Niet (te) geloven 40 jaar - deMens.nu...1971 de vzw Unie Vrijzinnige Vereningen op. Dit was het...

uvvIS

SN 0

772-

6627

• A

fgift

ekan

toor

Bru

ssel

X

Vera

ntw

oord

elijk

e ui

tgev

er: S

onja

Egg

eric

kx

Vers

chijn

t tw

eem

aand

elijk

s

2011

- 2

8ste

jaar

gang

nr.

2

uvv

Niet (te) geloven

40 jaarUnie Vrijzinnige Verenigingen

Van de redactie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3

Dossier: Niet (te) geloven - 40 jaar Unie Vrijzinnige Verenigingen - dossier V¬ Een nieuw jaar, een nieuw begin. Nieuwjaarsboodschap Sonja Eggerickx . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4¬ Een erevoorzitter vertelt… deel 1. Hiep, hiep, hoera, UVV is 40 jaar! Interview met Leo Ponteur - Liza Janssens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7¬ Samenleving zoekt vrijwilligers. Over het belang van een goede vrijwilligerswerking voor samenleving en organisaties - Emily Verté .11

¬ Vrijwilligerswet - Klaas Nijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17

¬ Vier generaties vrijwilligers – Jenoff Van Hulle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20

¬ Een erevoorzitter vertelt… deel 2. Zij dragen de vlam van de vrijzinnigheid uit. Interview met Leo Ponteur - Liza Janssens . . . . . . . . . .25

¬ Vrijwilligers van bij ons… - Sonny Van de Steene . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28

¬ Vrijzinnige Free Willy's en Marjetten gezocht - Jenoff Van Hulle. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30

UVV belichtPrikbord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32

¬ Op zoek naar een zinvol engagement? Neem contact op met het CMD in je buurt!. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32

¬ 18de World Humanist Congress . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32

¬ Filmcyclus: Beelden van vrouwen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33

Varia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33

¬ Opiniestuk ‘Individuele burgers beschikken over een geweten, instellingen niet’ – Luc Devuyst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33

¬ Opiniestuk ‘Mensenrechten: wat als het feest voorbij is?’ – Sonja Eggerickx . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34

¬ Lezersbrief ‘Wat is een menswaardig leven?’ – Sonja Eggerickx . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35

¬ Opiniestuk ‘De nieuwe CD&V: naar de restauratie van het conservatieve en parochiale Vlaanderen?’ – Luc Devuyst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35

¬ Vrijzinnigheid in beeld? - Riet Lavreysen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37

¬ Warme dekens in barre tijden - Yasmina El Boubkari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38

Een moreel consulent vertelt…¬ Als mens bezig zijn met mensen… - Ines Jottier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39

Diversen¬ Boekbespreking Een zijden draadje. Kinderen, jongeren en beslissingen rond het levenseinde – Franky Bussche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41

¬ Boekbespreking Overgangsrituelen – Franky Bussche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42

Internationaal¬ Luxemburgse humanistische organisatie opgericht - Jenoff Van Hulle. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43

Vrij-On-Zinnig - Klaas Nijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43

Kruiswoordraadsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44

Jongeren en cultuur¬ Werken en reizen doorheen de tijd - Liza Janssens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45

Info Vrije Universiteit Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47

Centra Morele Dienstverlening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48

HOOFDREDACTIEAnne-France KetelaerMarina Van Haeren

REDACTIEMEDEWERKERSFranky BusscheVeerle CannootLiza JanssensKlaas NijsSonny Van de Steene Jenoff Van Hulle

COÖRDINATORSonny Van de Steene

LAY-OUTGrafiekGroep

UVV-infoWORDT GRATIS VERSPREID BINNEN DE VRIJZINNIGE GEMEENSCHAP.DE REDACTIE VAN UVV-INFO IS NIET VERANTWOORDELIJK VOORDE INHOUD VAN DE DOOR DERDEN GELEVERDE ARTIKELS.

UNIE VRIJZINNIGE VERENIGINGEN VZW

Federaal Secretariaat

Brand Whitlocklaan 87

1200 Sint-Lambrechts-Woluwe

T 02 | 735 81 92

F 02 | 735 81 66

[email protected]

www.unievrijzinnigeverenigingen.be

CONFORM DE WET TOT BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSSFEER TENOPZICHTE VAN DE VERWERKING VAN PERSOONSGEGEVENS (8 DECEMBER 1992)DELEN WIJ U MEE DAT EEN AANTAL VAN UW PERSOONSGEGEVENS OPGENOMENWORDEN IN ONS ADRESSENBESTAND.UVV ZAL, ALS HOUDER VAN DIT BESTAND, UW GEGEVENS VERWERKEN IN HET KADERVAN VOLGEND DOELEIND: VERSPREIDEN VAN PUBLICATIES EN INTERNE COMMUNICATIE.

OP SCHRIFTELIJK VERZOEK, GERICHT AAN MEVROUW MARINA VAN HAEREN,SECRETARIS-GENERAAL, BRAND WHITLOCKLAAN 87 TE 1200 SINT-LAM BRECHTS -WOLUWE, KAN U EEN OVERZICHT KRIJGEN VAN DE DOOR UVV OVER U OPGESLAGENPERSOONSGEGEVENS. ONJUISTE GEGEVENS VERBETEREN WIJ OP UW VERZOEK.

REACTIES OP DIT NUMMER KAN U STEEDS DOORMAILEN NAAR [email protected],DEZE WORDEN, NA OVERLEG EN GOEDKEURING DOOR DE KERNREDACTIE,GEPLAATST OP DE WEBSITE BIJ DE RUBRIEK REACTIES VAN DE DESBETREFFENDEUVV-INFO OF VERSCHIJNEN IN DE VOLGENDE UVV-INFO.

I N h o u d P A G I N A

Lid van de Unie

van de Uitgevers van

de Periodieke Pers

In UVV-info Fin? stond op pagina 38 een foto met onderschrift ‘Leuven Centraal’.

De foto toonde echter de ‘Hulpgevangenis van Leuven in de Maria Theresiastraat’.RECHTZETTING

Va n d e Re d a c t i e

UVV-Info | 28ste jaargang nr. 2

Maart - April 2011

Verschijnt tweemaandelijks

Verantwoordelijke uitgever: Sonja Eggerickx

HET LIJKT BIJNA NIET TE GELOVEN, DE UNIE VRIJZINNIGE

VERENIGINGEN (UVV) BESTAAT 40 JAAR! DE TIJD VLIEGT.NEDERLANDSTALIGE VRIJZINNIG-HUMANISTISCHE VERENIGINGEN

IN BRUSSEL EN VLAANDEREN ORGANISEERDEN ZICH OP 31 MAART

1971 IN EEN VZW. ZIJ GINGEN DAARMEE SAMEN DE STRIJD AAN

VOOR HET RECHT OM NIET TE MOETEN GELOVEN -ALTHANS NIET

IN EEN OPPERWEZEN. UVV STREED MET SUCCES VOOR DE

GRONDWETTELIJKE ERKENNING VAN HET VRIJZINNIG HUMANISME,OPDAT WE OP GELIJK NIVEAU ZOUDEN KOMEN TE STAAN MET

ANDERE ERKENDE LEVENSBESCHOUWINGEN. IN 1993 WERD DE

NIET-CONFESSIONELE LEVENSBESCHOUWELIJKE GEMEENSCHAP

GRONDWETTELIJK ERKEND EN IN 2002 (21 JUNI -DÉ DAG VAN

HET VRIJZINNIG HUMANISME- OM EXACT TE ZIJN) WERD DIT

WERKELIJKHEID VIA EEN UITVOERINGSWET. HET GAAT NATUURLIJK

RUIMER DAN DAT. ZOVEEL ZAKEN WERDEN (MEDE) DOOR DE

UNIE GEREALISEERD: ABORTUS WERD ONDER BEPAALDE VOOR-WAARDEN LEGAAL, NET ALS EUTHANASIE. TWEE MENSEN VAN

HETZELFDE GESLACHT KUNNEN NU OOK TROUWEN. ER IS DE UIT-BOUW VAN DE CENTRA MORELE DIENSTVERLENING (CMD),WAAR JE ONDER ANDERE TERECHT KAN VOOR EEN LUISTEREND

OOR OF EEN PLECHTIGHEID OP MAAT. EN ER IS NOG ZOVEEL TE

GAAN, ZOVEEL TE DOEN. HET VRIJZINNIG-HUMANISTISCHE IDEAAL

OM VAN DE SAMENLEVING EEN PLAATS TE MAKEN WAAR MENSEN

ZICHZELF KUNNEN ZIJN MET RESPECT VOOR DE ANDER, BLIJFT EEN

STREVEN VAN UVV.

DIT ALLES ZOU NIET GEREALISEERD KUNNEN WORDEN ZONDER

DE HELPENDE HAND VAN DE VELE VRIJWILLIGERS DIE UVV,HAAR CENTRA EN HAAR LIDVERENIGINGEN RIJK ZIJN. DE VRIJ-WILLIGERS ZIJN HET BLOED VAN HET LICHAAM DAT DE UNIE IS.HET KLINKT RELIGIEUZER DAN HET IS! MAAR HET ZIJN ECHT

WEL DE VRIJWILLIGERS DIE LEVEN BRENGEN IN UVV. ZIJ DOEN

HAAR BEWEGEN EN ACTIE ONDERNEMEN. WE HEBBEN HET

HIER OVER DE BESTUURSLEDEN OP ALLE ECHELONS, DE VRIJ-WILLIGE SPREKERS OP PLECHTIGHEDEN, DE MENSEN DIE

BEGRIPVOL LUISTEREN IN HUN VRIJE TIJD NAAR DIEGENEN DIE

HET WENSEN… 2011 IS NIET ALLEEN DE VERJAARDAG VAN

UVV, MAAR OOK HET EUROPEES JAAR VAN DE VRIJWILLIGER.HET MOMENT DUS OM DE (UVV-)VRIJWILLIGER EXTRA IN THE

PICTURE TE PLAATSEN. VANDAAR ‘DOSSIER V’ OP DE COVER.BIJ ONS, DE UNIE VRIJZINNIGE VERENIGINGEN, STAAN

VRIJWILLIGERS VOOROP.

DIT UVV-INFODOSSIER KIJKT VOORUIT EN ACHTERUIT OP 40JAAR UVV. HET BELICHT DE CRUCIALE ROL DIE VRIJWILLIGERS

BEKLEDEN BINNEN DE SAMENLEVING EN WAT ZE BETEKENEN

VOOR DE GEORGANISEERDE VRIJZINNIGHEID. EEN NUMMER ALS

DIT KAN DAN OOK NIET ZONDER DAT WE U ENKELE VRIJWILLI-GERS VOORSTELLEN, VAN BINNEN EN BUITEN DE GEORGANI-SEERDE VRIJZINNIGHEID. IN 2011 ZAL UVV-INFO U TROU-WENS MET NOG MEER VRIJZINNIGE VRIJWILLIGERS KENNIS

LATEN MAKEN VIA DE TI JDELI JKE NIEUWE RUBRIEK

‘VRIJWILLIGERS VAN BIJ ONS…’ IN DIT NUMMER VINDT U OOK

HEEL WAT BASISINFO INDIEN U VRIJWILLIGER WIL WORDEN, BIJ

DE UNIE, BIJ ÉÉN VAN HAAR CENTRA, BIJ ÉÉN VAN HAAR LID-VERENIGINGEN OF BIJ EEN ANDERE ORGANISATIE. DAT HET U

OP WEG MAG HELPEN EN UW ENGAGEMENT MAG ONDERSTEU-NEN!

SONNY VAN DE STEENE

Do

ssie

r

4 MAART - APRIL 2011

OP WOENSDAG 12 JANUARI 2011 ORGANISEERDE DE UNIE VRIJZINNIGE VERENIGINGEN HAAR TRADITIONELE NIEUWJAARSRECEPTIE IN DE

GEBOUWEN VAN DE VUB. NAAR ALOUDE GEWOONTE WERD DEZE VOORAFGEGAAN DOOR DE NIEUWJAARSBOODSCHAP VAN HAAR VOORZITTER.DIT JAAR WAS DIT EEN BIJZONDERE GEBEURTENIS. NIET ALLEEN OMDAT DE UNIE IN 2011 HAAR VEERTIGJARIG BESTAAN VIERT, MAAR OOK

EN VOORAL OMDAT ZIJ DEZE GELEGENHEID AANGRIJPT OM EEN NIEUWE KOERS TE VAREN. IN 2009 ORGANISEERDE UVV EEN STATEN-GENERAAL MET ALS DOEL NA TE DENKEN OVER MISSIE, VISIE EN COMMUNICATIE. DAARUIT ZIJN

BELANGRIJKE LESSEN GETROKKEN EN WERD ER EEN BLAUWDRUK VOOR DE TOEKOMST GETEKEND. DE UNIE VRIJZINNIGE VERENIGINGEN WORDT

EEN NIEUW HUIS, WAARVAN IN 2011 DE EERSTE STEEN WORDT GELEGD MET DE INVOERING VAN EEN NIEUWE COMMUNICATIESTRATEGIE. OVER HET WAT EN HET WAAROM HIERVAN VERTELDE SONJA EGGERICKX, VOORZITTER VAN UVV, IETS MEER IN HAAR NIEUWJAARSBOODSCHAP:

Een nieuw jaar,

een nieuw begin

Dames en heren, in al uw graden en rangen,Beste vrienden, collega’s en sympathisanten,Chères amies,

2011 wordt een onvergetelijk feestjaar want de vzw Unie Vrijzinnige Verenigingen (UVV) bestaatveertig jaar. Al veertig jaar dragen wij samen het vrijzinnig gedachtegoed in Vlaanderen en Brussel uit.Onze Unie verenigt vandaag zesendertig vrijzinnige verenigingen. Zij vertolken de vrijzinnigheid intal van domeinen. Onze Centra Morele Dienstverlening staan elke dag paraat om vrijzinnigen te bege-leiden en bij te staan. Ja inderdaad, de vrijzinnigheid heeft die veertig jaar niet stilgezeten.

Sta mij toe het toch kort te hebben over de ontstaansgeschiedenis van deze bijzondere vereniging.Iets meer dan veertig jaar geleden besloten negen organisaties de handen in elkaar te slaan. Samenwilden zij strijden voor de verwezenlijking van hun gemeenschappelijke doelstellingen en idealen.Door zich te verenigingen in één overkoepelende organisatie konden zij van zich laten horen metéén gemeenschappelijke stem. Na lange onderhandelingen richten de stichtende leden op 31 maart1971 de vzw Unie Vrijzinnige Vereningen op. Dit was het prille begin van een lange weg vol verwe-zenlijkingen die ons brengen tot de organisatie die de Unie nu is.

In haar veertigjarig bestaan heeft de Unie Vrijzinnige Verenigingen heel wat bereikt. Ik som voor julliegraag kort een aantal belangrijke punten op. Sinds haar ontstaan heeft UVV onophoudend gestreden voor de erkenning van de niet-confessi-onele levensbeschouwelijke gemeenschap. Pas in 1993 werd dit eindelijk grondwettelijk vastge-legd. Het was nadien wel nog vijf jaar wachten op een uitvoeringswet, maar uiteindelijk hebbenwe die ook gekregen. Deze wetgeving was niet onbelangrijk want zij maakte het voor UVVmogelijk haar werking uit te bouwen. Zo is zij vandaag met haar 170 personeelsleden verdeeldover het Federaal Secretariaat en de tweeëndertig Centra en Antennes waar morele dienstverle-ning geboden wordt, goed vertegenwoordigd en verspreid over Vlaanderen en het BrusselsHoofdstedelijk Gewest.

© ISABELLE PATEER OTHERWEYES

MAART - APRIL 2011 5

De uitbouw van deze morele dienstverlening is eveneens een belangrijke realisatie van de Unie.Hiermee zorgt zij immers voor morele bijstand aan alle mensen met een hulpvraag. Wanneer mensengeconfronteerd worden met persoonlijke problemen, met vragen over zingeving en behoefte hebbenaan steun om oplossingen te vinden, kunnen zij bij ons terecht voor een luisterend oor. Daarnaastverzorgen de moreel consulenten vrijzinnige plechtigheden, werken ze gemeenschapsvormend enbieden ondersteuning en vorming aan de vele vrijwilligers die het vrijzinnige landschap rijk is.

Dames en heren, beste vrienden, Deze vrijwilligers zijn voor de vrijzinnigheid van groot belang. Zonder hen zou de Unie VrijzinnigeVerenigingen nooit groeid zijn tot de organisatie die zij nu is. Het toeval wil dat 2011 niet enkel hetjaar van het veertigjarig bestaan van de Unie is, maar ook het Europese jaar van de Vrijwilliger.Daarom wil UVV hen dit jaar extra in de bloemetjes zetten. Want hoewel wij dit vaak vanzelfspre-kend vinden, is hun inzet en engagement, hun steun en inbreng, van onmetelijk belang voor onzewerking. Wanneer en hoe we dit samen zullen vieren laat ik graag nog even in het ongewisse. De ver-rassing is immers des te groter wanneer dat tipje van de sluier nog niet wordt opgelicht.

Bij elk nieuw jaar horen ook goede voornemens en toekomstplannen. De Unie Vrijzinnige Verenigingenvormt hierop geen uitzondering. De voorbije veertig jaar heeft zij zich vooral gefocust op de uitbouw vanhaar structuur. Nu de eerste fase hiervan zo goed als afgerond is, wordt het tijd voor een nieuwe koers. Hetis belangrijk dat UVV haar werking gaat verfijnen en afstemmen op haar doelgroep: u, ik en iedereen.

Voorafgaand aan dit feestjaar hebben wij ons gebogen over onze missie en visie. Over hoe wij onzevrijzinnigheid de volgende veertig jaar moeten uitdragen. Wij hebben dit niet zomaar ergens in eenkantoor in Brussel gedaan, maar samen met al onze geledingen. Dit resulteerde in een Staten-Generaalwaar uitgebreid gedialogeerd en gediscussieerd werd over de vrijzinnigheid in al zijn facetten. Hieruitgroeide een verjongde missie en visie die de vrijzinnigheid breder en vooral opener wil uitdragen.

Ons gedachtegoed sluit aan bij wat een groot deel van de bevolking denkt en voelt en toch enthousias-meert ons project vandaag nog niet iedereen. Daarom zullen wij ons feestjaar ook aangrijpen ombeter bekend te worden en onze standpunten breder uit te dragen. Deze aanpak starten wij van-daag. Ik ben blij dat ik vandaag te midden van mijn familie van vrijzinnigen de eerste stap in dezevernieuwde aanpak bekend mag maken.

UVV is de naam die wij al veertig jaar met trots dragen, maar dit is geen zelfverklarende naam. UnieVrijzinnige Verenigingen is de koepel van zesendertig verenigingen die zowel sociaal als cultureelwerk bundelen. Daarnaast is UVV de organisatie achter de Centra Morele Dienstverlening (CMD).UVV verklaart dus vooral onze structuur.Om helder en opener te communiceren willen wij het vrijzinnig gedachtegoed meer in de picturezetten. En toen startte de zoektocht naar een gepaste communicatielijn.


