Newton - HAVO

Experimenteel onderzoek

Samenvatting

Soorten onderzoek• experimenteel onderzoek

• literatuuronderzoek

• ontwerpen

- de opzet van een experimenteel onderzoekhangt af van het onderzoeksdoel

- over een bepaald onderwerp wordt een grootaantal bronnen geraadpleegd om informatie teverzamelen over onderzoek dat al is uitgevoerd

- bij het ontwerpen van een nieuw apparaatwordt de ontwerpcyclus

uitgevoerd

Experimenteel onderzoekOnderzoeksdoelen:• theorie bevestigen of verwerpen

Faraday en elektromagnetische inductie

• theorie bijstellenkoude kernfusie blijkt niet mogelijk

• effect optimaliserenontwikkeling klapschaats

• eigenschappen vaststellenvergelijking gloeilamp - spaarlamp

• materialen zoekenontdekking supergeleiding bij -170 °C

zoals bij:

Tabellen

weer in een tabel• in de eerste kolom zet je de onafhankelijkegrootheid, de grootheid die je zelf instelt• in de tweede kolom komt de afhankelijkegrootheid, dus die daardoor verandert• boven de kolom zet je de afkorting vande grootheid en de eenheid tussen haakjes• meet je meer dan twee grootheden, dangebruik je ook meer dan twee kolommen• een grootheid die je niet verandert vermeld je boven (of naast) de tabel

Meetresultaten geef je overzichtelijk

Diagrammen (1)

een aantal afspraken gemaakt:• geef de meetresultaten zo nauwkeurig mogelijk weer• zet de grootheden en eenheden bij de assen• zet de onafhankelijke grootheid op de horizontale as• zorg ervoor dat het meetgebied langs beide assen

ongeveer even groot is• geef een meetpunt aan met een duidelijke punt• het verband geef je aan met een rechte lijn of een

vloeiende kromme lijn die zo goed mogelijk bij demeetpunten aansluit

Voor het tekenen van diagrammen zijn

Diagrammen (2)

• noem bij de verwijzing eerst de afhankelijke en

daarna de onafhankelijke grootheid, b.v. d,F-diagramAls een variabele niet in eengetal is uit te drukken is eenstaafdiagram overzichtelijkerAflezen binnen het meet-gebied heet interpoleren, erbuiten heet extrapoleren

• gebruik een scheurlijn als het meetgebied beperkt is

Meetonzekerheid

Bij een analoog meetinstrument bepaalt hetmeetbereik de meetonzekerheid, deze is de helft van

• het meetinstrument• de meetmethode• de meetomstandigheden

de afstand tussen de streepjes op de schaalverdelingMeetmethode: bv bij een stopwatch kan men met dehand of automatisch starten en stoppenMeetomstandigheden: het is soms moeilijk om eenbepaalde grootheid constant te houden, bv de rem-kracht bij een onderzoek naar snelheid en remweg

De meetonzekerheid wordt veroorzaakt door

Significante cijfers

betekenis hebben noemt men significante cijfers

De machten van 10 tellen daarbij niet mee

Bijvoorbeeld: 0,075 = 7,5·10-2 2 significante cijfers

En zo is: 750 = 7,50·102 3 significante cijfers

Bij afronden van de uitkomst van een berekeningmoet je afronden naar het kleinste aantal significantecijfers: 12·16,3(=195,6)=2,0·102

Bij optellen en aftrekken moet je afronden naar hetkleinste aantal cijfers achter de komma:120,4-36,125(=84,275)=84,3

Cijfers in een berekening of antwoord die echt

Evenredige verbanden

grootheden, daarmee is vaak de formule af te leidenIn de drie diagrammen zie je achtereenvolgens:

• m en V zijn recht evenredig

• tussen R en T is een lineair verband

• p en V zijn omgekeerd evenredig

m=ρ·V

R=a·T+b

p·V=c

In een diagram zie je snel het verband tussen twee

Kwadratisch en wortelverband

• s en vb zijn kwadratisch evenredig• I en r zijn omgekeerd kwadratisch evenredig• bij T en ℓ spreekt men van een wortelverband

Bij de diagrammen zijn de formules:

s=c·vb2 I=c/r2 T=c·√ℓ

Er zijn nog drie andere verbanden: