Nieuwe strategieën voor mondiale biodiversiteit

Prof. dr. Maarten Hajer

2

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Waarom deze studie?

Convention on Biological Diversity (CBD)Rio de Janeiro 1992193 landen, 3 doelen

18-29 oktober 2010: COP10 in Nagoya Conclusie: doelen voor 2010 zijn niet gehaaldBepaling nieuwe doelen

‘Verken (haalbare) oplossingen’Verzoek Executive Director UNEP aan LNV

3

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Wat is biodiversiteit eigenlijk?

Veelomvattend begrip met diverse aspectenBiodiversiteit (E.O. Wilson)

Samentrekking “Biological Diversity”Totaal van genen, soorten en ecosystemen in een regio

4

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Wat is biodiversiteit eigenlijk?

Veelomvattend begrip met diverse aspectenBiodiversiteit (E.O. Wilson)

Samentrekking “Biological Diversity”Totaal van genen, soorten en ecosystemen in een regio

Indicatoren van CBDAreaal ecosystemen Aantal en vóórkomen van soortenStatus van bedreigde soorten (o.a. rode lijst) Genetische diversiteit Dekkingsgraad beschermde gebieden

5

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Waarom is biodiversiteit belangrijk?

Mensen dragen verantwoordelijkheid voor natuurNatuur in stand houdenBeschermen van (bedreigde) soorten

De natuur is nuttig voor mensenHulpbronnen (voedsel, hout, water)Productiesysteem (bodem voor landbouw)Regulerend (wateropslag, koolstof in bodem, klimaat)

6

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Oorzaken van biodiversiteitsverlies

Water:In oceanen: overbevissing, vervuilingIn meren en rivieren: eutrofiëring, dammen

Landgebruik: Voor voeding; meer vlees bij hoger inkomen; Bio-energie geeft extra vraagBosbouw voor hout en papier zal groeien

Infrastructuur, versnippering en verstoring: Groeiende, rijkere wereldbevolking, verstedelijkingLuchtverontreiniging door verkeer, energie

Klimaatverandering

7

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Oorzaken van biodiversiteitsverlies tot 2050 zonder extra beleid

8

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Doelen niet gehaald, wel veel inspanningen...

9

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

.. maar verlies gaat door

10

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Aantasting natuurlijke hulpbronnen

11

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Invloed van de mensheid op de natuur

100%

100%

0%

MSA

Natuurlijk

12

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Invloed van de mensheid op de natuur

97%

100%

0%

MSA

1700

13

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Invloed van de mensheid op de natuur

97%

100%

0%

MSA

1750

14

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Invloed van de mensheid op de natuur

96%

100%

0%

MSA

1800

15

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Invloed van de mensheid op de natuur

93%

100%

0%

MSA

1850

16

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Invloed van de mensheid op de natuur

90%

100%

0%

MSA

1900

17

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Invloed van de mensheid op de natuur

77%

100%

0%

MSA

1970

18

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Invloed van de mensheid op de natuur

71%

100%

0%

MSA

2000

19

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Invloed van de mensheid op de natuur

65%

100%

0%

MSA

2030

20

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Invloed van de mensheid op de natuur

62%

100%

0%

MSA

2050

21

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Veel opties om verlies te beperken

‘Traditioneel beleid’Meer beschermde gebieden en minder ontbossing

PBL: drukfactoren aanpakkenVerminder uitbreiding landbouwgrond door hogere opbrengst/ha; minder verlies in de keten; minder vleesMaak bosbouw efficiënter (plantages) en minder schade bij kappenBeheers klimaatveranderingOceanen: verlaag de vangst voor herstel van de visstand

22

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Effecten ambitieus combinatiepakket

23

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Effecten van opties

24

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Effecten van opties

25

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Effecten van opties

26

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Effecten van opties

Samenvattende conclusies van de studie

Het stoppen van biodiversiteitsverlies is nauwelijks mogelijkBescherming van waardevolle natuurgebieden is belangrijk maar onvoldoendeMaatregelen in samenhang zijn nodig, zoals

verhoging voedselproduktiviteit tegengaan van ontbossing vermindering vleesconsumptie

Een slim pakket kan het verlies afremmen, maar ook positief bijdragen aan voedselvoorziening, honger en klimaatverandering

27

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

28

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Haalbaarheid en sturing nog open vragen

Zijn de opties uitvoerbaar?

Wat zijn de directe en indirecte kosten?

Wie betaalt die kosten?

Kunnen ze voldoende draagvlak krijgen?

Wordt concept van ‘meeliften’ breed opgepakt?

Worden de voordelen ‘eerlijk’ verdeeld?

29

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

Implicaties voor de rol van de UN

Samenwerking en afstemming zijn nodig

Huidige structuur is juist versnipperdFAO: landbouw, voedselWHO: gezondheid (relatie met voedsel)UNFCCC: klimaatUNFF: bosbouwUNEP: milieu (waaronder biodiversiteit)CBD: biodiversiteitUNDP: ontwikkeling

30

Persconferentie “Opties voor Biodiversiteit “5 oktober 2010

www.pbl.nl