MA IFEST

Dit manifest is bedoeld voor iedereen die het belangrijk vindt om te investeren in de ontwikkeling van kinderen in Amsterdam-Noord. Noordjes Kinderkunst zoekt bond-genoten om de missie en ambities van de organisatie te verwezenlijken. In dit manifest laten wij zien wat we doen, waarom we dit doen en hoe we werken.

3 MANIFEST NOORDJES KINDERKUNST

Inleiding

Noordjes Kinderkunst is een lokaal initiatief, voor Noord, geworteld in Noord, voor een groot deel mogelijk gemaakt door Noord. Dit manifest is dus ook het verhaal van mensen die leven en leren, wonen en werken in Noord. Zij leveren een bijdrage aan dit manifest.Noordje doet het voor de kinderen. Als je leest hoe de 8-jarige Ashraf Bark ons atelier beleeft, begrijp je waarom. Daarom plaatsen we zijn manifest direct naast onze missie. Het manifest van zijn moeder Ahlam bevestigt dat ons werk ertoe doet. In hun manifest vertellen Adriaan Slurink van de Rabobank en Franka Kanters van Ymere waarom zij zich als maatschappelijke partner aan ons initiatief hebben verbonden. Cora Peerdeman van de Rosaschool spreekt in haar manifest over de kracht van kunsteducatie op haar school. Kunstenaar Bart Voorbergen, lid van Noord-jes docententeam, vertelt in zijn manifest over zijn ervaringen.

Wilt u meer weten over Noordje en onze werkwijze? Wilt u ook investeren in de jeugd van Noord? Neem dan contact op met ons. Wij nodigen u graag uit op onze locatie om kennis te maken met ons werk. Wij hebben gemerkt dat we dan vaak bijzonder snel tot een beeld komen van wat we voor elkaar kunnen betekenen. Welkom dus, bij Noordjes Kinderkunst. U vindt ons in Noord.

Saskia NoordhuisAlgemeen leider en initiatiefnemer Noordjes Kinderkunst

020 776 29 4306 24 84 83 32

Inhoud

1 Missie en visie 52 Ambitie 73 Methode 114 Activiteiten 135 Noordje in Noord 17

In 2007 richt Saskia Noordhuis de Stichting Noordjes Kinderkunst op. De belangrijkste doelgroep van Noordje zijn kinderen tussen 4 en 12 jaar in Amsterdam-Noord. Noordje richt zich vooral op kinderen uit kansarme gezinnen die normaal gesproken niet gemakkelijk of vanzelf in aanraking komen met beeldende kunst, kunstenaars en creatieve zelfexpressie. Na vijf jaar is Noordjes Kinderkunst toonaangevend op het gebied van hedendaagse beeldende kunst voor kinderen tussen 4 en 12 jaar in Amsterdam-Noord. Het aanbod is laagdrem-pelig en flexibel, en staat garant voor een goed bereik in Amsterdam-Noord.

MANIFESTVANASHRAF

Ashraf Bark is acht jaar, zit in groep vier van Openbare Basisschool de Klimop aan de Varenweg en doet al enkele jaren mee aan het woensdagmiddag­atelier van Noordjes Kinderkunst.

4

‘Ik zit al heel lang op de knutselclub. Ik kan een omgekeerde wereld tekenen.

Dat vind ik makkelijk. Ik teken dieren met een leeuwenstaart en het Overhoeksgebouw omgekeerd. Is dat gebouw echt te koop? Dat is vast duur. Als je dat koopt, heb je een groot huis. Dan komen mensen binnen en gaan ze naar mijn kunstwerken kijken. We maken er een museum van en dan moeten ze een ticket kopen. Kost vijftig euro. Als je twee dagen wilt komen, moet je honderd euro betalen. Sommige museums hebben skeletten van dinosaurussen en walvissen. In het Tropen­museum hebben we skeletten en schilderijen en een nepleeuw gezien.Ik wil later politieagent worden. Dan kun je trainen, dieven vangen en in een politieauto rijden met een harde sirene. In Noord is er veel ruzie, daarom wil ik hier politieman wor­den. Ik zit nu op judo, maar over drie weken kom ik weer hier. Meestal heb ik op woensdag knutselclub bij juf Josien. Die is een beetje streng, maar niet zoals op school. Je kan leuk knutselen, het is gratis en je kan leuke dingen tekenen, plakken

en kleien. Met stiften tekenen is leuk en mak­kelijk. En spannend. Dan zie je mooie dingen en je wordt er blij van. We hebben ook een keer dieren getekend met een inktpen. Thuis hebben we alleen pennen om mee te tekenen. Ik heb voor mezelf een beker getekend, een prijs omdat ik mooi kan tekenen.Op school maken we wel eens muziek. Trom­melen is makkelijk en daarom vind ik het leuk. Gitaar is moeilijker. Buiten voetballen vind ik ook leuk, op het Cruyff Court. Soms sturen grote jongens ons weg als zij een partijtje doen. Dan zeggen ze dat de bal anders tegen onze kop komt. Daar hebben ze gelijk in, maar het voetbalveld is van iedereen. Ik ga nooit naar de film. Dat is te duur. Op Koninginnedag tekeningen verkopen vind ik saai. Weet je hoe saai wachten is? Mensen gaan het toch niet kopen. Ze kopen iets leukers dan tekeningen. Wij gaan altijd dingen kopen op het Buik­slotermeerplein. Ik ga later ergens anders wonen. In een groot huis, een flat met liften. Dat is wel een beetje duur. Een dorp is ook mooi. In de stad is het druk, zijn er veel win­kels en kun je alles vinden wat je wilt.’

