Nieuwsbrief Visserijmuseum Zoutkamp, jaargang 2010, nummer 1

J a a r g a n g 7 - n u m m e r 1 - J a n u a r i 2 010

Nieuwsbrief VMZK 2 Nieuwsbrief VMZK3

Nieuws van het Visserijmuseum Zoutkamp

Met gepaste trots wil het Visserijmuseum deze ver-nieuwde Nieuwsbrief aan u voorleggen. In april 2004 kwam de eerste uit en sinds die tijd is het ons gelukt

om op deze manier het museum twee keer per jaar aan u te pre-senteren. Het was voor het bestuur en zeker voor Eppo Lukkien toch altijd weer een hele klus om dit te klaren. Vijf jaar lang is het op deze manier gegaan en we zijn dan ook blij dat we ook op dit gebied nu een kwaliteitsslag kunnen maken.

Het bestuur heeft Gerard Bakker bereid gevonden om vanaf he-den de nieuwe Nieuwsbrief samen te stellen. Gerard neemt ook de eindredactie voor zijn rekening. Dat houdt tevens in dat we mogen putten uit zijn omvangrijk archief. We hopen dat de ver-nieuwde Nieuwsbrief in de smaak zal vallen. Verder vraag ik u niet te schromen om zelf de pen ter hand te nemen. Past u bij-drage hierin, neem dan contact op met de redactie.

Nieuws van het bestuur

Op zaterdag 21 november 2009 was de jaarlijkse vrijwilligers-avond van het Visserijmuseum.

Meer dan 70 mensen waren aanwezig die naast het luisteren naar een lezing van Albert Buursma over ‘Het kerkpad van Vierhuizen naar Zoutkamp’ konden genieten van de heerlijke hapjes van Lies Visser en Esther Toxopeus. Er werd die avond ook stil gestaan bij het vijftien jarig bestaan van het museum. We gaan hier niet alle hoogtepunten opnoemen, want dan zijn we voorlopig niet klaar. Wel de stand van zaken op dit moment en hoe nu verder. We hebben eind oktober offi-cieel de vijfduizendste bezoeker binnen-gehaald. Een familie uit Bonn (Duitsland) Dat laatste is misschien toevallig, maar

zegt toch ook wel wat. Zoutkamp staat toeristisch steeds beter op de kaart. Dit moeten we koesteren en uitbreiden. Het museum draagt daar zeker een belangrij-ke steen aan bij. Dan het museum zelf. We zijn een offi-cieel geregistreerd museum geworden met de financiën op orde en in een kli-matologisch verantwoord gebouw. Het achterterrein is geheel gerenoveerd en het Hoeske van Sieger-Lida is een grote aanwinst. Er is aandacht voor de inrich-ting van het gebouw waarin Jelle Sette-laer en Esther Toxopeus steeds verder ko-men met het verbeteren van de inrich-ting. Voor de deur ligt de ZK 4. Naast alle promotie activiteiten springt ‘De beurt-vaart Zoutkamp-Groningen vise/ver-sa’ daar zeker uit. Deze tochten zijn in no time uitverkocht en er is al weer een wachtlijst voor volgend jaar. Verder onze ‘Visbakkers en Garnalenpelsters ploeg’.

Waar zij ook zijn is het een groot succes. Of dat nu is bij de ‘havenfees-ten van Har-lingen ‘of bij

een boekpresentatie in Noordpolderzijl.Al deze activiteiten zijn ook buiten Zout-kamp niet onopgemerkt gebleven. We hebben daar zoals bekend de ‘Tine Cle-vering Meijer prijs van ‘Het Prins Bern-hard Cultuurfonds van de provincie Gro-ningen voor gekregen. Al met al mogen we met elkaar best even trots zijn met wat we hebben bereikt. Hoe nu verder en wat zijn de punten waar we nog aan kun-nen werken?Als we naar de inrichting kijken dan is er de laatste jaren al veel veranderd. De garnalenkotter Ton 2 is rechtgezet en dat geeft veel meer ruimte. Door de be-schrijving van de collectie weten we nu ook beter wat we in huis hebben. Eigen-lijk veel meer dan dat we dachten. Er zou dus meer gewisseld kunnen worden en doordat we een officieel museum zijn kunnen we nu ook een beroep doen op collecties van andere musea. Er is echter een groot probleem waar we steeds meer tegen aan lopen en wat de ontwikkeling remt. We hebben geen goede opslag en helemaal geen depot. Onze ruimte bo-ven de VVV zit tjokvol en er kan eigen-lijk nauwelijks bij worden gewerkt. Op zich zelf zouden papierstukken daar kun-

