BESLUIT

Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in

artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet.

Nummer 6365 / 34

Betreft zaak: Stichting Meerkanten GGZ Flevo-Veluwe - Stichting Symfora Groep

Openbare versie

Nederlandse Mededingingsautoriteit

1 Openbare versie

I. MELDING

1. Op 17 april 2008 heeft de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit

(hierna: de Raad) een melding ontvangen van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel

34 van de Mededingingswet. Hierin is medegedeeld dat Stichting Meerkanten GGZ Flevo-Veluwe

en Stichting Symfora Groep voornemens zijn te fuseren, in de zin van artikel 27, onder a, van de

Mededingingswet. Van de melding is mededeling gedaan in Staatscourant 81 van 25 april 2008.

Ambtshalve zijn vragen gesteld aan verschillende marktpartijen. Er is een zienswijze van de

Nederlandse Zorgautoriteit (hierna: NZa) ontvangen.

II. PARTIJEN

2. Stichting Meerkanten GGZ Flevo-Veluwe (hierna: Meerkanten) is een stichting naar

Nederlands recht. Meerkanten is actief binnen de Geestelijke Gezondheidszorg (hierna: GGZ).

Meerkanten biedt in de provincies Flevoland en Gelderland klinische en niet-klinische GGZ voor

volwassenen en ouderen, en klinische en niet-klinische GGZ voor kinderen en jeugdigen aan.

Meerkanten biedt in Almere tevens verslavingszorg aan en is daarnaast actief op het gebied van

beschermd wonen.

3. Stichting Symfora Groep (hierna: Symfora) is een stichting naar Nederlands recht.

Symfora biedt in de provincies Utrecht, Noord-Holland, Flevoland en Gelderland klinische en

niet-klinische GGZ voor volwassenen en ouderen, en klinische en niet-klinische GGZ voor

kinderen en jeugdigen aan. Tevens beschikt Symfora over een herstellingsoord in Laren.

III. DE GEMELDE OPERATIE

4. De gemelde operatie is vastgelegd in een ondertekende overeenkomst tussen

Meerkanten en Symfora d.d. 14 april 2008. Volgens dit document en door partijen overgelegde

informatie zal uiterlijk per 1 januari 2009 een holdingstichting worden opgericht die het bestuur

zal vormen van Meerkanten en Symfora.

Openbare versie

2 Openbare versie

IV. TOEPASSELIJKHEID VAN HET CONCENTRATIETOEZICHT

5. De gemelde concentratie is een concentratie in de zin van artikel 27, eerste lid, onder a,

van de Mededingingswet.

6. De betrokken ondernemingen zijn Meerkanten en Symfora (hierna gezamenlijk:

partijen).

7. Uit de bij de melding ter beschikking gestelde omzetgegevens blijkt dat de gemelde

concentratie binnen de werkingssfeer van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde

concentratietoezicht valt.

V. BEOORDELING

A. RELEVANTE MARKTEN

Rel evant e pr oduct mar kt en

Algemene GGZ

8. Evenals in eerdere besluiten1 zal in onderhavig besluit worden uitgegaan van klinische

GGZ enerzijds en niet-klinische GGZ anderzijds als aparte productmarkten.

9. In eerdere besluiten2 is ervan uitgegaan dat GGZ voor volwassenen en ouderen

onderdeel uitmaken van dezelfde markt. In dit besluit zal worden aangesloten bij eerdere

besluiten en derhalve zal worden uitgegaan van een markt voor klinische GGZ voor volwassenen

en ouderen en een markt voor niet-klinische GGZ voor volwassenen en ouderen.

1 Zie het besluit van 16 april 2008 in zaak 6068/AMC De Meren – JellinekMentrum, punten 18 tot en met 28, het besluit van

18 maart 2008 in zaak 6234/Forum GGZ Nijmegen – Gelderse Roos, punten 10 tot en met 12, het besluit van 2 november

2006 in zaak 5632/GGZ Noord-Holland Noord – GGZ Dijk en Duin, punten 30 tot en met 32 en het besluit van 1 september

2004 in zaak 3865/Rijngeest – Robert Fleury, punten 23 tot en met 26.

2 Zie het besluit in zaak 6234/Forum GGZ Nijmegen – Gelderse Roos, reeds aangehaald, punten 10 tot en met 12, het besluit

in zaak 5632/GGZ Noord-Holland Noord – GGZ Dijk en Duin, reeds aangehaald, punten 38 en 39, het besluit van 25 juli

2007 in zaak 5775/Adhesie – Mediant – RIAGGZ over de IJssel – Zwolse Poort, punt 14 en het besluit van 3 augustus 2007 in

zaak 6068/AMC De Meren – JellinekMentrum, punt 12.