MANIFEST NOORDJES KINDERKUNST 5

1 Missie en visie

Wat wil Noordje?Noordjes Kinderkunst stimuleert de ontwikkeling van kinderen op het gebied van zelfontplooiing, zelfbewustzijn, integratie, samenwerken en waardering door hen in aanraking te brengen met kunst en hun eigen creativiteit.

Het credo van Noordjes Kinderkunst

zien, doen en laten zien

De interactie tussen kind, kunst en kunstenaar staat voorop.

MANIFESTVAN

AHLAM

Ahlam Bark woont met haar man Youssef en drie zoons, Ashraf (8

jaar), Soufian (6) en Mouad (2) in de Van der Pekbuurt. Ze is

geboren in Marokko en studeerde daar Engels.

6

‘Als de kinderen thuiskomen, nemen ze vaak tekeningen en dingen

mee. Er zitten ook vriendjes uit de buurt op Noordjes Kinderkunst. Het is er leuker dan het buurthuis, want het is minder druk. Er zijn nooit meer dan tien kinderen in een groep. Dus krijgen ze veel aandacht. Het is fijn dat het gratis is. In de vakantie gaan ze elke dag, ’s ochtends en ’s middags. Op zaterdag en zondag zie je veel Nederlanders bij Noordje. ‘Ik zie alleen maar witte mensen,’ zegt Ashraf dan. Op woensdag is het gemengder.Ik merk dat ze er iets van leren. Nu pakken ze ook thuis pen en papier om iets te gaan maken. Ze worden er beter in. Ik ben zelf niet goed in tekenen, dus is het fijn als ze dat ergens leren. Af en toe is er een feestje en laten de kinderen zien wat ze hebben gemaakt. Ik vind het ook leuk dat ze in de vakantie dingen voor kinderen organiseren. Vorig jaar hebben ze lampen gemaakt met iemand die daarin gespecialiseerd is. We hebben die nog niet gebruikt, maar ze zijn wel mooi. Ik vind het leuk dat ze hier regels leren, zoals dat je eerst moet vragen voordat je iets mag pakken. Als ze thuiskomen zijn ze blij.Vroeger woonden we bij de Albert Cuyp. Ashraf was een half jaar toen we zijn verhuisd. We konden hier een groter huis krijgen. Toen ik in 2002 naar Nederland kwam, moest je een jaar verplicht studeren. Dat vond ik leuk. Mijn man Youssef is op zijn twintigste geëmigreerd uit Marokko. Hij is heftruckchauffeur bij DHL. Ik wil ook werken, maar met kinderen is dat moeilijk. Als de jongste naar groep 1 gaat, ga ik misschien Sociaal Pedagogisch Werk doen en met kinderen werken.Op school krijgen de kinderen alleen sport. Er is geen beeldende vorming. Vanaf groep vijf kunnen ze muziekles krijgen, op de naschoolse. Ze zitten op een zwarte school. In Noord heb je geen witte scholen. De nieuwe basisschool in Overhoeks gaat beginnen met Engels, maar ze hebben jammer genoeg geen voorschool. Met school is Ashraf wel eens naar het Tropenmuseum geweest. Over een paar jaar wil ik misschien terug naar de buurt van de Albert Cuyp. Daar voel je dat je in Nederland bent. Hier ontmoet je bijna alleen Marokkaanse en Turkse mensen. Als je kinderen groter zijn, is het beter als de buurt gemengder is, vind ik. Maar op dit moment vinden Ashraf en Soufian het fijn in Noord.’

MANIFEST NOORDJES KINDERKUNST 7

2 Ambitie

Noordje wil groeien Noordje wil groeien. Wij willen meer kinderen bereiken, op scholen en in de wijk. Ook willen we de eigen organisatie professionaliseren om de duurzaamheid van onze missie en ons programma te waarborgen. Hiervoor is geld nodig, meer eigen inkomsten en meer steun van betrokken partijen en maatschappelijke partners.

Noordje streeft naar een goede balans tussen publieke en private gelden. Wij zetten in op reguliere gelden van het Stadsdeel, als partner in cultuurbereik. Noordje kiest voor meer eigen inkomsten via scholenprogramma’s en een aanbod voor de naschoolse opvang. Wij bouwen ons bestand van maatschappelijke partners en donateurs verder uit.

Op korte termijn ligt de prioriteit bij meer samenwerking met andere culturele partijen in Noord en in de stad, een stevige financiële positie en het versterken van de eigen organisatie. De ambitie voor de lange termijn is het realiseren van een fysieke Kinderkunsthal in Amsterdam-

Noord. Hiervoor blijven wij lobbyen en onder-zoek doen naar geschikte plekken en een kans-rijk exploitatiemodel. Tot die tijd is Amsterdam de Kinderkunsthal.Dus nemen we de kinderen aan de hand mee naar de Amsterdamse musea, zoals het Stedelijk Museum, het Amsterdam Museum en het Van Gogh Museum. Ook het Filmmuseum EYE is voor de kinderen een bijzonder uitstapje.

