Nieuwsbrief Oud Deventer...log, waaruit Deventer ernstig bescha-digd te voorschijn kwam. De...

16
Keizerstraat 7-9, thans Euroland: wij leggen ons neer bij sloop en nieuwbouw 6 Stichting Oud Deventer en Vereniging Oud Deventer 7 Weer een plat dak 8 ‘De onderste steen, essays over de cultuurgeschiedenis van Deventer’, een afscheidscadeau voor Hans Magdelijns door Harry Rademaker 9 Nieuwsbrief NUMMER 19 Augustus 2004 Inhoud van dit nummer Van de redactie 2 Kansen voor de stad 2 Oud Deventer: nieuwe presentatie 3 door C.F.C.G. Boissevain Hoe werkt de Stichting Oud Deventer en hoe legt zij verantwoording af? 5 Het IJsselhotel, liever gezegd ‘t Wapen van Deventer 5 1 Word donateur van de Stichting Oud Deventer! Vul de bon in op pagina 16 Oud Deventer

Transcript of Nieuwsbrief Oud Deventer...log, waaruit Deventer ernstig bescha-digd te voorschijn kwam. De...

Page 1: Nieuwsbrief Oud Deventer...log, waaruit Deventer ernstig bescha-digd te voorschijn kwam. De grond-leggers van de stichting wilden bereiken dat in de wederopbouwpe-riode, met name waar

Keizerstraat 7-9, thans Euroland: wij leggen ons neer bij sloop en nieuwbouw 6

Stichting Oud Deventer en Vereniging Oud Deventer 7

Weer een plat dak 8

‘De onderste steen, essays over de cultuurgeschiedenis van Deventer’, een afscheidscadeau voor Hans Magdelijnsdoor Harry Rademaker 9

Nieuwsbr ief

NUMMER 19 Augustus 2004

Inhoud van dit nummer

Van de redactie 2

Kansen voor de stad 2

Oud Deventer: nieuwe presentatie 3door C.F.C.G. Boissevain

Hoe werkt de Stichting Oud Deventeren hoe legt zij verantwoording af? 5

Het IJsselhotel, liever gezegd ‘t Wapen vanDeventer 5

1

Word donateur van de Stichting Oud Deventer! Vul de bon in op pagina 16

Oud Deventer

Page 2: Nieuwsbrief Oud Deventer...log, waaruit Deventer ernstig bescha-digd te voorschijn kwam. De grond-leggers van de stichting wilden bereiken dat in de wederopbouwpe-riode, met name waar

Kansen voor de stad

De gemeenteraad heeftonlangs besloten hoe dehuisvesting van onzeambtenaren in de toe-komst gerealiseerd zalworden.

-1 Op het Grote Kerkhof komen, aansluitendaan het historische Landshuis en het Stadhuis,een stadskantoor en de openbare bibliotheekin en achter de vroegere schouwburg. Van ditlaatste gebouw blijft wellicht niet alleen devoorgevel gespaard, maar ook de foyer op deverdieping.-2 Aan de Gibsonstraat worden op korte ter-mijn de functies geconcentreerd die een relatiehebben met werk en inkomen.-3 De derde kantoor-locatie voor ambtenaren(ongeveer 10.000 m2) komt in de omgevingvan de Sluisstraat. In dit gebied is daarnaast nogruimte voor woningbouw en een grote par-keergarage.

Rederij Eureka in andere handen, boten helaasnog binnen het Beschermd Stadsgezicht 10

Veel positieve reacties 10

De stad, het vuil en... de oplossing? 11

Verslag over het jaar 2003 van de Stichting Oud Deventer 12

Van de redactie

Met het uitbrengen van deze nieuws-brief hebben we gewacht tot de dis-cussie over plannen voor het stadshartvan Deventer enigszins waren uit-gekristalliseerd. Na een half jaarpraten in ‘werkateliers’, waaraan wevan harte hebben deelgenomen, is het

nu zo ver. Er is een papieren visie op Deventer,stad aan de IJssel, tot stand gekomen. Wat is debetekenis daarvan? Niet dat er nu snel gesloopten gebouwd zal worden. Wie dat verwacht had,geeft blijk van enige naïviteit. Het belang vandeze visie is dat hiermee uitgangspuntengekozen zijn, waaruit een beleid voor de langetermijn volgt. Dat is nodig willen we afkomenvan allerlei adhoc-beleid, zoals we dat zo vaakhebben gezien. Veel van die uitgangspuntenspreken onze stichting aan. We vinden ook datvan nu af aan oplossingen voor knelpuntengetoetst dienen te worden aan deze visie. Zodater nu geen dingen gebeuren waar men later spijtvan krijgt. Wat we nog in de voorstellen missenis een gedegen onderzoek naar zinvol herge-bruik van vrijkomende gebouwen in de binnen-stad. We zullen hierop blijven aandringen.

Oud Deventer ziet kansen voor de stad, leesdaarover op deze pagina. Het is goed dat zo’nvisie tot stand komt in een tijd waarin men zovaak hoort dat nu eindelijk de economie voor-rang moet krijgen. Want zonder specificatie isdat een loze kreet. Voor onze stad betekent‘economie’ voortbouwen op de reputatie vanDeventer als een voor Nederland unieke his-torische stad aan de rivier, met een groeneoverkant. Daar moeten we het hier vooral vanhebben.

Leest u vervolgens over het nieuwe gezichtvan ons Historisch Museum. En ga het ook vanbinnen bekijken. We zijn er nog niet, er is nogteveel wat niet getoond kan worden, maardaarover een andere keer. En over het St

ich

tin

g

2

IJsselhotel, dè blikvanger vanaf de Welle, waar-voor de NV Bergkwartier plannen ontwikkelt.Plannen waar wij wel vraagtekens bij zetten!

We hebben in 2003 de gemeente niet kunnenovertuigen van haar ongelijk bij de vaststellingvan het Bestemmingsplan Kappen. Zie onsjaarverslag. Wie naar de betekenis van dezeproblematiek zoekt leze ‘Weer een plat dak’ oppag. 8: Het ‘rode-daken-landschap’ van de bin-nenstad is opnieuw in gevaar, thans bij hetLamme van Dieseplein.

We wijden een artikel aan het vertrek van HansMagdelijns als hoofd gemeentelijke monu-mentenzorg. Hij was vele jaren onsaanspreekpunt bij het stadsbestuur, we dankenhem daarvoor met een bespreking van het hemaangeboden Liber Amicorum. Dat laatste is,voorzover wij weten, nog geen enkele ambte-naar van Deventer overkomen. Dit boek is inenkele maanden tot stand gekomen, mede dankzij de medewerking van niet minder dan vijfvan onze bestuursleden. Daaruit moge nog eensblijken hoe onze stichting zijn zorg voor de his-torische stad deelt.

Tenslotte vragen wij uw aandacht voor onseeuwige probleem, het geld. Deze keer met eenaparte folder, die we in uw aandacht aanbevelen.Zie ook de bon op de laatste pagina.

Page 3: Nieuwsbrief Oud Deventer...log, waaruit Deventer ernstig bescha-digd te voorschijn kwam. De grond-leggers van de stichting wilden bereiken dat in de wederopbouwpe-riode, met name waar

3

onze kennis dienaangaande op de hoogte ge-steld. Oud Deventer wacht af hoe de nu geno-men besluiten zullen worden uitgewerkt. De re-alisering zal helaas lang duren. Wij houden u inonze publicaties op de hoogte.