Wij analyseerden onze communicatie en kwamen een aantal zaken tegen die wij anders willen:¬ vrijzinnigheid mag geen discours van een intellectuele groep alleen zijn; vrijzinnigheid mag

niemand uitsluiten¬ ons gedachtegoed moet duidelijk leesbaar zijn bij het eerste contact ¬ onze grafische identiteit moet actueel en enthousiasmerend zijn

Samengevat kunnen wij zeggen dat ons gedachtegoed over de mens gaat. De mens staat centraal inalles wat wij doen en zeggen.

Het gaat over hoe ik denk ~ jij denkt ~ hij denkt ~ wij denkenik handel ~ jij handelt ~ hij handelt ~ wij handelenik help ~ jij helpt ~ hij helpt ~ wij helpenkortom het gaat over ons allemaal

Maar het gaat ook over de mens vandaag. Over de plaats die wij vandaag innemen, de waarden diewij nu aanhangen, de keuzes die wij nu maken voor morgen. Het gaat over de manier waarop wijonze samenleving vorm geven. Nu voor de toekomst. Van en door de mens.Want vrijzinnigheid is de vrijheid om anders te denken. De verantwoordelijkheid om je mening enje handelen niet zomaar te laten bepalen door de groep waartoe je behoort, het geloof dat je belijdtof de ideologie die je aanhangt. Daarom stellen vrijzinnigen alles in vraag. Het is duidelijk dat het hier niet over structuren gaat. De boodschap primeert op de structuur. Deboodschap is wervend, de structuur ondersteunend.

Beste vrienden, dit resulteerde alvast in:

Sonja Eggerickxvoorzitter Unie Vrijzinnig Verenigingen

Do

ssie

r

Do

ssie

r

Leo Ponteur beschrijft hoe het allemaalbegon: “Eigenlijk is dat een mistig verhaalomdat alle geschreven verslaggevingvan die periode verloren is gegaan inhet Verdronken Land van Saaftingedoor de toenmalige secretaris. De aan-zet tot de Unie kwam er al in de jaren60. Vrijzinnige organisaties afficheer-den zich toen niet noodzakelijk als uit-gesproken vrijzinnig. Men zag echter indat wanneer men iets wou bereiken inhet verzuilde België en Vlaanderen, devrijzinnigen zich moesten verenigen. Zoontstond er een informeel samenwer-kingsverband dat later op 31 maart1971 definitief werd. Men richtte eenofficiële vzw op waarvan enkel anderevzw’s lid waren. De 9 stichtende ledenverdeelden onder elkaar de posten.Eén van de voordelen hiervan was datmen samen veel meer gewicht in deschaal kon leggen dan alleen. Op deachtergrond van het ontstaan van UVVspeelde ook het Cultuurpact van 1971van Adriaan Verhulst. Men mocht nietlanger discrimineren op basis van ideo-logische of filosofische overtuiging. Ditvormde een breekijzer om tal van din-gen voor de vrijzinnigen te verkrijgen.De achtergrond van de strijd voor deerkenning van de vrijzinnigheid wasimmers de vraag om gelijke behande-ling. Men noemde dat destijds gelijk-

OP 31 MAART 1971, 40 JAAR GELEDEN, WERD DE UNIE VRIJZINNIGE

VERENIGINGEN (UVV) ALS VZW OPGERICHT. DIT WAS HET PRILLE BEGIN VOOR

EEN LANGE WEG VOL VERWEZENLIJKINGEN DIE ONS BRENGT TOT DE ORGANISATIE

DIE DE UNIE NU IS. VOOR DE GELEGENHEID SPRAKEN WE HIEROVER MET UVV-

EREVOORZITTER LEO PONTEUR.

Hiep, hiep, hoera,

UVV is 40 jaar!Liza Janssens

consulent-stafmedewerker


LEO PONTEUR © ISABELLE PATEER - OTHERWEYES

Een erevoorzitter

vertelt…

DEEL 1

Interview met

Leo Ponteur

‘‘’’

De achtergrond van

de strijd voor de erkenning

van de vrijzinnigheid

was immers de vraag om

gelijke behandeling.


berechtiging, wat wil zeggen dat mendezelfde rechten én dezelfde plichtenwou als de andere levensbeschouwin-gen.”

Wat is precies die vrijzinnigheid, de kernvan de Unie Vrijzinnige Verenigingen, vol-gens Leo Ponteur? “Persoonlijk heb ik de hele opvattingover vrijzinnigheid zien evolueren. Ikherinner me nog in de jaren ‘60 datwie lid was van het HumanistischVerbond of zich proclameerde als vrij-zinnig een outcast was. Geleidelijk aanwas er de evolutie van ontkerkelijking,van secularisering van de samenle-ving. Hand over hand stuikte de grotechristelijke zuil in elkaar en alleen haarsterke machtsstructuren, zoals hetkatholiek onderwijs, de vakbond, zie-kenhuizen en de mutualiteit, blevenovereind. De kerk zelf, vandaag meerdan ooit, moet van haar pluimen laten.Ook de term ‘vrijzinnigheid’ heb ik zienevolueren. Vrijzinnigheid houdt in datmen vertrekt van de menselijke rede,met dat wat je zelf kunt vatten enbegrijpen en er uitspraken over kuntdoen. Zodus, als je zin wil geven aan jeleven, begin je met er zelf over na tedenken en dan kan je kiezen voor eenbepaalde levenshouding. Je kunt danechter alleen maar zeggen dat dievoor jezelf geldt, niet voor iemandanders. Als vrijzinnige moet men naarmijn gevoel inherent tolerant zijn. Mendient eerbied te hebben voor de opinievan een ander zoals men zelf ook res-pect vraagt of eist voor de eigenlevensopvatting. Vandaag is de vrijzin-nige levensopvatting en zijn de men-selijke waarden die ze belichaamt,eerder algemeen aanvaard als hetbindmiddel voor een steeds diverseresamenleving. ”

Over het belang van vrijzinnigheid voorUVV zegt Leo Ponteur: “In het begin leefde het vrijzinnigeelement heel sterk. De eerste lichtingvan vrijzinnige bestuurders en men-sen die de vrijzinnige zaak van degrond getrokken hebben, waren over-tuigde vrijzinnigen en hadden ervoorgestreden. Zij waren bewust vrijzinnigen het gaf kracht aan hun engage-

geleidelijk aan een vast kader vanmorele consulenten ontstaan met deeerste Centra Morele Dienst verlening.Uiteindelijk werden onze statuten alsvzw herzien en bereidde de Unie stel-selmatig uit met vestigingen in de ver-schillende provinciehoofdsteden. Deniet-confessionele levensbeschouwe-lijke gemeenschap was echter nog nietgrondwettelijk erkend. Dit kon pasgeschieden in 1993 toen aan het toen-malige artikel 117 (huidig nummer181) van de Grondwet een tweede lidwerd toegevoegd. Deze uitbreidingvan de Grondwet was voor de vrijzinni-ge gemeenschap cruciaal. Ze stelt datde wedden en pensioenen van deafgevaardigden van de door de weterkende organisaties die morele dien-sten verlenen op basis van een niet-confessionele levensbeschouwing tenlaste komen van de staat. We hebbenechter tot 2002 moeten wachten op deuitvoeringswet om deze aanpassing inde praktijk te zien. Op de symbolischgekozen datum 21 juni 2002, de dagvan het vrijzinnig humanisme, werddeze uitvoeringswet afgekondigd.”

Niet enkel de grondwettelijke erkenningwas belangrijk, ook de uitvoeringswet van21 juni 2002 was een mijlpaal in degeschiedenis van UVV. Zo verklaart LeoPonteur: “Voordien dienden we al onze activitei-ten en personeelsuitgaven te bekosti-gen met de ons toen toegewezenbeperkte middelen, die hoofdzakelijkwerden gebruikt voor het laatste. Dewet van 21 juni 2002 veranderde ditvolkomen en plaatste de vrijzinnigenop gelijk niveau als de erkende ere-diensten. De uitbetaling van de wed-den en pensioenen van de personeels-leden van UVV gebeurt sindsdien doorde Federale Overheidsdienst Justitie.De werkingskosten van de moreledienstverlening worden sedert 2004als verplichte uitgave gedragen door deprovinciën op basis van de ingediendebegrotingen van elke Instelling voorMorele Dienstverlening. Dit maakt datUVV de aldus toegewezen subsidiesvolledig kan inzetten voor de inhoude-lijke en organisatorische uitbouw vanhaar dienstverlening.”

Do

ssie

r

‘‘’’

Het opzet was eigen mensen

ter beschikking te stellen die

een aanspreekpunt zouden zijn

voor vrijzinnigen en elke mens

in morele nood.

ment. De inzet was er om vanalles tedoen: de handen uit de mouwen testeken, activiteiten te organiseren,teksten te schrijven, in discussie tegaan en op de bres te springen alshet nodig was. Deze mensen haddeneen enorme moed. Zij durfden open-lijk opkomen voor hun ideaal, hun

levenshouding en voor de dingenwaarvan zij meenden dat ze maat-schappelijk moesten veranderen. Zospeelden vrijzinnigen vaak een rol intal van belangrijke ethische dossiers,zoals in de abortuswetgeving en deeuthanasiewetgeving. Tot slot blevendeze mensen ook trouw aan de vrij-zinnige zaak. Dat blijkt uit hun jarendienst, zowel in de eigen lidorganisa-ties als in de Unie. Het waren geenééndagsvliegen.”

Een belangrijk onderdeel van de strijd diedeze prominente vrijzinnigen geleverdhebben binnen UVV, is de erkenning van devrijzinnigheid als een levensbeschouwingnaast de erkende erediensten. Leo Ponteur: “In de jaren 70 misten weherhaaldelijk de parlementaire bootom erkend te worden. Opmerkelijkwas dat de regering telkens viel wan-neer er iets belangrijks voor de vrijzin-nigheid moest worden gerealiseerd.Bevriende politici waren ons echterniet vergeten en op 23 januari 1981voerde men -als compensatie voor eenverhoging van de wedden van depriesters- een aparte wet in die voor-zag in de eerste subsidiëring voor deuitbouw van de niet-confessionelelevensbeschouwelijke gemeenschap.Dit liet ons toe prospectoren aan testellen die te lande het vrijzinnigelandschap in kaart brachten. Zo is er


Over wat precies die dienstverlening vande Unie Vrijzinnige Verenigingen is, verteltLeo Ponteur: “De morele dienstverlening was éénvan onze aloude humanitaire bekom-mernissen om de mens in morelenood. Men noemde dat oorspronkelijknog lekenbegeleiding en ze bestondin de jaren ‘60 al in de gevangenissen

en in de ziekenhuizen. Maar toenwerd dat georganiseerd door deStichtingen uitsluitend met vrijwilli-gers en met een heel beperkteimpact. Men wilde evenzeer de bredebevolking morele dienstverleningaanbieden. Het opzet was eigen men-sen ter beschikking te stellen die eenaanspreekpunt zouden zijn voor vrij-zinnigen en elke mens in morelenood. Meer was er niet nodig. Hunwerking mocht zeker niet hiërarchischgeorganiseerd worden, de Unie zelfhoefde zich er niet rechtstreeks meebezig houden. Het was een conceptdat als wolken in de lucht hing: mooimaar niet direct praktisch bruikbaar.Toen ik in 1986 voorzitter werd van deUnie, zette ik mij in voor de procesont-wikkeling van de morele dienstverle-ning. Die groeide vanaf 1981 inhoude-lijk heel gevarieerd, maar toch vooralvolgens de persoonlijke inzichten vande moreel consulenten. Ik bracht demoreel consulenten, de staf en de ver-

antwoordelijken van de lidorganisa-ties die in de Raad van Bestuur vanUVV zaten, samen om te komen toteen gemeenschappelijk standpunt envisie op de morele dienstverlening.Met het magische vierkant of hetzogenaamde klavertje vier, werd dezeruimer dan alleen maar de intiemebijstandszorg voor de mens in nood.

Ook informatie verstrekken is be -langrijk, zorgen voor doorstroming,organisatie van de verwijzing, vrij-willigers- en vrijzinnige ontwikke-ling… Er zijn zoveel facetten te ont-dekken in de functie van een moreelconsulent. Later werden ook nieuwevormen van consulentenwerking inhet leven geroepen, de type II’s,omdat er nood was aan ondersteu-ning en uitbouw aan de basis. Menzag immers in dat men het vrijzinni-ge middenveld en verenigingslevenniet recht kon houden louter met deeigen vrijwilligers en de beroeps-krachten. Er is blijvend nood aan eenprofessionele vrijzinnige gemeen-schapsopbouw. Er moeten immersaltijd geëngageerde mensen aange-trokken worden die inzet vertonen,trouw en moedig zijn, en die resul-taat willen bereiken. Ik heb het hierover de vele onmisbare vrijwilligersin honderdeneen functies en onbe-zoldigde taken.”

De Unie bestaat nu 40 jaar en heeft al eenheel traject afgelged, maar wat is haar hori-zon? Waar moet zij naar streven? Kortomwat is de toekomst van UVV? Hierovermeldt Leo Ponteur ons het volgende: “Ik pleit ervoor een nieuw vrijzinnigzorgconcept te ontwikkelen. Het unie-ke voordeel van onze benadering isdat vrijzinnigen kijken naar de inte

grale mens. In de morele dienstverle-ning komt dat er onder andere opneer dat men nooit etiquetten plakt,dat niemand wordt gestigmatiseerd.De persoon die op welke manier danook dooreen geschud is, zij hetmoreel zij het op een ander vlakzoals bij verslaving, wordt als eentotale persoon gezien. Humaniteitbegint bij het aanvaarden en erken-nen van de ander als mens, zekerwanneer hij of zij jouw hulp behoeft.Die benadering en de medeverant-woordelijkheid die je hebt voor jouwmedemens, moet je kunnen vertalenin een vrijzinnig zorgconcept. Het zouook veel beter toelaten andersden-kenden of mensen die vrijzinnig zijnmaar niet georganiseerd, aansluitingte geven bij wat we als organisatiebetekenen. Zonder mensen beteke-nen wij immers niets. We werkenvoor mensen, we hebben mensennodig voor mensen, onze organisatieis slechts een hulpmiddel. Een pro-bleem hierbij zijn de evenwichten diemen moet creeëren om het geheeloperationeel te houden. Een zuiveretop-downbenadering werkt niet.Com muni catie is hierin dan ook vanlevensbelang. Tevens moeten wemeer aandacht hebben voor diemensen die wel zeggen vrijzinnig tezijn, maar vooralsnog niet onze ran-gen komen vervoegen.”

‘‘’’

We werken voor mensen,

we hebben mensen nodig

voor mensen, onze organisatie

is slechts een hulpmiddel.

Do

ssie

r

at verenigingen en hunvrijwilligers een aanzien-lijke rol vervullen in desamenleving hoeft geen

betoog. Al verscheidene jaren gevental van nationale en internationaleauteurs aan dat het maatschappelijkemiddenveld naast de school en hetgezin één van de belangrijkste sociali-satievelden is waar democratische bur-gerschapshoudingen gevormd worden.Waarnemers zoals Putnam en Bekkerszien daarenboven de hoeveelheid vrij-willigerswerk als graadmeter voor hetgezondheidsgehalte van de maat-schappij. Dit brengt ons onvermijdelijktot de vraag hoe gezond België effec-tief is, toch wanneer we kijken naar degraad van vrijwillige inzet. Of hier eensluitend antwoord kan op gebodenworden, is natuurlijk de vraag.

Profiel vrijwilliger

Tot voor kort waren er geen officiëlegecentraliseerde registers van vrijwilli-gers voor handen in België. Noch vande georganiseerde vrijwilligers, nochvan vrijwilligers die zich buiten organi-satorische verbanden inzetten. HetHoger Instituut voor de Arbeid van deK.U.Leuven en het Centre d’EconomieSociale de l’ULg trachten in samenwer-king met de Koning Boudewijnstichtingdaaraan te remediëren door een stu-die uit te voeren naar het vrijwilligers-werk in België (2007). Volgens hentelt België globaal gesproken tussende 1 en 1,4 miljoen vrijwilligers. Metandere woorden, 10 tot 14% van deBelgische bevolking doet aan vrijwilli-gerswerk. Algemeen stellen ze dateen hele reeks studies een stijgendetendens weergeven in het aantal vrij-willigers over het afgelopen decenni-um. De intensiteit van de vrijwillige

Samenleving zoektvrijwilligersOver het belang van

een goede vrijwilligerswerking voor samenleving en organisaties

Emily Verté


PAUL WAS JAREN JEUGDTRAINER VAN DE VOETBALCLUB, MARIE-LOUISE WAS LANG

VOORZITTER VAN DE BOERINNENBOND EN KLARA SPRONG STEEDS BIJ ALS OPPAS IN

DE KINDEROPVANG. NU ORGANISEERT LIZA HET BUURTFEEST, VOERT AHMED GESPREKKEN

OP MSN MET PUBERS IN DE KNOEI EN ZETELT ROBBE IN HET BESTUUR VAN DE BIBLIOTHEEK.

PROJECTMATIG WERKEN IS HIER HET SLEUTELWOORD. PAUL, MARIE-LOUISE EN KLARA

HEBBEN HET NOOIT GEKEND, VOOR LIZA, AHMED EN ROBBE IS HET DAARENTEGEN

EEN VOLSLAGEN NORMAAL BEGRIP. EEN NIEUWE GENERATIE VRIJWILLIGERS IS OPGESTAAN.

PROFESSIONALISERING IS ER TROEF ZOU JE KUNNEN DENKEN. IN THEORIE KAN DIT

INDERDAAD KLOPPEN, MAAR HELAAS IS HET NIET ALTIJD ZO IN DE PRAKTIJK. HET

SPANNINGSVELD TUSSEN DE PASSIE EN HET PLEZIER VAN LIZA, AHMED EN ROBBE EN

DE HOGE EISEN DIE WORDEN GESTELD AAN HET ‘EINDPRODUCT’ IS EEN VOORTDURENDE

UITDAGING VOOR HET VRIJWILLIGERSWERK. HET VINDEN VAN DIT EVENWICHT IS DAN

OOK EEN WARE KUNST.


D


inzet kan echter verminderen, ditgeven ook de Nederlandse auteursHetem, de Gast en Wilbrink aan. Je zouze als het ware als communicerendevaten kunnen zien. Het ene compen-seert het andere, wat maakt dat degraad van vrijwillige activiteit relatiefstabiel is gebleven. Als men het bekijktin het licht van uren per week besteedt

de vrijwilliger gemiddeld tussen de4 à 5 uur per week aan vrijwilligers-werk, met een grote onderlingevariatie tussen de vrijwilligers, aan-gezien sommigen meer dan 10 uurper week verrichten en andere min-der dan een uur. Vervolgens zijn desectoren waarin vrijwilligers hetsterkst vertegenwoordigd zijn deculturele-, sport- en vrijetijdssector.Wat verder het profiel van de vrijwil-ligers betreft, stellen de onderzoe-kers vast dat het voornamelijk man-nen zijn die zich als vrijwilligerinzetten.

Er is minder eensgezindheid metbetrekking tot de leeftijd. Sommigeonderzoekers schrijven een grootvrijwilligersengagement toe aan deleeftijdscategorie 40- tot 70-jarigen,

terwijl anderen jongeren tussen 15en 24 jaar als grote groep vrijwilli-gers zien. De Nederlandse auteursHetem, de Gast en Wilbrink zijn erdan weer van overtuigd dat er min-der jongeren en jonge gezinnendeelnemen aan het vrijwilligers-werk. Hoe dan ook, rekening hou-dend met de demografische tendens

van vergrijzing, lijkt het aannemelijkdat het aandeel jongeren in het vrij-willigerswerk eerder lijkt af tenemen ten voordele van het aandeelouderen, daar is iedereen het overeens. De modale Belgische vrijwilli-ger is daarnaast hoger opgeleid enopgegroeid in een gezin waarvan deouders aan vrijwilligerswerk deden,aldus het HIVA en het Centred’Economie Sociale. Het spreekwoord‘jong geleerd is oud gedaan’ is hierdus zeker van toepassing.

Liza, Ahmed en Robbe

Het is niet zozeer de bereidheid omiets voor niets te doen die afneemt,maar wel de belangstelling van devrijwilliger die aan het verschuivenis. We raakten het al aan, traditione-

le verenigingen uit het verzuildemaatschappelijk middenveld wordenminder populair ten voordele vanseculiere organisaties. Dit zijn voor-namelijk verenigingen uit de recrea-tieve sector (sport, cultuur…) enorganisaties die zich richten op eenwelbepaald maatschappelijk thema,zoals mensenrechten of milieu. RenéBekkers stelt dat spreken van eennieuw type vrijwilliger overdreven isomdat de veranderingen zich maarlangzaam voltrekken, dit in tegen-stelling tot andere internationaleauteurs die het dan wel weer heb-ben over ‘de nieuwe vrijwilliger’.Het is volgens hem eveneens teveelgezegd om te spreken over een ver-schuiving in de richting van egocen-trische motieven. Het soort vrijwilli-gerswerk in deze ‘nieuwe’ vereni-gingen is helemaal niet leuker ofminder zwaar dan in de traditioneleverenigingen, wat maakt dat ditargument ook niet opgaat.Gegevens over motieven van vrijwil-ligers geven aan dat vrijwilligersmeer plezier vinden in het werk zelfen ze het minder om de sociale con-tacten of uit sociale druk doen, aldusBekkers. Tal van wetenschappelijkestudies onderschrijven daarnaast hetbelang van een aangename vrije -tijdsbesteding en de ontmoetings-functie als motieven van mensen omaan vrijwilligerswerk te doen. Zelf -ont plooiing en het leren van nieuwevaardigheden zijn daarbij ookbelangrijk.

Liza, Ahmed en Robbe leiden eendruk leven, wat maakt dat ze calcule-rend te werk gaan en zich op kortetermijn engageren. Projectmatig wer-ken is daarbij hun favoriete werkme-thode. Dit brengt ons tot het modelflexivol-unteering van KatharineGaskin. Dit model heeft het over 8kenmerken van het nieuwe vrijwilli-gerschap, meer bepaald flexbiliteit,legitimiteit, gemakkelijke toeganke-lijkheid, ervaring, incentives, variatie,organisatievereisten en plezier. Ditlaatste kenmerk kwam uit tal vanonderzoek naar voor als één van degrootste motieven om aan vrijwilli-

Do

ssie

r

ken. Ze moeten zo concreet mogelijk enmeetbaar geformuleerd te worden endienen geaccepteerd te worden door devrijwilligers. Ver volgens gaat men detaken van de vrijwilliger omschrijven.Ook hier weer is een duidelijke en con-crete afbakening nodig en dienen ver-schillende deeltaken bedacht te wor-den. De organisatie stelt functies samenen stelt functieprofielen op. De takendienen daarbij aan te sluiten bij devaardigheden van de vrijwilliger inkwestie. Als laatste dienen de verant-woordelijkheden en bevoegdheden vande vrijwilliger in een afsprakennota ofcontract gegoten te worden.

TAAKOMSCHRIJVING VRIJWILLIGER:

¬ Variatie in taken (ook tussen vrij -

willigers)

¬ Aantal vereiste interacties, con-

tacten omschrijven

¬ Contacten die zelf kunnen wor-

den gekozen

¬ Nodige kennis en vaardigheden

¬ Wanneer autonomie en initiatief

¬ Zinvolheid van de taak

¬ Verantwoordelijkheid voor de taak

¬ Zicht op de resultaten

VEREISTEN ORGANISATIE:

¬ Goede, losse sfeer

¬ Vorming (ontwikkelen kennis

en vaardigheden)

¬ Stimuleren van groeibehoefte

¬ Stimuleren van zelfontplooiing

¬ Gepersonaliseerde benadering

Na het inbedden of inrichten van vrij-willigerswerk in de organisatiestructuurzijn we toe aan het verrichten, volgenssommigen het kernproces van vrijwilli-gersmanagement. In een eerste fase

gerswerk te doen. Vrij willigerswerkstaat dan ook gelijk aan vrijetijdsbe-steding en dient aangenaam en ont-spannend te zijn. Deze vorm vanvrije tijdsbesteding is een vrije keuzeen moet combineerbaar zijn met deandere taken van vrijwilligers. Eenflexibele werktijd is daarbij zeergewenst.

Het kenmerk legitimiteit betreft drieafzonderlijke aspecten van vrijwilli-gerswerk, namelijk het feit dat deorganisatie waar vrijwilligers aan deslag gaan niet zuilgebonden dient tezijn en een aantrekkelijk imago moethebben. De organisatie en de rol diezij ziet voor haar vrijwilligers zoudaarnaast moeten aansluiten bij hunmotivatoren. Om potentiële vrijwilli-gers aan te trekken, dient de plaatsvan vrijwillige inzet gemakkelijkbereikbaar te zijn, moet de organisa-tie en haar vacante vrijwilligersfunc-tie bekendgemaakt worden en wer-ken introductieactiviteiten drempel-verlagend. Variatie in activiteiten, inbetrokkenheid en in verantwoorde-lijkheid zijn eveneens kenmerkenvan een goede vrijwilligerswerking.Zelf kunnen kiezen wat ze als vrijwil-liger zouden doen moet afhankelijkzijn van de interesse, capacititeit,achtergrond en peers. Als computer-freak is chatten op MSN met jonge-ren in problemen dan ook het idealevrijwilligerswerk voor Ahmed. Incentives zijn eveneens relevantvoor vrijwilligers. In het licht daarvanis het convergeren van persoonlijkeen collectieve belangen van belang.Een gezond evenwicht van kosten enbaten dient daarbij niet uit het oogverloren te worden en ook het gevenvan beloningen kan werken. Tot slotzijn er volgens Gaskin een aantalorganisatievereisten waarmee reke-ning dient gehouden te worden. Zo iseen professionele organisatiestruc-tuur zeker geen overbodige luxe,bureaucratie en betutteling hoort erdan ook niet thuis. Hoe minder for-meel karakter een organisatie heeft,hoe beter, en ook medezeggenschapin beslissingsprocessen trekt vrijwilli-gers aan.


FLEXIVOL-UNTEERING (GASKIN):

¬ Flexibiliteit

¬ Legitimiteit

¬ Gemakkelijke toegankelijk

¬ Ervaring

¬ Incentives

¬ Variatie

¬ Organisatievereisten

¬ Plezier

Managen van vrijwilligers

Vrijwilligerswerk dient in eerste instan-tie een plezierige vrijetijdsbesteding tezijn, dat concluderen vele onderzoekers.Daarnaast worden vrijwilligers meer enmeer als een verlengde van de profes-sionele krachten gezien. Het evenwichtvinden tussen het plezier en de profes-sionaliteit is echter geen vanzelfspre-kendheid en is een ware kunst.Rekening houden met de kenmerkenvan de al dan niet ‘nieuwe’ vrijwilligeris een begin, maar het is meer dan dat.Het managen van vrijwilligers vergt eenbeleid dat weldoordacht is en dat speci-fiek gericht is op deze groep werkkrach-ten. In de eerste plaats moet er gedachtworden aan een structurele manier ommet vrijwilligers om te gaan en hoe zein te bedden in de structuur van deorganisatie. Dit doet men vooreerstdoor een visie op vrijwilligerswerk tecreëren. Men moet zich afvragen waar-om ze werken met vrijwilligers en wathun belang is voor de organisatie. Hetaantrekken van de juiste vrijwilligervoor de organisatie is dan ook cruciaal.Daarenboven kan met die visie de orga-nisatie duidelijk maken dat wat vrijwil-ligers doen ‘er echt toe doet’.

Na het opstellen van een visie kan menverder werken aan een intern en externbeleid gericht op vrijwilligerswerk. Devolgende stap is het formuleren vandoelstellingen en deeldoelstellingenmet betrekking tot het vrijwilligers-werk. Deze dienen uitdagend te zijn,maar toch niet te gemakkelijk te berei-


bekijken we de werving en selectie vanvrijwilligers. Vooraf gaand aan heteffectieve wervingsverhaal is het nietslecht de identiteit en imago van deorganisatie te analyseren. Dit voorkomtdat er een wervingsverhaal is dat nietovereenkomt met de realiteit en bijge-volg niet de juiste vrijwilligers aange-trokken worden. Het is immers vangroot belang te weten of het beeld datde organisatie heeft van zichzelf (iden-titeit) klopt met het beeld dat de bui-tenwereld heeft (imago). Is dit niet hetgeval dan kan de organisatie onder-meer tijdens de werving expliciet aan-dacht besteden aan een positievebeeldvorming.

Bij het werven van vrijwilligers kaneen hulpmiddel de wervingscirkelzijn. Volgens Hetem, de Gast enWilbrink is de kracht van dit modelhet feit dat het aansluit bij de moti-vatie en passie van de mensen zelf.Het bestaat uit 6 stappen van doeltot organisatie die men doorlooptter voorbereiding van een wervings-actie. De eerste stap is het bepalenvan het doel. Met wie wil je in con-tact komen? Hoeveel vrijwilligers wilje werven en waarvoor? In het lichtdaarvan kan de SMART-methodeaangewend worden om het meet-baar te maken. Concreet staatSMART voor specifiek, meetbaar,acceptabel, realistisch en tijdsge-bonden. De volgende stap is hetbepalen van de doelgroep. De orga-nisatie zoekt mensen op basis vaneigenschappen en kwaliteiten diehet best passen voor het ontwikkel-de vrijwilligersprofiel. Ver volgensdenkt de organisatie na over deeigenschappen die haar uniekmaken. De achterliggende vraag diedaarbij moet gesteld worden, iswaarom iemand graag bij de organi-satie wil vrijwilligerswerk doen enniet bij een andere. Daarna wordenachtereenvolgens de boodschap ende kanalen waarlangs gecommuni-ceerd zal worden bepaald. Tot slot ishet noodzakelijk alles goed te organi-seren en na te denken over alle prak-tische randvoorwaarden. Een draai-boek zou daarbij kunnen helpen.

SMART STAAT VOOR:

Specifiek:Wat voor soort vrijwilligers zijn nodig?

Meetbaar:Hoeveel vrijwilligers zijn er nodig?

Acceptabel:Is iedereen het eens met het doel?(Vindt iedereen het doel acceptabel?)

Realistisch:Is het doel haalbaar? Op korte termijntwintig vrijwilligers vastleggen voorlangere tijd is niet realistisch?

Tijdgebonden:Wanneer zijn de vrijwilligers nodigen voor welke periode?

Bron: Basisboek vrijwilligersmanagement.

Werven, sturen en motiveren. Willem-Jan de

Gast, Ronald Hetem en Ina Wilbrink (red.) 2009

De wervingscirkel (Basisboek vrijwilligersmanagement. Werven, sturen enmotiveren. Willem-Jan de Gast, Ronald Hetem en Ina Wilbrink (red.) 2009, p 154)

De selectie van vrijwilligers is hettweede onderdeel van het ‘verrich-ten’ van vrijwilligersmanagement.Algemeen kunnen we stellen dat depotentiële vrijwilliger moet voldoenaan het functieprofiel. Daarvoor moe-ten de waarden, kennis en vaardighe-den van de potentiële vrijwilliger en dewederzijdse verwachtingen getoetstworden. Zo dient de organisatie reke-ning te houden met de graad vanbereidwilligheid en van bekwaamheid.We gaven het al eerder aan in dit arti-kel, het opstellen van een contract metde vrijwilliger is een must. De formelekant van de selectie van vrijwilligersmag dus zeker niet vergeten worden.Ook het organiseren van een introduc-tiecursus voor nieuwe vrijwilligerswerd al aangehaald. Indien mensenafhaken, wordt best nagegaan welkemotieven daarachter schuilgaan, zokan de organisatie haar management-beleid eventueel bijstellen.

Do

ssie

r

doel

organisatie doelgroep

USP’s

boodschap

kanalen middelen

1. Wat wil je bereiken?

2. Wie wil je bereiken?

3. Wat zijn jouw unieke punten?

4. Wat en hoe wil je het vertellen?

5. Welke weg volg je?

6. Hoe ga je het organiseren?


Als laatste komt het leiden en bege-leiden van vrijwilligers aan bod. Het isnamelijk één ding om vrijwilligers terekruteren, hen behouden is danweer een ander. Volgens Hetem, deGast en Wilbrink wordt het behoudenvan vrijwilligers vooral bepaald doorde kwaliteit van de taken die de orga-nisatie hen biedt en de kwaliteit vande bijhorende begeleiding. Het isdaarbij belangrijk dat de organisatiebeseft dat het aansturen of leiden enhet ondersteunen of begeleiden tweeverschillende processen zijn die dui-delijk moeten onderscheiden worden.De leidinggevende stuurt meestalaan, bepaalt de doelen en kijkt naarde resultaten. Hij heeft een hiërarischhogere positie ten opzichte van devrijwilliger. De begeleider staat daar-entegen op dezelfde lijn als de vrij-williger, hij adviseert en richt zich ophet welzijn van de vrijwilliger. In eenkaderstukje enkele aandachtspuntenbij het leiden en begeleiden van vrij-willigers.

AANDACHTSPUNTEN BIJ LEIDEN EN BEGELEIDEN VAN VRIJWILLIGERS:

1. Wie is verantwoordelijk voor de begeleiding van de vrijwilligers in

(de verschillende onderdelen van) de organisatie?

• Wie geeft instructies aan de vrijwilliger?

• Wat mag de vrijwilliger van de begeleider verwachten?

• Wat mag de begeleider van de vrijwilliger verwachten?

2. Hoe verloopt de inhoudelijke aansturing?

• rol van afdelingshoofd;

• rol van vrijwilligerscoördinator;

• overleg/contactmomenten.

3. Welke vormen van vrijwilligersbegeleiding wil je bij deze activiteit?

• werkoverleg;

• individuele/groepsbegeleiding;

• intake- en exitgesprek;

• functioneringsgesprek.

Bron: Basisboek vrijwilligersmanagement. Werven, sturen en motiveren. Willem-Jan de Gast, Ronald

Hetem en Ina Wilbrink (red.) 2009

Na het leiden en begeleiden stopthet echter niet. Permanente aan-dacht voor de motieven van vrijwilli-gers blijft noodzakelijk. Het accentvan de begeleiding kan veranderen,want ook mensen en hun behoeftesveranderen en nadat de eerste takenroutine zijn geworden, is een her-oriëntering aan de orde.

Het vrijwilligerswerk is een belangrijkespeler als we een inclusieve maat-schappij willen bewerkstellingen. Meerzelfs, vrijwilligers zijn broodnodig. Desamenleving en tal van organisatieszoals de Unie Vrijzinnige Verenigingenleven van de vrijwillige inzet van dezeindividuen. Als we de cijfers mogengeloven, doet 10 à 14% van de Belgen

aan vrijwilligerswerk. We kunnendus niet klagen, al kunnen we nogbeter doen. En daar komt het vrijwil-ligersmanagement dan bij kijken.Het doelbewust omgaan met vrijwil-ligers is een zaak die enkel maarpositieve gevolgen kan hebben, hoe-wel succes maar geboekt kan wor-den door vallen en opstaan. Ditneemt niet weg dat vrijwilligerswerkeen win-win situatie is voor zowel deorganisatie als de vrijwilliger. Eenorganisatie die oog heeft voor demotieven, noden en vaardighedenvan vrijwilligers kan hen inzettennaast haar professionele krachtenzonder daarbij aan professionaliteitin te boeten en dit terwijl vrijwilli-gers hun vrijetijd besteden op eenplezierige, nuttige en leerzamemanier. Een voorwaarde is echtereen structureel , pragmatisch vrijwil-ligersbeleid voeren met permanenteaandacht voor het welzijn van devrijwilliger. Een heuse opdracht zouje kunnen denken, maar niets is min-der waar, toch niet als je ziet wat jeals organisatie en als samenlevingervoor in de plaats krijgt.

VrijwilligersKlaas Nijs


Het ontstaan van de vrij-

willigerswet

Tijdens de werkzaamheden in het parle-ment werden vrijwilligers door hunvolksvertegenwoordigers vrij lyrischbeschreven als “het geloof, de hoop ende liefde van de samenleving.” Het isdan ook ironisch dat de wet in zijn begin-periode juist enorm veel problemencreëerde voor de vrijwilligers en hunorganisaties. Zo bleven de broodnodigeuitvoeringsbesluiten uit en worsteldenveel organisaties in de beginfase met delegalistische complexiteit en de nieuweadministratieve last die ze moesten dra-gen. Tegen eind 2006 waren er al driereparatiewetten verschenen. Waar hetparlementair hart van vol is, lopen dewetboeken blijkbaar van over…

Maar goed, ondertussen vormt de wettoch het kader waarmee de organisa-ties met hun vrijwilligers moetenomgaan. Aan de vrijwilliger werd eenjuridisch sluitende definitie gegeven enzijn rechten werden verduidelijkt enafdwingbaar gemaakt. Op vlak van de(rechts-)bescherming zette de vrijwilli-ger een grote stap vooruit.

DE WET VAN 3 JULI 2005 BETREFFENDE DE RECH-TEN VAN VRIJWILLIGERS (B.S. 29 AUGUSTUS

2005, IN VOEGE SINDS 1 AUGUSTUS 2006) HAD

ALS VOORNAAMSTE BEDOELING HET STATUUT VAN

DE VRIJWILLIGERS OP MEERDERE TERREINEN TE

VERBETEREN, VOORNAMELIJK DOOR ZE WETTELIJK TE

VERANKEREN. DE BELANGRIJKSTE WIJZIGINGEN DIE

DE WET MET ZICH MEEBRACHT, SITUEERDEN ZICH

DAAROM OP TWEE TERREINEN: DE INFORMATIE-PLICHT NAAR DE VRIJWILLIGER TOE EN HET LUIK

VERZEKERINGEN EN AANSPRAKELIJKHEID.

Do

ssie

r



1. Met stip op nummer één: VERZEKERINGEN

Het kan niet genoeg gezegd zijn: deorganisatie die met vrijwilligerswerkt, dient zich goed te verzeke-ren. Ze is immers aansprakelijk vooralle normale, niet-bedoelde schadedie de vrijwilligers aan derden zou-den kunnen toebrengen. Een verze-kering tegen burgerlijke aansprake-lijkheid is dan ook verplicht.

