NVvP-Nieuwsbrief ISSN nummer 1568-4237 nr. 89, september ... · editie lichten we alvast een tip...

NVvP-Nieuwsbrief ISSN nummer 1568-4237nr. 89, september 2015

nr. 89 • Fundamenteel 1

Fundamenteel

Met een enthousiast ‘PS’ onder mijn editorial meldde ik u in

de vorige Fundamenteel dat alle betrokken partijen op 18 mei

een handtekening onder het KiMo hadden gezet. Geheel

onverwachts echter bleek de KNMT op het laatste moment af

te zien van het plaatsen van haar paraaf. In plaats daarvan

besloot de KNMT om nieuwe statuten op te stellen, die aan-

zienlijk afweken van de oorspronkelijk opgestelde – en reeds

door alle partijen goedgekeurde – statuten. In de nieuwe

statuten was met name de stem van de wetenschappelijke

verenigingen en opleidingen zeer beperkt, terwijl de invloed van

de besturen van de oprichtende partijen was toegenomen.

Een onwenselijke ontwikkeling, die de onafhankelijkheid van het

KiMo niet ten goede zou komen. Hoe deze situatie is opgelost,

heeft u ongetwijfeld inmiddels in de vakpers gelezen. Vlak vóór

het ter perse gaan van deze Fundamenteel werd bekend dat

de KNMT besloten heeft om niet te participeren in de oprichting

van het richtlijneninstituut, maar de wetenschappelijke

verenigingen in de tandheelkunde en universiteiten alle ruimte

geeft voor het oprichten daarvan. De onafhankelijkheid van

het KiMo blijft dus gewaarborgd. Een positieve ontwikkeling,

die de weg vrijmaakt om verder te werken aan een richtlijnen-

programma voor de mondzorg. Verder zal de Federatie

Wetenschappelijke Verenigingen nieuw leven worden

ingeblazen. Deze Federatie werd in het verleden al opgericht,

maar is tot nu toe ‘slapend’ geweest. De statuten zullen worden

aangepast conform de huidige maatstaven, ook de NVvP

participeert hierin.

Positief nieuws is er eveneens over onze vereniging, die in april

2016 met een bijzonder congres haar 80-jarig bestaan viert.

De voorbereidingen daartoe zijn in volle gang, verderop in deze

editie lichten we alvast een tip van de sluier op. Het lustrum

benutten wij tevens om ons vakgebied in Nederland volgend jaar

extra voor het voetlicht te brengen, zowel bij de professie alsook

bij de patiënt. Dat we hierbij social media niet onbenut laten,

spreekt voor zich.

De richtlijn rondom de preventie, diagnostiek en behandeling

van peri-implantaire infecties, krijgt eerder exposure.

De samenstellers van de richtlijn, te weten Daniël Wismeijer,

Anna Louropoulou, Yvonne de Waal en Fridus van der Weijden,

zijn daartoe dit najaar aanwezig in Groningen, Amsterdam en

Nijmegen. Tijdens regionale avonden wordt de richtlijn uitgebreid

gepresenteerd, voor u een prettige manier om snel op de hoogte

te raken. Nadere informatie over deze avonden volgt.

Tot slot: wàt een succes was Europerio8 in Londen. Was u erbij?

Dan heeft u net als ik ongetwijfeld genoten van dit prachtige

visitekaartje van de EFP, dat het hoogste bezoekersaantal ooit in

de geschiedenis van EuroPerio trok: bijna 10.000 mensen

kwamen naar het Londense ExCel, zo’n 115 landen waren

vertegenwoordigd.

Voor een krachtige reprise (weliswaar op een iets kleinere schaal,

maar toch!) kunt u terecht op ons NVvP-najaarscongres

‘Perio up•to•date’ op 27 november a.s.. Wereldwijde kennis, voor

u in Ede gebundeld. Ik begroet u graag.

Monique Danser, voorzitter NVvP-bestuur

Woord van de voorzitter

Nieuws update

Colofon Inhoudsopgave:

NVvP-NieuwsbriefISSN nummer 1568-4237nr. 89, september 2015

Secretariaat, ledenadministratie Postbus 341633 ZG Avenhorntelefoon: 0229-540148telefax: 0229-543467E-mail: [email protected]: www.nvvp.org

Voor correspondentie aangaande hetConsilium Parodontologicum, aanvragen erkenning parodontoloog etc:Simone Binnema Molenweg 4 9967 TG EenrumMobiel: 06-4068 2526email: [email protected]

Redactie:Hankie Bulthuis – Menke de Smit – SACHA tekst & pr

Vormgeving:Aat Doek bno

Basisontwerp:PeterVanPeetzen bv

Mission Statements NVvP• De Nederlandse Vereniging voor Parodontologie (NVvP) is een wetenschappelijke organisatie van tandheelkundige zorgverleners.• De NVvP streeft naar algemene erkenning van het inzicht dat gezonde weefsels rond tanden, kiezen en tandheelkundige implantaten deel zijn van/horen bij een goede algemene gezondheid en de basis vormen voor duurzame tandheelkundige zorg.• De NVvP spant zich ervoor in noodzakelijke parodontale en peri-implantaire zorg voor iedereen toegankelijk te maken. • De NVvP ondersteunt tandheelkundige en andere medische zorgverleners bij het verkrijgen van kennis op het gebied van de parodontologie en peri-implantologie.

2 NVvP, een gezond fundament

In deze NVvP-Nieuwsbrief treft u onder

andere de volgende onderwerpen aan:

Nieuw redactielid: Menke de Smit

Abstract

Jan Tromp over 35 jaar NVvP

Verslag congres 23 april jl

Promotie Martijn Rosema

EuroPerio 8 / EFP Nieuws

De missie van de stichting Goed Gebekt

Nieuwe folder: Uw tandvlees gaat

in rook op

De NVvP wordt 80!

Gezocht: Ped talks

Uit de paropraktijk

Agenda

NVvP Nieuwsbrief / nr. 89

3

4

7

8

10

11

12

13

14

14

16

18

Inhoud

Op de vraag van Jeroen Craandijk of zij wellicht voortaan de Abstracts in Fundamenteel wilde verzorgen,

hoefde parodontoloog Menke de Smit niet lang na te denken. Met ingang van deze editie leest u Abstracts

van haar hand. “Literatuur kritisch bekijken en er iets mee doen, daar hou ik van.”

Parodontoloog Menke de Smit, nieuw in onze redactie:

‘Literatuur bijhouden schiet er vaak bij in’

Nadat zij in 2004 in Groningen afstudeerde als tandarts,

besloot Menke de Smit zich in Leuven te specialiseren tot

parodontoloog. “De interactie tussen geneeskunde en

tandheelkunde heb ik altijd interessant gevonden. Die relatie

komt het meest aan bod in de parodontologie. Mijn Master-

scriptie schreef ik over platelet-rich plasma, samen met

Johan van Dijk. Ik was in de parodontologie aanbeland, wilde

hier graag in verder.”

Kijken naar de hele mondWat maakt parodontologie zo interessant? “Het mooiste vind

ik dat je met een relatief eenvoudige behandeling patiënten

gezonder kunt maken. Dat zijn dan veelal patiënten die zich niet

bewust zijn van de ontsteking in hun mond. Als parodontoloog

kijk je bovendien naar de hele mond en de totale mens.

Vervolgens lever je zorg op maat, bijzonder vind ik dat.”

MissieIn 2009 rondde Menke haar opleiding tot parodontoloog

succesvol af, waarna ze in de Parodontologiepraktijk

Groningen aan de slag ging. Tegelijkertijd startte ze aan het

UMCG een promotieonderzoek, dat ze eerder dit jaar voltooide.

Haar proefschrift richt zich op de relatie tussen reumatoïde

artritis en parodontitis en specifiek de rol van P. gingivalis hierin. “Ik hoop 4 november te promoveren, daarmee sluit ik

een bijzonder leuk promotie-onderzoek af. Het is min of meer

mijn missie geworden om de mondgezondheid méér onder de

aandacht te brengen van zorgverleners in andere disciplines.

Voor mijn proefschrift heb ik bijvoorbeeld zes wetenschappelijke

artikelen geschreven, waarvan er vier verschenen zijn in

vaktijdschriften voor reumatologen.”

Wetenschap onder de aandacht brengenInmiddels werkt Menke ruim een jaar in de Parodontologie

Praktijk Emmen. “In deze parodontologiepraktijk van Heleen

Botterman staat patiëntenzorg echt centraal, ik werk hier met

veel plezier. En nu mijn promotieonderzoek beeïndigd is, kijk

ik ernaar uit om Abstracts voor Fundamenteel te schrijven.