Openbare versie

3 Openbare versie

10. Evenals in eerdere zaken3 zal in onderhavig besluit niet-klinische GGZ voor kinderen en

jeugdigen als aparte productmarkt worden beschouwd. Gelet op het in eerdere zaken gemaakte

onderscheid tussen klinische GGZ en niet-klinische GGZ, wordt ook klinische GGZ voor kinderen

en jeugdigen als aparte productmarkt beschouwd.

Algemene GGZ versus specialistische GGZ

Opvattingen partijen

(i) ‘Topreferente’ GGZ

11. Meerkanten geeft aan topreferente GGZ aan te bieden. Meerkanten biedt topreferente

GGZ aan de doelgroep ‘vroegkinderlijke traumatisering’. In samenwerking met het Landelijk

Centrum voor vroegkinderlijke Chronische Traumatisering richt Meerkanten zich landelijk op

hooggespecialiseerde diagnostiek en behandeling van ernstig getraumatiseerde mensen.

(ii) Specialistische GGZ

12. Meerkanten geeft aan gespecialiseerde behandelingen voor angst-, dwang- en

fobieklachten aan te bieden.

13. Symfora beschikt in Amersfoort over een werk-woongemeenschap autisme alsmede over

een psychotherapeutisch centrum voor persoonlijkheidsstoornissen waar Symfora specialistische

klinische psychotherapie aanbiedt. Symfora beschikt daarnaast in Laren over een centrum voor

neuropsychiatrie waar zij specialistische GGZ aanbiedt voor cliënten met niet aangeboren

hersenletsel.

(iii) Verslavingszorg

14. Meerkanten geeft aan actief te zijn op het gebied van specialistische verslavingszorg in

Almere. Volgens partijen is deze specialistische verslavingszorg direct vergelijkbaar met de

verslavingszorg die door instellingen als JellinekMentrum en Brijder Verslavingszorg, onderdeel

van Parnassia Bavo Groep, wordt aangeboden. Symfora geeft aan dergelijke specialistische

verslavingszorg niet aan te bieden.

3 Zie het besluit in zaak 5632/GGZ Noord-Holland Noord – GGZ Dijk en Duin, reeds aangehaald, punt 40, het besluit in

zaak 3865/Rijngeest – Robert Fleury, reeds aangehaald, punten 32 en 33, het besluit in zaak 5775/Adhesie – Mediant –

RIAGGZ over de IJssel – Zwolse poort, reeds aangehaald, punt 15 en het besluit van 3 augustus 2007 in zaak 6068/AMC De

Meren – JellinekMentrum, punt 13.

Openbare versie

4 Openbare versie

Beoordeling

(i) ‘Topreferente’ GGZ

15. Gezien het specifieke karakter van topreferente GGZ zoals die wordt aangeboden door

academische ziekenhuizen, alsmede de specifieke toelatingseisen, is in een eerder besluit4

geconcludeerd dat er sprake is van een aparte relevante productmarkt voor academische

topreferente GGZ.

16. Meerkanten biedt echter geen academische topreferente GGZ aan. Uit het

marktonderzoek in een eerdere zaak5 is naar voren gekomen dat er geen eenduidige definitie

bestaat of gehanteerd wordt voor topreferente GGZ. In tegenstelling tot voor de ziekenhuissector

gelden geen specifieke eisen voor het aanbieden van bijzondere vormen van GGZ die door

partijen worden aangeduid als (niet-academische) topreferente GGZ. Derhalve kan de door

Meerkanten aangeboden en als topreferente GGZ aangeduide vorm van GGZ worden gezien en

beoordeeld als specialisme.

(ii) Specialistische GGZ

17. Vanuit de vraagzijde bezien kunnen patiënten met een bepaald ziektebeeld of behorende

tot een bepaalde doelgroep in veel gevallen terugvallen op de algemene GGZ als alternatief voor

specialistische GGZ. Vanuit de aanbodzijde bezien is in eerder besluiten6 aangegeven dat de

omschakeling van de behandeling van een bepaalde doelgroep of een bepaald ziektebeeld naar

behandeling van een andere doelgroep of ziektebeeld voor de meeste behandelingen relatief

eenvoudig, binnen een niet al te lang tijdsbestek en zonder grote extra investeringen kan

plaatsvinden. De omschakeling vergt met name het verkrijgen van bepaalde expertise. Eventuele

specialismen zullen derhalve tot de activiteiten van algemene GGZ worden gerekend.

18. Het is echter mogelijk, zoals ook in eerdere besluiten7 is aangegeven, dat er een aantal

specialismen bestaat waarvoor geldt dat vraagsubstitutie – ten opzichte van algemene GGZ –

niet of slechts in beperkte mate mogelijk is en tevens geen sprake is van aanbodsubstitutie,

4 Zie het besluit van 3 augustus 2007 in zaak 6068/AMC De Meren - JellinekMentrum, punt 19.

5 Zie het besluit van 18 maart 2008 in zaak 6234/Forum GGZ Nijmegen – Gelderse Roos, reeds aangehaald, punt 22.

6 Zie het besluit in zaak 3865/Rijngeest – Robert Fleury, reeds aangehaald, punt 28 tot en met 30 en het besluit van 18 maart

2008 in zaak 6234/Forum GGZ Nijmegen – Gelderse Roos, reeds aangehaald.

