XVIIe jaargang - 11/2010 - Schär Nr. 40

SCHÄR’S MAGAZINE VOOR MEER LEVENSKWALITEIT

ONDERZOEK & ONTWIKKELING: In de vaart van het onderzoek …Er gaat niets boven een vrolijke lach...

SPECIAL: Alles voor uw welzijn

Redactie

Beste lezers en lezeressen,

Midden in het leven:De idealist 16Onderzoek & ontwikkeling: In de vaart van het onderzoek … 18Special:Alles voor uw welzijn 20De diëtiste weet raad - kennis: Bouwstoffen voor een goede gezondheid 22

Service: De zoetste meesterstukken online 3Reportage: Er gaat niets boven een vrolijke lach... 4@Schär: Nieuwe lekkernijen van Schär 7, 15Reizen: Stad van honderd eilanden 8Keuken: Heerlijke kerstgeuren… 10

10 4

22 8

Tijdens de koffi epauze snoep ik altijd graag van de glutenvrije koekjes uit ons assorti-ment. Zoetigheden kunnen, mits met mate gebruikt, een volwaardige plaats binnen onze voeding innemen. Onze “zoete mees-terwerken” zullen ook in deze uitgave van YourLife weer een hoofdrol spelen. Ener-zijds willen wij u een reeks verrukkelijke zoete specialiteiten presenteren die bin-nenkort verkrijgbaar zullen zijn, zoals de Choko Butterkeks: De populaire, met de allerfi jnste boter vervaardigde klassieker onder de koekjes is nu ook verkrijgbaar met een gulle laag melkchocolade. An-derzijds nodigen wij u uit voor een virtuele wandeling op onze nieuwe internetsite met “meesterwerken”, waar u uw eigen mees-terwerk kunt creëren of een potje memory kunt spelen.

Onze reportage zorgt dit keer overal voor een glimlach. Wij volgen onze speculaas tijdens het ontstaansproces: van grondstof, via het productieproces tot aan de verpak-te koeken waarvan u thuis kunt genieten.

Wie speciale glutenvrije producten maakt, kan er niet mee volstaan deze op de markt te brengen. Coeliakie brengt in uw dage-lijks leven vele ingrijpende veranderingen met zich mee. Hieraan proberen ook wij – dankzij onze onderzoeks- en ontwikkelaf-

deling en met behulp van onze voedings-deskundigen etc. – zoveel mogelijk richting te geven. Hierbij speelt ook het algehele bewustzijn van coeliakie een essentiële rol: een grotere “awareness” vergemak-kelijkt een glutenvrij leven buiten de eigen vertrouwde omgeving. Ook voor artsen is aanleg voor coeliakie een belangrijk onderwerp, omdat coeliakie zich steeds meer voordoet als “kameleon van de ge-neeskunde”. Met andere woorden: door atypische symptomen wordt het stellen van een diagnose bemoeilijkt. Ons nieuwe wetenschappelijke comité, dat wij in de rubriek “Special” aan u zullen voorstellen, houdt zich met deze onderwerpen bezig en toont manieren waarop wij gezamenlijk nog meer voorlichting kunnen bieden.

Ik wens u veel plezier met de nieuwe Your-LifeMet vriendelijke groet,

Ulrich Ladurner

COLOFON: Kommunikation & PR Schär | Winkelau 9, I-39014 Burgstall (BZ) | www.schaer.com | yourlife@schaer.com

Inhoud

2 yourlife

@Schär

www.schaer.com

De zoetste meesterstukken onlineIn onze virtuele bakkerij kunnen erallerhande lekkernijen worden vervaar-digd - probeer het zelf eens!

SCHÄRCLUBSSSSCHÄRRRSS H RRSSCHÄRRSSSCHÄÄRRR

www.schaer.com

MEER ALS 43.000 LEDEN IN 133 LANDEN

LET OP DE VOLGENDE TEKENS! De volgende pictogrammen kenmerken de extra online functies bij de teksten:

Tekst laten voorlezen

Video/audio afspelen

Artikel aanbevelen aan anderen

U vindt SCHÄR nu ook op

GET CONNECTED: IN DE NIEUWE SCHÄR-COMMUNITY!

Hartelijk welkom bij de Schär-Club, het wereldwijde netwerk voor een glutenvrij leven. Meld u nu aan: al meer dan 43.000 mensen gingen u voor en profi teerden van de mogelijkheid met elkaar te communice-

ren over producten, recepten, reizen, res-taurants, persoonlijke advisering etc. Om ervoor te zorgen dat u – gebruik makend van een populaire nickname – ook volledig individueel contacten met leden uit de hele wereld kunt aanknopen, nieuwe vriend-schappen kunt sluiten en persoonlijke be-richten kunt verzenden, hebben wij voor u bovendien de Schär-Community opgezet.

ONTDEK DE VERRUKKELIJKE, ZOETE KANTEN VAN HET LEVEN

Een heerlijk voorproefje van nieuwe en beproefde zoete specialiteiten vindt u

voortaan online. Met een klik op de muis onthult onze website u zoete kunstwerken van een meesterhand. Zoete meesterwerken om zelf klaar te ma-ken: Wilde u altijd al in de voetstappen van de grote meesters treden, zoals Da Vinci, Raffael of Botticelli? Dan kan - in de virtuele bakkerij kunt u uw creativiteit de

vrije loop laten. De spuitzak met choco-lade kunt u als penseel voor uw creatieve werk gebruiken. Wij verheugen ons nu al op uw meesterwerken! Een gouden oude in een nieuw jasje: Zoek met een klik op de muis alle paren bij elkaar. Onder de omgedraaide kaarten zijn heerlijke geheimen verborgen, die u alleen nog aan het licht hoeft te brengen. Smakelijke, zachte koekjesvariaties wach-ten erop om uitgepakt te worden – deze leuke geheugenoefening is niet alleen bedoeld om de verveling te verdrijving: ook uw hersencellen worden erdoor ge-traind.

CHANGE YOURLIFE – SWITCH NU!

Lees uw YourLife voortaan online! Als lid van de Schär-Club kunt u nu in plaats van de normale YourLife in printformaat de moderne digitale versie lezen. Meld u eenvoudig aan bij de Schär-Club of log in. Klik op de Club-homepage op “Your-Life” en volg de instructies – dan vindt ons multimediatijdschrift zijn weg naar uw e-mailpostvak vanzelf.Naast de normale, spannende rapporta-ges, interessante bijdragen en smakelijke recepten biedt YourLife-online u veelzij-dige multimediatoepassingen, waaronder speciale audio- en videobijdragen bij de losse artikelen. Met ons nieuwe YourLife online magazine bent u altijd al vóór het verschijnen van de gedrukte editie hele-maal op de hoogte van het laatste nieuws. En om geen enkele uitgave te missen lich-ten we u via onze nieuwsbrief altijd tijdig in over de laatste editie. Bovendien bespaart u en ons tijd en papier en het is beter voor het milieu.

NIEUW IN DE SCHÄR-CLUB> Vrienden zoeken> Contact opnemen met vrienden> Voorstellen doen voor nieuwe producten> Feedback geven op producten

> Discussiëren over de volgende onderwerpen: reizen, voeding, koken

> Recepten beoordelen, ervaringen met recepten delen, verbetervoorstellen doen www.facebook.com/schaerclub

yourlife 3

Reportage

Er komt heel wat kijken voordat glutenvrije ingrediënten zijn omgetoverd in een zoet meester-werk. In deze uitgave van Your Life vertelt het geliefde speculaasje ons alles over zijn avontuur-lijke leven – van het prille begin tot aan het grote genieten bij u thuis.

Wist u trouwens dat lachen aanstekelijk werkt? Net als twinkelende kinderogen of een vrolijke blik vol levensvreugde. Nu vraagt u zich natuurlijk af waarom ik u dit vertel. Dat zit zo. Als speculaasje, ook wel “tedere verleiding” of “zoet meesterwerk” genaamd, beschouw ik het als mijn eer-volle plicht om een lach op uw gezicht te toveren. Samen met al mijn zoete collega’s van Schär – stuk voor stuk natuurlijk glu-tenvrije specialiteiten – wil ik namelijk niets liever dan u elke dag zorgeloos genot en een overheerlijke smaakervaring bieden.

HET RESULTAAT VAN JARENLANG ONDERZOEK

Terwijl u misschien net lekker uw tanden in mij zet, werken tientallen onderzoekers en productontwikkelaars ijverig aan de vervol-making van mijn toekomstige collega’s, die al staan te popelen om hun plaats in te ne-men in het illustere gezelschap van Schär’s zoete meesterwerken. Ook ik ben hier ge-boren. Om precies te zijn: in het Area Sci-

Er gaat niets boven een vrolijke lach...

ence Park Triest, waar de specialisten van het onderzoeks- en ontwikkelcentrum van Dr. Schär continu onderzoek doen naar inno-vatieve en moderne ingrediënten, en daar-mee steeds nieuwe of verbeterde recepten voor ons samenstellen. Maar onze “uitvin-

ders” doen niet alleen hun best om een zo uitgebreid mogelijk assortiment glutenvrije levensmiddelen te ontwikkelen. Ze houden ook voortdurend in de gaten of mensen met coeliakie in hun glutenvrije dieet wel alle belangrijke voedingsstoffen en vezels

binnenkrijgen die normaal gesproken vooral in glutenhoudende graanproducten zitten.

VOEDSEL VOOR DE ZIEL

De afgelopen jaren hebben de ontwikke-lingen elkaar in sneltreinvaart opgevolgd. Nieuwe ingrediënten als lijnzaadmeel, qui-noa, kastanjes en boekweit zijn niet alleen lekker, maar zitten ook tjokvol vitaminen en mineralen. Als gevolg hiervan zijn gluten-vrije specialiteiten tegenwoordig veel rijker aan voedingsstoffen en dus ook gezon-der. Over gezond gesproken: wij zijn veel meer dan een “pleister op de wonde” voor mensen die zonder gluten moeten leven. Dankzij onze waardevolle ingrediënten vor-men wij een essentieel onderdeel van een glutenvrij dieet. En als hoogwaardige leve-ranciers van koolhydraten zijn wij onmisbaar in de dagelijkse voeding. Ook al gebiedt de eerlijkheid mij te zeggen dat dit vooral geldt voor mijn “hartige” collega’s als brood, meelmixen, etc. en dat deskundigen van mening zijn dat u zich niet dagelijks met mij

“Ik ben voedsel voor de ziel –

en daar ben ik trots op.”

De Sorrisi

4 yourlife

Reportage

STRENGE CONTROLE VAN GRONDSTOFFEN

de buik vol moet eten. Maar met mate mag ik best een rol in uw voedingspatroon spe-len. Dat vindt ook mijn baas, Ulrich Ladurner, de directeur van Schär. Ik ben echt “voed-sel voor de ziel” – en daar ben ik trots op.