Tenslotte

Op maandag 13 september vindt van 10.00 tot17.00 uur een symposium plaats in het stadhuis,met als thema ‘Heraanleg van de oude haven,haalbaar en nuttig?’. Zie www.oudehavendeven-ter.nl

Oud Deventer:

nieuwe presentatie

Terugkijkend op de restauratie van deWaag, de herinrichting van hetHistorisch Museum Deventer en depublieke reacties op het resultaatkrijg ik best een tevreden gevoel. Ditgevoel betreft dan niet alleen het re-sultaat, maar ook de weg er naar toe.

Met een kleine ploeg medewerkers is er hardgewerkt, terwijl tegelijkertijd intern bij de mu-sea allerlei veranderingen in de bedrijfsvoeringen organisatie plaatsvonden.

Het inhoudelijk concept voor het her in terichten museum in de kleine Waag was simpel.We wilden in de vaste opstelling primair deGlorie van de Middeleeuwen (o.a. Hanze en re-ligie), Rijk in de 17e en 18e eeuw (o.a. schilde-rijen en zilver) en de Industriële Periode (o.a.metaal en arbeidsomstandigheden) in een eigen-tijdse vormgeving tonen aan de hand van het

Oud

Dev

ente

r Alternatieven

Bovenstaande keuzes zijn gemaakt nadat de ge-meenteraad op initiatief van de PvdA-fractieaan B en W had gevraagd het oorspronkelijkeplan van het college in breder verband te willenbestuderen en motiveren. De raad ging dus opzoek naar alternatieven. Nagedacht zou moetenworden over de vraag of voorziening 1 en 3 be-tekenis zouden kunnen hebben voor het revita-liseren van het langs de rivier gelegen deel vande oude binnenstad. B en W hebben aan ditverzoek voldaan en samen met de raad en des-kundigen plannen uitgewerkt. Omstandig isgeïnformeerd en overlegd, ook met de burgerij.Het hele proces heeft bij velen - ook bij OudDeventer - een goed gevoel achtergelaten.

Rein Geurtsen

Die tevredenheid ontstond vooral na de bezie-lende oproepen en wervende voorstellen vanRein Geurtsen, de top-adviseur. Hem ging het,zo bleek al gauw, niet om dat stadskantoor endie bibliotheek alleen. Zijn opvattingen, die wijin Nieuwsbrief nummer 18 reeds publiceerden,kunnen als volgt worden samengevat. Deventermoet zich veel meer bewust worden van demogelijkheden die de ligging aan de IJssel te-genover de groene overkant biedt. Maak van deWelle weer een plaats waar gewandeld kan wor-den. Herstel in een wat gewijzigde vorm deoude haven, maak een kortere afrit van deWilhelminabrug, bouw daarnaast een stadskan-toor aan de Sluisstraat en maak onder dat kan-toor een grote garage. Onder het motto‘Versterk Deventer en breng terug wat verlorenging’ heeft hij zijn bijdrage aan de discussie ge-leverd. Herstel de relatie met de rivier, beperkhet snelverkeer en maak van de Welle op ter-mijn een promenade.

Bijdrage Oud Deventer

De oproep om de oude haven te herstellen, zo-als in Breda, vindt in verschillende geledingenin Deventer gehoor. Verplaatsing van deWilhelminabrug is hiervoor waarschijnlijk nietnoodzakelijk. Een tijdelijke parkeergarage onderde brug (waartoe de raad onlangs heeft beslo-ten) lijkt echter wel een belemmering te wor-den. Wij waarderen de bouw van een stadskan-toor en de aanleg van een grote parkeergaragein het Sluisstraat-gebied, maar dringen er opaan rekening te houden met de daar aanwezigecultuurhistorische waarden.

In een notitie hebben wij betrokkenen van Zilver en kunstnijverheid van de elite in de 17e en 18e eeuw

Page 4: Nieuwsbrief Oud Deventer...log, waaruit Deventer ernstig bescha-digd te voorschijn kwam. De grond-leggers van de stichting wilden bereiken dat in de wederopbouwpe-riode, met name waar

beste materiaal uit onze collecties. Deze thema’szijn aangevuld met mini-exposities overArcheologie, het gebouw de Waag en een groot-beeldprojectie met een film over Deventer in de20e eeuw. Natuurlijk biedt deze presentatieslechts een fractie van de inhoud van onze totalecollectie. Maar die is met beschrijving en afbeel-ding via twee digitale informatiepunten te be-kijken. Om bepaalde thema’s apart voor hetvoetlicht te brengen, wordt er elke vier maan-den een tijdelijke tentoonstelling georganiseerd.Hierin proberen we een variatie te bieden dierecht doet aan de verschillende doelgroepen vanons museum en aan de diversiteit van de museumcollecties.

Hoe klein ook, uitgangspunt is dat we eenvolwaardig museum willen zijn. Belangrijk daar-bij is de mogelijkheid om groepen (bijvoorbeeldschoolklassen, verenigingsleven en particulierearrangementen) te ontvangen. En voor alle be-zoekers zijn faciliteiten als wc’s, museumwinkelen -café en gratis rondleidingen op vaste tijdeneen ‘must’. Dit kost wel ruimte, maar het ver-hoogt absoluut de waarde van een bezoek aanhet museum. Voor deze faciliteiten hebben weeen groep medewerkers geselecteerd, die onderde naam ‘Ambassadeurs’ op vrijwillige basis ge-middeld een halve dag per week werkzaam zijn.Een visitekaartje voor het Historisch Museum,waar we trots op zijn! Het stelt ons ook in staatwat commerciële activiteiten te ondernemen,waarbij de opbrengst weer wordt geïnvesteerd inpublicaties, nieuwe winkelartikelen en museum-inrichting. Zo is het bijvoorbeeld in bescheidenmate mogelijk om ruimten en catering te huren.

Stic

hti

ng

Opvallende verschillen met de museuminrich-ting van vóór de restauratie (in 2002 - 2003)zijn het open karakter waardoor het interieurvan het monument goed is te zien, het gebruikvan multimedia, de sfeerversterkende vorm-geving en de extra faciliteiten. De kosten van derestauratie van de Waag bedroegen 3 miljoeneuro (helft Gemeente en helft Rijk) en die vande herinrichting van het Historisch Museum450.000 euro (€ 350.000 Gemeente, waarvan € 50.000 door ons terug te betalen lening vande Gemeente, en € 100.000 subsidies en sponsoring).

De nieuwe presentatie van ‘Oud Deventer’ in het gerestaureerde monument en vooral de eerste tijdelijke tentoonstelling over Han van Meegeren leidden ertoe, dat we in deeerste drie maanden al meer bezoekers haddendan vroeger na een half jaar. Dit is een goedestart en het leert ons dat de slogan ‘vernieuwing met behoud van karakteristiekewaarden’ niet alleen van toepassing is op deStichting Oud Deventer, maar ook op hetHistorisch Museum Deventer.

C.F.C.G. Boissevaindirecteur Gemeentemusea Deventer

Historisch Museum Deventer, Brink 56Algemene informatie: www.deventermusea.nlInhoud museumcollectie: www.collectiedeventermusea.nlArrangementen, verhuur:[email protected], onderwijs: [email protected]

4

Met licht- en geluidsshow tot leven gebrachte maquette van Deventer rond 1400

Page 5: Nieuwsbrief Oud Deventer...log, waaruit Deventer ernstig bescha-digd te voorschijn kwam. De grond-leggers van de stichting wilden bereiken dat in de wederopbouwpe-riode, met name waar

Hoe werkt de

Stichting Oud

Deventer en hoe legt zij

verantwoording af?

