New Nederland - Blij Bewegenleefstijlcoachwageningen.nl/wp-content/uploads/2012/06/... · 2013. 6....

Hersenen en beweging

Hersenstichting Nederland

Niets lijkt zo alledaags als bewegen. Lopen, fietsen,

een balletje trappen, u doet het meestal zonder erbij

na te denken. Maar voor mensen met een hersenaan-

doening is bewegen niet altijd zo vanzelfsprekend.

Zij moeten bewust nadenken om al fietsend of trap-

lopend in evenwicht te blijven.

In deze folder leest u hoe hersenen nodig zijn om te

bewegen, en hoe beweging het functioneren van de

hersenen positief beïnvloedt. Tot slot zijn er tips over

hoe u zelf uw hersenen in conditie kunt houden met

beweging.

Hersenen sturen beweging

Driekwart van het totaal aantal hersencellen is betrokken

bij beweging. Delen van het buitenste laagje van de

grote hersenen (de hersenschors of cortex) zijn verant-

woordelijk voor het plannen (de prefrontale cortex) en

het uitvoeren (de motorische cortex) van beweging.

Andere delen van de grote hersenen (de zgn. basale

ganglia) zijn belangrijk voor de spierspanning, de

houding, het evenwicht en het starten en stoppen

van bewegingen. Ook onderdrukken ze ongewenste

bewegingen. Tot slot zijn de kleine hersenen (het

cerebellum) erg belangrijk bij beweging. Het cerebellum

draagt bij aan de coördinatie van bewegingen, waar-

door ze vloeiend verlopen.

Om goed te kunnen bewegen, werken deze hersendelen

samen met andere delen van het lichaam, zoals het

visuele systeem: om een bal te kunnen vangen, moet u

hem wel zien aankomen.

Meer hersencellen door beweging

Aan de Universiteit van Groningen hebben onderzoekers aangetoond dat beweging het vermogen van de hersenen om nieuwe cellen aan te maken, verhoogt. Dat geldt met name voor de hippocampus, een hersengebied dat belangrijk is voor leren en geheugen.De onderzoekers vonden verschillen in leren en geheugen tussen muizen die veel bewegen en muizen die dat niet doen. Sommige muizen die een loopwiel in hun kooi kregen, legden hierin per nacht wel zo’n vijf tot twaalf kilometer af. Andere muizen, zonder loopwiel, bewogen veel minder.Vervolgens lieten de onderzoekers alle muizen naar voedsel zoeken in een doolhof. Niet alleen bleken de actieve muizen het voedsel veel sneller te vinden, ook twee weken later wisten ze nog precies waar hun eten lag, in tegenstelling tot de inactieve muizen. De actieve, beter presterende muizen, bleken tijdens de experimenten veel nieuwe hersencellen te hebben gemaakt.

Beweging is goed voor de hersenen

Dat beweging goed is voor de algemene gezondheid is

al langer bekend. Beweging verhoogt de lichamelijke

fitheid en vermindert bovendien de kans op veel ziekten.

Wat de gunstige effecten van beweging op de hersenen

precies zijn wordt nu steeds duidelijker.

Hoe werkt het?

De positieve effecten van beweging op de hersenen

worden veroorzaakt door verschillende biologische

processen. Zo veroorzaakt beweging de afgifte van

stoffen die essentieel zijn voor de ontwikkeling, groei

en het functioneren van hersencellen. Die stoffen heten

neurotrofines. Neurotrofines beïnvloeden de gezond-

heid van de hersenen door de volgende processen te

stimuleren:• Aanmaak van nieuwe hersencellen (neurogenese).• Aanmaak van nieuwe verbindingen tussen de

hersencellen (synaptogenese). Dit is belangrijk voor

de communicatie tussen hersencellen.• Aanmaak van nieuwe bloedvaatjes in de hersenen

(angiogenese). Hierdoor verbetert de bloedvoorzie-

ning, en dus de toevoer van voeding en zuurstof

naar de hersencellen.