Voor bestuursvrijwilligers geldt daarbijook nog eens dat ze persoonlijk aan-sprakelijk gesteld kunnen worden, zezijn immers niet immuun voor degewone burgerrechterlijke aansprake-lijkheid (BA). Een speciale verzekeringkan daarom soms aangeraden zijn.Meer informatie over de bestuursaanspra-kelijkheid kan je desgewenst vinden op:http://alturl.com/ky3up

Op initiatief van toenmalig staatsse-cretaris Bruno Tuybens hebben deVlaamse provincies een regeling uit-gewerkt om een gratis verzekeringvoor vrijwilligerswerk aan te bieden.Vraag hiervoor meer informatie bijde bevoegde provinciale diensten ofvia je lokaal Steunpunt Vrijwilligers -werk (zie ook kaderstuk nuttigeadressen).

Top tips voor

het naleven van de wet

2. Terecht tweede: ONKOSTENVERGOEDINGEN

Over de onkostenvergoedingen blij-ven veel misverstanden bestaan. Dewet is alleszins op één vlak wel dui-delijk: om over vrijwilligerswerk tekunnen spreken, dienen de geleverdeprestaties onbezoldigd en onverplichtte zijn. Dat wil echter niet zeggen datde vrijwilliger alle kosten van zijnactiviteiten zelf moet dragen (ziekaderstukje over de onkostenvergoe-dingen).

3. Nummer drie: de INFORMATIENOTA

Vóór de vrijwilliger mag beginnen metzijn activiteiten bij de organisatie, moethij een nota ontvangen, met daarinminstens de volgende informatie:

• de sociale doelstelling van de orga-nisatie (zoals in de statutenbeschreven);

• het juridisch statuut van de organi-satie, en voor de feitelijke vereni-ging de identiteit van de verant-woordelijke(n) van de vereniging;

• de informatie met betrekking tot deverplichte BA-verzekering;

• of andere vrijwilligersverzekeringenzijn gesloten en welke, bijvoor-

beeld rechtsbijstand, lichamelijkeongevallen…;

• of er al dan niet een (kosten)ver-goeding betaald wordt en zo ja,dewelke en onder welke modalitei-ten;

• ingeval de geheimhoudingsplichtgeldt volgens artikel 458 van hetStrafwetboek dient dit vermeld teworden, best met de tekst van hetartikel erbij. Eventuele interneregels met betrekking tot beroeps-geheim, confidentialiteit… dienenook expliciet opgesomd te worden.

De vorm waarin die informatie wordtaangeboden, kan men vrij kiezen.Vroeger diende de informatienota doorde vrijwilliger ondertekend te worden,maar dat is niet langer meer het geval.Het kan wel aangeraden zijn, teneindeeen bewijs te hebben van ontvangstvan deze nota. Tegenwoordig aan-vaardt de rechtbank publicatie ervan opde website evenwel ook als voldoende.Je kan een voorbeeld van een informa-tienota downloaden op: http://vrijwilligerswetgeving.be/uploads/22/

ORGANISATIENOTA.pdf

Als uitsmijter: voor de zogenaamde‘feitelijke verenigingen’ (twee of meerpersonen die zich verenigen om eengemeenschappelijk doel te verwezen-lijken, zonder hiervoor een verenigingmet rechtspersoonlijkheid op te rich-ten) gelden noodzakelijkerwijze be -paalde afwijkingen, juist omdat dezefeitelijke vereniging per definitie geenrechtspersoonlijkheid heeft. Je kan despecifieke regels hiervoor terugvinden op:www.belgium.be/nl/economie/onderneming/

oprichting/vennootschapsvormen/verenigingen/

en www.vrijwilligerswetgeving.be/ECMS_CLIENT/

configuration/pages/artikel.php?id=42

Do

ssie

r Vrijwilligers


De overheid erkent dat vrijwilli-gers de kosten moeten kunnenrecuperen die ze maken om

hun vrijwilligerswerk te kunnendoen. Daarom stelt ze de terugbeta-ling van alle bewezen onkosten vol-ledig vrij van elke vorm van belastingof inning van sociale zekerheid(zolang de bedragen niet buitenspo-rig zijn).

Omdat dit systeem echter voor veelorganisaties een enorme administra-tieve last zou kunnen betekenen enniet voor alle (meestal kleine)onkosten bewijzen gevraagd kun-nen worden, bestaat er ook een sys-teem van forfaitaire onkostenver-goedingen, waarbij er een bepaaldbedrag wordt uitgekeerd aan devrijwilliger, zonder dat deze al zijnonkosten moet bewijzen.Het artikel 10 van de wet stelt immersdat bepaalde bedragen per dag en perkalenderjaar mogen vergoed worden,zonder bewijzen en zonder dat dezevergoedingen aanleiding kunnen geventot inning van RSZ-bijdragen of belas-tingen. Elk jaar worden deze bedragengeïndexeerd (voor de meest recentebedragen kan je altijd terecht op:www.socialsecurity.fgov.be/nl/specifieke-info/

vrijwilligers/vergoeding-plafond.htm; voor2011 zijn de bedragen als volgt

geïndexeerd: per dag €30,82, perjaar €1.232,92). Pas goed op met deze plafonds! Alsje boven de bedragen uitkomt dieworden vrijgesteld, kunnen de forfai-taire vergoedingen in principe vol-gens de fiscus beschouwd wordenals inkomsten. Ook de RSZ kan dan inbepaalde gevallen achterstallige bij-dragen innen, al dan niet vermeer-derd met een boete.

In principe kies je als vrijwilligeraltijd voor één van beide systemen:ofwel het bewijzen van alle gemaak-te onkosten via facturen, vervoersbe-wijsjes…, ofwel het systeem van for-faitaire bedragen. De organisatieweet immers alleen wat zij zelf ver-goedt en niet wat de vrijwilligereventueel elders nog ontvangt. Sinds2009 mag een beperkte combinatievan de forfaitaire kostenvergoedingmet een terugbetaling van de reëlevervoerskosten ook, maar let op:voor maximaal 2.000 kilometer perjaar per vrijwilliger.

Voor meer details over het systeemvan de kostenvergoedingen, kan jeook terecht op: www.vrijwilligerswetgeving.be/ECMS_CLIENT/

configuration/pages/artikel.php?id=15&PHPSESSID=

fce5ad2ed6b0f80f051bc755812b59f1

Vlaams SteunpuntVrijwilligerswerk vzwHet Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk vzwheeft als hoofddoel het vrijwilligerswerk tepromoten en te ondersteunen. Ze spitsenzich vooral toe op het informeren van orga-nisaties en vrijwilligers, op communicatieen samenwerking met de overheid enandere relevante partners, en het opvolgenvan juridische en sociale ontwikkelingenverwant aan de [email protected]

Een apart onderdeel van de website is spe-cifiek geënt op het terbeschikking stellenvan alle relevante wetgeving:www.vrijwilligerswetgeving.be

Het Punt vzw Het Steunpunt Vrijwilligerswerk Brussel iseen voorbeeld van een lokaal steunpuntvoor vrijwilligers. Als dusdanig wil ze eenbrug slaan tussen vrijwilligers en vrijwilli-gersorganisaties. Dit door het aanbiedenvan vormingen en publicaties, een vacatu-rebank, actieve ondersteuning van organi-saties, het geven van informatie…[email protected]://hetpunt.vgc.be/home/index.asp

(Zie voor een lijst van andere steunpuntenin jouw buurt: http://wvg.vlaanderen.be/

vrijwilligers/steunpunten.htm)

Vlaamse overheidDe Vlaamse overheid heeft ook een portaal-site voor vrijwilligerswerk, met nuttige infoen links, dat je kan consulteren via: http://wvg.vlaanderen.be/vrijwilligers/

Vergoedingen voor onkosten

van vrijwilligers

Nuttige adressen [online]

Vrijwilligers

Welk soort vrijwilligerswerk heb je gedaan?

In 2010 hebben we met onze school deelgenomen aande erfgoeddag. Dat jaar was het thema fake. Er werdons gevraagd of we vrijwillig een project op poten wil-den zetten. Een groep van 15 mensen zag dit onmiddel-lijk zitten hoewel we beseften dat het heel wat vanonze vrije tijd zou vragen. De bijeenkomsten vondenimmers plaats na school, tijdens het weekend en in deschoolvakanties.

Wat hield jullie project precies in?

Onze school ligt in de Brugse wijk Sint-Gillis. We beslotenom de geschiedenis van die wijk opnieuw tot leven tewekken. We gingen op verkenning en kwamen terug metheel wat interviews, fotoreportages en archiefmateriaal.Stadslegenden, sprookjes, legenden, buurtverhalen enechte helden vormden de rode draad doorheen een ten-toonstelling.

Wat is je vooral bijgebleven van het project?

Het contact met de buurtbewoners. Dat heeft een diepeindruk op me nagelaten. De bewoners van Sint-Gillisontvingen ons met open armen en waren bereid om hunverhalen met ons te delen. Via de interviews met deverschillende bewoners werd ik geconfronteerd met hetfeit dat het leven voor sommigen zeer hard is. Ook deuitwerking en de opbouw van de tentoonstelling wasiets om nooit te vergeten. Vooral de vooravond van de

Do

ssie

r


Naam: Julie

Leeftijd: 17 jaar

Woonplaats: Brugge

Beroep/studie: zesde jaar

wetenschappen-wiskunde

Vier generaties

vrijwilligersJenoff Van Hulle


opening zalme zeker bij-blijven. Dan heb-ben we met zesleerlingen en twee leerkrachtenop school doorgewerkt tot 3 uur ’s nachts.

Wat was je motivatie om mee te werken aan het project?

Ik beschouwde het als een ideale kans om nieuwemensen te leren kennen en mijn visie op de wereldwat uit te breiden. Ook toen men mij vroeg of ik oor-logsgetuigen wilde interviewen, twijfelde ik geenseconde. Dat was een kans die ik waarschijnlijk nooitmeer in mijn leven zou krijgen. Zo kwam er onder meereen overlevende van de concentratiekampen opbezoek in de klas en ging ik in de vakantie met eenklasgenoot naar Mechelen om er een partizaan teinterviewen. Dat alles heeft een diepe indruk bij mijnagelaten.

Zou je het anderen aanraden iets gelijkaardigs te doen?

Absoluut. Zelf zou ik in de toekomst graag nog meer aanvrijwilligerswerk willen doen, maar dan vooral in de soci-ale richting. Het geeft me een goed gevoel iets te kunnenbijdragen zonder heldendaden te hoeven verrichten. Hetstereotiepe beeld van jongeren die niets meer doen, kanmet vrijwilligerswerk ontkracht worden. Ik roep alle jonge-ren op aan de buitenwereld te tonen dat ze wel degelijkhet hart op de juiste plaats hebben.

Naam: Sarah

Leeftijd: 23 jaar

Woonplaats: Gent

Beroep/studie:

communicatiemanagement


Welk soort vrijwilligerswerk doe je?

Ik ben vrijwilliger bij de jongerengroep van UNICEF in Gent.

Hoe ben je ertoe gekomen vrijwilliger te worden bij UNICEF?

Toen ik afgestudeerd was, heb ik een tijdje bij mijn vadergewerkt. Maar naast mijn werk wilde ik iets doen dat me nietal te ver zou wegleiden van mijn studies. Want hoe meerafstand je neemt van je studies, hoe moeilijker het is om erterug in te komen. Bovendien wilde ik me inzetten voor mijnmedemensen. Vrijwilligerswerk leek me een goede oplos-sing. Zo ben ik op internet gaan zoeken en botste ik al gauwop de oproep van UNICEF om te helpen bij de organisatie vaneen quiz. Die oproep sprong er echt wel uit vond ik. Ik zag datonmiddellijk zitten. Voor een groot stuk omdat ik ook in mijnopleiding evenementen moest organiseren.

Doe je dit vrijwilligerswerk op permanente basis?

Dat is een beetje moeilijk voor mij. Want elk jaar zit ik eenhalf jaar in het buitenland. Maar als ik in het land ben, werkik heel actief mee en tracht ik me altijd zo goed mogelijkin te zetten. Bovendien ben ik door mijn job vaak bezet inhet weekend. Maar als de anderen dat op voorhand weten,dan houden ze daar rekening mee.

Wat heb je nog gedaan naast de organisatie van een quiz?

Vorig jaar hebben we een fuif georganiseerd en een WaSH-actie(Water, Sanitaire Voorzieningen en Hygiëne, de campagne

van UNICEF in 2010) op poten gezet. En nu ben ik juist teruguit het buitenland en help ik mee met de quiz van dit jaar.

Wat motiveert je om dit vrijwilligerswerk te doen?

Ik denk dat veel mensen iets zoeken naast hun werk omzich bezig te houden en om mensen te leren kennen. Bij deene persoon resulteert dat in sport, bij de andere in eenleesgroep en bij mij in vrijwilligerswerk voor UNICEF.Bovendien studeer ik nu niet. Wat betekent dat ik veel tijdheb om zo’n dingen te doen. En natuurlijk vind ik het ookgewoon leuk me in te zetten voor de goede zaak.

Welke tip zou je geven aan anderen die vrijwilligerswerk willen doen?

Ik vind het belangrijk dat de groep goed samenhangt.Interesse in het soort vrijwilligerswerk is natuurlijk hetbelangrijkste. Maar samen kunnen lachen of een pintje drin-ken is volgens mij essentieel om je gemotiveerd te houden.Om je telkens opnieuw die energie te geven om naar de ver-gaderingen te gaan. Wat de cohesie betreft, is vrijwilligers-werk voor UNICEF echt wel perfect. Bovendien word je bijUNICEF gewaardeerd voor je inzet. Al die zaken zorgen ervoordat het leuk is om vrijwilliger te zijn voor UNICEF.

Geïnteresseerd om vrijwilliger te worden bij UNICEF?Surf naar www.unicef.be/vrijwilliger


Do

ssie

r

Naam: Maja

Leeftijd: 32 jaar

Woonplaats:

Beroep/studie:

office manager


Ik ben vrijwilliger bij Solidariteit voor het Gezin. Ik doe eropvang en onthaal van ouderen.

Wat houdt dat precies in?

Ik zorg ervoor dat ze ’s middags eten krijgen, ik maak boterham-men voor ’s avonds klaar of ik houd hen gewoon gezelschap.

Wanneer doe je dit vrijwilligerswerk?

’s Avonds tijdens de week en soms in het weekend.

Hoe ben je ertoe gekomen dit soort vrijwilligerswerk te doen?

Mijn beide grootmoeders hebben altijd bij ons thuisgewoond omdat ze niet goed te been waren. Mijn omaaan vaders kant heeft bij ons gewoond tot mijn achtste. Ikwas de oudste van het gezin en zorgde daarom veel voorhaar. Op mijn 16de is mijn andere oma thuis komenwonen. En ook haar heb ik veel geholpen: koffie of theezetten, ’s nachts mee opstaan als ze naar het toilet moestenz. Dus eigenlijk is het allemaal van thuis uit gegroeid.Met de paplepel meegegeven, zoals ze dat zeggen.

Wat drijft je om naast je job ook nog eens dit vrijwilligerswerk te doen?

Ik miste het contact met ouderen. Daarom ben ik gaanrondkijken op internet. En zo ben ik terecht gekomen bijSolidariteit voor het Gezin.

Wat of wie in het bijzonder is je bijgebleven?

Een dame van boven de 80 jaar. Ik bezoek haar regelma-tig. En telkens is ze ontzettend gelukig als ze me ziet.Bovendien is ze echt geïnteresseerd in wat ik doe. Vaakmoet ik haar vertellen over mijn vriend of mijn vakantie.En als je dan de volgende keer terug op bezoek gaat, merkje dat ze bezig is geweest met hetgeen ik haar heb ver-teld. Dat betekent heel veel voor mij.

Waarom zou je andere mensen aanraden hetzelfde te doen?

Omdat je heel veel warmte terugkrijgt. De mensen waar-deren echt wat je doet.

Geïnteresseerd om vrijwilliger te worden bij Soli -dariteit voor het Gezin?Solidariteit voor hetGezin zoekt steedsgemotiveerde mensenals Maja om senioren ineigen streek een hand-je toe te steken zodatze zo lang mogelijk inhun vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen.Mogelijke taken zijn: boodschappen doen, gezel-schap houden, kleine huishoudelijke taken opne-men, instaan voor niet dringend zittend medisch ver-voer… Surf naar www.solidariteit.be of bel vrijblij-vend naar 070/23 30 28 voor meer informatie.


Naam: Mariette

Leeftijd: 66 jaar

Woonplaats:

Beroep/studie:

gepensioneerd


Ik neem een vrijwilligerstaak op voor het WijkNetAandacht voor Senioren in Deurne. Dat is een project vanhet Zorgbedrijf Antwerpen van het OCMW Antwerpen vooreenzame senioren.

En wat doe je precies?

Ouderen en eenzame mensen gezelschap houden en voor-namelijk luisteren. Eenzame mensen hebben somsbehoefte hun hart te kunnen luchten of een babbeltje teslaan.

Is daar veel vraag naar?

Absoluut. Er is een tekort aan vrijwilligers. Veel mensenstaan op de wachtlijst. Er zijn veel mensen die vragen omeens langs te komen, al is het maar één keer per week. Enluisteren is soms al voldoende.

Hoe ben je ertoe gekomen dat soort vrijwilligerswerk te doen?

Een paar jaar geleden heb ik een zware knieoperatiegehad. Daarna ben ik terecht gekomen in een revalidatie-centrum op Linkeroever. En daar zijn mijn ogen opengegaan. Er zijn heel wat moedige mensen die het somsniet meer zien zitten. En dit vaak als gevolg van een zwareziekte. Ik wilde die mensen helpen. Zo ben ik terecht geko-men bij het WijkNet Aandacht voor Senioren

Heb je een leuke anekdote?

Jawel. Ik ging regelmatig op bezoek bij een dame die uit-eindelijk zelf vrijwilliger is geworden voor het WijkNetAandacht voor Senioren. Dat is echt wel fijn natuurlijk.

Waarom zou je andere mensen aanraden dit soort vrijwilligers-werk te doen?

Het is geen zwaar werk. En er zijn zo veel eenzame men-sen die behoefte hebben aan een luisterend oor. Al is hetmaar om eens te kunnen vertellen wat ze de avond ervoorop tv gezien hebben.

Geïnteresseerd om vrijwilliger te worden bijWijkNet Aandacht voor Senioren? Surf naar www.zorgbedrijf.antwerpen.be

Interview met

Leo Ponteur

Een vrijwilliger zet zich kosteloos in voorde één of andere oganisatie die hij nauwaan het hart draagt of voor een hulpbe-hoevende medemens. Het is begrijpelijkdat deze vrijwillige inzet van belang isvoor onze samenleving. Leo Ponteur: “Iedereen zou vrijwilli-ger moeten zijn. Ik vind dat absoluutnoodzakelijk. Iedereen zou zich vrij-willig moeten inzetten voor desamenleving en zo iets terugdoen. Inhet bijzonder dienen vrijzinnigen vrij-williger te zijn. Want het aanvaardendat de mens zelf drager en schepperis van zin en betekenis in het leven,stelt je voor een stuk verantwoorde-lijk voor je medemens. Er zijn dan ookdingen die je onbetaald, uit overtui-ging zal doen. Het voordeel is dat hetzich belangeloos inzetten een grotepersoonlijke voldoening geeft. Jevoelt je er goed bij en dat motiveert.”