Groei door samenwerkingSamenwerking wordt steeds belangrijker: ener-zijds omdat hierin kansen liggen om doelgroepen integraal te benaderen, anderzijds om dat we met budgetten zo slim kunnen poolen. Met Ymere en het Stadsdeel werkt Noordje aan verbetering van de sociale cohesie in de Van der Pekbuurt en Amsterdam-Noord. Het stadsdeel ziet Noordje als toonaangevende partij op het gebied van beel-dende hedendaagse kunst en kinderen. Noordjes Kinderkunst is onderdeel van de adviescultuur-nota van Amsterdam-Noord 2011 en van de culturele basisinfrastructuur. Ook werkt Noordje samen met scholen, naschoolse opvang en bibliotheken in Amsterdam-Noord en culturele partijen. Het Stedelijk Museum Amsterdam, het Van Gogh Museum en Amsterdam Museum zijn partners in het project Noordjes Kunstplaneet.

MANIFESTVANBART

Bart Voorbergen studeerde aan de Academie voor Beeldende Vorming in Amsterdam. In zijn beroeps­praktijk als kunstenaar legt hij zich toe op het maken van films. Voor Noordjes Kinderkunst geeft hij workshops fotografie en film.

8

‘Kunst maken is ook spelen. Ik probeer het werk met

kinderen op een spelende, verhalende manier aan te pakken. Ik heb gemerkt dat kinderen zich snel aan je spiegelen. Alleen al omdat ze een kunstenaar voor zich hebben, voelen zij zich ook een beetje kunstenaar. Ze meten zich een rol aan die ze niet zo goed kennen, maar waar ze wel voor openstaan.Afgelopen najaar heb ik een filmworkshop gegeven voor de Kinderkunst Academie. En de zomer daarvoor twee workshops in de Tolhuistuin. Ik ga nu een workshop fotografie geven aan groep 3 en 4 van de Cappeleschool. Het is prettig als er een gemeenschappelijke energie is en kinderen zelfstandig werken. Ik probeer invloed uit te oefenen door de ene keer te ontregelen en de andere keer juist structuur aan te brengen.Bij het begin van een project of workshop laat ik het liefst veel werk zien. Als je weinig laat zien, zijn kinderen geneigd om dat na te maken. Op zich prima, want kunst begint met kopiëren wat een ander doet en het dan

overtreffen. Kinderen die wat ouder zijn, een jaar of acht, negen, worden heel conservatief. Daar moet je respect voor hebben. Ze willen zich dan bepaalde conventies eigen maken. Ik kan wel een alternatief laten zien, een ander besef van wat mooi is. Mijn taak is om een kind een minder voor de hand liggend moment te laten ervaren en te belonen als hij of zij een verrassende gedachte toont. Je ziet dit dan doorgaan in de hoofden van andere kinderen. Ik probeer een veilige plek te creëren waarin de kans op die expressie maximaal is.Mijn beeld van een Kinderkunsthal is: deels atelier, deels tentoonstellingsruimte waar werk hangt van kinderen en soms ook van volwassenen. Een fabriekje waar kinderen serieus kunnen spelen en onder professionele begeleiding met materialen werken. Als het een serieuze plek is, brengen kinderen een andere concentratie op. Het hoeft geen white cube te zijn, maar wel iets wat afwijkt van school of de huiskamer. Werken met kinderen en je werk laten zien aan kinderen relativeert waar je zelf mee bezig bent. Kinderen zijn totaal niet pretentieus. Je kunt ze geen onzin verkopen. Als volwassene ben je gewend aan een gestructureerd betoog, maar kinderen communiceren directer. Je moet het voor hen helder maken. Dat maakt het soms een stuk simpeler. En dat loont omdat kinderen tot veel in staat zijn als je hen de middelen geeft en basisvaardigheden leert.’

MANIFEST NOORDJES KINDERKUNST 9

Daarnaast kiest Noordje de komende jaren ook voor samenwerkingen met partijen van wie het werk aansluit op onze missie en die zich richten op dezelfde doelgroep. Voorbeelden hiervan zijn de Openbare Bibliotheek Noord en Combiwel. De inhoudelijke samenwerking met andere partijen wordt uitgebouwd en Noordje zoekt de verbinding met organisaties als Filmmuseum EYE.

Groei door professionaliseringNoordjes Kinderkunst doet veel met weinig. De personele capaciteit is beperkt, de faciliteiten zijn prima voor de huidige situatie, maar min-der geschikt voor de ambities van de organisatie en de vraag van buitenaf. Om professioneel te groeien is er ondersteuning en expertise nodig. In 2015 wil Noordjes Kinderkunst in staat zijn om de missie op een professionele wijze te reali-seren op artistiek, organisatorisch en financieel gebied. Inkomsten en uitgaven zijn in balans.

Groei door marketing en communicatieNoordje mag gezien worden. Na vijf jaar Noord-je ligt er een stevige basis voor kunsteducatie in Noord, op scholen en op onze locaties. Er is volop draagvlak, enthousiasme en waardering, bij maatschappelijke partners, subsidiënten, vrijwilligers, medewerkers en natuurlijk bij de klanten van Noordje: de kinderen en hun ouders. Het is tijd om een stap vooruit te zet-ten en de organisatie en faciliteiten verder te professionaliseren. Dit verhaal verdient het om verteld te worden. Wij maken hierbij dankbaar gebruik van de faciliteiten die maatschappe-lijke partners ons bieden. Daarnaast nemen we zelf initiatieven om onze naamsbekendheid en goede naam te vergroten, zoals Noordjes Manifestatie (campagne met vrijwilligers en maatschappelijke partners) en Noordjes Kijk ik Doeboek, beide gepland voor 2012. In Noord manifesteert Noordjes Kinderkunst zich als de nummer 1 op het gebied van beeldende kunst en kinderen.