Verder heeft beweging een gunstig effect op de werking

van dopamine. Dopamine is een stof die een rol speelt

bij de communicatie tussen hersencellen. Naarmate

we ouder worden neemt de hoeveelheid dopamine in

de hersenen langzaam af. Bij verschillende hersenaan-

doeningen, zoals bij de ziekte van Parkinson,

depressie, angststoornissen en dementie is de

werking van dopamine verstoord. Bepaalde delen

van de hersenen, de basale ganglia en de prefrontale

cortex, zijn erg gevoelig voor dopamine. Als de werking

van dopamine verstoord is, worden ongewenste

Hersenen en beweging

| 1

Cerebellum

HippocampusBasale ganglia

Prefrontale cortex

Motorische cortex

Hersendelen betrokken bij bewegen

| 2

bewegingen niet meer goed onderdrukt door de basale

ganglia. Dit verklaart waarom parkinsonpatiënten

trillen. Door te bewegen verbetert de werking van

dopamine en kunnen de effecten van veroudering

en hersenaandoeningen verminderd of mogelijk

voorkomen worden.

Beweging en geheugen

Amerikaanse onderzoekers ontdekten dat beweging de hippocampus vergroot en het geheugen verbetert. Normaal gesproken krimpt de hippocampus naarmate mensen ouder worden. Dit verhoogt de kans op geheugen-problemen en dementie.De onderzoekers deelden 120 gezonde oudere mensen van gemiddeld 65 jaar in twee groepen in. Eén groep deed een jaar lang drie keer per week een wandeling van 40 minuten in een stevig tempo. De andere groep deed in plaats daarvan alleen rek- en strekoefeningen.Bij de groep die aan matig intensieve beweging deed, zagen de onderzoekers een toename in de aanmaak van neurotrofines en was de hippocampus 2% groter geworden. Dit terwijl de hippocampus in de andere groep gemiddeld genomen kromp. Uit ander onderzoek blijkt dat dezelfde effecten optreden in meer belangrijke hersengebieden, zoals de prefrontale cortex. De onderzoekers stellen hierdoor dat een jaar lang regelmatig bewegen de hersenleeftijd één à twee jaar jonger maakt.

Bepaalde hersendelen lijken meer te profiteren van

beweging dan andere. Zo zijn de prefrontale cortex

en de hippocampus extra gevoelig voor de positieve

effecten van beweging. Deze hersendelen spelen een

rol bij vaardigheden om informatie te verwerken (de

cognitieve functies), zoals begrijpen, aandacht, redeneren

en leren, en geheugen in het algemeen.

Het is nog niet duidelijk of deze hersendelen echt

profiteren van de gevolgen van beweging, of dat ze door

te bewegen ‘getraind’ worden omdat ze zelf ook betrok-

ken zijn bij het uitvoeren van die beweging, of allebei. Zo

is bijvoorbeeld de hippocampus niet alleen belangrijk bij

leren en geheugen, maar ook bij plaatsbepaling, iets wat

u automatisch doet als u loopt of fietst.

Naast de invloed op specifieke hersengebieden heeft

beweging voordelige effecten op de verbindingen

tussen verschillende hersendelen. Deze verbindingen

vormen samen met hersengebieden zogenaamde neu-

rale netwerken, die een rol spelen bij onder andere het

geheugen.

Geheugen

Bewegen

Een ander positief effect van beweging is dat het slaap-

problemen vermindert. Vooral ouderen hebben te ma-

ken met slaapproblemen door afwijkingen in de afgifte

van het slaaphormoon melatonine. Beweging reguleert

de afscheiding van dit hormoon, en beïnvloedt zo het

slaap-waakritme.

Een van de mogelijke manieren waarop beweging het geheugen bevordert.

De pijlen staan voor positieve beïnvloeding. De prefrontale en motorische cortex, de basale ganglia en het cerebellum sturen beweging aan. Beweging heeft een positieve invloed op de prefrontale cortex, de hippocampus en andere hersendelen, die weer betrokken zijn bij leren en geheugen.

Soorten beweging

Beweging bestaat in talloze vormen. Wetenschappers

onderscheiden drie soorten beweging:

• Functioneel bewegen; bedoeld om u te verplaatsen.

Hieronder vallen bijvoorbeeld wandelen, fietsen of

traplopen.

• Recreatief bewegen; bijvoorbeeld een wandeling of

fietstocht in de natuur.

