperahuis (NL/CW)– Vandaag zijn er ook geen

Bostheaterconcerten

= language no problem = rolstoel toegankelijk = Buitenvoorstelling = Voorstelling met nagesprek

VOORST.

CQMDCONVOI ExCEPTIONAL

DJ ST. PAUL

KAPOK

DOORLOPEND

DOORLOPEND

OPENING CQMD

DJ ST. PAUL

DJ ST. PAUL

Karina Kroft – My Dinner with André. foto anke teunissen

Atelier Oerol OPMAAT route rood. foto anke teunissen

foto anke teunissen

FC Bergman bouwt op. foto michiel landeweerd

foto anke teunissen

Vriendenactie: Boerolwinkel. foto anke teunissenBoomhuttenfest. foto peietr crucq

Boomhuttenfest. foto peietr crucq

dag 1vrijdag 15 juni ’12pagina 9

Spelen op locatie is voor Debajehmujig uit Canada een speciale uitdaging. Alles wat ze in hun voorstelling gebruiken, moet ter plekke aanwezig zijn, of anders moeten ze het zelf in hun rugzak kunnen meebrengen. Met Global Savages keert theater terug naar zijn oervorm: een verhaal rond een kampvuur. De basis van de voorstelling wordt gevormd door een verza-meling verhalen die al 18 duizend jaar (!) circu-leren op Manitoulin Island, waar de vertellers en hun voorouders zelf vandaan komen. “Het sleutelverhaal in de voorstelling gaat over een gemeenschap die door een gebeurtenis uiteen wordt gedreven. Het leert ons hoe we moeten leven en hoe we met de wereld om ons heen moeten omgaan”, vertelt Joe Osawabine, die niet alleen in de voorstelling maar ook in het echte leven doorgaat als Debajehmud (de Verhalenverteller). Het is een universele les, die op elke nieuwe plek weer een iets andere betekenis krijgt.De spelers zelf vormen de bouwstenen van hun voorstelling: ze vallen samen met hun rol, en ze gebruiken hun eigen verhalen. Maar net zoals de fysieke omgeving inwerkt op de voorstelling, worden de verhalen en gebruiken die ze hier aantreffen onderdeel gemaakt van de vertelling. Daarom hebben de makers hun voorbereidingstijd op het eiland ook aangegre-pen om met bewoners te spreken. “Zo kregen we bijvoorbeeld te horen hoe op dit eiland ooit cranberry’s zijn aangespoeld”, vertelt artistiek leider Ron Berti. “In de buurt van het Nollekes theater staat een huisje met een bordje ‘Mo-hawk’ erop. Dus we gingen erheen en vroegen:

‘waarom heet dit huisje zo?’ De man die er woonde, antwoordde dat hij dat niet wist. Maar de eigenaren hebben het huisje twintig jaar geleden na een bezoek aan Canada Mohawk gedoopt. Toen wij hem vertelden dat in Canada de Mohawks van oudsher de grootste cranber-ryproducenten zijn, viel het kwartje.”De makers van Compagnie Dakar/BAMBIE werkten min of meer in omgekeerde richting. Zij vertrokken begin 2011 naar Caïro om met acteurs van de Cairo Acting School, een col-lectief van onafhankelijke theatermakers, een voorstelling te maken. De samenwerking had onder meer tot doel de acteurs te trainen in mime, een theatervorm die in Egypte nog vrij onbekend is. Het onderwerp van de voorstel-ling Alouli Hinne / They Said It’s Here is toleran-tie en om dit thema te onderzoeken creëerden de acteurs allerlei situaties waarin die tolerantie op de proef wordt gesteld. Tijdens het maak-proces braken op het Tahrirplein de protesten tegen het regime van president Mubarak los. “Dat had een behoorlijke impact op ons al-lemaal”, vertelt Guido Kleene van Compagnie Dakar. “Ik logeerde bij een van de acteurs en daar kwam iedereen steeds langs. De acteurs namen ook deel aan de protesten, een van hen is zelfs gewond geraakt bij een beschieting.” In indirecte zin waren de gebeurtenissen ook van invloed op de voorstelling. Kleene: “Het maakte ons bewust van wat het betekent om in een politiestaat te leven, en dat die situatie ook heel veel vraagt van je tolerantie.” Het thema kreeg daardoor een andere lading. “Van de scènes die we eerder al hadden gerepe-