Doelstelling voor de eigen organisatie 2012 > 2016

2 medewerkers kantoor (1,6 fte) > 2 medewerkers kantoor plus 1 vrijwilliger (2,2 fte)4 medewerkers op projectbasis > 8 medewerkers op projectbasis10 vrijwilligers > 28 vrijwilligers15 freelance kunstdocenten > 30 freelance kunstdocenten5 stagiairs > 5 stagiairs

MANIFESTVANADRIAAN

Adriaan Slurink is sinds 2007 directeur Markt Noord bij Rabo­bank Amsterdam. De Rabobank onder steunt Noordjes Kinderkunst met een donatie uit het Coöperatiefonds, waarmee de bank een deel van de winst aanwendt voor maatschappelijke doeleinden.

10

‘Ik heb Saskia Noordhuis leren kennen als iemand die kinderen in de Van der

Pekbuurt hun culturele en creatieve talenten laat ontdekken. Kinderen in arme buurten worden creatief weinig uitgedaagd, terwijl ze wel talenten hebben. Vanuit onze coöperatieve identiteit willen we dat de directe omgeving profiteert van gelden die we investeren. Wij dragen er graag aan bij dat kinderen die positieve prikkels krijgen. Misschien helpt het ze verder te kijken dan wat hen in het dagelijks leven wordt aangereikt.Het is goed dat Saskia zelf in de buurt woont. Dat tekent haar commitment. Ze kent de sociale structuur. Ze kan ouders en kinderen aanspreken in het dagelijks leven. Dat ligt in het verlengde van onze visie. Als bank maken wij ook de keuze om ons te wortelen in de wijk, om dicht bij onze klanten te zitten. Niets is gemakkelijker dan een chequeuitschrijven, maar als samenleving kom jepas verder als er echte betrokkenheid is. Hoe je weet dat het geld goed terechtkomt?

Door actief te volgen hoe het gaat. Dat is veelzinvoller dan een papieren verantwoording.Bij Noordje merk je dat de mensen heel betrokken met de kinderen aan de gang gaan.Saskia is ambitieus en zakelijk ingesteld. Dat is prima voor de continuïteit. Ze is gedreven genoeg om zelf iets neer te zetten, maar ik wens haar ook goede samenwerking toe met andere initiatieven. Ik denk dat er door krachtenbundeling meer kinderen geholpen kunnen worden. Saskia steekt haar nek uit voor wat ze wil bereiken in haar eigen wijk. Ik ken niet veel mensen die zo’n bijzondere keus hebben gemaakt en zich daar met ziel en zaligheid voor inzetten. Ik gun haar het succes: dat kinderen uit zichzelf naar Noordje komen omdat ze weten dat ze er iets aan hebben.Toen ons kantoor in aanbouw was, heeft Noordjes Kinderkunst voor ons een speciale dag georganiseerd. Samen met een basisschool, klanten, medewerkers en hun kinderen hebben we de bouwschutting van graffiti voorzien. Het was een afbeelding met de iconen van Noord, het Shellgebouw, het pontje, enzovoort. Er wordt straks veel ontwikkelingspotentieel in Noord aangeboord. Ik hoop dat een organisatie als Noordjes Kinderkunst de Van der Pekbuurt én Overhoeks kan bedienen. Kinderen uit verschillende milieus kunnen elkaar ontmoeten en over en weer zien hoe het anders kan. Met kunst als gemeenschappelijke noemer. In die rol zie ik Saskia zeker opereren. Dat is idealistisch, ja, maar in Noord is zeker plaats voor idealisme. Zonder idealisme kom je niet tot verbeteringen. Daar dragen wij graag aan bij.’

MANIFEST NOORDJES KINDERKUNST 11

3 Methode

Hoe, voor wie en waar werkt Noordje?Noordjes Kinderkunst hanteert de methode ‘zien, doen en laten zien’. Kunst maken begint met kij-ken naar werk van beeldend kunstenaars. Onze kunstenaars of kunstdocenten tonen beelden, installaties of objecten. Dit gebeurt in ons atelier in het Ranonkelhuys, in de kunstbus (Noordje op Wielen) of op locatie, bijvoorbeeld op school.We stellen kinderen vragen en dagen hen uit om te vertellen wat zij zelf zien. Ze ontdekken dat een thema op allerlei manieren kan worden benaderd. De fase van het doen betekent dat de kinderen met allerlei technieken en materialen aan de slag gaan, onder begeleiding. Onze mensen begelei-den hen bij het denken over en maken van een eigen of gezamenlijk kunstwerk. Hierbij stimu-leren we de kinderen meer dan dat we sturen. Fase drie is het exposeren van werk. Dit is een

wezenlijk onderdeel van de methode. Kinderen presenteren hun werk aan ouders, vrienden en anderen. Hierbij gaat het om zelfbewustzijn, trots en jezelf laten zien.

Al meer dan 7000 keer NoordjeOnze aanpak draagt bij aan de cognitieve, crea-tieve en emotionele ontwikkeling. Deze aanpak wordt door scholen, ouders en de kinderen zelf bijzonder positief gewaardeerd.Noordje heeft sinds 2008 ruim 7000 bezoeken gehad van kinderen die een of meerdere malen deelnamen aan projecten binnen en buiten Amsterdam-Noord.