• Sporten; intensief bewegen om gezondheidsredenen of

voor het plezier.

Deze soorten beweging verschillen van elkaar in hoe

vaak, hoe lang en hoe intensief u ze uitvoert.

Wetenschappers zijn het erover eens dat dagelijks een

half uur aaneengesloten matig intensieve beweging de

algehele gezondheid ten goede komt. ‘Matig

intensief’ wil zeggen dat de hartslag omhoog gaat

en de ademhaling dieper en sneller wordt tijdens de

beweging. Het is dus niet zo dat u elke dag hevig moet

sporten om uw hersenen gezond te houden;

dagelijks een half uurtje stevig wandelen of flink door-

fietsen kan al heel effectief zijn. De meest

efficiënte manier om uw cognitieve functies te

verbeteren, is door matig intensieve beweging als

stevig doorwandelen en fietsen te combineren met

spierversterkende oefeningen.

Ten slotte geldt voor iedereen dat er ook negatieve

effecten van beweging bestaan, zoals het risico op val-

len of blessures. Maar deze risico’s wegen lang niet op

tegen de positieve effecten van beweging.

U kunt dus het beste een bewegingsprogramma

selecteren dat bij u past en dat u langzaam kunt

opbouwen. Blijf altijd binnen uw natuurlijke

grenzen! Sportscholen, revalidatiecentra en

sportmedische adviescentra (SMA) kunnen u

hierover adviseren.

Tips

• Als het niet lukt om dagelijks dertig minuten te bewegen, kunt u beginnen met kortere periodes van bijvoorbeeld tien minuten. Alle beweging is mooi meegenomen.• Zoek manieren om bewegen leuk te maken, want dingen tegen uw zin doen werkt niet goed. Probeer gevarieerd te bewegen, en samen met een vriend of een groep; dat is gezellig en u kunt elkaar motiveren. • Koppel beweging aan andere routines in uw leven, bijvoorbeeld door uw boodschappen op de fiets of lopend te doen, een halte eerder uit te stappen als u met de bus reist of in uw pauze een wandeling te maken.• Stel doelen, bijvoorbeeld om 10.000 stappen per dag te zetten. Dit kunt u meten met een stappenteller of een app op uw mobiele telefoon.

Meer informatiewww.nisb.nl

Alles over sport en beweging

Met dank aan prof. Erik Scherder (VU) en prof. Eddy van

der Zee en dr. Marieke van Heuvelen (RUG), die aan de tot-

standkoming van deze folder hebben meegewerkt.

| 3

Beweging is goed voor iedereen

Het is nooit te laat om te beginnen met bewegen. De

biologische processen waardoor beweging een positie-

ve invloed op de hersenen heeft, werken namelijk bij

alle leeftijden. Wetenschappers vermoeden dat u tij-

dens uw jeugd de hoeveelheid en de sterkte van de ver-

bindingen tussen de hersencellen opbouwt. Die

verbindingen bieden bescherming tegen achteruitgang

van hersenfuncties. Dit noemen zij de ‘cognitieve

reserve’. Hoe sterker en talrijker de verbindingen in de

hersenen zijn, hoe groter de cognitieve reserve

en hoe beter de bescherming. Een klein brein met wei-

nig hersencellen, maar met veel onderlinge verbindin-

gen werkt beter dan een groot brein met veel

hersencellen die weinig verbindingen hebben. Op jon-

ge leeftijd draagt beweging bij aan de opbouw

van de cognitieve reserve, en daarna beschermt

beweging tegen cognitieve achteruitgang.

Mensen met een hersenaandoening kunnen ook

profiteren van beweging, omdat het herstel kan

bevorderen. Wel moeten deze mensen extra op hun

grenzen letten. Wetenschappers raden aan om onder

begeleiding te bewegen en regelmatig medische

controles te laten doen.

De Hersenstichting helpt hersenaandoeningen voor-

kómen en genezen en wil ervoor zorgen dat mensen

met een hersenaandoening zoveel mogelijk zichzelf

kunnen blijven.

Dit doet zij door te investeren in wetenschappelijk

hersenonderzoek, voorlichting te geven over herse-

nen en hersenaandoeningen, en de samenwerking te

bevorderen tussen organisaties die zich bezighouden

met behandeling, zorg en ondersteuning van mensen

met een hersenaandoening.