De Stichting Oud Deventer is opge-richt kort na de tweede wereldoor-log, waaruit Deventer ernstig bescha-digd te voorschijn kwam. De grond-leggers van de stichting wildenbereiken dat in de wederopbouwpe-riode, met name waar het de binnen-

stad betrof, de rijke geschiedenis van Deventerals uitgangspunt genomen zou worden. Enkeletientallen bestuurders hebben in de loop der ja-ren het werk van de oprichters voortgezet. Veelvan wat het centrum van de stad nu zo aantrek-kelijk maakt is behouden dank zij hen. Onzestichting heeft herhaaldelijk schadelijke vernieu-wingen kunnen tegenhouden of ombuigen. Zijis ook productief geweest: zowel de VerenigingOud Deventer als de NV Bergkwartier vindenhun oorsprong in onze stichting. Hoe functio-neert zij nu, 56 jaar later?

In de huidige statuten wordt haar doelstellingals volgt omschreven: ‘het bevorderen zowel vanhet behoud van dàt stads- en dorpsschoon alsvan het restaureren van dìe gebouwen en ensembles binnen de gemeente Deventer, welkeonvervangbaar en voor het begrip van de geschiedenis van stad en platteland van betekeniszijn’. Met andere woorden, het gaat Oud Deventer om meer dan het historischecentrum alleen, al ligt daar wel het zwaartepuntvan haar aandacht.

Momenteel bestaat het bestuur uit dertienmannen en een vrouw. De heren J.J. de Kroes(voorzitter), J.A. van Beeck (secretaris), M.J. Kuiper (penningmeester) alsmede B.J.M. Duimel en H.F.A. Rademaker vormenhet Dagelijks Bestuur. Verder zijn bestuurslidmevrouw A.E. Haag en de heren J.W. Holthuis, H.J. Lubberding, H.J. Nalis, P.B. Oudemans, J.J. Paardekooper, M.H. van Rhijn, P.H.A. Tillema en H. Weulink. Het DagelijksBestuur vergadert maandelijks, het AlgemeenBestuur driemaal per jaar. De stichting krijgtgeen subsidie en moet haar activiteiten bekosti-gen uit wat zij ontvangt aan giften van mensenin Deventer en (ver) daarbuiten, die haar werksteunen. Alle werkzaamheden worden door hetbestuur om niet verricht, alleen onkosten worden gedeclareerd. Wat de stichting doet is telezen in haar jaarverslag, dat zowel in deze

Oud

Dev

ente

r Nieuwsbrief als in het Deventer Jaarboek wordtgepubliceerd. De donateurs worden elke tweejaar bijgepraat over wat met hun bijdragenwordt gedaan.

Hebt u vragen of suggesties, laat het onsweten. Wilt u ons als donateur helpen, vulde bon in op pagina 16. Er zijn nog anderemogelijkheden, zie bijgaande folder ‘Geef het verleden een toekomst’. Uw steunis het draagvlak van onze stichting.

Het IJsselhotel,

liever gezegd

‘t Wapen van Deventer

Een half jaar geleden schreven we oppagina 7 van nummer 18 over hetIJsselhotel. Een lezer reageerde alsvolgt: Enige tijd geleden zag ik in Uw nieuwsbriefdat het IJsselhotel was aangekocht, wat mijtoen opviel was dat men de naam IJsselhotel

hanteerde. Toen op 21 November 1862 H.J.Smeenkzich had gevestigd als Koffiehuis- en stallinghouder in hetnieuw gebouwde huis over de lange brug, noemde hij zijnkoffiehuis ‘het Wapen van Deventer’. Deze naam heefthet pand gehouden tot het door Meutstege in 1970 isveranderd in het IJsselhotel. Onder het noordelijk gedeeltevan het pand heeft destijds of Meutstege of zijn opvolgerNalis een kegelbaan laten aanleggen. Daarvoor heeft mende vloer en het plafond van dit gedeelte van het pand ver-hoogd. Dit gedeelte van het pand is door H.J.Smeenk naeen brand in de stal in 1867 als Balzaal gebouwd. Voorde verbouwing heb ik het oorspronkelijk prachtige plafondnog gezien. Nadat B.van’t Spijker in 1907 het bedrijfovernam zijn de inmiddels verdwenen stallen gebouwd.

5

IJsselhotel, alias ‘t Wapen van Deventer

Page 6: Nieuwsbrief Oud Deventer...log, waaruit Deventer ernstig bescha-digd te voorschijn kwam. De grond-leggers van de stichting wilden bereiken dat in de wederopbouwpe-riode, met name waar

Overigens had ene J.Kloosterboer hier al in 1828 eenherberg welke na zijn overlijden door ene Ruth v.d. Brink werd overgenomen. Van 1848 tot 1859werd het bedrijf beheerd door ene Pottebakker. Onder dezenaam zijn twee potloodtekeningen van deze herberg be-waard gebleven. Het door Albert Haverkamp en Albert Kloosterboer gebouwde pand werd op 18 Juli1862 door hen opgeleverd en gekocht door H.J.Smeenk.Overigens is het wapen van Deventer welke in de top vande voorgevel heeft gezeten sinds kort verdwenen.Waar ik vurig voor pleit is de oude naam in ere te herstel-len. Bijgaand zend ik een afbeelding van de potlood-tekening en één van de eerste foto’s waar men de naam‘koffiehuis het Wapen van Deventer’ nog kan lezen.

G.J. van Zanten,Bloemstraat 71, 7419BV Deventer.

Antwoord redactie: We hebben bij de huidige eige-naar (NV Bergkwartier) geïnformeerd. De oudenaam blijft op de zuidgevel staan. Of dat feit dienaam in ere zal herstellen is natuurlijk een tweede.Voor de restauratie van het bestaande gebouw, waarmen het eerst aan wil beginnen, verwacht men vande EEG een subsidie van € 900.000,-. De ge-meente Deventer wil daarnaast € 600.000,- stekenin het opknappen van het Worpplantsoen. De plan-nen voor nieuwbouw aan de noordzijde zijn nogniet rond. In ons reguliere overleg met de NVBergkwartier in mei j.l. benadrukten wij dat dieaanbouw zowel in hoogte als in voorkomen onder-geschikt zou moeten zijn aan het bestaande monu-

Stic

hti

ng

6

ment. Op 3 juli werden we onaangenaam verrastdoor een foto in het Deventer Dagblad waarin eenontwerp van Paul Dirks werd getoond. De hoogtevan de aanbouw lijkt acceptabel maar van de vorm-geving zijn we geschrokken. Ook bij het IJsselhotelmoet contrasterende nieuwbouw mogelijk zijn,maar dan wel uitgaande van de Belvedère-gedachte.Dat betekent in dit geval dat op de plek waar vroe-ger twee grote schuren stonden een gebouw meteen landelijk karakter meer voor de hand ligt danwat nu in het plan Dirks gepresenteerd wordt.Enige relativering is op zijn plaats, het gaat tenslotteslechts om een 'Artist Impression'. Maar als het metde nieuwbouw-plannen deze kant op gaat zoudenwe wel eens ernstig van mening kunnen gaan ver-schillen. We zullen de tekeningen t.z.t. nauwkeurigbekijken en houden u op de hoogte.