Voor wie werkt Noordje?• Primairedoelgroep:kinderenvan4-12jaarin

Amsterdam-Noorddietemakenhebbenmet: - armoede - taal en andere achterstanden - gebrekkige participatie - geringe ouderbetrokkenheid• Secundairedoelgroep:kinderenvan4-12binnen

en buiten Amsterdam-Noord

Waar werkt Noordje?• Kinderatelier,Ranonkelkade• ScholeninstadsdeelAmsterdam-Noorden

daarbuiten• NoordjeopWielen(kunstbus)• Oplocatie(festivals,buurthuizen,naschoolse

opvang)• Projectenindewijk

MANIFESTVAN

FRANKA

Franka Kanters is sinds 2007 Manager

Gebiedsbeheer bij Ymere, een coöperatie

met tienduizend woningen in Amster­

dam­Noord. Sinds 2007 biedt Ymere

Noordjes Kinderkunst onderkomen en finan­

ciële ondersteuning.

12

‘In 2007 had Saskia Noordhuis het plan en wij de ruimte. We hebben twee

lege woningen om niet ter beschikking gesteld en een startbedrag gegeven. In Noordjes doelgroep zitten kinderen die nog nooit een echte kleurdoos hebben gehad, laat staan een verfset. Die meisjes en jongens staan nu voor het opengaan op woensdagmiddag al te wachten. Ik geniet als ik een workshop bezoek en steeds meer trouwe klanten zie.Ymere krijgt wel eens kritiek omdat we dit soort initiatieven financieren. Mensen hebben liever dat je hun huis schildert of vaker schoonmaakt. In Noord staan we aan de vooravond van een grote aanpak. Dat moeten we zeker doen, anders zijn dit soort projecten window dressing. De Van der Pekbuurt heeft nog steeds veel aandacht nodig. Vroeger vond ik cultuur luxe, maar dat is helemaal niet zo. Naast de basale dingen moet er iets zijn waardoor kinderen zelfverzekerder worden. Ik vind het een recht om je talenten te ontdekken. Je moet jezelf kunnen voeden. Dan ga je stralen. Cultuur is echt verrijkend. Je boort de talenten aan die jou bijzonder maken. Verschillen vallen weg bij culturele activiteiten. Mensen bloeien op als ze van een mooi lied of gedicht genieten. Bij Noordjes

Kinderkunst zie je kinderen in één middag zelfbewuster worden.Noordje is in de wijk begonnen. En dat is de kracht. Saskia is haar Kinderkunsthal nu virtueel aan het neerzetten. Ik gun haar een

gebouw omdat ik vind dat ze keihard werkt en een lange adem heeft. Ze gelooft met heel haar hart in dat concept en daarom geloof ik er ook in. Het moet een bijzonder gebouw zijn, een gerevitaliseerd pand, gecombineerd met een mooie horecaplek en ruimtes die je kunt verhuren voor empowermenttrainingen of taallessen. Dan heb je de ouders ook binnen. Commerciële partijen kunnen het op een hoger plan tillen. Ik bewonder het enorm dat Saskia Noordhuis met zo’n open geest in Noord aan de slag is gegaan. Saskia haalt een kwaliteit binnen die hier ongekend is. Noordjes Kinderkunst maakt op hoog niveau kunst met kinderen. Ik heb werk gezien dat door kinderen is gemaakt uit afvalmaterialen, wat je zo op de Designweek in Eindhoven kunt tonen. Dat vind ik heel inspirerend. En elk kind dat een beter perspectief krijgt, is winst. Mijn advies aan Noordje? Scholen blijven benaderen, meer lokale partners laten aanhaken, zoals HEMA en Albert Heijn. Tegen ondernemers zeg ik: ‘Doen! Je verbindt je aan iets wat de buurt beter maakt. Jij hebt daar klanten zitten. Het is een selling point dat je zorgzaam bent voor de omgeving waar je werkt.’

MANIFEST NOORDJES KINDERKUNST 13

4 Activiteiten

Wat doet Noordje?Noordjes Kinderkunst ontwikkelt een brede waaier van activiteiten. Ons doel is om kinderen op diverse niveaus te laten instappen. Hiermee maken wij onze missie van creatieve ontwikke-ling kansrijker. Zo kunnen wij steeds nieuwe doelgroepen aanspreken en kinderen een groei-traject bieden. Bij veel activiteiten werken wij samen met partners. Een aantal activiteiten vindt plaats dankzij de steun van maatschappelijke partners als Ymere en Rabobank. Commerciële activiteiten, zoals de Kinderkunst Academie, programma’s en projecten op scholen en kin-derpartijtjes leveren ons een deel van de nodige financiële dekking op.