Folders en brochures

Bij de Hersenstichting zijn de volgende uitgaven over

hersen(aandoening)en verkrijgbaar:

• Folder Hersenen en training

• Folder Hersenen en slaap

• Zorgwijzer Geheugen

Vul de bestelbon in om deze uitgaven direct te bestellen.

Wat kunt u doen?

U kunt de Hersenstichting steunen door donateur

of collectant te worden, maar er zijn nog veel meer

mogelijkheden. Kijk voor meer informatie op

www.hersenstichting.nl.

De Hersenstichting Nederland is in het bezit van het

Keurmerk van het Centraal Bureau Fondsenwerving

(CBF). Het garandeert een zorgvuldige en professionele

besteding van uw donatie.

Hersenstichting NederlandPostbus 191, 2501 CD Den Haag, 070-360 48 16www.hersenstichting.nl, ING 860, IBAN: NL18 INGB 0000 000 860, BIC: INGBNL2A


Vul in, knip uit en stuur op naar:Hersenstichting NederlandAntwoordnummer 8602501 WB Den Haag(postzegel hoeft niet, mag wel)

Bestelbon

Foto

’s: c N

atio

nale

Bee

ldba

nk

Bon invullen in blokletters s.v.p.

februari 2013

Kijk voor een volledig overzicht van uitgaven op

www.hersenstichting.nl. Onderstaande uitgaven

vindt u wellicht interessant en kunt u met deze bon

bestellen:

Uitgaven worden met een acceptgiro toegestuurd;

genoemde prijzen zijn exclusief porto- en administratie-

kosten.

Naam: M/V

Adres:

Postcode + woonplaats:

Telefoonnummer:

heid, geslacht, leeftijd, enzovoort. Baby’s slapen on-

geveer 17 uur per dag en hun totale diepe slaap duurt

langer dan die van volwassenen. Eenmaal volwassen

neemt de slaapduur met het ouder worden een beetje

af, en is er steeds minder diepe slaap.

Ook het tijdstip waarop mensen behoefte hebben aan

slaap kan erg verschillen. De biologische klok loopt

niet bij iedereen gelijk met het dag-nachtritme van

de aarde. Avondmensen worden later moe dan och-

tendmensen. ’s Ochtends vroeg opstaan kan proble-

men geven omdat ze dan hun slaapbehoefte vaak niet

volledig vervullen. Slaap inhalen op andere dagen

kan dan nuttig zijn.

Tips voor gezonde slaap

Helder licht ‘s ochtends kan helpen om wakker te worden. Breng overdag zoveel mogelijk tijd in het (dag)licht door, maar bouw de lichtintensiteit in de uren voor het slapengaan langzaam af. Dim de lam-pen in huis of doe minder lampen aan. Ouderen met een verstoord slaap-waakritme kunnen gebaat zijn bij extra licht overdag om het ritme te herstellen.

Regelmaat is zeer belangrijk. Met een vast ritueel bereidt u uw lichaam en hersenen voor op het slapengaan. Probeer op vaste tijdstippen naar bed te gaan en op te staan. Lichamelijke beweging overdag draagt bij aan de

gezonde opbouw van de slaapdruk. Bouw gedurende de dag wel momenten van ontspanning in, en onder-neem minimaal twee uur vóór het slapengaan geen activiteiten meer die veel energie vragen van lichaam en geest.

Gebruik geen cafeïnehoudende dranken of etens- waren, alcohol of nicotine en nuttig geen zware

maaltijd in de uren voordat u wilt gaan slapen.


kómen en genezen en wil ervoor zorgen dat mensen

met een hersenaandoening zoveel mogelijk zichzelf

kunnen blijven.


hersenonderzoek, voorlichting te geven over hersenen

en hersenaandoeningen, en de samenwerking te

bevorderen tussen organisaties die zich bezighouden

met behandeling, zorg en ondersteuning van mensen

met een hersenaandoening.




Folder Hersenen en training

Folder Hersenen en voeding

Zorgwijzer Geheugen

Vul de bestelbon in om deze uitgaven direct te bestellen.