ZEKERHEID VOOR ALLES

Ik moet toegeven dat ik me altijd heel ge-vleid voel wanneer ik weer op het produc-tieschema sta. U hebt geen idee wat een heisa er dan om mij wordt gemaakt! Het be-gint al met de levering van de grondstoffen die voor mijn bereiding nodig zijn. Voor ze überhaupt het magazijn in mogen, krijgen ze een stopbord omgehangen. Dan worden ze door onze zes laboratoriummedewerkers heel nauwkeurig onder de loep genomen. Met microbiologische tests wordt er gecon-troleerd of de grondstoffen wel goed ge-noeg voor mij zijn, of er per ongeluk geen besmetting met gluten heeft plaatsgevon-den en of de algehele kwaliteit voldoet aan de verwachtingen. Maar dat is nog niet alles. Voordat uit mijn ingrediënten koekjes worden gebakken, controleert het laboratoriumteam boven-

dien de verpakking. Natuurlijk wordt vervol-gens ook het hele productieproces streng gecontroleerd. Van het afwegen van de in-grediënten via het bakken zelf tot aan het verpakken en verzenden. Zodat u zeker weet dat u altijd op mij kunt vertrouwen!Nu we het toch over zekerheid hebben: wist u dat het vroeger heel lastig was – en nog steeds niet eenvoudig is – om glutenvrije grondstoffen te kopen? Dat komt in de eerste plaats doordat de vraag naar glu-tenvrije grondstoffen relatief gering is en er dus weinig producenten zijn die onze speciale ingrediënten kunnen leveren. Dat maakt het moeilijk om voldoende grond-stoffen van een constante kwaliteit in huis te halen. Ten tweede raken grondstoffen die van nature glutenvrij zijn (zoals boek-

Alle grondstoffen worden streng gecontroleerd, want een besmet-ting met allergenen kan al op het veld plaatsvinden.

Voor de productie van glutenvrije specialiteiten moe-ten ook de grondstoffen onder streng gecontroleerde

omstandigheden worden opgeslagen.

weit), gemakkelijk besmet met allergenen. Zulke besmettingen kunnen al op het veld plaatsvinden, bijvoorbeeld als er voor het oogsten of het transport gebruik wordt ge-maakt van met gluten vervuilde machines of vrachtauto’s. Tijdens Schär’s strenge controles wordt er daarom heel goed op gelet dat alle grondstoffen allergeenvrij zijn en niet gemodifi ceerd. Bovendien wordt er alleen samengewerkt met leveranciers die kunnen aantonen dat zij werken volgens een gecertifi ceerd systeem voor kwaliteits-beheer, zoals HACCP, ISO, BRC, etc.

MIJN “MOMENT OF FAME”

Wanneer na het afwegen van de ingredi-enten de deegmaker-van-dienst ten to-nele verschijnt, begint mijn hart van louter voorpret sneller te slaan. De deegmaker drukt op een knop en al mijn ingrediënten worden tot een soepel deeg gekneed. Dat gaat vervolgens naar een soort reuzenbad-kuip. En daar begint de pret pas echt! Wanneer ik word gebakken, gaat dat in Dreihausen niet ongemerkt voorbij. Mijn onweerstaanbare geur van kaneel en an-dere specerijen – ik bevat namelijk niet

Wist u dat het vroeger heel lastig was – en nog steeds niet eenvoudig is – om glutenvrije grondstoffen te kopen? Dat komt in de eerste plaats doordat de vraag naar glutenvrije grondstof-fen relatief gering is en er dus weinig producenten zijn die onze speciale in-grediënten kunnen leveren. Dat maakt het moeilijk om voldoende grondstof-fen van een constante kwaliteit in huis te halen. Ten tweede raken grondstof-fen die van nature glutenvrij zijn (zoals boekweit), gemakkelijk besmet met al-

lergenen. Zulke besmettingen kunnen al op het veld plaatsvinden, bijvoorbeeld als er voor het oogsten of het transport gebruik wordt gemaakt van met gluten vervuilde machines of vrachtauto’s. Tij-dens Schär’s strenge controles wordt er daarom heel goed op gelet dat alle grondstoffen allergeenvrij zijn en niet gemodifi ceerd. Bovendien wordt er al-leen samengewerkt met leveranciers die kunnen aantonen dat zij werken volgens een gecertifi ceerd systeem voor kwali-teitsbeheer, zoals HACCP, ISO, BRC, etc.

alleen knapperige stukjes karamel, maar ook een door Schär zelf ontwikkeld spe-cerijenmengsel – is namelijk in de wijde omtrek te ruiken. Vervolgens wordt mijn deeg in vormpjes gestort, zodat ik prachtig voor de dag kan komen. In mijn vormpjes hebben de “uitvinders” in Triest trouwens al hun creativiteit gestopt. Tot mijn favoriete momenten van het jaar behoren de pro-ductiedagen waarop ik in een schitterende blauwe kerstverpakking word gedaan. Want dan weet ik dat de kans groot is dat ik word uitgepakt door een heleboel kinderen met blije, verwachtingsvolle ogen...Ten slotte worden we besteld en komen we in het magazijn. “Ik ben een ster! Laat me eruit!” denk ik dan altijd. En alsof ze mijn smeekbede hebben gehoord, word ik dan al meegenomen – langer dan drie dagen heb ik nog nooit in het magazijn gelegen – zodat ik zo vers en knapperig mogelijk bij u thuis aankom. “Met onze producten komen we ongeloofl ijk dicht in de buurt van de smaak en kwaliteit van traditionele koekjes en cakes”, concluderen productie-chef Peter en zijn team van banketbakkers telkens wanneer zij ons proeven. En daar mogen we best een beetje trots op zijn!

yourlife 5

Reportage

Een hart van chocolade: het zoete symbool voor de overheerlijke, in de mond smelten-de specialiteiten uit onze banketbakkerij dat perfect past bij deze met meester-hand vervaardigde, glutenvrije kunstwerken. De voortreffelijke kwaliteit van de jongste creaties van Schär is het resultaat van decennialang onderzoek en constante in-novaties. Zoals de grote meesters van de schilderkunst – Leonardo met zijn Mona

Kunstwerken van meesterhandLisa, Raffael en Botticelli met hun onverge-telijke composities – hun kunst tot perfec-tie hebben verheven, zo hebben ook onze meesterbakkers al hun liefde, toewijding en vaardigheid in het creëren van onze “zoete meesterwerken” gelegd. Meesterlijk vakmanschap, maar ook creati-viteit en passie zijn de uitgelezen ingrediën-ten van onze kostelijke kleine kunstwerkjes. Wij nodigen u uit om ook zelf creatief aan

de slag te gaan en onze zoete creaties van hun speelse kant te leren kennen. Op de nieuwe website voor onze “zoete meester-werken” kunt u uw creativiteit de vrije loop laten en met chocoladepenseel en koekjes zelf een kunstwerk maken. Houdt u van een uitdaging, dan vindt u ons koekjes-memo-ry-spel vast geweldig. Als u écht snel bent, verbetert u misschien zelfs de highscore!

zijn Mona j s.

Wij nodigen u uit om ook zelf creatief aan verbetert u misschien zelfs de highscore!

Neem een kijkje

op de nieuwe de nieuwe

Meesterwerkpagina’s

pagina’s op

www.schaer.com

6 yourlife

1000 ideeën, 1000 recepten: het nieuwe bladerdeeg “Millefoglie”!Een nieuw generatie bladerdeeg is een feit. Dankzij de verfi jnde receptuur is de DS “Millefoglie” voortaan nog knapperiger, luchtiger en smakelijker!De diepgevroren “Millefoglie” van DS – gluten free is al tot de optimale dikte uitgerold. De dunne bladerdeegrol wordt eenvoudig direct op het bijgele-verde bakpapier uitgerold en kan daardoor in een handomdraai worden gebruikt: De ideale basis voor hartige gerechten met kaas, groenten, vlees of vis alsook voor zoete creaties met fruit, marsepein of noten.

Zadenbroodjes: korrel na korrel uitgesproken genotHet met zonnebloempitten en lijnzaad gebakken granenbroodje zorgt voor een perfect begin van de dag: de zonnebloempitten zitten vol vi-tamines en proteïnen. Lijnzaden leveren de voor het hart zo belangrijke omega 3 vetzuren. En de tijdens het bakken gebruikte zonnebloemolie bevat waardevolle vitamine E en essentiële vetzuren. Eenvoudig uit de diepvries nemen, laten ontdooien en u kunt genieten van een glutenvrij delicatesse!

@Schär

Focaccia Rosmarin: met de geur van de Middellandse Zee …Vers uit de toaster is onze nieuwe Focaccia Rosmarin in een handomdraai klaar om van te genieten. Al tijdens het afbakken verspreidt zij haar heerlijke geur. Probeer de vezelrijke natuurlijk gluten- en tarwevrije broodspecialiteit uit de Italiaanse streek Ligurië traditioneel met olijfolie – of beleg de mediterrane delicatesse helemaal naar eigen smaak!

van dVers uit de van te gende vezelrijkLigurië tradnaar eigen

Het gehele broodassortiment is te vinden op www.schaer.com/products/

Smaakvolle nieuwtjes van de meesterbakkers

oken genotaad gebakken granenbroodje zorgt : de zonnebloempitten zitten vol vi-

veren de voor het hart zo belangrijke et bakken gebruikte vitamine g

Reizen

Unieke vaarwegen leiden langs historische gebouwen, de lucht ruikt zilt en uit de gezellige restaurants waait de lucht van visspecialiteiten uit de streek. Venetië is een samensmelting van alle kunsten, die kunstliefhebbers, genieters en complete families betovert.

Venetië: een sprookjesstad, een stad uit een andere wereld. Verliefde paartjes la-ten zich door gondeliers door verscholen

kanalen leiden, talrijke betoverde steegjes voeren naar stille werelden of drukke plei-nen. Meer dan 400 bruggen, waarvan de meeste van prachtige steen zijn gebouwd, leiden via de vele kanalen van de stad. Als de autochtonen en de vele toeristen, die met hun kledingstijl en mobiele telefoons duidelijk maken uit welke tijd ze komen, zouden ontbreken, dan zou een bezoeker aan de “La serenissima” – de grootste van alle doorluchtigheden – waarschijnlijk niet met zekerheid kunnen raden in welke eeuw hij zich bevond.

