New pro | natura · 2019. 9. 12. · natura beroep doen voor de uitvoering van hun...

pro | naturaWerk maken van Natuur !

Foto

cov

er: ©

Jon

atha

n D

ebee

r

InhouD | 3pro | naturaWerk maken van Natuur !

Woord vooraf� 5

1�|�Hoogtepunten 2018� 6

2�|�Strategie�‘Werk maken van natuur!’ 8

3�|�Maatschappelijke�impact 12

4�|�Onze�activiteiten 144.1. Ecologische groenopdrachten 154.2. nieuwe kansentewerkstelling, opleiding en coaching 184.3. Sensibiliseren en inspireren 214.4. ontwikkelen van nieuwe economische activiteiten 224.5. Financiële cijfers 23

5�|�Organisatiestructuur�&�cultuur 265.1. Personeelsbestand 275.2. Innovatieve arbeidsorganisatie 295.3. Goed bestuur 30

6�|�Onze�kernwaarden 326.1. Innovatief & visionair 336.2. Mensvriendelijk 366.3. Milieuvriendelijk 446.4. Passioneel 476.5. Transparant 49

7�|�Toekomstvisie 2024� 52

8�|�Over�het�verslag� 54

9�|�Samenvattende tabel�GRI� 57

Inhoud

DuuRZAAMhEIDSRAPPoRT 2017 – 2018 | 4pro | naturaWerk maken van Natuur !

WooRD vooRAF | 5pro | naturaWerk maken van Natuur !

Dit duurzaamheidsrapport is reeds het vierde in de rij. Sinds 2010 monitoren we

zo de maatschappelijke en ecologische impact van onze organisatie volgens de

principes van GRI en SDG.

het eerste rapport van ondertussen bijna 10 jaar geleden, toont een organisatie

die zich enkele jaren voordien uit een zeer moeilijke periode had gewerkt. Toen

koos Pro natura ervoor om zich op een strategische en plan matige wijze te

ontwikkelen tot een stabiele, financieel gezonde en kwaliteitsvolle organisatie.

het duurzaamheidsrapport was daarbij een handig middel om deze evolutie op

te volgen en zo nodig bij te sturen.

ondertussen drie rapporten verder, kunnen we stellen dat de meeste vooropge

stelde doelen werden behaald. Pro natura toont zich vandaag als een rendabele,

financieel gezonde en stabiele organisatie. ook op het vlak van (ecologische en

sociale) kwaliteit hebben we in die 9 jaar belangrijke stappen gezet zoals de

forse uitbreiding van onze begeleiders op de werkvloer, een gestage groei van

de doorstroomcijfers en de uitbreiding van onze ecologische groenopdrachten.

Er blijven uiteraard ook enkele werkpunten waarop we de komende jaren ster

ker willen inzetten, namelijk een relatief hoog werkverzuim én een groot aantal

arbeidsongevallen, in vergelijking met de klassieke sector.

onder meer om die redenen mogen we vandaag niet voldaan achteroverleunen

en op onze lauweren gaan rusten. Dit rapport is een trigger om onze financiële

en organisatorische draagkracht aan te wenden om het ambitieniveau van onze

kwaliteitsdoelen aan te scherpen en verder te evolueren tot een performante

en duurzame organisatie, ook op die punten waar we vandaag onvoldoende

resultaten halen.

Wij wensen u veel leesplezier!

HILDE VANBECKBERGEN

Gedelegeerd Bestuurder, Algemeen Directeur

Dit rapport is een trigger om het ambitieniveau van onze kwaliteitsdoelen aan te scherpen en te evolueren tot een performante en duurzame organisatie.

Woord vooraf

JOHAN DE BEULE

Gedelegeerd Bestuurder, voorzitter


1 | Hoogtepunten 2018

Toetreding tot het VOKA Charter

Duurzaam Ondernemen (VCDO)

We engageren ons om samen met

Infopunt Publieke Ruimte en tientallen

ondernemingen meer kwaliteit te brengen

in de openbare ruimte.

Vluchtelingenwerk Vlaanderen erkende

Pro Natura als gastvrij bedrijf

Een feestjaar voor het 25ste jubileum

van Pro Natura

1 | hooGTEPunTEn 2018 | 7pro | naturaWerk maken van Natuur !

3de award van het Instituut van

de Bedrijfsrevisoren (IBR) voor

duurzaamheidsverslag met beste impact

We zijn ‘part of the green deal’ en ondersteunen

110 bedrijven, organisaties en (lokale) besturen

om de komende drie jaar de biodiversiteit op

hun terreinen te verhogen.

Opstart ESF-project

innovatieve arbeidsorganisatie

Onze innovatie cel gaat voluit voor

de valorisatie van groenafval tot

nieuwe grondstof


Pro Natura gaat voluit voor: ‘WERK maken van NATUUR!’

Ecologische

groenopdrachten

ontwerp, aanleg en

beheer van groene

ruimtes.

Nieuwe kansen-

tewerkstelling, opleiding

en coaching

van mensen met

een afstand tot de

arbeidsmarkt.

WERK

Versterking van talent in functie

van duurzame en werkbare

tewerkstelling in een inclusieve

arbeidsmarkt.

ACTIVITEITEN

STRATEGISCHE DOELSTELLINGEN

Innovatief & visionair

We houden ons niet aan conven

tionele denkkaders, maar zoeken

creatief naar nieuwe oplossingen.

Milieuvriendelijk

Een kleine ecologische

voetafdruk of zelfs een positief

effect op het milieu.

ONZE KERNWAARDEN

2 | Strategie

2 | STRATEGIE "WERk MAkEn vAn nATuuR" | 9pro | naturaWerk maken van Natuur !

binnen een rendabel bedrijf

Sensibiliseren en

inspireren

via actieve bijdrage aan

beleidsvorming, work

shops, opleiding en

communicatie van goede

praktijkvoorbeelden.

Ontwikkelen van

nieuwe economische

activiteiten

in functie van

de strategische

doelstellingen.

Pro natura startte in 1993 met de realisatie van haar eco

logische en sociale objectieven. vandaag is Pro natura

uitgegroeid tot een middelgrote speler in de sociale

economie en exclusief actief in grondgebonden ecologie.

We profileren ons als een performant ecologisch bedrijf

met een grote aandacht voor innovatieve projecten

om marktniches te ontwikkelen waarmee nieuwe

kansentewerkstelling wordt gecreëerd en een bijdrage

wordt geleverd aan een betere ecologische leefkwaliteit.

NATUUR

Versterking van natuurlijke

ecosystemen in functie

van een gezonde en

leefbare omgeving.

Passioneel

onze medewerkers werken met

volle goesting aan de doelen van

Pro natura.

Transparant

in samenwerking met partners

We bereiken meer impact door

onze kennis te delen en samen te

werken met partners.

Mensvriendelijk

veiligheid en respect voor alle

medewerkers.


W E R K MAKEN

91168

94%25 uren

36+ 7,8 VTENIEUWE

KANSEN JOBS

TRAJECTEN

WERKPLEKLEREN

KOMT MET PLEZIER

NAAR HET WERK

ZIEKTEVERZUIM

OPLEIDING PER MEDEWERKER

INTERNE DOORGROEI

BEGELEIDERS

UITBREIDING ERKENDE VTE’S

MAATWERK EN LOKALE

DIENSTENECONOMIE (LDE)

ARBEIDSONGEVALLEN

Aanwezigheidsratio van 95%

DOELEN 2024

FEITEN EN CIJFERS IN 2018

+ 25 VTE nieuwe kansen tewerkstelling

10% jaarlijkse duurzame externe doorstroom

3%DUURZAME EXTERNE

DOORSTROOM

100% medewerkers tevredenheid

19

7%

vERSTERkInG vAn TALEnT In FunCTIE vAn DuuRZAME En WERkBARE TEWERkSTELLInG In EEn InCLuSIEvE ARBEIDSMARkT

11%

2 | STRATEGIE "WERk MAkEn vAn nATuuR" | 11pro | naturaWerk maken van Natuur !

VAN N AT U U R

181 28

29ECOLOGISCHE

GROENOPDRACHTEN

Gemeenten die ondersteuning

krijgen van onze Intergemeentelijke

Natuur- en Landschapsploegen

(INL) voor de uitvoering van hun

natuurbeleidsplan

DUURZAME GROENE INRICHTINGS-

ONTWERPEN AFGELEVERD

Stijging van het aandeel natuurversterkende projecten t.o.v. milieugereleateerde projecten.

Efficiënte en kwaliteitsvolle uitvoering via digitale beheerplanning.

Onze impact op de biodiversiteit meetbaar maken.

Productie en verkoop van grondstoffen uit groene afvalstromen.

Invoeren van innovatieve ecologische werkmethodes.

DOELEN 2024

FEITEN EN CIJFERS IN 2018

IMPACT OP DE NATUUR

ONTHARDING

VAN OPENBARE

RUIMTE

SLIM WATERBEHEER

INHEEMSE PLANT-

EN BOOMSOORTEN

AANPLANTEN

PESTICIDENVRIJ

BEHEER

ALTERNATIEVE

ECOLOGISCHE

WERKMETHODES

HABITATVERSTERKING EN

EXOTENBESTRIJDING

vERSTERkInG vAn nATuuRLIJkE ECoSYSTEMEn In FunCTIE vAn EEn GEZonDE En LEEFBARE oMGEvInG

SOORTENBEHEER


3 | Maatschappelijke impact

Rapporteren over onze maatschappelijke impact doen we aan de hand van de

Sustainable Development Goals (SDG’s) van de verenigde naties. In het vorige

verslag beschreven we de reflectie van het dagelijks bestuur via een matrix die

het belang van de afzonderlijke SDG’s voor onze organisatie en de impact die

we kunnen uitoefenen in beeld bracht. vandaag rapporteren we over wat onze

maatschappelijk impact juist inhoudt.

TABEL�1:�SDG-IMPACT KERNWAARDE(N) ONZE�IMPACT LEES��

MEER

Mensvriendelijk

Tewerkstelling van kansengroepen;

opstart BIS PLuS initiatief voor vluchtelingen en asielzoekers;

Contextbegeleiding in samenwerking met oCMW’s en CAW’s.

Mensvriendelijk

Globaal Preventie Plan (GPP);

Jaar Actieplan (JAP) inzake preventie en welzijn;

hitteplan: beleid inzake weerverlet en koude en warme dranken bij extreme weersomstandigheden;

opvolggesprekken personeel;

Tweewekelijkse fruitmanden voor personeel.

Mensvriendelijk

Groeicyclus nieuwe kansen medewerkers;

Intern en extern opleidingsaanbod voor medewerkers;

opleidingen veilig werken met de kettingzaag (volgens ECCnormen) voor internen en externen;

Projectwerking rond biomassa met universiteiten en hogescholen.

Innovatief & visionair REDIRECT: Europees project om actieve kool in te zetten voor waterzuivering. 6.1.1. p34

Financiële cijfersMensvriendelijk Innovatief & visionair

Tewerkstelling van kansengroepen;

Beleidsbeïnvloeding via koepels en andere instanties voor verbreding van tewerkstellingsinitiatieven;

Doorstroombeleid voor een inclusieve arbeidsmarkt;

Financieel: afhankelijkheid subsidies afbouwen.

4.2. p18

4.2.4. p20

4.2. p18

6.2.3. p39

6.2.2. p37

p38

6.2.2.1. p38

6.1. p33

4.2. p18

6.4.2. p48

6.2.1. p36

Grafiek 1 p24

3 | MAATSChAPPELIJkE IMPACT | 13pro | naturaWerk maken van Natuur !

Mensvriendelijk

Diversiteit in aanwervingsbeleid;

BIS PLuS initiatief voor vluchtelingen en asielzoekers;

Doorstroombeleid & samenwerking met klassieke economie voor een inclusieve arbeidsmarkt.

Milieuvriendelijk

Ecologische groenopdrachten, soortenbescherming, ontharding, groen in stedelijke context, …;

Actieplan ecologische voetafdruk van Pro natura;

Mobiliteitsplannen (woonwerk).

Milieuvriendelijk

Projectwerking biomassa afval valorisatie;

Samenwerkingen met Renewi (e.a. afvalverwerkers) en partners voor projectwerking biomassavalorisatie;

kennisdeling i.h.k.v. biomassaprojecten;

Duurzaam aankoopbeleid.

MilieuvriendelijkInnovatief & visionairPassioneel

Actieplan ecologische voetafdruk van Pro natura;

Bijdrage burgerparticipatieproject ‘300 bomen voor elke Gentenaar’ (mosgevels en daken in Gent);

Mobiliteitsplannen (woonwerk);

Sensibilisatie over natuur en biodiversiteit door middel van workshops, infoborden, lezingen, …

Milieuvriendelijk Poelbeheer: aanleg en onderhoud i.h.k.v. de biodiversiteit;

Paddenschermen plaatsen in InLgemeenten voor de jaarlijkse paddentrek.

MilieuvriendelijkInnovatief & visionair

Ecologische groenopdrachten i.h.k.v. het versterken van de biodiversiteit: ontwerp, aanleg en beheer met respect voor het milieu zoals: aanleg bloemenweides, gefaseerd maaibeheer, gifvrij onkruidbeheer, zwaluwnesten installeren, bijenhotels plaatsen, …

Sensibilisatie over natuur en biodiversiteit door middel van workshops, infoborden, lezingen, …

PassioneelTransparant

‘open source’ inzake projectwerking en cijfers;

Beleidsbeïnvloeding om onze strategische doelstellingen (werk en natuur) te verwezenlijken door actieve deelname in koepels en contact gemeentebesturen;

Innovatieve arbeidsorganisatie;

Goed bestuur voor de groep;

openstellen van onze werkvloer voor personen met een alternatieve straf (werkstraf).

Transparant

Stakeholdersbeleid;

Diverse samenwerkingen met stakeholders om onze impact te vergroten (stakeholdersinventaris);

Tweejaarlijkse stakeholdersbevraging.

6.2.4. p42

4.2.4. p20

6.2.1. p36

4.1. p15

6.3. p44

6.3.1.2. p45

6.1. p33

6.3.2. p46

6.3.1. p44

6.4.1. p47

6.3.1.2. p45

6.4.1. p47

2. p9

4. p15

Tabel 17 p49

5. p27

4.2.3. p20

6.5.1. p49

6.5.2. p50

DuuRZAAMhEIDSRAPPoRT 2017 – 2018 | 14pro | naturaWerk maken van Natuur ! ©

Jon

atha

n D

ebee

r

4 | onZE ACTIvITEITEn | 15pro | naturaWerk maken van Natuur !

4 | Onze activiteiten

Pro natura is een sociale en duurzame onderneming met werkingen in Eeklo,

vilvoorde en Roosdaal (Pamel). via onze innovatieve projecten stimuleren we

zinvol groen werk in de streek en bieden we nieuwe kansentewerkstelling, op

leiding en coaching aan 259 mensen die moeilijk een job vinden in het klassieke

arbeidscircuit. overheden, bedrijven en particulieren kunnen bij ons terecht voor

allerlei groenaannemingen en voor professionele oplossingen op maat om hun

groene ruimtes ecologisch te beheren.

4.1. ECOLOGISCHE GROENOPDRACHTEN

onze corebusiness bestaat uit ecologische groenopdrachten. Met het grootste

respect voor mens en milieu ontwerpen wij duurzame inrichtingsplannen voor

openbare ruimte waar beleving en biodiversiteit centraal staan. Wij bieden een

fullservice dienstverlening van visieontwikkeling tot uitvoering aan onze klan

ten. Deze opdrachten kunnen we opsplitsen in drie kernactiviteiten, namelijk:

ontwerp – aanleg – beheer.

Een groot deel van onze opdrachten valt onder InL, oftewel Intergemeentelijke

natuur en Landschapsploegen. Dit is een samenwerkingsovereenkomst met

de provincie vlaamsBrabant en 29 vlaamsBrabantse gemeenten die op Pro

natura beroep doen voor de uitvoering van hun natuurbeleidsplan.

Daarnaast tekent Pro natura ook in op groenaannemingsopdrachten. Tabel 2

toont dat we vooral onderhoudswerken uitvoeren. Dit zijn ook de meest arbeids-

intensieve opdrachten waar maximaal met nieuwe kansenmedewerkers ge-

werkt kan worden. het aantal inrichtingsprojecten (groenaanleg en infrastruc

tuur) steeg gevoelig in 2018. Dit zijn vaak gespecialiseerde werken die door

onze specialisten worden uitgevoerd met ondersteuning van een kleine (en

meestal meer ervaren) ploeg. Deze projecten bieden extra leeropportuniteiten

voor nieuwe kansenmedewerkers, maar houden tegelijk een risico op stress in.

We zoeken steeds naar een gezond evenwicht.

om beter op te volgen in hoeverre onze projecten bijdragen tot meer biodiversi

teit en het ecologisch functioneren van de site, zullen onze projecten vanaf 2020

gemerkt worden volgens hun bijdrage tot biodiversiteit en ecologie.

TABEL�2:�GROENAANNEMINGEN�

2017 2018

Groenonderhoud 120 123

Groenaanleg 51 99

Infrastructuurwerken* 44 59

* Infrastructuurwerken zijn alle constructiewerken met hout zoals speelnatuur, vlonder en knuppelpaden, groendaken, fietsenstallingen en andere constructiewerken. We werken bewust enkel met hout en leggen geen verhardingen aan.

ONTWERP

AANLEG

BEHEER

Jullie hebben er een bijzonder mooie buurttuin van gemaakt en we gaan ons best doen om het goede werk voort te zetten.

GERARD SoDDERLAnD,

vrijwilliger volkstuin Rodenemhof halle


4.1.1.�Ecologisch�advies,�studie�en�ontwerp

om innovatieve projecten te kunnen realiseren, zoals groene speelplaatsen, be

graafparken, therapeutische tuinen, natuurlijke bedrijventerreinen en ecologische

deeltuinen, heeft Pro natura in 2017 beslist om een extra landschaps architect

aan te trekken die zich toespitst op duurzame ontwerpen. Deze projecten kunnen

nadien uitgevoerd worden door onze landschapsploegen, of door derden. Met een

mooi ontwerp trachten we te inspireren om groene ruimtes anders in te vullen.

Sindsdien hebben we al 28 ontwerpen afgeleverd. Zo zijn we sinds 2017 partner

van D’Ieteren voor hun biodiversiteitsplannen. We mochten drie van hun sites ont

werpen en daarna ook aanleggen en beheren. Eind 2018 haalden we ook een mooie

opdracht binnen voor een dagbestedingscentrum van MPC SintFranciscus hoeve

heierveld om hun activiteitenaanbod uit te breiden naar een biodiverse belevingstuin.

Wat doen we?

ontwerpen van landschapsplannen op maat van het projectvoorstel;

Advies verlenen over ecologische oplossingen zoals gifvrij onkruidbeheer,

werkmethodes, …;

Studie over de evolutie van biodiversiteit in een bepaald natuurgebied;

opmaken van jaarprogramma’s voor lokaal landschaps en natuurbeleid;

uitwerken en uitvoeren van beheersplannen.

4.1.2.�Aanleggen�van�groene�ruimtes

Tuinen, parken en groene plekjes waar beleving met alle zintuigen mogelijk

wordt! Pro natura geeft een zinvolle invulling aan elk stuk grond en voert de

opdracht uit volgens de behoeften van de klant en op basis van wat de natuur

te bieden heeft.

Wat doen we?

Bedrijfsgroen

volkstuinen

Therapeutische tuinen

Speelnatuur

Groene begraafplaatsen

Een veilige en stimulerende belevings tuin voor de ouderen van het WZC SintRafaël in Liedekerke

Plan hoeve heierveld

Groene metamorfose van de begraafplaatsen in ErpeMere


4.1.3.�Natuur-�en�groenbeheer

Bomen knotten of snoeien, maaien en hooien, bloemenperkjes wieden, strui

ken en bomen planten, … om de natuur maximaal te stimuleren en ecologisch

te beheren. ook voor de lokale biodiversiteit zetten we ons actief in door aan

soortenbescherming te doen, aangepaste maaitechnieken toe te passen, poelen

aan te leggen en meer.

Wat doen we?

Landschapszorg

Bosen natuurbeheer

Waterbeheer

Soortenbescherming

Exotenbeheer

4.1.4.�Intergemeentelijke�Natuur-�en�Landschapsploegen�(INL)

Dankzij een samenwerkingsovereenkomst met en via de coördinatie van de

provincie vlaamsBrabant kunnen gemeenten een structurele samenwerking

met Pro natura aangaan voor de praktische ondersteuning en uitvoering van

hun natuurbeleidsplan.

InL is een structurele ‘in house’ versterking van de gemeentelijke groendienst

voor het uitvoeren van het Gemeentelijk natuurbeleidsplan (GnoP) via een

dienstenpakket voor meerdere jaren.

Al 29 gemeenten zijn overtuigd van de meerwaarde van

onze InLploegen om hun praktische natuurbeleid te

realiseren! verdeeld over deze gemeenten stel

den we 58,8 vTE te werk in onze InLploegen.

Waarvan 6,5 vTE in oostvlaanderen voor

3 gemeenten: Lochristi, oosterzele en

Assenede.

��In 2018 trad Meise toe als

jongste InLgemeente.

��Liedekerke, Grimbergen,

kapelle op den Bos,

Steenokkerzeel en

Zaventem breidden in

2017 – 2018 hun vTE’s uit.

natuurlijke erosiedam in herne

Poelbeheer in Grimbergen

Kapelle-op-den-Bos1,5 vTE

Zemst2 vTE

Grimbergen4 vTE

Londerzeel0,5 vTE

Asse2 vTE

Dilbeek6 vTE

Wemmel0,5 vTE

Vilvoorde2 vTE

Steenokkerzeel1,5 vTE

Zaventem3 vTE

Machelen1 vTE

Kraainem1 vTE Wezenbeek-Oppem

2 vTE

Liedekerke1,9 vTE

Roosdaal2 vTE

Gooik0,8 vTE

Galmaarden0,5 vTE Pepingen

1,5 vTE

Halle7 vTE

Lennik2 vTE

Beersel2 vTE

Drogenbos1 vTE

Linkebeek0,5 vTE

Sint- Pieters- Leeuw

4 vTE

Sint-Genesius-Rode1 vTE

Meise1,5 vTE


Onze INL-ploegen zetten extra in op de volgende actiedomeinen:

1.��Belevingstuinen�aanleggen: In 2017 realiseerden we een prachtige dementie

tuin in het WZC SintRafaël in Liedekerke. ook de komende jaren willen we op

projecten met een hoge maatschappelijke impact inzetten.

2.��Speelbossen,�educatieve�speelplaatsen�en�speelnatuur�aanleggen: we rea

liseerden al verschillende speelnatuurprojecten in de Warande te halle, het

scholenproject van SintPietersLeeuw, in Galmaarden, …

3.� Ingroenen�van�begraafplaatsen�in�het�kader�van�gifvrij�beheer: ook hier heb

ben we al heel wat ervaring maar er zijn nog veel grijze begraafplaatsen die

vergroening kunnen gebruiken.

4. �Acties�in�het�kader�van�het�klimaat: we gaan voor ontharding door bomen te

planten, groendaken aan te leggen, klimplanten in een stedelijke context te

brengen, …

5. Indienen�van�subsidiedossiers: bij de provincie of vlaanderen, al dan niet in

samenwerking met de Regionale Landschappen voor bijvoorbeeld school

tuinen en andere maatschappelijk relevante natuurprojecten.

2017: InLsamenwerking met provincie vlaamsBrabant bestaat 20 jaar!

4.2. NIEUWE KANSENTEWERKSTELLING, OPLEIDING EN COACHING

het creëren van zinvolle jobs voor mensen met een grote afstand tot de arbeids

markt is sinds de oprichting van Pro natura een prioritaire doelstelling. Wij hebben

dan ook al een pak ervaring in het coachen en ondersteunen van nieuwe kansen

medewerkers. het krijgen van kansen op de arbeidsmarkt is een intrinsieke nood

van onze medewerkers. het vinden van een gepaste tewerkstelling is een essen

tiële hefboom voor reintegratie in de maatschappij. In 2018 werkten 259 nieuwe

kansenmedewerkers bij ons via verschillende tewerkstellingsinitiatieven.�

4.2.1.�Werk�op�maat

via een waaier aan trajecten biedt Pro natura werk op maat aan personen die nood

hebben aan extra ondersteuning op de werkvloer. We rekenen op partners zoals

de vDAB, GTB en oCMW’s voor de toeleiding van medewerkers. op maat van de

individuele medewerkers wordt dan een traject opgestart binnen de krijtlijnen van

de mogelijkheden; langdurig of kortdurend, aangevuld met technische en/of gene

rieke opleidingen, gericht op persoonlijke ontwikkeling en/of externe doorgroei, …

Met heel veel plezier nam ik kennis van het

vele werk dat de mieren voorzien in 2018! heel veel

positieve wensen hierbij vanuit Roosdaal. We zijn blij jullie hier te mogen

verwelkomen!

hERMAn CLAEYS,

gemeente Roosdaal


4.2.1.1. Langdurige trajecten

�Lokale�Diensteneconomie�(LDE): Pro Natura heeft een erkenning om 43,55

VTE nieuwe kansenmedewerkers met een LDE-statuut tewerk te stellen.

Eind 2018 kregen we een uitbreiding van 4,8 vTE toegekend. via een compe

tentieversterkend traject van maximaal 5 jaar coachen we deze medewerkers

om een duurzame tewerkstelling uit te bouwen in het klassieke arbeidscircuit.

Maatwerk: In ons maatwerkbedrijf hebben we een erkenning van 31,5 VTE

inclusief de uitbreiding die we in 2018 toegekend kregen voor 3 VTE. het

maatwerkdecreet stimuleert werk voor personen uit 3 categorieën, name

lijk: personen met een arbeidshandicap, personen met een psychosociale

beperking en uiterst kwetsbare personen. volgens een uitgebreid indicering

systeem wordt het maatwerkticket toegekend. ook bij deze nieuwe kansen

medewerkers starten we een competentieversterkend traject op. voor deze

medewerkers wordt doorstroom naar het reguliere circuit pas na een goed

gemotiveerde positieve evaluatie gestimuleerd.

Sociale�Inschakeling�Economie�(SINE): De SInEmaatregel is bedoeld voor

laaggeschoolde uitkeringsgerechtigde volledig werklozen en begunstigden

van een leefloon of financiële maatschappelijke hulp. Werkgevers die SInE

werknemers aanwerven, krijgen een loonkosttoelage en betalen een lagere

RSZbijdrage.

4.2.1.2. Kortdurende trajecten

Werkplekleren

vanaf 1 januari 2017 hervormde de vlaamse overheid werkplekleren in één

traject tijdelijke werkervaring (TWE); een competentieversterkend traject dat

erop gericht is (meestal niet betaalde) werkervaring te verwerven binnen een

reële arbeidsomgeving. het gaat om een eengemaakt pakket met verschillende

werkplekleerinstrumenten. ook de betaalde tewerkstelling op basis van ‘artikel

60’ werd in dit nieuwe stelsel geïntegreerd. het gaat om een individueel traject

dat toegankelijk is voor werkzoekenden en leefloongerechtigden die door een

gebrek aan werkervaring en arbeidsattitudes niet onmiddellijk aan de slag kun

nen in het klassieke circuit.*

Tijdelijke�werkervaring�(TWE)�via�VDAB�of�partners:�

• Beroepsverkennende stage (BvS)

• Werkervaringsstage (WES)

• Beroepsinlevingsstage (BIS)

• Individuele Beroepsopleiding (IBo)

�Tijdelijke�werkervaring�(TWE)�via�OCMW: TWE via oCMW kenden we voor

de hervorming onder de noemer artikel 60. Dit is een activeringstraject voor

personen met een leefloon. het bevoegde oCMW blijft de officiële werkgever

en het traject via de sociale economie mag maximaal 12 maanden duren.

1 januari 2019 was een bijzondere dag voor de sociale economie in vlaanderen. Sindsdien gaan wij en alle andere sociale en beschutte werkplaatsen de toekomst tegemoet als maatwerkbedrijven.

* Bronnen: Decreet van 9 december 2016 betreffende de tijdelijke werkervaring, het regelen van stages en diverse bepalingen in het kader van de zesde staatshervorming (1), B.S. 17 januari 2017. Besluit van de vlaamse Regering van 23 december 2016 betreffende de tijdelijke werkervaring, bl. 19537, B.S. 9 februari 2017.


Andere vormen van kortdurende tewerkstelling

Pro natura stelt bovendien haar werkvloer open voor personen die niet, nog niet

of niet meer terecht kunnen in een betaalde job maar wel de behoefte voelen om

te werken via arbeidszorg of vrijwilligerswerk. ook personen die door de recht

bank veroordeeld worden tot een alternatieve straf kunnen bij Pro natura terecht.

��Arbeidszorg

��Vrijwilligerswerk

��Werkstraf�

4.2.1.3. Van BIS (Beroepsinlevingstage) naar BIS PLUS

Pro natura heeft het moeilijk met een aantal aspecten van het vlaamse active

ringsbeleid, namelijk het ‘gratis’ karakter ervan waarbij er wel een bescheiden

premie, maar geen loon wordt voorzien voor de gepresteerde arbeid. Dit houdt

niet enkel een reëel risico in voor misbruik, maar is ook niet echt motiverend

naar de stagiair toe.

Pro natura heeft dan ook een eigen BIS PLuS variant ontwikkeld, waarbij wij

als stageplaats het engagement opnemen om de stagairs na hun stage (als

deze positief gevaloriseerd wordt) een arbeidscontract van bepaalde duur aan

te bieden voor dezelfde periode als de looptijd van de stage. Tot op vandaag

kregen reeds zo’n 30tal BISstagiairs van Pro natura aansluitend ook een BIS

PLuSarbeidsovereenkomst.

4.2.1.4. Aandacht voor vluchtelingen

van vluchtelingenwerk vlaanderen kregen we in 2018 de Award ‘Gastvrij Bedrijf’,

omwille van ons engagement om zowel asielzoekers als erkende vluchtelingen

een opleiding tot groenarbeider aan te bieden. Met onder meer de (BIS)PLUS

formule wil Pro natura een succesvolle voorbereiding op maatschappelijke

integratie verwezenlijken en doorgroei naar een carrière binnen de Belgische

klassieke economie mogelijk maken. Tegelijkertijd willen we het welzijn van deze

doelgroep verhogen door ze tijdens hun wachtprocedure de kans te geven actief

te participeren aan de samenleving en een inkomen te genereren.

Momenteel werken we samen met het opvangcentrum in Eeklo en Alsemberg

daarnaast werken we ook samen met oCMW’S om erkende vluchtelingen een

tijdelijk werkervaringstraject (TWE) aan te bieden.Gastvrij award van vluchtelingenwerk vlaanderen

Ik wil zeker eens vermelden dat alle mensen hun uiterste best gedaan

hebben. Was enorm koud vorige week, chapeau!

BREnDA vERWEIRE,

Renewi

1 maand VRIJWILLIGERSWERK

Indiening OPLEIDINGSPLAN BIS

EVALUATIE

opstart BEROEPSINLEVINGSSTAGE (BIS)

voor 13 tot 26 weken

OPSTART TIJDELIJK CONTRACT voor dezelfde

duur als de BIS

nazorg en doorgroei naar een DUURZAME TEWERKSTELLING

BISPLUS TRAJECT


4.3. SENSIBILISEREN EN INSPIREREN

Sensibiliseren en inspireren rekenen we tot onze kernopdracht. Als sociale en

duurzame onderneming zien we het als onze verantwoordelijkheid om samen

werkingen aan te gaan, via transparant te werken en anderen te inspireren om

onze maatschappelijk impact te vergroten. Dat doen we door betrokken te zijn

in de gemeenschap, te communiceren met onze stakeholders maar ook door

enkele concrete diensten aan te bieden.

4.3.1.�Communiceren�over�biodiversiteit�

Communiceren over de impact van onze activiteiten doen we op verschillende

manieren. Zowel informatieborden over de aanwezige biodiversiteit op de site, als

persberichten uitsturen over het belang van innovatieve biodiversiteitsprojecten

hebben een educatieve waarde. We bieden onze klanten ook de mogelijkheid

om beroep te doen op onze communicatiediensten voor het maken en plaatsen

van infoborden, een informatieve vergadering te organiseren of een openings

evenement met pers te lanceren.

4.3.2.�Eco-ateliers�bij�Pro�Natura

Pro Natura organiseert sinds 2018 creatieve personeelsactiviteiten voor be-

drijven die niet alleen zorgen voor een toffe teamsfeer maar ook iedereen

warm maken voor een verduurzaming van de bedrijfsvoering. Dit is de perfecte

opstap naar verdere samenwerking. We bieden ateliers in spelvorm aan en

inleefmomenten samen met onze landschapsploegen.

Een schuilplaats bouwen voor inheemse koestersoorten, koken met ingrediënten

rechtstreeks uit de natuur, nieuwe producten fabriceren met groenafval, … zijn

maar enkelen van onze activiteiten om bedrijven dichter bij de natuur te brengen.

Bedrijven die ondergedompeld willen worden in het reilen en zeilen van een

sociaal economiebedrijf in de ecologische groensector nodigen we uit om actief

mee te werken met onze landschapsploegen. Zo ondervinden ze aan den lijve

wat onze sociale en ecologische objectieven zijn en hoe ze hier inspiratie kunnen

uitputten voor de eigen bedrijfsvoering. voor ons is het bovendien een kans om

zelf ook te leren van het bezoekend bedrijf.

We hebben reeds 5 tevreden klanten op de teller:

��D’Ieteren Immo

��Belfius

��Infrabel

��hIvA k.u. Leuven

��Binario

De moeite en de tijd die jullie steken in de goede service naar onze burgers toe. Wij van de gemeente appreciëren dit ten zeerste!

GunTER PICARD,

gemeente Zaventem

Dank je wel voor de fijne workshop! Jullie hebben een berg werk verzet en de sfeer zat bovendien zeer goed.

ToM GoRRÉ,

provincie oostvlaanderen


4.3.3.�Opleiding�en�examens

vanaf 1 september 2019 moet iedereen die met een kettingzaag werkt in de

vlaamse openbare bossen over het ‘European Chainsaw Certificate’ (ECC) be

schikken. het Agentschap voor natuur en Bos (AnB) wil daarmee de veiligheid

van de kettingzaaggebruiker vergroten en ongevallen vermijden.

Als erkend opleidingen examencentrum bieden wij onze medewerkers en

sinds kort ook externen de kans om zich te professionaliseren in het veilig

werken met de kettingzaag. Een opleiding volgen bij onze geattesteerde les

gevers of een examen inplannen om het ECCcertificaat te behalen behoren tot

de mogelijkheden.

Beginners in de kettingzaagtechnieken of gevorderden die zich willen voorbe

reiden voor het ECCexamen volgen best een opleiding om veilig aan de slag te

gaan met een kettingzaag volgens de standaarden.

Wie slaagt voor het examen ontvangt een Europees kettingzaag Certificaat

(ECC). Dit certificaat is het bewijs dat de vaardigheden getest zijn volgens de

hoogstaande en veeleisende Europese kettingzaagnormen. Met dit certificaat

kan er dus ook gewerkt worden in andere Europese landen volgens de Europese

kettingzaagnormen.

4.4. ONTWIKKELEN VAN NIEUWE ECONOMISCHE ACTIVITEITEN

om onze strategische doelstellingen ten volle te verwezenlijken zijn we steeds op

zoek naar nieuwe economische activiteiten die Pro natura als groep versterken.

Daartoe hebben we volgende acties ondernomen:

�Oprichting�van�CASE:�Centrale Aankoop Sociale Economie (2016)

�Oprichting�van�een�spin-off�INNEC�cvba�(Innovatie�in�Natuur�en�Ecologie)�

met als opdracht de innovatieve ideeën en concepten die in de groep leven

te vermarkten en een extra (gespecialiseerde) landschapsploeg uit te

bouwen die functioneert als een klassieke groenaannemer binnen PC 145

(2018)

�Opmaak�businessplan�voor�verkoop�van�biomassareststromen�als�grond-

stoffen�voor�de�biogebaseerde�circulaire�industrie�(2018)

4.4.1.�CASE:�aankoopcentrale�voor�de�sociale�economie

Samen met hefboom cvba (een bekende financier en dienstverlener voor de

sociale economie) richtten we in de loop van 2016 een Centrale Aankoop voor de

Sociale Economie (CASE) op. CASE heeft als doelstelling de werkingskost van

sociale economiebedrijven te verlagen door kortingen op aankopen te bedingen

via een gezamenlijke aankoopcentrale. Een aanrader voor alle ondernemingen

met een sociaal oogmerk en een hart voor duurzaamheid: www.case.vlaanderen

veel succes met nog eens 25 jaar erbij!

AnnIE SERBRuYnS,

Coördinator Arbeidsmarkt en onderwijs vokA


4.4.2.�Extra�landschapsploeg�met�technisch�geschoolde�groenarbeiders

omdat niet alle opdrachten waarvoor Pro natura gevraagd wordt, geschikt zijn

voor uitvoering via onze nieuwe kansenmedewerkers, hebben we in 2017 beslist

om in de schoot van InnEC een projectploeg op te richten met enkel technisch

geschoolde arbeiders. Deze ploeg kan heel flexibel ingezet worden op complexe

en meer technische werven, waar het niet efficiënt werken is met de relatief

grote ploegen van de sociale economie. Zo kunnen we onze klanten optimaal

bedienen en onze expertise rond biodiversiteit en ecologische inrichting van het

landschap maximaal benutten. het geeft ons ook de ruimte om innovaties op

terrein te testen. In 2018 bestond de ploeg uit 2 arbeiders. In 2019 zijn ze al met 3.

4.4.3.��Biomassareststromen�als�grondstof�voor�een�nieuwe��bio�gebaseerde�circulaire�economie

Pro natura wil mee haar schouders zetten onder de ontwikkeling van een

biogebaseerde circulaire economie, gebaseerd op biomassaafvalstromen uit

landschapsbeheer. Zo genereren onze reststromen op termijn (hopelijk) een

opbrengst, in plaats van een kost, en bieden we een alternatief voor de op pe

troleum gebaseerde industriële processen. Zo kan bijvoorbeeld de vezelfractie

als grondstof worden gebruikt bij de productie van designmeubelen en objecten,

gietvloeren, afwerkingslagen, … Toepassingen van de sapfractie zijn o.a. her

biciden en andere (fyto)farmaceutische producten. We zijn hiervoor betrokken

in verschillende projecten met vele (internationale) partners. onze rol hierin is:

�nieuwe technieken van landschapsbeheer, oftewel ‘oogst’ introduceren

zodat de stromen nog als grondstof bruikbaar blijven. We hebben ons in

20172018 gefocust op gras en Japanse Duizendknoop

�Een nieuwe logistieke organisatie op poten zetten om deze reststromen

te verzamelen, drogen, verkleinen en te stockeren om ze te verwer

ken tot grondstof zodat ze verhandeld kunnen worden in industriële

productieprocessen.

Met de voorbehandeling en verkoop van deze ecogrondstoffen willen we on

der andere ook fysiek haalbaar werk creëren voor medewerkers die het zware

buitenwerk niet meer aankunnen. Laaggeschoolde arbeid voorzien we vooral

in het klaarmaken van grondstofstalen op maat, de logistieke organisatie en op

termijn ook in manufacturing van biogebaseerde eindproducten.

In 2019 maakten we een reportage over onze ambities in dit biomassaverhaal op kanaalZ, te bekijken via: https://kanaalz.knack.be/business-communities/z-maatwerk-pro-�natura-30-05-19/video-normal-1470585.html


4.5. FINANCIËLE CIJFERS

Pro natura is een financieel gezonde en goed georganiseerde onderneming

uit de sociale economie die op een efficiënte en kwaliteitsvolle wijze projecten

realiseert met een ecologische meerwaarde; die niet volledig afhankelijk is van

onzekere project en loonsubsidies; die in al haar geledingen en activiteiten de

Mvodoelstellingen nastreeft; en wiens diensten door klanten en lokale besturen

worden ervaren als onmisbaar en die tenslotte zich vanuit de diversiteit van haar

afdelingen en vestigingen toch duidelijk profileert en ontwikkelt als één bedrijf.

4.5.1.�Bedrijfsresultaten

TABEL�3:�BEDRIJFSRESULTATEN 2014 2015 2016 2017 2018

A. Bedrijfsopbrengsten € 5 496 936 € 5 491 534 € 5 343 911 € 5 844 793 € 6 908 553

B. Ontvangen loonsubsidies € 2 086 492 € 2 004 528 € 1 747 890 € 1 620 537 € 1 755 533

C. Bedrijfskosten € 5 442 540 € 5 326 281 € 4 962 018 € 5 612 001 € 6 523 877

D. Personeelskosten € 4 043 593 € 4 007 858 € 3 797 728 € 4 207 718 € 4 821 691

E. Winst van het boekjaar € 73249 € 162 968 € 340 790 € 215 619 € 403 210

F. Operationeel resultaat = A - C € 54 396 € 165 253 € 381 893 € 232 792 € 384 676

We hebben de positieve resultaten van 20172018 te danken aan de uitbreiding

van ons personeel en de investering in de aanwerving van werfleiders wat o.a.

geresulteerd heeft in een hogere efficiëntie en een verhoging van het aantal

opdrachten waardoor ook onze omzet fiks gestegen is in 2018.

Investeren in de begeleiding van arbeiders werd dan ook als één van de belang

rijkste beleidskeuzes in 2018 vooropgesteld. In de loop van het boekjaar werden

belangrijke stappen gezet om dit te realiseren. uit de begroting blijkt dat deze

ingeslagen weg verder zal gezet worden in 2019. Daarnaast zal ook geïnvesteerd

worden in verdere vervanging en dus ook verduurzaming van het bestaande

wagen en machinepark. ook voor preventie, veiligheid en arbeidskledij zijn de

nodige budgetten beschikbaar.

het eigen vermogen en de financiële positie van Pro natura blijvend versterken

is ook in 2019 als doelstelling vooropgesteld.

Grafiek 1: Loonsubsidies en personeelskosten

0%

80%

40%

20%

60%

2017 20182014 2015 2016

50% 46% 39%

25%

36%52%

Loonsubsidies t.o.v. bedrijfsopbrengsten

Personeelskosten t.o.v. bedrijfskosten

Loonsubsidies t.o.v. personeelskosten


* De loonsubsidies komen voornamelijk van:

�Federale overheid: SInE, Sociale Maribel, Activa, Integratie uitkering, Gesco

�vlaamse Gemeenschap: vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie, voP (vlaamse ondersteuningspremie), vIvo, via, Gesco

�Provincie vlaamsBrabant: klaverbladfinanciering LDE

onder personeelskosten vallen alle personeelsvergoedingen aan de medewerkers: Bezoldigingen, sociale lasten, aanvullend pensioen en alle premies en bijdragen ten voordele van de werknemers: groepsverzekering, hospitalisatieverzekering, verzekering voor geneeskundige verzorging, verzekering voor aanvullend pensioen, gratis openbaar vervoer, fietsvergoeding, …

In 2016 doken we voor het eerst onder de 50% wat betreft onze loonsubsidies

t.o.v. onze personeelskosten. Deze dalende trend werd verdergezet en twee

jaar later zelfs teruggebracht naar 36%!*

4.5.2.�Klanten

Doorheen de jaren werd een gedifferentieerd klantenbestand opgebouwd. onze

klanten zijn voornamelijk lokale overheden, Regionale Landschappen en vlaamse

Agentschappen (natuur en Bos, vlaamse Landmaatschappij). Maar doorheen de

jaren halen we ook meer en meer aannemingsprojecten binnen. Zo gingen we in

2018 samenwerkingen aan met grote opdrachtgevers zoals Aquafin, D’Ieteren

en Bostoen. Door de uitbouw van onze landschapsontwerpdienst hebben we

ook enkele mooie inrichtingsopdrachten kunnen uittekenen en uitvoeren voor

diverse gemeenten en bedrijven zoals Imoya en D’Ieteren.

4.5.3.�Gepresteerde�uren

We brengen de efficiëntie van onze algemene werking in kaart door de gewerkte

dagen t.o.v. de afwezigheidsdagen te berekenen. In 2018 blijkt dat we 70%

gewerkt hebben van het maximum aantal te presteren uren. Lang niet slecht,

maar we blijven streven naar een beter resultaat door afwezigheden door ziekte

(maar liefst 11%) tegen te gaan. onder diversen vallen onwettige afwezigheden,

onbetaald verlof, staking, absentie door te laat komen en schorsingen. het verlof

omvat alle mogelijke vormen van verlof: jaarlijks verlof, ADv dagen, ouder

schapsverlof, verlof zonder wedde, …

We zijn 4% minder efficiënt dan in 2016. Dit is vooral te wijten aan een stijging

in het ziektepercentage en een kleine stijging in de verlofopname.

INL in uren

Wat betreft de InLwerking (Intergemeentelijke natuur en Landschapsploegen)

kijken we naar de verhouding van het aantal verkochte vTEuren en het aantal

werkelijk gepresteerde uren. Men weet immers aan de hand van de totaliteit van

de opdrachten exact hoeveel uren op het terrein moeten worden gepresteerd.

Als we ervan uitgaan dat ook de kwaliteit van deze gepresteerde uren goed is,

zal de perfecte efficiëntie in deze context dus betekenen dat het aantal effectief

gepresteerde uren exact overeenkomt met de totaliteit van de opdrachten; niet

meer, niet minder.

In 2018 presteerden we meer uren om de tekorten van voorgaande jaren bij te

werken.

TABEL�4:�INL-UREN 2014 2015 2016 2017 2018

Aantal werkelijk gepresteerde uren 74 563 74 906 77 850 76 779 87 957

Aantal verkochte vTEuren aan alle InLgemeenten 75 067 79 447 78 880 78 415 84 235

Efficiëntiegraad 99% 94% 99% 98% 104%

Totaal aantal werkelijk gepresteerde uren (SW+ InL) 178563 165974 159808 161054 183038

0

200

100

50

150

148 129 147 153 167

2017 20182014 2015 2016

gewerkte dagen70%

diversen1%

arbeidsongeval1%

opleiding1%

feestdagen4%

ziekte11%

verloven12%

Grafiek 3: Efficiëntie 2018

Grafiek 2: Aantal klanten

5 | oRGAnISATIESTRuCTuuR & CuLTuuR | 27pro | naturaWerk maken van Natuur !

5 | Organisatiestructuur & cultuur

om de toekomstvisie 2024 waar te maken heeft Pro natura nood aan een nieuwe

organisatiestructuur en moet de bedrijfscultuur worden bijgestuurd. In 2018

werd het startsein gegeven om de overschakeling te maken naar zelforgani

serende teams, coachend leiderschap en een daadwerkelijke versmelting van

beide maatschappelijke doelen (‘Werk’ en ‘natuur’) in de dagdagelijkse werking.

5.1. PERSONEELSBESTAND

Pro natura heeft 177 werknemers op de loonlijst. Wij zijn trots op de forse stijging

in ons personeel sinds 2017. het financiële succesjaar van 2016 zorgde ervoor

dat we eindelijk de beleidskeuze konden maken om te investeren in meer be

geleiding op de werkvloer met name de aanwerving van 1 teamleider per ploeg.

In totaliteit werden dit 20 extra omkaderingsleden die 100% meedraaien op de

werkvloer om onze arbeiders te coachen en begeleiden. Tegelijkertijd heeft

dit de capaciteit van onze ploegen verhoogd waardoor we ook een stijging in

arbeiders kunnen vaststellen.

Grafiek 4: Personeelsbestand op de loonlijst

0

160

200

80

40

120

2017 20182014 2015 2016

110

32

142

88

31

119

97

27

124

112

51

163

119

58

177

Arbeiders

Bedienden

Totaal


om de evolutie in aantallen van onze nieuwe kansenmedewerkers op te volgen

en onze groei te meten, is het aantal vTE (voltijds equivalent) de meest objectieve

parameter. het werkelijk aantal koppen kan sterk fluctueren vanwege een hoog

aantal korte tijdelijke trajecten of deeltijdsen.

In 2018 kregen we een uitbreiding van het aantal erkende vTE’s toegekend.

In onze maatwerkafdeling kunnen we 3 extra vTE’s tewerkstellen, in de LDE

afdeling zijn dat er 4,8.

TABEL�5:�AANTAL�WERKNEMERS�EN�VTE’S 2014 2015 2016 2017 2018 AANTAL�ERKENDE�VTE

ARBEIDERS

Sociale werkplaats 37 39 42 41 38 31,5

LDE 45 53 53 56 53 43,55

TOTAAL aantal langdurig 82 92 95 97 91 75,05

WEP+ 41 19 0 0 0 0

Arbeidszorg 15 15 21 25 25 5

Deeltijds lerenden 5 3 3 2 1 0,5

Activa/Sine 13 14 12 4 8 0

IBo/BIS 1 1 2 9 14 0

Studenten 15 30 19 11 19 0

Alternatieve straf 2 9 10 7 2 0

Stagiairs 11 18 28 37 37 0

vrijwilligers 4 4 6 9 15 0

Artikel 60 43 40 49 36 27 0

Zonder tewerkstellingsmaatregelen 4 4 6 11 20 0

Totaal aantal tijdelijk 154 157 158 151 168 5,5

TOTAAL AANTAL ARBEIDERS 236 249 253 248 259 72,75

BEDIENDEN 37 36 32 37 38

OMKADERING/TEAMLEIDER 14 20

BEDIENDEN�MET�

TEWERKSTELLINGSMAATREGELEN1

TOTAAL BEDIENDEN + ARBEIDERS 273 285 285 299 318

STIJGING % 3% -9% 2% 18% 6%

In 2018 namen we bovendien voor het eerst een bediende met tewerkstel

lingsmaatregelen aan. hij werkt ter ondersteuning van de personeels

dienst en wordt rechtstreeks aangestuurd door de verantwoordelijke voor de

personeelsadministratie.


5.2. INNOVATIEVE ARBEIDSORGANISATIE

vanaf 1 april 2018 zijn we dankzij de steun van het Europees Sociaal Fonds (ESF)

en met de externe ondersteuning van Arteria van start gegaan met het project

‘Een structuur voor WERk en nATuuR’.

via dit project wil Pro natura de switch maken naar een structuur waarin de

nieuwe organisatieeenheden (teams) samen verantwoordelijk zijn voor werk

én natuur, voor beide kernprocessen dus. Dit vereist een hertekening van de

arbeidsdeling maar ook van de rollen in en rond de teams. verder willen we ervoor

zorgen dat alle medewerkers werkbaar en waardevol werk kunnen uitoefenen

met eigen regelmogelijkheden en beogen we een goede balans tussen werk en

privé. Ten slotte willen we ook de slagkracht van de organisatie vergroten om

het hoofd te kunnen bieden aan toekomstige uitgadingen.

via een diverse ontwerpgroep, waarin zoveel mogelijk lagen van de organisa

tie vertegenwoordigd zijn, wordt deze nieuwe structuur vormgegeven. In 2018

gebeurde er heel wat denkwerk wat eindigde in een eerste ontwerp van re

organisatie. ‘Anders organiseren’ was ook het thema van de Mvodag met de

volledige omkadering.

Mvodag, 7 oktober 2017 in Gent

In dit ontwerp zien we duidelijk dat de werfleider een belangrijke scharnier

functie heeft tussen het regioteam en het kernteam met zijn arbeiders. De wer

fleider krijgt immers de centrale rol om beide doelstellingen (werk en natuur)

op het terrein te verenigen door enerzijds de werken uit te voeren op het terrein

en tegelijkertijd de arbeiders te begeleiden in hun persoonlijke ontwikkeling.

het regioteam werkt ondersteunend voor het kernteam en de ondersteunende

diensten zoals calculatie, boekhouding, personeelsadministratie, … werken

ondersteunend voor het regioteam. het managementteam zet de lijnen uit voor

de hele organisatie en ondersteunt alle diensten.

het project heeft nog een duurtijd tot eind 2019. We willen landen op een orga

nogram met duidelijke rollen en communicatielijnen tussen de verschillende

teams en de diverse ondersteunende diensten en het management.

Management-team

MANAGEMENT

Regio-team

Traject- begeleiding

Logistiek

Planning

Calculatie

Ond

erst

eune

nde

dien

sten

Wer

flei

der

Kern-team

ARBEIDERS


5.3. GOED BESTUUR

Pro natura is een groep die bestaat uit twee vzw’s en een cvba:

�Pro natura vZW

�Pro natura Sociale Werkplaats vZW

�Innovatie in natuur en Ecologie (InnEC) CvBA

SAMENSTELLING�DAGELIJKS�BESTUUR�(DB)�

voorzitter en gedelegeerd bestuurder: Johan De Beule

Algemeen Directeur: hilde vanbeckbergen

Financieel en Juridisch adviseur: Filip De Smet

Personeelsdirecteur: Ann Dyselinck

operationeel directeur: Carl De nys

STAFLEDEN

Coördinator InL: nathalie Saelens

Communicatieverantwoordelijke: Sanne vanderstraeten

vestigingsverantwoordelijken: Ilias Grenné, Jill De Cock en Joost Dalle

Innovatieverantwoordelijke: Rein Dessers

Pro natura beschikt ook over een comité preventie en bescherming op het werk

(CPBW) en een ondernemingsraad die alle medewerkers vertegenwoordigt.

Johan De Beule en hilde vanbeckbergen vormen ook samen de Raad van Bestuur

en zijn dus als werkgever ook eindverantwoordelijken voor de gehele werking.

Pro natura is er zich van bewust dat dit laatste zeker niet gebruikelijk is binnen de

sector ‘sociale economie’ of bij uitbreiding binnen de nGo’s in het algemeen. om

de oorsprong van deze situatie te verstaan, moeten we teruggaan naar het ont

staan van Pro natura zo’n 25 jaar geleden, als een soort ‘activiteiten coöperatieve’

van ontslagen medewerkers van een stopgezet economisch impulsproject van

vzw natuurreservaten. De toenmalige projectleider, Johan De Beule, nam via een

apart opgerichte vzw het stopgezette project en de medewerkers over waardoor

‘Pro natura’ was geboren. In de jaren later werd weliswaar een klassieke Raad

van Bestuur uitgebouwd, maar bij de eerste tekenen van de zware financiële

crisis waar Pro natura doorheen moest in de beginjaren 2000, gaven al deze

bestuursleden hun ontslag.

Eén van de bedoelingen van de zoektocht naar een structurele partner (zie

verder onder 7 | Toekomstvisie 2024) is om het bestuur van Pro Natura struc-

tureel en maatschappelijk te verankeren in een ‘klassieke’ Raad van Bestuur.

6 | onZE kERnWAARDEn | 33pro | naturaWerk maken van Natuur !

6 | Onze kernwaarden

Innovatie is één van de speerpunten van de bedrijfsvoering van Pro natura. Sinds

de opstart is Pro natura in haar innovatieve werking ver voor op haar tijd en con

tinu in beweging. Door visionair leiderschap en een geëngageerde innovatiecel

worden actuele innovatieve ideeën en concepten gecapteerd en gerealiseerd om

onze strategische doelstellingen optimaal te verwezenlijken.

Eind 2016 investeerde Pro natura sterk in de uitbreiding van haar innovatiecel

met 3 medewerkers. Dat wierp meteen zijn vruchten af in 20172018 bij de

goedkeuring en opstart van verschillende Europese projecten rond biomassa.

De projectsubsidies gingen dan ook meteen weer de hoogte in.

TABEL�6:�PROJECTSUBSIDIES 2014 2015 2016 2017 2018

Projectsubsidies in euro 71.909 70.174 30.352 55 485 61 684

Projectsubsidies t.o.v. bedrijfsopbrengsten 1,3% 1,3% 0,6% 0,9% 0,9%

Pro natura is een eigenzinnige onderneming die duidelijke en maatschappelijk

relevante kernwaarden nastreeft in haar strategie. Deze kernwaarden zitten in het

DnA van de organisatie en alle medewerkers worden geacht om deze waarden

uit te dragen in hun manier van werken.

6.1. INNOVATIEF & VISIONAIR


6.1.1.�RE-DIRECT

= Regional Development and Integration of unused biomass wastes as resour-

ces for circular products and economic transformation.

Dit Interreg nWEproject startte begin 2017 en zal in de loop van 2019 eindigen.

Met dit project willen we nagaan of er in vlaanderen businessmodellen haalbaar

zijn waarbij diverse biomassastromen zoals bermmaaisel, haagscheersel en

Japanse Duizendknoop worden opgewaardeerd tot actieve kool. omwille van de

specifieke eigenschappen van actieve kool kan deze dan ingezet worden voor

diverse zuiveringsprocessen (waterzuivering, rookgas van verbranding, …) maar

ook in cosmetica, farmacie enzoverder.

6.1.2.�Van�groenafval�naar�grondstof

De stap van groenafval naar grondstof en van petroleumderivaten naar bio

raffinage is niet zo vanzelfsprekend als het lijkt. Groenafval moet eerst ver

zameld, gescheiden en gezuiverd worden, en dat is erg complex en duur. De

weinige bioraffinaderijen die nu al actief zijn, kiezen daarenboven heel vaak

voor ‘gemakkelijke’ tropische grondstofbronnen die in de regio van oorsprong

natuurlijke habitats als regenwoud verdringen en vaak over immense afstanden

worden vervoerd.

Dit project van vlaanderen Circulair wil aantonen dat lokale biomassaafvalstro

men een volwaardig alternatief kunnen bieden.

Pro natura, InnEC (Innovatie in natuur en Ecologie) en afvalbedrijf Renewi

geloven in een dergelijke economisch rendabele overschakeling als minstens

aan drie voorwaarden voldaan wordt:

Ten eerste moet elke component van

het groenafval benut worden.

Ten tweede kan dat pas als bedrij

ven intens samen werken in een

biomassacluster.

En ten derde moet de sociale economie

ingeschakeld worden, niet alleen bij het

oogsten, transporteren en voorbehan

delen van het groenafval maar moge

lijks ook bij de conversie en productie

van de nieuwe grondstof.

Met de steun van vlaanderen Circulair wil

len we met dit project in Eeklo een lokale

bio massahub oprichten waar we de mo

gelijkheden van groenafval tot grondstof

kunnen testen.

Meeting REDIRECT


6.1.3.�Grassification

Een huis bouwen met vezels uit bermgras en verwarmen met duurzame en

goedkope energie uit datzelfde gras? Science fiction? Wensdroom? Realiteit

voor GRASSIFICATIon!

In het Europees gesubsidieerde (Interreg Twee zeeën) project GRASSIFICATIon

onderzoeken onderzoeksinstellingen, landschapsbeheerders en bedrijven in

hoeverre een economisch rendabele businesscase ontwikkeld kan worden voor

de valorisatie van bermgras. over een periode van drie jaar zullen 23 partners

uit de uk, nederland, Frankrijk en België samen het volledige traject van berm

beheer tot eindproduct onder de loep nemen via een multidimensionale aanpak

om bermgras maximaal te valoriseren tot waardevolle eindproducten. op die

manier hopen we een nieuwe, biogebaseerde circulaire economie te ontwikkelen

op basis van bermgras.