Vrijwilligers spelen vaak een belangrijkerol voor een organisatie. Ze versterken deorganisatie, dragen hun steentje bij aanactiviteiten, promoten de goede werkingervan… Ook UVV werkt met vrijwilligers.Over hun belang vertelt Leo Ponteur: “Bij de Unie Vrijzinnige Verenigingenheb je vrijwilligers die de operatione-le en strategische werkkracht van deUnie met hun bestuurskracht verster-ken. Er is overigens nood aan eengrote variëteit van capaciteiten. Erdienen financiers te zijn, er moetenmensen vanuit de scholen bij zitten,

Do

ssie

r


2011 IS NIET ENKEL HET JAAR WAARIN DE UNIE VRIJZINNIGE VERENINGEN (UVV)

40 JAAR BESTAAT. HET IS TEVENS HET EUROPEES JAAR VAN DE VRIJWILLIGER. DEZE

VRIJWILLIGERS ZIJN VOOR DE VRIJZINNIGHEID VAN GROOT BELANG. ZONDER HEN ZOU

UVV NOOIT GEGROEID ZIJN TOT DE ORGANISATIE DIE ZIJ NU IS.

WE SPRAKEN MET LEO PONTEUR, EREVOORZITTER UVV, OVER HUN ROL.

Zij dragen de vlam van de

vrijzinnigheid uitLiza Janssens


Een erevoorzitter

vertelt…

DEEL 2

‘‘’’

Iedereen zou zich

vrijwillig moeten inzetten

voor de samenleving.


vanuit de adminstraties, uit alleberoepen enzovoort. Zij kunnen allenvanuit hun eigen achtergrond een bij-drage bieden aan het bestuur vanUVV. Vrijwilligers maken deel uit vanhet bestuur omdat we het belangrijkvinden dat er controle en impulsenkomen van buitenaf. De vrijzinnigheidmoet altijd gedragen worden door de

vrijzinnige basis zelf, niet door eenondemocratische clerus. Tevens moeter een duidelijke scheiding zijn inbevoegdheden en verantwoordelijk-heden. Zo is de boekhouder een uit-voerdende functie maar de voorzitteren het bestuur beheren de fondsenen leggen er verantwoording voor af.Bestuursvrijwilligers komen uit delidorganisaties. Daar heb je in de eer-ste plaats overtuigde vrijwilligersvoor nodig om lokaal alles te runnen.Zo ontstaat er een golfbeweging bin-nen de georganiseerde vrijzinnig-heid, het doorstromen van vrijwilli-gers van de basis naar bestuurfunc-

bijvoorbeeld deel uitmaken van deBegeleidingsgroepen. Zij helpen deUnie enerzijds het concept ‘moreledienstverlening’ praktisch te vertalenen uit te dragen. Anderzijds vergrotenzij het draagvlak van de Centra MoreleDienstverlening door hun netwerk enhun voeling met de regio ter beschik-king te stellen. De gehele werkingwordt zo inhoudelijk versterkt enbekender. Er helpen op de achter-grond heel wat mensen mee met dedagdagelijkse taken van de consulen-ten. Zij steken de handen uit de mou-wen op activiteiten, schrijven tekstenen springen in bij de vrijzinnige plech-tigheden, vooral dan bij de FeestenVrijzinnige Jeugd en bij de steeds tal-rijker wordende afscheidsplechtighe-den in de crematoria. Elke vrijwilligerdraagt zo op zijn manier een steentjebij aan de brede werking van deUnie.”

Ook in de toekomst zullen vrijwilligersvoor UVV een belangrijke rol spelen vol-gens Leo Ponteur: “Op dit ogenblik is de Unie in mijnogen nog een luxe-organisatie. Alletekorten worden door de overheidgedekt. Wanneer dit echter niet meerzou gebeuren, moeten er eigeninkomsten gegenereerd worden. Elkevorm van sponsoring is in dat gevalbroodnodig, zoals testamentairebeschikkingen ten behoeve van devrijzinnigheid. Hoe de Unie dit kanorganiseren is nu nog problematisch.Op dit ogenblik wordt er weinig ofgeen beroep gedaan op de financiëlebijdrage van de vrijzinnigen zelf. Bijbeperking van de overheidsmiddelenzal er dan meer dan ooit nood zijnaan vrijwilligers die kosteloos metvan alles helpen en ook bereid zijnom fondsen in te zamelen.”

De vrijwillige inzet van mensen is voorveel organisaties onontbeerlijk. Er gaanechter ook problemen mee gepaard, LeoPonteur: “Een bekende klacht is dat menonvoldoende vrijwilligers vindt.Gelukkig blijven velen trouw en actieftot op hoge leeftijd. Maar dat magnatuurlijk niet zodanig zijn dat het

Do

ssie

r

ties op regionaal en federaal niveau.Onze vrijwilligers zijn sleutelfiguren.Ze spelen een belangrijke rol in deRaden van Bestuur en bezittenbelangrijke knowhow die kan ingezetworden. Daarom is het belangrijk datze hun verantwoordelijkheid als vrij-williger opnemen, niet alleen metwoorden maar ook met daden. Ze

moeten ook voldoende communice-ren met hun eigen achterban. Anderskrijg je een tweespalt waarbij UVVvooruit gaat, maar de lidorganisatiesniet of net in een andere richting.”

Het belang van bestuursvrijwilligers isduidelijk, maar ook aan de basis spelenvrijwilligers bij UVV een belangrijke rol. Leo Ponteur: “Naast bestuursvrijwilli-gers kan de Unie Vrijzinnige Ver -enigingen ook rekenen op heel watmensen die zich lokaal engageren. Zoworden de teams in de Centra MoreleDienstverlening versterkt door vrijwil-ligers. Het gaat hier om mensen die


belet dat anderen hun plaats gaaninnemen. Men moet tijdig de fakkelkunnen doorgeven. Een ander pro-bleem is dat je het levenslange enga-gement en de bereidheid om als hetware te willen afzien en resultaattrachten te bereiken, steeds minderterug vindt. Mensen willen wel ietsdoen, maar eerder projectmatig. Menverkiest steeds meer om op een kortetijdhorizon te werken. Het is ook nietiedereen gegeven zich zo te engage-ren dat men de uren niet telt. Degezinssituatie doet er veel toe.”

Op de vraag waarom het werven van vrij-willigers zo moeilijk is, antwoordt LeoPonteur ons: “Je kunt niet zomaar werven in hetwildeweg. Men moet heel slim ensluw zijn om de mensen ertoe te bren-gen langs te komen en hen het inzichtte doen krijgen dat zij een meerwaar-de kunnen realiseren. Boven dienhangt het vaak af van welk soort vrij-williger je nodig hebt. Als je bijvoor-beeld vrijwilligers nodig hebt voor deondersteuning van de rouwplechtig-heden, dan moet je zeer gericht gaanwerven. Het moet meestal erg duide-lijk zijn welk type van vrijwilliger mennodig heeft. Cruciaal bij elke vrijwilli-ger is de aanwezigheid van inzet.Deze moet je maximaal gebruiken entrachten die persoon de kansen tegeven zich te bekwamen in anderedomeinen. Je bent soms meer metiemand die echt bereid is de mouwenop te stropen en de handen vuil temaken en kan doorgroeien naar ande-re functies, dan dat je zoekt naar deonmiddellijk geschikte secretaris,voorzitter... Ook het klimaat in deorganisatie zelf moet voldoendeondersteunend zijn. Het sociale enmenselijke element is even belang-rijk. Er moet kunnen gelachen wordenen er moet op tijd koffie zijn.”

Het is niet alleen voldoende om veel vrij-willigers te kunnen werven. Men moet zeook goed ondersteunen. Leo Ponteur ver-telt ons hoe dit gebeurt bij UVV: “Vrijwilligers dragen de vlam van devrijzinnigheid uit. Al die lichtdragersmoet je koesteren en ervoor zorgen

dat er zoveel mogelijk bijkomen. DeUnie moet de voorwaarden scheppenopdat het aangenaam is erbij tehoren en –tegelijk– dat het de moeiteloont zich te affirmeren als vrijzinnigvrijwilliger. De Unie doet dit door opmacrovlak aanwezig te zijn en tetonen dat wij iets betekenen in desamenleving, dat inhoud en zin heeft.

Daarmee wil en kan men zich associëren.Misschien dat de Unie dringend haarvrijwilligersbeleid met de vrijwilligersen beroepskrachten zou kunnen uitkla-ren en daarin de plaats en rol van dediverse vrijwilligers die nodig zijn, iet-wat uitschrijven en in de praktijk bren-gen.De feitelijke ondersteuning van vrijwil-ligers kan zowel rechtstreeks dan welindirect gebeuren. Zo kan UVV, opvraag van de lidorganisaties, gemeen-schappelijke vormingsprojecten voorvrijwilligers organiseren. Maar er moetvooral ondersteuning geboden wordenop het lokale vlak. Hiertoe kan UVV deimpulsen geven en via de Instellingenvoor Morele Dienstverlening ook pro-jectmatig de middelen doen vastleg-gen. Maar lokaal aan de basis moethet meeste gebeuren en dienen er nogheel wat vaste structuren bij te komen.In de eerste plaats werden hiervoor demoreel consulenten type II in het levengeroepen. Zij zijn verantwoordelijkvoor het gemeenschapsvormendeaspect van de morele dienstverlening.Dit houdt onder andere in dat zij recht-streeks en professioneel de vele vrij-willigers in de lokale lidverenigingendaadwerkelijk helpen.In de jaren ‘70 heeft men het klant-denken ontwikkeld. Op dezelfdemanier moet de Unie denken aan diemensen die rechtstreeks heel veel din-gen met overtuiging, inzet en trouwkosteloos doen. Overal moet je de

mens kunnen zien, zij het als klant-hulpvrager, zij het als vrijwilliger.”

Niet enkel de organisaties dienen extrainspanningen te leveren. Gezien hetbelang van vrijwilligerswerk voor desamenleving, moet ook de overheid zijnsteentje bij dragen, maar hoe? Leo Ponteur: “De overheid moet dealgemene voorwaarden scheppenopdat iedereen vrijwilliger kan zijn. Ermogen daar geen hinderpalen aangesteld worden, het moet vlot kunnen.Er moet dus rekening worden gehou-den met de wijzigende levensomstan-digheden zoals kleinere gezinnen, veelalleenstaanden..., en de wijze waaropzij allen iets kunnen betekennen voorde samenleving. Ik geloof dat de over-heid al heel wat gedaan heeft, zo is ereen onkostenvergoeding die tot eenbepaalde limiet belastingvrij is en ver-der heeft de overheid de Hoge Raadvoor Vrijwilligers opgericht. Vlaanderenis dan ook vrij goed georganiseerd enheeft een hoog cijfer van actieve vrij-willigers. Vaak worden vrijwilligersvooral door lokale besturen gehuldigdomdat zij sneller ondervinden wat hunbelang is. Een overheid kan immersniet alles zelf doen. Het is overigensabsoluut noodzakelijk voor een demo-cratie dat er reële betrokkenheid isvanwege de mensen zelf.”

Is het inrichten van een Europees jaar vande vrijwilliger nuttig? Leo Ponteur: “Elk jaar zou het jaar vande Vrijwilliger moeten zijn, levenslang.Politici en media zien voornamelijk hetmega showeffect. Allerlei organisaties,diensten en pr-mensen springen daarop, maar of de vrijwilliger daar zelfmee wordt gediend? Het jaar van deVrijwilliger zou er vooral voor moetenzorgen dat er in de organisaties blijven-de aandacht is voor de vrijwilligers enmen hen extra in de watten legt. Dehoofdzaak ligt in de erkenning van hunbijdrage en in de oprechte, dagdage-lijkse waardering van hun persoon.Waar het om gaat is dat vrijwilligers alsmens tot hun recht komen. Voor deUnie die uitgaat van de menselijkeautonomie en waardigheid, is diteigenlijk vanzelfsprekend.”

‘‘’’

Elk jaar zou het

jaar van de Vrijwilliger

moeten zijn, levenslang.

Katty Elias, 43 lentesZetelt (als vrijwilliger) in deRaad van Bestuur van UVV

“Samen met anderen bouw ikin de Raad van Bestuur meeaan de toekomst van de Unie:onder andere haar uitstralingen (h)erkenning. Ik vind hetdan ook bijzonder fijn om meeaan de wieg te staan van hetnieuwe imago van UVV!”

---

Ginette Cretel, 60 lentesVerzorgt als vrijwillig moreel consulent o.a. plechtighedenbij de Oost-Vlaamse Feniks vzw.

Mensen steunen“42 jaar heb ik voor het OCMW gewerkt. Tijdens mijn vrijetijd wou ik ook nog iets doen, en ja iets betekenen, voormensen in moeilijke en leuke momenten in hun leven.”

Weddings and funerals…“Ik begeleid als moreel consulent bij het Oost-VlaamseFeniks voornamelijk afscheidsplechtigheden, maar hebin de meer dan 10 jaar als Fenikser ook verschillendegeboorte- en huwelijksvieringen en Feesten VrijzinnigeJeugd begeleid en vorm gegeven. Dit alles in samen-werking met de familie en de betrokkenen zelf, en metde grootste zorg voor hun eigenheid en privacy.”

Een straaltje geluk“Op een gegeven moment werd ik opgeroepen vooreen geboorteplechtigheid. Het koppel had reeds eendochtertje waarvoor ze ook op Feniks beroep haddengedaan en wouden dit, gezien de positieve ervaring,ook voor het tweede kind doen. De nieuwe burger inkwestie heeft zich gedurende de ganse viering voor-beeldig gedragen. Ze vond bij de afronding echter hetfeit dat familie en vrienden -met enig middelmatig succes-moesten zingen maar niks en plaste het ganse dekenwaarmee zij tijdens dit intermezzo ‘gewiegd’ werdonder. Wat de overgrootmoeder (92 jaar) de opmerkingdeed maken: ‘Van die muziek zou ik mij ook bedoen’.Waarmee de jongste spruit het blijkbaar eens was wantzij lachte daarop naar iedereen.”

---

Sonny Van de Steene


Do

ssie

r 2011 IS HET EUROPEES JAAR VAN DE VRIJ WILLIGER. HETGEORGANISEERDE VRIJZINNIG HUMANISME IN BELGIËKAN NIET ZONDER VRIJWILLIGERS. DE UNIE VRIJ ZINNIGEVER ENIGINGEN (UVV) MET HAAR CENTRA MORELEDIENSTVERLENING, HAAR LIDORGANISATIES, HAARFRANS TALIGE ZUSTERORGANISATIE CENTRE D’ACTIONLAÏQUE... ZIJN BOVENAL VRIJWILLIGERS OR GANI SATIES. WATDEZE VRIJWILLIGERS DOEN, IS ENORM DIVERS. MAAR OZO BELANGRIJK. WE STELLEN U ER ENKELE VOOR...


van bij ons...

Mira Roos, 37 lentesSchrijft als vrijwilliger verha-len en artikels voor deFakkeltjeskranten.

“Kinderen op school lezen detijdschriften. Ik schrijf graag enstuurde een verhaal in. Ikmocht blijven schrijven. Ietswat ik met plezier doe!”

---


Karel Van Dinter, 60 lentesIs o.a. vrijwillig radiomedewerker bij de Humanistisch-Vrijzinnige Radio

“Neem nu 'censureren'... Sommige gesprekspartners hebbenslechts een beetje vraag nodig om een omstandig antwoord tegeven. Neem nog maar Rik Pinxten, Etienne Vermeersch of...Moeilijk de mond te snoeren. Daarvoor moet je ook als vrijzinnigeradiomaker op je hoede zijn, of een onschuldige vraag levert almeteen een omstandig antwoord op van minstens een kwartier!Want hoe ingewikkeld kunnen sommige dingen toch zijn! En geendeontologische ruimte om journalistiek even tussen te komen, ookal waren nog andere vragen aan de orde! Terwijl we op antennetoch slechts 10 minuten konden uittrekken... Tja, censureren, dus!Tegen elk principe van Het Vrije Woord en de vrijdenkerij in!”

---

Martine De Vliegher, 54 lentesBezoekt o.a. als vrijwillig moreel consulent bij de StuurgroepMorele Bijstand (SMB) de bewoners van een rusthuis teLonderzeel.

“Een 87- jarige vrouw was steeds aan het huilen. Tijdens onsgesprek werd het heel vlug duidelijk dat ze verliefd was op eenvan de verplegers. Hij had het woonzorgcentrum verlaten omergens anders aan de slag te gaan. Ze had zo’n verdriet dat ze ’snachts niet kon slapen. Ze was zeer blij dat ik haar probleem seri-eus opvatte, want veel medebewoners lachten haar uit of dachtendat ze dement aan het worden was.”

---

Matias Correa Seabra, 37 lentesIs vrijwilliger bij de activiteiten van het PCMDBrussel.

Engagement“Ik werd tot nog toe vooral betrokken in het hel-pen voorbereiden en ontwikkelen van een aan-tal evenementen, zoals de tentoonstelling overhet Congolese beeldverhaal (Congostrip), hetbegeleiden van workshops muziek, het uitwis-selingsproject tussen Belgische en Congolesejongeren en het Festival van de Vrijheid. Op ditlaatste evenement werd ik ook geëngageerdals tolk Portugees, Spaans, Frans, Engels enNederlands voor het Internationaal Forumover de straathoekwerking.”

Ideeën en waarden“Ik vind me vooral terug in de ideeën en dewaarden waar het vrijzinnig humanisme voorstaat. Bovendien vind ik dat deze waarden,zoals vrijheid, gelijkheid, solidariteit…, doorde activiteiten die door het PCMD Brussel wor-den ontwikkeld, op een creatieve en zinvollemanier worden geconcretiseerd.”

Music is life!“Bijzonder leuk vond ik de workshops muzieken het maken van de film met de jongeren inhet kader van 50 jaar onafhankelijkheid Congoin het Koninklijk Museum voor Centraal-Afrika.Bepaalde reacties, uitingen en gedragingenvan de jongeren vond ik zeer grappig. Vooralomdat ik de indruk had dat ze door het volgenvan de workshops en het acteren in de filmgedwongen werden te stappen uit hun dage-lijkse gewoonten van doen. Zo was de ver-kleedpartij, waarbij iedere jongere eenAfrikaans plunje aantrok voor de finale van demuzikale workshop een buitengewoon hila-risch moment.”

---

© ISABELLE PATEER OTHERWEYES

Stichting voor Morele Bijstandaan Gevangenen (SMBG)

Wat:Mensen die in de gevangenis terecht-komen komen in een situatie die hunleven ingrijpend verandert. Dat zorgtvaak voor heel wat lichamelijke,emotionele of existentiële proble-men. Elke gedetineerde heeft in datopzicht een eigen verhaal dat moetgehoord worden. De SMBG begeleidtevangenen, ex-gevangenen en hunverwanten die er om vragen. DeSMBG telt 63 vrijwillige medewerkersof moreel consulenten. Ze zijn actiefin alle strafinrichtingen van het land.Van een vrijwillig moreel consulent ineen strafinrichting wordt verwachtdat hij of zij aandachtig, onbevoor-oordeeld en respectvol kan luisterennaar het verhaal van de hulpzoeken-de. Opvang, zorg en aandacht voor dehele mens zijn daarbij van grootbelang.