Wat kunt u doen?

U kunt de Hersenstichting steunen door donateur of

collectant te worden, maar er zijn nog veel meer moge-

lijkheden. Kijk voor meer informatie op www.hersen-

stichting.nl > help mee.





Hersenstichting NederlandPostbus 191, 2501 CD Den Haag, 070-360 48 16www.hersenstichting.nl, Giro 860


Bestelbon Functie van slaap

Onderzoekers weten vooralsnog niet welke functie

slaap precies heeft. Slaap zou lichamelijk herstel

bevorderen of dienen ter besparing van energie.

Deze theorieën lijken aannemelijk, maar beschrijven

waarschijnlijk niet de gehele werkelijkheid. De

hersenen verbruiken namelijk ook tijdens de slaap

veel energie. Wel zijn onderzoekers het erover eens

dat slaap een eerste levensbehoefte is. Slaapgebrek

tast de lichamelijke en geestelijke gezondheid aan.

Tekort aan slaap veroorzaakt onder andere grotere

vatbaarheid voor ziekten, concentratieproblemen en

een trager reactievermogen. Wanneer u niet voldoet

aan uw slaapbehoefte, belemmert dit het gezond

functioneren van de hersenen.

Slaap en geheugen

Er zijn steeds meer aanwijzingen dat slaap een belang-rijke rol speelt bij het geheugen. Overdag slaan de hersenen binnenkomende informatie tijdelijk op in de hippocampus, waar bepaalde informatie het label ‘belangrijk’ krijgt. Tijdens de slaap wordt deze belang-rijke informatie herhaald, gereorganiseerd en opgesla-gen in het langetermijngeheugen, verdeeld over de hersenschors. De slaapperiode is hier een gunstige tijd voor omdat het lage bewustzijnsniveau voorkomt dat prikkels van buiten het proces verstoren.

Individuele verschillen in slaapbehoefte

Iedere persoon is uniek in zijn of haar slaapbehoefte.

Het is niet waar dat iedereen acht uur slaap per nacht

nodig heeft. De beste manier om er achter te komen

of u voldoende slaapt, is simpelweg door goed te

luisteren naar lichaam en geest: voelt u zich overdag

lichamelijk en emotioneel uitgerust? De slaapbehoefte

hangt af van factoren zoals activiteit overdag, gezond-

Meer informatiewww.slaapregister.nl

Meedoen aan slaaponderzoek om meer te leren over

uw eigen slaap

www.lichtvoorlater.nl

Tips om uw omgeving beter te verlichten

www.nswo.nl

Nederlandse vereniging voor Slaap- en Waak

Onderzoek

Met dank aan prof. dr. E.J.W. van Someren, hoofd afde-

ling Slaap en Cognitie bij het Nederlands Instituut voor

Neurowetenschappen en de Vrije Universiteit

Amsterdam, en dr. A.W. de Weerd, als neuroloog verbon-

den aan slaapcentrum SEIN, die aan de totstandkoming

van deze folder hebben meegewerkt.


Hersenen en slaap


www.hersenstichting.nl. Onderstaande uitgaven

vindt u wellicht interessant en kunt u met deze bon

bestellen:

Uitgaven worden met een acceptgiro toegestuurd;

genoemde prijzen zijn exclusief porto- en administratie-

kosten.

Naam: M/V

Adres:

Postcode + woonplaats:

Telefoonnummer:

Hersenen envoeding

ZorgwijzerGeheugen

stuks

gratis

stuks

gratis

stuks

5,00

De meeste ouderen klagen over vergeetachtigheid. Velen zijn bang dat deze

vergeetachtigheid de voorbode is van dementie. Dit is echter zelden het

geval. Vaak is er sprake van ouderdomsvergeetachtigheid, een verschijnsel

dat hoort bij het ouder worden. Veel ouderen hebben echter onvoldoende

of onjuiste kennis van de verschillen tussen normale ouderdomsvergeetach-

tigheid en dementie, met als gevolg dat ze zich ten onrechte zorgen maken.

Daarnaast hebben ouderen vaak zo weinig vertrouwen meer in het eigen

geheugen dat hierdoor de geheugenproblemen verergeren.