Literatuur kritisch bekijken en er iets mee doen, daar hou ik van.

Toegankelijke Abstracts zijn bovendien voor velen echt

nuttig, vooral omdat het bijhouden van literatuur er in de

praktijk vaak bij inschiet. Er zijn zoveel interessante weten-

schappelijke onderzoeken die weinig bekendheid krijgen, het

is boeiend om die onder de aandacht te brengen. Ik doe dit

met genoegen voor Fundamenteel.”

Nieuw redactielid

nr 89 • Fundamenteel 3


Abstract

Perio up•to•date, najaarscongres NVvP 2015


Wereldwijde kennis, in Ede voor u gebundeld:

NVvP-Najaarscongres 2015

Prognostische indicatoren voor resectieve chirurgische behandelingvan peri-implantitis (1)Achtergrond en doel van de studiePeri-implantitis komt vaak voor. Na gemiddeld 10 jaar is de frequentie gemiddeld 19% op patiëntniveau en 10% op implan-taatniveau (2). Deze frequenties nemen toe in geval van roken en een historie van parodontitis; aanwezigheid van plaque is een risicofactor voor het ontstaan van peri-implantitis (2-4). Patiënten met een verhoogd risico op het ontwikkelen van peri-implantitis zouden ook gevoeliger kunnen zijn voor het falen van behandeling van peri-implantitis. Om dit te onderzoeken combineerden De Waal et al. in hun meest recente studie data van twee door hen eerdere uigevoerde randomized controlled trials (RCTs) naar klinische, röntgenologische en microbiologische uitkomsten van resectieve chirurgische behandeling van peri-implantitis (5,6).

MethodenPeri-implantitis werd gedefinieerd als een gesondeerde pocketdiepte >5 mm met bloeding of pus na sonderen en röntgen-ologisch botverlies >2 mm. De interventie werd steeds uitgevoerd door dezelfde behandelaar en bestond uit afschuiven van full-thickness mucoperiostale flaps, verwijdering van granulatie-weefsel met curettes, hercontoureren van bot en decontaminatie van het implantaatoppervlak met steriel gaas met fysiologisch zout en/of chloorhexidine, en sluiten van de apicaalwaarts verplaatste flaps. Lokale of systemische antibiotica maakten geen onderdeel uit van het behandelprotocol. Naast post-operatieve nazorg na 2 weken vond follow up plaats na 3, 6 en 12 maanden, waarbij uitgebreide data werden vastgelegd van mogelijke voorspellende factoren op patiënt- en implantaatniveau, ook steeds door dezelfde behandelaar. Primaire uitkomstmaat van deze studie was falen van de peri-implantitisbehandeling, gedefinieerd als: afwezigheid van het implantaat, röntgenologisch botverlies >1 mm tijdens follow up, pus na sonderen, bloeding na sonderen op 3 of 4 plaatsen per implantaat of een gesondeerde pocketdiepte >5 mm in combinatie met bloeding. De studie had een degelijk statistisch analyseplan, waaronder een multilevel (patiënt- en implantaatniveau) univariate regressieanalyse met alle mogelijke voorspellende factoren en een multilevel multivariaat logistisch regressiemodel met alleen voor-spellende factoren met een significante associatie met de primaire uitkomstmaat.

Resultaten en conclusiesIn deze studie werden volledige data van 185 implantaten in 72 patiënten geanalyseerd. Na 12 maanden was er bij 106 (56%) in 48 patiënten (67%) sprake van falen van peri-implantitis behande-ling. Na multivariate analyse bleken de volgorde van inclusie van peri-implantitisbehandeling en botverlies tijdens inclusie hiervoor prognostische indicatoren. Nadere bestudering van de voorspel-

lende factor ‘volgorde van inclusie van behandeling’ liet een prach-tige leercurve van het chirurgische behandelteam zien (zie illustratie). Omdat na ongeveer 40% van de behandelde implantaten de curve minder steil werd, werden dezelfde analyses uitgevoerd met de data van alleen de tweede RCT. In deze groep faalde de peri-implantitis-behandeling bij 46 van de 107 implantaten (43%) in 26 van de 43 patiënten (60%). Volgorde van inclusie was nu geen voorspellende factor meer. Na multipele regressieanalyse waren nu roken en botverlies bij inclusie prognostische indicatoren voor het falen van peri-implantitisbehandeling.Twee van de 3 belangrijkste risicofactoren voor peri-implantitis bleken ook prognostisch te zijn voor het falen van peri-implantitis-behandeling, te weten roken en (in mindere mate) aanwezigheid van plaque (alleen een voorspellende factor in univariate analyses). De reden dat een historie van parodontitis geen prognostische indicator bleek, zou te wijten kunnen zijn aan het feit dat dit anamnestisch werd vastgesteld en aan het grote aantal edentate personen in beide RCTs (54%).Dat de uitkomst van behandeling van peri-implantis in grote mate afhankelijk is van de ervaring van het chirurgisch team, is niet alleen belangrijk voor de klinische praktijk, maar ook voor de interpretatie van RCTs naar de behandeling van peri-implantitis.

Dit Abstract is verzorgd doorMenke de Smit, parodontoloog NVvP te Emmen

Referenties

(1) de Waal YC, Raghoebar GM, Meijer HJ, Winkel EG, van Winkelhoff AJ: Prognostic

indicators for surgical peri-implantitis treatment. Clin Oral Implants Res 2015.

(2) Atieh MA, Alsabeeha NH, Faggion CM,Jr, Duncan WJ: The frequency of peri-implant

diseases: a systematic review and meta-analysis. J Periodontol 2013, 84:1586-1598.

(3) de Waal YC, van Winkelhoff AJ, Meijer HJ, Raghoebar GM, Winkel EG: Differences in

peri-implant conditions between fully and partially edentulous subjects: a systematic

review. J Clin Periodontol 2013, 40:266-286.

(4) Heitz-Mayfield LJ: Peri-implant diseases: diagnosis and risk indicators.

J Clin Periodontol 2008, 35:292-304.

(5) de Waal YC, Raghoebar GM, Huddleston Slater JJ, Meijer HJ, Winkel EG,

van Winkelhoff AJ: Implant decontamination during surgical peri-implantitis treatment:

a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. J Clin Periodontol 2013, 40:186-195.

(6) de Waal YC, Raghoebar GM, Meijer HJ, Winkel EG, van Winkelhoff AJ: Implant

decontamination with 2% chlorhexidine during surgical peri-implantitis treatment:

a randomized, double-blind, controlled trial. Clin Oral Implants Res 2014.

Heeft u behoefte aan een kennisupdate?

Waarbij u snel en makkelijk geïnformeerd wordt

over de nieuwste wetenschappelijke inzichten in

de parodontologie/implantologie?

Bezoek dan op 27 november het NVvP

Najaarscongres ‘Perio up-to-date’ in CineMec Ede!

HOOFDPROGRAMMA: Meest recente EFP-inzichten

Moderator: Dagmar Else Slot

8.30 – 9.15 Algemene ledenvergadering

9.30 – 9.40 Opening congres

9.40 - 10.30 Jeanie Suvan: Principles in Prevention of

Periodontal Diseases

10.30 – 11.15 Koffiepauze

11.15 – 12.05 Roberto Farina: Management of halitosis and

professional mechanical plaque removal in the

secondary prevention of periodontitis

12.05 – 12.55 Philip Preshaw: Consequences of traumatic

toothbrushing and management of

hypersensitivity

12.55 – 14.15 Lunch

14.15 – 14.30 Uitreiking NVvP – Oral-B Preventie prijs

14.30 – 15.20 Jan Derks: Epidemiology and risk factors

of peri-implant disease

15.20 – 16.00 Theepauze

16.00 – 16.50 Giovanni Salvi: Efficacy of patient -and profes-

sionally- administered plaque control protocols

in the management of peri-implant mucositis.

16.50 – 17.00 Afsluiting

17.00 – 18.00 Borrel

pErIoup• to•date

De congresfolder met uitgebreide informatie over deze dag,

vindt u bijgesloten bij deze editie van Fundamenteel.

Abstracts van de lezingen vindt u op onze site: www.nvvp.org.

Heeft u zich al ingeschreven?

Dat kan snel en eenvoudig via www.nvvp.org.

