1

1 BESTE LEZER

2 Wereld Alzheimer Dag 2011

3 THEEHUIS

4 ALZHEIMER CAFE

VAKANTIETIPS

WIJSHEID

5

6

8 HET RIJKE VERLEDEN

9 REGIOWEETJES

UITGELICHT

7

NIEUWSBRIEF

ANZW ZAANSTREEK/WATERLAND

Beste lezer,

De lente is aarzelend van start gegaan en de weerbode belooft beter weer, dus hebben we de zomerjas voorin in de kast opgehangen en hopen we op meer warmte en vooral op meer zon! Om alvast in de zomerstemming te komen plaatsen we hierbij een zonnige fotocollage.

Wij, bestuur en vrijwilligers, gaan bijna onze zomerstop maken om bij te komen van alle drukte van het afgelopen seizoen om de accu’s op te laden voor het nieuwe seizoen. Ondanks dat we aan een pauze toe zijn, zitten wij nu al vol nieuwe plannen en hebben er zin in om deze in september van dit jaar te gaan uitwerken! In deze Nieuwsbrief halen we alvast een tipje van de sluier op. Verder kunt u weer nieuws lezen over het Alzheimer Turks Theehuis en de Alzheimer Cafés. Daarnaast treft u interessante informatie aan, de Wereld Alzheimer Dag boottocht komt in beeld en verder worden weer veel regio wetenswaardigheden gemeld en kunt u een beetje terug in de tijd en een prachtige wijsheid lezen. Wij wensen u een hele fijne zomer periode toe!

1

Uitgave

1

2

WERELD ALZHEIMER DAG 2013 Informatieve gezellige boottocht voor mensen met geheugen- problemen en hun mantelzorgers. Vaart u ook met ons mee? Dit jaar organiseren wij wederom een informatieve, maar vooral

gezelige, ontspannende boottocht op 21 september dit jaar. De boottocht valt dit jaar precies op de Wereld Alzheimer Dag (WAD). De WAD wordt jaarlijks op 21 september gehouden. Vorig jaar werd de boottocht wederom zo’n succes dat herhaling niet meer dan logisch is. Wij hopen dit jaar dan ook weer veel belangstellenden blij te kunnen maken en te mogen verwelkomen op de Claes Horn. Wij hebben voor u het volgende programma in petto: Alle bootgasten krijgen kort na aanvang koffie aangeboden met een heerlijk gebakje en tijdens het uitreiken van allerlei informatie zorgen Age en Carola voor muzikale optredens. Tussendoor is er gelegenheid tot vragenstellen of

kennis te maken met de anderen aan boord. Dit is in het kader van lotgenotengenotencontact. Na een tijdje varen komen we aan bij de Zaanse Schans en wordt hier aangemeerd. Iedereen die dat wil kan hier een uurtje passagieren, maar aan boord blijven kan natuurlijk ook. Daarna volgt er circa 13.00 uur aan boord een verzorgde lunch, welke bestaat uit soep, broodjes en drank. Bij mooi weer is het dek een aanrader! Boven aan dek is het namelijk heerlijk vertoeven, er zijn voldoende zitplaatsen, het uitzicht is prachtig en alle prachtige Zaanse plekjes komen voorbij. Zelfs de zwanen komen even vriendelijk gedag zeggen. Er wordt volop genoten. Soms waagt men een dansje, dus de stemming aan boord is altijd opperbest! Vervolgens maakt de boot zich op voor de terugvaart, dan is het tijd voor alle hens aan dek!

TURKS THEEHUIS Wat waren we blij met het gebruik van de mooie restaurantruimte in het Erasmushuis maar al snel bleek deze toch niet zo geschikt voor ons Alzheimer Theehuis. Allerlei bijgeluiden van gezellig koffiedrinkende bewoners, drukke geluiden uit de keuken en het geluid van een afzuiginstallatie maakten de ruimte toch wat minder geschikt. In januari verhuisde het Theehuis daarom naar de multifunctionele ruimte en daar was het prima. Een prettige intieme ruimte zonder bijgeluiden waar we ongestoord onze gasten kunnen ontvangen en een interessant programma in het Turks kunnen aanbieden. Onze gespreksleider Arzu