7 Zie het besluit in zaak 3865/Rijngeest – Robert Fleury, reeds aangehaald, punt 30 en het besluit van 3 augustus 2007 in

zaak 6068/AMC De Meren – JellinekMentrum, punt 14.

Openbare versie

5 Openbare versie

bijvoorbeeld als gevolg van specifieke investeringen.8 Voor een dergelijk specialisme kan derhalve

sprake zijn van een aparte relevante productmarkt.

19. Partijen hebben aangegeven zich naast de algemene GGZ te richten op de hierboven in

punten 12 en 13 genoemde specialismen. Hoewel partijen beiden diverse vormen van

specialistische GGZ aanbieden, is er geen sprake van overlap op dit gebied. Of in onderhavige

zaak de door partijen genoemde specialismen een afzonderlijke productmarkt vormen of behoren

tot de activiteiten van algemene GGZ kan in het midden blijven, daar de materiële beoordeling

hierdoor niet wordt beïnvloed. Deze specialismen zullen derhalve verder niet worden

meegenomen als aparte productmarkt(en) in de beoordeling.

(iii) Verslavingszorg

20. In onderhavige zaak is gebleken dat de specialistische verslavingszorg die Meerkanten in

Almere aanbiedt vergelijkbaar is met de verslavingszorg die door JellinekMentrum wordt

aangeboden. In een eerder besluit9 is vastgesteld dat de specialistische verslavingszorg die

JellinekMentrum aanbiedt als een aparte productmarkt te beschouwen is. De verslavingszorg die

Meerkanten aanbiedt is eveneens te beschouwen als een aparte productmarkt. Gelet op het feit

dat geen overlap bestaat tussen de activiteiten van partijen op het gebied van specialistische

verslavingszorg, zal dit hierna buiten beschouwing worden gelaten.

Conclusie relevante productmarkten

21. De activiteiten van partijen overlappen op de volgende productmarkten: (i) klinische

GGZ voor volwassenen en ouderen; (ii) niet-klinische GGZ voor volwassenen en ouderen; (iii)

klinische GGZ voor kinderen en jeugdigen en (iv) niet-klinische GGZ voor kinderen en jeugdigen.

Rel evant e geogr af ische mar kt en

Algemene GGZ

Opvattingen partijen

22. Partijen hebben een onderzoek naar patiëntenstromen verricht, teneinde na te gaan in

hoeverre hun patiënten afkomstig zijn uit de geografische gebieden waar zij zich op richten en die

zij als hun werkgebied beschouwen. Het onderzoek geeft volgens partijen aan dat zij in grote

mate afhankelijk zijn van de eigen werkgebieden. Beide partijen verwezenlijken het merendeel van

8 Zie het besluit in zaak 3865/Rijngeest – Robert Fleury, reeds aangehaald, punt 30.

9 Zie het besluit van 3 augustus 2007 in zaak 6068/JellinekMentrum – AMC de Meren, reeds aangehaald, punten 15 tot en

met 18.

Openbare versie

6 Openbare versie

hun productie binnen het eigen werkgebied. Partijen sluiten zich aan bij eerdere besluiten waarin

is overwogen dat de omvang van de relevante geografische markten voor klinische en niet-

klinische GGZ voor volwassenen en ouderen ten minste het werkgebied van een aanbieder omvat

en niet ruimer is dan een zorgkantoorregio. Op basis hiervan betogen partijen dat de relevante

geografische markten de werkgebieden van partijen omvatten. Partijen wijzen echter op de

volgende ontwikkelingen. Volgens partijen is een toenemend aantal aanbieders van GGZ – onder

meer als gevolg van concentraties – bovenregionaal actief. Voorts ontwikkelen gevestigde

marktspelers formules waarmee zij landelijk actief wensen te worden. Ten slotte wijzen partijen

op de overheveling van alle op genezing gerichte niet-klinische GGZ, alsmede alle klinische GGZ

korter dan een jaar van de Algemene wet bijzondere ziektekosten (hierna: Awbz) naar de

Zorgverzekeringswet (hierna: Zvw) per 1 januari 2008. De zorgverzekeraars, die landelijk zijn

georganiseerd, zouden volgens partijen met een zo klein mogelijk aantal bovenregionale

aanbieders afspraken willen maken voor hun verzekerden.

Beoordeling

23. Het werkgebied van Meerkanten is gelegen in de provincies Flevoland en Gelderland10.

Symfora is actief in (delen van) de provincies Utrecht, Noord-Holland, Flevoland en Gelderland.11

Op de kaart in bijlage 1 wordt een overzicht gegeven van de werkgebieden van partijen en

aangrenzende geïntegreerde GGZ-aanbieders.