teerd, hebben we sommige laten vallen omdat ze ineens nergens meer op sloegen. Andere bleken, hoewel ze waren gemaakt voordat de protesten begonnen, eigenlijk precies te gaan over het niet langer kunnen tolereren van een bepaald systeem.”Voor de acteurs van de Cairo Acting School hielp het project de kloof te overbruggen die in Egypte bestaat tussen het formele kunstonder-wijs en de artistieke praktijk, doordat de ma-kers konden experimenteren met nieuwe thea-tervormen. De Nederlandse regisseurs Jochem Stavenuiter en Guido Kleene raakten op hun beurt aangestoken door de volstrekt andere beleving van het kunstenaarschap dan in ons land gangbaar is. “Kunst is niet mijn beroep, het is mijn leven”, verklaart theatermaker Salam Yousri. “Ik moet kunst maken om te zijn wie ik wil zijn. Mijn brood verdien ik op een andere manier, maar ik voel me daardoor niet beperkt als persoon.” Volgens Kleene zorgt die drang om zichzelf via kunst tot uitdrukking te brengen ervoor dat kunstenaars ook met groot gemak tussen verschillende disciplines switchen, iets wat in het geprofessionaliseerde Nederlandse kunstklimaat veel minder gebeurt. Yousri

beweegt zich in Caïro in een subgemeenschap van liberale, ruimdenkende mensen met een eigen circuit van in oude garages ingerichte kleine theatertjes. Yousri: “Zo creëer ik mijn eigen comfortzone. Maar het staat helemaal los van het officiële kunstcircuit. Daar kom je heel moeilijk tussen.”De visie van de Ojibwe-indianen op hun rol als performer was ook wat theatermaker Lotte van den Berg intrigeerde, toen ze door Deba-jehmujig gevraagd werd mee te denken over de adaptatie van hun voorstelling voor Oerol. Een paar jaar geleden maakte Van den Berg samen met Guido Kleene de spraakmakende voorstelling Braakland en nu ontmoeten ze elkaar dus weer op het festival, elk in verband met een productie die in het buitenland werd ontwikkeld – al benadrukt Van den Berg dat zij bij Global Savages alleen maar een plaats aan de zijlijn inneemt. “In de voorstelling speelt Joe eigenlijk zichzelf”, vertelt Van den Berg. “Zijn leven bestaat al sinds zijn elfde uit het vertellen van verhalen. Hij is in de gemeenschap een belangrijk iemand, een gids die hen met eeuwenoude verhalen de weg wijst.” Inspirerend vindt ze het ook om te zien hoe de groep met de voorstellingslocatie omgaat. “Ze maken zich de plek helemaal eigen, simpelweg door hem grondig te onder-zoeken. Wat groeit er allemaal? Wat valt er te gebruiken? Ze waren verbaasd en een beetje onthand dat er geen stenen te vinden waren om een vuurplaats mee te maken. Maar toen hebben we besloten dat het met oude bakste-nen ook kan.”

Debajehmujig – Global Savages 16 t/m 24 juni, 16.00 uur, locatie 18 Nollekes theater – West, €16, Engels gesprokenCompagnie Dakar/Cairo Acting School i.s.m. BAMBIE – Alouli Hinne / They Said It’s Here16 t/m 18 en 21 t/m 23 juni, 16.30 en 19.30 uur, locatie 34 Teunis Plak – Midden, €13

vijfgesprek Joe Osawabine, Ron Berti en Lotte van den Berg (Global Savages) en Salam Yousri en Guido Kleene (Alouli Hinne / They Said It’s Here)

“Kunst is niet mijn beroep, het is mijn leven”

De artiesten die je op Oerol tegenkomt, komen vanuit alle windrichtingen aangewaaid. Allemaal brengen ze hun eigen verhalen mee: tijdloze levens-lessen of juist de actualiteit van de straat. Twee coproducties met Neder-landse theatermakers zijn aanleiding voor een gesprek over de wisselwer-king tussen culturen en wat het betekent om kunstenaar te zijn.

SaSJa KOeTSIer

“toen we vertelden

dat in canada de mohawks de grootste cranberry-

producenten zijn, viel het

kwartje”

foto anke teunissen

Ondernemersvereniging SAM (Stich-ting Activiteiten Midsland) verzorgt sinds enkele jaren de aankleding van Oosterburen, de winkelstraat in Midsland. Doordenkend op het Oerol-thema kwam Maamke Pheifer, eigenaresse van restaurant-café De Koffiepot en SAM-bestuurslid, op het idee van Tibetaanse gebedsvlaggen. ‘Geluksdorp Midsland’ was geboren.

GaBy van der Zee

Wind en vlaggen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De kleurrijke Terschellinger vlag wappert fier in de Waddenwind; rood zijn de daken, blauw is de lucht, groen is het gras, geel zijn de helmen en wit is het zand, dat zijn de kleuren van het Terschellinger land. Peinzend over de straataankleding van dit jaar bedacht Pheifer zich midden in de nacht plots dat deze kleuren erg lijken op die van Tibet-aanse gebedsvlaggetjes. “Ik ben meteen mijn bed uitgegaan om te checken of de kleuren kloppen met die van de Terschellinger vlag en dat bleek zo te zijn!”, vertelt Pheifer enthousi-ast. Ze verdiepte zich in de betekenis van de vlaggen en werd alleen maar enthousiaster.

“Volgens de Tibetaanse traditie verspreiden de gebedsvlaggetjes vrede, compassie, kracht en wijsheid”, legt ze uit. “De blauwe vlag staat voor hemel en vrede, wit staat voor wind en succes, rood staat voor vuur en lang leven, groen staat voor water en voorspoed, geel staat voor aarde en kennis.” Een duidelijker link naar het Oerol-thema ‘De wind voert het woord’ kan ze niet bedenken. Tibetanen geloven namelijk dat de gebeden en mantra’s bij het wapperen in de wind opstijgen naar de goden. Zij brengen voorspoed aan de-gene die de vlaggen ophangt, maar ook aan zijn familie, vrienden, bekenden en zelfs vijanden. Het aankledingsteam van SAM doopt het dorp daarom tijdens Oerol om tot ‘Geluksdorp Mids-land’. Pheifer: “Wij leveren een kleine bijdrage aan de wereldvrede door ze boven de win-kelstraat en tussen de bomen op te hangen. Prachtig wapperend in de wind geleiden ze de stroom van goede wensen het universum in. Daarbij wordt de lucht zelf door de vlaggetjes gezuiverd. Iets waar het winderige klimaat van Terschelling zich bijzonder goed voor leent!”

In het raam van De Koffiepot (Oosterburen 26) worden ’s avonds filmpjes geprojecteerd die de Meganimator, het rijdende animatielabora-torium van Meganimatie, overdag in de straten

Of ik even kan meebouwen aan een huttendorp van restmateriaal dat tijdens Oerol wordt ge-bouwd. Aangezien ik thuis de schroefboorma-chine ook graag ter hand neem, stem ik in. Dat ik mijn hippe vintage kleding niet meer kan inwis-selen voor de Oerol combinatie windjack–regen-broek maakt niet uit: ik ga ervoor.