Ik word vrijwilliger bij SMBG en ik breng mee:Empathie - vrijzinnige levensbeschou-wing – luisterbereidheid – discretie –bescheidenheid - verantwoordelijkheid

Hoeveel: Een vrijwilliger brengt minstens eenmaal per week 2 uur 30 door in dehem/haar toegewezen gevangenis.

Waar: Stalingradlaan 54 1000 Brussel T: 02/537 59 28

W: www.smbg-famd.be

Vrijzinnige Free Willy's en Marjetten

gezochtJenoff Van Hulle


Do

ssie

r

ALS VRIJWILLIGER AAN DE SLAG IN EEN GEVANGENIS? PATIËNTEN IN ZIEKENHUIZEN

EEN LUISTEREND OOR BIEDEN? OF JONGEREN OPVANGEN ALS PLEEGOUDER?

VERSCHILLENDE VRIJZINNIGE ORGANISATIES GEVEN JE DE MOGELIJKHEID OM ALS

VRIJWILLIGER AAN DE SLAG TE GAAN.

EEN GREEP UIT HET AANBOD.



Feniks

Wat:Net zoals mensen met anderelevensovertuigingen wensen ookvrij zinnig-humanisten stil te staan bij'scharniermomenten' in hun leven. Medewerkers van Feniks begeleiden(enkel in Oost-Vlaanderen) mensendie op een persoonlijke manier wil-len stilstaan bij een geboorte, relatie,overlijden of andere belangrijkegebeurtenis.

Ik word vrijwilliger bij Feniks en ik breng mee:Empathie - open geest – creativiteit –vrijzinnige - levensbeschouwing

Waar: Provinciaal Centrum Morele Dienst verleningSint-Antoniuskaai 29000 GentT: 09/233 52 26E: [email protected]: www.plechtigheden.be

Stuurgroep Morele Bijstand(SMB)

Wat:Een opname in een ziekenhuis of rust-huis is vaak een ingrijpende verande-ring in iemands leven en brengt, naastgevoelens van angst, verdriet enkwaadheid, veel vragen met zich mee.In dat geval kan je beroep doen op eenvrijwillig moreel consulent van deStuurgroep Morele Bijstand. De consu-lenten zijn een belangrijke ondersteu-ning voor de patiënt of bewoner vaneen rusthuis en bieden een luisterendoor aan zij die dat wensen.

Ik word vrijwilliger bij SMB en ik breng mee:Luisterbereidheid - openheid - empa-thie - discretie - vrijzinnige - levensbe-schouwing

Waar: Frans Geldersstraat 23-251800 VilvoordeT: 02/751 93 48E: [email protected]: www.stuurgroepmorelebijstand.be

Opvang

Wat:Omwille van ernstige problemen thuiskan het nodig zijn dat een kind of jonge-re beter een tijdje elders woont.Pleegzorg kan dan een oplossing zijn.Opvang biedt dergelijke pleegzorg.Opvang is constant op zoek naar nieuwegezinnen om kinderen op te vangen.

Ik wil pleegouder worden. En dan? In ieder geval is het belangrijk elkaargoed te leren kennen. Dat gebeurt ineen aantal gesprekken. Bij het uitwisse-len van informatie komen een aantalbelangrijke thema’s aan bod: wat brengtde komst van een pleegkind met zichmee, de hechting van kinderen, hetbegrijpen wat loyaliteit is, hanteren van(soms moeilijk) gedrag, omgaan metverlieservaringen,… Een voorbereidings-en selectieprocedure wordt afgerond methet opmaken van een samenwerkings-overeenkomst, als resultaat van de voor-bije gesprekken. Een kind dat in eenpleeggezin gaat wonen, brengt een heleverandering met zich mee, voor het kind,de ouders en het pleeggezin. Een vastebegeleider zal daarom de plaatsing goedopvolgen en iedereen hierin bijstaan.Er zijn ook enkele formele voorwaar-den: pleegouders moeten meerderjarigzijn en een getuigschrift van goedzedelijk gedrag en een medisch attestkunnen voorleggen.

Waar: Blaisantvest 105 - 9000 GentT: 0800-30181 (gratis nummer)W: www.opvang.be

UV

V b

elic

ht

Op zoek naar een zinvol engagement?

De Centra Morele Dienstverlening zoeken vrijwillige luisteraars,

schrijvers en sprekers voor vrijzinnig-humanistische plechtigheden.

Is dit iets voor jou?

Neem contact op met het CMD in je buurt (zie achterflap)!

We kunnen jouw stem goed gebruiken!

» «

Filmcyclus: Beelden van vrouwen

Op 8 maart 2011 is het de internationale dag van de vrouw. In het kader hiervan worden er in de

maand maart aan de VUB 3 recente auteurfilms van vrouwen getoond. Allen werden op diverse film-

festivals bekroond, omwille van de manier waarop ze op een artistieke en innoverende manier de

thematiek van de film wisten te verbeelden. Iedere film zal worden ingeleid door een deskundige.

Maandag 7 maart 2011

Women Without Men (2009)Regisseur: Shirin Neshat


La Teta Asustada (2009)Regisseur: Claudia Llosa


Les plages d’Agnès (2008)Regisseur: Agnès Varda

Plaats: Galerij ‘Y, Campus VUB

Pleinlaan 2, 1050 Brussel

Aanvang: 19u00

Toegang: gratis

†

Organisatie:Centra Morele Dienstverlening Brussel-Jette

In samenwerking met:Dienst Cultuur VUB, UPV en UCOS

18de World Humanist Congress

Thema:Humanisme en vrede

in Oslo - Noorwegenvan 12 tot en met 14 augustus 2011

Voor iedere geïnteresseerde vrijzinnig humanistVoor meer info:www.human.no/oslo2011

UV

V b

elic

ht

De stelling die geldt in het onderwijs isook van toepassing op het beleven vande ethisch-levensbeschouwelijke vrij-heid in andere sectoren van onzemaatschappij. De algemene wettenmoeten geëerbiedigd worden en dehandelingen mogen niet in strijd zijnmet de wet. Wie volledige vrijheidopeist voor zijn eigen ethische visie enzich bijgevolg boven de wet stelt, kandit, maar dan met eigen middelen enzonder beroep te doen op gemeen-schapsgelden. Wie subsidies van de gemeenschapaanvaardt, zelfs eist, aanvaardt auto-matisch controle van deze gemeen-schap over de aanwending van dezegelden en over de opvolging van dewettelijke bepalingen. Dit is het gevalvoor de katholieke zieken- en verzor-gingshuizen. De controle op deze nale-ving is in handen van de bevoegdeinspectie.

Keuzemogelijkheid voor de zorgwereld

Aan elk ziekenhuis wordt de keuzemo-gelijkheid geboden: ofwel verbinden zijer zich toe de euthanasie- en abortus-wetgeving te eerbiedigen ofwel wei-geren zij desbetreffende wetgeving toete passen en opteren zij voor gewe-tensvrijheid. Deze vrijheid heeft eenprijs: het al dan niet gesubsidieerdworden van de verzorgingsinstelling.Opteert men voor subsidiëring dandient binnen de wettelijke bepalingenhet recht op euthanasie en abortus inde instelling ook gegarandeerd te wor-den.

Luc Devuysterevoorzitter Unie Vrijzinnige Verenigingen

Euthanasie en abortus: een wettelijke verworvenheid

Het standpunt dat men als individukan aannemen met betrekking tot hettoepassen van euthanasie en abortusligt zeer gevoelig en is ethisch-levens-beschouwelijk en persoonsgebonden.In een democratische pluralistischestaat zoals de onze kan niemandgedwongen worden euthanasie ofabortus te ondergaan of er als indivi-du aan mee te werken, maar ander-zijds bestaat ook de vrijheid omeuthanasie en abortus te vragen en tekrijgen. Deze vrijheid wordt onderbepaalde voorwaarden door de wet-gever toegestaan. Individuele burgersbeschikken over een geweten, instel-lingen niet.

Subsidiëring en persoonlijke vrijheid

Het vrije katholieke onderwijs moetzich houden aan de wettelijke bepa-lingen in verband met de onderwijs-decreten. Als tegenprestatie ont-vangt het subsidies van de gemeen-schap, deze kunnen echter in ge -drang komen indien de decretalebeschikkingen niet gevolgd worden.Wil men daarentegen over een volle-dige vrijheid van onderwijs beschik-ken, dan vervalt men op eigen mid-delen en dient men af te zien vanelke subsidiëring.

De rechtsstaat en zijn implicaties

Wij leven in een rechtsstaat, dit houdtin dat de wetten die door hetParlement goedgekeurd zijn door alleBelgen moeten worden geëerbiedigd.Het is het recht van elke Belg wanneerhij niet akkoord gaat met de wetge-ving om te ijveren een wet te wijzi-gen. In afwachting blijft de wet vankracht en toepasbaar. Eenzijdige per-soonlijke aanpassingen, bijsturingenen implementatie ervan in het dage-lijkse leven kunnen niet. Onze maat-schappij zou trouwens niet langerordelijk kunnen functioneren indienieder van ons zijn eigen specifiekevisie zou beleven in verband met eengoedgekeurde wet waarmee hij nietakkoord gaat. Het is niet de bedoelingdeze stelling te illustreren met de klas-sieke voorbeelden, zoals verkeersre-gels en openbare orde.

Levensbeschouwing en ethische vrijheid

Onze Grondwet voorziet de vrijheid vanlevensbeschouwing mits een kleinvoorbehoud, namelijk het niet versto-ren van de openbare orde bij de uitoe-fening ervan. Deze stelling impliceertdat er bij de uitoefening van eenlevensbeschouwing beperkingen zijn.De vrijheid is niet onbeperkt en kenthaar grenzen namelijk de wettelijkebepalingen.

O P I N I E ST U K3 december 2010

Individuele burgersbeschikken over

een geweten,instellingen niet


IN DE MORGEN VAN 2 DECEMBER LAS IK DAT DE KATHOLIEKE KOEPEL ZORGNET

VLAANDEREN DE VRIJHEID BLIJFT OPEISEN OM DE EUTHANASIEWET NIET TOE TE PASSEN.

DE KEUZE IS ECHTER NIET AAN DE INSTELLING MAAR AAN HET INDIVIDU, IN CASU DE

ARTS EN DE PATIËNT.

Asiel en migratieArtikel 14 van de Universele Verklaringvan de Rechten van de Mens zegt:“Eenieder heeft het recht in anderelanden asiel te vragen en te genietentegen vervolging.” Andere latere ver-dragen zoals het Vluchtelingenverdragvan 1951 hebben dat recht op asielniet bekrachtigd, maar ze verhinderenwel dat vluchtelingen gedwongen wor-den teruggezonden worden naar hunland van herkomst als hun leven en/ofvrijheden op het spel staan. Bovendiengeven ze vluchtelingen een aantalbasisrechten, zoals het recht op eenwoning en medische zorg. Maar is hetniet schrijnend dat in een land alsBelgië anno 2010 deze rechten nogaltijd met de voeten worden getreden?En dat we vluchtelingen in de vrieskoulaten staan? Ik hoop dat we in 2011wel tegen deze mensen zullen kunnenzeggen dat we een oplossing hebben.

Conflicterende mensenrechtenMensenrechten botsen vaak metelkaar. Neem bijvoorbeeld het recht opvrije meningsuiting en het recht op vrij-heid van godsdienst of overtuiging.Vaak is een afweging van beide grond-rechten een aartsmoeilijke evenwichts-oefening. Is dit een gevaar voor men-senrechten? Ik denk het niet. Maar hettoont wel dat mensenrechten in

bepaalde situaties op grenzen botsen.Iedereen herinnert zich allicht de heisarond de Deense cartoons. De tekenin-gen brachten een publiek proces opgang, waarbij de ene partij zich beriepop de vrijheid van meningsuiting en deandere partij op het verbod om te dis-crimineren op basis van religie of over-tuiging. De escalatie van het probleemtoont echter aan dat dergelijk publiekproces niet bijdraagt tot een oplossingvan het probleem. Het recht op vrijemeningsuiting wordt een hol begripwanneer geen rekening wordt gehou-den met de mogelijke impact van zijnwoorden of uitingen. Hetzelfde gebeurtwanneer je een absolute waarde toe-kent aan het recht op vrijheid van reli-gie of overtuiging. Ook dit recht dientsteeds geïnterpreteerd te worden van-uit een concrete situatie. Mensen -rechten zijn dynamisch en moet jedaarom aanpassen aan de tijd en deomstandigheden. Dat zal sowieso altijdeen uitdaging blijven.

Ondernemingen als niet-state-lijke verdedigers van mensen-rechtenOngeveer zestig jaar na de onderteke-ning van de Universele Verklaring vande Rechten van de Mens worden men-senrechten steeds meer gebruikt omondernemingen ter verantwoording te

roepen voor wanpraktijken en schen-dingen van mensenrechten. Zo vechtAmnesty International al jaren tegende praktijken van Shell in de NigerDelta. En dit omdat ze het oliebedrijfverantwoordelijk acht voor de vervui-ling en de armoede in die regio.Dergelijke case doet de vraag rijzen ofje niet-statelijke actoren op dezelfdemanier moet onderwerpen aan men-senrechtenverplichtingen als statelijkeactoren. Mij lijkt het alvast een positie-ve evolutie. Maar de toekomst zal uit-wijzen hoe ver we hier kunnen in gaan.

Universaliteit mensenrechtenVolgens artikel 2 van de UniverseleVerklaring van de Rechten van deMens heeft eenieder “aanspraak opalle rechten en vrijheden, in de verkla-ring opgesomd, zonder enig onder-scheid van welke aard ook, zoals ras,kleur, geslacht, taal, godsdienst, poli-tieke of andere overtuiging, nationaleof maatschappelijke afkomst, eigen-dom, geboorte of andere status.” Zoverwoord, hebben mensenrechten perdefinitie een universeel karakter. Tochstellen sommigen deze universaliteit invraag. Zo hoort men soms vanuit isla-mitische hoek dat mensenrechten eentypisch westers ‘product’ zijn. En som-migen gaan nog verder en bewerendat de sharia voorrang moet krijgen opmensenrechten. Op zich is de discussieover de oorsprong van mensenrechtenniet echt zinvol. Zinvoller is het te kij-ken naar het effect. En dan kunnen wealleen maar vaststellen dat mensen-rechten universeel zijn omdat ze goedzijn voor alle mensen. Het zal in de toe-komst een belangrijke opdracht blijvenom iedereen hiervan te overtuigen.

Sonja Eggerickxvoorzitter Unie Vrijzinnige Verenigingen

O P I N I E ST U K8 december 2010

Mensenrechten: wat als het feest

voorbij is?

UV

V b

elic

ht

OP 10 DECEMBER 1948 ONDERTEKENDE DE ALGEMENE VERGADERING VAN DE

VERENIGDE NATIES DE UNIVERSELE VERKLARING VAN DE RECHTEN VAN DE MENS.

VANDAAG, 62 JAAR LATER, WORDT DEZE BELANGRIJKE GEBEURTENIS OVERAL TER

WERELD GEVIERD. EN TERECHT. WANT SINDS DE ONDERTEKENING IS VEEL GEREALISEERD.

DAT BETWIJFELT ALLICHT NIEMAND. MAAR TEGELIJKERTIJD STAAN ER ONS NOG ALTIJD

BELANGRIJKE UITDAGINGEN TE WACHTEN. VIER OP EEN RIJ.


UV

V b

elic

ht


Wij lazen in De Morgen van 11december 2010 blijkbaar eenander opiniestuk van prof.

Mortier dan prof. Lemmens.Prof. Mortier schreef een opiniestuknaar aanleiding van de casus waarbijhet UZ Brussel veroordeeld is tot hetbetalen van een schadevergoedingvoor het laten geboren worden van hetmeisje Rukiyé dat leed aan Sanfillipo.Prof. Lemmens reageerde op het ethi-sche standpunt van prof. Mortier.De cruciale vraag is: wat is een mens-waardig leven?Is dit het laten geboren worden van iedermens hoezeer deze ook moge lijden enafzien (zoals prof. Lemmens het ziet)?Of is dit het vermijden van lijden doorde hartverscheurende keuze te makenje baby niet te laten geboren worden?Dat die keuze ingegeven is door ratio-nele en emotionele motieven, is van-zelfsprekend.De Unie Vrijzinnige Verenigingen meentdat ouders de mogelijkheid moeten heb-ben om toekomstig leed te voorkomen.

Sonja Eggerickxvoorzitter Unie Vrijzinnige Verenigingen

L E Z E R S B R I E F15 december 2010

Wat is eenmenswaardig

leven?

De Morgen15/12/2010

Het is nog niet zolang geleden dateen voorzitter van de CVP triom-fantelijk aankondigde dat de

nieuwe CVP geboren was. Wat laterwerd dit bevestigd door een naamsver-andering. Openheid en vernieuwingwaren de sleutelwoorden. Media -sterren als Rik Torfs werden aangetrok-ken om ook stedelijk Vlaan derenopnieuw aan te spreken. Maar watbrengt de nieuwe CD&V in de praktijk?

De reactie van de CD&V op de bemid-delingsnota van Johan Vande Lanotte iskenschetsend: een janushouding van"nee, want" tot "ja, maar". Het resul-taat is alvast geen compromis, en dusook geen oplossing die zou toelatenom opnieuw dringend aan de slag tegaan voor het behoud en de verbete-ring van de Belgische sociale zeker-heid, de werkgelegenheid, het milieu,de veiligheid…!

Sedert de campagne van YvesLeterme in 2007 en de vijf minutenpolitieke moed is de CD&V de radica-le Vlaamse toer op gegaan. De stel-lingname van Wouter Beke tegen decompromisnota wijst erop dat hetavontuur met Leterme geen accidentde parcours was. Het lijkt er sterk opdat de CD&V bewust meewerkt aanhet opblazen van België.

Wat kan hiervoor de fundamentelereden zijn? In Belgische context lijkt derol van de traditionele katholieke partijuitgespeeld. De ‘goede oude tijd’ vande volstrekte CVP-PSC meerderhedenbehoort tot het verleden, maar leefttoch nog verder in sommige nostalgi-sche geesten. En in een autonoomVlaanderen liggen de kaarten beter.

De keuze voor CD&V is dus tussen eendemocratische en constructieve partij

O P I N I E ST U K8 januari 2011

De nieuwe CD&V: naar de restauratie

van het conservatieve enparochiale Vlaanderen?


in België of een sleutelrol inVlaanderen. De houding van WouterBeke tegenover het voorstel vanbemiddelaar Johan Vande Lanottebevestigt het vermoeden dat CD&Vgekozen heeft voor het Vlaanderenwaarin NVA, CD&V en het VlaamsBelang samen meer dan 56% van destemmen halen en waarin demachtspositie van het oude conser-vatieve katholieke establishmentgegarandeerd is en waarin de oudetrouwe katholieke kerk nog eenbelangrijke traditionele rol kan spe-len.