IfOOMBOOT EN HUIS

TE ZOUTKAMP\m DE HAND TE KOOP :

I Het SCHROEF8TOOMSCHIP «renaamd

naamd �Reitdiep groot 38 ton in goeden

den staat verkecrende en ingericht voor

passagiers en vervoer van vrachwoedin vaste beurt varende van Zout kampnaar Groningen vice-sersa

IL Een flinke goed onderbondenBEHUIZING met groote SCHUUR en

erf en grond groot 2 are zeer ininstig

stig gelegen aan de haven te ZoutkampAlfes’ toebehoorende aan de fam J

&x teef

. any boot op 1 Mei 1929 hui in

jpe

fiteluitend te bevragen ten kantore

?! notaris AGES te Leen»

BOELGOED TE ZO�TKAMPOp Zaterdag 3 September 1J27 de

middags 2 uur (ouden tijd zal ten venvan de wed en erven van den heer

Jacob Dijkhuis in de Havenstraat te

Zoutkamp publiek a contant wordenverkocht

Een sroote partij AALFUIKEN NET-

TEN AALKORVEN FUIKSTOKKENen alles wat tot eene volledige vtecberfl

behoort alles in prima staat

Verder TOUWWERK KOPERENTAANKETEL KAR KRUIWAGENKLEERKA8T enz enz

A H AGES notaris te Leem (Gr

BETONNINGSVAARTUIG VAN ZOUTKAMPIN NOOD

Het rijksbetonningsvaartuigvan Zoutkampis ten Zuidwesten van Schiermonnikoog in

nood geraakt Het schip dreef met de noodvlag

vlag in top in de Waddenzee De reddingbootInsulinde van de Noorden en Zuid-HollandscheRedding-Maatschappij is uitgevaren en heeft

het vaartuig op sleeptouw genomen Men poogt het schip te Oostmahorn binnen te

brengen

Geknipt uit het verleden...

Lauwersoog 1979, onderhoud aan de ZK 55 van J. en R. Kerkstra

Lauwersoog 1980, achtergrond ZK 18 van H. Huisman, op de voorgrond leegt Gerrit de Vries uit Zoutkamp zijn fuiken.

Buitenhaven Zoutkamp 1964.

Op 21 oktober 2009 kon conservator Jelle Settelaar de 5000 ste bezoeker aan ons museum verwelkomen. De ge-lukkige was Norbert Bien uit Bonn in Duitsland, die met zijn vrouw en twee kinderen een bezoekje aan het museum kwam brengen. Aan hen werd een bloemetje aangeboden en een jaarlang gratis lidmaatschap als vriend van het muse-um. In tegenstelling tot de landelijke trend van dalende be-zoekersaantallen kan het visserijmuseum Zoutkamp nog steeds bogen op een stijgende lijn. In 2008 werden 4509 bezoekers genoteerd.

1940

1927

1929


nen liggen, maar andere zaken moeten daar eigenlijk weg. We hebben dit najaar een poging ondernomen om het oude ra-dar gebouw van defensie aan de Pan-serweg in handen te krijgen. Er was een tijdje sprake van dat dit gebouw zonder grond te koop zou komen. Dat vonden wij een mooie kans.. Helaas, het kwam met grond en al te koop en toen konden wij het wel schudden. Gelukkig kunnen we nu tijdelijk terecht in de oude kokkel-fabriek op Lauwersoog. Een eind weg natuurlijk, maar beter dan niks. Het mooiste zou zijn dat er op Zoutkamp een flinke loods leeg stond of zou kunnen worden neergezet waar straks in de win-ter de sloepen zouden kunnen staan en waar in een afgetimmerd en geïsoleerd gedeelte ruimte kwam voor een werk-plaatsje en een deel van de collectie. Ik vraag dan ook de lezers mee te denken om dit voor elkaar te krijgen.Verder denken we dat er op het gebied van presentatie, voorlichting en uitstra-ling de komende jaren nog veel winst valt te behalen. Verder komen de sloepen de komende jaren er echt aan. Samen met de ZK4 kunnen we daar dan mooie din-gen mee doen. We kunnen dus de ko-mende jaren vol er tegen aan. Ik heb daar alle vertrouwen in. Het museum leeft en de betrokkenheid is groot. Ik zou dan ook zeggen: Op naar de volgende vijftien jaar!