•• • •

•• •

••

•

100

80

60

40

20

00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

nth decile of treated implants

%su

cces

s of

per

i-im

pla

ntiti

s tr

eatm

ent Leercurve van het chirurgisch behandelteam

PARALLELPROGRAMMA: Focus op nieuwe richtlijn peri-implantitis

Moderator: Daniëlle van Strydonk

9.40 – 10.30 Anna Louropoulou: Richtlijn peri-implantitis

10.30 – 11.15 Koffiepauze

11.15 – 12.05 Sergio Bizzarro: Effect van parodontale

behandeling met en zonder antibiotica:

nieuwe inzichten!

12.05 – 12.55 Gordon van der Avoort: Het opstellen en

uitvoeren van een individueel nazorgprotocol

bij implantaten

12.55 – 14.15 Lunch

14.15 – 14.30 Uitreiking NVvP – Oral-B Preventie prijs

14.30 – 15.20 Martijn Rosema: Wetenschap in de praktijk:

tandenpoetsen anno 2015

15.20 – 16.00 Theepauze

16.00 – 16.50 Joyce van der Horst: Mondhygiëne-

instructie en professionele reiniging

van implantaten

16.50 – 17.00 Afsluiting

17.00 – 18.00 Borrel


Afscheid Jan Tromp

Bijna 35 jaar lang was parodontoloog Jan Tromp continu actief voor de NVvP. Onlangs nam hij afscheid van

het Consilium en daarmee ook van het commissiewerk voor de vereniging. Zes vragen aan een NVvP-veteraan

‘pur sang’. “Paro biedt een eigen dynamiek in de tandheelkunde. Dat heeft me altijd aangetrokken, in ons

vakgebied èn de vereniging.”

Jan Tromp over 35 jaar NVvP:

1. Welke functies heb je sinds 1980 in de NVvP bekleed?“In 1976 begon ik als staflid bij de afdeling Parodontologie

van de Universiteit Groningen, waar ik vrijwel meteen met de

vereniging in aanraking kwam. Ik werd NVvP-lid, kreeg in 1980

de secretarisfunctie in het bestuur en fungeerde daarna enkele

jaren als voorzitter van de vereniging. In 1990 verliet ik het

bestuur.

Niet veel later werd ik gevraagd om als hoofdredacteur van

onze Nieuwsbrief aan de slag te gaan. Ook die klus vond ik

boeiend om te doen. Net als bij het bestuurswerk heb je

continu je antennes uit, je bent voortdurend bezig met kijken

naar ontwikkelingen of onderwerpen die interessant kunnen

zijn voor de vereniging. Zo’n houding bevalt me wel.

Sinds maart 1998 maakte ik deel uit van het Consilium,

waarvan de laatste vier jaar als voorzitter. Toen ik in 2013

het actieve beroepsveld verliet, na 27 jaar in de Praktijk voor

Parodontologie Groningen te hebben gewerkt, was dat tevens

reden om afscheid te nemen van het Consilium. Een beslissing

die afgelopen april geëffectueerd werd.”

2. Wat maakt parodontologie zo bijzonder voor jou?“Parodontologie betreft een ander stuk tandheelkunde dan

de – met alle respect - gebaande paden in ons vakgebied.

Het gaat over genezing, regeneratie, gedragsbeïnvloeding,

het is veel minder technisch dan de andere tandheelkundige

aandachtsgebieden. Deze eigen dynamiek trok mij meteen

vanaf het begin aan. En is tevens een kwaliteit die ik in de NVvP

terugvond. Ik heb me hier altijd thuisgevoeld.”

3. Wat zijn ‘jouw’ NVvP-hoogtepunten in de afgelopen jaren?“Tijdens mijn bestuursperiode hebben we het instituut tandarts-

parodontoloog en het Consilium neergezet, daar is met heel

veel mensen keihard aan gewerkt. Beide instituten ‘staan’

inmiddels als een huis, een prachtig resultaat. Maar ook het

50 jarig NVvP-lustrumcongres en de 3rd NorthSea Conference

waren echte toppers met ongelofelijk veel belangstellenden.

Dat zijn wel een paar mooie mooie resultaten, die we met

elkaar in een geweldige sfeer bereikt hebben.”

4. Reden genoeg om met voldoening terug te kijken?“Absoluut. Door mijn inspanningen heb ik in teamverband het

nodige voor anderen kunnen betekenen. Dat ging niet altijd

zonder slag of stoot, soms moesten we tegen de stroom

‘Mijn inzet voor de NVvP heeft mijn leven verrijkt’

inroeien. We hebben hard gewerkt, maar wisten

waar we naartoe moesten. Dat heeft me internatio-

naal eveneens mooie contacten opgeleverd.

Mijn inzet voor de NVvP heeft mijn leven in de

parodontologie dus wel verrijkt. Het is fantastisch

dat ik die kansen kreeg.”

5. Moet de parodontoloog NVvP een erkend specialisme worden?“Dat denk ik wel. We hebben al die jaren voorzichtig

gemanoeuvreerd om de acceptatie van de paro-

dontoloog NVvP te vergemakkelijken. Nu deze

functionaris door niemand binnen de tandheelkunde

meer kan (en wil) worden weggedacht, lijkt het

mij de tijd om als volgende stap te werken aan de

instelling van het specialisme Parodontologie. Zoals

dat trouwens op voorspraak van ‘Europa’ al in veel

landen is gerealiseerd.”

6. Je vertrekt niet helemaal uit de parodontologie?“Dat klopt, ik werk sinds een jaar parttime als

klinisch docent bij de ACTA postgraduate opleiding

Parodontologie. Hier mag ik super gemotiveerde

mensen begeleiden, op een leuke afdeling waar de

sfeer goed is. Het is fantastisch om te zien hoe deze

mensen zich ontwikkelen, daar kan ik echt trots op

zijn. Deze baan was aanvankelijk niet de bedoeling,

maar kwam op mijn pad en leek me aardig om te

doen. Achteraf gezien had het niet beter gekund, ik

krijg er veel energie van. Ik blijf dus nog wel even in

de parodontologie actief.”

Foto: H.J.E. Beune

Vakkennis delen werkt inspirerend en we hébben met

elkaar zó veel kennis te bieden! Daarom lijkt het ons

een boeiend idee om nieuwe, jonge, NVvP-leden de

mogelijkheid te bieden om samen met een ervaren

mentor het vak meer diepgang te geven. Een keer

meelopen in de praktijk, samen een casus bespreken

of eens inzoomen op de uitdagingen die de

paropraktijk met zich meebrengt: wellicht wilt u als

mentor fungeren? Laat het ons weten via een mail

naar [email protected]. Uw reactie is welkom.

VAKANTIELEED

Afgelopen zomer bevond ik mij voor de Kroatische kust aan boord van de Andante, een zeilboot van het genre Bavaria, waarvoor de ervaren zeiler een beetje de neus ophaalt. Eén van mijn reisgenoten werd plotseling geplaagd door pijn in de mondholte. Ik omschrijf dit ongemak opzettelijk zo vaag mogelijk, om tunnelvisie uit te sluiten. Omdat ik door de andere opvarenden als de meest deskun-dige bij het oplossen van het probleem werd geacht, kon ik mij niet drukken. Zeg nou zelf, wie zit er nou op werk tijdens zijn vakantie te wachten? Maar een vriend in nood wil je wel helpen. Mijn gedachten gingen terug naar mijn militaire dienst bij de Koninklijke Marine, waar elke dienstplichtige of aanstaand ‘beroeps’ meteen na opkomst gesaneerd diende te zijn. Malheur op zee moest voorkomen worden. Dat hield begin jaren zeventig nog in dat vele totaalextracties noodzakelijk waren. Soms omdat behandelen nauwelijks mogelijk was, maar vaak ook op verzoek van de patiënt zelf (Katwijker-vissers doen dit al generaties zo). Kroon- en brugwerk was incidenteel voorbehouden aan beroepspersoneel en parodontologie bestond bij de Koninklijke Marine al helemaal niet.Weigeren van de indicatiestelling ‘totaalextractie’ was vanuit de beroepsethiek niet eenvoudig. Het landsbelang was ermee gediend, dus waar had je het over als je vond dat een gebit soms heel simpel behouden kon blijven. Ik herinner mij een matroos die al zijn gave gebitselementen als ketting onder zijn uniform droeg en die mij vroeg of ik de door mij geëxtraheerde laatste M3 van een rijggaatje wilde voorzien. Nee, dan de Duitse collega Friedrich Ritter en zijn vriendin/patiënte Dore Strauch, die in 1929 op Floreana - één van de Gala-pagos eilanden - een nieuw leven begonnen. Beiden lieten op zoek naar avontuur op een vrijwel onbewoond eiland een huwelijkspartner achter. Ritter voorzag tandheelkundige malheur, liet bij beiden alle gebitselementen verwijderen en vervaardigde één metalen prothese die beiden gebruikten om te kunnen eten. Waarmee hij de succesvolle cariëspreventie van het eiland Nexø lang vóór was. Alle te beden-ken romantiek over deze ‘Adam en Eva van de Galapagosarchipel’ verdween bij mij als sneeuw voor de zon, maar de excentriciteit won er aanzienlijk mee. Ik las dit verhaal in het boek Floreana van Margret Wittmer, een andere latere bewoner van het eiland. Voor wie ooit naar de Galapagos eilanden gaat, is dit hilarische boek wat mij betreft verplichte literatuur.In het voorgaande zien we de beroepsethiek aan alle kanten onder druk staan. Extractie in landsbelang, een amoureuze relatie met een patiënt en het advies van Ritter aan zijn ‘patiënte’ preventief te extra-heren. In het eerste geval is er sprake van protocolair handelen. In het tweede is de vlucht naar de Galapagos wel een voorwaarde en dat liefde blind maakt, blijkt ook van invloed te zijn op behandelvariaties. Hoe is het afgelopen met mijn reisgenoot? Omdat ik altijd spiegel en sonde bij mij heb, dental floss en tandenstokers, kon ik het stukje lamsvlees succesvol verwijderen, hetgeen mij ’s avonds een heerlijk flesje wijn van de Malvaziadruif opleverde. Maar ja, dàt was - met vijf man - snel naar de Malakiezen.