24. In eerdere besluiten12 is zowel voor klinische als voor niet-klinische GGZ voor zowel

kinderen en jeugdigen als voor volwassenen en ouderen uitgegaan van een geografische markt

die minimaal het werkgebied van een aanbieder en maximaal de zorgkantoorregio omvat.

25. Op 1 januari 2008 is, zoals hierboven al is aangegeven, een aanzienlijk deel van de totale

GGZ (meer dan de helft) overgeheveld van de AWBZ naar de Zvw. Uitsluitend de langdurende

(langer dan een jaar) klinische GGZ wordt op dit moment nog uit de AWBZ gefinancierd en

10 Het gaat hier om de gemeenten: Zeewolde, Lelystad, Dronten, Noordoostpolder, Urk, Nijkerk, Putten, Ermelo,

Harderwijk, Nunspeet, Elburg, Oldebroek, Hattem, Heerde, Barneveld en Scherpenzeel. In Almere biedt Meerkanten alleen

verslavingszorg aan.

11 Het gaat hier om de gemeenten: Amersfoort, Baarn, Bunschoten-Spakenburg, Eemnes, Utrechtse Heuvelrug

(Amerongen, Leersum, Maarn), Leusden, Renswoude, Rhenen, Soest, Veenendaal, Woudenberg, Blaricum, Bussum,

Hilversum, Huizen, Laren, Muiden, Naarden, Weesp , Wijdemeren (’s-Graveland, Loosdrecht, Nederhorst den Berg),

Almere en Nijkerk.

12 Zie onder meer het besluit in zaak 5979/Parnassia – Bavo Europoort, reeds aangehaald, punt 12, het besluit in zaak

5632/GGZ Noord-Holland Noord – GGZ Dijk en Duin, reeds aangehaald, punt 49, het besluit in zaak 3865/Rijngeest – Robert

Fleury, reeds aangehaald, punten 47 tot en met 51, het besluit in zaak 6234/Forum GGZ – Gelderse Roos, reeds aangehaald,

punt 31.

Openbare versie

7 Openbare versie

gebudgetteerd door de zorgkantoren. De omvang van de zorgkantoorregio is hierdoor minder

relevant geworden voor de afbakening van de relevante geografische markt.

26. Uit gegevens van partijen op het gebied van klinische en niet-klinische GGZ voor

volwassenen en ouderen blijkt dat patiënten op dit moment (nog) een geringe reisafstand

afleggen naar de locatie waar zij behandeld worden. De patiëntenstromen in tabel 1 geven aan dat

partijen ten tijde van de melding van het concentratievoornemen in belangrijke mate afhankelijk

zijn van de eigen werkgebieden voor hun productie op alle relevante productmarkten.

Tabel 1: Percentage cliënten afkomstig uit het eigen werkgebied in 2007

Productmarkt Symfora Meerkanten

Klinische GGZ voor volwassenen en ouderen [80-90%]* [90-100%]

Niet-klinische GGZ voor volwassenen en ouderen [90-100%] [90-100%]

Klinische GGZ voor kinderen en jeugdigen [90-100%] [60-70%]

Niet-klinische GGZ voor kinderen en jeugdigen [90-100%] [90-100%]

Bron: gegevens partijen.

Conclusie algemene GGZ

27. Voor beide partijen is het percentage cliënten afkomstig uit het eigen werkgebied dermate

hoog en de reisafstand die patiënten voor klinische en niet-klinische GGZ voor volwassenen

ouderen op dit moment afleggen dermate gering, dat in onderhavige zaak voor de relevante

productmarkten voor (i) klinische GGZ voor volwassenen en ouderen alsmede (ii) niet-klinische

GGZ voor volwassenen en ouderen en (iii) niet-klinische GGZ voor kinderen en jeugdigen wordt

uitgegaan van een omvang van de relevante geografische markt die het werkgebied van een partij

omvat.13 Voor Symfora is ook voor de relevante productmarkt voor klinische GGZ voor kinderen

jeugdigen het percentage cliënten afkomstig uit het eigen werkgebied dermate hoog, dat voor

deze markt wordt uitgegaan van een omvang van de relevante geografische markt die het

werkgebied van Symfora omvat. Voor Meerkanten is het percentage cliënten afkomstig uit het

* In deze openbare versie van het besluit zijn delen van de tekst vervangen of weggelaten om reden van vertrouwelijkheid.

Vervangen of weggelaten delen zijn met vierkante haken aangegeven. In geval van getallen of percentages kan de

vervanging hebben plaatsgevonden in de vorm van vermelding van brandbreedtes.