KinderatelierHet Ranonkelhuys is ingericht als atelier voor buurtkinderen. Noordjes Kinderatelier ligt in de Van der Pekbuurt. Hier wonen veel kinderen uit de primaire doelgroep van Noordjes Kinder-kunst. Het Kinderatelier is een laagdrempelig project waarbij het vooral draait om zelf iets ma-ken met plezier. Het Kinderatelier is op woens-dag- en donderdagmiddag gratis toegankelijk voor maximaal 12 kinderen.2008 > opening Kinderatelier

Noordje op WielenNoordje op Wielen is een rijdende tentoonstelling in een omgebouwde stadsbus. Met wisselende tentoonstellingen rijden we naar scholen voor educatieve programma’s. In de bus komen kin-deren in aanraking met hedendaagse beeldende kunst en hun eigen creativiteit. Kinderen worden

volop uitgedaagd tijdens de rondleiding in de bus en workshops in de klas.2008 > start Noordje op Wielen

Kinderkunst AcademieNoordjes Kinderkunst Academie biedt verdie-ping voor kinderen die creatief en kunstzinnig sterk gemotiveerd zijn. Ook hier is de methode zien, doen en laten zien. Deelnemers gaan in een reeks lessen aan de slag met een specifiek(e) kunstdiscipline of onderwerp. We sluiten elke reeks af met een tentoonstelling voor de ouders en andere familieleden. Voorbeelden van cursus-sen zijn animatie, striptekenen, film, illustratie, fotografie, schilderen, grafiek en meer. 2010 > start Noordjes Kinderkunst Academie

TalentontwikkelingSaskia Noordhuis heeft in samenwerking met stadsdeel Noord de methodiek voor de door-lopende leerlijn Talentontwikkeling Beeldende Vorming opgesteld. Dit programma kent drie fases: een kennismakingsreeks, een vervolgreeks en een topniveaureeks. Het betreft naschoolse programma’s van 8 tot 10 lessen waarin kinderen hun creativiteit ontdekken en ontwikkelen.Sinds 2010 heeft Noordje diverse talentontwik-kelingsprogramma’s uitgevoerd onder de titel Kraak de Kunst.

MANIFESTVAN

CORA

Cora Peerdeman is 26 jaar werkzaam in

het basisonderwijs in Amsterdam­Noord. Zij is cultuurcoördinator

van de Rosaschool aan de Varenweg. Deze

school ontwikkelt een leerlijn voor beeldende

vorming.

‘Een paar jaar geleden hadden we hier de opening van de nieuwe

tentoonstelling van Noordje op Wielen. De kunstenaars hebben met kinderen uit groep 7 een mooi krijtkunstwerk op het schoolplein gemaakt. Fantastisch om te zien hoe snel zoiets kan ontstaan als er goede aansturing is. Zo’n tentoonstelling in een bus is voor kinderen heel verrassend, zeker omdat het meer is dan alleen schilderijen. Ook Noordjes digitale Kunstplaneet is hier gelanceerd. Voor deze feestelijke dag hebben de kinderen met Noordjes Kinderkunst prachtige werkstukken gemaakt die bij de lancering werden tentoon­gesteld.Noordje geeft kinderen een impuls vanuit de kunst. Ze komen in aanraking met kunst en gaan er zelf mee aan de slag. Dat werkt heel goed. Onze school wil daar iets van oppikken. Door kinderen creatief te stimuleren spreek je hun meervoudige intelligentie aan. Leren doen ze niet alleen via taal­ en rekenprogramma’s. Knutselen is ook meten en rekenen. Boven­dien denk ik dat je winst haalt op andere vlakken, bijvoorbeeld doordat kinderen meer zelfvertrouwen krijgen in wat ze blijken te kun­nen. Wat ook goed werkt, is dat je de geschie­denis in een museum aanbiedt. Het verleden gaat dan meer voor ze leven. Je maakt het levendiger en tastbaarder. Kleuters zijn heel onbevangen, terwijl oudere kinderen soms bang zijn dat hun werk gek wordt gevonden. Kunstenaars kunnen kinderen goed stimule­ren om hun fantasie de vrije loop te laten. Ik beschouw mezelf niet als creatief. Mijn vader was ontwerper en maker van toneel­kostuums en speelde in een amateurorkest, maar ik heb daar niets van meegekregen. Ik vond het wel geweldig om mee te gaan naar voorstellingen. Mijn interesse voor de wereld is erdoor gewekt. We woonden in Hoorn en gingen regelmatig een dagje naar Amsterdam. Daar ben ik voor het eerst naar het museum geweest: het Tropenmuseum. Als kind nam ik me voor naar al die verre landen te gaan die ze daar lieten zien. Toevallig waren we er van­daag met school, met groep 1 en 2. Veel kin­deren zijn zo’n omgeving totaal niet gewend. Ze keken hun ogen uit. We waren met de Cul­tuurbus Amsterdam. Dan zie ik een jongetje dat in de klas nogal druk is, naar buiten kijken alsof hij de stad buiten Noord nog nooit heeft gezien. Dat raakt me. Juist voor deze kinderen vind ik het belangrijk dat ze zien dat de wereld groter is. Er is meer dan wat je op straat en op tv ziet. Dat is een mooie les om te leren.’

14

MANIFEST NOORDJES KINDERKUNST 15

Vakantieprogrammering & Bijzondere projectenTijdens schoolvakanties biedt Noordje workshops met wisselende thema’s: Noordjes Vroege Vogels, Noordjes Zonnezin, Noordjes Zomer-vlucht, Noordjes IJspret. Deze workshops gaan van start met een inspirerende startinstallatie die kinderen uitbouwen onder begeleiding van kunstenaars. Zo stond er tijdens Noordjes IJspret een IJssculptuur voor de deur. Verder is Noordje actief op verschilende locaties bijvoorbeeld Smaakexplosie, de Atelierroute, de Kunstvlaai, de Tolhuistuin, Hemeltjelief en het Noorder- park festival.2009 > start vakantieprogrammering

Kunstplaneet (website)Noordjes Kunstplaneet is een virtuele kinder-kunstwereld. Kinderen kunnen online een profiel aanmaken en kunst kijken in huizen van kunstenaars, Noordjes Kunsthuys of de aanwe-zige Amsterdamse musea. De jonge bezoekers kunnen opdrachten uitvoeren, eigen werk ter plekke maken of uploaden en via kunst op elkaar reageren. Via de Kunstplaneet komt Noordjes Kinderkunst bij kinderen in de huiskamer. Zij kunnen thuis laten zien wat ze gemaakt hebben, met andere kinderen de planeet bezoeken en laten weten wat zij mooi vinden of juist niet. Op de Kunstplaneet is een bibliotheek waar kinderen naslagwerk kunnen doen voor een werkstuk.