6.1.4.�Digitaal�Platform�voor�Landschapsbeheer�(DIPLA)

onze corebusiness, ecologisch groenbeheer, is gericht op het creëren van meer

biodiversiteit. onze Intergemeentelijke natuur en Landschapsploegen (InL)

hebben tot doel de biodiversiteit te verhogen in de aangesloten gemeenten

door: ontwerp, aanleg en onderhoud in functie van de bestaande fauna en flora;

soortenbescherming; sensibilisatie; …

het is niet evident om onze impact op de biodiversiteit in kaart te brengen. het

registreren van onze successen en handmatig bijhouden van alle acties de

den we voordien al. Maar sinds kort werken we ook met een digitaal platform,

DIPLA, Digitaal Platform voor Landschapsbeheer, ontwikkeld door Profisi cvba,

om onze natuurbeheerplannen te stroomlijnen. Een platform waarmee we elk

hoekje en kantje van de InLgemeenten willen inventariseren om daarna in een

hand omdraai digitale plannen op te maken voor ecologisch beheer. het grote

voordeel is dat de interne expertise wordt samengebracht in één programma

wat samenwerking vergemakkelijkt, meer duidelijkheid schept over de beheer

planning en een gedetailleerd logboek genereert van alle uitgevoerde acties.

Screenshot inventarisatie DIPLA


Pro natura biedt al zijn medewerkers de kans om een zinvolle carrière uit te

bouwen binnen de organisatie of door intensieve begeleiding een succesvol

doorstroomtraject te doorlopen naar een carrière binnen de klassieke economie.

6.2.1.�Instromen,�doorgroeien�en�uitstromen

Doorstromen naar de klassieke arbeidsmarkt is het uitgangsprincipe van de

decreten LDE en Maatwerk. De afgelopen jaren hebben we heel wat stappen

gezet om ons voor te bereiden op deze opdracht. Zo namen we een doorstroom

begeleidster aan die zich engageerde voor diverse consortia en opleidingen.

Dit resulteerde onder begeleiding van Mentor in een beleidsrapport over groei

en doorstroom die de pijlers in ons beleid schetst, onze aanpak in kaart brengt

en onze uitdagingen belicht.

De pijlers van ons doorstroombeleid zijn:

1.��Wij�halen�het�beste�uit�elke�medewerker.�

Wij ondersteunen elke medewerker in zijn/haar groei richting de meest ge

schikte arbeidsplaats. Dit doen we door talenten te ontdekken en specifieke

competenties te ontwikkelen.

2.�Wij�garanderen�een�match�op�maat.

Doorstromen gebeurt op maat van de individuele medewerker én op maat

van de toekomstige werkgever. onze begeleiders gaan op zoek naar de juiste

match die een winwin situatie oplevert voor beiden partijen.

3.�Doorstroom�is�teamwork.

Pro natura beschikt over een team van medewerkers die samen instaan voor

de begeleiding van onze medewerkers. het organiseren van opleidingen, sta

ges en nazorg behoren tot de vele mogelijkheden van een doorstroomtraject.

Eind 2018 maakten we bovendien een communicatieplan op om onze kandidaten

meer zichtbaarheid te geven. Eén van de acties was de aanwezigheid van onze

kandidaten op 3 Clicks Away (https://www.3clicksaway.be). Een platform waar

bedrijven nieuwe medewerkers vinden.

Ik denk niet dat ik een SE bedrijf ken dat zo

doorstroomklaar is als Pro natura, fantastisch

gedaan!

MARJoLEIn DEBERGh,

Projectverantwoordelijke Mentor vzw

6.2. MENSVRIENDELIJK


TABEL�7:�INTERNE�DOORGROEI 2014 2015 2016 2017 2018

Aantal onderhoudsarbeiders naar polyvalente arbeiders 1 7 2 1

Aantal polyvalente arbeiders naar gespecialiseerde arbeiders 2 0 0 3

Aantal arbeiders naar hulpploegbazen 3 0 1 2 0

Aantal hulpploegbazen naar ploegbazen 0 2 2 1 1

Aantal ploegbazen naar bediende terreinbegeleiders 0 0 2 0 0

Aantal ploegbazen naar werfleiders 3

Onze externe doorstroom blijft stabiel de afgelopen 4 jaren met jaarlijks zo’n

3%. Dit betekent dat er elk jaar 2 van onze LDE en/of Maatwerk medewerkers

doorstroomden naar een vaste job in een privébedrijf. hiermee behalen we onze

huidige doelstelling maar zitten we nog ver af van onze strategische doelstelling

2024: Jaarlijks 6 LDE doorstroomtrajecten en 3 Maatwerk doorstroomtrajecten.

Personeelsverloop

TABEL�8:�VERLOOP�%� 2014 2015 2016 2017 2018

Arbeiders 30% 27,50% 10% 8% 15%

Bedienden 18,90% 16,70% 15,60% 11% 8%

6.2.2.�Leren�en�groeien

Werken bij Pro natura is werken aan de persoonlijke en professionele ontwik

keling. Begeleiding, opvolging en coaching zijn hierbij onontbeerlijk. In 2016

maakten we een ‘tijdlijn begeleiding’ om het standaardtraject van intake tot

doorstroom in kaart te brengen. Een jaar later lieten we ons begeleiden door

Mentor om dit traject verder scherp te stellen. hierbij maken we een onderscheid

tussen interne en externe groei. Beiden gaan hand in hand maar vereisen een

andere invalshoek en expertise.

BEDAnkT voor alle goede zorgen, de fijne samenwerking en alle kansen die jullie ons hebben geboden.

MARIJkE REnkIn,

Jongerencoach GroepIntro

INTERNE DOORGROEI

huLPPLoEGBAAS

PLoEGBAAS(mogelijk interne doorgroei)

onDERhouDSARBEIDER

PoLYvALEnTE ARBEIDER

GESPECIALISEERDE ARBEIDER(mogelijk externe doorgroei)

Grafiek 5: Externe doorgroei

2014 2015 20160,0%

2,0%

2,5%

3,0%

3,5%

1,0%

0,5%

1,5%

2017 2018

% doorstroom

We maken een onderscheid tussen externe en interne doorgroei. Bij externe door

stroom volgen we de medewerkers op die uitstromen naar een privébedrijf en na

drie maanden nog steeds aan het werk zijn. Maar we maken ook interne door

groei naar een hogere functie of contract van onbepaalde duur mogelijk dankzij

ons uitgebreid competentiemanagement met individuele begeleidingsplannen.


voor onze nieuwe kansenmedewerkers is er dus een duidelijk en transparant

traject op maat voorzien. voor de omkadering en de bedienden, loopt op dit

ogenblik het ESFtraject ‘Anders organiseren’ waar we de TMA (Talent Motivatie

Analyse) tool, ontwikkeld door Acerta, willen aanwenden om de loopbaantrajecten

op te starten. over de resultaten hiervan inzake de persoonlijke ontwikkelings

mogelijkheden, zullen we rapporteren in het volgende duurzaamheidsrapport.

6.2.2.1. Vorming, Training en Opleiding (VTO)

ons vTobeleidsplan is een langetermijnstrategie en omvat de visie en afspraken

van Pro natura over vorming Training en opleiding van haar medewerkers. het

huidige plan (20172020) focust op het scherpstellen en intensifiëren van de

interne opleidingen. In 2016 constateerden we dat er te weinig opleiding gege

ven en/of geregistreerd werden. om dit te verbeteren en vooral ook duidelijk

heid te verschaffen werd een procedure uitgewerkt met een meer performant

registratie systeem en waarbij regiomanagers en werfleiders ook het mandaat

kregen om officiële interne opleidingen te geven.

We zien in 2018 alleszins een forse stijging in het aantal geregistreerde op-

leidingsuren (3889) en het aantal personen (156) die een opleiding gevolgd

hebben.

TABEL�9:��

GEREGISTREERDE�OPLEIDINGSUREN�2014 2015 2016 2017 2018

aantal uren 638,5 1195 1130 1208,5 3889

gemiddeld aantal uren per medewerker 5 15 19 21 25

aantal personen die opleiding hebben gevolgd 24 79 59 55 156

werkelijke kostprijs opleiding per medewerker € 270 € 159 € 241 € 323 € 547

De arbeiders van Pro natura zijn terecht fier

op hun werk op deze locatie. hun betrokkenheid was ook

vandaag bijzonder groot!

Ann SELS,

Regionaal Landschap Schelde Durme

InTERnE CoAChInG

> 3 maand: tussentijdse evaluatie (generieke competenties)

> 6 maand: begeleidingsgesprek

> 9 maand: tussentijdse evaluatie

> 12 maand: competentiemeting

EXTERnE CoAChInG

> voortraject: jobdoelwit bepalen, Cv opmaken, …

> Jobmatching

> Sollicitatietraining

> Stage

> nazorg

7 Doorgroei

ONTHAAL

GROEI

1

Opmaak

dossier

2

Opstart-

gesprek

ONTWIKKELING

BEGELEIDINGSCYCLUS

kort / *lang

6 Opstart doorstroomtraject*

5 Voorb

ereiding extern groeitraject*

3 A

anle

ren generieke en technische competenties4

Pers

oonlij

ke ontwikkeling en interne groei *

INTERN

EXTERN


Opleidingen in 2018

Intern:

ECS 1 en ECS 2: veilig werken met de kettingzaag;

Gifvrij onkruidbeheer;

Signalisatie op de openbare weg;

‘hoe geef ik een opleiding?’ voor werfleiders;

nederlands op de werkvloer door vIvo.

Extern:

Brandveiligheid;

nijverheidshelper EhBo door Cresept;

Begeleider op de werkvloer door vIvo;

Werken met een graafmachine door PCLT;

hoogwerker (telescoop, knikarm, schaarlift) door Training Solutions.

6.2.3.�Veilig�en�gezond

Streven naar maximaal welzijn maakt integraal deel uit van de visie van Pro

natura. Zo wordt er de nodige prioriteit gegeven aan de gezondheid en veilig

heid van onze medewerkers. Daarbij hebben we aandacht voor arbeidsveiligheid,

respect voor milieu, gezonde en aangename werkomstandigheden, alsook voor

psychische en fysieke problemen.

ons huidig Globaal Preventie Plan (GPP) loopt nog tot 2020. Jaarlijks maken we

een actieplan met duidelijke deadlines en verantwoordelijkheden gekoppeld

aan dit GPP. verder wordt ook een risicoanalyse opgesteld die preventieve maat

regelen voorstelt om veiligheidsrisico’s waaraan onze medewerkers blootgesteld

kunnen worden tegen te gaan.

In 2018 namen we volgende preventieve maatregelen:

��Personeel aanmoedigen om een vCA (veiligheid, gezondheid en milieu

Checklist Aannemers) en/of ECC (European Chainsaw Certificate) attest te

behalen om arbeidsmiddelen met een groot risico veiliger te hanteren;

��het dragen van Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM’s) opnieuw in de

aandacht brengen door pictogrammen aan te brengen op de machines;

��Plan opstellen voor ergonomie op de administratieve bureaus;

��nieuwe containers plaatsen die voldoen aan de regelgeving voor de opslag

van gevaarlijke producten (aspen);

��Signalisatie aanbrengen op alle voertuigen.

6.2.3.1. Aanwezigheid

het ziekteverzuim is een oud zeer in de sector én bij Pro natura. De context van

onze nieuwe kansenmedewerkers maakt hen vaak kwetsbaarder voor uitvallen

door ziekte en/of andere redenen. We nemen al jarenlang een performant aan

wezigheidsbeleid mee op in al onze strategische, operationele en alle andere

doelstellingen als absolute prioriteit. In 2018 zien we echter dat het verzuimper

centage na een aantal ‘minder slechte’ jaren weer de hoogte in gaat.*

* Medewerkers met een verzuimpercentage van minstens 90% (de langdurig zieken) werden dan nog uit de algemene berekening genomen. Zij wegen immers zwaar op het totale cijfer en zorgen voor verkeerde conclusies om de impact van ons beleid te kunnen evalueren.

opleiding kettingzaag ECS 1

opleiding brandveiligheid


het is dus dringend tijd om ons beleid opnieuw bij te sturen en te intensifiëren

op basis van een detailanalyse van het verzuimpercentage.

Grafiek 6: ziekteverzuim

het vlaams gemiddelde ziekteverzuim bedraagt 5,5%. Bij ons is het gemiddelde

9% en bij onze nieuwe kansen medewerkers zelfs het dubbel (11%) van dit gemid

delde. De sector Maatwerk steekt er nog eens een stuk boven met gemiddeld

16%.* We kunnen ons dus afvragen hoe ver onze impact op dit cijfer kan wegen en

of het haalbaar is om met een kwetsbare doelgroep te streven naar het vlaams

gemiddelde. Het blijft wel een topprioriteit om dit cijfer naar beneden te halen

en we streven daarbij naar een daling tot 5% tegen 2024.

verzuim arbeiders

verzuim bedienden

Totaal verzuim

vlaams gemiddelde

Sector maatwerk

Pro natura

0%

10%

5%

15%

13%

2014 2015 2016 2017 2018

9%

4%

8%10%

4%

9% 8%

5%7% 9%

6%7% 11%

4%9%

6.2.3.2. Arbeidsongevallen

Arbeidsongevallen worden opgevolgd aan de hand van onze interne meldings

formulieren. ook bijnaongevallen worden geregistreerd. De preventiedienst

analyseert alle ongevallen om betere preventiemaatregelen te kunnen nemen

en te anticiperen op mogelijke risico’s.

* Bronnen: Cijfers koepel hERW!n en SD Worx

�TABEL�10:�ARBEIDSONGEVALLEN 2014 2015 2016 2017 2018

Aantal arbeidsongevallen 13 17 13 11 19

Aantal dagen afwezig wegens arbeidsongeval 147 336 156 118 483

Fg = Frequentiegraad (enkel mw op payroll) 72 94,68 111,95 60,95 103,59

Weg = werkelijke ernstgraad (enkel mw op payroll) 0,88 1,87 1,34 3,15 1,22

Grafiek 7: Sectorvergelijking ziekteverzuim

0% 2% 6% 10% 14% 16%4% 8% 12% 18%

5,5%

16%

9%


ondanks al onze inspanningen om de arbeidsongevallen te doen dalen blijft het

jaarlijks aantal ongevallen te hoog, zeg maar zeer hoog. onze preventiedienst

analyseerde recent alle ongevallen van de afgelopen 3 jaar om de trends in hoge

frequentiegraad en ernstig werkverlet in kaart te brengen.

verkeerde bewegingen en het stoten van ledematen kwamen frequent voor de

afgelopen 3 jaar. verkeerde bewegingen vragen ook veruit het meeste werkverlet

en worden dus als ernstige ongevallen beschouwd. Extra inzetten op ergonomie

door middel van opleiding, ergonomisch materiaal e.a. zal de komende periode

prioriteit zijn.

op basis van deze analyse worden nieuwe maatregelen opgenomen in het

preventie plan zoals meer veiligheidscontroles op de werkvloer, het hanteren

van werkfiches en checklists, toolboxtalks, … Blijvende aandacht en sensibilisatie

rond dit thema is een belangrijke opdracht voor Pro natura.

�TABEL�11:�SECTORVERGELIJKING�ARBEIDSONGEVALLEN�(CIJFERS�2017)

NACE SECTOR AANTAL ONGEVALLEN

AANTAL DAGEN WERKVERLET F.G. E.G. G.E.G.