Harmankaya- Amak heeft goed contact met de gasten, spreekt prachtig Turks, heeft veel inhoudelijke kennis over dementie en zorgt er ook voor dat het thema goed aan bod komt. Natuurlijk is het in het Theehuis ook altijd erg gezellig. Op onze zoektocht naar een geschikte ruimte hebben we dit seizoen veel steun gehad aan Willy Buysman, managementassistente, en andere medewerkers van het Erasmushuis. Het laatste Alzheimer Theehuis van dit seizoen vond plaats op donderdag 25 april, Drs. Ösgül Uysal, neurologe in het A.M.C. was aanwezig en is betrokken bij de Symbol studie. Dit is een onderzoek en behandeling van geheugenstoornissen bij huiswonende oudere migranten met Nederlands als tweede taal.

3

2

3

AFDELING

ZAANSTREEK/WATERLAND

Tijdens deze bijeenkomst is er gefilmd door het team van Ireen van Ditshuyzen (IDTV). De film wordt gemaakt in het kader van de campagne DementieEnDan en zal medio september op televisie worden uitgezonden. Wat verder in deze Nieuwsbrief krijgt u meer uitleg over de campagne. In het Alzheimer Theehuis werkt Alzheimer Nederland samen met Saen Professionals, Evean en Huzur

Het Alzheimer Theehuis is een trefpunt voor Turkse mensen met dementie, hun partners, familieleden en vrienden. Ook hulpverleners en andere belangstellenden zijn van harte welkom. Turkse geïnteresseerden kunnen elkaar op iedere laatste donderdag van de maand treffen in het Alzheimer Theehuis. Er is altijd een interessante ochtend voorbereid met verschillende thema’s en gastsprekers.

De gasten praten met elkaar over de dingen die ze meemaken en over mogelijkheden voor hulp en dienstverlening en dat allemaal in een gemoedelijke sfeer. Het programma duurt ongeveer twee uur en vindt plaats in het Turks. Het nieuwe seizoen gaat van start op donderdag 28 november 2013 wederom in het Erasmushuis, Noorderven 79, Zaandam. Door Cock Willemse, coordinator Turks Theehuis

ALZHEIMER CAFE

Het Alzheimer Café is een maandelijkse informele bijeenkomst voor mensen met (lichte) dementie, hun naasten, hulpverleners en belangstellenden. Het Alzheimer café concept is in 1997 bedacht door psychogerontoloog Dr Bère Miesen. Samen met de regionale afdeling Z/W van Alzheimer Nederland en de werkgroep wordt hier invulling aangegeven. De maandelijkse bijeenkomsten (van september t/m juni) starten met een inleiding door de gespreksleiding en samen met een (ervarings-) deskundige wordt ingegaan op het onderwerp. Daarna kunnen de bezoekers ideeën, informatie en ervaringen uitwisselen. Op de eerste woensdag van de maand wordt het Café in de Zaanstreek gehouden en op de tweede woensdag van de zelfde maand in Waterland. De afgelopen maanden waren voor de Cafees in Zaanstreek en Waterland enerverende momenten met wederom boeiende onderwerpen en gastsperkers. Vooral het Nieuwjaarscafé in Purmerend en in februari

het Cafe met het onderwerp intimiteit sprongen eruit. Mede dankzij de bijzondere inzet van gastspreker Sjef van Bommel. Sjef van Bommel is de schrijver van het prachtige boek ‘Ik ben niet kwijt’. Het is iedere keer weer spannend om te zien wat er gebeurt en hoe men op elkaar reageert. Het is fijn om te zien hoeveel betrokken vrijwilligers zich altijd maar weer inzetten. Daar zijn we echt blij mee. In het Café van Zaandam heeft Adinda de Baat om persoonlijke redenen besloten haar gespreksleiderschap neer te leggen. We waren heel blij met haar inzet en vinden het natuurlijk ook heel jammer dat zij er niet meer bij zal zijn. Vanuit het Afdelings Bestuur en binnen de Werkgroep zal in de komende maanden veel aandacht worden gegeven aan de omwikkelingen rondom het Cafe.