Dit boek biedt informatie over de werking van ons geheugen en vooral

ook over de veranderingen van het geheugen met het ouder worden. Ook

wordt ingegaan op de verschillen tussen ouderdomsvergeetachtigheid en

dementie en wordt de relatie besproken tussen geheugen en lichamelijke

en psychische gezondheid. Daarnaast geeft het praktische tips over hoe

men alledaagse vergeetachtigheid kan tegengaan.

De geheugenstrategieën die aangereikt worden zijn niet alleen bruikbaar

voor mensen met ouderdomsvergeetachtigheid maar ook voor mensen met

lichte geheugenstoornissen als gevolg van hersenletsel.

Dr. Rudolf W.H.M. Ponds is als klinisch neuropsycholoog werkzaam bij de

afdeling Psychiatrie en Psychologie van het Academische Ziekenhuis

Maastricht (AZM), in het bijzonder op de Geheugenpolikiniek. Daarnaast is

hij werkzaam bij PsyQ Maastricht/Heerlen, waar hij hoofd behandeling is

van de afdeling niet-aangeboren hersenletsel. Prof.dr. Frans R.J. Verhey is

hoogleraar Ouderenpsychiatrie en Neuropsychiatrie aan de Universiteit

Maastricht en als zenuwarts ook verbonden aan de afdeling Psychiatrie van

het AZM, en in het bijzonder aan de Geheugenpolikliniek. Hij is hoofd van

het Alzheimer Centrum Limburg.

ISBN 90-802973-4-8

NUR 860

Hersenstichting NederlandPostbus 191, 2501 CD Den Haag | Telefoon 070-360 48 16Fax 070-360 99 46 | Giro 860www.hersenstichting.nl


Hersenstichting N

ederland Zorgwijzer G

eheugen Zorgwijzer

Geheugen


Praktische gids over de werking van het geheugen

Rudolf Ponds | Frans Verhey

stuks

gratis

stuks

gratis

stuks

€ 5,00

Daag uw hersenen uit!

Uit de onderzoeken naar het nut van cognitieve trai-

ningen en het leiden van een cognitief stimulerende

leefstijl is gebleken dat er nog veel onduidelijkheden

zijn. Waarom de onderzoeksuitkomsten zo verschillen,

weten we nog niet. Meer onderzoek is dus nog zeker

nodig.

Het advies is in ieder geval: blijf mentaal actief, want

baat het niet, dan schaadt het niet. We weten namelijk

wel dat het niet actief gebruiken van de cognitieve

vaardigheden niet goed is voor de mens (‘use it or

lose it’). Denk bijvoorbeeld aan hoofdrekenen: wie

het niet of zelden doet, heeft er vaak moeite mee.

En het is ook gewoon leuk om mentaal uitdagende

activiteiten te ondernemen, of u dat nu alleen doet

door een kruiswoordpuzzel te maken of door samen

met vrienden te bridgen.

Laat uw hersenen zo gevarieerd mogelijk kraken! Zo

blijven activiteiten uitdagend en gebruikt u zoveel

mogelijk verschillende cognitieve vaardigheden. Dit

komt de mogelijke positieve invloed op de cognitieve

vaardigheden waarschijnlijk alleen maar ten goede.


kómen en genezen en wil ervoor zorgen dat patiënten

een zo volwaardig mogelijk leven kunnen leiden.


hersenonderzoek, voorlichting te geven over gezonde

hersenen en hersenaandoeningen, en de samenwer-

king te bevorderen tussen organisaties die actief zijn

op hersengebied. Breinbrekend Werk!




Folder Hersenen en bewegen

Folder Hersenen en voeding

Zorgwijzer Geheugen


www.hersenstichting.nl.

Wat kunt u doen?

U kunt de Hersenstichting steunen door donateur of

collectant te worden, maar er zijn nog veel meer moge-

lijkheden. Kijk voor meer informatie op www.hersen-

stichting.nl > help mee.





Hersenstichting NederlandPostbus 191, 2501 CD Den Haag, 070-360 48 16www.hersenstichting.nl, Giro 860

Ja, ik wil de Hersenstichting Nederland vanaf nu

steunen door middel van mijn donateurschap en

bepaal mijn jaarbijdrage op:

50,- 35,- 25,-

Mijn keus heb ik aangekruist en daarvoor ontvang

ik een acceptgiro.