GLUTENVRIJ VENETIË

Wie glutenvrij reist, onderzoekt natuurlijk vooraf waar hij het makkelijkst kan logeren en eten. Ons reporterteam nam zijn intrek in het voor Venetiaanse begrippen goed-kope Quality Hotel Delfi no (ca. 40-90 € per nacht voor een tweepersoonskamer) in Mestre. Van daaruit rijdt een bus in tien mi-nuten via de lagunes van Venetië naar het historische centrum. Het aanbod glutenvrije gerechten in het hotel mag er wezen. Wan-neer u zich van te voren aanmeldt, kunt u kiezen uit diverse pastagerechten, lasagne en tortellini. En aan het ontbijt worden er rosettes (broodjes), brioches, müsli en Fette croccanti van Schär geserveerd. “Ci tengo molto – dit betekent voor mij veel”, verklaart de ambitieuze chef-kok Eugenio, wanneer hij ons zijn opbergplaats voor kookpannen

Stad van honderd eilanden

en pastazeef toont, die hij uitsluitend ge-bruikt voor het bereiden van glutenvrije ge-rechten. In het centrum van de oude stad

kunt u direct in twee restaurants terecht voor glutenvrije gerechten (zie infokolom). Omdat wij toch in de buurt zijn, besluiten we een bezoekje te brengen aan A Bec-cafi co op de brede Campo Santo Stefano met de gelijknamige, prachtige kerk. Glu-tenvrije pastagerechten naar Venetiaanse traditie , “uiteraard met eigen kookgerei bereid”, maar ook zelf gemaakte Tiramisù van Schär Savoiardi, staat op de menukaart

van het specialiteitenrestaurant. Uitstekend glutenvrij ijs is bovendien verkrijgbaar in de beide ijssalons van Gelateria Grom, die het hele jaar door tussen de middag (afhan-kelijk van het seizoen om 11 of 12 uur) en ‘s avonds (om 23 of 24 uur) geopend zijn.

LEVEND MUSEUM

“De huizen hier in Venetië zijn bijna allemaal meer dan 150 jaar oud”, zo verklaart een taxischipper. En inderdaad is er de afge-lopen eeuwen weinig veranderd in de la-gunestad, afgezien van het station en de gebouwen rondom het bus- en taxistation Piazzale Roma, waar omstreden architec-tuur is verschenen. De stad is overigens gebouwd op miljoenen palen van eiken-, lariks- en iepenhout afkomstig uit Istrië, die men in de kleiachtige ondergrond sloeg. De inwoners van Venetië ontdekten al vroeg dat op de palen, door deze met banden, olie en teer te verbinden en te conserveren, stabiele bouwwerken konden worden ge-bouwd. De Campanile van San. Marco rust naar verluidt op 100.000, de Rialto-brug op 12.000 van dergelijke stammen. Venetië is een “samensmelting van beziens-waardigheden”, dat geldt voor de paleizen langs de luisterrijke Canale Grande, die hier bescheiden “Case” (huizen) heten, de “Fondachi” – woonhuizen en magazijnen – langs de straten en steegjes en voor de talloze bruggen. Een paar bezienswaar-digheden wil ons reporterteam wel gaan

Wie opgewekt wil reizen, kan wel wat zoete proviand gebruiken8 yourlife

Reizen

bekijken: de Campanile van San Marco is het herkenningsteken van de stad. Vanaf de top, waar een lift naar toe gaat, kunt u bij helder weer tot aan de Alpenhoofdkam uit-kijken. Een architectonisch juweel in Vene-tië is de Basilica San Marco, een kruiskoe-pelkerk uit de 13e eeuw. Vanuit het zuiden sluit het Dogenpaleis aan op de Markus-kerk. Het is het voormalige machtscentrum van de staat Venetië, waarin ook de gevan-genissen waren ondergebracht. Op weg naar de gevangenis moeten de aange-klaagden de Brug der Zuchten oversteken. Naar verluidt draagt de brug deze naam, omdat de gevangenen tijdens hun laatste uitzicht op de lagune een zucht slaakten. Op de Torre dell’Orologio bevindt zich de beroemde, gevleugelde Venetiaanse leeuw. Onder de talrijke kerken – van Romaans tot barok – in de stad bevindt zich de Basilika Santa Maria della Salute. Deze met afstand meest imposante barokkerk van Venetië op de top van de wijk Dorsoduro werd in 1630 als dank voor het verdwijnen van de pest voor de Moeder Gods gebouwd.Wie over voldoende tijd beschikt, moet ook echt een kijkje nemen op het eiland Mu-rano. Sinds het einde van de 13e eeuw, toen alle glasovens uit Venetië daarheen wer-den verplaatst, kan de kunstnijverheid zich verheugen in een permanente populariteit. Beroemd is vooral het “Millefi ori”-design uit de Jugendstil-periode.

DE WATERSTAD

Venetië houdt het hoofd boven water dank-zij een uitgekiend kanaalsysteem. Om de kanalen schoon te houden wordt ‘s nachts water uit zee naar de kanalen gevoerd en vanaf 12 uur ‘s middags weer afgevoerd. Via het acht meter diepe Canale Grande, zo vertelt men ons, wordt alles getranspor-teerd wat de stad nodig heeft. Via de plus-minus 38 km lange waterwegen met hun ca. 150 kanalen varen, behalve de beroemde gondels, taxiboten en boten – i vaporetti

– die bedoeld zijn voor het personentrans-port. Onder de boog van een zijkanaal ver-borgen ontdekken we echter ook operati-onele brandweerboten, dit tot groot plezier van onze jonge reporter Max, die direct no-teert: politie en ambulance, transportboten met biervaten en grote kisten, pakketboten en kleine baggerboten met kranen. Deze en en nog veel meer houden de infrastruc-tuur van de stad op het water in stand. Tussen oktober en december kan het wel eens voorkomen, zoals tijdens het bezoek van ons reporterteam, dat Venetië hoog-wateralarm afroept – acqua alta. Dan staat rondom het Markusplein, de laagst gelegen locatie in Venetië, alles onder water. Op de populairste pleinen en in de populairste stegen plaatsen de inwoners van Venetië vlonders, waarover de autochtonen en de toeristen in lange rijen over het water lopen. Om ook kleine steegjes te kunnen overste-ken heeft ons team echter een soort rubber laarzen, de zogenaamde “Scarpe di emer-genza”, nodig. Daarmee kun je overigens ook perfect over een verlaten Markusplein waden. Het plein hebben de duiven van-daag aan de meeuwen afgestaan.

GLUTENVRIJ LEVEN EN GENIETEN:

Quality Hotel Delfi no****Corso del Popolo, 211 30172 Mestre (VE) Tel. +39 041 53 21 029 info@hoteldelfi no-mestre.comwww.hoteldelfi no-mestre.com(DZ/ontbijt 40-90 €)

Hotel Luna Baglioni*****San Marco, 124330124 Venezia Tel. +39 041 52 89 840reservations.lunavenezia@baglionihotels.comwww.baglionihotels.com(DZ/ontbijt 450-850 €)

Ristorante a beccafi coCampo Santo StefanoSan Marco 280130124 VeneziaTel. +39 041 52 74 879restaurant@abeccafi co.comwww.abeccafi co.com

Ristorante da PoggiRio terrà della MaddalenaCannaregio 210330121 VeneziaTel. +39 392 68 18 463ristorantedapoggi@yahoo.itwww.ristorantedapoggi.it

Ristorante Pizzeria Nova Catene di d’Angerio RiccardoDS Pizza PointVia Nova Catene, 2430175 Marghera (VE)Tel. +39 041 92 26 07fi lippo984@alice.it

Gelaterie GromCampo San Barnaba30123 VeneziaTel. +39 041 09 91 751

Cannaregio 3844 (Strada Nuova/Ca’ d’Oro)30121 VeneziaTel. 39 041 26 02 349www.grom.it

Verkooppunten in Venetië en Mestre:

Farmacia Al Lupo CoronatoVia Sestiere Castello, 451330122 VeneziaTel. +39 041 52 20 675

Farmacia alla fedeSestiere Dorsoduro, 99330123 VeneziaTel. +39 041 52 20 840

Farmacia GraziatiPiazza Erminio Ferretto, 230170 MestreTel. +39 041 98 19 33

Farmacia alla StazioneVia Piave, 18230171 MestreTel. +39 041 92 94 39

Farmacia FavarettoVia Rosa,7 – Vic. Duomo Mestre30171 MestreTel. +39 041 95 96 88

Farmacia Rigamonti SNCCorso del Popolo, 38/A30173 MestreTel. +39 041 50 40 397

Farmacia alla MadonnaVia San Donà, 630174 MestreTel. +39 041 53 40 251

yourlife 9

Het voorgenieten is al een deel van de pret, wordt wel gezegd. Maak voor uzelf en uw kinderen advent nog aangenamer: met kerstgebak overal ter wereld, dat ik u in deze editie van Your Life zal laten zien.

Keuken

Terwijl de kinderen in Midden-Europa al uitkijken naar het kindje Jezus, moeten Spaanse kinderen nog wachten tot begin januari. Dan brengen namelijk de Drie Ko-ningen pas de vurig verwachte geschen-ken. Zo verschillend de kerstgebruiken in de verschillende delen van Europa ook mogen zijn: ze hebben als kenmerk alle-maal de kinderlijke voorpret – en het ijve-rige koken en bakken van kostelijke spe-cialiteiten en heerlijke lekkernijen.

IHR KINDERLEIN, KOMMET! (“OH, COME, LITTLE CHILDREN”)

Zo luidt niet alleen de titel van een alom geliefd kerstlied, maar ook - met name in Duitstalige landen – de uitnodiging aan de jongste in het gezelschap om tij-

dens de advent deel te nemen aan de voorbereidingen voor het grote feest, op precies te zijn het bakken van de koek-jes. Bijzonder populair bij het bakken zijn de zanddeegkoekjes: Met het deeg voor Spitzbuben, lachebek-koekjes (zie recep-tenpagina), die in Oostenrijk Linzer Augen heten, mogen de kinderen met de meest uiteenlopende vormpjes hun creativiteit de vrije loop laten: sterren, hartjes, engel-tjes, met of zonder omhulsel van chocola-de, muisjes of glazuur. Lachebek-koekjes,

Heerlijke kerstgeuren…

OSCARS TIP VOOR UW KERSTGEBAK

vanillekoekjes en andere koekjes – in veel families worden er wel 50 verschillende soorten gebakken! – worden dan in koek-jestrommels bewaard, die dan pas op Kerstavond onder de fraai versierde kerst-boom weer mogen worden geopend. Een tip van mij: begin met de Badener Chrä-beli en bewaar deze in een koekjestrom-mel: na vier tot vijf weken smaken ze namelijk het best.