PIeTer-BaS van WIeCHen

Het bos bij het meertje van Hee ligt bezaaid met meuk: auto-banden, stukken hout en plastic. Hier wordt gewerkt, maar nu even niet, constateer ik. Er zijn namelijk maar drie leerlingen van het vmbo uit Midsland aan het werk terwijl ik er vijfentwintig had verwacht. Alleen Bart Boom (14), Thijs de Jonge (14) en Kairo Ravesteijn (16) werken na schooltijd door. “De rest is daar te lui voor”, denkt Bart.Bart, Thijs en Kairo zijn alles behalve lui. Hun hutten staan op het punt werkelijkheid te worden. De afgelopen tijd waren ze bezig met het bedenken van de constructie en het verzamelen van gebruikt materiaal – dat was de opdracht. Bart bouwt aan een kubus bekleed met oude surfzeilen, Thijs klust aan een zwevend

plateau en Kairo werkt met zijn groep aan een levensgrote vogel-kooi waar je als bezoeker in moet kunnen schommelen.Enthousiast leggen ze mij uit hoe de constructies er uiteinde-lijk uit moeten zien. Mijn beta-kennis wordt danig op de proef gesteld, net als mijn voorstellingsvermogen. En dan moet ik aan de slag, ik krijg een zaag, een beitel en een hamer. “Ga maar inkepingen maken!”, zegt Bart. Ik sta wat vertwijfeld naar mijn attributen te kijken. Hoe doe ik dit? Bart beantwoordt mijn vragende blik met een kordate instructie: “De twee zijkanten inzagen en dan het midden eruit beitelen.”Ik pak de zaag en begin. “Nee, niet zo. Je moet de hele zaag gebruiken.” Bart neemt zijn opdracht mij aan het werk te zetten serieus. “Een hamer moet je lager vasthouden, zoals jij het doet is het gevaarlijk!” Ik krijg college over gereedschap en houtcon-structies. Dacht ik nu echt dat ik kon klussen? Als ik gefrustreerd het hazenpad wil nemen, wil Bart me wel laten gaan mits ik beloof later in de week terug te komen. “Want eigenlijk heb je nog helemaal niets gedaan.”

Boomhuttenfest. – Een gastvrij dorp op hoogte. 16 t/m 24 juni, 11.00 – 17.00 uur, locatie 19, Duinmeertje van Hee – West, met entreeband

ons oeral

Tibetaanse vlaggetjes in geluksdorp midsland

ingelijfd rubriek

Op klusles in vintage kleding

Lieke Drukker“Vanuit een stresssituatie zat ik ineens op de dijk in alle rust naar de zonsopgang te kijken. Ik kwam namelijk te laat. Dus ik wil het nog even laten bezinken. Ik wist wel een klein beetje wat me te wachten stond. Wat ik zelf wilde worden toen ik twaalf was? Dokter. Maar ook wel kassière bij de plaatselijke supermarkt.”

Jetze Kuipers“Het is mooi hoe je de emoties van Nhung op jezelf projecteert. Je bent daardoor ook met jezelf bezig. Je wordt als het ware zonder woorden gevraagd mee te denken. Ik vind dat beschou-wende wel prettig. Het is een bijzonder stuk zo op de dijk. Je ruikt de omgeving, je ziet en hoort de natuur.”

André Pronk“De zonsopgang hier is prach-tig. Als je dit hebt gezien, ben je heel benieuwd naar de tweede helft van de voorstel-ling bij zonsondergang. Ik herken bepaalde emoties. Zelf heb ik lang niet geweten wat ik later wilde worden. Toen ik twaalf was niet, toen ik acht-tien was niet. Pas toen ik eind twintig was, wist ik het: ik word lichtontwerper.” (JS)

Nhung Dam en Koos Terp-stra – Zonsopgang/Zonson-dergang 16 t/m 19 en 21 t/m 23 juni, 4.15 uur locatie 41 De Ans/21.15 uur locatie 54 Strand-overgang Paal 15.5 – Oost, €16 (geldig voor beide delen)

uitloop

Bijzondere mensenNhung Dam denkt in de vroege ochtend en late avond met het publiek na over de momenten in haar leven waarop ze keuzes moest maken. Wat wil je worden als je later groot bent?