Keizerstraat 7-9

We leggen ons neer bij

sloop en nieuwbouw

Bij bovengenoemd pand, gelegen opde hoek van Keizerstraat en Op deKeizer, stond onze stichting voor eenmoeilijke afweging. Het pand was ooitbekend als het ‘Wapen van Utrecht’,later genoemd ‘Hotel Duim’. Alleenal vanwege zijn stedenbouwkundige

Keizerstraat 7-9

Page 7: Nieuwsbrief Oud Deventer...log, waaruit Deventer ernstig bescha-digd te voorschijn kwam. De grond-leggers van de stichting wilden bereiken dat in de wederopbouwpe-riode, met name waar

verleden heeft het een bijzondere betekenis. Hetbestond aanvankelijk uit twee huizen, gebouwdin de 17e eeuw. Op de kaart van Blaeu uit 1649lijkt het huis te zijn afgebeeld tussen de Binnen-Brinkpoort en de Buiten-Brinkpoort, aan delinkerzijde van de straat die vanaf de Brink naarbuiten leidt. De rest van de bebouwing langs deKeizerstraat richting NS station dateert uit de19e eeuw, en werd pas aangelegd na de ontman-teling van de vesting Deventer. Bouwhistorischonderzoek heeft aan het licht gebracht dat ernog veel oorspronkelijke elementen aanwezigzijn. Helaas is het pand bouwvallig. Toen wijvernamen dat de eigenaar het wilde slopen envervangen door nieuwbouw (met aan Op deKeizer een appartementengebouw) heeft onzestichting contact met hem gezocht. Het gingons daarbij om het deel gelegen langs deKeizerstraat.

Aanvankelijk was onze stichting van mening dathet pand beschermd diende te worden als ge-meentelijke monument. Om twee redenen: debijzondere ligging en het vermoedelijke 17e eeuwse uiterlijk van de gevel aan deKeizerstraat, die nu nog door bepleistering aanhet zicht is onttrokken. Dat er ernstige verzak-kingen waren geconstateerd leek in eerste in-stantie niet doorslaggevend. In het verleden isbouwvalligheid slechts bij grote uitzonderingeen reden geweest om historische bebouwing te amoveren.

Toen de eigenaar echter bereid bleek bij nieuw-bouw aan de zijde van de Keizerstraat met dehistorische context rekening te houden zijn wevan ons geloof gevallen en gingen we nadenkenover een aanvaardbare vorm van deze nieuw-bouw. We zijn tot de slotsom gekomen dat eraan de zijde van de Keizerstraat bij nieuwbouwtwee mogelijkheden zijn: terugbouwen wat ernu staat dan wel aanpassing aan de 19e eeuwsevoorname huizen verderop in de straat. Bij besprekingen in de Planadviesraad hoorden we dezelfde alternatieven. Na veel wikken en wegen hebben we tenslotte besloten onze aanvraag voor de status van gemeentelijk monument in te trekken. We hopen nu op eenbevredigend resultaat.

Oud

Dev

ente

r

7

Stichting Oud Deventer

en

Vereniging Oud Deventer

Voor alle duidelijkheid: de VerenigingOud Deventer is iets anders dan deStichting Oud Deventer. Beide hou-den zich bezig met het cultureel erf-goed van Deventer, maar de wijzewaarop is verschillend.De Stichting is een organisatie die

sinds 1948 het gemeentelijk beleid op dit ge-bied kritisch volgt. Graag wordt zij in eenvroeg stadium bij de plannenmakerij betrokken.Soms kiest zij dan voor steun, soms bepleit zijeen alternatief, altijd met argumenten. In het uiterste geval zal zij niet schromen van haar le-gitieme rechten gebruik te maken. De Stichtingwerkt regelmatig samen met organisaties als deBond Heemschut, de Stichting IndustrieelErfgoed Deventer en de Vereniging DeventerBelvedère.Via deze Nieuwsbrief tracht de Stichting

beleidsmakers van haar gelijk te overtuigen enonder de burgerij aanhang te winnen voor haarstandpunten.

De Vereniging is in 1975 voortgekomen uit deStichting en heeft een andere benadering: ineen gezellige sfeer belangstellenden op dehoogte brengen van het verleden van onze stad.Via voordrachten, filmvoorstellingen, excursies.De Vereniging geeft, ook met onze steun, sinds1987 een Jaarboek uit, waarin naast het jaarver-slag van de Vereniging ook dat van de Stichtingwordt gepubliceerd. De Nieuwsbrief daarente-gen valt uitsluitend onder verantwoordelijkheidvan de Stichting. Bij de verspreiding van deNieuwsbrief werken Stichting en Vereniging welnauw samen. Alle leden van de Vereniging ontvangen de Nieuwsbrief.

Lid worden van de Vereniging kunt u via desecretaris C.M. Hogenstijn, Noordenbergstraat 39,7411 NJ Deventer, tel. 0570 616307. De con-tributie bedraagt €12,50 per jaar. Donateur vande Stichting wordt u via de bon op de laatstepagina van deze Nieuwsbrief.

Page 8: Nieuwsbrief Oud Deventer...log, waaruit Deventer ernstig bescha-digd te voorschijn kwam. De grond-leggers van de stichting wilden bereiken dat in de wederopbouwpe-riode, met name waar

Weer een plat dak

In het jaarverslag over 2002 van onzestichting schreven we: ‘Onze stichtingvindt dat de daken in de binnenstadvan Deventer niet plat behoren tezijn, maar dat de panden met schuinepannendaken moeten worden afge-dekt. Ook mag niet worden volstaan

met een aanduiding van een schuin dak en daar-achter alles plat. Anders gezegd: het uitzichtvanaf de Lebuïnustoren mag niet door platte daken worden vervuild.’

Reeds enige tijd is er sprake van de bouw vaneen aantal appartementen op de hoek van dePontsteeg/Striksteeg/Lamme van Dieseplein.Om duidelijk te maken aan een ieder waar deexacte locatie zich bevindt, noemden wij hetproject “Nieuwbouw achter Duthler”. (zie foto)In eerdere publicaties in voorgaandeNieuwsbrieven, maakten wij gewag van demoeizame pogingen van ons bestuurslid P. Tillema om te komen tot een passende gedenkplaats voor Geert Groote, onze wereld-beroemde stadgenoot, die in de middeleeuwende ‘Devotio moderna’ predikte. In dit artikeltjegaan wij niet in op de diepere betekenis van zijnleer, die zult U hopelijk over enkele jaren wel inhet op te richten centrum kunnen vernemen.

Een unieke kans, om een aanzet te geven aaneen vernieuwende invulling van een van dewanden van het Plein volgens de Belvedèrefilosofie, heeft het gemeentebestuur bijmonde van wethouder Anema laten varen. Deprojectontwikkelaar krijgt de gelegenheidheel hoog, heel volumineus en.... zonder kapte bouwen op deze gevoelige plek, met veelkleine monumenten, gerestaureerde pandjesen een vernieuwde Drukkerij Woertman inde naaste omgeving. Na mondelinge enschriftelijke bezwaren, van zowel onzeStichting als Heemschut Overijssel, was hetantwoord van de wethouder op een vraag van onze voorzitter J.J. de Kroes: ‘op dit puntverschil ik met U van mening’. Geen enkelinhoudelijk argument, geen verwijzing naarBelvedère. Neen, de ontwikkelaar moet veelgeld verdienen en in die visie past geen kapop dit gebouw in hartje historisch Deventer.De gemeente verleende vrijstelling van hetBestemmingsplan conform art. 19 en hetwoord is nu aan GS van de provincieOverijssel om een oordeel te vellen.