VAN SINTERKLAAS EN PÈRE NOËL

Verder in het noordwes-ten worden de kinderen al eerder blij gemaakt: In België en Nederland rijdt Sinterklaas op zijn witte schim-mel in de nacht van 5 op 6 de-cember over de daken en legt pakjes in de klaargezette schoen. Uit België komen de bijzondere, zoete Sinterklaassnoepjes, zoals karamelkoekjes en peperkoek, die oorspronkelijk – bijna 1000 jaar geleden – voor het eerst in Dinant werden gemaakt. In Nederland maken o.a. noten vast deel uit van de baktraditie: amandelmoppen, notenkoeken, moppen en allerhande nou-gatgebak. De Fransen nuttigen voor hun réveillon bij-zondere delicatessen, zoals ganzenlever, gebraden kalkoen of oesters. De traditio-nele bûche de Noël – het recept voor deze natuurlijk glutenvrije delicatesse vindt u op mijn receptenpagina’s onder www.schaer.com – vormt het glansrijke hoogtepunt en dikwijls ook de afsluiting van familiefeest-jes op Kerstavond in Frankrijk.

KERSTGEBAK VAN DE MIDDELLANDSE ZEELANDEN

In het zuiden zijn het niet zozeer de koekjes die bij een typisch Kers-feest horen. Wanneer de Drie Konin-gen, los reyes, de Spaanse kinderen geschenken brengen – wie niet lief

is geweest krijgt een stuk kool –, wordt de driekoningenkrans aan-

gesneden, waarin een boon en een poppetje, de Muñequito, worden meegebakken. Wie de boon in zijn stuk vindt, heeft pech en moet de kerst-

krans beta-len. Wie de

Muñequ i to heeft, heeft ge-

luk en is die dag de koning van de fami-lie. In Italië is de Pa-nettone het jaarlijkse culinaire hoogtepunt van het Kerstfeest. Op de dag der Epiphanie (verschijning) is het de fee Befana die de geschen-ken brengt, of verder in het noorden volgens Midden-Europees gebruik Babbo Natale.

Oscar

Dansende sneeuwvlok-jes, klingelen van klok-jes, kerstliederen en de heerlijke zoete geur van

vers gebak: voor mij is Kerstmis een van de mooiste ogenblikken van het jaar. Wanneer u kerstgebak voor het grote feest wilt voorbereiden, raad ik u aan bijzonder nauwgezet met de ingredi-enten om te gaan. Het eenvoudigst is

om glutenvrije koek voor de hele familie te bakken of om het bakken zo in te delen dat de glutenvrije delicatessen al in trommels worden bewaard, wan-neer u met het bakken van traditionele zoetigheden begint. Meelresten blijven gemakkelijk overal in de keuken achter.

Ik wens u veel ontspanning, plezier en natuurlijk veel plezier bij het bakken!

10 yourlife

GRENOBLER NOTENKOEKJESZWITSERSE CHRÄBELI

BELGISCHE KARAMELKOEKJES SPAANSE DRIEKONINGENKRANS

BE

LGISC

HE

KA

RA

ME

LKO

EK

JES B

ereiding

stijd: 40 m

in. | Rusttijd

: 3 uur | Baktijd

: 12 – 15 min.

SPAA

NSE

DR

IEK

ON

ING

EN

KR

AN

S B

ereiding

stijd: 20 m

in . | Rusttijd

: 10 + 60 + 45 min. | B

aktijd: 30 m

in.

ZWITSE

RSE

CH

RÄ

BE

LI B

ereiding

stijd: 40 m

in. | Rusttijd

: 12 uur | Baktijd

: 15 min.

GR

EN

OB

LER

NO

TEN

KO

EK

JES B

ereiding

stijd: 40 m

in. | Rusttijd

: 60 min. | B

aktijd: 15 m

in.

Ingred

iënten 250 g Schär K

uchen & K

ekse - Mix C

150 g suikerbietstroop

20

0 g boter

1 fl ink snufje zout1 theelep

el kaneel2 afg

estreken theelepels b

akpoed

er

Ingred

iënten 50

0 g Brot-M

ix - Mix B

, 100 g b

oter,20

0 ml lauw

warm

e melk, 9 g g

ist (1 pakje) of

½ d

obb

elsteentje gist (21 g), 50 g suiker,

1 fl ink snufje zout, 1 eetlepel g

eraspte schil

van biolog

ische sinaasapp

el, 1 eetlepel g

e-rasp

te schil van biolog

ische citroen, 2 eieren,3 E

L sinaasapp

ellikeur, 3 EL sinaasap

pelsap

, 1 TL olie, 1 g

edroog

de b

oon, aluminium

folie

Voor het glazuur en d

e versiering:

100 g p

oedersuiker, 1-2 E

L sinaasapp

elsap,

100 g g

emeng

de g

ekonfi jte vruchten,20 g am

andelb

laadjes

Ingred

iënten 350 g Schär K

uchen & K

ekse - Mix C

2 grote eieren

250 g poed

ersuikerSchil van 1/2 b

iologische citroen

2 EL anijszad

en1 eetlep

el kirsch M

eel om te vorm

en

Ingred

iënten 120 g Schär K

uchen & K

ekse - Mix C

,50 g suiker, 70 g g

emalen hazelnoten,

1 snufje zout, 1 snufje kaneel,g

eraspte schil van ½

biolog

ische citroen,1 ei, 1 eierd

ooiers80 g koud

e boter

Voor de vulling

:1 eiw

it60 g suiker50 g g

emalen hazelnoten

40 hazelnoten om te versieren

A

A

AA

4 uur

170 min.

13 uur

ca. 2 uur

Tip:

Meng ook eens 3 eetlep

els d

onkere, fi jne kandij d

oor het d

eeg: d

at geeft het koekje een b

ijzonder

accent.

Tip:

Volgens d

e gew

oonte word

t er niet alleen een b

oon in het deeg

verw

erkt, maar ook een klein p

orseleinen p

opp

etje. Wie het p

opp

etje in zijn stuk krans vind

t, is de rest van d

e dag koning

. Wie d

e b

oon vindt, m

oet de krans b

etalen.

Tip:

Als alcoholvrij alternatief kunt u

in plaats van kirsch een theelep

el citroensap

geb

ruiken. Wist u d

it: Chräb

eli b

etekent “kraaienpootjes”

Tip:

Het eiw

it kan beter w

orden

stijfgeslag

en, wanneer u g

ebruik-

maakt van tw

ee eiwitten. N

eem d

an ook de

dub

bele hoeveelheid

suiker en hazelnoten en b

ak uit de rest b

itterkoekjes: in de oven

op 150 °C

in 20 minuten.

Bereid

ingD

e siroop m

et de b

oter, het zout en de kaneel schui-

mig

roeren. De m

eel met het b

akpoed

er vermeng

en en ond

er de m

assa roeren. Het d

eeg g

edurend

e 3 uur in d

e koelkast zetten.

Het d

eeg op

een met m

eel bestrooid

e onderg

rond

uitrollen. Rond

jes met g

olfrand of sterren uitsteken.

In de oven op

een temp

eratuur van 180 °C g

edurend

e 12-15 m

in. bakken. O

p een rooster laten afkoelen.

De karam

elkoekjes kunnen in een koektromm

el 2-3 w

eken word

en bew

aard.

Bereid

ingB

oter smelten. G

ist vermeng

en met d

e suiker en de

melk, 10 m

in laten rijzen. Vermeng

het meel m

et het zout en d

oe deze in een kom

. In melk op

geloste g

ist, citrusschillen, eieren, sinaasap

pellikeur en sap

5 min.

tot een zacht deeg

kneden en in een m

et olie inge

-w

reven kom d

oen, met een vochtig

e doek afd

ekken en op

een warm

e plaats in 1 uur laten rijzen.

Het d

eeg nog

een beetje kned

en, tot een rol vormen

en in de vorm

van een krans (28 cm) leg

gen. B

edek

het deeg

met een vochtig

e doek en laat het nog

eens ca. 45 m

inuten rijzen.

Oven op

220 °C voorverw

armen. E

en schaal met

water in d

e oven plaatsen. K

rans in 30 min. g

oudb

ruin b

akken. Na 10 m

in. temp

eratuur terugzetten op

20

0 °C. A

an het beg

in van het bakp

roces water in d

e oven sp

uiten.

Poed

ersuiker en sinaasapp

elsap tot een g

lazuur roeren, d

e krans hiermee insm

eren en met g

ekonfi jte vruchten en am

andelb

laadjes versieren.

Bereid

ingD

e eieren met d

e suiker in een ruime kom

doen,

10 minuten schuim

ig roeren. D

it gaat het b

est met d

e keukenm

achine. Citroenschil, kirsch en d

e anijs toe-

voegen. H

et meel in kleine hoeveelhed

en erbij d

oen, hiervoor d

e deeg

haak geb

ruiken. Het d

eeg afg

edekt

in de kom

1 uur in de koelkast laten rusten.

Het licht p

lakkende d

eeg in vier stukken ond

erverde

-len, elk stuk m

et de hand

tot een rol vormen.

In ca. 4 cm lang

e stukken snijden. M

et een zeer scherp

mes 3-4 keer insnijd

en en tot een halve maan b

uigen.

Op

een met b

akpap

ier bed

ekte plaat leg

gen. ‘s N

achts op

kamertem

peratuur laten d

rogen. D

e Chräb

eli mo

-g

en niet op d

e tocht ligg

en. In de voorverw

armd

e oven op

150 °C in 15 m

inuten op het ond

erste niveau bakken.

Ged

urende d

e eerste 10 minuten d

e deur niet op

enen, and

ers rijzen de C

hräbeli niet.

De C

hräbeli op

een rooster laten afkoelen. In een koekjestrom

mel b

ewaren.

Bereid

ingM

eel, suiker, hazelnoten, zout, kaneel, citroenschil, ei, eig

eel en boter tot een zand

taartdeeg

kneden. U

it het d

eeg een rol vorm

en, in huishoudfolie d

ichtvouwen en

1 uur koel weg

zetten.

Uit d

e rol ca. 40 even dikke p

lakken snijden en op

een m

et bakp

apier b

edekte p

laat legg

en. Een b

eetje in vorm

drukken.

Het eiw

it zeer stijf slaan, de suiker hier lang

zaam b

ij g

ieten en blijven slaan. D

e massa m

oet goed

stijf zijn. D

e hazelnoten luchtig roeren.

De m

assa in een spuitzak zond

er tuit vullen en toefjes op

de p

lakjes deeg

aanbreng

en. Een hazel-

noot bovenop

plaatsen.

De notenkoekjes in d

e oven op 170 °C

in ca. 15 min.

bakken.

HOLLANDSE AMANDELMOPPEN ZUID-DUITSE SPITZBUBEN (LACHEBEK-KOEKJES)

OOSTENRIJKSE VANILLEKOEKJESITALIAANSE PANETTONE CLASSICO

HO

LLAN

DSE

AM

AN

DE

LMO

PP

EN

Bereid

ingstijd

: 40 min. | B

aktijd: 15 – 18 m

in.