dag 1vrijdag 15 juni ’12pagina 8

foto michiel landeweerd

foto pieter crucq

foto’s anke teunissen

dag 1vrijdag 15 juni ’12pagina 11

achterblijvers

Lieve Paulien, Daniel en Henk. Wij kunnen helaas niet met elkaar naar de woorden van de wind luisteren, de gezond-heid laat dat niet toe. Daarom geniet van de voorstellingen en van elkaar en wij zijn er vol-gend jaar weer met nog meer nieuwe vrienden voor Oerol. Knuffels voor jullie en de Vol-lers, Bortjes en Zonneveldjes. Willemijn en Henk

Lieve Ax, Sjak, Kitty, Peter e.v.a. op SBB West: volgend jaar ben ik er ook weer bij hoor! Tineke

Bas, Herman is er niet, maar wij zijn er wel!!!

Lieve Kleintje, veel plezier op Oerol. Jammer dat we niet sa-men een paar daagjes kunnen. Wie weet volgend jaar. Een tuut voor misterrr. Liefs je Angel

wind

Voor mijn lieve zussen. De wind voert mijn woord dit jaar: Oerol in ons haar! x Astrid

Ha Anneke! Ik ben er al, nu jij nog! Nog even en we gaan samen als vanouds los en met de wind mee! Tot dinsdag! Elske

Al zo veel jaren samen met mijn lieve zus Altine op Oerol. Meestal voeren wij het woord maar dit jaar de wind.

Welkom op Terschelling lief! Pomp je ‘t luchtbed vast op? Ik race voor de laatste boot. 1000 100 zin in

Heerlijke Janny, dit wordt ons 6e Oerol alweer op rij. Wat een mooie herinneringen hebben wij hier op het eiland liggen en danken wij aan Oe-rol. Dit jaar laten wij ons weer samen meevoeren naar waar

de wind ons brengt. Ons duin-pannetje ligt weer klaar voor ons. Jij bent mijn Oerebolletje voor altijd. LY, Robbie

poËzie

Als ik mijn droom achterna reis – kom ik dan bij jou? Liefs Lieveheersje...

Oscar, jouw gekonfijte eend was pure poëzie. We want more!

liefde

Bastiaan, you turn my legs into spaghetti! xx Dondersteen

Lieve Wolinkst! Jouw eerste Oerol, mijn 20e... voor het eerst met de liefde van mijn leven! Geniet van alles om je heen, ik geniet van ons. x gaab

Lieve hon, ik heb erg veel zin in onze eerste Oerol samen met Max. Liefs van mij :-)

Lieve Viola. Ik hou van jou en ik ben dolblij dat wij met een zonnige blik op Oerol geland zijn. Hoofden leeg, harten vol. Liefs, ook namens kletsma-joor en stuntman! xxx Vincent.

ruilhandel

2 kaarten te koop: Tambu, a Freedom Song, maandag 18 juni, 12.00 uur, € 13 p/st, via 06-42318152

Wie heeft 1 of 2 krtjs voor Seasaw op zondag 24 juni 11.30 uur? Please sms 06-46074684. Ik wil mijn dochter die danser is ermee verrassen!

incrowd

Van Buul & Vriens wensen Berg & Bos, en de nieuwe makers van Atelier Oerol veel plezier de komende dagen!

Infoteam Oerol nu vernieuwd, beantwoordt nog beter al uw

vragen! Beste vraag van de dag is eeuwige roem (geen garantie na Oerol)

Terschelling Westerkeyn la Gitana – Lieve Allemaal, zie jullie vanavond tijdens mijn eerste dienst, heb er zin in! Grtjs, Ingeborg

welkom

Villa papagayo is er klaar voor! De kaarten zijn geboekt, de bandjes zitten om de pols, de tassen zijn gepakt, de auto is volgetankt en de jutter zit in de heupflacon! Oerol: we komen er aan!

Dag lieve Lies, IJsbrandt en Monica! Wal leuk dat jullie er weer zijn!

Oeroe! Welkom lieve familie

Colette, Marleen, Marie-Jose, Susanna check, strippenkaart check, zonnebrand check,

thermoskan check, tickets check, desperados check!

