NO Brabant: leefbaarheid 2020

Ben van EssenStrateeg provincie LimburgDialoog-conferentie NO Brabant 4 april 2013

N.O. Brabant: grote potenties

Sterke gemeenschappenPrettig wonenInnovatieve economische structuur

Kennisintensiviteit industrie in rapportcijfers (6,5 is landelijk gemiddeld)

Bron: Techniek in Limburg, Bureau Louter 2009

7,7 of meer

6,5 tot 7,7

5,7 tot 6,5

minder dan 5,7

Hobbels op weg 2020

VergrijzingOntgroening

BezuinigingenIndividualisering

Bevolkingsdaling

Decentralisaties

Horizontalisering

Economische crisis

Afnemend vertrouwen

Twee sociale veranderingen

Demografische omslag

Participatie-maatschappij

Grote gezinnen: alleen nog in rouw-advertentie

Bevolkings-opbouw Nederland

1970 2012 2040

De senior heeft de toekomst

Grote druk 20 – 40 jr

Maatschappelijk kapitaalvan senioren

Nederland

2025: 56% gemeenten

heeft minder inwoners

20% gemeenten heeft minder huishoudens

Europa: 30% van de regio’s krimpt

Internationale concurrentie om arbeidskrachten

Brabant: bevolkingsgroei tempert

In 2012 is de Brabantse bevolking met 7.200 mensen toegenomen, dat is onder het niveau van de laatste jaren.

De geboorteaantallen lopen terug.

Binnen- en buitenlandse migratiesaldi lager.

Vanwege toenemende vergrijzing lopen de sterfteaantallen verder op.

Brabant groeit (nog)

-10.000

-5.000

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

40.000

45.000

1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 2030

feitelijk

prognose 2008geboorte

sterfte

natuurlijke aanwas

  2012 2030 %

Boxmeer 28.635 28.255 -1,3

Haaren 13.630 12.210 -10,4

Landerd 14.940 13.790 -7,7

Sint-Michielsgestel 28.170 27.805 -1,3

Brabant:bevolkingsgroei remt,

maarontgroening, dalende

beroepsbevolking en vergrijzing zijn

onvermijdelijke opgaven vooral voor het platteland

Effecten nu en straks

• Daling Primair Onderwijs scholen sluiten;• Aantal verenigingen daalt 30%

accommodaties sluiten, • Leegstand kerken, kantoren, winkels;• Onvoldoende personeel (met name in de zorg);• Anders bouwen, meer slopen;• Wegvallen verdienvermogen gemeenten;

Domino-effect: verschraling fysieke omgeving (‘harde’ krimp) + uitholling sociale infrastructuur (‘zachte’ krimp).

Leefbaarheid: steeds meer afhankelijk van de eigen inzet van burgers en gemeenschappen.

Cie. Deetman: demografische opgave

Innoveren: met minder mensen het niveau van welzijn behouden/versterken;

1.Investeer in economische vitaliteit

2.Pak herstructurering aan (woningvoorraad, voorzieningen)

3.Pas Governance aan: samenwerking in triple-helix én met burgers

Vorige eeuw:Burger werd steeds meer consument

Overheid

Markt

Burger =Consument

1900 -1985:Verstatelijking

1985 -20??Ontstatelijking Maatsch.

Middenveld

21e eeuw: Burger als producent

Overheid

Markt

Burger =producent

Maatsch.Middenveld

Participatiemaatschappij

Overheid en instituties zijn verticaal ingericht, terwijl de werkelijkheid van de burger horizontaal is.

De overheid moet niet meer denken voor de burger, maar uitgaan van de burger

Valse liefde voor de burger

De Gemeente:“Wij communiceren heel veel met de burger”.“Inspraak is nodig, maar wij beslissen”“De overheid moet bezuinigen, dus moet de burger meer zelf doen.”

De burger:Ik betaal toch belastingen?

Veel communicatie is slechts voorlichting.

Burgers zijn te vaak het sluitstuk van een proces.

Als we de burger blijven benaderen met de denkbeelden van de vorige eeuw, komen we niet verder.

Over welke burger hebben we het?

AFHANKELIJK

26%

AFZIJDIG

31%

AFWACHTEND

23%

ACTIEF

20%

Betrokkenheid

Vertrouwen

Versterk het

vertrouwen

Het vertrouwen in politici is de laatste 5 jaren met 40% gedaald

Leefbaarheid kleine kernen Brabant

Idops: forse stimulans leefbaarheid maar….

Gaat het ook over sloop?Gaat het ook over de buren?Gaat het ook over wederkerigheid?

Meer dorp/buurt, minder overheid

Gemeente: concentreer op kerntaken, overige taken loslaten + kaders

Maatschappelijke organisaties: vraaggericht ondersteunen

Dorpsraad: omvormen naar Dorpsoverleg

Burgers: zich aangesproken voelen

SYNCHROON

Wim v.d. Donk:

“De kracht van de lokale gemeenschap is het fundament waarop de toekomst van ons land rust.”

Heide

Hoogeloon

ElsendorpHeeswijk

Leefbaarheid NO-Brabant 20XX

Minder Meer• Jongeren

• Beroepsbevolking

• Scholen (spreiding)

• Verenigingen

• Bejaardenoorden

• Maatschappelijk vastgoed

• Gezinswoningen

• Kwantitatieve groei

• Overheid

• Ouderen

• Arbeidsproductiviteit

• Kindcentra (kwaliteit)

• Fusie-verenigingen

• Zorg-coöperaties

• Geclusterde voorzieningen

• Zorgwoningen

• Kwalitatieve groei

• Burgerkracht

Alleen ga je harder, samen kom je verder..

Niet afwachten maar anticiperen

Slim samenwerken

Geef gemeenschap deruimte

Einstein:

Je kunt een probleem niet oplossen met de

denkwijze die het heeft veroorzaakt

Logica brengt je van A naar B, verbeelding

brengt je overal.

Dank voor uw aandacht