ZUID

-DU

ITSE SP

ITZBU

BE

N (LAC

HE

BE

K-K

OE

KJES)

Bereid

ingstijd

: 30 min. | R

usttijd: 60 m

in. | Baktijd

: 10 – 12 min.

OO

STEN

RIJK

SE VA

NILLE

KO

EK

JES B

ereiding

stijd: 40 m

in. | Rusttijd

: 30 min. | B

aktijd: 10 – 12 m

in.

ITALIA

AN

SE PA

NE

TTON

E C

LAS

SICO

Bereid

ingstijd

: 40 min. | R

usttijd: 10 + 20 m

in. | Baktijd

: 30 min.

Ingred

iënten 250 g Schär K

uchen & K

ekse - Mix C

75 g zachte boter

125 g suiker1 ei1 eierd

ooiers1 eetlep

el vanillesuiker1 m

espunt g

emalen kruid

nagel

1 theelepel kaneel

50 g gem

alen amand

elen2 afg

estreken theelepels b

akpoed

erG

epeld

e amand

elen om te versieren

Ingred

iënten 50

0 g S

chär Kuchen &

Kekse - M

ix C30

0 g b

oter 150 g

fi jne suiker10 g

Bourb

on vanillesuiker (1 pakje)

2 eieren2 eierd

ooiers60 g

gep

elde en g

emalen am

andelen

Aalb

essengelei voor het vullen

Poed

ersuiker om te b

estrooien

Ingred

iënten 200-210 g Schär Kuchen & Kekse - M

ix C80 g suiker1 snufje zout2 vanillestokjes of 30 g B

ourbon vanillesuiker (3 pakjes) (hiervoor in de plaats iets m

inder suiker toevoegen)2 eierdooiers200 g gem

alen amandelen

200 g koude boter

100 g suiker20 g vanillesuiker (2 pakjes)

Ingred

iënten 350 g Schär K

uchen & K

ekse - Mix C

,9 g d

roge g

ist (resp. 1 p

akje), 1 TL wijnsteen-

bakp

oeder, 1 snufje zout, 50 g suiker,

2 eieren en 1 eiwit, 50 g zachte b

oter, 180 m

l lauww

arme m

elk, 80 g rozijnen,P

er 40 g fi jn gehakte g

ekonfi jte sinaasap-

pelschil, citroenschil en g

ekonfi jte kersen,50 g fi jn g

ehakte amand

elen, 1 eetlepel

gerasp

te schil van biolog

ische citroen,30 g g

esmolten b

oter

AAA A

1 uur

90 min.

90 min.

100 min.

Tip:

De am

andelnop

pen kunnen

ook met w

alnoten of hazelnoten w

orden g

ebakken.

Tip:

Prob

eer ook eens de chocola-

devariant. H

iervoor hebt u

1 pakje chocolad

eglazuur en 20 g g

ehakte p

istachenoten nodig

. D

e rondjes m

et gat insm

eren met choco

-lad

eglazuur en b

estrooien met g

ehakte p

istachenoten. Deze variant op

de Sp

itz-b

uben m

et abrikozenm

armelad

e vullen.

Tip:

Wat d

acht u van een variatie met

chocolade? Vorm

uit het deeg

kleine b

olletjes. Nad

at de g

ebakken b

olletjes zijn afg

ekoeld, voor d

e helft in chocolade-

couverture dom

pelen. Voor een extra sterke

chocoladesm

aak vervangt u 1 E

L meel d

oor 1 E

L cacaopoed

er.

Tip:

Voor Mini-Panettone 6 dessertringen

met een drievoudige laag bakpapier

bekleden. De rand m

oet ca. 3-4 cm uitsteken.

Met een schaar om

de 3-4 cm inknippen, op

een met bakpapier bedekte plaat aanbrengen.

Van het deeg met een deegm

es zes even grote stukken afsteken. M

et natte handen hieruit bolletjes vorm

en en deze in de dessertringen plaatsen. Een schitterend kerstgeschenk: bind een leuke papieren m

anchet om de Panettone.

Bereid

ingD

e boter m

et suiker en vanillesuiker schuimend

roeren. E

en voor een de eig

elen er doorheen roeren,

totdat er een lichte en rom

ige m

assa ontstaat. K

ruiden, m

eel, bakp

oeder en am

andelen verm

engen,

dit b

ij de m

assa doen en d

oorroeren.

Uit het d

eeg m

et licht beb

loemd

e handen b

olletjes zo g

root als walnoten vorm

en. Een am

andel b

ovenop

plaatsen.

In de oven op

180 °C in 15-18 m

in. bakken, totd

at het g

ebak licht verkleurt. O

p een rooster laten afkoelen.

De m

opp

en kunnen in een koektromm

el 2-3 weken

word

en bew

aard.

Bereid

ingD

e boter m

et de suiker en vanillesuiker m

et de

keukenmachine in 10 m

inuten schuimig

roeren. Een

voor een de eig

elen erbij d

oen en 10 minuten b

lijven roeren, totd

at er een luchtige m

assa ontstaat. Het

meel snel d

oor de m

assa roeren. Het d

eeg is nog

re-

latief zacht en word

t nog d

roger. H

et deeg

in een met

bloem

bestoven huishoud

folie wikkelen en een uur in

de koelkast leg

gen.

Het d

eeg op

een met m

eel bestrooid

e bakp

laat 2 mm

d

ik uitrollen. Met een sp

eciale vorm d

ezelfde hoeveel-

heid rond

jes in een hart- of ruitvorm uitsteken.

Het g

ebak in d

e oven op 175 °C

in 10-12 m

inuten bak-

ken. Het koekje m

et het gat op

bakp

apier leg

gen.

Bestrijk d

e geb

akken rondjes aan d

e bovenzijd

e met

jam (b

ijvoorbeeld

aardb

eienjam). P

laats de rond

jes m

et gat b

ovenop. B

estrooi met p

oedersuiker.

Bereid

ingU

it de ing

rediënten snel een zand

taartdeeg

kneden.

Het d

eeg in folie w

ikkelen en 30 minuten in d

e koel-kast zetten.

Met koud

e handen uit het d

eeg kleine hoorntjes vor-

men, d

eze op afstand

op een m

et bakp

apier b

edekte

plaat leg

gen. In d

e oven in 10-12 m

inuten op 170 °C

b

akken. Altijd

op d

e plaat laten afkoelen, and

ers zak-ken d

e hoorntjes in.

In een platte kom

de suiker m

et de vanillesuiker

vermeng

en.

De vanillekoekjes voorzichtig

van de p

laat nemen, in

het vanillesuikermeng

sel legg

en en hierin voorzichtig

keren. Nooit m

eer dan 3

-4 koekjes ineens nemen.

Bereid

ingM

eel, zout en bakp

oeder verm

engen. In het m

idd

en een kuiltje m

aken. Gist m

et een beetje suiker verm

en-g

en en toevoegen. 1/3 van d

e melk erb

ij gieten. 10 m

in. w

achten totdat er b

elletjes in het gist ontstaan.

Eieren, b

oter, suiker en resterende m

elk erbij d

oen en kned

en tot een relatief zacht gistd

eeg. S

inaasapp

el- en citroenschil, kersen, am

andelen en citroenschil en

de m

et meel b

estoven rozijnen goed

meekned

en.D

e oven op 50 °C

verwarm

en en weer uitschakelen.

Een kom

warm

water in d

e oven plaatsen, P

anettone in 20 m

inuten laten rijzen, eruit nemen en afd

ekken.O

ven op 230 °C

voorverwarm

en en Panettone in d

e oven schuiven. W

ater in de oven sp

roeien. Na 10 m

in. tem

peratuur terug

zetten op 20

0 °C. N

a nog eens 30

min. (10 m

in. bij d

e Mini-P

anettone) het opp

ervlak met

boter instrijken. M

et folie afdekken en in nog

eens 10 m

in. gaar b

akken.

@Schär

Digestive Choc: de verfi jnde Engelse manier van genieten

Of het nu de vijf-uur-thee of een koffi epauze betreft: Digestive Choc, een klassieker binnen de Engelse genotcultuur, overtuigt door de perfecte combinatie van fi jne melkchocolade

en een bijzonder vezelrijke koekje. Dankzij de praktische portiever-pakking is de Digestive Choc de ideale verrassing om mee te ne-

men, of om lekker zelf van te snoepen op school of op het werk.

Groot, groter, grootst: de nieuwe Sorrisi zijn er!Soort zoekt soort. En dat is al helemaal het geval, wanneer deze vergezeld gaan van smakelijke zachte cacaocrème. Probeer eens onze nieuwe sandwichkoekjes met verfi jnde receptuur. Daarvoor zijn niet alleen prinsen gevoelig…

Nocciolí: de nootachtige energie-kick voor tussendoorSuperzachte, knapperige wafeltjes, gevuld met een heerlijke cacaocrème en stukjes hazelnoot, veraangenamen elke pauze - thuis of onderweg. Met 17% hazelnoten levert deze snack voldoende vitamine E en B, magnesium, fosfor, kalium, ijzer, calcium en waardevolle voedingsvezels.

Yogo Cake: de lichte cake met yoghurt voor tussendoor Dankzij de toevoeging van verleidelijke, romige yoghurt is de nieuwe cake van Schär heerlijk zacht en smeuïg, en toch licht en luchtig! In elke verpakking vindt u zes verrukkelijke Yogo Cakes. Afzonderlijk verpakt, dus altijd vers. En natuurlijk ook ideaal voor onderweg!

Shdw

root, groter, grootst: GG

Midden in het leven

In de afgelopen decennia is de voorlich-ting over coeliakie sterk verbeterd. Hoe “exotisch” deze veelvoorkomende auto-immuunziekte 40 of 50 jaar geleden nog werd gevonden, laat het levensverhaal van Anne-Marie Grijpma zien.

42 JAAR WACHTEN

Naar alle waarschijnlijkheid, zo vermoedt de gepensioneerde analiste, heeft ze al vanaf haar geboorte coeliakie. “Toen ik twee weken oud was, werd er in het zie-kenhuis ontdekt dat mijn darmen niet goed functioneerden.” Dat was in januari 1945. Toen ze zes jaar was, werd Anne-Marie voor drie maanden opgenomen. Maar ondanks een paar grondige darmonderzoeken kon-den de artsen niets vinden. “Mijn ouders kregen te horen dat ik maar moest leren leven met mijn klachten”, vertelt ze. “Pas 36 jaar later werd eindelijk de diagnose coe-liakie gesteld. In totaal heb ik dus 42 jaar

Ruim 42 jaar wachtte Anne-Marie Grijpma op de “verlossende diagnose”. Sindsdien zet ze zich met hart en ziel in voor mensen met coeliakie: ze adviseert nieuwe patiënten, geeft voorlichting aan “de buitenwereld” en doet nog veel meer!