13 Hierbij wordt aangesloten op het besluit in zaak 5775/Adhesie – Mediant – RIAGGZ over de IJssel – Zwolse poort, reeds

aangehaald, punt 24 en het besluit in zaak 6234/Forum GGZ – Gelderse Roos, reeds aangehaald, punt 34.

Openbare versie

8 Openbare versie

eigen werkgebied voor de relevante productmarkt klinische GGZ voor kinderen jeugdigen echter

lager ([60-70%])14, zodat mogelijk sprake is van een markt voor klinische GGZ voor kinderen en

jeugdigen met een geografische omvang die groter is dan het werkgebied van Meerkanten.

Aangezien in de beoordeling rekening zal worden gehouden met de effecten van de voorgenomen

concentratie indien de omvang van de relevante geografische markten als gevolg van een

verandering in het reisgedrag van patiënten in de toekomst zou toenemen (zie punten 31 en

verder), heeft dit voor de beoordeling geen gevolgen.

28. Het bovenstaande leidt in onderhavige zaak tot de volgende relevante geografische markten:

(i) het werkgebied van Symfora en (ii) het werkgebied van Meerkanten, beiden zoals omschreven

in punt 23. In het navolgende zullen de gevolgen van de voorgenomen concentratie op deze

relevante geografische markten worden onderzocht. Daarnaast zal in de beoordeling van de

gevolgen van de voorgenomen concentratie bekeken worden wat de effecten zouden zijn indien

de relevante geografische markten in de toekomst ruimer zouden worden.

C. GEVOLGEN VAN DE CONCENTRATIE

29. Zoals hierboven aangegeven is Meerkanten actief in haar werkgebied in de provincies

Flevoland en Gelderland. Symfora is actief in haar werkgebied in de provincies Utrecht, Noord-

Holland, Flevoland en Gelderland.15

Wegvallen actuele concurrentiedruk

30. De werkgebieden van partijen overlappen thans uitsluitend in Nijkerk. Op basis van de in

punt 32 beschreven reistijdenanalyse is gebleken dat er voor patiënten uit Nijkerk op het gebied

van (i) klinische GGZ voor volwassenen en ouderen; (ii) niet-klinische GGZ voor volwassenen en

ouderen, (iii) klinische GGZ voor kinderen en jeugdigen en (iv) niet-klinische GGZ voor kinderen

en jeugdigen een voldoende groot aantal alternatieven binnen een redelijke reistijd bereikbaar is.

Het is derhalve niet waarschijnlijk dat de concentratie door het wegvallen van actuele

concurrentiedruk leidt tot een significante belemmering van de daadwerkelijke mededinging op

het gebied van algemene GGZ.

Wegvallen toekomstige concurrentiedruk

31. Bij de (prospectieve) beoordeling van de gevolgen van onderhavige concentratie dient

echter tevens rekening te worden gehouden met het feit dat de voorgenomen concentratie

plaatsvindt in een sector die in transitie is (zie ook punt 25). Hoewel de reisafstand die patiënten

14 Van de [30-40%] van de cliënten van klinische GGZ voor kinderen en jeugdigen die afkomstig zijn van buiten het

werkgebied van Meerkanten, is [0-10%] afkomstig uit het werkgebied van Symfora.

15 Zie ook de kaart in bijlage 1 en voetnoten 10 en 11.

Openbare versie

9 Openbare versie

afleggen op dit moment relatief beperkt is, zou het reisgedrag in de toekomst wellicht kunnen

veranderen. Hierdoor zijn de geografische markten in de toekomst mogelijk ruimer dan op dit

moment het geval is. De beoordeling van de gevolgen van de voorgenomen concentratie zal zich

daarom in het navolgende richten op de vraag in hoeverre het (toekomstig) meest aannemelijke

en eerste alternatief, op basis van reisafstand, van patiënten wegvalt, alsmede in hoeverre de

concentratie leidt tot een belangrijke vermindering van het aantal aanbieders dat op redelijke

reisafstand bereikbaar is. In dat geval zou de toekomstige concurrentiedruk die van partijen op

elkaar uitgaat, of de dreiging daarvan, kunnen wegvallen in die mate dat ten gevolge van de

voorgenomen concentratie de daadwerkelijke mededinging op significante wijze belemmerd

wordt.

32. In het navolgende is aan de hand van een reistijdenanalyse16 per productmarkt een

beoordeling gegeven van de gevolgen van de voorgenomen concentratie. Hierbij is gekeken naar

de toekomstige positie van partijen door te analyseren in hoeverre door de voorgenomen

concentratie het eerste en meest aannemelijke alternatief wegvalt voor patiënten uit de

verschillende geografische markten. Ook is gekeken in welke situaties de concentratie leidt tot

een belangrijke vermindering van het aantal aanbieders.

33. Tevens is de reistijdenanalyse voor alle gemeenten in de werkgebieden van partijen op

gemeenteniveau uitgevoerd. De resultaten van deze meer gedetailleerde analyse hebben geen

invloed op de materiële beoordeling.

34. In de tabellen in de navolgende paragrafen is aangegeven wat de gewogen gemiddelde

reistijd17 is voor alle inwoners uit de werkgebieden van partijen naar (i) de dichtstbijzijnde locatie

van Symfora, (ii) de dichtstbijzijnde instelling van Meerkanten en (iii) de dichtstbijzijnde

instelling van een concurrent, voor zowel klinische GGZ als niet-klinische GGZ voor zowel

volwassenen en ouderen als voor kinderen en jeugdigen.

16 In de analyse is uitgegaan van het voor partijen meest negatieve scenario. Er is geen rekening gehouden met de

eventuele concurrentiedruk van alle vestigingen van Eleos (onder meer Amersfoort en Bosch en Duin) gezien het

categorale karakter van deze locaties. Tevens zijn de psychiatrische afdelingen van algemene ziekhuizen (PAAZ) niet

meegenomen in de analyse. Voorts wordt opgemerkt dat er ook concurrentiedruk uitgaat van niet in de analyse

meegenomen aanbieders van niet-klinische GGZ zoals eerstelijns aanbieders, vrijgevestigde psychiaters en

psychotherapeuten en de georganiseerde kleinschalige vrijgevestigde aanbieders.

17 Op basis van de Geodan drive-time matrix 2008, uitgaande van minuten reisafstand. Het gewogen gemiddelde is

berekend aan de hand van de reistijd en het aantal inwoners per 4-cijferig postcodegebied.

Openbare versie

10 Openbare versie

Klinische GGZ voor volwassenen en ouderen

35. Uit tabel 2 blijkt dat de reistijd naar een locatie van Symfora voor patiënten uit het

werkgebied van Symfora gemiddeld 17 minuten bedraagt. Een alternatief voor partijen is voor hen

gemiddeld in 21 minuten bereikbaar. Afhankelijk van het gedeelte van het werkgebied waar een

patiënt vandaan komt, vormen onder meer Altrecht en Forum GGZ/Gelderse Roos het meest

nabije alternatief voor Symfora. Naar een locatie van Meerkanten dienen inwoners van het

werkgebied van Symfora gemiddeld 33 minuten te reizen. Voor de inwoners van het werkgebied

van Symfora is een alternatief voor partijen derhalve dichterbij gelegen dan een locatie van

Meerkanten. Uit de analyse is voorts gebleken dat ook een tweede alternatief voor partijen met

een gemiddelde reisafstand van maximaal 25 minuten voor inwoners uit het werkgebied van

Symfora ten opzichte van een locatie van Meerkanten dichterbij is gelegen.

36. Uit tabel 2 blijkt dat de reistijd naar een locatie van Meerkanten voor patiënten uit het

werkgebied van Meerkanten gemiddeld 22 minuten bedraagt. Een alternatief voor partijen is voor

hen gemiddeld in 33 minuten bereikbaar. Afhankelijk van het gedeelte van het werkgebied waar

een patiënt vandaan komt, vormen onder meer Dimence en Forum GGZ/Gelderse Roos het

meest nabije alternatief voor partijen. Naar een locatie van Symfora dienen inwoners van het

werkgebied van Meerkanten gemiddeld 38 minuten te reizen. Voor de inwoners van het

werkgebied van Meerkanten is een alternatief voor partijen derhalve dichterbij gelegen dan een

locatie van Symfora. Uit de analyse is voorts gebleken dat een tweede alternatief voor partijen met

een gemiddelde reisafstand van maximaal 41 minuten voor inwoners uit het werkgebied van

Meerkanten ten opzichte van de locaties van Symfora op relatief beperkte extra reisafstand is

gelegen.

Tabel 2: gewogen gemiddelde reistijd voor alle inwoners uit de werkgebieden van partijen op het gebied

van klinische GGZ voor volwassenen en ouderen.

Gemiddelde reistijd naar: Vanuit werkgebied Symfora Vanuit werkgebied Meerkanten

Symfora 17 38

Meerkanten 33 22

Concurrent 21 33

Bron: gegevens partijen, Geodan drive-time matrix 2008, NMa. Bewerking: NMa.

37. Gelet op het bovenstaande is het niet waarschijnlijk dat de concentratie in de toekomst

leidt tot een significante belemmering van de daadwerkelijke mededinging op de markt voor

klinische GGZ voor volwassenen en ouderen.

Openbare versie

11 Openbare versie

Niet-klinische GGZ voor volwassenen en ouderen

38. Uit tabel 3 blijkt dat de reistijd naar een locatie van Symfora voor patiënten uit het

werkgebied van Symfora gemiddeld 15 minuten bedraagt. Een alternatief voor partijen is voor hen

gemiddeld in 18 minuten bereikbaar. Afhankelijk van het gedeelte van het werkgebied waar een

patiënt vandaan komt, vormen onder meer Forum GGZ/Gelderse Roos en Riagg Amersfoort e.o.

het meest nabije alternatief voor Symfora. Naar een locatie van Meerkanten dienen inwoners van

het werkgebied van Symfora gemiddeld 26 minuten te reizen. Voor de inwoners van het

werkgebied van Symfora is een alternatief voor partijen derhalve dichterbij gelegen dan een

locatie van Meerkanten. Uit de analyse is voorts gebleken dat ook een tweede alternatief voor

partijen met een gemiddelde reisafstand van maximaal 23 minuten voor inwoners uit het

werkgebied van Symfora ten opzichte van een locatie van Meerkanten dichterbij is gelegen.

39. Uit tabel 3 blijkt dat de reistijd naar een locatie van Meerkanten voor patiënten uit het

werkgebied van Meerkanten gemiddeld 9 minuten bedraagt. Een alternatief voor partijen is voor

hen gemiddeld in 28 minuten bereikbaar. Afhankelijk van het gedeelte van het werkgebied waar

een patiënt vandaan komt, vormen onder meer Dimence en Riagg Amersfoort e.o. het meest

nabije alternatief voor partijen. Naar een locatie van Symfora dienen inwoners van het werkgebied

van Meerkanten gemiddeld 37 minuten te reizen. Voor de inwoners van het werkgebied van

Meerkanten is een alternatief voor partijen derhalve dichterbij gelegen dan een locatie van

Symfora. Uit de analyse is voorts gebleken dat een tweede alternatief voor partijen met een

gemiddelde reisafstand van maximaal 37 minuten voor inwoners uit het werkgebied van

Meerkanten ten opzichte van de locaties van Symfora zonder extra reisafstand te bereiken is.

Tabel 3: gewogen gemiddelde reistijd voor alle inwoners uit de werkgebieden van partijen op het gebied

van niet-klinische GGZ voor volwassenen en ouderen.

Gemiddelde reistijd naar: Vanuit werkgebied Symfora Vanuit werkgebied Meerkanten

Symfora 15 37

Meerkanten 26 9

Concurrent 18 28

Bron: gegevens partijen, Geodan drive-time matrix 2008, NMa. Bewerking: NMa.

40. Gelet op het bovenstaande is het niet waarschijnlijk dat de concentratie leidt tot een

significante belemmering van de daadwerkelijke mededinging op de markt voor niet-klinische

GGZ voor volwassenen en ouderen.

Klinische GGZ voor kinderen en jeugdigen

Openbare versie

12 Openbare versie

41. Uit tabel 4 blijkt dat de reistijd naar een locatie van Symfora voor patiënten uit het

werkgebied van Symfora gemiddeld 29 minuten bedraagt. Een alternatief voor partijen is voor hen

gemiddeld in 22 minuten bereikbaar. Afhankelijk van het gedeelte van het werkgebied waar een

patiënt vandaan komt, vormen onder meer Altrecht en De Bascule het meest nabije alternatief

voor Symfora. Naar een locatie van Meerkanten dienen inwoners van het werkgebied van Symfora

gemiddeld 40 minuten te reizen. Voor de inwoners van het werkgebied van Symfora is een

alternatief voor partijen derhalve dichterbij gelegen dan zowel een locatie van Symfora als een

locatie van Meerkanten. Uit de analyse is voorts gebleken dat ook een tweede alternatief voor

partijen met een gemiddelde reisafstand van maximaal 30 minuten voor inwoners uit het

werkgebied van Symfora ten opzichte van de locaties van Meerkanten dichterbij is gelegen.

42. Uit tabel 4 blijkt dat de reistijd naar een locatie van Meerkanten voor patiënten uit het

werkgebied van Meerkanten gemiddeld 37 minuten bedraagt. Een alternatief voor partijen is voor

hen gemiddeld in 36 minuten bereikbaar. Afhankelijk van het gedeelte van het werkgebied waar

een patiënt vandaan komt, vormen onder meer Altrecht en Karakter het meest nabije alternatief

voor partijen. Naar een locatie van Symfora dienen inwoners van het werkgebied van Meerkanten

gemiddeld 47 minuten te reizen. Voor de inwoners van het werkgebied van Meerkanten is een

alternatief voor partijen derhalve dichterbij gelegen dan zowel een locatie van Symfora als een

locatie van Meerkanten. Uit de analyse is voorts gebleken dat een tweede alternatief voor partijen

met een gemiddelde reisafstand van maximaal 46 minuten voor inwoners uit het werkgebied van

Meerkanten ten opzichte van de locaties van Symfora dichterbij is gelegen.

Tabel 4: gewogen gemiddelde reistijd voor alle inwoners uit de werkgebieden van partijen op het gebied

van klinische GGZ voor kinderen en jeugdigen.