Aart Loomeijer (voorzitter)

Nieuws van de SHVZ

6 november 2009 was het een be-langrijke dag voor de Stichting Historische Visserij Zoutkamp.

Die dag werd het startschot gegeven voor de bouw van de sloepenwerf. Na de bouw van Sieger Lida’s hoeske achter het Visserijmuseum weer een hoogtepunt in de korte historie van de SHVZ. Op dit mo-ment staat het geraamte al overeind en we hopen dat we in eind april daadwer-kelijk met de eerste sloep kunnen begin-nen.In de loods komt verder een bezoekers-centrum waar naast het volgen van de bouw ook een kleine expositie te zien zal zijn over de visserij van Zoutkamp en de verdere projecten van de stichting. Op dit moment zijn de plaatsen waar het red-dingshuisje en het huis uit het Zuiderzee-museum komen te staan bijna definitief en kan er een bouwvergunning worden aangevraagd. Voor de kalkovens geldt dit overigens nog niet. Verder heeft het bestuur van de SHVZ een convenant getekend met het Visse-rijmuseum en de Stichting Oude Kerk. Doel is waar mogelijk krachten te bun-delen die de ontwikkeling van Zoutkamp ten goede komen.

Namens het bestuur van de SHVZ, Aart Loomeijer

Aart Loomeijer - VoorzitterTevens bestuurslid St. Hist. visserij

Henk RotheSecretaris

Jan van WierenPenningmeester

Dirk LukkienTechnische dienst en Archief

Eppo LukkienSchipper ZK 4

Jan Gerdez - Registratie en Aanname Tevens huisfotograaf

Sjoerd Moes - Externe betrekkingen Tevens bestuurslid St. Hist. Visserij

Esther ToxopeusPR/Registratie en Aanname

Even voorstellen… ons bestuur

Colofon

De Nieuwsbrief Visserijmuseum Zoutkamp wordt uitgegeven door de St. Visserijmuseum Zoutkamp.

Reitdiepskade 11, 9974 PJ tel. (0595) 40 19 57

www.visserijmuseum.com

7e jaargang, nr. 1 - januari 2010

Kopij-coördinator: Eppo Lukkien (0595) 40 14 25

Eindredaktie en productie:Gerard Bakker Seal Productions Zoutkampe-mail: [email protected] www.lauwersland.info

Vormgeving, print en afwerking:Douma Grafische VormgevingHille Douma - www.dogravo.nl

Commissaris der Koningin van de provin-cie Groningen, dhr. Max v.d. Berg voer tij-dens Vlaggetjesdag 2009 mee op de ZK4


ZK 4 Albatros

Een vluchtige blik in het logboek van de ZK 4 Albatros leert al snel dat de doelstelling van het heb-

ben van een museumschip ruimschoots gehaald wordt. Wat is dan die doelstelling zult u zich vervolgens afvragen? De doel-stelling volgens artikel 2 van de akte van oprichting van de Stichting Visserijmuse-um Zoutkamp luidt: De Stichting heeft ten doel: de instand-houding van al hetgeen te maken heeft met de visserij in en rond Zoutkamp, en voorts al hetgeen met een en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin des woords. De stichting tracht haar doel ondermeer te verwezen-lijken door het houden van een museum.

De ZK 4 draagt aan het realiseren van deze doelstelling jaarlijks haar steentje meer dan bij. Lees hieronder het actuele overzicht van de activiteiten door en rond onze oude Albatros.

FilmDeelname in Dokkum aan de filmopna-mes voor de film “De hel van ‘63’ van Steven de Jong. De film is in december 2009 in première gegaan en verhaalt over de barre Elfstedentocht van 1963. De ZK 4 figureerde na bemiddeling van het visserijmuseum samen met de sleep-boot ‘Willem’ van de familie de Boer uit Eenrum dik in het nep ijs en onder de nep sneeuw in het centrum van Dokkum.