88995 BW + SW 3 16 32,78 0,62 1,73

88995 Pro Natura Maatwerk 1767 33,445 59,56 0,32 9,25

94994 Milieu & Mobiliteit 8 102 5,40 0,13 0,43

94994 Pro Natura VZW 16 385 61,49 0,78 0,78

02200 Bosbouw 20 433 29,86 0,62 15,22

81300 Landschapsverzorging 549 15,241 41 1,14 4,50

In vergelijking met de sector sociale economie en milieu & mobiliteit zitten we

zowel wat betreft de frequentiegraad als de globale ernstgraad zwaar boven het

gemiddelde. Maar als we onze scores vergelijken met de sectoren bosbouw en

landschapszorg, die meer overeenkomen met de aard van onze activiteiten, dan

kunnen we constateren dat we onder de gemiddelde ernstgraad zitten maar we

halen toch nog een opvallend hoge frequentiegraad. Werk aan de winkel dus!

Grafiek 8: Frequëntie ongevallen 2015 – 2018 Grafiek 9: Ernstgraad (dage werkverlet) 2015 – 2018

struikelen / uitglijden: 13%

ledematen gestoten: 16%

verkeerde beweging: 23%

vallen van voorwerpen: 11%

wegvliegende voorwerpen: 13%

insectenbeten: 6%

woonwerk: 5%

snijwonden / doornen: 13%

struikelen / uitglijden / vallen

ledematen gestoten

verkeerde beweging

vallen van voorwerpen

wegvliegende voorwerpen

insectenbeten

woonwerk

snijwonden / doornen

0 100 200 300 400 500 600

323

106

533

63

99

24

69

218


6.2.4.�Diversiteit

Diversiteit staat voorop in ons aanwervingsbeleid. Dit wil zeggen dat wij kandida

ten selecteren op vlak van hun competenties ongeacht het geslacht, de leeftijd,

afkomst of nationaliteit.

6.2.4.1. Man-vrouw

vrouwen op de arbeiderswerkvloer zijn doorheen de jaren werkelijk een ‘koester

soort’ geworden. ook in 2017 en 2018 is dit niet anders. De vrouwelijke bedien

den daarentegen stijgen gestaag en vormen in 2018 40% van het totaal aantal

bedienden. In de staf is de verdeling manvrouw sinds 2017 voor het eerst 50/50

en in 2018 zijn meer dan de helft van de stafleden vrouw.

TABEL�12:�GESLACHT� 2014 2015 2016 2016 2017 2018

% arbeiders man t.o.v. tot arbeiders 96% 98% 99% 99% 97% 98%

aantal vrouwelijke arbeiders 4 2 1 1 3 3

% bedienden man t.o.v. tot bedienden 70% 71% 68% 68% 64% 60%

% vrouwen staf 40% 40% 40% 40% 50% 55%

6.2.4.2. Leeftijd

Meer dan de helft van de medewerkers is 45+ en 1 op 5 arbeiders is boven 55 jaar.

De gemiddelde leeftijd van onze arbeiders is 44 jaar en de gemiddelde leeftijd

van de bedienden is 42 jaar. De gemiddelde leeftijd is sinds het vorige verslag

weer enkele jaren gedaald maar blijft relatief hoog.

Pro natura heeft een werkgelegenheidsplan opgesteld met maatregelen om de

arbeidsparticipatiegraad van werknemers van 45 jaar en ouder te verhogen. Zo

krijgt iedere medewerker een individueel ontwikkelingsplan waarbij voor ou

dere werknemers het aanpassen van de arbeidstijd en arbeidsomstandigheden

centraal staan.

Grafiek 10: Leeftijd arbeiders in loondienst

2015 2016 2017 2018

0

30

40

10

20

50

60

12 2814 23 20 3618 24 26 5227 39 14 2016 196

836

0 102 3

16�–�24�jaar 25�–�34�jaar 35�–�44�jaar 45�–�54�jaar 55�–�59�jaar 60�–�64�jaar


2015 2016 2017 2018

0

9

12

3

6

15

Grafiek 11: Leeftijd bedienden

3

16�–�24�jaar 25�–�34�jaar 35�–�44�jaar 45�–�54�jaar 55�–�59�jaar 60�–�64�jaar

6 125 9 8 1310 13 11 1412 130 00 0

3 31 30

10 0

6.2.4.3. Multicultureel

�TABEL�13:�MULTICULTUREEL 2014 2015 2016 2017 2018

Arbeiders België t.o.v. andere nationaliteit 81% 71% 74% 84% 77%

Bedienden België t.o.v. andere nationaliteit 100% 100% 100% 100% 98%

84% van alle medewerkers bij Pro natura heeft een Belgische nationaliteit. Bij de

bedienden is dit 98%. We zien dus vooral multiculturalisme bij onze nieuwe kan

senmedewerkers, waarvan 23% een andere nationaliteit heeft dan de Belgische.

het is een interessante mix van maar liefst 20 verschillende nationaliteiten, waar

bij Marokko op nummer 1 staat als land van herkomst. vanwege onze initiatieven

voor asielzoekers en vluchtelingen zien we ook een groei in medewerkers die

afkomstig zijn uit conflictlanden zoals Afghanistan en Syrië.

Belgische nationaliteit: 84%

Europese unie: 1%

Andere dan Europese unie: 15%

Grafiek 12:

21 verschillende

nationaliteiten waarvan:

21


vanuit onze missie zetten wij al 100% in op grondgebonden ecologie. het creëren

van meer en betere natuur is onze corebusiness. het spreekt voor zich dat wij dan

ook verder gaan dan het minimaal opvolgen van de milieuwetgeving. We streven

voortdurend naar een verbetering van onze milieuprestaties en ecologische

voetafdruk met maximale aandacht voor preventie. En wij zijn op veel vlakken

ook pionier: bijvoorbeeld door onze experimenten in verband met valorisatie van

groenresten tot grondstof voor de biogebaseerde industrie.

6.3.1.�Ecologische�voetafdruk

om een accurater beeld te krijgen van onze negatieve uitstoot berekenen we

sinds 2017 jaarlijks onze ecologische voetafdruk. Dit doen we via een vereenvou

digd rekenblad van DvdB Consulting bvba. De berekening is gebaseerd op twee

basisprincipes: ‘cradle to grave’ dat wil zeggen de volledige levenscyclus tot en

met afvalverwerking van de verkochte diensten en ‘cradle to gate’ wat doelt op

de levenscyclus vanaf de winning van de natuurlijke grondstoffen tot de productie

van de dienst. In het bepalen van onze scope zijn we in 2017 begonnen met de

basis en vanaf 2018 uitgebreid met enkele extra gegevens.

De volgende gegevens bepalen onze ecologische voetafdruk:

Scope�1: brandstoffen, verplaatsingen (gebruik eigen wagenpark) } directe invloed

Scope�2: aangekochte elektriciteit } indirecte invloed

Scope�3: afval, immobiliën, grondstoffen } indirecte invloed

6.3.1.1. Energie

ons energieverbruik is goed voor 20% van onze totale ecologische voetafdruk. Tot

deze post behoren aardgas om onze gebouwen te verwarmen, benzine (aspen) om

onze machines te laten werken en aangekochte elektriciteit voor onze kantoren.

De grootste uitstoot, met maar liefst 30972 kg Co2emissie, is afkomstig van de

benzine voor onze machines. We hebben ons daarom reeds in 2017 geëngageerd

om zo veel mogelijk over te stappen op elektrische machines. Jammer genoeg

staat de technologie nog niet ver genoeg voor een volledige overschakeling, maar

TABEL�14:��

UITSTOOT�IN�TON2017 2018

Energie 50 90

kyoto 0 0

Grondstoffen 4 5

verpakkingsmateriaal 0 0

vracht 0 0

verplaatsingen 318 287

Afval 9 32

Immobiliën 27 28

Gebruik 0 0

Einde leven 0 0

ALGEMEEN TOTAAL 408 442

Grafiek 13: Ecologische voetafdruk

van Pro Natura in 2018

Energie: 20%

Afval: 7%

verplaatsingen: 65%

Grondstoffen: 1%

Immobiliën: 7%

kyoto

vracht

verpakkingsmateriaal

Gebruik

Einde leven

6.3. MILIEUVRIENDELIJK


Grafiek 14: Woon-werk verkeer 2018

voorlopig hebben we al heel wat haagscharen en kettingzagen kunnen vervangen

door een elektrisch alternatief. We blijven de ontwikkelingen op de voet volgen

en waar mogelijk zullen we overstappen naar elektrische machines.

6.3.1.2. Verplaatsingen

Zoals verwacht zijn onze verplaatsingen de grootste uitstootpost van onze ecologi

sche voetafdruk. 65% en goed voor 2087 ton Co2emissie in 2018. De berekening

is gebaseerd op het aantal gereden kilometers en totaal aantal liter diesel van

de camionetten op een jaar tijd. het is dan ook onze grootste uitdaging om deze

uitstoot naar omlaag te krijgen. Er werd geïnvesteerd in enkele kleine bestel

wagens op CnG en in elektrische bestelwagens. ook wordt in de planning en via

rechtstreekse gesprekken ook geprobeerd om de werfleiders en medewerkers te

sensibiliseren om samen te rijden naar vergaderingen (of om de trein te nemen)

en om met een minimaal aan transportmiddelen zich naar de werven te begeven.

In het overzicht is dan ook een daling in uitgestoten Co2 te merken ondanks de

toegenomen omzet en aantal werven.

Woon-werk�

Wat ons woonwerk verkeer betreft doen we het behoorlijk goed. We hebben de

afgelopen jaren dan ook extra moeite gedaan om duurzame verkeersmiddelen

te promoten. Zo namen we enkele jaren na elkaar deel aan de ‘car free day’.

Maar eind 2018 gingen we een stapje verder en startte een ‘fiets uitdaging’ op

om meer werknemers op de pedalen te krijgen. vanaf 2019 kunnen alle mede

werkers éénmaal per jaar intekenen op een elektrische of klassieke fiets om hun

woonwerk verkeer af te leggen en privéverplaatsingen te doen. De fiets blijft

eigendom van Pro natura maar de werknemer krijgt wel kosteloos gebruikrecht.

De enige voorwaarde is een engagement van minimum 100 fietsdagen per jaar.

op deze manier compenseren we al gedeeltelijk onze hoge score in uitstoot van

ons werkwerk verkeer.

In 2018 zien we een verschuiving naar het openbaar vervoer. We zien ook een

daling van de auto’s en bedrijfswagens (hier werd bewust gekozen voor een

graduele afbouw). vanaf 2019 zullen we naar alle waarschijnlijkheid een stijging

in de fietsers merken door de ‘fiets uitdaging’.

auto: 36%

openbaar vervoer: 36%

bedrijfswagen: 5%

fiets: 22%

te voet: 1%

Grafiek 15: Woon-werk verkeer 2017 – 2018

2017 2018 0%

30%

40%

10%

20%

50%

auto bedrijfswagen openbaar�vervoer fiets te�voet

36% 5% 36% 22% 1%43% 7% 25% 24% 1%


6.3.1.3. Grondstoffen

onze voornaamste grondstoffen zijn planten en bomen maar aangezien deze

quasi geen uitstoot hebben werd dit niet ingevoerd in de berekening. In de toe

komst zouden we wel de uitstoot van onze leveranciers mee in rekening kunnen

nemen en meer specifiek het kweekproces onder de loep nemen. Maar voorlopig

kiezen we sowieso al bewust voor inheemse en duurzame soorten.

het aangekochte hout voor onze constructiewerken hebben we vanaf 2018 mee

geteld als grondstof, alsook de batterijen voor onze elektrische machines en de

inschakeling van onderaannemers. Deze post neemt maar 1% van onze totale

voetafdruk in beslag.

6.3.1.4. Afval

Afval is goed voor 7% van onze ecologische voetafdruk. In 2017 brachten we enkel

hout, afkomstig uit ons hakhoutbeheer, verkocht als brandstof en dus eigenlijk

ook een grondstof, in rekening, vanaf 2018 berekenden we ook hoeveel groen

afval we door onze activiteiten verzamelen voor compostering. Dat verklaart de

stijging in 2018.

In 2018 brachten we maar liefst 205,22 ton groenafval naar het containerpark

voor compostering. En dat is heel wat, goed voor 22164 kg uitstoot. Geen toeval

dat we al geruime tijd onderzoeken hoe we deze afvalpost kunnen omzetten

naar een nuttige grondstof. Lees bij onze activiteiten wat onze ambities zijn in

het valoriseren van groenreststromen.

6.3.1.5. Immobiliën

Immobiliën ten slotte omvat de huur van onze gebouwen, de huur van machines

en onze informatica (computers, fotokopieermachines, …). Deze post komt op

7% van de totale uitstoot. hier zijn we niet meteen op zoek naar een verminde

ring maar duurzame informatica zal in de toekomst wel deel uitmaken van ons

aankoopbeleid.

6.3.2.�Duurzaam�Aankoopbeleid

Pro natura kiest bewust voor duurzame materialen en gaat op zoek naar le

veranciers met gecertificeerde kwaliteitsproducten. Zo kopen we bijvoorbeeld

enkel hout aan met het FSClabel voor onze palen, afsluitingen en knuppel

paden. het FSClabel garandeert dat het product afkomstig is uit verantwoord

beheerde bossen en/of bijdraagt aan het verantwoorde beheer van onze bossen.

We gebruiken eveneens enkel FSCgelabeld papier. verder kiezen we ook bewust

voor autochtoon plantgoed bij de aanplant van bosplantsoen en andere planten.

In 2019 zullen we een werkgroep opstarten die het duurzaam aankoopbeleid op

papier zal zetten in de vorm van een draaiboek. Zo kunnen we onze aankopen

nog gestructureerd aanpakken en steeds voor de meeste duurzame leveranciers

kiezen.


Een medewerker van Pro natura voert zijn opdracht uit met Passie; dit wil

zeggen loyaal, gemotiveerd, bekwaam en op een verantwoorde veilige wijze.

Betrokkenheid en het verspreiden van onze kernwaarden horen daar ook bij.

Dat doen we door onder meer onze passie te delen met de gemeenschap en de

buurten waarin we actief zijn.

6.4.1.�Betrokkenheid�in�de�buurt

Pro natura wil in haar werkingsgebied de lokale partners en stakeholders zoveel

mogelijk betrekken en informeren.

In Roosdaal, vilvoorde en Eeklo huren we kantoorgebouwen. We beheren deze

gebouwen en sites geheel volgens onze ecologische visie en hebben een nauwe

samenwerking met de gemeenten om deze domeinen open te stellen voor ver

enigingen uit de buurt. De Galgentuin grenst vlak aan onze vestiging te Eeklo.