De idealist

moeten afzien.” Anne-Marie had voortdu-rend te kampen met ondergewicht. in 1986 woog ze nog maar 38 kg en voelde ze zich “net een ondervoed kindje uit Afrika, met een opgezwollen buik en dunne armpjes en beentjes”.

GROTE OPLUCHTING

Toen de dokter Anne-Marie op haar twee-enveertigste vertelde dat ze coeliakie had en voortaan glutenvrij moest leven, ervoer ze dat als een grote opluchting. “Mijn re-actie was: zie je wel, het zit niet tussen m’n oren! Eindelijk heeft mijn ziekte een naam.” Met behulp van glutenvrije voeding probeerde ze zo snel mogelijk weer grip te krijgen op haar leven. “Ik wilde eindelijk met volle teugen gaan genieten”, licht de Leeuwardense haar gemotiveerde instel-ling toe. Met de omschakeling op een glu-tenvrij dieet had ze dan ook geen enkele

moeite. “Voor mij was het totaal geen pro-bleem. Ik ben ook meteen lid geworden van de Nederlandse Coeliakie Vereniging. Daar ben ik, zeker in het begin, heel goed geholpen.”

BROOD WAARMEE JE SPIJKERS IN DE MUUR KON SLAAN

In 1986, toen bij Anne-Marie de diagno-se coeliakie werd gesteld, waren er nog maar heel weinig glutenvrije producten. “Je moest alles zelf maken, koken en bak-ken. Veruit de grootste uitdaging was altijd brood: dat was doorgaans zo hard dat je er een spijker mee in de muur kon slaan!” Het recept voor dit eerste glutenvrije brood was gebaseerd op boekweitmeel en rijst-meel. Anne-Marie vond het relatief eenvou-dig om het dagelijkse leven aan te passen aan een glutenvrij eetpatroon. “Het grote voordeel was – en is – dat ik in m’n eentje woon. Alles bij mij thuis is glutenvrij.” Van haar destijds tachtigjarige moeder kreeg ze alle denkbare steun. “Ze wilde meteen alles weten over coeliakie en las alle infor-matie waar ik de hand op kon leggen. En als ik bij haar ging eten, stond er altijd een glutenvrije maaltijd op tafel”, zegt Anne-Marie met een glimlach. En kwam ze voor de lunch, dan kreeg ze zelfs de boter op een apart bordje. In de piepkleine keuken smeerde eerst Anne-Marie haar boterham-men, dan pas maakte haar moeder haar eigen broodjes klaar. “Ze deed echt alles om te voorkomen dat ik per ongeluk gluten binnen zou krijgen.”

EEN TIJD VOL VERANDERINGEN

Als “coeliakiepatiënt van het eerste uur” volgde Anne-Marie de ontwikkelingen op het gebied van glutenvrij eten op de voet. “In de loop der jaren zijn er steeds meer glutenvrije producten op de markt geko-men. Tegenwoordig kun je in bijna elke su-permarkt wel glutenvrije producten kopen; soms is er zelfs een uitgebreid aanbod. Er is dus steeds meer begrip voor mensen met coeliakie. En zelfs in restaurants wordt

liakie gesteld. In totaal heb ik dus 42 jaar

Anne-Marie wandelt graag door het fraaie Leeuwarden

16 yourlife

Midden in het leven

WIE IS ANNE-MARIE GRIJPMA?

geniet Anne-Marie van haar pensioen. In haar vrije tijd houdt ze zich bezig met haar huisdieren – een hond en een poes –, kookt ze de sterren van de he-mel en gaat ze graag op vakantie naar Oostenrijk of Griekenland.

Wandelen, fi etsen en genieten van goede klassieke muziek: Anne-Marie Grijpma kan er geen genoeg van krij-gen. Anne-Marie werd in 1945 in Leeu-warden geboren, volgde een opleiding tot analiste en werkte in die functie voor ziekenhuizen en bedrijven. Sinds 2010

in toenemende mate rekening gehouden met gasten die glutenvrij moeten eten.” De-ze positieve ontwikkeling is deels te dan-ken aan mensen als Anne-Marie. Sinds bij haar de diagnose is gesteld, zet de gepen-sioneerde analiste zich namelijk met hart en ziel in voor mensen met coeliakie en doet ze er alles aan om in de samenleving de kennis over glutenvrij eten te vergroten.Enkele jaren na het stellen van de diagnose voelde Anne-Marie een hevige kwaadheid in zich opkomen. “Ik was boos op mijn toen-malige huisarts, die me maar niet naar de specialist wilde verwijzen, boos om al die verloren jaren, boos om de voortdurende strijd die ik moest voeren om te overleven.” Ze voelde zich nu zoveel beter en gezon-der. Het was in deze periode dat Anne-Marie besloot om wat te gaan doen voor andere mensen met coeliakie. “Ik wilde voorkomen dat mensen met coeliakie in een isolement zouden raken. Juist bij deze aandoening is het heel belangrijk om het plezier in het leven te hervinden.”

CONSTANTE TOEWIJDING

In 1992 ging Anne-Marie als telefonisch adviseur aan de slag bij haar eigen maag-darm-leverarts. “Op de diëtisten kon je in die tijd niet bouwen. Die stuurden de mensen meestal met een informatiefol-dertje naar huis en boden geen enkele begeleiding.” Nog geen jaar later richtte Anne-Marie samen met Joop de Zwart de Regio Noord-Holland van de Nederland-se Coeliakie Vereniging op. Anne-Marie werd penningmeester en secretaris van de nieuwe afdeling, maar ging ook trouw

door met het geven van telefonisch advies. Daarnaast organiseerde ze gezinsbijeen-komsten en bijeenkomsten voor oudere mensen bij wie onlangs de diagnose coe-liakie was gesteld. Hoewel beide groepen in veel opzichten verschillende vragen hebben over leven met coeliakie, kent de discussie toch vaak dezelfde rode lijn: “De onverschilligheid en het onbegrip waar-mee mensen worden geconfronteerd. Het gevoel van sociale isolatie dat soms ont-staat. Niet alleen kinderen met coeliakie en hun ouders hebben hiermee te maken, maar ook volwassen patiënten.” Voor beide groepen probeert de Regio Noord-Holland een keur aan activiteiten te organiseren. Het doel hiervan is vooral om te laten zien dat je met coeliakie best onbezorgd kunt genieten. “We zitten gezellig bij elkaar en eten met z’n allen lekker glutenvrij.” Anne-Marie heeft ondertussen een indrukwek-kende rij functies op haar naam staan: “Tot januari 2001 ben ik bestuurslid van de

Regio Noord-Holland geweest. Daarnaast geef ik nog steeds telefonisch informatie over coeliakie. In 2007 ben ik gevraagd voor een nieuwe termijn in het bestuur van de Regio.” In dat jaar besloot Anne-Marie echter een stapje terug te doen en te stop-pen met een aantal van haar functies in de vereniging. Maar als vrijwilligster blijft ze zich inzetten voor “wat kleinere activitei-ten”, zoals ze bescheiden zegt. Samen met Lisa van Eerden bezoekt Anne-Marie sinds twee jaar ook de Nederlandse hotelscho-len, om de leerlingen vertrouwd te ma-ken met de do’s en don’ts van glutenvrije voeding. “Die schoolbezoeken eindigen meestal met een heerlijke glutenvrije maal-tijd voor onze leden.” Daarnaast bezoekt ze samen met Joop de Zwart congressen en symposia, waar ze als vertegenwoordigster van de Nederlandse Coeliakie Vereniging het belang van glutenvrije voeding onder de aandacht brengt en informatie geeft over leven zonder gluten.

Samen glutenvrij genieten! Voor Sinterklaas bakt Anne-Marie wafels voor kinderen met

yourlife 17

Onderzoek & ontwikkeling

Onderzoek verandert onze voeding. Hoe zeer dit van toepassing is op het gebied van glutenvrije levensmiddelen, maakt het werk in het onderzoeks- en ontwikkelcentrum van Schär in Triest duidelijk.

Wie 30 jaar of langer geleden de diag-nose coeliakie te horen kreeg, herinnert zich een tijd waarin hij met zijn bijzondere

behoeften “er helemaal alleen voorstond”. Misschien bevond er zich in een straal van 100 kilometer ergens een bakker

In de vaart van het onderzoek …

die zo vooruitstrevend was om gluten-vrij brood te bakken. Dat slechts enkele decennia later er krokante koekjes met de smaak van volle granen – zoals onze nieuwe Cereal Bisco – en vele zoete en pikante specialiteiten verkrijgbaar zouden zijn, was toentertijd slechts toe-komstmuziek.

GLUTENVRIJ EN VEILIG

Er zijn er bijna 30 jaar verstreken sinds een klein team uit burgstall, de huidige locatie van Schär, met de productie van een eerste glutenvrij koekje experimen-teerde. Directeur van Dr. Schär Ulrich La-durner herinnert het zich als de dag van gisteren: “De eerste Savoiardi hebben we nog met de hand gebakken”, om – eerst

voor de Italiaanse consumenten – voor het eerst een smakelijk glutenvrij product te kunnen aanbieden. Rijstemeel, maïs-zetmeel, eieren en suiker vormde de naar de huidige smaak “eenvoudige ingredi-entenlijst” voor de glutenvrije variant van het Italiaanse klassieke koekje.

De eerste glutenvrije koekjes: “Savoiardi”

“De eerste Savoiardi hebben we nog met de hand gebakken”

Ulrich Ladurner

Dankzij de vele voedingsvezels is lijnzaad een belangrijk ingrediënt van glutenvrije producten.

18 yourlife

middelen niet meer vet of suiker, en dus calorieën, dan traditionele kwali-teitsproducten. Ook de kwaliteit van betreffende ingrediënten – onverza-digde vetzuren hebben bijvoorbeeld de voorkeur boven verzadigde vetzuren – dient minimaal te voldoen aan de ei-sen aan een vergelijkbaar, glutenhou-dend product. De grootste uitdaging in het fundamentele onderzoek in Triëst betreft echter nog steeds de bakvaar-digheden zelf – dat wil zeggen de vraag of het lukt om ook zonder lijmeiwit glu-ten consistente en smakelijke varianten te maken, van bros en zacht tot luchtig of knapperig.