BeurtvaartenBegin april hebben we samen met het Noordelijk Scheepvaartmuseum en de Stichting Het Groninger Landschap in Garnwerd een introductie georganiseerd ten behoeve van de jaarlijks terugkeren-de beurtvaarten. De voltallige bemanning van de ZK 4 was aan boord en legde later bij café Hamming in Garnwerd. Samen met de mensen van het Scheepvaart-museum Groningen en het Groninger

Vrijwilligersavond Visserijmuseum Zoutkamp

Traditiegetrouw werd er op 21 november 2009 weer een vrijwilligersavond gehouden. Als afsluiting van het seizoen, maar ook om alle vrijwilligers nog even te bedanken voor hun inzet. Dat dit zeer gewaardeerd werd, bleek wel uit de grote opkomst. On-der het genot van een keur aan lekkere hapjes en (niet te weinig) drankjes kon men even bijkletsen en luisteren naar de muziek

van oud Zoutkamper Theo Zant en Hero Beukema. Verder hield historicus Albert Buursma een zeer interessante lezing over het oude kerkpad tussen Panser en Vierhuizen. Ook werd er nog even stilgestaan bij het vertrek van Ingrid Lam-berts naar Tilburg en werd haar als blijk van waar-dering nog een bloemetje aangeboden. (foto’s Jan Gerdez)

Even bijpraten aan de stamtafel. V.l.n.r. Jan Ritsema, Vijko Lukkien, Jan Dijkstra en Koert Sterkenburg


Winter in Zoutkamp 1979 & 2010

Foto’s: Gerard Bakker


Landschap -een groep van in totaal 22 mensen- werd het verloop van het sei-zoen 2008 geëvalueerd en vooruit ge-blikt naar 2009. Met de hele groep een stukje gevaren en vervolgens terug naar Zoutkamp met nog de culinaire dank aan kok Greetje. De Beurtvaarten zijn nog steeds populair en voor ons een welko-me bron van inkomsten. In het Gronings noemen we dat ‘n nust-aai.

Lauwersmeer-40Voor de herdenking van de afsluiting van de Lauwerszee op 23 mei in 1969 was de ZK 4 ook uitgenodigd. Onze eerste re-actie was: “nee, dat doen we niet”. Het standpunt ten aanzien van de afsluiting van de Lauwerszee was en is nog steeds ongewijzigd: “tegen”. Dat we uiteinde-lijk wel hebben meegedaan, had te ma-ken met het feit dat we met onze aanwe-zigheid ons standpunt beter kunnen uit-dragen. Tijdens het officiële gedeelte bij de presentatie van de acht deelnemen-de schepen buitendijks aan de aanwezi-ge gezagsdragers lagen we dan ook voor-aan met de vlag halfstok. Iets wat door de organisatie overigens zeer gewaar-deerd werd, omdat de geleden schade en de verdere nadelige gevolgen voor de Groninger en de Friese vissers en de re-gio ook als historisch feit moeten worden aangemerkt. Bovendien wilden wij ons zelf niet bij voorbaat buitenspel zetten bij andere regionale (Lauwersland) activitei-ten, door weg te blijven.

PinksterenVoor het schilderwerk voorafgaande aan de Pinksterfeesten 2009 was er een vol-tallige schilderploeg van 5 personen aan-getreden. De ZK 4 lag er twee dagen la-ter dan ook keurig bij. En dat was ook ge-wenst. Op de zaterdag voor Pinksteren kwam van de organisatie de mededeling dat er op maandag hooggeplaatst bezoek naar Zoutkamp zou komen. De Commis-saris der Koningin van de provincie Gro-ningen, Max van den Berg, had te ken-nen gegeven Vlaggetjesdag te willen be-zoeken en bovendien te willen meevaren op een van de schepen. Dit naar aanlei-ding van de kennismaking met het vol-tallige museumbestuur tijdens de uitrei-

king van de Tine Clevering Meijer prijs eerder dat jaar. Door een vergissing had het gezelschap een briefje gekregen met het verkeerde scheepsnummer. Dus na-dat men eerst op de nieuwste aanwinst van de Zoutkamper vloot, de ZK 2, was rondgeleid door Onne en Wim Nienhuis schoot de ZK 4 langszij en kon men over-stappen op een van de oudste schepen van onze vloot. De dinsdag na Pinkste-ren werd er alweer gevaren met Albert Duursma en een filmploeg voor opna-mes van een film over de gevolgen van de inpoldering van de Lauwerszee. Aan boord waren onder meer Lammert van Hijlkema, Rene van der Veen en onder-getekende.