Twee belangrijke aspecten uit hetBestemmingsplan, die bij de vrijstellingsproce-dure ex art. 19 WRO aan de orde zijn, wordendus door het Gemeente Bestuur genegeerd: debouwhoogte en de kapvorm. Wij blijven vanmening, dat de vier bouwlagen met een plat dakin dit bouwplan te ver afwijken van de in hetBestemmingsplan toegestane twee bouwlagenmet kap. Indien onverhoopt GS het gemeente-bestuur een verklaring van geen bezwaar zal verlenen voor deze afwijking van het geldendeBestemmingsplan, blijven zowel Oud-Deventerals Heemschut Overijssel van mening dat ditbouwplan geen precedent mag vormen voor derest van de nieuwbouw op en aan het Lammevan Dieseplein. Wij hopen en verwachten, datGS de nota ‘Behandeling zienswijzen anticipatie-procedure appartementen Pontsteeg / Striksteeg’zorgvuldiger zullen bestuderen dan de gemeen-teraad van Deventer heeft gedaan.

Stic

hti

ng

8

Striksteeg (achter Duthler), waar hoogbouw met een plat dak komt.

Symposium

Op maandag 13 september vindt van

10.00 tot 17.00 uur een symposium

plaats in het stadhuis, met als thema

‘Heraanleg van de oude haven,

haalbaar en nuttig?’.

www.oudehavendeventer.nl

Page 9: Nieuwsbrief Oud Deventer...log, waaruit Deventer ernstig bescha-digd te voorschijn kwam. De grond-leggers van de stichting wilden bereiken dat in de wederopbouwpe-riode, met name waar

niet zo zeker van wat wij werkelijk nog wetenvan dat verleden, van wat wij nog weten van hetdoen en laten van onze ouders en van het huis,de straat en de stad die zij tot stand brachten. Enals wij ‘het vermogen verliezen om die herinne-ring levend te houden verwordt elk monumentdat ernaar verwijst tot een dood object’. Diezorg beklemt hem, maar dat niet alleen. Wantzie naar de quasi-monumenten, soms‘Bommelachtige bouwwerken’ die hun plaatsinnemen, ze zijn voor een welstandszorger (deschrijver is voorzitter van de OverijsselseWelstandscommissie) een dagelijkse frustratie.

Monumentenzorg blijft ondanks de inzetvan alle auteurs wat het al zolang is: eenzorg die waakzaamheid vereist. Ook daarover gaat dit boek.

Harry Rademaker

E. Kleeman et al. ‘De onderste steen’, 140 p.,uitgave gemeente Deventer, € 18.90.ISBN 90-806126-4-2

De onderste steen

‘Essays over de cultuurgeschiede-nis van Deventer’, een afscheids-cadeau voor Hans Magdelijns,sinds 1990 bij de gemeenteDeventer eindverantwoordelijkevoor de monumentenzorg.

Het boek omvat 130 pagina’s enwerd geschrevenen door 25 mensendie alle met hem en zijn werk vandoen hadden. Het gaat over Deventerals monumentale stad en over haarhistorie. De korte tijd waarin hetboek tot stand kwam en ook de bij-

dragen zelf verwijzen naar de ideële betekenisvan monumentenzorg en naar de betrokkenheidermee van de schrijvers. Dat is niet ongewoon.De zorg voor een historische omgeving roeptvaker bij mensen betrokkenheid op. De stad ofhet dorp waar we opgroeiden, vergeet niemand.Die omgeving blijkt vaak mee bepalend voorwie we later zijn geworden. Zeker geldt ditwanneer het was in een huis of straat met eenhistorisch karakter. Zoiets blijft je bij. En danblijkt dat het aanvankelijk anonieme verledenvan die plaats, het nest waaruit al zoveel menseneerder uitvlogen, allengs een deel werd van heteigen bestaan en daarbij werd ingelijfd. Somsgeldt dit ook voor waar je, weliswaar niet gebo-ren, wel thuis raakte. Ook die plaats kan eenvaste bodem onder de voeten worden.

Over die betekenis van monumentenzorgschrijft Rita Bos. Ze laat zien dat heel veel vanwat is en was met zijn wortels in het verledenvastzit en -zat, dat het erdoor wordt gevoed ener ook zijn vorm mee aan ontleent. ‘Een menszonder kennis van zijn geschiedenis is losgeruktvan zijn wortels, is een speelbal van de waan vande dag’ en ‘onze historisch bagage is een schat-kamer van grote rijkdom en onpeilbare afmetin-gen’, dat schrijft ze.

Over dat verleden gaat dit boek. Over archeo-logie en over kennis die daaruit groeit. Over deoude IJsselkade, over het Muggeplein en deOverstraten, en over nog zoveel andere te lezenen herlezen onderwerpen. Het gaat over monu-menten en over de betekenis die wij ze geven. Maar wat is een monument? Is om zo’n ge-bouw te kunnen begrijpen geen kennis nodigom de taal die eruit spreekt te kunnen verstaan?Hendrik M. Goudappel vraagt zich dat af en datdoet hij niet zomaar. Hij twijfelt over dat ver-staan, en over het onderwijs in die taal. Hij is

Oud

Dev

ente

r

9

(Advertentie)

Page 10: Nieuwsbrief Oud Deventer...log, waaruit Deventer ernstig bescha-digd te voorschijn kwam. De grond-leggers van de stichting wilden bereiken dat in de wederopbouwpe-riode, met name waar

Veel positieve reacties

De Stichting Oud Deventer heeft laten blijken te streven naar behouden hergebruik van enkele gebouwenin de binnenstad uit de naoorlogsewederopbouwperiode Zowel op onsartikel daarover in Nieuwsbrief num-mer 18 als op een interview in de

Deventer Post met dat thema zijn veel positievereacties van lezers binnengekomen. Het gaat onder meer over het Oude Gymnasium aan deNieuwe Markt van architect Knuttel en hetvoorste deel van de Oude Schouwburg aan hetGrote Kerkhof (Postma). Men laat ons wetenDeventer juist zo aantrekkelijk te vinden van

wege combinatie van vertrouwde monumentale panden en dergelijke nieuwbouw uit de vijftigerjaren van de vorige eeuw. ‘Alleen het amoverenvan deze gebouwen en de afvoer van het puinkost al een vermogen, en wat daarvoor terug-komt is vaak te hoog en te groot in onze kleinschalige binnenstad’ schrijft men ons.

Oud Deventer vindt dat daarnaast nieuwbouwook in de historische binnenstad moet kunnen.Maar laat men daarbij dan uitgaan van deBelvedère-gedachte en geef nieuwe gebouwenin ieder geval geen plat dak maar een kap.Zal de gemeenteraad, zeker in deze tijd van bezuinigingen, in voorkomende gevallen rekening houden met deze uitgangspunten? We hopen het van harte. St

ich

tin

g

Rederij Eureka in andere

handen, boten helaas nog

binnen het Beschermd

Stadsgezicht

De Worp, gelegen aan de ‘andere kantvan de IJssel’, is in het nieuws. Op stapel staat een ingrijpende restauratievan het IJsselhotel. Ook zijn er ver-gaande plannen voor het Worpplant-soen en is in dat kader het herstel vaneen stuk van de schipbrug voorzien.

Verder werd onlangs bekend dat Rederij Eurekain andere handen is gegaan. De nieuwe eigena-ren, de heren Teerlink en Eigenbrood, zijn af-komstig uit de horeca. Ze hebben grote plannenmet de vier passagiersschepen goed voor in to-

taal 1500 passagiers. Er komen dagtochten vanuitAmsterdam en ook in Duitsland (Düsseldorf) enBelgie (Antwerpen) willen ze gaan varen. Deheer Scheers, de oorspronkelijke eigenaar, blijftals adviseur betrokken bij de rederij. Daarnaastblijft het pontje nog zijn eigendom.