Noordje benadert scholen uit de Van der Pek-buurt om online samen te werken. Het Stedelijk Museum, Van Gogh Museum en Amsterdam Museum hebben een plek op de Kunstplaneet.2011 > lancering Kunstplaneet

Noordjes Garage Noordje biedt individuele begeleiding aan kinde-ren bij hun huiswerk of leesbevordering. Kunste-naars en schrijvers kunnen kinderen een-op-een begeleiden. In 2012 onderzoeken stagiairs van de opleiding Pedagogische wetenschappen UvA, hoe wij dit project kunnen integreren in het project talentontwikkeling. De inspiratie voor Noordjes Kinderkunst School komt van het project Once Upon A School van de Amerikaanse schrijver Dave Eggers.vanaf 2012

Met Noordje naar het Museum Noordje neemt de kinderen van school of uit de buurt mee naar de Amsterdamse musea. Tijdens de eerste les krijgen kinderen een rondleiding in het museum waar ze worden uitgedaagd om te vertellen wat ze zien. We kijken naar de kunst door de ogen van het kind. Vervolgens gaan ze samen met de kunstdocent aan de slag. De reeks wordt afgesloten met een zelfgemaakt museum op school of in het kinderatelier. vanaf 2012

MANIFESTVANSASKIA

Saskia Noordhuis is opgeleid als docent beeldende vorming en werkte van 2004 tot 2008 als educatiemedewerker bij het Cobramuseum in Amstelveen. In 2006 verhuisde zij naar Amster­dam­Noord. Een jaar later richtte zij Noordjes Kinderkunst op.

16

‘Het begon allemaal toen ik hier kwam wonen en veel jongeren op straat

zag rondhangen. Ik stelde mezelf de vraag ‘worden jullie wel eens creatief uitgedaagd?’ Stel dat deze jongeren toen ze klein waren, kennis hadden gemaakt met kunst en hun eigen creativiteit. Eind 2006 was het voor mij duidelijk: er moest een kindermuseum komen voor de kinderen in Amsterdam­Noord. Een plek waar ze leren over kunst, cultuur en creativiteit. Waar jonge, verborgen talenten de kans krijgen hun creativiteit te ontplooien. Bij Noordjes Kinderkunst nemen wij kinderen serieus in wat ze maken. We willen hun horizon verbreden door meer te doen dan alleen maar kleien en tekenen. We maken de stap om met ze naar kunst te kijken. Amsterdam heeft niet echt een museum voor kinderen. Doorgaans koppelen musea een educatieprogramma aan tentoonstellingen voor volwassenen. Noordje wil een wereld creëren voor kinderen met beeldende kunst van hedendaagse jonge kunstenaars, samengesteld aan de hand van educatieve thema’s. Hiermee maken we kunst toegankelijk voor kinderen. Dit doen we nu met onze kunstbus Noordje op Wielen. Toen ik nog rondleidingen gaf in het Cobra Museum, stond er eens een 14­jarige jongen verloren

voor een schilderij. Hij wist niet wat hij ermee aan moest. De kennismaking met kunst is belangrijk. Daar kun je niet vroeg genoeg mee beginnen. Noordje laat kinderen zelf ontdekken wat ze in een schilderij kunnen zien. Ze leren dat niets goed of fout is in de kunst. Gaandeweg is zelf maken en laten zien bij Noordje belangrijker geworden. Je moet kinderen

niet onderschatten in wat ze kunnen en in hun onbevangenheid. Sinds 2008 woon ik in de Van der Pekstraat, tegenover het kinderatelier. Buurtkinderen bel­len wel eens aan. Om hulp te vragen bij Sinter­klaassurprises bijvoorbeeld. Of om te vragen of ze een feestje mogen geven in het kinderatelier. Hun moeders vinden het prettig dat ze weten waar hun kind heengaat. In het eerste jaar kwam een vader aan de deur die geld wilde omdat zijn kind verf op haar kleding had gemorst. Terwijl hij nooit kwam kijken naar wat zijn dochter had gemaakt. En toch, drie jaar later kwam hij zijn dochter op de fiets bij de Tolhuistuin afzetten omdat wij daar workshops gaven. Dat voelde als een overwinning.Ik voel me op alle vlakken ondernemer. Dat betekent omgaan met de politieke stand van zaken, met concurrentie en samenwerking, met het aansturen en aannemen van mensen. De kracht van deze onderneming is de missie. Ik wil dit heel graag, niet voor mezelf, maar voor de kinderen. Ik word echt blij als ik op woens­dagmiddag tien kinderen die van huis uit niet creatief worden aangemoedigd, zie ontdekken dat ze iets kunnen. Het zou te gek zijn als er over een jaar of vijftien een kunstenaar opstaat en zegt: ‘Hier is het begonnen’.’