Dag van de garnaalNa nog een aantal activiteiten lagen we op zaterdag 20 juni op Lauwersoog voor deelname aan de Dag van de Garnaal. We verzorgden samen met de ZK 37, ZK 18, ZK 2, ZK 13, WL 33 en de Gebroe-ders Luden, rondvaarten voor de haven van Lauwersoog. Voor veel passagiers over de eb ‘s morgens een spannende er-varing, doordat de wind en de stroom te-gen elkaar in stonden en het schip dus wat slingerde en buisde. Met een wisse-lende samenstelling van de bemanning uiteindelijk doorgevaren tot 17.00 en daarna naar binnen. Even napraten en

overnachten bij Het Booze Wijf. ’s Zon-dags terug naar Zoutkamp en om 17.15 touwen vast voor het museum.

Schiffertreffen LeerDe Beurtvaarten waren inmiddels ook begonnen en vonden plaats onder zeer wisselende weersomstandigheden waar-bij de paraplu’s, standaard aan dek, goe-de diensten bewezen Op 12 augustus vertrok de ZK 4 naar Leer met in het ruim en aan dek materialen ten behoeve van de garnalenpelsters en visbakkers. Sa-men waren ze voor de derde keer uitge-nodigd om deel te nemen aan het Schif-ferstreffen in Leer, door Schipper Klottje. De ZK 4 vertrok voor de terugreis op de 16e en was op 17 augustus terug in Zout-kamp.

Noorderzon en HarlingenNa nog een aantal dagen als decorstuk te hebben gefungeerd tijdens een aantal voorstellingen van Noorderzon achter het Korte Hoofd, vertrokken we op donder-dag 27 augustus via Leeuwarden naar Harlingen voor aanwezigheid bij de Vis-serijdagen Harlingen. Ook nu weer volge-laden met spullen voor de visbakkers en de garnalenpelsters. Na aankomst naar buiten, schutten en in de visserijhaven van Harlingen de boel lossen.

Vele handen maken licht werk, want aan de wal stond al een aantal Zoutkam-pers klaar om te helpen. Daarna verha-len naar het zogenaamde ‘plankenpad’ om ’s zaterdags weer af te meren voor de afslag tijdens het festijn. Aan het einde van de dag nog meegedaan aan de Vloot-schouw, afgenomen door de Friese Com-missaris van de Koningin. Door de harde wind bleven de deelnemende schepen in de Industriehaven.

Terschelling’s Zondagmorgen om negen uur ver-trek via de Pollendam met aan boord zes opvarenden richting Terschelling. In de Noord Meep lagen we nog 1 ½ uur ten anker om de vloed af te wachten en vervolgens ging het over het wad oost-

waarts. De verwachte waterstand met dood tij was 86+ NAP, precies genoeg voor ons om over het laatste wantij, het Wierumerwad achter de Engelmans-plaat, te komen. Alles klopte want we waren inderdaad ’s avonds met hoogwa-ter ”achter ploat laangs”. Net te laat voor de sluis op Lauwersoog en dus pas de volgende dag om 09.00 terug in Zout-kamp.

Laatste loodjesIn september nog twee beurtvaarten en een tocht naar Garnwerd voor opnames voor een reisprogramma van Floortje Dessing van RTL 4. De bemanning be-stond uit de heren Huizenga, van Hijl-kema en Loonstra. Na de laatste beurt-vaart was er o.a. nog een aantal reisjes met particulieren, een zoektocht met een bodemscanner en een aantal dui-kers. In november, inmiddels een goe-de gewoonte het inhalen van de goedhei-ligman. Voor de kerstactiviteiten zouden we dit jaar naar Esonstad zijn geweest, maar gaande weg de week bleek dat de beslissing om niet te gaan de enige juis-te is geweest gezien de sneeuw en voor-al de vorst.