Het kantoor van de rederij is verplaatst naar degerestaureerde toren (Welle 12a). Helaas blijvende bekende witte boten, net als voorheen, afge-meerd aan de Worp. Daar hebben we bezwaartegen. Niet wanneer het gaat om een aanleg-plaats voor korte tijd, waar passagiers aan en vanboord kunnen gaan. Wel als vaste ligplaats voordeze kolossale cruiseschepen. We blijven van me-ning dat er buiten het Beschermd Stadsgezichteen ligplaats moet worden gevonden die meerrekening houdt met de historie en de landschap-pelijke waarde van dit stukje Deventer. Zoals weal zo vaak hebben betoogd, de laatste keer inonze vorige nieuwsbrief op pagina 4.

10

Te groot voor het Beschermd Stadsgezicht

Page 11: Nieuwsbrief Oud Deventer...log, waaruit Deventer ernstig bescha-digd te voorschijn kwam. De grond-leggers van de stichting wilden bereiken dat in de wederopbouwpe-riode, met name waar

De stad, het vuil en ....

de oplossing ?

In nieuwsbrief nummer 15 van februari 2002 verscheen een artikelover de vervuiling van de oude staddoor de zichtbare aanwezigheid vangrote vuilcontainers op de Brink enandere plekken (‘De openbare ruimteen het particulier belang’). De contai-

ners behoren bij Horeca-etablissementen. Hetbleek dat de gemeente deze situatie al jaren gedoogt. In een ambtelijke notitie uit september2000 werd aanbevolen in overleg met het ondernemersplatform een beleid te ontwikkelenaan de hand van twee mogelijke oplossingen:een grote bedrijfscontainer dan wel een onder-grondse afvalfaciliteit. We zijn nu vier jaar verderen onze allerwegen geroemde binnenstad wordtnog steeds ontsierd door de aanwezigheid vangegalvaniseerde of kunststof bakken en door veellos grof vuil, zie bijgaande foto. Maar niet bij hetWaaggebouw: Onze nieuwe actieve museum-directeur heeft in overleg met omringendeHoreca-ondernemers weten te bereiken dat devier storende - en brandgevaarlijke - containerstussen de Waag en de Drie Haringen zijn

verdwenen. Het kan dus wel!Is er misschien nieuw beleid dat plaatsing van

kostbare ondergrondse containers overbodigmaakt? Wij informeerden bij de verantwoorde-lijke ambtenaar, die ons verzekerde dat er schotin de zaak zit. Drie professionele bureaus heb-ben de mogelijkheden onderzocht en een daar-van zal de gelegenheid krijgen in de binnenstadeen proefproject uit te werken. Buurt aan Zet(Wijk1) zal in samenspraak met alle belangheb-benden zoals de Stichting Bewonersbelangenrond de Brink, de Stichting Oud Deventer ende binnenstadsmanager het project volgen en deresultaten bekendmaken. Door alle partijen teverenigen rond een uitgekiend plan hoopt menaf te komen van de wantoestanden, die reeds enkele jaren het aanzien van de Brink, de ‘huis-kamer van onze binnenstad’, verstoren.

Wat helaas blijft is de vuilnisbelt in de onder-doorgang in de Korte Assenstraat. Daar wordthet nieuwe plaveisel vervuild door de vettigesubstantie die van alle kanten uit de afvalwagensgeperst wordt. Onlangs werd door de gemeentevoorgesteld om deze onderdoorgang af te sluitendoor middel van een hek. Niet vanwege hetvuil, maar als voorzorgsmaatregel tegen vandalisme.

Oud

Dev

ente

r

11

Korte Assenstraat onderdoorgang

Page 12: Nieuwsbrief Oud Deventer...log, waaruit Deventer ernstig bescha-digd te voorschijn kwam. De grond-leggers van de stichting wilden bereiken dat in de wederopbouwpe-riode, met name waar

Verslag over het jaar

2003 van de

Stichting Oud Deventer

Wie schrijft, die blijft.Maar te veel tekst vermoeit, en selectiefweglaten wordt verfoeid.Hieronder een poging toteen evenwichtig verslag.

Contacten met het gemeentebestuur

Een verbetering in ons contact met de gemeentewas de instelling van een halfjaarlijks overleg tus-sen de wethouders Adema en Fleskens enerzijdsen het Lebuïnusconvent (zie verder) anderzijds.Dat maakte ons ambtelijk overleg met de afde-ling waaronder monumentenzorg valt mindernodig, reden waarom dit na 23 mei niet meerplaatsvond.

In de laatste maanden van het afgelopen jaarbesloot B en W een discussie op gang te bren-gen om te komen tot een visie op het zuidelijkdeel van de binnenstad, van Muggeplein totSluisstraat. Vooral de bijdrage hieraan van prof. Rein Geurtsen bleek richtinggevend.

Opmerkelijk vonden wij, dat veel van wat hijnaar voren bracht parallel liep met wat in de afgelopen jaren door onze stichting is bepleit.

De Planadviesraad Monumenten en BeschermdStadgezicht verzocht ons eens met haar te over-leggen, hetgeen wij graag deden. Er volgde eengoed gesprek op 14 juli, waarbij ons duidelijkwerd gemaakt dat we welkom waren als toe-hoorder bij alle bijeenkomsten van deze com-missie. De secretaris beloofde ons steeds deagenda toe te sturen, hetgeen daarna een standaardprocedure is geworden. Van wat daarom de twee weken in alle openheid is besprokenhebben we het nodige opgestoken.

De Adviesraad Monumenten gaf blijk van eenandere opvatting van het begrip ‘openbaarheidvan bestuur’. Hier eerst een besloten vergade-ring, waarna toehoorders vervolgens mogen bin-nenkomen voor een nabespreking, waarvan demate van selectiviteit niet valt in te schatten.Notulen waren voor ons niet beschikbaar. Eenrondje telefoneren langs andere gemeentelijkeadviesraden gaf ons de indruk dat deze commis-sie met die aanpak zo goed als alleen staat. Detijd zal ons leren of dat verandert.

Bij de feestelijke opening op 23 december vanhet vernieuwde Historisch Museum Deventer was het bestuur van de stichting vanzelfsprekendvertegenwoordigd. Voorzitter De Kroes beloofdedirecteur Boissevain te zorgen voor een gedenk-steen in het gerestaureerde waaggebouw. Hetaanbod werd in dank aanvaard.

Contacten met plaatselijke organisaties

Op 9 maart vond een heuglijke gebeurtenisplaats: de eerste samenkomst van een groep instellingen die zich in Deventer inzetten voorhet cultureel erfgoed. Het was een vierling, namelijk de Provinciale Commissie Overijsselvan de Bond Heemschut, de StichtingIndustrieel Erfgoed Deventer, de VerenigingDeventer Belvedère en de Stichting OudDeventer. Onder de naam ‘Lebuïnusconvent’gaat dit gezelschap waar dat kan gezamenlijk optreden, om te beginnen richting gemeente.Onze stichting wordt vertegenwoordigd doorvoorzitter De Kroes, een van de initiatiefnemersvoor deze bundeling van krachten.

Met Heemschut Overijssel werd weer nauw samengewerkt bij alle aangelegenheden waarmonumentale belangen in het spel waren.

Onze stichting was vertegenwoordigd bij deopening van het Huis van de StichtingIndustrieel Erfgoed Deventer op 10 mei in dezwarte silo aan de mr. de Boerlaan.

Met de NV Bergkwartier werd tweemaal over-legd. Bij een van deze vergaderingen was devoorzitter van de Stichting WerkgroepBergkwartier aanwezig.