Door Marijke Lichtenauer, coordinator van de Cafees in Zaanstreek/Waterland

4

4

VAKANTIETIPS Op vakantie gaan is spannend voor iedereen. Voor mensen met dementie en hun omgeving vraagt dit om extra maatregelen. Om nog beter voorbereid te zijn, volgen hier tien tips die de vakantie aangenamer laten verlopen. Zo gaat u veilig en comfortabeler op reis.

Tien tips voor reizen met een reisgenoot met dementie: Legitimatie en adresgegevens

Voorzie de reisgenoot met dementie van een identiteitsbewijs en adresgegevens van de verblijfslocatie. Hang deze gegevens aan een kettinkje om de nek of stop deze gegevens in de broekzak. Behoud structuur

Probeer alles zo vertrouwd mogelijk te houden. Bied structuur door vast te houden aan bed- en etenstijden en neem bijvoorbeeld favoriete nachtkleding en een eigen kussen mee. Goed voorbereiden

Wees goed voorbereid. Neem genoeg rust voor de vakantie en begin tijdig met inpakken. Bekijk ook wat de mogelijkheden voor medische ondersteuning zijn op de vakantiebestemming. Plan juiste activiteiten

Maak een reisschema. Vermijd activiteiten met grote groepen, drukke locaties en energieke kinderen. Neem beperkingen in acht

Houd rekening met de mogelijkheden en beperkingen van de reisgenoot met dementie. Bedenk daarbij ook goed wat uw eigen capaciteit als zorgverlener is. Vermijd langere reistijd

Beperk lange vluchttijden en autoritten. Zorg dat uw reisgenoot voldoende afleiding heeft door bijvoorbeeld bladen, puzzels of foto's mee te nemen.

Rijd veilig Bestuurt u een auto en uw reisgenoot voelt zich ongemakkelijk? Stop de auto en probeer uw reisgenoot te kalmeren. Zo vermijdt u ongelukken.

Directe vlucht, documentatie en medicatie Kies voor een directe vlucht naar een bestemming. Zorg dat u beschikt over de belangrijke documenten van uw reisgenoot met dementie. Draag medicatie mee in de handbagage. Rustige en veilige hotelkamer

Vraag om een grote en rustige kamer als u in een hotel verblijft. Vermijd kamers met glazen deuren en wanden. Informeer eventueel naar een mogelijkheid om de deur te vergrendelen zodat uw reisgenoot 's nachts niet kan gaan dwalen. Maak alternatieve plannen

Houd alternatieve plannen voor de vakantie in gedachte. Zo kunt u adequaat reageren op de gemoedstoestand van uw reisgenoot. Vakanties voor mantelzorgers met een

thuiswonende partner met dementie Er zijn ook speciale zorgvakanties bedoeld voor personen met dementie en hun mantelzorgers/reisgenoten. Zo kan men bijvoorbeeld een week in een hotel verblijven in een rustgevende omgeving. Een team van deskundigen en vrijwilligers staan klaar om iedereen een bijzondere week te bezorgen. De continue zorgbehoefte kan de dagelijkse verzorging van de partner met dementie heel zwaar maken. Tijdens de vakantie kan die zorg worden overlaten aan deskundige vrijwilligers, die zeer goed op de hoogte zijn van dementie en de juiste benadering. Men krijgt daardoor de gelegenheid zich te ontspannen of er, alleen of samen, op uit te gaan. Er kunnen diverse uitstapjes gedaan worden, bijvoorbeeld een boottocht, een muzikale avond of een middagje winkelen. In de directe omgeving van Dennenheul, De Heerenhof en De Werelt is van alles mogelijk, zoals wandelen en fietsen in de fraaie natuur. Bovendien kan men in contact komen met andere mensen die ook dagelijks hun partner verzorgen. 'Het uitwisselen van ervaringen werkt stimulerend en inspirerend', vertellen de vakantiegasten die in het verleden aan deze vakanties deelnamen. Het contact met lotgenoten en de mogelijkheid op een zorgeloze manier dingen te ondernemen, maakt dat men zich snel thuis zal voelen. Meer informatie vindt u op de website van http://www. hetvakantiebureau.nl. Gaat u liever naar Spanje? Bekijkt u dan eens het aanbod van de Argos Zorggroep.