OnderhoudInmiddels zijn in november de onder-houdswerkzaamheden weer begonnen zoals het binnen schilderwerk van het

vooronder en de machinekamer. Na oud en nieuw zullen we gaan beginnen met de opbouw van het nieuwe stuurhuis. Het ijzerwerk van de hut is in slechte staat. Met polyester en bruine chloorrub-berverf kun je nog heel wat camoufleren, maar op den duur is het op. De timmer-lieden Visser en Tammens hebben van teakhout een exacte kopie gemaakt van het bestaande stuurhuis, dat op dit mo-ment in de blanke lak wordt gezet. Nadat straks het ijzerwerk vernieuwd is kan het teakhout geplaatst worden. Dan is er nog wel even werk aan het terugzetten van de schakelkast en alles wat je ongetwijfeld nog meer tegenkomt.

ToekomstInmiddels zijn we alweer begonnen met de vaaragenda 2010 en zijn de eerste reizen al geboekt. Voor de beurtvaarten hebben we een twaalftal nieuwe data ge-prikt, waarvan een aantal nu al is uitver-kocht, deels ook door de wachtlijst van vorig jaar. We hopen maar weer op een voorspoedig seizoen zonder ongelukken of schade. Met dank aan de schippers, alle stuurlieden en iedereen die op wat voor manier dan ook belangeloos een helpende hand heeft geboden, hetzij aan boord, hetzij aan de wal.

Eppo Lukkien, schipper ZK 4 Albatros

Eppo Lukkien


De garnalensloepen van Zoutkamp

consumptie maar werden aan de wal ge-droogd om dan later als voer voor bijvoor-beeld eenden en kippen te dienen.

De oude garnalen sloepen die in leng-te varieerden van zes tot negen meter werden aan het eind van de jaren veer-tig in vrij korte tijd vervangen door voor-malige beurtscheepjes die overbodig ge-worden waren door de opkomst van de vrachtwagen. Voor de visserman een grote vooruitgang. Vaak twee keer zo groot, garnalentuigen aan beide kanten van het schip, accommodatie aan boord en meer motor vermogen deden de oude reddingssloepen gauw vergeten. Tot een paar jaar geleden in het kader van histo-risch besef, opkomend toerisme en her-denkingen rond de afsluiting men vond dat deze scheepjes in Zoutkamp niet lan-ger mochten ontbreken.Straks, als ze varen, kunnen we in Zout-kamp en omgeving een visserij ontwik-keling laten zien die begint bij de Wieru-meraak de WL 19 stammend uit het eind van de 19e eeuw via de sloepen uit de ja-ren dertig, de ZK 4 als vertegenwoordi-ger van rond de jaren zestig naar de sche-pen van nu, want het mooie van Zout-kamp is dat er niet alleen de geschiede-nis leeft maar dat er heden ten dage ook nog een mooie vloot met de letters ZK op de boeg vaart.

Aart Loomeijer

Op vrijdag 6 november 2009 werd het startsein gegeven voor het sloepenpro-ject van de Stichting Historische Visserij Zoutkamp. Onder toeziend oog van een kleine honderd genodigden, werd door de voorzitter van de stichting, Wiebe Zorge samen met de overige bestuurs-leden de nieuwe vlag gehesen. Hierna werd in een van de loodsen van de Rou-sant het convenant ondertekend door Wiebe Zorge, de voorzitter van het vis-serijmuseum Aart Loomeijer en de voor-zitter van de stichting oude kerk Zout-kamp, Oomke Bos.

Begin november 2009 is in Zoutkamp aan de Reit-diepskade het sloepenproject van start gegaan. Doel is het bouwen van twee sloepen van rond

de negen meter die als ze klaar zijn een welkome verster-king betekenen van het toeristisch aanbod in Zoutkamp. Er is de laatste jaren veel vraag naar korte vaartochten in de omgeving waar bij niet allen aan het Lauwersmeer moet worden gedacht maar ook aan het Reitdiep en de Gronin-ger Maren. Sloepen hebben een historische band met de visserij . Zoutkamp heeft nooit een eigen type vissersschip gehad. Er werd vaak gevist met schepen die ergens anders overbodig waren en vaak voor een prikje werden gekocht.