Voor het eerst nam een projectontwikkelaar(Triax Vastgoed) het initiatief om in een vroegstadium met belangstellenden in overleg te gaanover een groot project in de Deventer binnen-stad. Het gaat over Sijzenbaan/Broederenplein.De eerste bijeenkomst, op 28 januari in deBurgerzaal van het Stadhuis, was voor de be-stuursleden van onze stichting als een warm bad:de opvattingen van alle aanwezigen bleken parallel te lopen met het gedachtegoed van onzestichting. Na deze bijeenkomst zetten we dedoor ons gewenste randvoorwaarden voor TriaxVastgoed op papier, in de hoop hiermee eenwaardevolle bijdrage te leveren.

De Kerkvoogdij van de Hervormde Gemeentekonden wij opheldering geven over de

12

Stic

hti

ng

Page 13: Nieuwsbrief Oud Deventer...log, waaruit Deventer ernstig bescha-digd te voorschijn kwam. De grond-leggers van de stichting wilden bereiken dat in de wederopbouwpe-riode, met name waar

Bergkerk-inventaris, waarop zij naar eigen zeg-gen het zicht was kwijtgeraakt. Wij brachten henop de hoogte niet alleen van wat tot die inven-taris behoort, maar ook van de plaats waar dezekostbaarheden zich bevinden. Wij vroegen haaropnieuw actie te ondernemen richting deHannema-de Stuers Fundatie met als doel eeneind te maken aan het verplaatsen van de kost-bare lichtkronen in de Bergkerk voor tentoon-stellingen.

Contacten met particulieren

De eigenaars, tevens bewoners, van een pandbinnen het Beschermd Stadsgezicht riepen in ja-nuari onze hulp in toen een projectontwikkelaartoestemming kreeg naast hun huis een gebouwneer te zetten dat nog een verdieping hoger zouworden dan de nok van hun dak, terwijl heneerder was verboden de kap van hun huis metéén meter te verhogen. Niet alleen zou dienieuwbouw hoger worden dan het bestem-mingsplan toelaat, maar dat ook nog eens zonderde voorgeschreven kapvorm. Wij vonden hunbezwaar om meerdere redenen terecht en deel-den dat aan de gemeente mee. Tot nu toe is metwat naar voren werd gebracht geen rekening ge-houden.

Contacten buiten Deventer

Rijksdienst voor de MonumentenzorgVoor onze regio werd bij deze dienst eennieuwe consulent Bouwkunde benoemd. Wijnodigden hem uit voor een gesprek, waarbij weonze twijfels uitten ten aanzien van het beleidvan de RDMZ ten aanzien van de monumen-tenzorg in Deventer, zoals we dat de laatste jarenhadden meegemaakt. Naar aanleiding van dit ge-sprek besloten we te streven naar een onderhoudmet de directeur van de RDMZ Aan het eindvan het jaar kon hiervoor een afspraak wordengemaakt.

Gebouwen

Houtmarkt 7, de voormalige BLO schoolOnze pogingen om -samen met anderen- ditmarkante gebouw aan de rand van de binnen-stad te behouden gingen verder. Op ons beroeptegen de afwijzing als Rijksmonument werd he-laas negatief gereageerd. Gezien de geringe kansop succes besloten we dit niet aan de rechtervoor te leggen. Omdat men ons nog nooit eenbevredigende reden had kunnen noemen om ditgebouw te slopen stelden we de gemeente en

het projectburo Grachtengordel voor met ons enandere bezwaarmakers bijeen te komen vooroverleg. Helaas was men daartoe dit jaar nogniet bereid. We voelden ons gesteund toen dePlanadvies-commissie in april sloop onaanvaard-baar noemde.

Worp 2, het IJsselhotelDe nieuwe eigenaar van dit rijksmonument, deNV Bergkwartier, heeft plannen voor ingrij-pende restauratie met afbraak van recent aange-bouwde onderdelen en een nieuwe invullingvan de vroeger bestaande bebouwing aan denoordzijde. Rijkswaterstaat heeft hier geen be-zwaar tegen zolang het bouwvolume de vroe-gere grenzen niet overschrijdt. We spraken onzebewondering uit voor het voornemen om ditkarakteristieke gebouw met het mooiste uitzichtop de stad een nieuwe kans te geven. Bij ons re-guliere overleg met de NV brachten we naar vo-ren dat ons inziens het bij te bouwen deel on-dergeschikt diende te blijven aan het hoofdge-bouw, en bepleitten we sparen van hetwilgenbosje aan de waterkant.

Keizerstraat 5-7, ooit bekend als het ‘Wapen vanUtrecht’, later als ‘Hotel Duim’Omdat het pand bouwvallig zou zijn bestaan erplannen voor sloop en vervanging door nieuw-bouw. Het gaat hier over het enige pand in diestraat dat nog stamt uit de tijd dat Deventervestingstad was. Het lag toen buiten de grachten staat op de kaart van Blaeu uit 1649 vermoe-delijk afgebeeld tussen de Binnen-Brinkpoorten de Buiten-Brinkpoort. Wij vroegen de ge-meente het als gemeentelijk monument te wil-len erkennen. Heemschut sloot zich hierbij aan.De gemeente erkende de bijzondere ligging ende aanwezigheid van authentieke elementen,maar liet de bouwvallige staat zwaarder wegenen wees ons voorstel af. Intussen overlegden wemet de eigenaar over een aanvaardbare oplos-sing. Eind 2003 was die nog niet gevonden.

Stromarkt 6Voor dit rijksmonument binnen het BeschermdStadsgezicht is aan de achterzijde de bouw vaneen serre voorgesteld, waarbij de historischerooilijn wordt overschreden, hetgeen in hetBestemmingsplan Kernzone Binnenstad is ver-boden. Eerder had de gemeente ontheffing ge-weigerd, nu wilde zij wel hiertoe overgaan. Ommeerdere redenen maakten wij hiertegen be-zwaar. Onze bezwaren werden ongegrond ver-klaard. Wij besloten niet naar de rechter te gaan.

13

Oud

Dev

ente

r

Page 14: Nieuwsbrief Oud Deventer...log, waaruit Deventer ernstig bescha-digd te voorschijn kwam. De grond-leggers van de stichting wilden bereiken dat in de wederopbouwpe-riode, met name waar

Noordenbergstraat (tussen 8 en 9)/ WelleOver dit voormalige schoolgebouw is in de af-gelopen jaren al veel te doen geweest. Plannenvoor nieuwbouw vonden geen genade bij onsen gelukkig ook niet bij de gemeente.

Een verrassende ontwikkeling in 2003 was hetvermoeden dat onder het gebouw belangrijkehistorische (bouw)resten aanwezig zijn. Voor deArcheologische Werkgroep Nederland was ditaanleiding om een verzoek bij de Rijksdienstvoor Oudheidkundig Bodemonderzoek in tedienen om het terrein aan te wijzen als be-schermd archeologisch monument. Zowel onzestichting als Heemschut en Deventer Belvedèresloten zich hierbij aan. Hierop liet de staatssecre-taris van O, C en W weten dat voor verstorendehandelingen een vergunning van de ministervereist is. Daarmee werd sloop en nieuwbouwop deze plaats voorlopig geblokkeerd, tenzij defundering van het plan wordt aangepast aan debelangwekkende archeologie ter plaatse.

Nieuwe Markt 23, het voormaligeGymnasiumgebouw Samen met Heemschut en de VerenigingDeventer Belvedère vroegen we de gemeente(de huidige eigenaar) dit gebouw als een van debeste voorbeelden van naoorlogse jonge bouw-kunst niet te slopen, maar er een nieuwe be-stemming voor te zoeken.