5

5

6

AFDELING

ZAANSTREEK/WATERLAND

Een tablet (iPad) biedt veel mogelijkheden, dit was al eerder bekend, maar zelfs voor dementerenden kan het gebruik van een tablet veel opleveren. Van ouderen die dagelijks op internet zoeken, is inmiddels al bekend dat zij een gezonder brein hebben. Bij licht dementerenden worden delen van de hersenen geprikkeld. Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat grote delen van de hersenen zo aan het werk worden gezet. Lezen houdt de hersenen bezig, dat blijkt en zoeken en surfen op het web zet veel meer hersendelen aan het werk. Dus niet alleen ‘gezonde’ ouderen, maar ook licht dementerenden hebben profijt van een tablet. Zij kunnen op de tablet hun dagindeling lezen, foto’s en films bekijken. De lapatop kan ook structuur bieden dat kan d.m.v. verschillende mogelijkheden.

- Een belsignaal. Wanneer het alarm gaat, weet men dat de medicatie moet worden ingenomen. Velen vergeten ook te eten, wat er voor zorgt dat ze sneller opgenomen moeten worden in het ziekenhuis. Het alarm zal hen waarschuwen wanneer ze moeten eten. - Ondersteunen in de oriëntatie. Een thuiswonende dementerende kan worden ondersteund in de oriëntatie, in de zelfstandige daginvulling en in de uitvoering van zeer regelmatig terugkerende handelingen - Levensboek. Het levensboek kan in de zorg voor dementerenden veel toegankelijker worden, uitgebreid en multimediaal gebruikt worden. Er kunnen naast de bewegende foto’s ook filmpjes (life beelden) .

UITGELICHT - Muziek. Een iPad kan op de persoon toegesneden aanbod aan preferente muziek binnen handbereik brengen. Er zijn sowieso 19 redenen bekend waarom een tablet (iPad) de ideale seniorencomputer is. Niet alleen peuters kunnen intuïtief omgaan met de iPad. Ook zeventigers en tachtigers die nooit iets met computers hadden, werken er vrijwel meteen prettig op. 1. De iPad sluit aan bij de behoeftes van senioren 2. De iPad past naadloos in de lifestyle van

senioren 3. Puzzelen en andere spelletjes doen, bijv. een

spelletje kaarten 4. Foto’s / films kijken 5. Lezen van kranten en boeken, met letters zo

groot als je nodig hebt -of je laat het voorlezen 6. Muziek luisteren 7. Kijken hoe laat de trein gaat, of de bus 8. Tv kijken van dichtbij, met je gezicht zo’n beetje

in het scherm (in plaats van zo’n vergrootglas voor de beeldbuis)

9. Geen muis, maar grote knoppen waar je met je vinger op kunt klikken

10. Je kunt gewoon pagina’s omslaan, geen gezoek naar het altijd veel te kleine linkje

11. Een laptop of netbook heeft een te priegelig toetsenbord en scherm en heeft zo’n kleine touchpad

12. De iPad is weer niet zo klein als een iPhone of andere smartphone

13. Een virtueel toetsenbord is geen bezwaar: de meeste senioren typen rustig

14. Draagbaar, ook als je niet sterk bent. En je stopt ‘m zo in je tas erbij

15. Begrijpelijke programma’s (apps) grote knoppen en veel rustiger dan drukke websites met warrige navigatie, waarbij je bovendien zomaar van de ene op de andere site belandt

16. Geen grote en lelijke computer in je kamer 17. Boeken of de krant online 18. Videocontact met familie en verzorgers 19. Dagje niet lekker? Bediening van apparaten in

huis met je tablet vanuit je e.d. of stoel: gordijnen open en dicht, licht uit, et cetera.

6

7

ZAANSTREEK/WATERLAND

WIJSHEID

Wat kost het nu?

Het kost niet zoveel

iemand een glimlach te schenken of je hand op te steken

voor een vriend'lijke groet.

Zoiets kan opeens de zon laten schijnen in het hart van de mens, die je zomaar ontmoet.

Het kost niet zoveel een hand uit te steken

om een ander een beetje behulpzaam te zijn. Een dankbare blik is vaak de beloning

al was de moeite voor u maar slechts klein.

Het kost niet zoveel om je hart wat te openen voor de mens om je heen, z'n vreugd en verdriet. Wees blij, dat je zo wat kon doen voor een ander!

Of is die ander je naaste soms niet?