Otto Nelemans

Uit de pocket

Oproep / Column

Mentoren gezocht!

Oproep


Symposiumverslag


De derde week van april 2015 was voor de sectie parodontologie van het Academisch Centrum Tandheel-

kunde Amsterdam (ACTA) een feestelijke week. Er stonden twee promoties op de agenda: Martijn Rosema

en Dagmar Else Slot, beiden onder supervisie van promotor Fridus van der Weijden. Om de feestvreugde te

verhogen, werd op 23 april 2015 een mooi symposium georganiseerd met als sprekers onder andere de

opponenten van de promovendi en als moderator de promotor.

Verslag Symposium 23 April

‘The best evidence for dental hygiene practice’

Het symposium in ‘Het Heerenhuis’ te Middenbeemster werd

mede mogelijk gemaakt dankzij een financiële ondersteuning

van de ‘Stichting NVvP’ en ‘Procter & Gamble’. Ruim honderd

collega’s genoten, mede dankzij het heerlijke lenteweer en

de prachtige omgeving, omringd door tulpenvelden van zes

prachtige lezingen.

Professor Rodrigo Lopez uit Århus Denenmarken beet het spits

af met als basisvraag “Wat is de oorzaak van parodontitis”?

Veel mensen willen en kunnen het liefst ’monocausaal’ denken.

Maar in werkelijkheid bestaat één enkele oorzaak niet en is

parodontitis een multifactoriële aandoening. Om dit beter te

kunnen begrijpen, gebruikte Lopez het taartmodel van

Rothman. Een oorzakelijke component die bijdraagt aan de

ziekte wordt weergegeven als een taartpunt. Wanneer alle

taartpunten op hun plek vallen, treedt de ziekte op. Alle

oorzakelijke componenten bij elkaar worden de ‘sufficiënt

cause’ genoemd. Een ziekte kan meerdere combinaties van

oorzakelijke componenten hebben, die wel of niet kunnen

overlappen. Een component die in elke taart voorkomt

(in naaststaande figuur is dat bijvoorbeeld component A),

wordt een ‘noodzakelijke oorzaak’ genoemd. Zonder deze

component treedt de ziekte niet op. Bij parodontitis is plaque

een noodzakelijke oorzaak. Daarom is een goede mond-

hygiëne zo belangrijk! We kunnen in onze behandeling plaque

wel reduceren, maar helaas niet radicaal verwijderen. Andere

oorzakelijke componenten bij parodontitis - die we kennen -

zijn: roken, stress, ongecontroleerde diabetes, sociaal-

economische factoren, afweer, erfelijkheid en bacteriën.

Over plaque werd verder gesproken door Professor

Wim Teugels uit Leuven. De samenstelling en formatie van

een biofilm; de communicatie, hechting en samenwerking

tussen bacteriën; alles kwam in vogelvlucht voorbij. Wat zijn de

consequenties van een biofilm? Deze beschermt de bacteriën

tegen de afweer van de gastheer, tegen antibiotica (met als

gevolg resistentie) en mondspoelmiddelen.

Het meest tot de verbeelding sprekende gedeelte van zijn

verhaal betrof een studie waarbij plaque en speeksel van

patiënt A en B werden afgenomen. Wanneer de plaque van

patiënt A bij het speeksel van patiënt B werd gestopt, bleek er

geen biofilm-formatie op te treden, terwijl dat wel het geval

was wanneer de plaque en het speeksel van dezelfde patiënt

afkomstig waren. Met een knipoog melde prof. Teugels dat de

praktische implicatie van dit onderzoek is: zoenen is veilig!

Professor Kerstin Öhrn uit Falun hield een pleidooi voor een

gestructureerde aanpak voor patiënteducatie. Het concept heeft

gelijkenissen met motivational interviewing, maar legt er de

Het voorbeeld dat prof. Lopez gebruikte.


Symposiumverslag

nadruk op dat patiënten geïnformeerd worden over de status

van hun mond en vervolgens vanuit een eigen intrinsieke

motivatie vragen om advies over wat daaraan te doen is.

Aan de hand daarvan kan samen met de patiënt een actieplan

worden opgesteld voor de implementatie van adequate

zelfzorg. Na de eerste zitting kan bijvoorbeeld gestart worden

door één keer per dag met de juiste techniek te poetsen.

Tijdens de tweede zitting kan het gebruik van interdentale

ragers worden toegevoegd. Tevens kan de patiënt een

dagboekje bijhouden, waaruit bijvoorbeeld kan blijken dat de

patiënt in het weekend na het uitgaan te moe is om grondig te

reinigen. Via een vraag zoals: ‘Wat kunnen we hieraan doen?’

kan de patiënt wellicht zelf voorstellen om te poetsen vóór het

uitgaan. Zo’n individueel educatieprogramma, op de mond-

gezondheid van elke patiënt afgestemd, is effectief gebleken

in lange termijn therapietrouw. Vooral approximale reiniging

vraagt om deze individuele aanpak. Nadere evaluatie toont

aan dat de stapsgewijze aanpak de kosten laag maakt en

dat patiënten een belangrijke positieve verandering in hun

welzijn ervaren.

Een belangrijk deel van de lezing van Professor Peter Robinson

uit Sheffield had als basis de Cochrane Systematic reviews met

betrekking tot elektrische tandenborstels. Daaruit kwam naar

voren dat er qua effectiviteit en veiligheid voldoende bewijs is

voor de oscillerende roterende elektrische borstel. In het tweede

deel van zijn lezing ging hij meer de diepte in over een

‘instructie’ mondhygiëne. Robinson gaf aan dat het geven en

ontvangen van een instructie niet vanzelf gaat, maar via een

proces verloopt zoals getoond in onderstaande figuur. Een

patiënt handelt lang niet altijd naar de boodschap. Daarom is

het van belang om niet alleen op het individu gefocust te zijn,

maar ook rekening te houden met de context: de kwaliteit van

de boodschap, het karakter van de boodschap, sociale druk,

geslacht, reclame, sociaaleconomische status, cultuur,

omgeving, life-style, opleiding, de beschikbaarheid en

betaalbaarheid van producten. Een mooie consequentie van

deze benadering is dat, wanneer een oorzakelijke component

gereduceerd wordt, ook de ontsteking van het parodontium

afneemt. Dit kan een effect hebben op andere geassocieerde

ziekteprocessen.