Ben zo blij dat jij ‘t weekeind komt Paula, welkom in mijn tentje. Bert

Pre-Oerollers Cees en Gudeke, wij komen morgen meevrienden :-)

Lieve Ils! Geniet van Oerol! Ik kom woensdag het stokje van je overnemen. Laten we als ceremonie een juttertje drin-ken op dit mooie festival! x

Dag mam! Jij bent er al, ik kom er ook aan en dan zijn we weer samen op het eiland, voor de vierde keer al! x Maartje

Lieve Marjolein, ook al was het niet gepland, welkom op Oerol, beleef het mee en ont-haast, relax en kom na die 10 dagen als nieuw in het leven! Dikke kus mama

colofon

HoofdredactieJoost BroerenWendy KoopsRedactieMarieke AafjesPaul van de GraafSasja KoetsierBabette RijkhofPieter-Bas van WiechenGaby van der ZeeFotografiePieter CrucqMichiel LandeweerdGeert SnoeijerAnke TeunissenDiewke van den Heuvel

WebredactieAnnemiek GijsbersJannemiek StarkenburgOntwerpDietwee, UtrechtOpmaakJan Pieter EkkerDrukFlevodruk HarlingenOerol Marketing & CommunicatieRia LaanstraSanne de Rooij

25 jaar vrienden van oerol

Koe-r codecolumn

Wind!In dertig jaar is mij van alles aangewaaid. Soms vloog het me om de oren en soms in mijn ogen, maar het was altijd inspirerend. Wat de wind hier aangevoerd heeft, is van onschat-bare waarde en we weten, alles van waarde is kwetsbaar. We zitten dan ook met zijn allen vol spanning te wachten wat de toekomst ons gaat brengen. Wat we zeker weten is dat er harde klappen gaan vallen.Maar het zilte Oerol is sterk, gesterkt door de zeewind, knoestig en zongebrand door weer en wind. En vooral ook gesterkt door steun van zoveel Vrienden, die dit jaar hun vijfentwintig-jarig bestaan vieren! Om dat te vieren, trakte-ren wij en de ondernemers van het eiland hen tijdens het festival op veel extra’s.Vol trots kijk ik naar een programma dat door het Oerol team met alle medewerkers, artiesten en vrijwilligers gevoed en voor elkaar gebokst is. Een programma dat niet zomaar is komen aanwaaien, met af en toe wat wind tegen, maar altijd gesterkt door het saamhorigheidsgevoel en een stevige branding. Een branding die Oe-rol heet, en die uit alle windstreken bijzondere mensen en even wonderbaarlijke ideeën doet aanspoelen op het eiland. Kijk op de Wester-keyn wat wij onder andere met de Branding gebouwd hebben; dat is 100% Terschelling.Stap op de fiets en beleef Oerol zoals het hoort. Laat je verrassen en maak je eigen Expeditie. En zorg als je fietst dat je wind mee hebt, dat trapt een stuk gemakkelijker.JOOP Mulder, CreaTIef dIreCTeur

meedoen – Mail naar dagkrant@oerol.nl of sms naar 06–25169965

Lokroepjes

oerol dankt

FONDS ATELIER

Hoofdsponsors Subsponsors Subsponsors

Partner inde natuur

Subsidienten / Fondsen

Mediapartners LeveranciersInternationalPartner

werelds eten, biertje of wijntje,

gezellig bij kletsen en nog veel meer...

Boomstraat 31, West Tel: 06-13579336Keuken open van

12:00-22:00

Eetcafé Onder de Pannen Dagelijks geopend vanaf

14.00 uur

Gevarieerd programma op buitenpodium en na 22.30 uur binnen

Boerin Neeke van boerderij de Gèskieker (tijdens het festival omgedoopt tot Boerol-winkel) brengt een QR-code aan op koe Dropje. Voor smartphone-gebruikers linkt de koe zo direct naar de website van de Vrienden van Oerol. Neeke is een van de vele eiland-ondernemers die speciale acties voor Vrienden van Oerol heeft opgezet.