Het kost maar heel weinig je arm om een schouder, of alleen maar een zachte druk van een hand.

't Is vaak voor de ander of zij even in een klein stukje paradijs is beland.

Het kost toch zo weinig om een ander te geven iets wat je zelf toch zo heel graag ontvangt.

Liefde! Alleen door dat weg te schenken krijg je terug, meer dan je ontvangt.

O, die vriend'lijke glimlach

dat eventjes groeten, die arm om je schouder,

de hulp die je bood. Het kost allemaal bij elkaar toch zo weinig,

maar in wezen is het ontzaglijk groot.

De wijze is niet iemand die alle

antwoorden heeft. De wijze is iemand die geen vragen meer

heeft..

7

8

AFDELING

ZAANSTREEK/WATERLAND

ZAANSTREEK/WATERLAND

HET RIJKE VERLEDEN

Elke dag kende in de jaren

vijftig zijn specifieke taken:

Maandag: wasdag

Dinsdag: strijkdag

Woensdag: gehaktdag

Donderdag: versteldag

Vrijdag: visdag

Zaterdag: klusjesdag

Zondag: rustdag

8

ZAANSTREEK/WATERLAND

REGIOWEETJES

Campagne DEMENTIEENDAN in de week 20 – 29 september 2013 Wat is de Campagne DementieEnDan?

De Campagne DementieEnDan belicht hoopgevende ontwikkelingen: internationaal wetenschappelijk onderzoek, maar vooral ook dichtbij en laagdrempelig zoals ontmoetingscentra in de wijk, muziek als bron van herinneringen en sleutel tot contact, bewegingsonderzoek, het belang van helder licht, goede voeding. Prettige woonvormen met oog voor de achtergrond en wensen van bewoners. En dan zijn er nog technische middelen als ict en sensoren die veiligheid bieden en een grotere onafhankelijkheid.

Met het documentaire tweeluik DementieEnDan (AVRO, Ned 2, 23 en 24 september 2013 om 21.00 uur) en educatief materiaal willen we bijdragen aan meer kennis en een betere behandeling en bejegening. Dat begint met kijken en dat geldt voor iedereen: mantelzorger, dokter, baliemedewerker bij de bank, notaris en buurman. De Campagne DementieEnDan bundelt de krachten van diverse partners: muziektheater, filmvertoningen in 200 Alzheimercafés, presentatie van lesmateriaal op scholen en universiteiten, debat met zorgverzekeraars, speciale stageweken, koplopers uit wetenschap en zorg en bijzondere aandacht in landelijke en regionale media.

Het Alzheimer Café komt naar je toe! Om het Alzheimer café nog toegankelijker en beter bereikbaar te maken voor de bewoners van Zaanstad, heeft het bestuur de intentie om vanaf het nieuwe seizoen (te beginnen op de datum 4 september a.s.) de wijk in te gaan. Onder het motto het "Alzheimer Café komt naar je toe" organiseert het Alzheimer Café Zaanstreek als initiatiefnemer deze bijeenkomsten. Het is de bedoeling dat het dus een mobiel Alzheimer Café gaat worden, waar als vanouds aan de hand van een onderwerp met gastsprekers voorlichting en informatie wordt gegeven.

Via publicatie in de lokale media wordt u op de hoogte gehouden, welke locaties wij denken te gaan bezoeken. Het Alzheimer Café is een informele ontmoetingsplek voor mensen die met dementie te maken hebben, zowel partners en kinderen als mensen die zelf aan een vorm van dementie lijden. Er heerst een ongedwongen sfeer zodat lotgenotencontact snel ontstaat. Hier kunnen de bezoekers met elkaar van gedachten wisselen, een luisterend oor vinden of met eigen ervaringen andere bezoekers helpen.

Wat is nu een Ontmoetingscentrum? Het ontmoetingscentrum (OC) is een laagdrempelige voorziening die zich onderscheidt van het huidige aanbod van dagvoorzieningen voor mensen met dementie en hun mantelzorgers doordat

• De ondersteuning zich zowel op de persoon met dementie als op de mantelzorger richt

• Alle ondersteuningsactiviteiten op één laagdrempelige locatie (buurtcentra, ouderencentra) worden aangeboden

• De gekozen welzijnslocaties sociale integratie met andere buurtbewoners mogelijk maakt

• De begeleiding wordt geboden door één klein vast professioneel team

• Er casemanagement wordt geboden

en, zo nodig, multidisciplinaire zorg wordt georganiseerd. Het team werkt hiertoe samen met andere zorgaanbieders en welzijnsinstellingen in de wijk / regio

• Een laagdrempelige, kleinschalige, ondersteuning die dichtbij huis is, maakt het voor de persoon met dementie gemakkelijker om hulp te aanvaarden.