Professor Christof Dörfer uit Kiel gaf een lezing over diverse

aspecten van interdentale reiniging. De lezing begon met een

samenvatting van de uitkomst van de EFP-workshop die in

het aprilnummer van Journal of Clinical Periodontology is

verschenen. Dörfer introduceerde het fenomeen meta-review,

een samenvatting en evaluatie van systematische reviews die

zou moeten dienen als een opmaat naar een klinische praktijk-

richtlijn. Zoals reeds eerder veelvuldig is gecommuniceerd, blijkt

op basis van onderzoek dat interdentale ragers de eerste keus

zijn. Zeker bij paro-patiënten komen floss en stokers niet in de

wortelgroeven; de haren van een rager wel, waardoor ze de

plaque beter verwijderen. Hij waarschuwde ervoor dat de punt

van de rager naar beneden gaat als de ruimte tussen twee

gebitselementen slecht toegankelijk is. In een extreem

voorbeeld liet Dörfer zien dat de rager dwars door het

tandvlees heen komt. Keuze van de juiste maat rager is

daarom belangrijk en een mooie taak voor ons om de patiënt

hierin te begeleiden.

Professor David Herrera uit Madrid behandelde het onderwerp

chemische spoelmiddelen. Hij besprak eerst de definities die de

American Dental Association voor haar claims hanteert. Wat in

Europa als ‘anti-gingivitis’ wordt geclaimd, wordt in Amerika als

‘anti-plaque’ bestempeld, zo legde Herrera uit. Anti-gingivitis is

daar een product dat wel de ontsteking vermindert, maar niet

de hoeveelheid plaque. In zijn verdere verhaal baseerde hij

zich op het resultaat van de EFP-workshop. Uit het literatuur-

onderzoek dat ten grondslag ligt aan de aanbevelingen uit

de workshop, bleek dat 82 van de 87 geïncludeerde studies

een positief effect op gingivitis lieten zien. Dit zou er op kunnen

wijzen dat studies met een negatief resultaat niet zijn

gepubliceerd. Daarom is voorzichtigheid geboden met het doen

van absolute uitspraken. De meta-analyses onderbouwen

dat spoelmiddelen met chloorhexidine, essentiële oliën,

cetylpyridinium chloride en tandpasta’s met tin-fluoride en

triclosan effectief zijn tegen plaque en gingivitis. Tot een

anti-parodontitis product is het tot op heden nog niet gekomen.

Fawn van der Weijden & Dagmar Else Slot, ACTA

Boodschap ontvangen

Boodschap begrijpen

Boodschap herinneren

De kracht/het vermogen om te handelen naar de boodschap

Handelen naar de boodschap

Poetst consequent en effectief

Minder plaque

Minder gingivitis

Minder parodontitis

➔➔

➔➔

➔➔

➔➔

‘Thank you for being part of EuroPerio 8’:

met deze zin nodigt de EFP u op haar site

uit om de impressies van haar recente

congres te bekijken.

In de Photogallery vindt u ‘good

memories and conference highlights’.

In de rubriek Latest news treft u het

EuroPerio8 book of abstracts, het JCP

biedt een special issue dat geheel

gewijd is aan het congres. Boeiend en

nuttig, ook als u afgelopen juni geen

bezoek aan Londen heeft gebracht:

www.efp.org/EuroPerio.

De EFP-site is sowieso het bekijken

meer dan waard.

U vindt er regelmatig nieuwe pubcasts,

interviews en interessante nieuws-

berichten: www.efp.org.

Heeft u al een agenda van 2018?

Dan kunt u daarin alvast een paar

dagen blokkeren voor EuroPerio 9.

U hoeft niet ver te reizen: dit congres

vindt van 20-23 juni 2018 plaats in

Amsterdam.

Monique Danser, EFP-afgevaardigde

EFP Nieuws

EuroPerio 8 / EFP Nieuws

EuroPerio 8: een niet te missen evenement


Afgelopen juni vond in Londen het driejaarlijkse EuroPerio plaats.

Vanuit de hele wereld waren meer dan 10.000 bezoekers naar Londen

gekomen, 350 daarvan waren uit Nederland afkomstig.

Het ExCel Exibition Centre was goed bereikbaar per Londense metro.

Naast prachtige ruimtes voor de lezingen was tevens een groot

gedeelte vrijgemaakt voor

de sponsoren.

Per dag waren er simultaan

verschillende sessies. Via een

handige App, die je op de mobiele

telefoon kon downloaden, was het

goed mogelijk om een keuze te

maken uit een keur van inter-

nationale sprekers. Woensdag

stond in het teken van de sponsor-

sessies, de openingsceremonie was aan het begin van de avond gepland. Donderdag

werd de mucogingivale chirurgie uitgebreid belicht. Kritische factoren bij het plaatsen

van implantaten en de huidige stand van zaken, etiologie en inzichten bij behandeling

van parodontitis kwamen aan de orde.

Hollandse avondDonderdagavond werd volgens goed gebruik ‘de Hollandse avond’. In het financial

district werd ‘Gibson Hall’ door een grote groep enthousiaste Nederlanders bezocht.

De avond werd mede mogelijk gemaakt door Dentaid en Laboral Diagnostics en gaf

de gelegenheid het congres tot dan toe met elkaar te evalueren, het werd laat!

Gevarieerd programmaVrijdag werd er uitgebreid stilgestaan bij de regeneratieve technieken die bij

parodontitis kunnen worden toegepast en werd er specifiek ingegaan op lastige

implantaatbehandelingen in zowel de esthetische zone alsook de posterieure

maxilla en mandibula. Als afsluiting werd er zaterdag over verschillende manieren van

botopbouwen voor implantologie gepraat, de pathogenese van peri-implantitis kwam

aan bod alsook bio-engineering van tanden.

Wij kunnen trots zijn op de verschillende Nederlandse topsprekers die met hun bijdrage

dit congres tot een niet te missen evenement hebben gemaakt!

Johan Cossé

Toothbrushing efficacy

Tijdens zijn opleiding tot mondhygiënist liep Martijn Rosema

stage bij de afdeling parodontologie op het ACTA en hij is er

nooit meer weggegaan. Hij kreeg de kans om als assistent

in een onderzoeksgroep te starten en gaandeweg werd zijn

takenpakket uitgebreid. Op een bepaald moment kreeg hij

de vraag gesteld of hij interesse zou hebben in een promotie.

Martijn: “Dat leek me wel wat, ik hou van een beetje nadenken

en wilde aan iets nieuws beginnen.”

ConclusiesVoor zijn onderzoek onderzocht Martijn de vele factoren die een

rol spelen bij de effectiviteit van tandenpoetsen. Dat leverde

relevante conclusies op. “Het gebruik van tandpasta draagt

er niet toe bij dat een tandenborstel effectiever wordt in het

weghalen van plaque. En om te bepalen wanneer een tanden-

borstel vervangen moet worden, is het belangrijk om te kijken

wanneer de tandenborstelharen uit elkaar gaan staan. Dat kan

bij de één eerder zijn dan bij de ander. Het veelgehoorde advies

‘na drie maanden een nieuwe borstel’ is dus niet aan de orde,

tijd is niet het juiste criterium.”

Uitgebreide poetsinstructieWat al vermoed werd, maar door dit promotieonderzoek defini-

tief werd bevestigd: de elektrische borstel is effectiever dan de

handtandenborstel. Niet alleen in het verwijderen van plaque,

maar ook in het voorkomen van gingivitis. “Voorwaarde is

uiteraard wel dat iemand goed poetst,” vult Martijn aan.

“Uit mijn systematic review blijkt dat alleen een mondeling of

schriftelijk advies om beter te poetsen, niet voldoende is.

De patiënt moet ècht via een duidelijke en uitgebreide instructie

in de mond getoond worden wat goed poetsen inhoudt.

Dat weten we allemaal wel, maar dóen we het ook? Ik krijg

regelmatig patiënten in de stoel die zeggen dat ze niet eerder

zo uitgebreid zijn voorgelicht. Een instructie hoe je ècht goed

moet poetsen, is onmisbaar voor een goed resultaat.”

Weten wat je vergelijktNaast deze bevindingen vanuit patiëntperspectief werd Martijn

tevens een opmerkelijk aspect vanuit wetenschappelijk oogpunt

Een tandenborstel poetst niet effectiever met tandpasta en qua instructie mondhygiëne valt er nog veel te

verbeteren: het zijn slechts enkele conclusies in het proefschrift ‘Toothbrushing efficacy’, waarmee mondhygiënist

Martijn Rosema op 22 april j.l. promoveerde. “We weten het allemaal wel, maar dóen we het ook?”