Dit is een volkstuin die we samen met de stad Eeklo en het wijkcentrum de kring

oprichtten in 2014. Buurtbewoners komen hier samen tuinieren en ook enkele van

onze medewerkers telen en oogsten er groenten en kruiden. We zijn sinds 2018

ook partner in het burgerparticipatieproject ‘300 Bomen voor elke Gentenaar’

dat tot doel heeft mospanelen te vervaardigen om de Gentse gevels en daken te

bemossen. Mos kan een alternatief zijn voor de luchtzuiverende capaciteit van

bomen op die plaatsen in de stad waar bomen planten niet mogelijk is en is ook

nog eens zeer onderhoudsvriendelijk.

verder trachtten we ook lokaal te sensibiliseren omtrent thema’s zoals soorten

bescherming (koestersoorten), ecologisch groenbeheer, valorisatie van berm

maaisel, … Zo organiseren we regelmatig workshops in samenwerking met

verschillende partners en communiceren we over gerealiseerde natuurprojecten

via infoborden, buurtvergaderingen en presentaties.

TABEL�15:�SOCIAAL�ENGAGEMENT 2014 2015 2016 2017 2018

Aantal infoborden 8 21 20 15 7

Aantal workshops i.s.m. gemeenten 10 9 11 15 13

Aantal inspraakmomenten 5 4 4 3 7

Voorbeelden�van�workshops:��Insectenhotels knutselen voor Feest in het Landschap van Regionaal Landschap Brabants kouters, de Lennikse feesten, Dag van de Aardbei, Bosen houtbeurs in het Leen, week van het bos in Zaventem��Zaadbommen maken op de Warandedag in het Warandepark van halle��Plantacties in herdebeekbos te Dilbeek, het Zeen in Zaventem��Buitenspeeldag in Beersel��Inleefdag met STk kapelle op den Bos

Voorbeelden�van�inspraakmomenten:��LoBproject: ‘Loket onderhoud Buitengebied’ samen met de Regionale landschappen

��Gemeentelijk infomoment ingroenen begraafplaatsen van ErpeMere

��Inspraakmomenten beheer moestuin Liedekerke en Rodenemhof in halle

��Infomoment beheer kerremanspark samen met vLM en natuurpunt

��Beheerplan van vromboutsput

6.4. PASSIONEEL


6.4.2.�Betrokkenheid�in�de�gemeenschap

Pro natura is een transparante organisatie met positieve uitstraling en met een

maatschappelijk relevantie, wiens diensten door klanten en lokale besturen wordt

ervaren als onmisbaar en maatschappelijk relevant.

Lidmaatschap

koepel Lokale Diensten Economie

Bond Beter Leefmilieu

Sociare

Werkplekarchitecten

herw!n

voka

Lidmaatschap Trage wegen vzw

Trividend (aandeelhouder)

The Shift (sinds 2018)

Mandaten

Raad van bestuur Regionaal Landschap Pajottenland en Zennevallei

netwerk Meetjesland

Plaatselijke Groep Pajottenland+

Interbestuurlijk plattelandsoverleg en knelpuntencommissie rond biomassa

Raad van bestuur vlaamse Landmaatschappij (vLM)

Raad van bestuur Sterpunt Inclusief ondernemen

Werkgroep PC 327

Delen van kennis en expertise

TABEL�16:�EXPERTISE 2014 2015 2016 2017 2018

Aantal externe workshops, lezingen, postersessies, presentaties, … door medewerkers voor Pro natura

9 11 19 15 20

Voorbeelden van kennisdeling en expertise in 2018:

Presentatie op de awardshow ‘Best Belgian Sustainability Report’ van het

Instituut van Bedrijfsrevisoren (IBR)

Stuurgroep onderzoek Impact Circulaire Economie – Sociale Economie

Gastles over Innovatie in hogeschool odisee Sintniklaas

Intervisie en bedrijfsbezoek van De Lochting

PoPuP ‘People Made’ van Sociale Economie in vilvoorde

Studiedag LoB (Loket onderhoud Buitengebied)

Thematische tafel gewaardeerde landschappen

Strategisch project van de Zennevalei

Presentaties DIPLA in verschillende gemeenten

De kasteelhoeve is enorm proper. van meerdere

collega’s positieve opmerkingen gekregen over

de grondigheid waarmee jullie dit aangepakt hebben.

kuRT vAn DEn BRoECk,

Deskundige openbare ruimte Dilbeek


Pro natura vervult binnen de sector van de sociale economie een voorbeeld

functie door haar manier van werken, het participeren aan netwerken en het

opzetten van samenwerkingsverbanden met collega sociale economiebedrijven

maar ook met de klassieke economie.

6.5.1.�Stakeholdersbeleid

Pro natura is een onafhankelijke, transparante organisatie, met een positieve uit

straling en met een relevante maatschappelijke verankering. Pro natura is actief

binnen de koepels van de Sociale Economie (SE) en de klassieke economische

belangenverenigingen (vokA, …) en kiest, waar mogelijk, voor samenwerking

met collega SEbedrijven en kwaliteitsvolle klassieke marktspelers.

Tabel 17: Stakeholdersinventaris

STAKEHOLDERS CATEGORIE COMMUNICATIEACTIES

nieuwe kansenmedewerkers PersoneelInformatie en overlegsessies, personeelsdagen, online communicatie (website, sociale media, …), nieuwsbrief, tweejaarlijkse tevredenheidsenquête

omkadering PersoneelWerkgroepen, teamoverleg, personeelsdagen, online communicatie (website, sociale media, …), nieuwsbrief, tweejaarlijkse tevredenheidsenquête

InnEC cvbaSpinoff Pro naturaPersoneel

Lid van raad van bestuur, overlegmomenten, personeelsdagen, online communicatie (website, sociale media, …), nieuwsbrief

CASE cvba AandeelhouderLid van raad van bestuur, overlegmomenten, online communicatie (website, sociale media, …), nieuwsbrief

InLgemeenten, klanten via aanbesteding

klantenCommunicatie over planning, oplevering, tweejaarlijkse klantentevredenheidsenquête, stakeholdersoverleg

vDAB, oCMW, GroepIntro, GTB, JobLink, …

Toewijzing – rekrutering personeel

Samenwerking toeleiding nieuwe kansenmedewerkers, begeleidings en evaluatiemomenten, stakeholdersoverleg

herw!n, koepel LDE, SLn, Sociare, vokA koepels en belanghebbenden Lidmaatschap, overlegmomenten, deelname opleidingen, stakeholdersoverleg

hefboom, kredietinstellingen Financieringsinstellingen verslaggeving over projecten, overlegmomenten, stakeholdersoverleg

SEbedrijven in de groensector Sociale economieSamenwerking groenopdrachten, intervisie, overlegmomenten, stakeholdersoverleg

Reguliere bedrijven in de groensector klassieke economieSamenwerking groenopdrachten en doorstroom, overlegmomenten, stakeholdersoverleg

Bedrijven, universiteiten en hogescholen

PartnersPartnerships voor innovatieprojecten, overlegmomenten, stakeholdersoverleg

Leveranciers van goederen, materiaal en diensten

LeveranciersPartnerships, communicatie aankoopbeleid, overlegmomenten, stakeholdersoverleg

De werkplekarchitecten, Streekplatform Meetjesland

nietsubsidiërende overhedenDeelname stuurgroep Werkplekarchitecten, overlegmomenten, stakeholdersoverleg

vlaamse overheid – WSE, ESFAgentschap, Provincie vlaamsBrabant

Subsidiërende overhedenverslaggeving over projecten, overlegmomenten, jaarvergaderingen, stakeholdersoverleg

6.5. TRANSPARANT


6.5.2.�Stakeholdersbevraging

6.5.2.1. Medewerkers

onze medewerkers behoren uiteraard tot onze belangrijkste stakeholders. Er

wordt zoveel mogelijk gevraagd naar hun input en ideeën. Dit gebeurt infor

meel maar ook formeel via een tweejaarlijkse tevredenheidsenquête. Dit is een

online enquête die verzonden wordt naar de bedienden en via een begeleider

afgenomen wordt bij de arbeiders tijdens de werktijd. Zo wordt in elke vestiging

een halve of volledige dag georganiseerd waar de arbeiders op vrijwillige basis

kunnen deelnemen aan de enquête en indien gewenst begeleiding en/of verta

ling kunnen vragen. In 2018 namen 82 arbeiders en 43 omkaderingsleden deel

aan de enquête.

Tevreden?�

Iedereen doet zijn/haar werk graag;

Alle bedienden en bijna alle arbeiders (96%) zijn trots dat ze voor Pro natura

werken;

Iets meer dan de helft van de arbeiders wil werk vinden op de privémarkt;

De grote meerderheid van alle medewerkers (95%) vinden dat ze voldoende

afwisseling hebben binnen hun job. Ze geven ook aan genoeg taken te kunnen

doen die ze echt graag doen;

Iedereen weet waar Pro natura voor staat!

Wat�kan�beter?

4 op de 10 arbeiders heeft last van fysieke klachten, ook 14% van de bedienden

kampt hiermee;

De helft van de bedienden en 25% van de arbeiders vinden dat beloften en

afspraken niet altijd goed worden nagekomen;

De helft van de bedienden zijn niet tevreden met de ruimte, inrichting en net

heid van de vestiging. Dit is vooral een issue in vilvoorde en Eeklo, waar het

plaatsgebrek het grootste probleem is;

49% van de bedienden heeft last van stress, bij de arbeiders is dat 22%.

Goed�bezig?�

heel wat werkpunten zijn positief geëvolueerd ten opzichte van de bevraging

van 2016 maar andersom moeten we toegeven dat er ook negatieve trends vast

te stellen zijn. In verband met doorstroom merken we een positief evolutie in

de bereidwilligheid om een job te vinden op de privémarkt en een positievere

inschatting van de haalbaarheid. Anderzijds moeten we jammer genoeg vast

stellen dat meer medewerkers aangeven stress te ervaren (bijna de helft van

de bedienden). ook blijft het nakomen van interne afspraken en beloften een

pijnpunt. Wel kunnen we uit de resultaten concluderen dat de grote meerder

heid van de respondenten zich goed voelen in hun team en trots zijn dat ze voor

Pro natura werken.

Alle resultaten uit deze enquête werden toegelicht op de verschillende interne

overlegorganen. De regioteams kregen de specifieke resultaten van hun vestiging

en gaan hiermee aan de slag door middel van een uitgedacht actieplan.

Ik zag vorige week dat uw mannen er echt werkgenot

hadden ook, leuk om te zien. En het werk schoot

zeer goed op. Ze doen dit blijkbaar graag en goed.

PETRA WAuTERS,

Technisch medewerker groen Eeklo

IEDEREEN DOET

ZIJN/HAAR WERK GRAAG

40% VAN DE ARBEIDERS EN 14%

VAN DE BEDIENDEN HEEFT LAST

VAN FYSIEKE KLACHTEN

ALLE BEDIENDEN EN BIJNA ALLE

ARBEIDERS ZIJN TROTS DAT ZE

VOOR PRO NATURA WERKEN


Meedenken,�dat�kan?�

De formele gestructureerde overlegorganen binnen Pro natura nemen de vol

gende vormen aan:

Dagelijks bestuur (6wekelijks)

Staf en coördinatorenoverleg (6wekelijks)

Teamoverleg op elke vestiging (maandelijks)

Syndicaal overleg (6wekelijks): ondernemingsraad (oR) en Comité voor

Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW)

Jaarlijkse personeelsvergadering met alle personeelsleden met een vergader

moment waar de strategische doelstellingen en concrete procedures kenbaar

gemaakt worden maar ook een uitstap en receptie georganiseerd wordt.

Tevredenheidsenquête arbeiders en bedienden (tweejaarlijks)

TABEL�18:�MEDEWERKERSBETROKKENHEID 2014 2015 2016 2017 2018

Percentage van het totale personeelsbestand dat in de ondernemersraad zit 5% 7% 6,5% 6,5% 6,5%

6.5.2.2. Klanten

Met een groot deel van onze klanten hebben we al een langdurige samenwerking

en een nauw contact opgebouwd. Feedback en overlegmomenten gebeuren

daarom vaak ad hoc en op regelmatige tijdstippen. Zodoende kan er tijdig bij

gestuurd worden indien nodig.

Tweejaarlijks versturen we bovendien een tevredenheidsenquête naar onze klan

ten om op een gestructureerde manier de algemene tevredenheid te bevragen.

In 2018 namen 26 aannemingsklanten en 17 InLgemeenten deel aan de en

quête. De resultaten zijn over het algemeen zeer positief. Zo leren we dat de

respondenten zeer tevreden zijn over het resultaat van onze werken. ook onze

offertes vallen zowel inhoudelijk als cijfermatig in de smaak. Bovendien vindt de

meerderheid de tewerkstelling van kansengroepen een belangrijke meerwaarde

bij de uitvoering van hun opdracht. 97% van de respondenten is daarbij tevreden

over de begeleiding op de werkvloer. Alle gemeenten die de enquête beantwoord

hebben, zouden ons ook waarschijnlijk tot zeer waarschijnlijk aanraden bij an

dere gemeentebesturen.

In het licht van ons organisatietraject ‘innovatieve arbeidsorganisatie’ vroegen

we de respondenten ook of ze ons flexibel inzetbaar vinden. 68% vond van wel

en 32% was helemaal overtuigd van onze flexibiliteit. Allen geven ze ook aan dat

ze dit zeer belangrijk vinden. voor ons dus een belangrijke eigenschap om te

behouden tijdens de herstructurering.

Wat�kan�beter?

De stiptheid van de afspraken

Tussentijdse opvolging en de communicatie over de stand van zaken van de

werken

2 jaar geleden hadden we exact dezelfde verbeterpunten. Wel zien we alvast

een positieve evolutie in de percentages. Maar het blijven belangrijke werk-

punten om onze dienstverlening te optimaliseren.

0%

50%

25%

75%

30% 61% 63%4% 9% 2%

67% 30% 35%

Niet�tevreden Tevreden Heel�tevreden

2014

2016

2018

Grafiek 16:

Algemene tevredenheid klanten

het volledige rapport van dit onderzoek kan opgevraagd worden bij [email protected]

Bedrijfsbezoeken waren interessant en waardevol. voor herhaling vatbaar!

JooST DALLE,

vestigingsverantwoordelijke Pro natura Eeklo


7 | Toekomstvisie 2024

STRUCTUUR�EN��ORGANOGRAM

De grootste uitdaging voor Pro natura

in de komende jaren is de continuï

teit van de werking verzekeren. hilde

vanbeckbergen en Johan De Beule

die samen als gedelegeerd bestuur

ders eindverantwoordelijkheid dragen

voor de werking, zullen in de loop van

deze periode op pensioen gaan en op

één of andere wijze de fakkel moeten

doorgeven.

Sinds 2018 loopt er binnen Pro natura

een traject Innovatieve arbeidsorga

nisatie met de bedoeling de interne

organisatie te versterken naar zelf

organiserende teams, waarbij de

kwaliteit van de omkadering van de

arbeidersploegen op het terrein cen

traal staat. via duidelijke en transpa

rante verantwoordelijkheden en com

municatielijnen willen we de interne

werking toekomstgericht versterken

om het wegvallen van het huidige ma

nagement op te vangen.

Tegelijkertijd voert Pro natura ge

sprekken met diverse collegaorgani

saties rond structurele samenwerking

met de bedoeling Pro natura een vei

lige haven in te loodsen.