INNOVATIEVE GRONDSTOFFEN

Onderzoek verandert onze voeding. Voor glutenvrij leven betekent innovatie dat nieuwe samenstellingen mogelijk wor-den, die onze producten qua smaak en consistentie evenals de voedingswaar-de verbeteren. De grote variatie aan pikante en zoete delicatessen danken wij in de eerste plaats ook aan nieuwe grondstoffen, waarover ons ontwik-kelteam enkele jaren geleden nog niet kon beschikken. Quinoa, lijnzaadmeel, gierst, kastanje en boekweit bijvoor-beeld vormen een voortreffelijke basis voor een uitgebalanceerde voeding, aangezien deze bijzonder rijk zijn aan vitamines, mineralen, voedingsvezels en antioxidanten. Onze nieuwe Cereal Bis-co behoort tot de nieuwste aanwinsten die ons onderzoeks en ontwikkelteam in het Area Science Park in Triëst tot stand heeft gebracht. Deze vormt een uitste-kend voorbeeld van de vooruitgang die het onderzoek op het gebied van glu-tenvrije ingrediënten de afgelopen jaren kenmerkt: een knapperig en tegelijk luch-tig koekje met de typische smaak van volle granen – het volwaardige koekje, dat bijzonder rijk is aan voedingsvezels, is zowel geschikt bij het ontbijt als voor onderweg. Bij de ontwikkeling van de Cereal Bisco is bijzondere aandacht besteed aan het gebruik van innova-tieve ingrediënten, die het koekje zijn bijzonder eigenschappen verlenen. En inderdaad gaat het bij de Mais-Reis-Crispies, Mini-Mais-fl akes, Maisextru-dat en Kastanienfl ocken om absoluut nieuwe producten op het gebied van glutenvrije ingrediënten. Deze zijn ont-wikkeld in samenwerking met onze leveranciers en partners. Behalve het ontwikkelen van nieuwe recepturen en het onderzoek naar ingrediënten be-staat een van de grootste uitdagingen nog steeds – en daarmee is de cirkel rond – in het betrekken van ingrediënten die ook echt veilig en absoluut vrij zijn van gluten.

Van begin af aan stond de veiligheid van de consumenten voor ons voorop. Daarom hebben wij van Schär –al lang voordat er een algemene grenswaarde van 20 ppm voor glutenvrije levensmid-delen werd ingevoerd– erop gelet dat onze producten deze drempelwaarde niet overschrijden. Een van de groot-ste uitdagingen in dit verband vormt de keuze van de grondstoffen.Deze beperkt zich er niet toe, natuurlijke glutenvrije in-grediënten te gebruiken. Net als vroeger wordt hierbij nog altijd een beroep ge-daan op perfecte kwaliteitscontroles bij elke afzonderlijke levering, om gebreken en met namecontact met gluten uit te sluiten, dat zich bijvoorbeeld via transport van gluten-houdende levensmiddelen in hetzelfde transportmiddel kan voordoen.

ONDERZOEK IN OPDRACHT VAN DE GEZONDHEID

Hoe uitvoerig het onderwerp coeliakie moet worden behandeld, is gedurende de afgelopen decennia gebleken bij de productie van glutenvrije voedings-middelen. In het bijzonder heeft de uitwisseling met artsen en voedings-specialisten aangetoond dat gluten-vrije voeding, naast smaakvoorkeuren en het prettige gevoel onbekommerd te kunnen genieten, een prima vervan-ging kan zijn voor traditionele produc-ten. Concreet moeten voedingsstoffen die tijdens het verteren van graanpro-

Onderzoek & ontwikkeling

De ontwikkelafdeling experimenteert met nieuwe recepturen.

ducten in voldoende mate worden op-genomen, ook door glutenvrije voeding gewaarborgd zijn. Voor deze taak is het onderzoeks- en ontwikkelteam van Schär in het Area Science Park in Triëst sinds 2003 verantwoordelijk. Hier gaat de prikkel om een steeds grotere vari-atie aan glutenvrije specialiteiten te ontwikkelen en bestaande receptu-ren continu te verbeteren, hand in hand met inzichten uit onderzoek naar nieuwe, innovatieve ingrediënten: be-halve de oorspronkelijke basisingre-diënten rijst en maïszetmeel vormen nu ook voedzame peulvruchten en glutenvrije graansoorten de gezonde ba-sis voor glutenvrije levensmiddelen, die voor mensen met coeliakie een uitgeba-lanceerde en vezelrijke voeding mogelijk maken.

WAARDEVOLLE INGREDIËNTEN

In de afgelopen tien jaar zijn er in het bijzonder op het gebied van de ingre-diënten voor glutenvrije levensmiddelen enorme sprongen voorwaarts gedaan. Een van de eisen, weer met betrekking tot de gezondheidswaarde van de glu-tenvrije levensmiddelen, betreft kwaliteit en voedingswaarde van de afzonder-lijke producten: binnen die ontwikkeling let ons team in Triëst er in het bijzon-der op dat de samenstelling van een glutenvrije specialiteit vergelijkbaar is met die van een traditionele variant. Hierdoor bevatten glutenvrije levens-

yourlife 19

Special

Van het naleven van een glutenvrije voeding tot aan een verbeterde diagnose van coeliakie: onder ons beschermheerschap heeft zich nu een internationaal team gevormd van erkende wetenschappers dat vragen over het onderwerp onder de loep neemt.

Alles voor uw welzijn

Als Europees marktleider van glutenvrije producten proberen wij van Schär al bijna dertig jaar gezonde voeding en smakelijke producten te combineren. Hoe complex het onderwerp coeliakie ook is en dat het er niet alleen om gaat de mensen alternatie-ven naast traditionele voeding aan te bie-den, heeft de tientallen jaren lange ervaring ons geleerd.

VANUIT ALLE INVALSHOEKEN BEKEKEN

Wat ooit in een kleine bakkerij in het Zuid-Tiroolse Burgstall begon met de productie van een beperkt assortiment glutenvrije producten, heeft zich inmiddels ontwik-keld tot een interdisciplinair netwerk dat zich, vanuit alle mogelijke invalshoeken, bezighoudt met het onderwerp coeliakie: van fundamenteel onderzoek en product-ontwikkeling in het onderzoeks- en ontwik-kelcentrum in Triëst en de samenwerking met voedingsdeskundigen tot aan een intensieve uitwisseling met coeliakiever-

enigingen wereldwijd. Doel is om continu op de hoogte te zijn van de nieuwste we-tenschappelijke inzichten en daardoor ook artsen en personen in adviserende functies die zich bezighouden met het onderwerp coeliakie, van waardevolle informatie te kunnen voorzien – en de publieke aan-dacht te trekken voor glutenallergie en hierdoor de bekendheid met en accepta-

tie binnen de beroepswereld en onder de bevolking te vergroten.Om op deze terreinen vooruitgang te boe-ken en de uitwisseling met de wetenschap nog sterker te bevorderen hebben wij van de ondernemingsgroep Dr. Schär dit jaar

een internationaal team van wetenschap-pelijke adviseurs samengesteld.

EXPERTS IN UITWISSELING

Deze raad van deskundigen behandelt het onderwerp coeliakie binnen een zeer breed kader. Dat reikt van de bereidwilligheid zich aan de glutenvrije voeding te houden tot aan de vraag, hoe artsen sneller een diagnose kunnen stellen en daardoor het kennisni-veau kunnen vergroten. Al even breed zijn de wetenschappelijke disciplines waaruit de wetenschappers afkomstig zijn: kinderartsen, gastro-enterologen en voedingsdeskundi-gen zullen in de toekomst een schat aan kennis en ervaring kunnen inbrengen en op de meest uiteenlopende terreinen hun ad-viezen kunnen verlenen. Zo zal hun knowhow onder andere worden geïntegreerd binnen gebieden als productontwikkeling, en zullen wetenschappelijke artikelen, voordrachten en nog veel meer de kennis op het gebied van coeliakie verder vergroten.

“Kameleon van de geneeskunde”

Michael Schumann over coeliakie

20 yourlife

SpecialVOOR HONDERD PROCENT GLUTENVRIJ?

In het kader van een eerste werkoverleg van het wetenschappelijke comité stond onder andere het onderwerp Compliance op de voorgrond: Hoe nauw nemen perso-nen met coeliakie het in werkelijkheid met hun glutenvrije voeding?Interessant zijn daarbij de leeftijdspecifi eke verschillen die de wetenschappers aan-toonden: terwijl personen van middelbare leeftijd – d.w.z. tussen 40 en 55 – meestal redelijk goed met de glutenvrije voeding uit de voeten kunnen, blijken jeugdigen en adolescenten deze nieuwe uitdaging slechts gedeeltelijk aan te kunnen. Dat geldt met name, wanneer ze hun ver-trouwde omgeving, hun thuis dus, verlaten. In dit verband sprak de raad van deskun-digen er zich voor uit, glutenvrije voeding buitenshuis op de lange duur even van-zelfsprekend te laten worden als bijvoor-beeld vegetarische voeding. Wij hebben al een stap in deze richting gezet met ons nieuwe project Food-Service. In Italië be-staat er inmiddels een hele reeks DS-Pizza Points, waar behalve de traditionele pizza ook een glutenvrije variant – uiteraard met eigen werkbladen en ovens – wordt aange-boden. De opmars van het Food-Service-project richt zich voorts op alle mogelijke terreinen waar personen met coeliakie tot dusver op weinig begrip konden rekenen: op reis met het vliegtuig, de trein, de boot, tijdens de snack in het winkelcentrum etc.

ZORGWEKKENDE ONBEKENDE AANTALLEN

Een ander, belangrijk onderwerp tijdens de eerste bijeenkomst vormde ook het

VOORAANSTAAND TEAM

In februari van dit jaar was het zover. De leden van de nieuwe raad van deskundi-gen ontmoetten elkaar tijdens een eer-ste kennisuitwisseling in Zuid-Tirol. Binnen een gezelschap van gerenommeerde wetenschappers presenteerde Carlo Ca-tassi zich. Sinds 1980 houdt hij zich inten-sief bezig met het onderwerp coeliakie en richt hij zich met name op screenings

en wereldwijde epidemiologische onder-zoeken. De kinderarts kon onder andere aantonen dat het stellen van de diagnose door middel van screenings met het 30- tot 40-voudige kan worden vergroot. Ook Michael Schumann maakt deel uit van het team. Hij voert op de Berliner Charité fundamenteel onderzoek uit. Daarnaast ondersteunt hij – in nauwe samenwerking met voedingsdeskundigen – volwasse-nen met coeliakie en organiseert hij ook arts-patiënt-seminars. De Turijnse gastro-enteroloog Giuseppe Caula wordt dage-lijks geconfronteerd met de behoeften en vragen van nieuwe patiënten. Op het raakvlak tussen geneeskunde en mens streeft hij er voortdurend naar zijn pati-enten op het tijdstip van hun overstap adequaat en competent voor te berei-den. Jernej Dolinsek staat in vergelijking

tot zijn collega’s voor heel andere uitda-gingen. Als arts in het Sloveense Maribor kent hij de positie van de Oostbloklanden Bulgarije, Kroatië, Hongarije, Griekenland, Roemenië en Rusland. Daar lopen ken-nisniveau en diagnosemogelijkheden soms wel 30 jaar achter. In tegenstelling tot Midden-Europa, waar men ervan uit-gaat dat een op de honderd personen al-lergisch is voor gluten, zijn de artsen daar ervan overtuigd dat een veel kleiner per-centage aan deze allergie lijdt. Ook Leti-zia Saturni brengt zijn ervaringen tijdens zijn werk voor het adviescollege mee. De voedingsdeskundige wisselt niet alleen als bemiddelaarster veel kennis en erva-ring uit met artsen en personen die aan coeliakie lijden. Zij houdt ook een weblog bij, waarop ze zich uitsluitend met het on-derwerp coeliakie bezighoudt.