Dr. Martijn Rosema over vervanging tandenborstels:

‘Tijd is niet het juiste criterium’

Foto: Charles Dumas

duidelijk: “Voor het meten van plaque hanteren we diverse

plaque indices, onder andere de Quigley & Hein index en de

Navy index. Tijdens mijn onderzoek werd duidelijk dat er een

verschil in percentage plaquereductie bestaat tussen de

verschillende indices. Je moet dus goed weten welke

percentages je met elkaar vergelijkt. Met de Navy index is het

percentage reductie bijna twee keer zo hoog.”

StimulansZijn promotieonderzoek verrichtte Martijn de afgelopen

jaren naast zijn fulltime werk als mondhygiënist-onderzoeker

op ACTA. Hij kijkt tevreden op deze periode terug. “Mijn

persoonlijke ontwikkeling heeft een flinke stimulans gekregen.

Ik heb plezier gekregen in statistiek en beheers de Engelse taal

inmiddels goed, twee vakken waar ik op de middelbare school

helemaal niet zo goed in was. De promotieceremonie zelf was

bijzonder. Iemand zei vooraf tegen me: ‘vergeet niet om ervan

te genieten’. Dat heb ik dan ook heel bewust gedaan. Het was

een mooie bekroning op enkele intensieve jaren.”

Meer lezen? http://hdl.handle.net/11245/1.471563


Stichting Goed Gebekt

‘Wij willen dat mensen zelf nadenken over hun tandvlees’

Fenne Hoogteijling namens Stichting Goed Gebekt:

Jubilea etc. / Nieuwe folder / Websitenieuws

Vier vrijgevestigde mondhygiënisten vormen samen de drijvende kracht achter ‘Goed gebekt’, een stichting

die gezond tandvlees beter op de kaart wil zetten en de patiënt eerlijk wil voorlichten over de verschillende

behandelaars in de mondzorg. Daarvoor hebben zij de visueel aantrekkelijke website www.tandvleescijfer.nl

ontwikkeld, plus een serie aansprekende posters. “We hopen tandartsen, mondhygiënisten en

parodontologen in actie te krijgen.”

daarvoor behandeld worden?’ We hoeven niet opnieuw het

wiel uit te vinden, maar willen de informatie vooral anders naar

buiten brengen. Namelijk direct naar de patient”.

Openheid biedenHet resultaat is www.tandvleescijfer.nl, een moderne site die

duidelijk uitleg geeft op bovenstaande vragen. “We hebben de

site in recordtempo ontwikkeld. Dat ging prima ondanks onze

drukke levens, we zijn namelijk naast onze praktijken erg actief

binnen ons vakgebied. Op de site brengen we niet alleen de

DPSI onder de aandacht, maar laten we tevens het opleidings-

verschil tussen de zorgverleners zien. Deze aanpak is

tweeledig: het zet mensen aan tot vragen naar hun DPSI-score

en geeft openheid in de keuze van behandelaar.”

De communicatie rondom gezond tandvlees

en de behandeling daarvan kan beter. Dat

constateerden de vier vrijgevestigde mond-

hygiënisten Fenne Hoogteijling, Tiffany Claus,

Annemarie Frederiks en Maja Koster - Faasen

eerder dit jaar. “Wij zien de vercommer-

cialisering van de tandheelkunde met lede

ogen aan”, zegt Fenne namens het viertal.

“Wij willen ons prachtige vak graag promoten,

maar hoe kunnen we objectief het belang van

gezond tandvlees benadrukken en tegelijker-

tijd een brug slaan tussen tandheelkundige

zorgverleners en andere medische

professionals? Met die vragen zijn we aan

de slag gegaan.”

Zelf kiezenWat is er dan zo slecht aan de bestaande communicatie tussen

patiënt en behandelaar? “De tandarts die een DPSI afneemt,

deelt dit niet altijd met de patient terwijl dit toch nuttige

informatie is. Patiënten hebben bovendien vaak geen enkel idee

door wie ze behandeld worden. Neem de paropreventie-

assistent. Dankzij de wet BIG mogen deze assistenten na een

korte cursus een deel van het werk van de mondhygiënist

uitvoeren. Dat kan zonder MBO-vooropleiding, 40% heeft zelfs

geen enkele opleiding. Het feit dat de wet BIG dit faciliteert, wil

niet zeggen dat dit een goede ontwikkeling is. Maar alleen het

veroordelen van die ontwikkeling levert patiënten geen positieve

resultaten op.

We willen dat mensen zelf de keuze gaan maken op basis van

goede basisinformatie. Ze moeten het antwoord weten op de

vragen ‘welk cijfer krijgt mijn tandvlees’ en ‘door wie kan ik

12 NVvP, een gezond fundament nr 89 • Fundamenteel 13

Korte slogans en mooie meid “Om de site en ons vak bij patiënten te promoten, zijn diverse

series posters ontwikkeld. Verwacht geen degelijke posters

met een mevrouw achter een mondlapje en een setje

instrumenten in de hand. Wij hebben gekozen voor korte

slogans en een mooie meid.

De eerste serie posters is bedoeld om mensen bewust te

maken van het bestaan van de mondhygiënist. De tweede

serie is vooral gericht op het bekend maken van het fenomeen

tandvleescijfer of DPSI. Deze posters stimuleren patiënten om

zelf na te denken over tandvleesproblemen. ‘Vraag zelf uw

cijfer aan uw tandarts!’

De laatste serie posters wordt nu ontwikkeld met behulp van

de medische kennis van de NVvP en daar zijn we zeer

dankbaar voor. Het bewijs tussen de relatie gezondheid en

tandvleesproblemen schreeuwt immers eveneens om

samenwerking en aandacht.”

Affiniteit“We hopen met ons initiatief collega’s enthousiast te krijgen

om op lokaal niveau contact te leggen met zorgverleners,

zoals een diabetesverpleegkundige, huisarts, internist en

gynaecoloog. Deze medische professionals kunnen dan hun

patiënten adviseren om het tandvleescijfer te laten bepalen bij

de tandarts.

We willen heel graag de steun van al onze collega’s.

Wie affiniteit heeft met dit initiatief en ons project wil volgen,

kan zich aanmelden op www.tandvleescijfer.nl/professional.

Wij hopen dat heel Nederland na de zomer blauw ziet van

onze posters!”

Heeft u onze webwinkel al ontdekt? Hier kunt u alle NVvP-folders snel en eenvoudig bestellen, op het moment dat het u goed uitkomt. Meer weten? Kijk op www.nvvp.org en klik op de link ‘webwinkel’ in de linkerkolom. Op deze site vindt u tevens alle informatie over onze vereniging, de lijst van erkende parodontologen (en hun praktijkadressen) en uitgebreide informatie over congressen en de historie van onze vereniging.

WebsitenieuwsNieuw: Webwinkel!

Jubilea & SymposiaViert uw praktijk een jubileum? Of organiseert u een symposium danwel ander evenement? In Fundamenteel kunt u uw collegae hierover bijtijds informeren óf na afloop een impressie bieden.

Voor tijdige publicatie is het raadzaam om uw tekst (maximaal 250 woorden) en duidelijke foto (minimaal 800 kB) op tijd in te sturen naar ons secretariaat.

Deadline in 2015december-editie: inleverdatum kopij: 15 oktober (verschijndatum: 18 december)

De redactie behandelt ieder ingezonden bericht op integere wijze en behoudt het recht om een bijdrage waar nodig te redigeren danwel niet te publiceren. Berichten worden geplaatst op volgorde van binnenkomst en op basis van beschikbare ruimte.

Nieuwe folder: Uw tandvlees gaat in rook op.Roken vormt een belangrijke cofactor bij parodontitis. Daarom ontwikkelden de Praktijk voor Parodontologie Utrecht en de Kliniek voor Parodontologie Amsterdam al vele jaren geleden - onafhankelijk van elkaar - een patiëntenfolder over roken en parodontitis. De NVvP vroeg de auteurs van bovengenoemde folders - Fridus van der Weijden en Leo Kroon - om samen een nieuwe folder te ontwikkelen die via de NVvP voor alle tandartsen en mond-hygiënisten beschikbaar is. Inmiddels heeft de folder het licht gezien, deze kan vanaf nu bij de NVvP besteld worden.