Het streven van de nieuwe CD&V isdus niet voor een open, pluralistischen democratisch Vlaanderen, maarvoor een conservatief, parochiaalVlaan deren. Met de CD&V onder lei-ding van de christelijke ideoloogBeke wordt gekozen voor de terug-keer naar de bron, naar de funda-menten van en de eerbied voor eendegelijke christelijke moraal!

Wij moeten niet ver teruggaan in hetverleden om vast te stellen datessentiële verworvenheden van deverlichting –zoals de rechtsstaat enhet fundamentele principe dat ieder-een gelijk is voor de wet– door dekatholieke kerk nog altijd niet zondermorren worden aanvaard. En watmet abortus, euthanasie en holebi-rechten in het autonome Vlaan -deren? Wouter Beke zelf heeft het inzijn in 2007 uitgegeven boek alvastover De mythe van het vrije ik(Uitgeverij Averbode).

Dat wij bijzonder ongerust zijn overdeze poging tot restauratie hoeftgeen betoog. De grote verhalenwaarvan men triomfantelijk het

einde heeft aangekon-digd zijn zeker niet teneinde en moeten totelke prijs verdedigdworden, willen zij nietteloor gaan.

Wat ons verontrust, ishet stilzwijgen van ende zwijgzaamheid overdeze restauratie door deniet-conservatieve poli-tieke partijen en mediain Vlaanderen. Zien zijhet niet, willen zij hetniet zien of zijn ze bang?

Maar ook bange mensenkrijgen slaag, zeker alszij alleen staan!

Wij roepen dan ook deniet-conservatieve par-tijen op om stelling tekiezen voor een open,pluralistisch Vlaanderenwaarin de rechtsstaatgeëerbiedigd wordt enwaarin ieder gelijk isvoor de wet. Geen vrij-blijvende stellingnamenmaar duidelijke actiesdie niet vatbaar zijn voorgoedkope handelingenen dubbelzinnige inter-pretaties.

Hoe moeilijk ook, het iseen strijd die de moeiteloont gestreden te wor-den.

Luc Devuysterevoorzitter Unie Vrijzinnige Verenigingen

UV

V b

elic

ht

De Morgen08/01/2011

De nieuwe CD&V: naar de restauratie van het conservatieve en parochiale Vlaanderen?

UV

V b

elic

ht

Hasselaar Robbie Courtois kaaptemaar liefst zowel de categorieprijsbeeld als de publieksprijs weg meteen ludiek filmpje dat te bekijken isop www.vrijzinnigheidis.be. Hij ver-beeldde op een creatieve, speelse,maar uiterst treffende manier zijninterpretatie van ‘vrijzinnigheid’. Een blik meer dan waard…

…én een wedstrijd waardig! Het con-cept van ‘Vrijzinnigheid is…’ wakkerdeoverduidelijk kritische geesten aan eninspireerde creatieve breinen. En dat was nu nét de bedoeling!

op de website www.vrijzinnigheidis.be.Daaruit koos het grote publiek via eenonlinestemming de publiekswinnaarvan een heuse iPhone.

“De gelijkheid van ‘er is voor allemaalevenveel’. En de prachtige ongelijkheiddie dat oplevert.” Op basis van dezetreffende bewoording van Herman DeConinck creëerde Jo Agten uit Hechteleen origineel kunstwerk met schelpjes-elk gelijk in hun ongelijkheid. Hetleverde haar de categorieprijs kunst op,een geldprijs ter waarde van 250 euro.

In de categorie woord won KimBaldewijns, woonachtig te Gingelom,dankzij het gedicht ‘Ik wil’, dat eindigtmet de krachtige woorden:

“Ik wil ons kritisch opstellen. Geen vooroordeel vellen

Iedereen gelukkig Iedereen vrij-zinnig”.

What’s in a name… in okto-ber 2010 lanceerde Vrij -zinnig Limburg de wed-strijd ‘Vrijzinnigheid is…’.

Die doordenker stelde VrijzinnigLimburg In vraag. Want denken, daarstaan we voor! En wat een geluk. De oproep een crea-tieve invulling van de puntjes te geven,zette veel mensen aan het werk én hetdenken.

Inzenden kon in 3 categorieën: kunst,foto/beeld en denken/schrijven. Decategorie kunst werd aangemoedigddoor kunstenaar Hub Baerten. Inter -nationaal model Ine Nijs nam het luikfoto/beeld voor haar rekening. Lectorniet-confessionele zedenleer MicheTulkens zette haar schouders onder decategorie denken/schrijven. Zij duiddenper categorie een winnaar aan en selec-teerden uit alle inzendingen de besteexemplaren om een plaatsje te krijgen

Vrijzinnigheidin beeld?

Riet Lavreysen

moreel consulent CMD Lommel

ENIG IDEE HOE JE VRIJZINNIGHEID VERFILMT? SURF EVEN NAAR

WWW.VRIJZINNIGHEIDIS.BE EN BEKIJK HOE ROBBIE COURTOIS HET

IN BEELD BRACHT. DEZE JONGE LEERKRACHT UIT HASSELT WAS DUB-

BELE EN OVERTUIGENDE WINNAAR VAN DE LIMBURGSE WEDSTRIJD ‘VRIJZINNIGHEID IS…’.


MARK EN ROBBIE COURTOIS

JO AGTEN

We stelden ons de vraag hoewe dak- en thuislozen eenhart onder de riem konden

steken in deze barre wintertijden enalgauw rees het idee om een groot-schalige inzamelactie te organiserenbinnen het (P)CMD Brussel-Jette. Deoproep werd in eerste instantie gelan-ceerd via sociale netwerksites, in eenlater stadium werden al onze e-mail-contacten op de hoogte gebracht endeed mond-tot-mondreclame zijnwerk.

Aanvankelijk was het de bedoelingom alle ingezamelde spullen op zon-dag 19 december te verdelen in het

Centraal Station, maar na wat speur-werk kwamen we te weten dat er inverschillende kraakpanden in hetBrusselse een grote groep asielzoe-kers en mensen zonder papieren hunintrek hebben genomen. Het hoeftniet gezegd dat ook zij elke vorm vanhulp goed konden gebruiken. Door demassale steun en reacties op onzeactie, konden we het ons veroorlovenom in grote getale ingezamelde spul-len te gaan verdelen op de verschil-lende locaties.

Ook de pers sprong op de kar van onzeinzamelactie. Het artikel in onderandere De Standaard bracht nog meer

reacties teweeg. Om iedereen dehand te kunnen reiken, beslisten weom ook in de maand januari te blijveninzamelen en daarmee de mensen teblijven (onder)steunen.

We beseffen maar al te goed dat wedoor deze actie geen structureleoplossing bieden, maar dat hoeft niette betekenen dat we bij de pakkenmoeten blijven zitten. We zijn ervanovertuigd dat onze bijdrage voor heelwat mensen een verschil heeft bete-kent en daar was het ons om te doen. Persoonlijk raakt het me keer op keerom geconfronteerd te worden metmensen die het minder goed hebbendan mezelf. Ik blijf ervan overtuigd datals iedereen zijn steentje zou bijdra-gen we van de wereld een betereplaats kunnen maken. Want heeft nietiedereen recht op een menswaardigbestaan?

UV

V b

elic

ht


Warme dekens in barre tijden

Yasmina El Boubkari

assistent-moreel consulent CMD Jette

HET AFGELOPEN WERKINGSJAAR STOND HELEMAAL IN TEKEN VAN DE STRIJD

TEGEN KANSARMOEDE EN SOCIALE UITSLUITING. NA HET ORGANISEREN VAN EEN

REEKS ACTIVITEITEN, WILDEN WE IN HET CMD JETTE HET ‘ARMOEDEJAAR’ IN

SCHOONHEID AFSLUITEN.

UITDELEN VAN INGEZAMELDE SPULLEN

Een

mo

reel

co

nsu

len

t ve

rtel

t...

In alle provincies van Vlaanderen zijnvrijwillige sprekers verbonden aan deCentra Morele Dienstverlening (CMD),

zij het individueel of deeluitmakend vaneen vzw die bestaat uit een groep vanmeerdere vrijwilligers. De combinatie vande taken die zij opnemen kan verschillenper regio of per persoon. Sommige vrijwil-ligers staan louter in voor het uitsprekenvan de plechtigheid en krijgen de tekstoverhandigd door de moreel consulent(werkzaam in het lokale CMD) die hemgeschreven heeft. Andere vrijwilligersschrijven de afscheidsteksten zelf op basisvan gegevens die ze krijgen van de moreelconsulent die reeds een gesprek heeftgehad met de familie van de overledene.Nog andere vrijwilligers werken van a tot z,leggen met andere woorden zelf contactmet de familie, stellen het scenario van deplechtigheid op (tekst afgewisseld metpoëzie en muziek) en dragen deze ookvoor. Hoe beperkt òf uitgebreid een vrij-williger deze taken ook op zich neemt, dekwaliteiten die vereist zijn om dit werkgoed te kunnen uitoefenen zijn dezelfde.

“Het liefst voer ik een plechtigheid uit vana tot z. Soms is dit echter niet mogelijkdoor omstandigheden. Voor mij is het danvan cruciaal belang om zeker goed af testemmen met de consulent met wie iksamen werk. Ik moet hem of haar echtgesproken hebben om het gevoel te heb-ben dat ik de nodige details ken en deplechtigheid voor honderd percent correctverder kan opvolgen of door geven.” (RiaVan Echelpoel, vrijwillig spreker voorafscheidsplechtigheden verbonden aan deCMD van Turnhout en Herentals)

De meest voor de hand liggende kwaliteit,is het kunnen spreken voor een publiek.Een goed en duidelijk taalgebruik zijnessentieel om de inhoud van eenafscheidstekst te kunnen overbrengen.

Als mens bezig zijnmet mensen…

Vrijwillige sprekers op vrijzinnig-humanistische afscheidsplechtigheden

Ines Jottier

moreel consulent PCMD Brussel

ONZE VRIJWILLIGE SPREKERS VOOR VRIJZINNIG-HUMANISTISCHE AFSCHEIDS-

PLECHTIGHEDEN VORMEN EEN ZEER KOSTBARE GROEP MENSEN DIE, NET ZOALS

VELE ANDERE VRIJWILLIGERS, EEN BELANGRIJKE BIJDRAGE HEBBEN IN HET

BEHOUDEN VAN ZORG, WARMTE EN SOLIDARITEIT IN ONZE SAMENLEVING VAN

VANDAAG. DE INZET VAN ONZE VRIJWILLIGE SPREKERS IS HIERIN HEEL SPECI-

FIEK, WANT HET WERK DAT ZIJ DOEN IS NIET VOOR DE HAND LIGGEND. HET

UITSPREKEN VAN EEN AFSCHEIDSPLECHTIGHEID BEGINT NIET OP HET MOMENT

DAT MEN IN DE AULA VAN EEN CREMATORIUM OF EEN BEGRAFENISONDERNEMER

ACHTER DE MICRO GAAT STAAN, EN EINDIGT EVENMIN OP HET MOMENT DAT JE

DE AANWEZIGE FAMILIE EN VRIENDEN VAN DE OVERLEDENE UITNODIGT OM TE

KOMEN GROETEN BIJ HET VERLATEN VAN DE ZAAL. ONZE SPREKERS LEGGEN

VEEL, ZEER VEEL VAN ZICHZELF IN HUN ENGAGEMENT.


INES JOTTIER RIA VAN ECHELPOEL, VRIJWILLIG SPREEKSTER TURNHOUT


Weten hoe je met de technische zakenmoet omgaan, zoals de micro en degeluidsinstallatie, en weten hoe je in deaula naar voor moet komen en nadienmoet gaan groeten en afronden, zijn daar-bij ook erg belangrijk.

“Het personeel van het crematorium isaltijd behulpzaam als er ergens een tech-nisch of ander probleem opduikt. Met veelrust en tact doen ze telkens snel de nodi-ge dingen om het probleem te verhelpen.Ze mogen terecht fier zijn op hun professi-onaliteit die ze met veel menselijkewarmte uitoefenen.” (Ria Van Echelpoel)

Maar, naast deze eerder ‘neutrale’ kwali-teiten waarvoor men gewoon zijn bestmoet doen om het te leren en te kunnen,staat in het vrijwilligerswerk van onzesprekers vooral de diepmenselijkedimensie op de voorgrond.

“Wanneer ik als vrijwillig spreker bezigben, ben ik in de eerste plaats bezig metde mens en dat op ‘mijn’ vrijzinnigemanier. Mijn vrijzinnig-humanistischeovertuiging is daarbij belangrijk, maarstaat telkens in functie van het helpentroosten van de mensen en hen helpenzoeken naar manieren om met hun emo-ties om te gaan. Als iemand bijvoorbeeldtegen een klein kindje zegt “Oma is nueen sterretje aan de hemelspan”, ga ikniet steigeren. Die gedachte kan een kindimmers enorm steunen in leren omgaanmet verlies en verdriet, losstaand vanéén of ander geloof.” (Ria Van Echelpoel)

Wat betekent het om er te zijn voor eengroep familie en vrienden die net eendierbare uit hun kring verloren hebben?

Wat betekent het om voor deze mensenhet vrijzinnige en persoonlijk getinteritueel uit te voeren waarbij een laatstekeer wordt afscheid genomen?

En ten slotte: hoe krijg je het gedaanom een heel mensenleven samen tevatten gedurende één plechtigheid?

Als men even stilstaat bij deze drie vra-gen wordt het meteen duidelijk dat hetwerk dat onze groep vrijwillige sprekersuitvoert bijzonder waardevol is en dat

hun engagement recht uit het hart komtmet een fundamenteel gevoel van ver-bondenheid met andere mensen. Alleenzo hanteren ze de juiste innerlijke kwali-teiten om meer te bieden dan het spre-ken alleen. Iedere afscheidsplechtigheidkent immers een eigen sfeer en tonali-teit, en daar moet de vrijwilliger telkensop trachten in te spelen. Zo kunnen deemoties in de aula bijvoorbeeld ergintens, expliciet en dwingend aanwezigzijn, of kunnen ze juist net onder deoppervlakte van de zichtbaar waarneem-bare realiteit broeien. Denk maar aan deverschillende manieren waarop iemandkan wenen… hartverscheurend en diep…of zachtjes snikkend… of zelfs eenzaamen stil achter ogen waarin geen traanmerkbaar is…

“Als ik de nabestaanden kan stimuleren omeventueel zelf iets neer te schrijven, datdan gelezen wordt tijdens de plechtigheid,is dat vaak een manier voor hen om hunverwarde gevoelens te beginnen kanalise-ren. Wat ze heel hevig en bijna ongecontro-leerd kunnen vertellen tijdens mijn eerstegesprek met hen, kan op papier groeien toteen heel sereen en verwerkt geheel, waarze zelf ook iets aan hebben in hun verwer-king.” (Ria Van Echelpoel)

Emoties verschillen bij ingrijpende erva-ringen erg van persoon tot persoon, entijdens een afscheidsplechtigheid zelfsvan moment tot moment naargelang vanwat er verteld en gelezen wordt. Nietalleen verdriet, maar ook gevoelens alsboosheid, dankbaarheid, verwardheid,opluchting… kunnen de sfeer bepalen tij-dens een gesprek met de nabestaandenof tijdens de plechtigheid.

“Het is een heel ander gevoel om te spre-ken voor een publiek dat komt voor eenkind of een man die negentig werd, naeen rijk gevuld leven vol warmte en ver-vulde intenties. De laatste keer dat iksprak voor een baby die stierf aan wie-gendood was de zaal gevuld met oudersdie ook jonge kindjes en baby’s mee had-den. Dat moet kunnen. Dat is net de func-tie van het afscheidsritueel, namelijk dat‘iedereen’ kan komen afscheid nemen alsdat oke is voor de naaste rouwenden.”(Ria Van Echelpoel)

De vrijwilliger kan hier oog voor hebbenop tekstueel vlak, door genuanceerd teschrijven met oog voor kleine maarbelangrijke details (zoals het gebruikenvan een koosnaampje of het vernoemenvan enkele kleine ogenschijnlijke futili-teiten die toch heel belangrijk waren inhet dagelijkse leven van de overledene).Maar naast de tekst op zich kan de vrij-williger de emoties ook helpen dragendoor vòòr en na de plechtigheid defamilie en vrienden op te vangen, enbegripvol en rustig te ondersteunen.

Het spreekt voor zich dat een vrijwilligerhierin een grote draagkracht moetopbrengen. Dat is niet altijd evident.Want net door het grote persoonlijkeengagement staat een vrijwilliger vaakook kwetsbaar in het vak. Een plechtig-heid uitspreken naast een kistje waarineen baby ligt of een jongere, die in defleur van zijn of haar leven stomwegomver gereden werd door een dronkenautomobilist, is geen sinecure. Het hoeftzelfs niet zo extreem te zijn. Ook een-voudige verhalen van een groep broersen zussen over het ziekteproces van hunmoeder die tachtig werd, en de jeugdig-heid waarmee deze vrouw enkelemaanden geleden nog in haar tuinwerkte…

“Bij het lokale CMD kan ik telkensterecht als ik zelf ook eens nood heb omstoom af te laten. Als ze ook zo luisterennaar hun cliënten in hun morele bij-stand, chapeau! Het is buitengewoonmooi hoe ze kunnen luisteren naar mijnverhaal.” (Ria Van Echelpoel)

Onze vrijwillige sprekers trachten,bewust of onbewust, iedere keeropnieuw hun balans te vinden op diefijne lijn tussen het helpen 'dragen'enerzijds (in de vorm van ondersteuningen van gevoelige persoonlijke afscheids-teksten) en de eigen draagkracht waar-op appel gedaan wordt vanuit hunbetrokkenheid anderzijds. Een wareevenwichtsoefening die dagelijks opverschillende plaatsen in Vlaanderenuitgevoerd wordt en die mijns inziensmede de eigenheid en de waarde vande vrijzinnig-humanistische afscheids-plechtigheden helpt vergroten.

Een

mo

reel

co

nsu

len

t ve

rtel

t...

Div

erse

n

treerd met cijfermateriaal van verschil-lende onderzoeken. De problematiekvan het levenseinde van ernstig gehan-dicapte neonati en prematuren werduitgebreid besproken alsook de toepas-sing van het Groningenprotocol hier-omtrent in Nederland. De ethische aspecten bij de problematiekvan ernstig zieke pasgeborenen werdenbenaderd vanuit een christelijk persona-listisch perspectief en vanuit een vrijzin-nig-humanistische visie. Er werd even-eens uitgebreid ingegaan op het stand-punt van de arts en verpleegkundige.Artsen zijn vragende partij voor een wet-telijk kader om een einde te maken aande rechtsonzekere toestand. Hierbij wordteen concreet voorstel geformuleerd.De filosofen in opleiding geven hun per-soonlijke indrukken en kritische reflectiesweer. Ze wijzen onder andere op deonbeantwoorde vragen, de ethisch-juridi-sche benadering van medische levens-eindebeslissingen bij neonati en de ver-houding van ethiek versus recht. De stu-denten wijzen er op dat de conclusienegatief gestemd is: een consensus tus-sen de levensbeschouwingen zal in dezekwestie niet snel worden bereikt. In hetboek werd eveneens een getuigenisopgenomen die via e-mail bezorgd werddoor iemand uit het aanwezige publiek.Het geheel wordt afgerond met eencommentaar vanuit wetenschapsfiloso-fisch perspectief. Het boek vormt een aanrader om tereflecteren over de levenseindeproblema-tiek bij neonati, kinderen en jongeren. Hetboek is divers samengesteld en leest vlot.