MANIFEST NOORDJES KINDERKUNST 17

5 Noordje in Noord

Waarom werkt Noordje in Noord?Waarom Noord?Noordje is optimistisch over Noord. Dit is het stadsdeel van de toekomst, waar vernieuwing en bedrijvigheid naartoe komen, waar stedelijke vernieuwing en de Noord-Zuidlijn voor grote dynamiek gaan zorgen. Over een paar jaar is Noord klaar om een belangrijk aandeel te hebben in de ontwikkeling van de Amsterdamse metro-pool. Filmmuseum EYE, de NDSM-werf, nieuwe woonwijken en gerevitaliseerde buurten maken Noord the place to live, work and play. Met het nieuwe Noord wordt Amsterdam een completere stad.

Noord is een jong stadsdeel en heeft een groot aandeel inwoners van 18 en jonger. Het stads-deel heeft 87.000 inwoners, waarvan er 10.000 tussen 4 en 12 jaar zijn. Dit vormt een uitda-ging voor scholen, burgers, bedrijven en andere maatschappelijke instellingen. Samen hebben we de verantwoordelijkheid om te zorgen voor

voldoende perspectieven voor een grote groep opgroeiende kinderen. Wij kunnen ervoor zorgen dat hun talent zich in Noord kan ontplooien. Wij kunnen hen stimuleren om hun eigen bijdrage te gaan leveren aan de groei van Noord. Dit bete-kent kansen bieden, op het gebied van onderwijs en werk, sport en cultuur. Noordjes Kinderkunst levert een bijdrage aan dit proces.

Urgentie• Bijna6500jongeren(31,6%vande20.000

jongeren in Noord) leeft in op of onder de armoedegrens.

• DewijkenVanderPekbuurt,Nieuwendam-Noord, Buikslotermeer, Banne Buiksloot, IJ-plein/Vogelbuurt en Volewijck zijn over-vertegenwoordigd in de armoedestatistieken

• ArmoedeinAmsterdam(Noord)neemttoeals gevolg van bezuinigingen en recente eco-nomische ontwikkelingen (Armoedemonitor 2009).

18

Organisatie

Noordjes KinderkunstRanonkelkade 2 hs1031 XR Amsterdam020 776 29 43info@noordjeskinderkunst.nlwww.noordjeskinderkunst.nlwww.noordjeskunstplaneet.nl

Algemeen leider en initiatiefnemerSaskia Noordhuis020 776 29 43 / 06 24 84 83 32saskia@noordjeskinderkunst.nl

Algemene zakenPeter Noordhuis020 776 29 43 / 06 83 17 12 73peter@noordjeskinderkunst.nl

Bestuur Stichting Noordjes KinderkunstMeike Statema, Hoofd educatie IDFAMichiel de Rooij, Beleidsmedewerker

Filmmuseum EYEHarmut Wilkening, Docent beeldhouwen en

didactiek, Universität Paderborn en voor malig voorzitter en secretaris Adviescommissie Kunst en Cultuur Amsterdam-Noord

Comité van AanbevelingEric Bosman, Senior woordvoerder voor

Delta Lloyd GroepSanne ten Brink, Senior Curator Art

Management bij INGSiemon de Jong, Taarten van Abel,

De Taart van Mijn TanteEls Ottenhof, Zakelijk Directeur

Cobra MuseumAnna van Praag, KinderboekenschrijfsterTom Tossijn, CommunicatieadviseurSietske van Zanten, Curator bij

VandenBroek Foundation

Noordjes Kinderkunst werd en wordt mogelijk gemaakt door Ymere, Stadsdeel Amsterdam-Noord, Rabobank, AMVJ fonds, Stichting DOEN, Oranjefonds, Stichting Boschuyzen, Stichting Zonnige Jeugd, Ars Donandi, Prins Bernhard Cultuurfonds, VSB fonds, Amsterdams Fonds voor de Kunst, SKAN fonds, Fonds voor Cultuur-participatie, Schöne Edelmetaal, Do ut Des.

concept, tekst en vormgeving de zoele havenfotografie Kevin van der Bruglogo Noordje gewoonjelle.nldrukwerk Primaveraquint

Geef Noordje door

MIJN MANIFESTIk ben vriend van Noordjes Kinderkunst,want Noordje...

1 geeft kinderen een plek waar ze zichzelf kunnen zijn

2 laat kinderen kennismaken met kunstenaars en kunst

3 geeft kinderen zelfvertrouwen en plezier

4 laat kinderen zien dat hun mening telt

5 leert kinderen hoe leuk samenwerken is

6 laat kinderen ontdekken dat je fantasie eindeloos is

7 biedt kinderen kansen om nog beter te worden

8 helpt kinderen trots te zijn op hun werk

9 laat kinderen ervaren dat durven en doen je verder brengen

10 maakt Noord nog fijner voor kinderen en ouders, meesters en juffen, bewoners en bezoekers, winkeliers en werklui

JOUW MANIFESTWord ook vriend van Noordjes Kinderkunst!

Vanaf Q 25,­ per jaar ben je Vriend van Noordje. Je ontvangt een Noordjes Kinderkunstpakket en Noordjes Nieuws. Eén keer per jaar nodigt Noordje je uit voor een inspirerende Vriendenbijeenkomst, waar kinderen uiteraard ook welkom zijn! Wil je vriend worden? Stuur dan een e­mail naar vriendvan@noordjeskinderkunst.nl.

Noordje is ook te vinden op Twitter, Facebook en Hyves.

MANIFEST NOORDJES KINDERKUNST 19

MA IFEST