Gemiddelde reistijd naar: Vanuit werkgebied Symfora Vanuit werkgebied Meerkanten

Symfora 29 47

Meerkanten 40 37

Concurrent 22 36

Bron: gegevens partijen, Geodan drive-time matrix 2008, NMa. Bewerking: NMa.

43. Gelet op het bovenstaande is het niet waarschijnlijk dat de concentratie in de toekomst

leidt tot een significante belemmering van de daadwerkelijke mededinging op de markt voor

klinische GGZ voor kinderen en jeugdigen.

Niet-klinische GGZ voor kinderen en jeugdigen

44. Uit tabel 5 blijkt dat de reistijd naar een locatie van Symfora voor patiënten uit het

werkgebied van Symfora gemiddeld 17 minuten bedraagt. Een alternatief voor partijen is voor hen

gemiddeld in 15 minuten bereikbaar. Afhankelijk van het gedeelte van het werkgebied waar een

Openbare versie

13 Openbare versie

patiënt vandaan komt, vormen onder meer Forum GGZ/De Gelderse Roos en De Bascule het

meest nabije alternatief voor Symfora. Naar een locatie van Meerkanten dienen inwoners van het

werkgebied van Symfora gemiddeld 29 minuten te reizen. Voor de inwoners van het werkgebied

van Symfora is een alternatief voor partijen derhalve dichterbij gelegen dan zowel een locatie van

Symfora als een locatie van Meerkanten. Uit de analyse is voorts gebleken dat ook een tweede

alternatief voor partijen met een gemiddelde reisafstand van maximaal 22 minuten voor inwoners

uit het werkgebied van Symfora ten opzichte van de locaties van Meerkanten dichterbij is gelegen.

45. Uit tabel 5 blijkt dat de reistijd naar een locatie van Meerkanten voor patiënten uit het

werkgebied van Meerkanten gemiddeld 14 minuten bedraagt. Een alternatief voor partijen is voor

hen gemiddeld in 31 minuten bereikbaar. Afhankelijk van het gedeelte van het werkgebied waar

een patiënt vandaan komt, vormen onder meer Dimence en Riagg Amersfoort e.o. het meest

nabije alternatief voor partijen. Naar een locatie van Symfora dienen inwoners van het werkgebied

van Meerkanten gemiddeld 38 minuten te reizen. Voor de inwoners van het werkgebied van

Meerkanten is een alternatief voor partijen derhalve dichterbij gelegen dan een locatie van

Symfora. Uit de analyse is voorts gebleken dat een tweede alternatief voor partijen met een

gemiddelde reisafstand van maximaal 34 minuten voor inwoners uit het werkgebied van

Meerkanten ten opzichte van de locaties van Symfora dichterbij is gelegen.

Tabel 5: gewogen gemiddelde reistijd voor alle inwoners uit de werkgebieden van partijen op het gebied

van niet-klinische GGZ voor kinderen en jeugdigen.

Gemiddelde reistijd naar: Vanuit werkgebied Symfora Vanuit werkgebied Meerkanten

Symfora 17 38

Meerkanten 29 14

Concurrent 15 31

Bron: gegevens partijen, Geodan drive-time matrix 2008, NMa. Bewerking: NMa.

46. Gelet op het bovenstaande is het niet waarschijnlijk dat de concentratie in de toekomst

leidt tot een significante belemmering van de daadwerkelijke mededinging op de markt voor niet-

klinische GGZ voor kinderen en jeugdigen.

VI. NZa ZIENSWIJZE

47. De NZa geeft in de door haar in onderhavige zaak afgegeven zienswijze aan ten gevolge

van de onder punt 4 omschreven concentratie tussen Meerkanten en Symfora geen nadelige

gevolgen te verwachten voor de publieke belangen betaalbaarheid, kwaliteit en toegankelijkheid.

Openbare versie

14 Openbare versie

VII. CONCLUSIE

48. Na onderzoek van deze melding is de Raad van Bestuur van de Nederlandse

Mededingingsautoriteit tot de conclusie gekomen dat de gemelde operatie binnen de

werkingssfeer valt van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde

concentratietoezicht. Hij heeft geen reden om aan te nemen dat deze concentratie de

daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan significant zou

kunnen belemmeren, met name als het resultaat van het in het leven roepen of het versterken van

een economische machtspositie.

49. Gelet op het bovenstaande deelt de Raad van Bestuur van de Nederlandse

Mededingingsautoriteit mede dat voor het tot stand brengen van de concentratie waarop de

melding betrekking heeft geen vergunning is vereist.

Datum: 8 augustus 2008

De Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit,

namens deze:

w.g. Mr. G.J.C.M. Bakker

Directeur Directie Mededinging

Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na de

dag van bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de Rechtbank te

Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM Rotterdam

Openbare versie

15 Openbare versie

Bijlage 1

Openbare versie

16 Openbare versie

Openbare versie

17 Openbare versie