Ik wil graag informatie over schenkingen en

nalatenschappen.

Naam: M/V

Adres: Nr:

Postcode:

Plaats:

Geboortedatum:

Telefoonnummer:

E-mail:


Antwoordkaart Hiervoor staan twee voorbeelden van onderzoeken

die erop wijzen dat het dagelijks uitdagen van de

hersenen een positief effect heeft op de cognitie. De

geestelijke achteruitgang − een normaal verschijnsel

bij ouder worden − zou minder snel gaan dan bij

mensen die geen cognitief stimulerende leefstijl

hebben. Maar hiervoor is nog geen eenduidig bewijs.

Er zijn namelijk ook onderzoeken die concluderen dat

het stimuleren van vaardigheden als denken, oordelen

en begrijpen niets extra’s betekent voor deze hersen-

functies. Deze onderzoekers zeggen dat bijvoorbeeld

veel lezen of puzzelen geen effect heeft op de cogni-

tieve vaardigheden. Er blijft dus onderzoek nodig

om definitief te kunnen bepalen of een cognitief

stimulerende leefstijl wel of geen invloed heeft op

de cognitieve vaardigheden.

Ouderdom

Aan de Vrije Universiteit in Amsterdam vroegen wetenschappers aan meer dan tweeduizend mensen (tussen de 55 en 85 jaar) of zij in de afgelopen zes maanden onderwijs of een cursus hadden gevolgd. Bij deze groep werd het niveau van de cognitieve vaardig-heden bepaald. Zes jaar later voerden de proefpersonen de tests opnieuw uit. Er bleek geen verschil in achteruit-gang op cognitief gebied te zijn tussen wie wel en wie geen onderwijs had gevolgd vóór het eerste onderzoek. Uit deze studie bleek dus niet dat meer stimulatie van cognitieve vaardigheden samenhangt met een langza-mere achteruitgang van de cognitieve vaardigheden bij het ouder worden.

Tips

Blijf mentaal actief. Lees dagelijks de krant, puzzel, bridge of schaak om de hersenen uit te dagen. Laat u niet uit het veld slaan wanneer uw geheugen u even in de steek laat of als u bijvoorbeeld niet direct een krantenartikel begrijpt. Denk rustig na, het ant-woord komt meestal vanzelf en een artikel wordt al snel duidelijker als u het nogmaals leest. Een slechte stemming kan een negatief effect hebben op uw cognitieve vaardigheden. Doe dus geen

mentale activiteiten die u niet leuk vindt. Ga niet klaverjassen als u niet van kaarten houdt.

Doe geen mentaal uitdagende activiteiten die veel te moeilijk zijn. Het is namelijk niet de bedoeling dat u uzelf overbelast en daardoor stress krijgt. Een over-dosis stress kan een negatief effect hebben op uw cognitieve vaardigheden. Er zijn aanwijzingen dat bepaalde voeding ook

een positieve invloed kan hebben op de cognitieve vaardigheden. Zie hiervoor de folder Hersenen en voeding.Ook zijn er aanwijzingen dat regelmatig bewegen een positieve invloed heeft op de cognitieve vaardig-heden. Zie ook de folder Hersenen en beweging.

Met dank aan prof. dr. K.R. Ridderinkhof, hoogleraar

Neurocognitieve Ontwikkeling en Veroudering aan de

Universiteit van Amsterdam, die aan de totstandkoming

van deze folder heeft meegewerkt.


Hersenen en training

Het volgen van onderwijs of een cursus hoeft niet per se de cognitieve achteruitgang te vertragen.

Foto

grafi

e om

slag:

Hes

van

Hui

zen,

fot

o’s

binn

enw

erk:

© N

atio

nale

Bee

ldba

nk

Breinbrekend WerkBreinbrekend Werk

New Nederland - Blij Bewegenleefstijlcoachwageningen.nl/wp-content/uploads/2012/06/... · 2013. 6....

Documents

Transcript of New Nederland - Blij Bewegenleefstijlcoachwageningen.nl/wp-content/uploads/2012/06/... · 2013. 6....