In de periode van 1920 tot eind jaren veertig van de vori-ge eeuw waren dat sloepen. Deze houten scheepjes vaak afkomstig van grote passagiersschepen waar ze dienst de-den als reddingsboot waren uitermate geschikt voor de kleinschalige dagvisserij uit die tijd.Zoutkamp, immers gelegen aan de Lauwerszee, was door een geul verbonden met het diepe water. Reddingssloepen met een behoorlijke zeewaardigheid waren dus klein ge-noeg om in het uitgebreide prielen en kreken gebied rond te varen. De belangrijkste aanpassing was naast het vis-tuig natuurlijk , de motor. In die tijd kwamen al vele A en T Ford motoren beschikbaar uit de sloop die met geringe

aanpassingen door bijvoorbeeld Garage Bakker in Ulrum in deze boten werd in-gebouwd. Een andere aanpassing was het plaatsen van een voordek waardoor het buiswater niet direct het schip in-stroomde.Zoals ik al eerder noemde ging het hier om dagvisserij. Afhankelijk van het tij vertrok men naar zee waar in die tijd maar aan een kant van de boot een gar-nalennet over de bodem werd gesleept. De gevangen garnalen werden aan boord gezeefd en vaak aan de wal ge-kookt. Later toen de schepen wat gro-ter werden kookte men de garnalen ook aan boord. Veel van die garnalen echter waren niet bestemd voor de menselijke


De ZK 37 ‘Twee Gebroeders’, ex ‘Doarp Grou’ op de garnalenvisserij, 1977 (foto Gerard Bakker)

Van ‘Dorp Grou’ naar de ZK 37 ‘Twee Gebroeders’ van Jaap Frik

In deze Nieuwsbrief ‘nieuwe stijl’ duiken we onder de titel ‘Uit de oude doos’ in de geschiedenis van Zoutkamp en de Zoutkam-per visserij. Op deze pagina het verhaal achter de ZK 37 van Jaap Frik.

Het ‘Dorp Grouw’, eigendom van Wiggert Amsterdam uit Hindeloopen, zeilend in de Heeger Var. Het beurtschip onderhield een gere-gelde dienst op Sneek. De foto werd omstreeks 1910 gemaakt.

Registratienummer: S 935 N Bouwjaar: 1910 Type: Roefschip Werf: Auke Holtrop van der Zee in Joure Opdrachtgever: Wybe Minderts Peekema te Grouw Huidige eigenaar: Jacob Frik te Zoutkamp (‘Twee Gebroeders’ (ZK 37)) Lengte: 13,64 meter Breedte: 3,60 meter Tonnage: 23,702 ton Meting: Sneek, 10 apr. 1910 Tweede eigenaar: Wiggert P. Amsterdam te Hindelopen (1920)Derde eigenaar: Piebe Pekema te Stavoren (1930)Vierde eigenaar: J. Kuitvelle te Stavoren (1933-1934)Vijfde eigenaar: K. Lichtendaal te Harlingen (1934-1948)Tweede naam: ‘Marijke’ (HA 74)Zesde eigenaar: F. Swyhuysen te Usquert (1948-1949)Derde naam: ‘Ankelina’ (UQ 16) Zevende eigenaar: Aldert Jzn Frik te Zoutkamp (1949-1964)Vierde naam: ‘Twee Gebroeders’ (ZK 37) Achtste eigenaar: Jacob Frik te Zoutkamp (vanaf 1964)De ZK 37 ‘Twee Gebroeders’, als pleziervaartuig, 2000

Uit een interview met Wiggert P. Amsterdam,

(jaarboek Fries Scheepvaartmuseum 1995):

...En zo zijn we met dit schip doorgevaren tot

juni 1923, toen kochten we een groter staal-

ijzeren schip, gemaakt in ‘de Jouwer’, zoals de

volksspraak zegt. De scheepstimmerman Hol-

trop van der Zee, Aukebaas, had het schip in

1910 voor m’n vriend in Grouw gemaakt. Wie-

be Peekema, die er mee in de beurt voer, dins-

dag of liever maandag naar Sneek, dinsdags te-

rug ... enz.

(Wiggert Amsterdam uit het interview was een

zoon van Piet(er) Amsterdam).

BinnenhavenZoutkamp

Nieuwsbrief Visserijmuseum Zoutkamp, jaargang 2010, nummer 1

Documents

Transcript of Nieuwsbrief Visserijmuseum Zoutkamp, jaargang 2010, nummer 1