Een zijden draadje.Kinderen, jongeren en beslissin-gen rond het levenseinde.Gustaaf C. Cornelis (red.)Brussel: VUBPRESS, 2010, 191 p.ISBN 978 90 5487 785 1

wingen gingen in discussie met elkaar enmet het publiek. Masterstudenten inde Wijsbegeerte en Moraal weten -schap pen maakten een samenvattingvan de verschillende lezingen en degevoerde discussies, en presenteerdenhun bevindingen aan een panel vannog eens vijf deskundigen.Gedurende de vijf weken werd de the-matiek zeer ruim belicht. De huidigeeuthanasiewet en knelpunten wordengeanalyseerd. Hierbij wordt ingegaanop de problematiek van kinderen, jon-geren en beslissingen bij het levens-einde. De problematiek werd geïllus-

De Belgische wetgeving laat onderbepaalde voorwaarden euthana-sie toe bij meerderjarigen en

ontvoogde minderjarigen. Voor levens-beëindiging bij pasgeborenen, kinde-ren en jongeren is er geen wettelijkeregeling voorzien.De Vakgroep Wijsbegeerte en Moraal -wetenschappen van de Vrije Uni ver -siteit Brussel organiseerde gedurendevijf avonden een transdisciplinair pro-ject rond dit thema. Dit boek bevat devragen en antwoorden van dit project.Twaalf experten van zeer diverse discipli-nes en van verschillende levensbeschou-

BOEKBESPREKING

Een zijden draadjeKinderen, jongeren en beslissingen

rond het levenseinde

Franky Bussche

hoofd van dienst Studie en Onderzoek


Overgangsrituelen brengen gods-diensten, levensbeschouwingenen culturen dichter bij elkaar. Niet

omdat ze een gemeenschappelijkestamvader of een gemeenschappelijktranscendent doel zouden hebben. Maarwel omdat ze de belangrijke momentenin het leven ritualiseren: geboorte, vol-wassen worden, huwelijk en dood.

In het eerste deel van het boek wordende geritualiseerde overgangsmomentenbeschreven in het hindoeïsme, het boed-dhisme, het jodendom, het katholicisme,het orthodox christendom, de islam, hetvrijzinnig humanisme, bij de Aborigines(Australië), de Betamaribe (West-Afrika),de Inuit (Oost-Groenland) en de Kuna-Indianen (Midden-Amerika).

Oorspronkelijke documenten en gesprek-ken met insiders worden gebruikt. Elke

beschrijving wordt afgesloten met hetverhaal van een ‘ingewijde’ in eenbepaalde godsdienst of levensbeschou-wing. Bij de lectuur kunnen we ons eigenovergangsritueel vergelijken met die inandere godsdiensten, levensbeschou-wingen of culturen.

In het tweede deel vergelijken deauteurs de overgangsrituelen metelkaar. Ze bekijken op welke manier dediverse overgangsmomenten in debeschreven godsdiensten, levensbe-schouwingen en culturen anders zijndan wel gelijk.

De auteurs willen tonen dat allesamenlevingen (culturen, levensbe-schouwingen, godsdiensten) uiterlijkwel van elkaar verschillen, maar tochiets gemeenschappelijks hebben,namelijk het algemeen voorkomen van

rituelen en symbolen. Samenlevingenverschillen in de mate waarin en demanier waarop ze deze rituelen ensymbolen invullen en beleven.

De vaststelling van de universaliteit vanhet overgangsritueel of van de univer-sele behoefte om stil te staan bij schar-niermomenten, maakt ons bewust vaneen soort gemeenschappelijke identi-teit en idee van een universele mense-lijkheid. Vanuit een erkenning van deuniversaliteit van het overgangsritueelkan en zal meer begrip ontstaan vooreen cultuurspecifieke invulling ervan.Met deze publicatie hoopt men dan ookbij te dragen tot het creëren van eengevoel van (h)erkenning en dus vanmeer tolerantie. Door bewust te zijnvan de specificiteit en uniciteit van deovergangsrituelen van onze cultuuren/of levensbeschouwing/godsdiensten door ook te zien dat deze overgangs-rituelen universeel zijn, kunnen we nietalleen begrijpen en aanvaarden datanderen hun overgangsrituelen willenuitvoeren, maar ook dat ze die belevenen invullen in overeenkomst met huneigen levensbeschouwing, godsdiensten/of cultuur.

De overgangsrituelen worden aan-schouwelijk voorgesteld met zo’n 350kleurenfoto’s en tekeningen. Met ditboek maken we op een heldere wijzekennis met de diversiteit van de klas-sieke overgangsrituelen. Voor de geïn-teresseerde lezer is er ook een uitvoe-rige literatuurlijst voorzien.

Overgangsrituelen.Christian Van Kerckhove en Eva Vens(eds.)Antwerpen: Standaard Uitgeverij,2010, 429 p.ISBN 978 90 341 9398 8

BOEKBESPREKING

OvergangsrituelenFranky Bussche

hoofd van dienst Studie en Onderzoek

Div

erse

n


Inte

rnat

ion

aal

De huidige Raad van Bestuur is alsvolgt samengesteld:Laurent Schley (voorzitter), TainaBofferding (ondervoorzitter), ManuelHuss (algemeen secretaris), Jean-PaulRisch (penningmeester), Fiona Lorenz,Patrick Brücher, Mateusz Buraczyk,Jerome Faber, Jean-Paul Lickes en PolWirtz (leden).

Meer informatie over AHA: www.aha.lu

Luxemburg, officieel een van demeest katholieke landen in Europa,heeft nu zijn eigen humanistische

vereniging. De Allianz vun Humanisten,Atheisten an Agnostiker Lëtzbuerg (AHA)(Alliantie van humanisten, atheïsten enagnosten Luxemburg) stelde zich vooraan de pers op 27 oktober 2010. “Thereare many people in Luxembourg who,despite being catholics on paper, donot believe in a god and are thereforenot religious", vertelde AHA-voorzitterLaurent Schley op de persconfentie."But these people are, on a more orless regular basis, stigmatised by thecatholic camp as having no morals andno ethical way of life. This nonsensehas to stop!” AHA ijvert voor debescherming van niet-religieuzen, vanmensen die zich hebben gedistantieerdvan 2.000 jaar oude dogma's.

AHA werd al opgericht in mei 2010,maar koos ervoor de eerste maandenachter gesloten deuren te werken. Endit om een website te bouwen en eenflyer te ontwikkelen met basisinfor-matie over de de belangrijkste doel-stellingen en principes van de organi-satie.

De belangrijkste doelstellingen van deAHA? De belangen van niet-religieuzemensen in Luxemburg te verdedigen; depromotie van een humanistisch levenzonder religie, gebaseerd op naturalisti-sche en rationele grondslagen. Concreetwil de kersverse humanistische organi-satie de invloed van religieuze gemeen-schappen op wetenschap verminderen,aantonen dat ethiek zonder religieuzedogma’s mogelijk is, humanistischeplechtigheden promoten als beterealternatieven voor religieuze rituelen ende scheiding tussen de Luxemburgseregering en religieuze gemeenschappen

bewerkstelligen. Wat dat laatste betreftwil de AHA vooral de financiering vankerken door de overheid stoppen en delessen godsdienst in het openbaaronderwijs schrappen.

AHA kan rekenen op steun van ver-schillende Luxemburgse politiekers.Sommigen van hen vind je terug in deVIP-sectie op de website. Op diezelfdewebsite vind je ook uitspraken vaninternationaal bekende atheïsten zoalsRichard Dawkins en Ariane Sherine.


Luxemburgse humanistische organisatie

opgericht

Jenoff Van Hulle


Vrij-o n -zinnig Klaas NijsNOWie dacht dat de Amerikanen hun grenzen enkel stringent

bewaken met het oog op terrorisme, heeft het goed fout.

Verleden jaar werden immers ook maar liefst meer dan

25.000 Kinder Suprises in beslag genomen tijdens meer dan

2.000 verschillende ‘incidenten’. Blijkbaar zijn de Kinder

Suprises in de VS gecatalogeerd als levensgevaarlijk! What’s next:

de paashaas als nieuwe Bin Laden?

Bron: Yahoo! News

Luxemburg © www.flickr.com/photos/jepoirrier/270611433

A N T W O O R D :

© Puzzelland.com

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Vijf winnaars krijgen elk het boek Overgangsrituelen (Christian Van Kerckhove enEva Vens (eds.)) en 2 toegangsbilietten voor het MIAT in Gent.

Hoe maakt u kans?Vul snel het kruiswoordraadsel in en stuur het sleutelwoord vóór 24 maart 2011 naar de Unie

Vrijzinnige Verenigingen, Brand Whitlocklaan 87 te 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe of fax het

door op nummer 02 735 81 66. U kan het ook via e-mail aan ons bezorgen: [email protected]. Met

evenwel vermelding van ‘oplossing kruiswoordraadsel’ en persoonlijke gegevens.

De oplossing verschijnt samen met de namen van de vijf winnaars in het volgende nummer.

VOORNAAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

NAAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

GEBOORTEDATUM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . M V

ADRES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Oplossing vorig nummerHet sleutelwoord dat we zochten was VRIJWILLIGERSWERK.

Winnaars vorig nummer:

De Jonghe Guido uit Niel

Doornaert An uit Betekom

Janssen Paul uit Borsbeek

De Coster Claire uit Sint-Niklaas

Ghyselbrecht Peter uit Oostende

Zij kregen elk de DVD Un prophète, een film vanJacques Audiard.

o o

Kru

isw

oo

rdra

adse

l 2


WereldWijdWerken, zes generaties over werk en leven

Hier focust het MIAT op deinvloed van de industrie opde huidige samenleving. Bij

monde van een grote familie, diezes generaties teruggaat, verteltmen over de vele veranderingen diede industrialisatie met zich meebracht. Men vertelt iets over dearbeidsomstandigheden, zoals deafschaffing van de kinderarbeid ende invoering van het betaald verlof.Men gaat dieper in op hoe hetwonen, de voeding en de hygiënegeëvolueerd zijn. Zo kijk je binnen inde woning van het gezin en kan jemet hen mee naar de dokter. Ook deopkomst van de vrije tijd en hetsteeds meer aan belang inwinnenvan de consumptiemaatschappijwordt in beeld gebracht. Tot slot gaat men dieper in op degevolgen van de globalisering. Nogniet onder de indruk van wat er doorde steeds verbeterende technologieen kleiner wordende wereld alle-maal mogelijk wordt? Werp dan ooknog even een blik op wat de toe-komst voor ons in petto heeft.

Om de tentoonstelling ook voor kin-deren aantrekkelijk te maken, is erhet kinderparcours KidKastKraak.

TIPS VOOR EEN LEUKE UITSTAP MET HET HELE GEZIN ZIJN ALTIJD WELKOM, ZEKER MET DE PAASVAKANTIE

IN HET VERSCHIET. WAT DACHT U VAN EEN MUSEUMBEZOEK IN HET GENTSE? JE KUNT ER EEN KIJKJE GAAN

NEMEN IN HET MUSEUM VOOR INDUSTRIËLE ARCHEOLOGIE EN TEXTIEL (MIAT) AAN DE MINNEMEERS.

DAAR HEBBEN ZE NAAST DE TENTOONSTELLINGEN OVER ONS INDUSTRIEEL VERLEDEN, DE DRUKKERIJ

EN HET KATOEN, ER OOK ÉÉN OVER DE EVOLUTIE VAN HET WERKEN. NADIEN KAN JE ER NOG TOT

24 APRIL 2011 OP VAKANTIE GAAN DOOR DE JAREN HEEN.


Jon

ger

en &

Cu

ltu

ur

Werken en reizendoorheen de tijd

Liza Janssens


TENTOONSTELLING WERELDWIJDWERKEN © MIAT

© MIAT


Op vakantie

Op de eerste verdieping van hetMIAT word je nog tot 24 april2011 meegenomen op vakan-

tie. De geschiedenis van het reizen, deopkomst van het toerisme en de evo-lutie van de verschillende manierenvan op vakantie gaan, worden er alle-maal uit de doeken gedaan.De invoering van de wet op hetbetaald verlof in 1936 zorgde ervoordat het toerisme zich kon ontwikkelen.Mensen hoefden niet langer enkel tewerken, ze kregen recht op een jaar-lijkse vakantie. De vrije tijd nam steedsmeer aan belang toe. Ook vandaaggeniet men meer dan ooit van eenjaarlijkse vakantie met het hele gezin. In deze tentoonstelling vlieg je metSabena naar Congo, reis je met de treinnaar de kust of kan je met de fiets gaankamperen in de frisse buitenlucht.Zie ook hoe de toeristische industriezich ontwikkelde ten voordele van hetreiscomfort. Denk maar aan de evolutievan de vele reiskoffers of trekrugzak-ken doorheen de tijd. Maar ook de ten-ten, caravans en kampeermaterialenevolueerden mee. Op verschillendeplaatsen in de tentoonstelling geniet jevan filmfragmenten en luisterpostenmet getuigenissen. Voor de kinderen iser het souvenirspel, waardoor zij eenbijzondere reis maken doorheen detentoonstelling.

PraktischMIATMinnemeers 9 • 9000 GentT 09/269 42 20www.miat.gent.be Museumtoegang: 5 euro of 3,75 euro (reductie); 19-26 jaar 1 euro; -19 jaar gratis.

Jon

ger

en &

Cu

ltu

ur

OP VAKANTIE - SABENA © MIAT

© MIAT

BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWESTPCMD BrusselStalingradlaan 18-20 - 1000 BrusselT 02 242 36 02 - F 02 242 56 [email protected]

PROVINCIE OOST-VLAANDERENPCMD GentSint-Antoniuskaai 2 - 9000 GentT 09 233 52 26 - F 09 233 74 [email protected]

Provinciale Centra Morele DienstverleningPROVINCIE ANTWERPEN

PCMD AntwerpenJan Van Rijswijcklaan 96 - 2018 AntwerpenT 03 259 10 80 - F 03 259 10 [email protected]

PROVINCIE VLAAMS-BRABANTPCMD LeuvenTiensevest 40 - 3000 LeuvenT 016 23 56 35 - F 016 20 75 [email protected]

PROVINCIE LIMBURGPCMD Hasselt A. Rodenbachstraat 18 - 3500 HasseltT 011 21 06 54 - F 011 23 55 [email protected]

PROVINCIE WEST-VLAANDERENPCMD BruggeJeruzalemstraat 51 - 8000 BruggeT 050 33 59 75 - F 050 34 51 [email protected]

PROVINCIE ANTWERPENAMD LierBegijnhofstraat 42500 LierT 03 488 03 33 - F 03 488 03 [email protected]

AMD MolLaar 2 bus 3a2400 MolT 014 31 34 24 - F 014 31 34 [email protected]

PROVINCIE LIMBURGAMD BilzenKlokkestraat 4 bus 13740 BilzenT 089 30 95 60 - F 089 56 57 [email protected]

AMD LeopoldsburgKoningstraat 49/gelijkvloers3970 LeopoldsburgT 011 51 62 00 - F 011 51 62 [email protected]

Centra Morele Dienstverlening

Antennes Morele Dienstverlening

UNIE VRIJZINNIGE VERENIGINGEN v.z.w.

PROVINCIE ANTWERPENCMD AntwerpenBreughelstraat 60 - 2018 AntwerpenT 03 227 47 [email protected]

CMD HerentalsLantaarnpad 20 - 2200 HerentalsT 014 85 92 90 - F 014 85 44 [email protected]

CMD Mechelen Hendrik Consciencestraat 9 - 2800 MechelenT 015 45 02 25 - F 015 43 55 [email protected]

CMD Turnhout Begijnenstraat 53 - 2300 TurnhoutT 014 42 75 31 - F 014 42 54 [email protected]

PROVINCIE VLAAMS-BRABANTCMD HalleMolenborre 28/02 - 1500 HalleT 02 383 10 50 - F 02 383 10 [email protected]

CMD TienenBeauduinstraat 423300 TienenT 016 81 86 70 - F 016 82 40 [email protected]

CMD VilvoordeFrans Geldersstraat 25 - 1800 VilvoordeT 02 253 78 54 - F 02 253 57 [email protected]

PROVINCIE LIMBURGCMD GenkBochtlaan 16 bus 6 - 3600 GenkT 089 51 80 40 - F 089 51 80 [email protected]

CMD LommelHertog Jan Plein 24 - 3920 LommelT 011 34 05 40 - F 011 34 05 [email protected]

CMD Maasland Pauwengraaf 63 - 3630 MaasmechelenT 089 77 74 21 - F 089 77 74 [email protected]

CMD TongerenVlasmarkt 11 - 3700 TongerenT 012 45 91 30 - F 012 45 91 [email protected]

PROVINCIE WEST-VLAANDERENCMD DiksmuideEsenweg 30 - 8600 DiksmuideT 051 55 01 60 - F 051 55 01 [email protected]

CMD IeperKorte Torhoutstraat 4 - 8900 IeperT 057 23 06 30 - F 057 23 06 [email protected]

CMD KortrijkOverleiestraat 15A - 8500 KortrijkT 056 25 27 51 - F 056 25 27 [email protected]

CMD RoeselareGodshuislaan 94 - 8800 RoeselareT 051 26 28 20 - F 051 26 28 26 [email protected]

AMD Sint-TruidenKazernestraat 10/0013800 Sint-TruidenT 011 88 41 17 - F 011 31 26 [email protected]

FEDERAAL SECRETARIAATBrand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-WoluweT 02 |735 81 92 - F 02 |735 81 [email protected]

BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWESTCMD JetteJetse laan 362 - 1090 JetteT 02 513 16 33 - F 02 420 42 [email protected]

PROVINCIE OOST-VLAANDERENCMD Aalst Koolstraat 80-82 - 9300 AalstT 053 77 54 44 - F 053 77 97 [email protected]

CMD EekloBoelare 131 - 9900 EekloT 09 218 73 50 - F 09 218 73 [email protected]

CMD RonseZuidstraat 13 - 9600 RonseT 055 21 49 69 - F 055 21 66 [email protected]

CMD Sint-NiklaasAnkerstraat 96 - 9100 Sint-NiklaasT 03 777 20 87 - F 03 777 31 [email protected]

CMD ZottegemKastanjelaan 73 - 9620 ZottegemT 09 326 85 70 - F 09 326 85 [email protected]

Niet (te) geloven 40 jaar - deMens.nu...1971 de vzw Unie Vrijzinnige Vereningen op. Dit was het...

Documents

Transcript of Niet (te) geloven 40 jaar - deMens.nu...1971 de vzw Unie Vrijzinnige Vereningen op. Dit was het...