Het zeer ervaren deskundigenpanel

kennisniveau over coeliakie: zo gaat men er in Duitsland bijvoorbeeld van uit dat ca. 400.000 mensen allergisch zijn voor gluten.Daadwerkelijk zijn er echter slechts 55.000 diagnoses gesteld. Daarom moeten er strategieën worden ontwikkeld om de aandacht voor coeliakie in de afzonderlijke landen te vergroten. Hierbij zal er zeker in elk land individueel te werk moeten worden gegaan.Deze hebben echter allemaal als doel, de situatie van mensen die mogelijk nog onwe-tend zijn over de glutenallergie waaraan zij

lijden, te verbeteren. Een van de voorstellen betrof bijvoorbeeld de diagnose van coeli-akie door huisartsen. Want behalve de ge-bruikelijke klassieke symptomen, zoals buik-pijnen diarree, doet coeliakie zich steeds vaker voor via atypische klachten die een arts niet per se in verband zal brengen met allergie – reden om deze uit te roepen tot “kameleon van de geneeskunde”. Meer over dit onderwerp presenteerde Michael Schu-mann als lid van het comité dan ook bin-nen ons symposium in Leipzig in juni van dit jaar ten overstaan van een geïnteresseerd publiek.

Het team deskundigen tijdens de eerste ontmoeting in Zuid-Tirol

yourlife 21

De diëtiste weet raad - kennis

Door en door gezond: met een uitgebalanceerd menuplan dat bestaat uit verse natuurlijke producten en volwaardige glutenvrije levensmiddelen, staat niets een volwaardig leven met coeliakie meer in de weg.

Bouwstoffen voor een goede gezondheid

De diagnose coeliakie zorgt voor een hele reeks vragen, die gedurende een glutenvrij leven steeds weer actueel zijn: welke le-vensmiddelen kan ik eten, zijn bij glutenvrij eten de voedingsstoffen voldoende voor mijn individuele behoefte of heb ik dan voedingssupplementen nodig?

BALANS HERVINDEN

Coeliakie is een infl ammatoire, systemische auto-immuunziekte van de darmen waar-door, eenvoudig gezegd, het lichaam niet meer in staat is voldoende voedingsstoffen tot zich te nemen. Op het moment van de diagnose, die in veel gevallen pas jaren na het zich voordoen van de coeliakie wordt gesteld, constateert de arts daarom dikwijls een ontoereikende voedingstoestand – af-hankelijk van de vraag, hoe sterk de schade is die de coeliakie inmiddels aan het darm-kanaal heeft aangericht. De biologe en voe-dingsdeskundige Letizia Saturni heeft de mogelijke tekenen van tekorten onder de loep genomen: „enkele onderzoeken heb-ben een ontoereikende toevoer van calorie-

en en proteïnen, voedingsvezels, vitamines (vitamine D, ribofl avine, niacine) en bepaalde mineralen (calcium, magnesium, zink) laten zien. Bovendien vertonen mensen bij wie de diagnose net is gesteld, dikwijls een gebrek aan ijzer, vitamine B12 en foliumzuur, omdat juist die delen van het lichaam die deze voedingsstoffen moeten opnemen (dunne darm, proximaal) beschadigd zijn. Met de glutenvrije voeding worden gelukkig niet alleen de lichamelijke symptomen snel op-geheven, maar raken in de meeste gevallen de voedingsstoffen zeer snel weer in balans.

GOED EN GEZOND

De overschakeling op een nieuw leven met coeliakie kan het best onder de per-manente begeleiding van een competente voedingsdeskundige plaatsvinden, zodat gewaarborgd wordt dat de tekorten aan voedingsstoffen zo snel mogelijk kunnen worden aangevuld. In het kader van deze “training” wordt in het bijzonder gewerkt aan een correcte en uitgebalanceerde gluten-vrije voeding en een gezonde levensstijl. In

dat opzicht kan de diagnose zonder meer worden opgevat als een kans om zich in al-gemene zin “bewuster” te voeden. Idealiter en in veel gevallen past het hele gezin zich aan en profi teert daardoor van de omscha-keling op een gezondere levensstijl.

In principe gelden voor mensen met coe-liakie dezelfde voedingsrichtlijnen als voor de bevolking in het algemeen. Gevarieerde voeding, waarbij verse seizoensgebonden producten de hoofdrol spelen, levert nor-maal gesproken voldoende vitamines en mineralen om zich fi t en gezond te voelen. Zo bevat één grote sinaasappel bijvoorbeeld voldoende vitamine C voor een dag, en be-vat een middelgrote wortel al voldoende beta-caroteen. Het is dus niet nodig zich te

Verse producten, daar

gaat het om.

22 yourlife

van Schär hebben er enerzijds onze taak van gemaakt een groot assortiment voor-treffelijke, heerlijke en veilige levensmidde-len te ontwikkelen. Anderzijds heeft onze onderzoeks- en ontwikkelafdeling zich erop toegelegd onze producten te voorzien van voedingsstoffen – zoals voedingsvezels, foliumzuren, niacine, B12 – die afkomstig zijn van de waardevolle natuurlijke ingredi-enten en waarop personen met coeliakie vanwege hun tekort aan traditionele granen in het bijzonder zijn aangewezen.

KINDEREN ALS ERVARINGSDESKUNDIGEN

De glutenvrije voeding is nog altijd de enige erkende therapie bij coeliakie. Terwijl vol-wassenen meestal snel gewend zijn aan het volgen van een glutenvrij dieet, hebben kinderen een speciale benadering nodig. Vooral tijdens het eten buiten de deur – in de schoolkantine , tijdens verjaardagen – beschikken ze dikwijls niet over de be-nodigde kennis om bij twijfel te beslissen wat ze nu wel of niet kunnen eten. Daarom moet hier een beroep op de ouders wor-den gedaan. Hoe beter deze op de hoogte zijn van de glutenvrije voeding, thuis zijn in voedingsmiddelen, maar ook op de betref-fende plaatsen buiten de deur aandacht vragen voor de coeliakie van hun kind, des te beter kunnen zij het kind ondersteunen: om ervoor te zorgen dat het kind onbekom-merd en met eigen verantwoordelijkheid kan uitgroeien tot een “deskundige” op het gebied van glutenvrije voeding die bewust omgaat met compliance: ga in gesprek met iemand die op de hoogte is van het belang van een gebalanceerd, glutenvrij menuplan, zodat uw kind voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt en gezond kan opgroeien.

De diëtiste weet raad - kennis

verdiepen in de voedingstechnische voorde-len van één bepaald gerecht of ingrediënt. Zinvoller is het om regelmatig door de dag heen zo veel mogelijk verse levensmiddelen te nuttigen, en dit met mate. Hiertoe beho-ren groente en fruit, specerijen en kruiden, glutenvrije granen en graanproducten, vis, melkproducten, peulvruchten en -met mate- eieren en kip. Rood vlees neemt een be-scheidener plaats in op het menuplan.

GLUTENVRIJ GENIETEN

Tot voor kort stelden veel mensen gluten-vrije voeding gelijk aan vervanging van rijst, maïs en aardappelen. Glutenvrij leven bete-kent weliswaar dat op de eerste plaats de meeste graansoorten – tarwe, gerst, kamut ®, amelkoren, triticale etc. – van het menu worden verbannen en hierdoor traditioneel brood, pasta’s, pizza, koekjes e.d. worden vervangen door glutenvrije speciale produc-ten. De laatste tijd richten de voedingsdes-kundigen echter hun aandacht ook steeds meer op nieuwe voedingsmiddelen, zoals subgranen, pseudogranen en peulvruchten. Deze zijn niet alleen smakelijker, maar bezit-ten ook een zeer hoge voedingswaarde – dankzij de rijkelijk aanwezige mineralen, vi-tamines, voedingsvezels en antioxidanten.Glutenvrije producten spelen voor de voor-ziening van voedingsstoffen een grote rol en zorgen daarnaast voor variatie in het menuplan.

GLUTENVRIJE PRODUCTEN ONDER DE LOEPDe verscheidenheid aan “nieuwe” grond-stoffen, die traditionele granen in de pro-ductie van glutenvrije levensmiddelen kunnen vervangen, speelt uiteraard ook in de ontwikkeling van nieuwe broden, pas- Een voedingsdeskundige

ta’s, koekjes, meelsoorten en snacks een grote rol. Terwijl zo’n tien jaar geleden het veiligheidsaspect – d.w.z. de grenswaarde (<20ppm) in glutenvrije levensmiddelen – op het gebied van producteisen door-slaggevend was, moeten de producten tegenwoordig aan veel meer verwachtin-gen voldoen: Deze betreffen enerzijds de productkwaliteit – van de voedingsfysiolo-gische eigenschappen tot aan de indivi-duele smaakvoorkeuren. Wat de kwaliteit en mengverhoudingen van de ingrediënten betreft, let de bewuste consument erop dat een glutenvrij product niet meer suiker of vet bevat dan traditionele vergelijkbare pro-ducten. En ten slotte speelt voor een opti-male voorziening van voedingsstoffen ook de samenstelling een bepalende rol. Wij

Verse producten van de markt

yourlife 23

Alle nieuwe zoete meesterwerken vindt u nu ook op www.schaer.com

De nieuwe Sorrisi zijn vorstelijk lekker: nóg fi jner van smaak, nóg groter en – dankzij de nieuwe receptuur –

nóg onweerstaanbaarder! Twee knapperige koekjes met daartussen een héérlijke cacaocrème. En natuurlijk gluten- en tarwevrij. Pure perfectie in een zoet meester-

werk dat niet alleen prinsen laat smelten van genot.

prinsen en grote genieters.

Voor kleine

NNNNNNIIEEEEEUUUUWWWWWWWEEEEE RRRREECCCCEEEPPPTTUTUUUUURRRRU !

n – s k r-

ot.

NNNNNNIIEEEEEUUUUUUUUWWWWWWWEEEEE

Schär is de nummer één in Europa voor een glutenvrij leven:• natuurlijk glutenvrij < 20 ppm • veelzijdig en breed assortiment • baanbrekend onderzoek • de beste kwaliteit• meer dan 25 jaar ervaring • in heel Europa verkrijgbaar

SNL0

340