Het OC heeft vergeleken met reguliere dagbehandeling een positief effect op de draagkracht van mantelzorgers (minder ervaren belasting, langer en beter volhouden van de zorg, uitbreiding sociaal netwerk) en het functioneren van dementerenden (minder gedragsproblemen, uitstel van verpleeghuisopname). Dit blijkt uit onderzoek van het VU medisch centrum (Dröes, 1996).

9

9

Contactadres: Secretariaat afd. Zaanstreek Waterland p/a Mellum 16, 1506 BM Zaandam 075 6144044 WAD2013@clifa.nl

Wereld Alzheimer Dag 2013 Na het succes van vorig jaar organiseert de afdeling Zaanstreek Waterland opnieuw op

zaterdag 21 september tussen 9.30 uur en 14.30 uur, een verzorgde boottocht

op de Claes Horn, 1 ½ varen met lunch, tussendoor gelegenheid tot passagieren op de Zaanse Schans en daarna opnieuw 1 ½ uur varen met koffie/thee met iets lekkers én vertier

Persoonlijke informatie Volledige naam Volledige namen indien aanmelding door echtpaar

Huisadres Woonplaats Telefoon thuis Mobiele telefoon

E-mailadres thuis

Informatie over contactadres

Volledige naam Huisadres Woonplaats Telefoon thuis Mobiele telefoon

E-mailadres thuis Relatie (zoon/dochter/echtgenoot enz)

Informatie voor noodgevallen en medische informatie Naam contactpersoon bij noodgevallen

Adres contactpersoon bij noodgevallen

Telefoon contactpersoon bij noodgevallen

Naam arts

Telefoon arts

Informatie over dieet Met de volgende dieet wensen dient rekening gehouden te worden

Kosten Voor deelname aan de boottocht vragen wij van u, ter tegemoetkoming van de kosten, een bijdrage van € 7,50 per persoon over te maken op RABO rek.no: 1506.53.166 onder vermelding van: WAD Boottocht 2013

10

Wij hopen dat deze nieuwsbrief u heeft uitgenodigd tot een

inspirerend leesuurtje! Aan de Nieuwsbrief werd

gewerkt door: Marijke Lichtenauer en

Cock Willemse Vormgeving: Nel Koppers

UITGAVE: Juni 2013

© AN Z/W Nko

Campagneweek 20 – 29 september 2013

Wat is de Campagne DementieEnDan? Verbinding tussen Zorg & Wetenschap De Campagne DementieEnDan belicht hoopgevende ontwikkelingen: internationaal wetenschappelijk onderzoek, maar vooral ook dichtbij en laagdrempelig zoals ontmoetingscentra in de wijk, muziek als bron van herinneringen en sleutel tot contact, bewegingsonderzoek, het belang van helder licht, goede voeding. Prettige woonvormen met oog voor de achtergrond en wensen van bewoners. En dan zijn er nog technische middelen als ict en sensoren die veiligheid bieden en een grotere onafhankelijkheid. Documentaire & Educatief materiaal Met het documentaire tweeluik DementieEnDan (AVRO, Ned 2, 23 en 24 september 2013 om 21.00 uur) en educatief materiaal willen we bijdragen aan meer kennis en een betere behandeling en bejegening. Dat begint met kijken en dat geldt voor iedereen: mantelzorger, dokter, baliemedewerker bij de bank, notaris en buurman. Campagneweek 20 – 29 september 2013 De Campagne DementieEnDan bundelt de krachten van diverse partners: muziektheater, filmvertoningen in 200 Alzheimercafés, presentatie van lesmateriaal op scholen en universiteiten, debat met zorgverzekeraars, speciale stageweken, koplopers uit wetenschap en zorg en bijzondere aandacht in landelijke en regionale media.