Extra motivatieDe folder beschrijft de negatieve invloed van roken op de algemene gezondheid, op de mond en specifiek op het tandvlees. Nadrukkelijk wordt aangegeven dat roken een cofactor is bij het ontstaan van parodontitis, de ernst daarvan en de vaak teleurstellende resultaten van behandeling. Tevens wordt de negatieve invloed van roken op implantaten belicht. De folder biedt een ondersteuning bij de voorlichting door de tandheel-kundige professionals en vormt hopelijk een extra motivatie voor patiënten met parodontitis om te stoppen met roken. Voor meer informatie over prijzen en/of bestellen: www.nvvpshop.nl

De dames van de stichting Goed Gebekt, v.l.n.r. Fenne Hoogteijling, Tiffany Claus, Annemarie Frederiks

en Maja Koster-Faasen. Foto: Esmee Franken.


Lidmaatschapsvoordeel


Lid

Haal méér uit uw lidmaatschap!

Alle vermelde prijzen zijn exclusief 21% BTW en verzendkosten.Bestellen kan snel en simpel via: www.nvvpshop.nl. Als lid krijgt u korting op de folders. Hiervoor dient u in te loggen op de webshop. Extra voordeel dus van uw NVvP-lidmaatschap!

Uw bestelling wordt via de post bij uw praktijk bezorgd.

Bij de NVvP kunt u diverse informatieve folders bestellen die een waardevolle ondersteuning bij de uitoefening van uw praktijk zijn. Ter opfrissing van uw kennis biedt de vereniging u tevens de keuzeuit verschillendewetenschappelijke naslagwerken. Extra aantrekkelijk: als NVvP-lid krijgt u korting op uw bestelling.

Niet-lid

50 stuks 33,02 26,41

100 stuks 65,09 50,94

50 stuks 38,68 33,02

100 stuks 76,41 65,09

50 stuks 43,40 37,74

100 stuks 85,85 74,53

J.P. van Hoeve (172 p.) 56,60 42,45

Uw tandvlees krijgt een cijfer

Mondverzorging: een bewuste keuze

Parodontitis 1: mondhygiëne, gebitsreiniging

Parodontitis 2: mondhygiëne, gebitsreiniging, flapoperatie

Parodontologie in de Praktijk

100 stuks 26,42 23,59

200 stuks 50,00 44,34

Uw tandvlees gaat in rook op

50 stuks 22,73 21,49

100 stuks 45,46 43,19

8O!

NVvP Lustrumcongres 2016

Gezocht: PED talks voor NVvP Lustrumcongres!

Welk inspirerend nieuws deelt ú?!TED talks zijn een nieuwe, aantrekkelijke manier om snel en

praktisch kennis te delen. De presentaties zijn kort, veelzijdig en

kunnen op talloze manieren gegeven worden. Redenen genoeg

om op ons Lustrumcongres tijd in te plannen voor vijf ‘PED’ talks:

boeiende TED talks met een link naar de parodontologie.

Meedoen is leuker èn makkelijker dan u denkt!

1. Kies uw onderwerpAls algemeen practicus, mondhygiënist of parodontoloog heeft u

ongetwijfeld iets in uw praktijk waar u trots op bent. Een favoriete

werkwijze of ideaal behandelinstrument, een knap wetenschap-

pelijk onderzoek, een grandioos idee over de beloningsstructuur

van uw medewerkers of een unieke manier om uw netwerk met

collega’s optimaal te houden. Hoe zorgt u ervoor dat de kwaliteit

in uw praktijk aan alle normen voldoet? Vormen social media

voor u de ideale manier om uw praktijk te profileren? Kortom: wat

motiveert u en wilt u dat met uw vakgenoten delen? Elk onder-

werp leent zich voor een TED talk (of, in ons geval: PED talk).

Save the date15-16 april 2016: NVvP Lustrumcongres, Van der Valk Congreshotel, Hoorn

Er wordt nog volop gewerkt aan de invulling van het

lustrumcongres, maar een tip van de sluier kan wel alvast

worden opgelicht. Het lustrumcongres bestaat uit een

Engelstalige hoofdsessie en Nederlandstalig parallel-

programma. Tijdens de hoofdsessie gaan sprekers uitvoerig

in op de vraag ‘wat is wetenschap waard?’. Tegelijkertijd wordt

de link tussen wetenschap en praktijk gemaakt.

Als gastsprekers voor het parallelprogramma zijn Nederlandse

professoren bereid gevonden, die samen de ‘crème de la

crème’ van de parodontologie vormen. In een tweede

parallelsessie passeren de Hollandse Meesters nogmaals de

revue. Heeft u deze tijdens een eerder NVvP-congres gemist?

Geniet dan van ‘Over de kunst van het ouder worden – revisited’

tijdens het NVvP-lustrumcongres.

Feest!Het NVvP Lustrumcongres 2016 vindt plaats op 15-16 april 2016

in het gloednieuwe Van der Valk Congreshotel in Hoorn. Het

congres is verspreid over anderhalve dag, waarbij de eerste

buitengewone congresdag wordt afgesloten met een grandioze

feestavond. Lekker eten, goede muziek, volop bijpraten of

dansen tot in de kleine uurtjes: we maken er met elkaar een

echt NVvP-feest van. Voor wie niet naar huis wil rijden, biedt

Van der Valk genoeg accommodatie om te overnachten,

waarbij de NVvP speciale, aantrekkelijke prijsafspraken heeft

gemaakt.

Als je tachtig jaar oud wordt, het zogeheten

‘eiken jaar’, dan mag dat groots gevierd worden.

Het eiken fundament wordt bekeken en opnieuw

geijkt. In het geval van de NVvP betekent dit een

lustrumcongres mèt een party zoals onze leden van

ons gewend zijn. ‘Feest’ is dan ook het sleutelwoord

op 15-16 april volgend jaar in Hoorn. Komt u het met

ons meebeleven?

15-16 april 2016, lustrumcongres, Hoorn

wordt

8O2. Zelf vertellen of liever een filmpje?Sommige mensen bekleden met plezier een podium. Anderen

zijn daarin wat terughoudender. En dat is juist het prettige van

PED talks: voor elke boodschapper is er een passend medium.

U kunt zelf uw verhaal vertellen, geïllustreerd met powerpoint

of ander ondersteunend materiaal, of kiezen voor een prezi

met van tevoren ingesproken tekst (voice-over) of videofilm. Een

duopresentatie mag natuurlijk ook. Kies de vorm die bij u past.

3. Doe waar u goed in bentNiet iedereen is bedreven in het maken van een filmpje,

prezi of powerpointpresentatie. Hulp nodig? Via Google of

Youtube achterhaalt u snel hoe u makkelijk een videofilmpje

maakt (leuke informatie over een prezi vindt u op

https://prezi.com/support) of vraag een jongere generatie

om hulp. Op veel middelbare scholen bijvoorbeeld (ook in úw

omgeving) moeten jongeren mediaprojecten doen, waarvoor

ze op zoek zijn naar bedrijven met een vraag hiernaar.

Zo kunt u doen waar u goed in bent, gratis ondersteund door

kwaliteiten van anderen.

4. Hou het kort en krachtigEen PED talk mag maximaal twaalf minuten bedragen, kort

maar krachtig dus. U kunt dus ook kiezen voor bijvoorbeeld zes

minuten, gevolgd door discussie. De ervaring leert echter dat

twaalf minuten, zeker bij een aansprekend onderwerp,

snel gevuld zijn. Nieuwsgierig naar opbouw van een talk of

inspirerende voorbeelden? Kijk dan op http://www.ted.com/

talks/nancy-duarte-the-secret-structure-of-great-talks. of

http://www.ted.com/talks/christina-warinner-tracking-ancient-

diseases-using-plaque.

5. Ervaar de voordelen voor uw praktijkUw eigen ‘Periodontology Education Design talk’ plaatst u van-

zelfsprekend eveneens op uw praktijksite, om zo uw praktijk te

profileren. Zo motiveert u patiënten, medewerkers, collega’s en,

niet in de laatste plaats, uzelf. Welk inspirerend nieuws deelt ú?!

Interesse gewekt?Lijkt het u wel wat om een PED talk te houden? Dat kan tijdens

het NVvP Lustrumcongres op 15-16 april 2016 in Hoorn. Tijdens

het hoofd- en parallelprogramma is tijd gereserveerd voor vijf

PED talks. Uw aanmelding voor een PED talk - maximaal

1 A4 - kunt u insturen naar [email protected].

Uw inzending moet uiterlijk 1 november a.s. door het

secretariaat ontvangen zijn, een lustrumcommissie kiest de vijf

meest aansprekende voorstellen.