Grote Poot/AssenstraatHier bestonden plannen om enkele door brandgetroffen rijksmonumenten te restaureren endaarna te bestemmen tot opvanghuizen voordrugsverslaafden. Over het eerste waren wij ui-teraard enthousiast. Omtrent het tweede ont-hielden wij ons van een oordeel, omdat wij onsbezighouden met het behoud, en niet met defunctie van monumenten. Wel lieten we het gemeentebestuur weten dat het ons een ad hocbeslissing leek. En dat we betwijfelden of hetverstandig was hiermee vooruit te lopen op detoekomstige ontwikkeling c.q. bestemming vanhet gehele gebied, inclusief de voormaligeschouwburg en de gebouwen, die samen hetstadskantoor van Deventer vormen.

Smedenstraat 475, het St Elisabethsgasthuis De eigenaar wilde sloop en nieuwbouw van eengroot deel van dit gebouw, terwijl op grond vanonderzoek uit 1995 vermoed werd dat hier res-ten van een laatmiddeleeuws gasthuis aanwezigwaren. Dergelijke resten zijn in Nederland zeld-zaam. Jarenlang bepleitten we afronding van hetbouwhistorisch onderzoek, alvorens met de

sloop te beginnen. Toen het onderzoek werdverricht, en veelbelovend leek, werd hieraandoor de gemeente zeven maanden lang geenruchtbaarheid gegeven. Voor de behandeling vanons bezwaar tegen sloop, zolang het onderzoekniet was afgerond, was al een datum vastgesteld,maar kort daarvoor werd het gehele gebouw ge-sloopt. We zullen nooit weten wat daarmee isverdwenen.

Bestemmingsplannen en andere plannen

Bestemmingsplan KappenDe gemeente wilde hierin meer ruimte gevenvoor afwijkende kapvormen in het BeschermdStadsgezicht. Naar onze mening te veel, wij hiel-den vast aan het ‘rode dakenlandschap’, zoals dattot voor kort nog door dezelfde gemeente werdvoorgestaan. Onze bedenkingen werden onge-grond verklaard. Na ingewonnen juridisch adviesbesloten we niet naar de rechter te gaan. Met alseerste consequentie dat nu aan de Striksteeg eengebouw met 19 appartementen kan verrijzenmet een plat dak.

Bestemmingsplan PothoofdPal naast het Beschermd Stadsgezicht geeft degemeente hier ruimte voor hoge nieuwbouw,zonder dat er -voorzover bekend- een steden-bouwkundige visie voor het gehele gebied aanten grondslag ligt. We maakten bezwaar, maar opeen te laat tijdstip, waarbij naar onze mening on-voldoende informatie een rol speelde. Nu verrij-zen op deze plek twee appartementengebouwen,die de Schippersflat nog in hoogte zullen over-treffen. Het silhouet van Deventer zal er nietmooier van worden, maar we staan machteloos.

Lamme van DiesepleinMet de plannen voor deze bakermat van deModerne Devotie ging het in de loop van ditjaar in de goede richting. Samen met vele anderen wist ons bestuurslid Piet Tillema de gemeente te overtuigen van een herinrichting,die een goede entourage biedt voor een waar-dige herdenkingsplaats voor de in West-Europameest bekende Deventernaar, Geert Groote.

Bestuur

We moesten helaas afscheid nemen van GerardPrinsen, die na 10 jaar om persoonlijke redenenzijn bestuurslidmaatschap opgaf.Tijdens de algemene bestuursvergadering van

maart trad als spreker op de heer

14

Stic

hti

ng

Page 15: Nieuwsbrief Oud Deventer...log, waaruit Deventer ernstig bescha-digd te voorschijn kwam. De grond-leggers van de stichting wilden bereiken dat in de wederopbouwpe-riode, met name waar

A.G.P. Cremers, tot voor kort voorzitter van deVrienden van de Stadskern Zwolle. Deze vereni-ging van niet minder dan 1000 leden werd ge-confronteerd met diverse plannen voor hoge ensoms kolossale nieuwbouw buiten - maar somswel heel dicht bij - het centrum. Zijn beschou-wingen aangaande de ‘Peperbus’ als omstredenmaat voor de directe omgeving waren voor onsleerzaam.

In januari ontvingen wij in het Domus Magnaaan de Noordenbergstraat onze donateurs, waarvan er een veertigtal belangstelling toonden.De traditionele bijeenkomst met de redactie vanhet Deventer Jaarboek (een uitgave, die mededoor onze stichting mogelijk wordt gemaakt) enhet bestuur van de Vereniging Oud Deventervond plaats op 8 november.

Het algemeen bestuur vergaderde drie maal enhet dagelijks bestuur twaalf maal. Onze nieuws-brief verscheen twee maal.

Hans van Beeck, secretaris

(advertentie)

15

Website

Breng een bezoek aan de website van

de Stichting Oud Deventer!

Geef uw reacties op onze mededelingen

en onze standpunten:

www.oud-deventer.nl.

Oud

Dev

ente

r

Page 16: Nieuwsbrief Oud Deventer...log, waaruit Deventer ernstig bescha-digd te voorschijn kwam. De grond-leggers van de stichting wilden bereiken dat in de wederopbouwpe-riode, met name waar

16

COLOFON

De Stichting Oud Deventer komt sinds 1948 op voor het culturele erfgoed van onze stad. Vanaf 1996 geeft zij een Nieuwsbrief uit,

die twee maal per jaar verschijnt. Wie de Nieuwsbrief wil ontvangen, kan zich opgeven bij het redactieadres: Bergstraat 15,

7411 ER Deventer. Telefoon 0570-613764. E-mailadres: [email protected].

Alle ongesigneerde artikelen zijn afkomstig van deredactie, die als volgt is samengesteld:

J.A. van Beeck, B.J.M. Duimel en C.M. Elderink.Voor de inhoud van ingezonden brieven

is de redactie niet verantwoordelijk. Zij behoudt zich het recht voor

deze te bekorten. Tenzij anders vermeld zijn de foto's gemaakt

door C.M. Elderink.U vindt de Nieuwsbrief op internet

onder www.oud-deventer.nl. Wilt u het werk van de

Stichting Oud Deventer financieel steunen, geeft u zich dan op als donateur.

Uw bijdrage (minimaal € 16,- per jaar) is meer dan welkom op rekening 63.16.63.002, t.n.v. Penningmeester Stichting Oud Deventer,

Noordenbergsingel 6, 7411 SE Deventer.

De discussie over de Brinkgarage is achter de rug. Wij halen opgelucht adem.Zou de Brink zonder de Stichting Oud Deventer de Brink gebleven zijn?

Wij denken van niet. Onze actie heeft veel geld gekost, maar ook resultaat gehad. Ook in de toekomst valt er voor ons nog veel te doen.

Steun ons door voor minimaal € 16,- per jaar donateur te worden.

JA, IK WIL DE STICHTING OUD DEVENTER STEUNEN

MET EEN BEDRAG VAN € ........ PER JAAR

Inmiddels heb ik bovenstaand bedrag overgeboekt op rekening 63.16.63.002 t.n.v. de penningmeester Stichting Oud Deventer

Naam :. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Adres :. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Woonplaats :. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Handtekening

Deze bon uitknippen en in enveloppe mét of zonder postzegel opsturen naar

STICHTING OUD DEVENTERAntwoordnummer 823, 7400 WB Deventer

✁(advertentie)