SOCIALE��ECONOMIE

Pro natura is op dit ogenblik erkend

als maatwerk en LDEbedrijf. De

vraag is hoe deze statuten de komende

jaren zullen evolueren en welke evolu

tie het concept ‘sociale economie’ op

zich zal doormaken. het zal belang

rijk zijn om het beleid en de evolutie

hiervan op de voet te volgen en pro

actief in te spelen op bedreigingen en

opportuniteiten.

Pro natura zal ook de komende jaren

blijven investeren in een kwaliteitsvol

activeringsbeleid voor kansengroepen.

omdat we vinden dat ‘werk’ ook moet

worden vergoed met een loon, zullen

we verder werken aan de ontwikkeling

van ons eigen ‘BIS PLuS’ waarbij we

als opleidingsinstantie het engage

ment zullen opnemen om de duur van

het opleidingstraject (zonder loon) te

verdubbelen met een betaald contract

van bepaalde duur.

21

7 | ToEkoMSTvISIE 2024 | 53pro | naturaWerk maken van Natuur !

PROFESSIONALISEREN��VAN�DE�WERKING

vandaag zijn onze interne bedrijfs

processen nog te ambachtelijk en

organisch gegroeid. De komende ja

ren zal Pro natura investeren in een

aangepast ERPsysteem om de in

terne processen veel performanter

en efficiënter te maken.

via het uitrollen van DIPLA zullen we

ook de kwaliteit van onze ecologische

projecten verbeteren en vooral ook Pro

natura in staat stellen om de kennis

die nu verspreid zit bij een aantal me

dewerkers beschikbaar te stellen voor

heel de werking en vooral ook veilig te

stellen voor de toekomst.

Tijdens het uitrollen van het traject

‘Innovatieve arbeidsorganisatie’ kwam

naar voor dat de ecologische kwaliteit

van onze dagelijkse werking mogelijks

onder druk komt te staan en dat er een

vrees bestaat binnen de medewerkers

dat Pro natura haar voorbeeldfunctie

dreigt te verliezen. om die mogelijks

negatieve tendens om te buigen, zal er

de komende jaren ook worden geïnves

teerd in extra medewerkers ecologie

die als specifieke taak zullen krijgen

om onze werfleiders en arbeiders

ploegen bij te staan op dit vlak.

GEZONDE��SPIN-OFFS

De CvBA’s CASE (Centrale Aankoop

Sociale Economie) en InnEC (Innovatie

in natuur en Ecologie) groeien in de

komende periode uit tot gezonde en

rendabele bedrijven.

INNOVATIES�EN�NIEUWE�ACTIVITEITEN

na jarenlang studeren en onderzoe

ken, zal Pro natura de komende jaren

de stap zetten naar het produceren

van grondstoffen uit biomassa. In

eerste instantie zal dit gebeuren door

de uitbouw van een experimenteer

centrum waar op kleine schaal diverse

biomassa stromen zullen worden om

gezet in grondstoffen op maat van de

nieuwe biogebaseerde Circulaire eco

nomie die in volle ontwikkeling is.

4 53


8 | Over het verslag

Dit is het vierde duurzaamheidsrapport van Pro natura. We rapporteren om de

twee jaar over onze resultaten en uitdagingen. De laatste drie duurzaamheids

rapporten werden door het Instituut van de Bedrijfsrevisoren (IBR) verkozen tot

‘beste duurzaamheidsrapport – andere organisaties’.

8.1. VOLGENS GRI SAMEN MET DE STAKEHOLDERS

om onze ontwikkeling op vlak van duurzaamheid in kaart te brengen bouwen

we verder op de resultaten uit de vorige verslagen. We brengen verslag uit via

de GRIstandaarden en onze topics zijn afgestemd op het Mvosectorpaspoort

voor maatwerkbedrijven.

Sinds het vorige verslag verwijzen we ook naar de Sustainable Development

Goals van de verenigde naties (vn). De SDG’s zijn een vertaling van de globale

duurzaamheidsagenda voor 2030 van de vn die in 2015 door alle regeringsleiders

en staatshoofden werd goedgekeurd. De 17 duurzame ontwikkelingsdoelen zijn

een belangrijk instrument voor bewustwording, actie en samenwerking.

Bij de opmaak van elk verslag worden onze stakeholders gevraagd om de prio

riteiten te bepalen. naast onze stafleden heeft ook externe stakeholder, Linde

Brewaeys van hERW!n het verslag nagelezen.

8.2. ONZE STRATEGIE ALS BASIS

Duurzaamheidsverslaggeving is voor ons meer dan een communicatietool. Een

holistisch en relevant duurzaamheidsbeleid op alle niveaus van de organisatie

kan enkel wanneer dit in de strategische en operationele doelstellingen vervat

zit. Daarom hebben we in 2018 onze strategische doelstellingen voor de periode

20192024 geherdefinieerd met de bedoeling onze werking bewust uit te bouwen

in het teken van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Deze strategie vormt

ook de intro en kapstok van het rapport. ook maakte het dagelijks bestuur een

toekomstvisie op die integraal werd gepubliceerd in dit rapport.

7 | ToEkoMSTvISIE 2024 | 55pro | naturaWerk maken van Natuur !

Proficiat met de lancering van jullie duurzaamheidsverslag! Alweer heel mooi opgemaakt en interessant om nu ook de link met de Sustainable Development Goals te zien terugkomen.

Anouk vAn DE MEuLEBRoECkE,

Slidingdoors bvba

8.3. RAPPORTEREN WAT EN HOE

De sociale balans en de boekhouding zijn belangrijke bronnen voor de cijfers in

dit verslag. In 2015 implementeerden we ook een trackingsysteem (GPS) voor

urenregistratie en facturatie. hieruit kunnen heel wat data worden geput, maar

toch moesten we voorlopig heel wat gegevens ook nog handmatig bijhouden.

Daarom streven we ernaar om de rapportage naar de toekomst toe zoveel mo

gelijk te automatiseren. het participeren van alle medewerkers aan de opmaak

van het Duurzaamheidsrapport werd in 2016 ook voor het eerst opgenomen in

onze operationele doelstellingen:

‘Elke medewerker is in staat om de meetgegevens nodig voor de opmaak van de

duurzaamheidsrapportage en die slaan op zijn/haar werkingsgebied binnen de

afgesproken termijn aan te leveren op vraag van de communicatiemedewerker.’

8.4. BEKENDMAKEN VAN RAPPORT Dit duurzaamheidsverslag wordt in een oplage van 250 exemplaren gedrukt. onze

belangrijkste stakeholders (medewerkers, klanten, …) ontvangen een gedrukte

versie. De pdfversie verspreiden we verder via onze website en sociale media.

De belangrijkste topics en resultaten presenteren we op de InLjaarvergadering

en publiceren we in onze interne nieuwsbrief. Bovendien zal het rapport de rode

draad zijn voor onze personeelsvergadering.

9 | SAMEnvATTEnDE TABEL GRI | 57pro | naturaWerk maken van Natuur !

ALGEMENE�STANDAARD OMSCHRIJVING PAGINA�/�

VERWIJZING

1.�PROFIEL�VAN�DE�ORGANISATIE�

1021 naam van de organisatie Cover

1022 voornaamste merken, producten en/of diensten 4. p1523

1023 Locatie van het hoofdkantoor van de organisatie omslag

1024 het aantal landen waar de organisatie actief is 4. p15

1025 Eigendomsstructuur en rechtsvorm 5.3. p30

1026 Afzetmarkten

1027

omvang organisatie

Totaal aantal medewerkers

Totaal aantal sites

netto omzet

Aantal producten aangeboden

5. p2728

5.3. p 30

4.5. p24

4.1. p15

1028 Informatie over medewerkers in de organisatie (op 31/12/2018)

Aantal medewerkers opgedeeld naar: geslacht, leeftijd, vrouwen in leidinggevende functies, voltijds /deeltijdscontracten, bepaalde / onbepaalde overeenkomsten, en regio

5. p286.2.4. p42

1029 Beschrijving van de toeleveringsketen 6.5. p49

10210 Significante veranderingen tijdens de verslagperiode wat betreft organisatie en toeleveringsketen 1. p67

10212 Externe initiatieven 6.4. p4748

10213 Lidmaatschap van verenigingen 6.4. p48

10218 De bestuursstructuur van de organisatie, met inbegrip van commissies die vallen onder het hoogste bestuurslichaam 5.3. p30

In deze tabel zijn de criteria uit de GRIstandards richtlijnen van het Global

Reporting Initiative (GRI) opgenomen. Per richtlijn is aangegeven in welke mate

deze in het duurzaamheidsverslag van Pro natura aan bod komt, op welke lo

catie deze terug te vinden zijn in het duurzaamheidsverslag, welke reden er is

om een bepaald onderwerp niet of gedeeltelijk te rapporteren, de wijze waarop

een indicator is weergegeven en de databron.

9 | Samenvattende tabel GRI

G4�STANDAARD�INFORMATIEVOORZIENING�



VERWIJZING

2.�STRATEGIE

10214 Een verklaring van raad van bestuur over relevantie van duurzame ontwikkeling voor de organisatie en haar strategie voorwoord p5

3.�ETHIEK�EN�INTEGRITEIT

10216 Waarden, missie of grondbeginselen, gedragscodes en uitgangspunten met belang op vlak van Mvo 2. p89

4.�BESTUUR

10218 Bestuursstructuur 5.3. p30

5.�BETROKKENHEID�STAKEHOLDERS

10240 Lijst van relevante groepen belanghebbenden die de organisatie heeft betrokken Tabel 17 p49

10241 Percentage medewerkers dat onder CAo valt 5.1. p2728

10242 Basis voor inventarisatie en selectie van stakeholders 6.5.1. p49

10243 Benadering van het betrekken van belanghebbenden, waaronder de frequentie ervan per type en groep belanghebbenden Tabel 17 p49

10244 voornaamste feedback van belanghebbenden en hoe de organisatie hierop heeft gereageerd 6.5.2. p5051

6.�OVER�HET�VERSLAG

10245 Afbakening van het rapport, operationele structuur 8. p5455

10246 Beschrijving proces voor bepalen inhoud van het rapport en toepassing verslaggevingsprincipes 8. p5455

10247 oplijsting materiële aspecten 2. p89

10248 uitleg over de gevolgen van eventuele herformuleringen van eerder verstrekte informatie 8. p54

10249 Significante veranderingen t.o.v. vorige verslagperiodes in reikwijdte of afbakening 2. p811

10250 verslagperiode Cover

10251 Datum van het meest recente verslag 8. p54

10252 verslaggevingscyclus 8. p54

10253 Contactpunt voor vragen over het verslag of de inhoud ervan omslag

10254 Claims van de verslaggeving in overeenstemming met de GRInormen 8.1. p54

10255 GRIindextabel 9. p5759

10256 Externe verificatie van het verslag 8. p5455

GRI�SPECIFIEKE�STANDAARD�INFORMATIEVERZAMELING�


VERWIJZING

GRI 103 : MAnAGEMEnTAAnPAk

1031 uitleg omtrent het onderwerp en zijn afbakening 5. p2730

1032 Beschrijving van de managementaanpak 5.3. p30

1033 Evaluatie van de managementaanpak 5.3. p30

GRI 201: EConoMISChE ASPECTEn

2011 Directe economische waarde gegenereerd en gedistribueerd Tabel 3 p24

2013 Dekking van de verplichtingen in verband met het vastgestelde uitkeringsplan 4.5.1. p24

2014 Financiële steun van de overheid 4.5.1. p24

GRI 203: InDIRECTE EConoMISChE EFFECTEn

2031 Investeringen in infrastructuur en diensten die ondersteund worden 4.5.1. p24

GRI 204: InkooPPRAkTIJkEn

2041 Deel van de uitgaven aan lokale leveranciers 4.5.1. p24

9 | SAMEnvATTEnDE TABEL GRI | 59pro | naturaWerk maken van Natuur !


VERWIJZING

GRI 301: MATERIALEn

3012 Gebruikte materialen bestaande uit afval 6.3.2. p46

GRI 302: EnERGIE

3021 Energieverbruik binnen de organisatie Tabel 14 p44

3023 Energie intensiteit 6.3.1. p4445

3024 Reductie van het energieverbruik 6.3.1. p4445

GRI 304: BIoDIvERSITEIT

3042 Aanzienlijke impact van activiteiten, producten en diensten op biodiversiteit 2. p11

3043 habitats beschermd of hersteld 2. p11

GRI 305: EMISSIES

3051 Directe emissies van broeikasgassen naar gewicht (scope 1) 6.3.1. p4446

3052 Indirecte emissies van broeikasgassen naar gewicht (scope 2) 6.3.1. p4446

GRI 306: EFFLuEnTEn En AFvAL

3062 Afvaltype en sorteermethode 6.3.1.4. p46

GRI 308: MILIEuBEooRDELInG LEvERAnCIERS

3082 negatieve impact op het milieu in de bevoorradingsketen inclusief correctieve acties 6.3.2. p46

GRI 401: WERkGELEGEnhEID

4011 nieuwe medewerkers en personeelsverloop 6.2.1. p37

GRI 403: GEZonDhEID En vEILIGhEID

4011 Medewerkers vertegenwoordigd in formele gezamenlijke commissies van werkgevers en werknemer Tabel 18 p51

4014 Afspraken over veiligheids en gezondheidsonderwerpen vastgelegd in formele overeenkomsten met vakbonden 6.2.3. p3940

4015 Training over gezondheid en veiligheid op het werk 6.2.2.1. p3839

4017 Preventie en beperking van gezondheid en veiligheid op het werk 6.2.3. p3940

4019 Werkgerelateerde verwondingen Tabel 10 p40

GRI 404: TRAInInG En oPLEIDInG

4041 Gemiddeld aantal uren training per jaar per werknemer Tabel 9 p38

4042 Programma’s voor competentiemanagement en ondersteunende overgangsprogramma’s 6.2.2. p3738

4043 Percentage medewerkers dat regelmatig wordt ingelicht over prestatie en loopbaanontwikkeling 6.2.2. p3738

GRI 405: DIvERSITEIT & GELIJkE kAnSEn

4051 Samenstelling van bestuurslichamen en onderverdeling van medewerkers 6.2.4. p4243

GRI 413: LokALE GEMEEnSChAPPEn

4131 operaties met betrokkenheid van de lokale gemeenschap, impact evaluaties en ontwikkelingsprogramma's 6.4. p4748

Pro Natura

Molenstraat 26,

1760 Pamel�

tel: 02 759 37 32

Galgenstraat 60,

9900 Eeklo

tel: 09 324 32 84

houtemsesteenweg 23,

1800 vilvoorde

tel: 02 759 37 32

[email protected]

www.pronatura.be

Meer info over het verslag

Sanne vanderstraeten

[email protected]�

Verantwoordelijke uitgever

Johan De Beule

Molenstraat 26,

1760 Pamel

Layout

achttien.eu

Drukkerij

Mirto

New pro | natura · 2019. 9. 12. · natura beroep doen voor de uitvoering van hun...

Documents

Transcript of New pro | natura · 2019. 9. 12. · natura beroep doen voor de uitvoering van hun...