Namens de lustrumcommissie,

Renske Thomas, parodontoloog NvvP

nr 89 • Fundamenteel 1716 NVvP, een gezond fundament

Lokaal ernstige adulte parodontitis

Uit de paropraktijk / Dr. Mady Ann Lie

Uit de paropraktijk:

Uit de paropraktijk / Dr. Mady Ann Lie

Een 51-jarige vrouw wordt verwezen voor parodontale chirurgie bij de molaren. Verder vermeldt de verwijsbrief dat zij lang geleden in de Parodontologie Praktijk Groningen initieel is behandeld.

Algemene anamneseMevrouw heeft last van migraine en gebruikt hiervoor medicatie. Verder rookt zij af en toe een sigaret.

Tandheelkundige anamneseMevrouw heeft geen klachten. Zij gaat iedere 2-3 maanden naar de mondhygiënist en deze ontdekte diepe pockets.Vanwege orthodontische redenen zijn in haar jeugd de eerste premolaren verwijderd. In 1985 blijkt mevrouw initieel behandeld te zijn in de PPG, zij was toen 22 jaar. De diagnose was gesteld op “rapidly progressive periodontitis”. De behan-deling heeft bestaan uit initiële behandeling. Bij de evaluatie hiervan bleek nog een enkele pocket van 5 en 6 mm in de molaarstreek aanwezig. Vervolgens heeft, door persoonlijke omstandigheden, 2-3 maal per jaar nazorg plaatsgevonden. De herbeoordeling, pas na 5 jaar liet geen pockets dieper dan 4 mm zien. In 1991 was mevrouw voor het laatst voor nazorg in de praktijk. Vervolgens is zij van de radar verdwenen.

Extra-oraal onderzoekHierbij waren geen afwijkingen waarneembaar.

Intra-oraal klinisch onderzoek.De eerste premolaren waren afwezig. De plaquescore bedroeg 27%, waarbij de plaque voornamelijk linguaal en approximaal in de onderkaak aanwezig was. De bloedingscore was 42% met lokaal pusafvloed.Verdiepte pockets tot 10 mm werden waargenomen bij de 1e molaren. Sterk toegankelijke furcaties waren er bij de 16, 26 en 27.

Bij de 36 en 37 bleek buccaal een forse zwelling aanwezig met pusafvloed. De 36 was verhoogd mobiel en verkleurd. Beide elementen waren buccaal gerestaureerd met composiet, dat zich deels subgingivaal bevond.Lokaal waren er recessies tot 3 mm waarneembaar. In de molaarstreek was nog subgingivaal tandsteen sondeerbaar.

Röntgenologisch onderzoekAngulaire defecten waren aanwezig bij de 36 en 46. Bij de 36 bevond zich een afgebroken vijl in het mesiale kanaal. Mogelijk waren de overige kanalen geoblitereerd.Lokaal was subgingivaal tandsteen waar te nemen.DiagnoseLokaal ernstige adulte parodontitis.PrognoseVoor de 16, 26, 27 is deze dubieus door de furcatie- problematiek. De prognose van de 36 is uitermate dubieus door fors steunweefselverlies en de compicaties bij de endodontische behandeling in het verleden.

BehandelingHet behandelvoorstel bestond uit enkele intensieve nazorg-afspraken bij de mondhygiënist, omdat bij verdere subgingivale reiniging nog verbetering van de conditie van het parodontium was te verwachten. Gedurende deze behandelingen bleek inderdaad lokaal fors wat tandsteen aanwezig, met name bij de 36 en 37.Bij de herbeoordeling bleek de situatie aanzienlijk verbeterd. De zwelling bij de 36 was flink verminderd. Bij de 37 was het beeld nog wat onrustig. Het behandelvoorstel was om dit element onder direct zicht te reinigen.Bij opening bleken beide elementen forse overhangende composietrestauraties te hebben. Bij beide elementen was subgingivaal tandsteen aanwezig, dit werd verwijderd. De composiet restauraties werden netjes afgewerkt. Het botdefect mesiaal van de 36 bleek zich te beperken tot het buccale deel van de mesiale radix.De prognose van beide element blijft dubieus: bij de 37 is dit

het geval door de zeer nauwe toegankelijke furcatie en bij de 36 door een combinatie van lokaal buccaal botverlies en endodontale problematiek. Hoe lang de situatie in de toekomst stabiel blijft, hangt eveneens sterk af van het niveau van mondhygiëne ter plaatse.

Dr. Mady Ann Lie, Parodontoloog (NVvP), Implantoloog (NVOI), Parodontologie Praktijk Groningen in Groningen en Veendam.

Parodontiumstatus bij eerste onderzoek.

X-foto’s en OPT bij 1e onderzoek.Klinische dia’s vooraanzicht en zwelling 3e kwadrant.

Tijdens chirurgie overhangende restauraties en subgingivaal tandsteen bij de 36 en 37.

Parodontiumstatus bij herbeoordeling na intensieve nazorg.


Sponsors

Hoofdsponsors 2015 van de NVvP

Platina: Braun Oral B®

Goud: Dentaid BeNeLux (Perio.Aid®,

Halita®, Desensin R, Interprox®)

Zilver: Gaba Dental (Elmex®

en Meridol®)

SponsorPlus: EMS Electro

Medical Systems

Sponsors:

Dent-Med Materials

(Geistlich Bio-Gide® Perio,

Bio-Oss® Collagen,Mucograft®

en Mucograft®Seal)

Laboral Diagnostics®

(microbiologische en genetische

diagnostiek bij parodontitis,

cariës- en legionella-onderzoek)

Philips Oral Health Care (Sonicare®)

Straumann BV (Emdogain®)

Zimmer Biomet

Henry Schein

Oral Comp

Informatie van onze sponsors

Cursussen, compact clinics,

workshops okt. t/m dec. 2015

Congressen, symposia 2015/2016

‘It’s Showtime’, lustrumcongres KvPA

16 oktober 2015, Amsterdam

Najaarscongres NVvP ‘Perio up•to•date’

27 november 2015, Cinemec, Ede

Lustrumcongres NVvP

14-15 april 2016, Van der Valk Congreshotel Hoorn

Agenda


Nieuwe techniek voorkomt ‘grote bindweefsel-transplantaten’

Na een grote botaugmentatie is er vaak een tekort aan zacht

weefsel en wordt veelal gebruik gemaakt van grote autologe

transplantaten uit het palatum. Hierdoor ontstaat een grote en

pijnlijke wond. Prof. Istvan Urban, Hongarije/USA, publiceerde

een prospectieve serie casussen waarbij een alternatieve

methode is toegepast. Hierbij gebruikt hij enkel een smalle free

gingival graft van ongeveer 2-3 mm breed en combineert deze

met een Geistlich Mucograft® collageen matrix. De achter-

liggende gedachte: het autologe transplantaat, appicaal en

parallel aan de collageen matrix geplaatst, zorgt ervoor dat de

collageen matrix wordt vervangen door nieuw gekeratiniseerd

weefsel in plaats van niet gekeratiniseerde mucosale cellen.

Na één jaar is 6.33 mm gekeratiniseerd weefsel gewonnen.

Het gebruik van analgetica en de door patiënten

gerapporteerde morbiditeit waren zeer laag.

Voor meer informatie: www.dent-medmaterials.nl

Parodontologie, the evidence part 4

2 oktober 2015, NVM, Breukelen

Helder over water. Alles over totale bacteriële

belasting, Legionella en waterkwaliteit.

2 oktober 2015, LabOral, Houten

De invloed van stress in de parodontologie

en implantologie.

4 december 2015, LabOral, Houten.

Parodontologie, jaarlijkse update

11 december 2015, NVM, Breukelen

Voor actuele informatie verwijzen wij u naar

de websites van de betreffende cursusaanbieders.

Meer informatie en/of aanmelden:

• www.acta-de.nl

• www.paotumcn.nl

• www.kvpa.nl

• www.laboral.info

• www.mondhygienisten.nl

• [email protected]

Deze agenda wordt samengesteld uit gegevens

zoals bekend bij de NVvP en het PAOT.

Cursusgegevens voor deze rubriek kunt u inzenden

naar het secretariaat NVvP.

Agenda congressen / symposia / cursussen / etc.

De teksten die in deze rubriek worden gepubliceerd, vallen buiten de verantwoordelijkheid van de redactie

NVvP-Nieuwsbrief ISSN nummer 1568-4237 nr. 89, september ... · editie lichten we alvast een tip...

Documents

Transcript of NVvP-Nieuwsbrief ISSN nummer 1568-4237 nr. 89, september ... · editie lichten we alvast een tip...